Provided by: manpages-tr_1.0.5.1-2_all 
İSİM
chattr - Bir Linux genişletilmiş ikinci sürüm dosya sisteminin üzerinde dosya
özniteliklerini değiştirir
KULLANIM
chattr [-RV] [-v sürüm] [kip] dosyalar...
AÇIKLAMA
chattr bir Linux genişletilmiş ikinci sürüm dosya sisteminin üzerinde dosya
özniteliklerini değiştirir.
Sembolik kip sözdizimi: +-=[ASacDdIijsTtu]
'+' işleci belirtilen özniteliklerin varolanlara eklenmesini sağlar; '-' işleci belirtilen
öznitelikleri dosya özniteliklerinden çıkartır; '=' işleci ise belirtilen özniteliklerin
dosya öznitelikleri ile değiştirilmesini sağlar. Bu işlecin kullanılmasından sonra
dosyanın var olan öznitelikleri tamamen yok olur. Belirtilen öznitelikler eskilerinin
yerini alır.
'uASacDdijsu' harfleri dosyalar için yeni öznitelikleri seçer: A ile erişim zamanı
güncellenmez, S ile güncellemeler eşzamanlı olur, D ile dizin güncellemelerini eşzamanlı
olur, a ile sadece dosya sonuna ekleme yapılabilir, c ile dosyalar sıkıştırılmış tutulur,
d ile dosya dump uygulamasından etkilenmez, i ile dosya değiştirilemez, j ile jurnalleme
yapılır, s ile silme güvenliği sağlanır, T ile dizin tepe dizin varsayılır, t ile dosya
eklemesi ayrı bir blok ile olmaz, u ile silinememezlik sağlanır.
SEÇENEKLER
-R Dizinlerin özniteliklerini ve içeriklerini ardışık olarak değiştirir. Dizin
geçişleri esnasında karşılaşılan sembolik bağlar yoksayılır.
-V Yapılan işlem hakkında daha ayrıntılı çıktı verir ve sürüm bilgilerini gösterir.
-v sürüm
Dosyanın sürümünü/nesil numarasını ayarlar.
ÖZNİTELİKLER
A Dosyanın erişim zamanı güncellenmez. Bu, dizüstü sistemlerde disk G/Ç sırasında bir
miktar tasarruf sağlar.
a Sadece dosyanın sonuna ekleme yapılabilir. Sadece root ya da CAP_LINUX_IMMUTABLE
özelliğine sahip bir süreç bunu ayarlayıp, değiştirebilir.
c Sıkıştırılmış; dosyanın okuma-yazma sırasındaki açılması/sıkıştırılması çekirdeğin
denetimindedir. Bu dosyadan okuma yapılmak istendiğinde sıkıştırılmamış veri döner.
Yazılmak istendiğinde ise diske yazılmadan önce sıkıştırma yapılır.
D Bir dizine uygulanır ve dizindeki değişiklikler diske eşzamanlı yazılır; bu dosya
alt sisteminin 'dirsync' seçeneği ile bağlanmasına eşdeğerdir.
d dump(8) çalıştırıldığında dosya yedekleme adayı olmaz.
E Deneysel sıkıştırma yamaları tarafından, sıkıştırılmış dosyanın sıkıştırma hatasına
sahip olduğunu göstermek için kullanılır. chattr kullanarak düzenlenemez veya
sıfırlanamaz; bununla birlikte lsattr(1) ile görüntülenebilir.
I Htree kodu tarafından isim-değer çifti tabloları kullanarak indislenmesinin
geciktiğini belirtmek için kullanılır. chattr kullanarak düzenlenemez veya
sıfırlanamaz; bununla birlikte lsattr(1) ile görüntülenebilir.
i Değişmez; dosya içeriği silinemez, yazılamaz, dosyaya bağ oluşturulamaz ve ismi
değiştirilemez. Sadece root ya da CAP_LINUX_IMMUTABLE özelliğine sahip bir süreç
bunu ayarlayıp, değiştirebilir.
j Jurnal; dosya içindeki bütün bilgiler, dosyanın kendisine yazılmadan önce, etx3
günlükleme sistemine yazdırılır. Fakat burada dosya sisteminin "data=ordered" veya
"data=writeback" seçeneklerinden biri ile bağlanmış olması gerekir. Dosya sistemi
"data=journalled" seçeneği ile bağlanmışsa, zaten bütün veriler günlüklenmiş
durumdadır ve bu niteliğin bir anlamı kalmaz. Sadece root ya da
CAP_LINUX_IMMUTABLE özelliğine sahip bir süreç bu niteliği ayarlayıp, silebilir.
s Silinme güvenliği; bu özellik verilen bir dosya silindiğinde veri alanı sıfırlarla
doldurulur.
S Eşzamanlı güncellemeler; bu özelliği içeren bir dosya değiştirildiği zaman tüm
değişiklikler diske anında yazılır, dosya alt sisteminin 'sync' seçeneği ile
bağlanmasına eşdeğer özellik sağlar.
T Bu özniteliğe sahip olan dizin, dizin yapısının tepesi olarak kabul edilecektir.
Buradaki amaç, Linux 2.5.46 ve daha sonrasında kullanılan Orlov blok ayırıcıya uyum
sağlamaktır.
t Bu özniteliğe sahip olan dosyada, diğer dosyalar ile birleştirmeden dolayı bir blok
parçalanması meydana gelmez (uç birleştirmeyi destekleyen dosya sistemleri için).
LILO gibi dosya sistemini doğrudan okuyan ve uç birleştirmeli dosyaları anlamayan
uygulamalar için bu gereklidir.
u Silinememezlik; bu dosya silindiğinde içeriği saklanır. Bu, kullanıcıya, silinmiş
dosyanın geri getirilmesini (undelete) isteme olanağı sağlar.
X Deneysel sıkıştırma yamaları tarafından, sıkıştırılmış dosyanın ham içeriğine
doğrudan erişilebileceğini göstermek için kullanılır. chattr kullanarak
düzenlenemez veya sıfırlanamaz; bununla birlikte lsattr(1) ile görüntülenebilir.
Z Deneysel sıkıştırma yamaları tarafından, sıkıştırılmış dosyanın kirlenmiş olduğunu
göstermek için kullanılır. chattr kullanarak düzenlenemez veya sıfırlanamaz;
bununla birlikte lsattr(1) ile görüntülenebilir.
YAZAN
chattr Remy Card <Remy.Card (at) linux.org> tarafından yazılmıştır.
YAZILIM HATALARI VE SINIRLAMALAR
Linux 2.2'de, 'c', 's' ve 'u' öznitelikleri çekirdek dosya sistemi tarafından
desteklenmemekteydi. Yakın bir gelecekte, bu öznitelikler, ext2 dosya sistemine
eklenecektir.
'j' seçeneği, sadece ext3 olarak bağlanmış dosya sistemlerinde kullanışlıdır.
'D' seçeneği sadece Linux çekirdeğinin 2.5.19 ve daha yüksek sürümlerinde geçerlidir.
TEMİNİ
chattr, e2fsprogs paketinin bir parçasıdır ve
http://e2fsprogs.sourceforge.net adresinden temin edilebilir.
İLGİLİ BELGELER
lsattr(1).
ÇEVİREN
Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at) yahoo.com>, Kasım 2003