İSİM

       compress - verileri sıkıştırır (sürüm 4.1)
       uncompress - sıkıştırılmış verileri açar
       zcat - sıkıştırılmış verileri standart çıktıda açar

KULLANIM

       compress   [ -f ] [ -v ] [ -c ] [ -V ] [ -r ] [ -b bit_sayısı ]
                  [ isim ...  ]

       uncompress [ -f ] [ -v ] [ -c ] [ -V ] [ isim ...  ]
       zcat       [ -V ] [ isim ... ]

AÇIKLAMA

       compress,  uygun Lempel-Ziv kodlarını kullanarak belirtilen dosyanın boyutunu küçültür. Bu
       işlemin sonunda, her bir dosyanın sonuna .Z  soneki  getirilir.  .Z  uzantılı  dosya  aynı
       sahiplik  kiplerine,  erişim  ve düzenlenme zamanlarına sahiptir. Şayet komut ile birlikte
       bir dosya  belirtilmez  ise,  standart  girdi  sıkıştırılıp  standart  çıktıya  aktarılır.
       compress,  sadece  normal dosyaları sıkıştırır. Örneğin; sembolik bağları yok sayar. Şayet
       bir  dosya  birden  çok  sembolik  bağa  sahipse,   compress   bu   dosyayı   sıkıştırmayı
       reddedecektir. Bu durumda -f seçeneğini eklemeniz gerekir.

       Şayet  -f seçeneği belirtilmezse ve sıkıştırma işlemi önplanda devam ediyorsa, ekrana, var
       olan bir dosyanın üzerine yazılıp yazılmayacağını soran bir uyarı çıkar.

       Sıkıştırılmış   dosyalar   uncompress   veya   zcat   kullanılarak    orjinal    hallerine
       döndürülebilirler.

       uncompress,  komut  satırında  dosya  listelerini  alır  ve sonu .Z ile bitenleri ve doğru
       sihirli numara ile başlayanları,  .Z  soneki  olmayan  açılmış  dosyalar  ile  değiştirir.
       Açılmış dosya, sıkıştırılmış olanla aynı sahiplik ve tarih damgasını içerir.

       -c seçeneği ile compress/uncompress standart çıktıya yazar ama dosyalar değişmez.

       zcat, uncompress -c ile aynıdır. zcat, ya komut satırındaki listede bulunan dosyaları açar
       ya da standart girdideki dosyaları açıp, açılmış bilgileri standart  çıktıya  yazar.  zcat
       doğru  sihirli numaraya sahip dosyaları, .Z soneki olsun ya da olmasın, açacaktır. (*Ç.N.:
       gzip ailesinde de bir zcat vardır ve gzip kuruluysa, zcat, gzip ailesinin zcat  uygulaması
       olabilir.  Bunun  olmaması  için  gzip  ailesi  ile  gelen  zcat'in  ismini  gzcat  olarak
       değiştirebilirsiniz.)

       Şayet -r  seçeneği  tanımlı  ise,  sıkıştırma  işlevi  aşt  dizinlerde  yinelemeli  olarak
       yapılacaktır.  Komut  satırında tanımlı isimlerden herhangi birisi bir dizin ise, compress
       bu dizinin içine girecek ve burada bulunan bütün dosyaları sıkıştıracaktır.

       -V seçeneği bu uygulamaların her birine, sürüm ve  standart  hatadaki  yama  seviyelerini,
       bunun  yanında derleme sırasındaki önişlemci seçeneklerini sıkıştırma/açma işleminden önce
       görüntülenmesini söyler.

       compress, "Yüksek performanslı veri sıkıştırması için bir teknik / A  Technique  for  High
       Performance  Data  Compression"  içinde  açıklanan  değiştirilmiş Lempel-Ziv algoritmasını
       kullanır (Terry A. Welch, IEEE Computer, vol. 17, no. 6 (June 1984), pp. 8-19).  İlk  önce
       dosyadaki  ortak  altdizgeler  257 veya daha üstünde 9 bitlik kod ile değiştirilir. 512'ye
       ulaşılınca, algoritma 10 bitlik kodlara dönüşür ve daha yüksek  bitler,  -b  seçeneği  ile
       belirtilen  sınıra  ulaşılıncaya  kadar  kullanır  (öntanımlı  olarak 16). Bitler 9 ila 16
       arasında  olmak  zorundadır.  Bu  öntanımlı  bit  seviyesi   kaynak   kodlarının   içinden
       değiştirilebilir, böylece daha küçük makinalarda çalışması sağlanır.

       Bit sınırına erişildikten sonra, compress düzenli olarak sıkıştırma oranını denetler. Eğer
       artarsa, compress  var  olan  kod  sözlüğünü  kullanmaya  devam  eder.  Bununla  birlikte,
       sıkıştırma  oranı  düşerse,  compress  altdizgelerin tablosunu başından savar ve  listeden
       yenisini yapar. Böylece, algoritmanın sıradaki dosya "bloğuna" uyması sağlanmış olur.

       -b  seçeneğinin  uncompress  için  atlanmış  olduğuna   dikkat   edin,   belirlenmiş   bit
       parametreleri  sıkıştırma  sırasında  çıktı  içinde sihirli bir numara ile kodlandığından,
       rastgele bir verinin açılması ya da sıkıştırılmış verinin tekrar sıkıştıılmaya çalışılması
       gibi şeyler mümkün değildir.

       Sıkıştırma miktarı girdinin boyutuna, kod başına düşen bit sayısına ve ortak altdizgelerin
       dizilişine bağlıdır. Genellikle, kaynak  kodu  gibi  veya  İngilizce  metinlerden,  %50-60
       oranında tasarruf sağlanır. Sıkıştırma genellikle, Huffman kodundan (pack) veya uyarlanmış
       Huffman kodundan (compact) daha iyidir ve daha az zamana mal olur.

       -v seçeneği altında, sıkıştırılan her bir dosya için, kazanç yüzdesini gösteren bir  ileti
       basılır.

       Çıkış  durumu  normalde  0'dır; şayet son dosya sıkıştırılmış olandan daha büyükse 2; eğer
       bir hata meydana gelmişse 1'dir.

İLGİLİ BELGELER

       compact(1), pack(1).

HATA İLETİLERİ

       Usage: compress [-dfvcVr] [-b maxbits] [file ...]
              Komut satırında geçersiz seçenekler tanımlandı.

       Missing maxbits
              Azami bit sayısı -b seçeneği ile verilmelidir.

       dosyaismi: not in compressed format
              Argüman olarak verilen dosya, sıkıştırılmış bir dosya değil.

       dosyaismi: compressed with xx bits, can only handle yy bits
              Dosya (LZW kullanılarak) bu makinedeki açma  programının  işleyebileceği  bitlerden
              daha  fazlasını  kullanabilen  bir  uygulama ile sıkıştırılmış. Dosyayı daha az bit
              sayısı belirterek tekrar sıkıştırın.

       dosyaismi: already has .Z suffix -- no change
              Belirtilen dosyanın zaten  sıkıştırılmış  olduğu  kabul  ediliyor.  Dosyayı  tekrar
              isimlendirin ve tekrar deneyin.

       dosyaismi: filename too long to tack on .Z
              Dosya  ismi  12  karakterden  uzun  olduğu  için,  bu dosya sıkıştırılamaz. Yeniden
              adlandırın ve tekrar deneyin. BSD sistemlerde bu ileti yoktur.

       dosyaismi already exists; do you wish to overwrite (y or n)?
              Mevcut dosyasının değiştirilmesini istiyorsanız "y"  tuşuna  basın,  istemiyorsanız
              "n" ye basın.

       uncompress: corrupt input
              Bir SIGSEGV çelişkisi saptandı. Girdi dosyası bozuk olabilir.

       Compression: xx.x%
              Sıkıştırma tarafından kaydedilmiş girdinin yüzdesi (sadece -v ile alakalıdır).

       -- not a regular file or directory: ignored
              Girdi  dosyası  normal  bir  dosya veya dizin değil ise (örneğin, bir sembolik bağ,
              soket, FIFO veya aygıt dosyası olabilir), dokunulmaz.

       -- has xx other links: unchanged
              Girdi dosyası bağlara sahiptir; dokunulmadan geçildi. Daha fazla bilgi için ln(1)'e
              bakınız. Çok sayıda bağa sahip dosyaları sıkıştırmak için -f seçeneğini kullanınız.

       -- file unchanged
              Herhangi bir sıkıştırma işlemi yapılmadı. Giriş dosyasına dokunulmadı.

YETERSİZLİKLER

       Sıkıştırılmış  dosyalar  büyük  bellekli makinalar arasında uyumlu olmakla birlikte, küçük
       süreç alanına sahip (64KB veya daha az DEC PDP  serileri,  Intel  80286,  vb.)  makinalara
       dosya transferi için -b12 seçeneği kullanılmalıdır.

       -r  seçeneği  kullanılan  bir  sıkıştırma  işlemi,  arada bir sahte hata iletilerine sebep
       olabilir:

       "<dosyaismi>.Z already has .Z suffix - ignored"

       Bu uyarıları  önemsemeyin.  Açıklaması  için  compress.c:compdir()  içindeki  açıklamalara
       bakınız.

ÇEVİREN

       Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at) yahoo.com>, Kasım 2003

                                                                                      compress(1)