Provided by: manpages-pl_0.7-1_all 
NAZWA
inetd — Internetowy “superserwer”
SKŁADNIA
inetd [-d] [-E] [-i] [-l] [-q długość] [-R częstość] [plik-konfiguracyjny]
OPIS
Inetd nasłuchuje połączeń na określonych gniazdach internetowych. Gdy na jednym z gniazd
zaistnieje połączenie, decyduje on, jakiej usłudze to gniazdo odpowiada i wywołuje program,
który obsłuży żądanie. Po zakończeniu programu, inetd kontynuuje nasłuchiwania gniazda (poza
niektórymi wypadkami, opisanymi poniżej). Ogólnie, inetd umożliwia używanie jednego demona
do wywoływania wielu innych, zmniejszając wymagane obciążenie systemu.
Dostępne opcje:
-d Włącza debugowanie.
-E Zapobiega ignorowaniu przez inetd środowiska. Bez tej opcji część potencjalnie
niebezpiecznych zmiennych środowiskowych, w tym PATH zostanie usuniętych i nie
będzie dziedziczone przez usługi.
-i Program nie przechodzi w tryb demona.
-l Włącza logowanie połączeń i kontrolę dostępu przez libwrap. Usługi wewnętrzne nie
mogą być opakowywane. Gdy opcja jest aktywna, po cichu nie dokonuje się wykonania
/usr/sbin/tcpd nawet gdy jest ono obecne w pliku /etc/inetd.conf, a w zamian inetd
bezpośrednio wywołuje libwrap.
-q długość
Określa długość kolejki połączeń listen(2) (domyślnie 128).
-R częstość
Określa maksymalną częstość, z jaką usługa może być wywołana w ciągu minuty
(domyślnie 256). Jeśli usługa przekroczy ten limit, inetd zapisze problem do
dziennika i zaprzestanie obsługi żądań dla danej usługi przez dziesięć minut. Więcej
informacji można przeczytać też w poniższym opisie pól wait/nowait.
Podczas uruchamiania, inetd odczytuje swoją konfigurację z pliku konfiguracyjnego, którym
domyślnie jest /etc/inetd.conf. Musi tam być wpis dla każdego pola pliku konfiguracyjnego,
z poszczególnymi wpisami dla danego pola; wpisy są oddzielane znakiem tabulacji lub spacji.
Komentarze są zaznaczane przez “#” na początku wiersza. Pola pliku konfiguracyjnego są
następujące:
nazwa usługi (service name)
rodzaj gniazda (socket type)
protokół[,sndbuf=rozmiar][,rcvbuf=rozmiar]
(protocol[,sndbuf=size][,rcvbuf=size])
określenie, czy usługa ma "zwlekać" (wait/nowait[.max])
użytkownik[.grupa] lub użytkownik[:grupa]
(user[.group] lub user[:group])
program serwera (server program)
argumenty programu serwera (server program arguments)
Aby podać usługę opartą o Sun-RPC , wpis powinien zawierać te pola:
nazwa usługi/wersja (service name/version)
rodzaj gniazda (socket type)
rpc/protokół[,sndbuf=rozmiar][,rcvbuf=rozmiar]
(rpc/protocol[,sndbuf=size][,rcvbuf=size])
zwłoka (wait/nowait[.max])
użytkownik[.grupa] lub użytkownik[:grupa]
(user[.group] or user[:group])
program serwera (server program)
argumenty programu serwera (server program arguments)
W przypadku usług internetowych, pierwsze pole w wierszu może posiadać również wyrażenie
określające adres hosta, będące przedrostkiem oddzielonym dwukropkiem. Łańcuch będący w
pierwszym polu przed dwukropkiem określa wówczas którego adresu lokalnego ma użyć inetd przy
nasłuchiwaniu dla tej usługi. W jednym wierszu można podać wiele adresów lokalnych,
oddzielonych dwukropkiem. Można wpisać adresy w postaci numeru IP (cztery liczby oddzielone
kropkami) lub nazw symbolicznych domen. Nazwy domenowe są sprawdzane za pomocą
gethostbyname(). Jeśli dana nazwa ma przypisanych kilka adresów, inetd tworzy gniazda do
nasłuchu na każdym adresie.
Pojedynczy znak “*” oznacza INADDR_ANY, czyli “wszystkie adresy lokalne”. Aby zapobiec
powtarzaniu adresów występujących wielokrotnie, wiersz z wyrażeniami określającymi adresy
hosta i dwukropkiem, bez kolejnych pól, powoduje że adresy są zapamiętywane i używane do
wszystkich kolejnych wierszy bez bezpośrednio podanego wyrażenia określającego adres (do
momentu napotkania kolejnego tak skonstruowanego wiersza lub dotarcia do końca pliku).
Wiersz
*:
jest bezpośrednio udostępniony na początku pliku, z tego powodu tradycyjne pliki
konfiguracyjne (bez wyrażeń określających adres hosta) będą interpretowane w tradycyjny
sposób, czyli wszystkie usługi będą nasłuchiwać na wszystkich adresach lokalnych. Jeśli
protokół to “unix”, to ta wartość jest ignorowana.
Wpis nazwa-usługi jest nazwą prawidłowej usługi, zdefiniowanej w pliku /etc/services lub
portem. Dla usług “wewnętrznych” (internal) (opisanych niżej), nazwa usługi musi być
oficjalną nazwą usługi (to znaczy pierwszym wpisem w /etc/services). Podczas podawania
usługi opartej o Sun-RPC, pole to jest prawidłową nazwą usługi RPC, zdefiniowaną w pliku
/etc/rpc. Część na prawo od “/” jest numerem wersji RPC. Może to być zwyczajny argument
numeryczny, lub zakres wersji. Zakres jest obramowany od niższej wersji do wyższej -
“rusers/1-3”. W przypadku gniazd UNIX-domain pole to określa ścieżkę gniazda.
Wpis rodzaj gniazda powinien być jednym z “stream”, “dgram”, “raw”, “rdm”, lub “seqpacket”,
zależnie od tego, czy gniazdo jest strumieniowe (stream), datagramowe (datagram), lub typu
raw, reliably delivered message, czy też sequenced packet.
Protokół musi być prawidłowym protokołem, podanym w pliku /etc/protocols lub w “unix”.
Przykładami mogą być “tcp” lub “udp”. Usługi oparte na RPC są podawane z typem usługi
“rpc/tcp” lub “rpc/udp”. “tcp” i “udp” będą rozpoznawane jako “TCP lub UDP w domyślnej
wersji IP”. Obecnie jest to IPv4, lecz w przyszłości będzie to IPv6. Aby bezpośrednio
wskazać IPv4 lub IPv6 należy zastosować zapis taki jak w przykładach: “tcp4”, “udp6”.
Protokół równy “unix” służy do wskazania gniazda w UNIX-domain.
Oprócz protokołu, plik konfiguracyjny może określać rozmiary buforów nasłuchujących gniazd
do wysyłania i otrzymywania danych. Jest to szczególnie przydatne przy TCP, jako
współczynnik skalujący okna, co bazuje na fakcie, że rozmiar bufora gniazda danych
otrzymywanych jest ogłaszany przy nawiązaniu połączenia, a zatem rozmiar bufora gniazda
serwera musi być ustawiony na gnieździe nasłuchującym. Zwiększając rozmiary buforów gniazda,
w pewnych sytuacjach można uzyskać lepszą wydajność TCP. Rozmiar buforów gniazda są
podawane przez dołączanie ich wartości do określenia protokołów, jak poniżej:
tcp,rcvbuf=16384
tcp,sndbuf=64k
tcp,rcvbuf=64k,sndbuf=1m
Można podać wartość dosłowną lub zmodyfikować ją podając ‘k’ do wskazania kilobajtów lub ‘m’
- jeśli chodzi o megabajty.
Wpis wait/nowait (zwłoka) jest używany do przekazania inetd czy powinien on czekać na powrót
programu serwera, czy kontynuować obsługę połączeń na gnieździe. Jeśli serwer datagramowy
łączy się ze swoim rozmówcą, zwalniając gniazdo w ten sposób, że inetd może odbierać dalsze
wiadomości z tego gniazda, to mówi się o nim jako o serwerze “wielowątkowym” (multi-
threaded) i powinno się używać wpisu “nowait” Serwery datagramowe, które przetwarzają
wszystkie nadchodzące do gniazda datagram, które ostatecznie przedawniają się, nazywa się
“jednowątkowymi” (single threaded) i powinno używać się dla nich wpisu “wait”. comsat(8)
(biff(1)) i talkd(8) są przykładami tego drugiego rodzaju serwerów datagramowych. Opcjonalny
przyrostek “max” (oddzielony od “wait” lub “nowait” kropką) określa maksymalną liczbę
instancji serwera, jakie mogą zostać postawione przez inetd w czasie 60 sekund, domyślnie
wynosi 256. Jeśli usługa przekroczy ten limit, inetd zapisze ten problem do dziennika i
zaprzestanie obsługi żądań dla danej usługi przez dziesięć minut. Proszę sprawdzić też opis
opcji -R (powyżej).
Serwery strumieniowe są zwykle oznaczane jako “nowait”, lecz jeśli pojedynczy serwer
strumieniowy ma obsługiwać wiele połączeń, można go oznaczyć “wait”. Główne gniazdo
zostanie wówczas przekazane jako fd 0 do serwera, który następnie będzie musiał akceptować
połączenia przychodzące. Serwer powinien ostatecznie przedawnić się i wyjść gdy nie będzie
już aktywnych połączeń. inetd będzie kontynuował nasłuch na głównym gnieździe czekając na
połączenia, więc serwer nie powinien zamykać go przy wychodzeniu.
Wpis użytkownik powinien zawierać nazwę użytkownika, pod którym powinien uruchamiać się
serwer. Umożliwia to serwerom posiadanie mniejszych praw niż prawa roota. Opcjonalnie, po
dodaniu kropki do nazwy użytkownika, można podać w tym polu nazwę grupy. Umożliwia to
serwerom pracę z innym (podstawowym) identyfikatorem grupy niż ten, podany w pliku z
hasłami. Jeśli grupa jest podana, a użytkownik nie jest rootem, to uzupełniające grupy
związane z użytkownikiem wciąż będą ustawione.
Wpis program serwera powinien zawierać ścieżkę programu, który ma być wywoływany przez inetd
po otrzymaniu żądania na gnieździe. Jeśli inetd udostępnia tę usługę wewnętrznie, to wpis
ten powinien być wpisem “internal”.
Wpis argumenty programu serwera powinien wyglądać tak jak zwykłe argumenty, poczynając od
argv[0], który jest nazwą programu. Jeśli usługa jest udostępniana wewnętrznie, to wpis
powinien przyjąć nazwę “internal.”
Program inetd udostępnia wiele “trywialnych” usług wewnętrznie, używając do tego swoich
własnych procedur. Tymi usługami są “echo”, “discard”, “chargen” (generator znaków),
“daytime” (odczytywalny przez człowieka czas) oraz “time” (czas odczytywalny przez maszynę,
liczba sekund od północy 1 stycznia 1900). Wszystkie te usługi są oparte o tcp. Dla
dalszych szczegółów o tych usługach, skonsultuj się z odpowiednim RFC z Centrum Informacji
Sieci (Network Information Center).
Inetd odczytuje swój plik konfiguracyjny od nowa gdy otrzyma sygnał zawieszenia (hangup),
czyli SIGHUP. Usługi mogą być tak dodawane, kasowane lub modyfikowane. Inetd tworzy plik
/var/run/inetd.pid który zawiera jego identyfikator procesu (PID).
libwrap
Obsługa opakowań TCP jest włączona w program inetd w celu zapewnienia wbudowanej funkcji
kontroli dostępu podobnej do tcpd. Zewnętrzny program tcpd nie jest wymagany. Nie ma
potrzeby zmian wpisu programu serwera w /etc/inetd.conf do włączenia tej funkcji. inetd
używa /etc/hosts.allow i /etc/hosts.deny do konfiguracji usług kontroli dostępu, zgodnie z
opisem w podręczniku hosts_access(5).
Zachowanie TCP/UDP w IPv6
Aby uruchomić serwer do obsługi ruchu IPv4 i IPv6 konieczne jest uruchomienie dwóch
odrębnych procesów dla tego samego programu serwera, dzięki podaniu dwóch odrębnych wierszy
w pliku inetd.conf osobnych dla “tcp4” i “tcp6”.
W zależności od różnych kombinacji ustawień demona IPv4/IPv6 inetd będzie wykazywał
następujące zachowanie:
• Jeśli ma się jedynie jeden serwer - “tcp4”, ruch IPv4 będzie przekierowany na serwer.
Ruch IPv6 nie będzie akceptowany.
• Jeśli ma się dwa serwery, tzn. “tcp4” oraz “tcp6”, to ruch IPv4 będzie przekierowany na
serwer “tcp4”, a ruch IPv6 będzie przekierowany na serwer “tcp6”.
• Jeśli ma się jedynie jeden serwer - “tcp6”, jedynie ruch IPv6 będzie przekierowany na
serwer.
Specjalny parametr “tcp46” można wykorzystać przy przestarzałych serwerach, które
wymagają połączenia IPv4 przepisanego na gniazdo IPv6. Nie zaleca się używania tego
parametru.
ZOBACZ TAKŻE
fingerd(8), ftpd(8), identd(8), talkd(8)
HISTORIA
Polecenie inetd pojawiło się w 4.3BSD. Obsługa usług opartych na Sun-RPC została utworzona
wg udostępnionej przez Sun-OS 4.1. Obsługę IPv6 dodano w projekcie KAME w 1999.
Marco d'Itri przeniósł ten kod z OpenBSD latem 2002 roku oraz dodał możliwość modyfikacji
buforów gniazd oraz obsługę libwrap z drzewa źródeł NetBSD.
BŁĘDY
Na systemach linuksowych demon nie może przeładować swojej konfiguracji. Trzeba go
zrestartować jeśli zmienił się adres hosta dla usługi pomiędzy “*” i wyrażeniem określającym
adres.
Programy serwera używane z “dgram” “udp” “nowait” muszą czytać z gniazd sieciowych lub inetd
będzie mnożył procesy aż do osiągnięcia limitu.
Wyrażenia określające adres hosta, choć ich koncepcja ma sens przy usługach RPC, nie
działają do końca poprawnie. Dzieje się tak w dużej części z powodu faktu, iż interfejs
portmappera nie udostępnia metody rejestracji różnych portów dla tej samej usługi na różnym
adresie lokalnym. Jeśli nie będzie się używało więcej niż jednego wpisu dla danej usługi
RPC, to wszystko powinno działać poprawnie (proszę zauważyć, że do wierszy RPC bez
bezpośredniego określenia adresu ma zastosowanie domyślne wyrażenie określające adres
hosta).
TŁUMACZENIE
Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika man są: Przemek Borys (PTM)
<pborys@dione.ids.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>.
Polskie tłumaczenie jest częścią projektu manpages-pl; uwagi, pomoc, zgłaszanie błędów na
stronie http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/. Jest zgodne z wersją 0.20140418
oryginału.