Provided by: manpages-tr_1.0.5.1-2_all 
İSİM
lilo.conf - lilo için yapılandırma dosyası
AÇIKLAMA
Bu dosya, varsayılan olarak /etc/lilo.conf, bir önyükleyici olan lilo tarafından okunur.
Ayrıntılı bilgi lilo(8)'da bulunabilir.
Bu dosya aşağıdaki örneğe benzer:
boot = /dev/hda
delay = 40
compact
vga = normal
root = /dev/hda1
read-only
image = /zImage-2.5.99
label = try
image = /zImage-1.0.9
label = 1.0.9
image = /tamu/vmlinuz
label = tamu
root = /dev/hdb2
vga = ask
other = /dev/hda3
label = dos
table = /dev/hda
Bu ayar dosyası, lilo'nun /dev/hda üzerindeki MBR'yi kullandığını belirtmektedir. (lilo
kullanmanın çeşitli yolları ve diğer işletim sistemleri ile etkileşimi için lilo
kılavuzlarından user.tex dosyasına bakınız.)
Açılış esnasında, önyükleyici, sizin tuşuna basmanız için 4 saniye (40 desisaniye) kadar
bekleyecektir. Şayet bunu yapmazsanız, ilk çekirdek yüklenecektir. Şayet tuşuna
basarsanız, önyükleyici hangi çekirdeği yüklemek istediğinizi soracaktır. Şayet muhtemel
seçenekleri unutmuşsanız, tuşuna basarak (US klavye için "?" tuşuna) bir menü
açabilirsiniz. Şimdi yeni bir çekirdek ile eskisi arasında veya başka bir kök dosya
sistemindeki bir çekirdek (her zaman kullandığınız kök dosya sistemine salakça bir şeyler
yapmış olabilirisiniz) arasında seçim yapma şansına sahipsiniz. Bu noktada başka bir
işletim sistemini (tabii ki bilgisayarınızda yüklü olmak koşulu ile) açabilirsiniz.
lilo.conf içinde tanımlı 16 çekirdek biteşlemi bulunabilir.
Aşağıda görebileceğiniz gibi, bir ayar dosyası, bir miktar genel seçenek ile başlar
(örneğimizdeki ilk altı satır gibi). Daha sonra çeşitli biteşlemler için seçenekler
tanımlanır. Bir biteşlem için tanımlı bir seçenek varsa, genel tanımlı seçenek göz ardı
edilir.
GENEL SEÇENEKLER
Pek çok anahtar sözcük mevcuttur. Aşağıdaki tanımlamalar tamamen user.tex dosyasından
alınmıştır (sadece birazcık kısaltılmışlardır).
backup=yedekleme_dosyası
Orjinal önyükleme sektörünü yedekleme_dosyasına kopyalar. Bu dosya /boot/boot.NNNN
gibi normal bir dosya olabileceği gibi /dev/null gibi bir aygıt da olabilir.
boot=önyükleme_aygıtı
Önyükleme sektörünün içinde bulunduğu aygıt (mesela bir sabit disk bölümü). Şayet
bu anahtar sözcük atlanırsa, kök olarak bağlanmış olan aygıttaki önyükleme sektörü
okunur (veya muhtemelen yazılır).
change-rules
Önyükleme zamanı değişikliklerini disk bölümü türü numaralarına (`hiding')
tanımlar. Ayrıntılı bilgi için user.tex'in "Disk bölümü türü değişiklik kurallarını
bölümünü okuyunuz.
compact
Okuma isteklerini tek bir okuma isteği haline getirebilmek için bitişik sektörleri
okuma isteklerini birleştirmeye çalışır. Bu yükleme zamanını epeyce kısaltır ve
biteşlemi mümkün mertebe küçük tutar. Bir disket sürücüden açılış yapılıyorsa, bu
seçeneği kullanmanız şiddetle tavsiye edilir.
default=isim
isim ile belirtilen biteşlem dosyasını öntanımlı önyükleme biteşlemi olarak kabul
eder. Şayet bu seçenek atlanmışsa, ayar dosyasında rastlanan ilk biteşlem
kullanılır.
delay=desisaniyeler
Önyükleyicinin, biteşlemi yüklemeden önce beklemesi istenen süreyi tanımlar.
İstenen sürenin saniye cinsinden değerinin on katı yazılır. Bu seçenek, klavye
etkin hale geldikten hemen sonra doğrudan sabit diskten açılan sistemler için
uygundur. Şayet delay seçeneğine sıfır atanmışsa veya bu seçenek kullanılmamışsa,
önyükleyici açılış esnasında beklemez.
disk=aygıt-ismi
Belirtilen disk için standart dışı parametreleri tanımlar. Ayrıntıli bilgi için
user.tex'in "Disk geometrisi" bölümüne bakınız. Genellikle bios= parametresi
oldukça kullanışlıdır. BIOS, diskinizi 0x80, 0x81, 0x82 şeklinde numaralandırır ve
hangi bölümün Linux bölümü olduğu bilinemez. Alışılmamış bir yüklemeniz varsa, BIOS
bölümü ile Linux bölümünü eşleştirmeniz gerekebilir. Örneğin:
disk=/dev/sda
bios=0x80
disk=/dev/hda
bios=0x81
Burada, SCSI diskin ilk BIOS diski olduğu ve birinci IDE girişine takılı master
konumlu IDE diskin ikinci BIOS diski olduğu belirtilmiştir.
disktab=disktab_dosyası
Disk parametreleri tablosunun adını verir. Şayet bu seçenek atlanmışsa, ilk olarak
/etc/disktab dosyasına bakılır. disktab'ların kullanımı oldukça cesaret kırıcı
olabilir.
fix-table
Bu seçenek, lilo'nun, disk bölümleme tablolarındaki 3D adresleri ayarlamasını
sağlar. Her disk bölümü girdisi bir 3D adrese (sektör/kafa/silindir) ve bölümün ilk
ve son sektörlerinin adresinden oluşan düz bir adrese sahiptir. Eğer bir disk
bölümü iz-hizalı değilse ve eğer aynı diski başka bir işletim sistemi ile birlikte
kullanıyorsanız, bu işletim sistemleri 3D adresleri değiştirebilir. lilo, kendi
önyükleme sektörünü sadece her iki adresin karşılığı olan yere yükleyebilir. Şayet
fix-table belirtilmiş ise, lilo hatalı 3D adreslerini tekrar ayarlayabilir.
UYARI: Diğer işletim sistemlerinin, sonradan bu ayarları sıfırlamamasının bir garantisi
yoktur. Bu değişikliğin beklenmedik etkileri olabilir. Doğru olan yöntem; diski
iz-hizalı bölümleme yapabilen bir uygulama ile bölümlemektir. Ayrıca, bazı
disklerde (mesela adres dönüşüm tablosu etkin olan bazı EIDE disklerde), bazı
durumlarda, karmakarışık disk bölümleme tablosu girdilerine sahip olmak kaçınılmaz
olabilir.
force-backup=yedekleme_dosyası
backup seçeneği ile aynıdır, fakat eski bir yedekleme dosyası varsa üzerine yazmaya
zorlar.
ignore-table
lilo'ya bozuk bölüm tablosunu gözardı etmesini söyler.
install=önyükleme_sektörü
Belirtilen dosyayı, yeni önyükleme sektörü olarak yükler. Bu seçenek atlanırsa,
/boot/boot.b öntanımlı olarak kullanılır.
linear 3D adresleme yerine doğrusal adresler üretir. Doğrusal adresler çalışma zamanında
kullanılır ve disk geometrisine dayanmaz. Unutmayın ki, açılış disketleri, bu
seçenek kullanıldığı durumlarda taşınabilir olmayabilirler. Çünkü disk geometrisini
belirleyen BIOS servisi disketler için güvenilir çalışmayabilir. Büyük diskler ile
"doğrusal" adresleme kullanıldığı durumlarda, /sbin/lilo, disk alanına
ulaşılamadığını söyleyebilir. Çünkü 3D adresleme açılış zamanından önce bilinemez.
lba32 Sektör/kafa/silindir adreslemesi yerine 32 bitlik mantıksal blok adreslemesi (LBA)
üretilir. Şayet BIOS paket adreslemeyi destekliyorsa, diske erişebilmek için paket
çağrıları kullanılır. Böylece 8.4 GB'den daha büyük disklerde herhangi bir bölümden
açılış yapabilirsiniz. 3D adreslemeden kaynaklanan sınır böylece aşılmış olur.
Şayet BIOS paket adreslemeyi desteklemiyorsa, lba32 adresler tıpkı doğrusal
adreslemede olduğu gibi 3D'ye çevrilir. Disketlerde, lba32 kullanımında, adresler
3D olarak saklanır.
lock Daha sonraki açılışlar için, önyükleme komut satırının özdevinimli kaydedilmesini
etkinleştirir. Bu yolla, elle müdahale edilmediği sürece, lilo belli bir tercih
üzerinde "kilitli" kalır.
map=map_dosyası
map dosyasının yerini tanımlar. Şayet bu seçenek atlanmış ise, /boot/map dosyası
kullanılır.
message=ileti_dosyası
Önyükleme ekranından önce gösterilmek üzere bir ileti içeren dosyanın adını
belirtir. LILO yazdıktan sonra tuşuna basmak için beklenirken herhangi bir ileti
görünmez. İletideki FF karakteri () yerel ekranı temizler. İletinin boyu 65535
bayt ile sınırlıdır. İleti dosyası değiştirilirse veya taşınırsa map_dosyası
yeniden düzenlenmek zorundadır.
nowarn Muhtemel tehlikeler hakkındaki uyarıyı kapatır.
optional
İsteğe bağlı bir seçenek belirtmek için biteşlem tanımlarında kullanılır. Aşağıya
bakınız.
password=parola
Parola belirtmek için biteşlem tanımlarında kullanılır. Aşağıya bakınız.
prompt Herhangi bir tuşa basılmasını beklemeksizin, önyükleme ekranına girmeye zorlar.
prompt belirtilmiş ve tiemout belirtilmemişse sistemin başıboş bir biçimde yeniden
açılması imkansızdır.
restricted
Biteşlem tanımlarında kullanılır. Aşağıya bakınız.
serial=parametreler
Seri port üzerinden kontrolü olanaklı kılar. Tanımlanmış seri port üzerinden
ilklendirilme yapılır ve önyükleyici buradan ve klavyeden girdi kabul eder. Seri
hat üzerinden break göndermek konsoldan tuşuna basmak ile aynı şeydir. Şayet seri
bağlantının güvenliğinden tam emin değilseniz, bütün önyükleme biteşlemleri parola
korumalı olmalıdır. Parametreler dizgesi aşağıdaki söz dizimine sahiptir:
port[,hız[eşlikbiti[genişlik]]]
port Sıfırdan başlamak üzere, seri hatların numarası. 0 (sıfır) COM1 yani /dev/ttyS0'a
karşılık gelir. Şayet varsa, dört portun tamamı da kullanılabilir.
hız Seri portun saniyedeki bit sayısı cinsinden iletişim hızı. Şu hızlar
desteklenmektedir: 110, 150, 300, 600, 1200, 2400, 4800 ve 9600 b/s. Öntanımlı
değer 2400 b/s'dir.
eşlikbiti
Seri hat üzerinde kullanılan eşlik biti.Önyükleyici girdi olarak eşlik bitini
yoksayar ve 8. biti ayırır. Eşlik bitini tanımlamakta şu karakterler kullanılır
(büyük veya küçük harf olabilir): eşlik bitinin olmaması n (none), tek eşlik biti
için o (odd), çift eşlik biti için e (even).
genişlik
Bir karakteri oluşturan bit sayısı. Sadece 7 ve 8 bit desteklenmektedir. Öntanımlı
değeri eşlik bitinin olmdığı durumda 8, eşlik bitinin tek veya çift olması
durumunda ise 7'dir.
Şayet `serial' tanımlı ise, `delay'ın değeri özdevinimli olarak 20'ye yükseltilir.
ÖRNEK: serial=0,2400n8 COM1'i öntanımlı değerlerle ilklendirir.
timeout=desisaniyeler
Klavye girdisi bekleme zamanaşımı süresi tanımlar. İstenen süre, saniye cinsinin on
katı şeklinde belirtilir. Belirtilen süre içinde bir tuşa basılmazsa, ilk biteşlem
öntanımlı olarak yüklenir. Aynı şekilde, kullanıcı uzun süre hareketsiz kalırsa,
parola girdisi başarısız sayılır. Öntanımlı değer sonsuzdur.
verbose=seviye
Çoğu işlemin raporlama yapmasını etkinleştirir. Yüksek numaralar daha fazla ayrıntı
elde edilmesini sağlar. Şayet lilo komut satırında -v belirtilmişse, buna uygun
olarak seviye yükseltilir. En yüksek değer 5 olabilir.
Ayrıca, çekirdek ayar parametreleri olan append, ramdisk, read-only, read-write, root ve
vga genel seçenekler içinde tanımlanabilir. Çekirdek biteşlemi yapılandırma bölümlerinde
belirtilmemişse, bu değerler onlar için öntanımlı olarak kullanılırlar.
İMAGE BÖLÜMLERİNDEKİ SEÇENEKLER
image bölümleri ya Linux çekirdeğinin biteşleminin bulunduğu bir dosya ya da aygıtı
belirten bir
image=dosyayolu
satırı ile ya da herhangi bir sistem açılışını belirten
other=dosyayolu
satırı ile başlar.
Birinci durumda, image satırında önyükleme için bir aygıt belirtilmişse,
range=başlangıç-bitiş
satırı ile önyüklemenin yapılacağı bölümü gösteren sektör aralığı belirtilmelidir.
İkinci durumda (başka bir sistemin yüklenmesi), üç seçenek sözkonusudur:
loader=zincir-yükleyici
Kullanılması istenen zincir yükleyiciyi tanımlar. Öntanımlı olarak /boot/chain.b
kullanılır. Önyüklemenin ilk disk veya disket dışında bir yerden yapılması
gerekiyorsa, zincir yükleyici mutlaka tanımlanmalıdır.
table=aygıt
Bölümleme tablosunu içeren aygıt belirtilir. Bu seçenek atlanmış ise, önyükleyici
bölümleme bilgilerini yüklenen işletim sistemine bildirmeyecektir. (Bazı işletim
sistemleri, nereden yüklendiklerini saptamak için değişik yöntemler kullanırlar.
Örneğin; MS-DOS genellikle disk veya bölümünün açılış sektöründe geometri
bilgisini saklar.) Önemli: 'table' seçeneği ile gösterilen bir bölüm tablosunda bir
değişiklik söz konusu ise /sbin/lilo yeniden çalıştırılmalıdır.
unsafe Eşlem oluşturulması sırasında açılış sektörüne erişilmez. Bu seçenekle, bazı sağlık
kontrolleri (mesela bölümleme tablosu kontrolü) yapılmaz. Şayet açılış sektörü
sabit biçimli bir disket aygıtı üzerinde ise, unsafe seçeneği, eşlem yükleyicinin
çalıştırılması esnasında, sürücüye okunabilir bir disk koyma ihtiyacını ortadan
kaldırır. unsafe ve table seçenekleri birbirleriyle uyumsuzdur, her ikisi birden
belirtilemez.
Her iki durum için ortak olan seçenekler şunlardır:
label=isim
Önyükleyici, biteşlemi tanımlamak için her bir biteşlemin ana dosya adını (yol
tanımlaması gerekmez) kullanır. Bu seçenekle değişik isimler tanımlamak da
mümkündür.
alias=isim
Aynı girdi için ikinci bir isim kullanma imkanı verir.
lock (Yukarıya bakınız.)
optional
Şayet eşlem oluşturma sırasında kullanılabilir durumda değilse, biteşlemi atlar.
Test çekirdekleri tanımlamak için oldukça kullanışlı bir seçenektir.
password=parola
Biteşleme parola koruması sağlar.
restricted
Sadece, komut satırında bir parametre belirtildiğinde parola sorulmasını sağlar
(örneğin, komut satırından tek kullanıcılı kipe geçilmek istendiğinde).
ÇEKİRDEK SEÇENEKLERİ
Şayet yüklenen çekirdek bir Linux çekirdeği ise, komut satırından çekirdeğe parametre
aktarmak mümkündür.
append=dizge
Dizge içinde boşluklarla ayrılarak belirtilen seçenekleri çekirdeğe ilave eder.
Genellikle, tespit edilmesi tehlikeli olabilecek ve özellikleri özdevinimli olarak
saptanamayan donanım parçalarının parametrelerini tanımlamak için kullanılır.
Örneğin:
append="hdc=ide-scsi hdd=ide-scsi"
literal=dizge
append'e benzer ama diğer bütün seçenekleri iptal eder (mesela kök aygıt ayarları
gibi). Çok önemli seçenekler farkına varılmaksızın kaldırılabileceği için, bu
seçeneği genel seçenekler bölümünde kullanmamak daha mantıklı olacaktır.
ramdisk=boyut
İsteğe bağlı olan RAM diskin boyutunu tanımlar. Değer 0 ise, RAM disk oluşturulmaz.
Bu seçenek atlanmış ise, RAM disk önyükleme biteşlemi içindeki ayarlara göre
oluşturulur.
read-only
Bu seçenek kök dosya sisteminin salt okunur kipte bağlanmasını sağlar. Genel
olarak, sistem açılış işlemleri, daha sonra, kök dosya sistemini oku-yaz kipinde
tekrar bağlar (mesela fsck yapıldıktan sonra).
read-write
Kök dosya sisteminin oku-yaz kipinde bağlanmasını sağlar.
root=kök_aygıtı
Kök bölümü olarak bağlanacak aygıtı belirtir. Şayet özel bir isim belirtilmişse,
kök aygıtı, kök dosya sisteminin o an bağlı olduğu aygıta göre düzenlenir. Şayet -r
ile kök değiştirilmişse, belirtilen aygıt kullanılır. Şayet bu seçenek
kullanılmamışsa, çekirdek biteşlemi içindeki kök ayarları kullanılır. (Derleme
sırasında, çekirdek Makefile'ında ROOT_DEV değişkeni ile ayarlanabilir ve daha
sonra rdev(8) ile değiştirilebilir.)
vga=kip
Önyükleme esnasındaki kullanılacak vga metin kipini tanımlar. Şu değerler
geçerlidir (harf büyüklüğüne bakılmaz):
normal: normal 80x25 metin kipi.
extended (veya ext): 80x50 metin kipi.
ask: dur ve kullanıcı girdisi için bekle (önyükleme esnasında).
numara: bu sayıya karşılık gelen metin kipini kullan. Olası kiplerin bir listesi
vga=ask kullanarak ve önyükleme sırasında [Enter] tuşuna basarak elde edilebilir.
Şayet bu değişken kullanılmazsa, çekirdek biteşleminde bulunan VGA kip ayarları
kullanılır. (Derleme sırasında, çekirdek Makefile'ında SVGA_MODE değişkeni ile
ayarlanabilir ve daha sonra rdev(8) ile değiştirilebilir.)
İLGİLİ BELGELER
lilo(8), rdev(8).
lilo dağıtımı, yukarıdaki bilgilerin elde edildiği oldukça geniş bir belgeleme
içermektedir.
ÇEVİREN
Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at) yahoo.com>, Ocak 2004
20 Mart 2000 lilo.conf(5)