Provided by: manpages-pl_4.15.0-9_all bug

NAZWA

       bash - GNU Bourne-Again SHell

SKŁADNIA

       bash [opcje] [łańcuch_polecenia | plik]

PRAWA AUTORSKIE

       Bash is Copyright (C) 1989-2020 by the Free Software Foundation, Inc.

OPIS

       Bash   jest   zgodnym   z  sh  interpreterem  języka  poleceń,  wykonującym  polecenia  ze
       standardowego wejścia bądź z pliku.  Włączono doń również przydatne cechy  zaczerpnięte  z
       powłoki Korna i powłoki C (ksh i csh).

       Bash w zamierzeniu jest implementacją zgodną z POSIX-ową specyfikacją powłok i narzędzi --
       IEEE POSIX Shell and  Utilities  specification  (IEEE  Standard  1003.1).  Bash  może  być
       skonfigurowany w ten sposób, aby był domyślnie zgodny z normą POSIX.

OPCJE

       All of the single-character shell options documented in the description of the set builtin
       command, including -o, can be used as options when the shell  is  invoked.   In  addition,
       bash interprets the following options when it is invoked:

       -c        Jeśli  występuje  opcja  -c, to polecenia odczytywane są z pierwszego argumentu,
                 niebędącego opcją  łańcucha_polecenia.  Jeżeli  po  łańcuchu_polecenia  istnieją
                 argumenty,  to  pierwszy  jest przypisywany do $0 a pozostałe są przypisywane do
                 argumentów pozycyjnych.  Przypisanie  do  $0  ustawia  nazwę  powłoki,  co  jest
                 wykorzystywane przy ostrzeżeniach i komunikatach z błędami.
       -i        Jeżeli występuje opcja -i, to powłoka jest interaktywna.
       -l        Program  bash  będzie  działał  jakby  został wywołany jako powłoka zgłoszeniowa
                 (patrz niżej WYWOŁANIE).
       -r        Jeżeli występuje opcja -r, to powłoka staje się powłoką  okrojoną  (restricted).
                 Patrz poniżej POWŁOKA OKROJONA.
       -s        If  the -s option is present, or if no arguments remain after option processing,
                 then commands are  read  from  the  standard  input.   This  option  allows  the
                 positional  parameters  to  be  set  when  invoking an interactive shell or when
                 reading input through a pipe.
       -v        Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
       -x        Print commands and their arguments as they are executed.
       -D        Na standardowym wyjściu wypisywana jest lista łańcuchów  cytowanych  cudzysłowem
                 poprzedzonych  znakiem $.  Są to łańcuchy będące przedmiotem tłumaczenia języka,
                 gdy bieżącym ustawieniem regionalnym (locale) nie jest C ani  POSIX.   Implikuje
                 to opcję -n; nie zostaną wykonane żadne polecenia.
       [-+]O [opcja_shopt]
                 opcja_shopt  jest  jedną z opcji powłoki akceptowanych przez polecenie wbudowane
                 shopt  (zobacz  WBUDOWANE   POLECENIA   POWŁOKI   poniżej).    Jeśli   występuje
                 opcja_shopt,  to  -O nadaje wartość tej opcji, zaś +O unieważnia ją.  Jeżeli nie
                 podano opcji_shopt, to na standardowym wyjściu wypisywane są  nazwy  i  wartości
                 opcji  powłoki  akceptowanych  przez  shopt.   Jeśli  opcją  wywołania  jest +O,
                 tworzone wyjście jest formatowane w taki sposób, by można  było  wykorzystać  je
                 jako wejście.
       --        Zapis -- sygnalizuje koniec opcji i wyłącza dalsze ich przetwarzanie.  Argumenty
                 występujące po -- traktowane są jako nazwy plików i argumenty. Argument  -  jest
                 równoważnikiem --.

       Bash  interpretuje  także wiele opcji wieloznakowych.  Jeśli mają zostać rozpoznane, opcje
       te muszą pojawić się w wierszu poleceń przed opcjami jednoznakowymi,

       --debugger
              Ustawia  profil  debuggera  do  wykonania,  przed  uruchomieniem  powłoki.   Włącza
              rozszerzony  tryb  debugowania  (patrz opis opcji extdebug do wbudowanego polecenia
              shopt poniżej).
       --dump-po-strings
              Równoważne -D, ale wyjście jest w formacie pliku GNU gettext po (portable object).
       --dump-strings
              Równoważnik -D.
       --help Wyświetla na standardowym wyjściu komunikat o użytkowaniu i pomyślnie kończy pracę.
       --init-file plik
       --rcfile plik
              Wykonuje polecenia z podanego pliku  zamiast  ze  standardowego  systemowego  pliku
              inicjującego  /etc/bash.bashrc  i  osobistego  pliku  inicjującego ~/.bashrc, jeśli
              powłoka jest interaktywna.  Zobacz WYWOŁANIE poniżej.

       --login
              Równoważne -l.

       --noediting
              Nie  używa  biblioteki  GNU  readline  do  odczytu   wierszy   poleceń   w   trybie
              interaktywnym.

       --noprofile
              Nie  odczytuje  ani  ogólnosystemowego  pliku startowego /etc/profile ani żadnego z
              osobistych  plików  inicjujących  ~/.bash_profile,  ~/.bash_login  czy  ~/.profile.
              Domyślnie,  bash czyta te pliki gdy jest wywołany jako powłoka zgłoszeniowa (zobacz
              WYWOŁANIE poniżej).

       --norc Nie odczytuje i nie wykonuje systemowego pliku inicjującego  /etc/bash.bashrc  oraz
              osobistego  pliku  inicjującego ~/.bashrc jeśli powłoka jest interaktywna. Opcja ta
              jest domyślnie włączona, jeżeli powłokę wywołano jako sh.

       --posix
              Zmienia zachowanie bash tam, gdzie domyślne działanie różni się od standardu POSIX,
              tak  by  spełniać  standard  (tryb  posix). Więcej informacji o tym, jak tryb posix
              wpływa na zachowanie powłoki można znaleźć w dokumencie do  którego  odsyła  ZOBACZ
              TAKŻE.

       --restricted
              Powłoka staje się okrojona (zobacz POWŁOKA OKROJONA poniżej).

       --verbose
              Równoważnik opcji -v.

       --version
              Pokazuje  na  standardowym  wyjściu  informację  o  wersji  tego egzemplarza bash i
              pomyślnie kończy pracę.

ARGUMENTY

       Jeśli po przetworzeniu opcji pozostają jakieś argumenty, a nie podano ani opcji -c ani -s,
       to  zakłada  się,  że  pierwszy argument jest nazwą pliku zawierającego polecenia powłoki.
       Jeżeli bash został wywołany  w  taki  sposób,  to  $0  przypisywana  jest  nazwa  pliku  z
       poleceniami,  a  parametrom  pozycyjnym  pozostałe  argumenty.  Bash  odczytuje i wykonuje
       polecenia z tego pliku, a następnie kończy pracę. Kod zakończenia basha jest wówczas kodem
       zakończenia ostatniego wykonanego polecenia skryptu. Jeśli nie wykonano żadnego polecenia,
       to kod zakończenia wynosi 0. Najpierw wykonywana jest próba otworzenia  pliku  w  bieżącym
       katalogu,  a  następnie,  jeśli się ona nie powiedzie, powłoka przeszukuje katalogi w PATH
       szukając skryptu.

WYWOŁANIE

       Powłoka zgłoszeniowa (login shell) to taka, w której pierwszym znakiem zerowego  argumentu
       jest -, lub taka, którą uruchomiono z opcją --login.

       Powłoka interaktywna to taka, którą uruchomiono bez argumentów innych niż opcje (chyba, że
       podano -s) i bez opcji -c; zarówno jej standardowe wejście jak i wyjście powiązane jest  z
       terminalami (tak jak określiła to funkcja isatty(3)), albo taka, którą uruchomiono z opcją
       -i.  Jeśli bash jest interaktywny, to ustawiane jest PS1 zaś  $-  zawiera  i;  pozwala  to
       skryptowi powłoki lub plikowi startowemu na sprawdzanie tego stanu.

       Poniższe  akapity  opisują,  jak  bash wykonuje swoje pliki startowe.  Jeśli któryś z tych
       plików istnieje, ale nie może być odczytany, to bash zgłasza błąd.  Tyldy  (~)  w  nazwach
       plików interpretowane są według reguł opisanych poniżej w części Interpretacja tyld sekcji
       INTERPRETACJA.

       Gdy bash wywoływany jest jako powłoka zgłoszeniowa lub  jako  powłoka  nie-interaktywna  z
       opcją  --login,  w  pierwszej  kolejności czyta i wykonuje polecenia z pliku /etc/profile,
       jeśli takowy istnieje.  Po odczytaniu tego pliku, szuka ~/.bash_profile,  ~/.bash_login  i
       ~/.profile,  w  tej  kolejności,  po  czym  odczytuje  i  wykonuje  polecenia z pierwszego
       istniejącego i dającego się  odczytać.   Można  posłużyć  się  opcją  --noprofile  podczas
       uruchamiania powłoki, by zakazać takiego zachowania.

       Podczas  kończenia  interaktywnej  powłoki  zgłoszeniowej  lub gdy nieinteraktywna powłoka
       zgłoszeniowa wykonuje wbudowane polecenie exit, bash czyta i wykonuje  polecenia  z  pliku
       ~/.bash_logout, jeśli taki istnieje.

       Jeżeli uruchamiana jest powłoka interaktywna nie będąca powłoką zgłoszeniową, bash czyta i
       wykonuje polecenia z /etc/bash.bashrc i ~/.bashrc, jeśli takie pliki  istnieją.   Może  to
       być  zakazane  za  pomocą  opcji  --norc.   Opcja  --rcfile plik wymusi odczyt i wykonanie
       poleceń z pliku zamiast z /etc/bash.bashrc i ~/.bashrc.

       Jeśli bash startuje w trybie nie-interaktywnym, na przykład w  celu  uruchomienia  skryptu
       powłoki,  to  szuka  w  środowisku  zmiennej  BASH_ENV, interpretuje jej wartość, jeśli ją
       znalazł, i używa otrzymanej wartości jako nazwy pliku do  odczytania  i  wykonania.   Bash
       zachowuje się tak, jakby były wykonane następujące polecenia:
              if [ -n "$BASH_ENV" ]; then . "$BASH_ENV"; fi
       ale do szukania nazwy pliku nie jest używana wartość zmiennej PATH.

       Jeżeli  bash  wywołano  pod  nazwą  sh,  to  próbuje  on  naśladować  zachowanie  startowe
       historycznych wersji sh tak ściśle jak  to  jest  możliwe,  przy  równoczesnym  spełnianiu
       standardu  POSIX.  Wywołany jako powłoka interaktywna lub powłoka nie-interaktywna z opcją
       --login, usiłuje na początku odczytać i wykonać polecenia z /etc/profile i  ~/.profile,  w
       tej  kolejności.  W celu zakazania tego zachowania można użyć opcji --noprofile.  Wywołany
       jako powłoka interaktywna pod nazwą sh, bash  poszukuje  zmiennej  ENV,  interpretuje  jej
       wartość,  jeśli  jest  zdefiniowana, i posługuje się otrzymaną wartością jako nazwą pliku,
       który ma być odczytany i wykonany.  Ponieważ powłoka wywołana jako sh nie  usiłuje  czytać
       ani  wykonywać  poleceń  z  jakichkolwiek  innych plików startowych, opcja --rcfile nie ma
       żadnych skutków.  Powłoka nie-interaktywna  wywołana  pod  nazwą  sh  nie  próbuje  czytać
       żadnych plików startowych.  Wywołany jako sh, bash wchodzi w tryb posix po odczycie plików
       startowych.

       Gdy bash uruchomiony jest w trybie posix, jak z opcją --posix wiersza poleceń, kieruje się
       standardem  POSIX  dla plików startowych.  W trybie tym, powłoka interaktywna interpretuje
       zmienną ENV  a  polecenia  odczytywane  i  wykonywane  są  z  pliku,  którego  nazwą  jest
       zinterpretowana wartość.  Nie są czytane inne pliki startowe.

       Bash  usiłuje  rozstrzygnąć,  czy  jest  uruchomiony ze standardowym wejściem podpiętym do
       połączenia sieciowego, przez demona powłoki zdalnej, zwykle rshd  lub  przez  bezpiecznego
       demona  powłoki sshd.  Jeżeli stwierdzi, że został uruchomiony w ten  sposób, to odczytuje
       i wykonuje polecenia z ~/.bashrc, jeśli plik ten istnieje i daje się  czytać.  Nie  będzie
       tego  robił wywołany jako sh.  Można posłużyć się opcją --norc, by zakazać tego zachowania
       oraz opcją --rcfile, by wymusić czytanie innego pliku, ale ani rshd,  ani  sshd  zazwyczaj
       nie wywołuje powłoki z tymi opcjami ani nie pozwala na ich podanie.

       Jeśli  powłoka  została  uruchomiona  z  efektywnym  id  użytkownika  (grupy) różnym od id
       rzeczywistego, a nie podano opcji -p, to nie są odczytywane żadne pliki startowe,  funkcje
       powłoki  nie  są  dziedziczone  ze  środowiska,  zmienne  SHELLOPTSP,  BASHOPTS, CDPATH, i
       GLOBIGNORE,  jeśli  jest  takie  występują  w  środowisku,  są  ignorowane   a   efektywny
       identyfikator  użytkownika  jest  ustawiany na jego identyfikator rzeczywisty.  Jeśli przy
       wywołaniu podano opcję -p, to zachowanie startowe jest takie samo, ale nie jest resetowany
       efektywny id użytkownika.

DEFINICJE

       W pozostałej części tego dokumentu używane są poniższe definicje.
       odstęp Spacja lub znak tabulacji.
       słowo  Sekwencja  znaków  uważana  przez  powłokę  za pojedynczą jednostkę. Znana też jako
              token.
       nazwa  Jest to  słowo  składające  się  wyłącznie  ze  znaków  alfanumerycznych  i  znaków
              podkreślenia,   i  rozpoczynające  się  znakiem  alfabetycznym  lub  podkreśleniem.
              Wspominane również jako identyfikator.
       metaznak
              Znak, który, gdy nie jest cytowany, oddziela słowa. Jeden z poniższych:
              |  & ; ( ) < > space tab newline
       operator sterujący
              token pełniący funkcję sterującą. Jest to jeden z poniższych symboli:
              || & && ; ;; ;& ;;& ( ) | |& <newline>

SŁOWA ZASTRZEŻONE

       Reserved words are words that have a special meaning to the shell.   The  following  words
       are recognized as reserved when unquoted and either the first word of a command (see SHELL
       GRAMMAR below), the third word of a case or select command (only  in  is  valid),  or  the
       third word of a for command (only in and do are valid):

       !  case   coproc  do done elif else esac fi for function if in select then until while { }
       time [[ ]]

GRAMATYKA POWŁOKI

   Polecenia proste
       Polecenie proste jest sekwencją opcjonalnych  przypisań  zmiennych,  po  której  następują
       rozdzielane  przez  odstęp  słowa  i  przekierowania,  a zakończoną operatorem sterującym.
       Pierwsze słowo określa polecenie, jakie  ma  zostać  wykonane  i  jest  przekazywane  jako
       argument  numer  zero.   Pozostałe  słowa  są  przekazywane  jako  argumenty  wywoływanego
       polecenia.

       Wartością zwracaną polecenia prostego jest jego kod zakończenia lub 128+n jeżeli polecenie
       przerwane jest sygnałem n.

   Potoki
       Potok  jest  sekwencją  jednego  lub  więcej  poleceń  rozdzielonych  jednym  z operatorów
       kontrolnych | lub |&. Formatem potoku jest:

              [time [-p]] [ ! ] polecenie [ [||&] polecenie2 ... ]

       Standardowe wyjście z polecenia połączone jest za  pośrednictwem  potoku  ze  standardowym
       wejściem  polecenia2.   Połączenie  to  wykonywane  jest  przed możliwymi przekierowaniami
       podanymi dla polecenia (zobacz poniżej PRZEKIEROWANIE. Jeśli użyte jest |&, to standardowe
       wyjście błędów polecenia razem z jego standardowym wyjściem jest połączone ze standardowym
       wejściem polecenia2 za pomocą potoku; jest to  skrócona  forma  2>&1  |.  To  bezpośrednie
       przekierowanie   standardowego   wyjścia   błędów   jest   przeprowadzane   po  wszystkich
       przekierowaniach określonych przez polecenie.

       Zwracanym kodem zakończenia potoku jest kod zakończenia  ostatniego  polecenia,  chyba  że
       włączono  opcję  pipefail.  W  takim  przypadku  kod  zakończenia  potoku  jest  wartością
       ostatniego (po prawej) polecenia, które zakończyło się kodem niezerowym  lub  zero,  jeśli
       wszystkie  polecenia  zakończyły się powodzeniem. Jeżeli potok poprzedza zastrzeżone słowo
       !, to kod zakończenia takiego  potoku  jest  negacją  (NOT)  kodu  zakończenia  ostatniego
       polecenia,  zgodnie  z  powyższym  opisem.  Powłoka  oczekuje  na  zakończenie (terminate)
       wszystkich poleceń w potoku przed zwróceniem wartości.

       Jeżeli potok jest poprzedzony słowem zastrzeżonym time, to po  jego  zakończeniu  podawany
       jest  czas  wykonywania,  jak również czas użytkownika i czas systemu zużyty na wykonanie.
       Opcja -p zmienia format  tworzonych  wyników  na  określony  przez  POSIX.  Jeśli  powłoka
       znajduje  się  w  trybie  posix,  to  nie  rozpoznaje time jako słowa zastrzeżonego, jeśli
       kolejny token rozpoczyna się znakiem "-". Do  sformatowania  łańcucha  określającego,  jak
       powinna  być  wyświetlana  informacja  o czasach, można ustawić zmienną TIMEFORMAT; zobacz
       opis TIMEFORMAT w Zmienne powłoki poniżej.

       Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to po time może wystąpić znak nowego wiersza. W
       takim  przypadku,  powłoka  wyświetla  całkowity  czas użytkownika i systemu, skonsumowany
       przez powłokę i jej potomków.  Zmienną  TIMEFORMAT  można  określić  format  informacji  o
       czasie.

       Each  command  in a pipeline is executed as a separate process (i.e., in a subshell).  See
       COMMAND EXECUTION ENVIRONMENT for  a  description  of  a  subshell  environment.   If  the
       lastpipe  option  is enabled using the shopt builtin (see the description of shopt below),
       the last element of a pipeline may be run by the shell process.

   Listy
       Lista jest potokiem lub sekwencją kilku potoków rozdzielonych jednym z operatorów ;, &, &&
       lub ⎪⎪, i opcjonalnie zakończoną jednym ze znaków ;, & lub <nowy-wiersz>.

       Spośród tych operatorów listowych, && i ⎪⎪ mają ten sam priorytet, następujące po nich ; i
       &, również mają równy między sobą priorytet.

       W zastępstwie średnika, w liście może pojawić się  sekwencja  jednego  lub  więcej  znaków
       nowego wiersza.

       If  a  command  is terminated by the control operator &, the shell executes the command in
       the background in a subshell.  The shell does not wait for the command to finish, and  the
       return  status  is 0.  These are referred to as asynchronous commands.  Commands separated
       by a ; are executed sequentially; the shell waits for each command to terminate  in  turn.
       The return status is the exit status of the last command executed.

       Listy  AND  i  OR  są  sekwencjami  jednego  lub  więcej  potoków oddzielonych odpowiednio
       operatorami sterującymi && i ||. Listy AND i OR są wykonywane z  pozostawioną  łącznością.
       Lista AND ma postać

              polecenie1 && polecenie2

       command2 is executed if, and only if, command1 returns an exit status of zero (success).

       Lista OR ma postać

              polecenie1 ⎪⎪ polecenie2

       command2 is executed if, and only if, command1 returns a non-zero exit status.  The return
       status of AND and OR lists is the exit status of the last command executed in the list.

   Polecenia złożone
       Polecenie złożone jest jednym  z  poniższych.  W  większości  przypadków  lista  w  opisie
       polecenia może być oddzielona od reszty polecenie jedną lub więcej znakami nowego wiersza,
       a po niej zamiast średnika może wystąpić znak nowego wiersza.

       (lista)
              Lista wykonywana jest w podpowłoce (patrz ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ  poniżej).
              Przypisania  zmiennych  i  polecenia wbudowane wpływające na środowisko powłoki nie
              zachowują swoich  skutków  po  zakończeniu  polecenia.  Zwracanym  kodem  jest  kod
              zakończenia listy.

       { lista; }
              Lista  jest  po  prostu  wykonywana  w bieżącym środowisku powłoki.  Lista musi być
              zakończona  znakiem  nowej  linii  lub  średnika.  Nazywane  jest   to   poleceniem
              grupowania.  Zwracanym  kodem  jest  kod  zakończenia listy.  Należy pamiętać, że w
              przeciwieństwie do metaznaków ( i ), { i }słowami zastrzeżonymi i  aby  zostały
              rozpoznane  muszą  się pojawić tam, gdzie dozwolone jest użycie słów zastrzeżonych.
              Ponieważ nie powodują podziału na słowa, muszą być oddzielone od  listy  za  pomocą
              białego znaku lub innego metaznaku powłoki.

       ((wyrażenie))
              Wyrażenie  interpretowane  jest  zgodnie  z  zasadami  opisanymi  poniżej  w sekcji
              OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH.  Jeśli  wartość  wyrażenia  jest  niezerowa,  to
              kodem  zwracanym  jest 0; w przeciwnym razie kodem zwracanym jest 1. Jest to ściśle
              równoważne konstrukcji let "wyrażenie".

       [[ wyrażenie ]]
              Zwraca kod 0 lub 1 w zależności od interpretacji wyrażenia  warunkowego  wyrażenie.
              Wyrażenia złożone są ze składowych (primaries)  opisanych poniżej w opcji WYRAŻENIA
              WARUNKOWE.  Na słowach pomiędzy [[ a ]] nie są wykonywane rozwinięcia  nazw  plików
              ani  podział  na  słowa;  są natomiast wykonywane: interpretacja tyld, parametrów i
              zmiennych, interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych,  podstawianie  wyników  poleceń,
              podstawianie  wyników  procesów i usunięcia cytowań. Operatory warunkowe, takie jak
              -f, nie mogą być cytowane, jeśli mają zostać rozpoznane jako składowe.

              Operatory  <  i  >,  gdy  są  używane  z   [[,   sortują   zgodnie   z   porządkiem
              leksykograficznym, używając bieżącego ustawienia locale.

       Proszę  zapoznać  się  z  wbudowanym poleceniem test (rozdział WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI
       poniżej), aby dowiedzieć się jak obsługiwane  są  parametry  (np.  sytuacja  gdy  ich  nie
       podano).

       Jeśli  używane są operatory == i !=, to łańcuch po prawej stronie operatora jest wzorcem i
       jest dopasowany zgodnie z opisanymi poniżej regułami Dopasowania  wzorca,  jakby  włączono
       opcję  powłoki  extglob.  Operator  =  jest  równoważny  ==.  Jeśli włączono opcję powłoki
       nocasematch, to przy dopasowaniu ignorowana jest wielkość liter. Zwracaną wartością jest 0
       gdy  łańcuch  pasuje (==) lub nie pasuje (!=) i 1 w przeciwnym wypadku. Każda część wzorca
       może być cytowana, aby wymusić jej dopasowanie jako łańcuch.

       An additional binary operator, =~, is available, with the same precedence as  ==  and  !=.
       When  it  is  used, the string to the right of the operator is considered a POSIX extended
       regular expression and matched accordingly (using the POSIX regcomp and regexec interfaces
       usually  described in regex(3)).  The return value is 0 if the string matches the pattern,
       and 1 otherwise.  If the regular expression is syntactically  incorrect,  the  conditional
       expression's  return value is 2.  If the nocasematch shell option is enabled, the match is
       performed without regard to the case of alphabetic characters.  Any part  of  the  pattern
       may  be quoted to force the quoted portion to be matched as a string.  Bracket expressions
       in regular expressions must be treated carefully, since  normal  quoting  characters  lose
       their  meanings  between  brackets.  If the pattern is stored in a shell variable, quoting
       the variable expansion forces the entire pattern to be matched as a string.

       The pattern will match if it matches any part of the string.  Anchor the pattern using the
       ^  and  $  regular expression operators to force it to match the entire string.  The array
       variable BASH_REMATCH records which parts of the string matched the pattern.  The  element
       of  BASH_REMATCH  with  index  0  contains  the  portion of the string matching the entire
       regular expression.  Substrings matched by parenthesized subexpressions within the regular
       expression  are  saved  in the remaining BASH_REMATCH indices. The element of BASH_REMATCH
       with index n is the portion of the string matching the nth parenthesized subexpression.

       Wyrażenia można łączyć przy pomocy następujących  operatorów,  wymienionych  w  kolejności
       malejącego priorytetu:

              ( wyrażenie )
                     Zwraca  wartość  wyrażenia.  Może służyć do unieważnienia zwykłej kolejności
                     operatorów.
              ! wyrażenie
                     Prawda jeżeli wyrażenie jest fałszywe.
              wyrażenie1 && wyrażenie2
                     Prawda jeśli zarówno wyrażenie1 jak i wyrażenie2 są prawdziwe.
              wyrażenie1 || wyrażenie2
                     Prawda jeśli choć jedno spośród wyrażenie1 lub wyrażenie2 jest prawdziwe.

              Operatory && i || nie wykonują wyrażenia2 jeżeli wartość  wyrażenia1  wystarcza  do
              określenia wartości, jaka zostanie zwrócona przez całe wyrażenie warunkowe.

       for nazwa [ [ in [ słowo ... ] ] ; ] do lista ; done
              Interpretowane są słowa następujące po in, tworząc listę elementów.  Zmiennej nazwa
              nadawana jest kolejno wartość każdego elementu tej listy i  każdorazowo  wykonywana
              jest  lista poleceń.  Jeżeli pominięto in słowo, to polecenie for wykonuje listę po
              jednym razie  dla  każdego  ustawionego  parametru  pozycyjnego  (zobacz  PARAMETRY
              poniżej).   Zwracanym  kodem  jest kod zakończenia ostatniego wykonanego polecenia.
              Jeśli interpretacja elementów następujących po in daje w wyniku pustą listę, to nie
              są wykonywane żadne polecenia i zwracany jest kod 0.

       for (( wyr1 ; wyr2 ; wyr3 )) ; do lista ; done
              Na  początku  obliczane  jest  wyrażenie  arytmetyczne  wyr1,  zgodnie  z  zasadami
              opisanymi poniżej w  OBLICZANIE  WYRAŻEŃ  ARYTMETYCZNYCH.   Następnie  wielokrotnie
              obliczane  jest  wyr2,  aż do osiągnięcia przez nie wartości zero.  Każdorazowo gdy
              obliczone wyr2 jest niezerowe, wykonywana jest lista  i  obliczane  jest  wyrażenie
              arytmetyczne  wyr3.   Jeśli  pominięto  któreś z wyrażeń, to zachowuje się ono tak,
              jakby przyjmowało wartość 1.   Zwracanym  kodem  jest  kod  zakończenia  ostatniego
              wykonanego polecenia listy, lub fałsz jeśli któreś z wyrażeń jest niepoprawne.

       select nazwa [ in słowo ] ; do lista ; done
              Interpretowana jest lista słów następujących po in, tworząc listę elementów. Zestaw
              zinterpretowanych słów wypisywany jest na standardowym wyjściu,  każde  poprzedzone
              liczbą  kolejną.  Jeśli  pominięto  in  słowo, to wypisywane są parametry pozycyjne
              (zobacz PARAMETRY poniżej).  Następnie wyświetlany jest znak zachęty PS3 i  czytany
              jest   wiersz   ze  standardowego  wejścia.  Jeżeli  wiersz  składa  się  z  liczby
              odpowiadającej jednemu z wyświetlonych słów, to zmiennej  nazwa  przypisywana  jest
              wartość  tego  słowa.   Jeśli  wiersz  jest  pusty,  słowa i zachęta wyświetlane są
              ponownie. Jeżeli odczytano EOF, to  polecenie  kończy  pracę.  Każda  inna  wartość
              powoduje, że nazwie zostanie przypisany łańcuch pusty. Odczytany wiersz zachowywany
              jest w zmiennej REPLY.   lista  wykonywana  jest  po  każdym  wyborze,  dopóki  nie
              zostanie  wykonane  polecenie break.  Kodem zakończenia select jest kod zakończenia
              ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero jeśli nie wykonano żadnych poleceń.

       case słowo in [ [(] wzorzec [ | wzorzec ] ... ) lista ;; ] ... esac
              A case command first expands word, and tries to match it against  each  pattern  in
              turn, using the matching rules described under Pattern Matching below.  The word is
              expanded using  tilde  expansion,  parameter  and  variable  expansion,  arithmetic
              expansion,  command  substitution,  process  substitution  and quote removal.  Each
              pattern  examined  is  expanded  using  tilde  expansion,  parameter  and  variable
              expansion,  arithmetic  expansion,  command substitution, and process substitution.
              If the nocasematch shell option is enabled, the match is performed  without  regard
              to  the  case  of  alphabetic characters.  When a match is found, the corresponding
              list is executed.  If the ;; operator is used, no subsequent matches are  attempted
              after  the  first  pattern  match.   Using  ;&  in  place of ;; causes execution to
              continue with the list associated with the next set  of  patterns.   Using  ;;&  in
              place  of  ;;  causes  the shell to test the next pattern list in the statement, if
              any, and execute any associated list on a successful  match,  continuing  the  case
              statement  execution  as  if  the pattern list had not matched.  The exit status is
              zero if no pattern matches.  Otherwise, it is the exit status of the  last  command
              executed in list.

       if lista; then lista; [ elif lista; then lista; ] ... [ else lista; ] fi
              Wykonywana  jest  lista występująca po if.  Jeżeli jej kod zakończenia jest zerowy,
              to wykonywana jest lista klauzuli then. W przeciwnym wypadku, wykonywana jest lista
              każdego  elif  po kolei; jeśli kod zakończenia którejś wynosi 0, to wykonywana jest
              lista then i polecenie jest  kończone.  Jeżeli  nie  wystąpił  żaden  z  powyższych
              przypadków,  to  wykonywana  jest  lista występująca po klauzuli else, jeśli takowa
              istnieje. Kodem zakończenia jest kod ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero
              jeśli żaden z warunków nie okazał się prawdziwy.

       while lista-1; do lista-2; done
       until lista-1; do lista-2; done
              Polecenie  while  wykonuje  listę  lista-2  w sposób ciągły dopóty, dopóki ostatnie
              polecenie listy lista-1 nie zwróci kodu zakończenia równego zero.  Polecenie  until
              działa  podobnie  do  polecenia  while,  a  jedyną  różnicą  jest  to, że test jest
              zanegowany: lista-2 jest wykonywana tak długo, aż ostatnie  polecenie  listy-1  nie
              zwróci  kodu  zakończenia  różnego  od zera. Kod wyjścia poleceń while i until jest
              kodem zakończenia ostatniego polecenia wykonanego z listy-2 lub zerem, jeśli  żadne
              z nich nie zostało wykonane.

   Koprocesy (współprocesy)
       Koproces  jest  poleceniem  powłoki  poprzedzonym  słowem  zastrzeżonym  coproc.  Jest  on
       wykonywany w podpowłoce  w  sposób  asynchroniczny,  jeśli  polecenie  zostało  zakończone
       operatorem  kontrolnym &, z ustawionym dwustronnym potokiem pomiędzy wykonującą go powłoką
       a koprocesem.

       Format koprocesu jest następujący:

              coproc [NAZWA] polecenie [przekierowania]

       This creates a coprocess named NAME.  If NAME is not supplied, the default name is COPROC.
       NAME  must  not  be  supplied if command is a simple command (see above); otherwise, it is
       interpreted as the first word of the simple command.  When the coprocess is executed,  the
       shell  creates  an  array  variable  (see  Arrays  below) named NAME in the context of the
       executing shell.  The standard output of command  is  connected  via  a  pipe  to  a  file
       descriptor  in  the executing shell, and that file descriptor is assigned to NAME[0].  The
       standard input of command is connected via a pipe to a file descriptor  in  the  executing
       shell,  and  that file descriptor is assigned to NAME[1].  This pipe is established before
       any redirections specified by the command (see REDIRECTION below).  The  file  descriptors
       can  be  utilized  as  arguments  to  shell  commands and redirections using standard word
       expansions.  Other than those created to execute command and  process  substitutions,  the
       file  descriptors  are not available in subshells.  The process ID of the shell spawned to
       execute the coprocess is available as the  value  of  the  variable  NAME_PID.   The  wait
       builtin command may be used to wait for the coprocess to terminate.

       Ponieważ  koproces  jest  tworzony  jako polecenie asynchroniczne, polecenie coproc zawsze
       zwróci powodzenie. Zwracanym statusem koprocesu jest kod zakończenia polecenia.

   Definiowanie funkcji powłoki
       Funkcja powłoki jest obiektem wywoływanym podobnie jako  polecenie  proste  i  wykonującym
       polecenie złożone z nowym zestawem parametrów pozycyjnych. Funkcje powłoki deklaruje się w
       następujący sposób:

       fname () compound-command [redirection]
       function fname [()] compound-command [redirection]
              This defines a function named fname.  The reserved word function is  optional.   If
              the  function reserved word is supplied, the parentheses are optional.  The body of
              the function is  the  compound  command  compound-command  (see  Compound  Commands
              above).  That command is usually a list of commands between { and }, but may be any
              command listed under Compound Commands above, with one exception: If  the  function
              reserved  word  is  used,  but  the  parentheses  are  not supplied, the braces are
              required.  compound-command is executed whenever fname is specified as the name  of
              a simple command.  When in posix mode, fname must be a valid shell name and may not
              be the name of one of the POSIX special builtins.  In default mode, a function name
              can  be  any  unquoted  shell  word that does not contain $.  Any redirections (see
              REDIRECTION below) specified when a function is  defined  are  performed  when  the
              function  is  executed.   The exit status of a function definition is zero unless a
              syntax error occurs or a readonly function with the same name already exists.  When
              executed,  the  exit  status  of  a function is the exit status of the last command
              executed in the body.  (See FUNCTIONS below.)

KOMENTARZE

       W  powłoce  nie-interaktywnej  lub  w  powłoce  interaktywnej,  w  której  włączono  opcję
       interactive_comments  do  opcji  wbudowanych  shopt  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA POWŁOKI
       poniżej) słowo rozpoczynające się od znaku # powoduje, że słowo to i  wszystkie  pozostałe
       znaki   w   tym   wierszu  będą  ignorowane.  Powłoka  interaktywna  bez  włączonej  opcji
       interactive_comments nie pozwala na komentarze. Opcja interactive_comments jest  domyślnie
       włączona w powłokach interaktywnych.

CYTOWANIE

       Cytowanie  służy  do  usuwania  specjalnego znaczenia dla powłoki pewnych znaków lub słów.
       Cytowanie  można  stosować  do  wyłączania  specjalnego  traktowania  znaków  specjalnych,
       zapobiegania   rozpoznawaniu   słów   zastrzeżonych   jako  takich  oraz  do  zapobiegania
       podstawianiu parametrów.

       Każdy z metaznaków podanych powyżej w DEFINICJACH posiada dla powłoki specjalne  znaczenie
       i musi być cytowany, jeśli ma oznaczać samego siebie.

       Gdy używane są funkcje interpretacji historii poleceń (patrz INTERPRETACJA HISTORII), znak
       interpretacji historii, zwykle !, musi być cytowany, jeśli chce się uniknąć  interpretacji
       historii.

       Istnieją   trzy   mechanizmy  cytowania:  znak  specjalny  (escape  character),  apostrofy
       (pojedyncze cudzysłowy) i cudzysłowy zwykłe (podwójne).

       Niecytowany odwrotny ukośnik (\) jest znakiem specjalnym.  Chroni on  przed  interpretacją
       dosłowną  wartość  następującego  po nim znaku, z wyjątkiem <nowejlinii>. Jeśli pojawi się
       para \<nowalinia> a sam odwrotny ukośnik nie jest cytowany, to  traktowana  jest  ona  jak
       kontynuacja  wiersza  (to  znaczy,  usuwana  jest  ze  strumienia  wejściowego i w efekcie
       ignorowana).

       Ujęcie znaków w apostrofy chroni dosłowne wartości  każdego  z  nich.  Apostrof  nie  może
       pojawić   się   pomiędzy  innymi  apostrofami,  nawet  jeśli  jest  poprzedzony  odwrotnym
       ukośnikiem.

       Ujęcie znaków w cudzysłowy chroni dosłowne wartości każdego z nich, za wyjątkiem $, ` i  \
       oraz,  gdy  włączone  jest dopełnianie z historii, !. Gdy powłoka działa w trybie posix, !
       nie ma specjalnego znaczenia wewnątrz podwójnych  cudzysłowów,  nawet  gdy  włączone  jest
       dopełnianie   z  historii.  Znaki  $  i  `  zachowują  swe  specjalne  znaczenie  wewnątrz
       cudzysłowów. Odwrotny ukośnik zachowuje specjalne znaczenie tylko, gdy  występuje  po  nim
       jeden  z  poniższych  znaków:  $,  `,  ", \ lub <nowy wiersz>. Cudzysłów może być cytowany
       wewnątrz cudzysłowów przez poprzedzenie  go  odwrotnym  ukośnikiem.  Jeśli  dopełnianie  z
       historii  jest  włączone,  to będzie wykonane, chyba że znak ! jest ujęty w cudzysłowy lub
       cytowany odwrotnym ukośnikiem. Odwrotny ukośnik poprzedzający ! nie jest usuwany.

       Parametry specjalne * i @  posiadają  specjalne  znaczenie  wewnątrz  cudzysłowów  (zobacz
       PARAMETRY poniżej).

       Słowa  postaci  $'łańcuch'  traktowane  są  specjalnie.  Słowo  takie  interpretowane jako
       łańcuch, w którym znaki poprzedzone odwrotnym ukośnikiem zastępowane są  według  standardu
       ANSI  C.  Sekwencje  specjalne  z  odwrotnym  ukośnikiem,  jeśli  występują, dekodowane są
       następująco:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \'     apostrof
              \"     cudzysłów
              \?     znak zapytania
              \nnn   the eight-bit character whose value is the octal value  nnn  (one  to  three
                     octal digits)
              \xHH   ośmiobitowy  znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba nnn (jedna lub
                     dwie cyfry szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do
                     czterech cyfr szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o wartości szesnastkowej HHHHHHHH (jedna do
                     ośmiu cyfr szesnastkowych)
              \cx    znak kontrolny x

       Przetłumaczony wynik jest pojedynczo cytowany, tak jakby nie było znaku dolara.

       A double-quoted string preceded by a dollar sign ($"string")  will cause the string to  be
       translated  according  to  the  current  locale.   The gettext infrastructure performs the
       message catalog lookup  and  translation,  using  the  LC_MESSAGES  and  TEXTDOMAIN  shell
       variables.   If  the  current  locale  is  C  or  POSIX,  or  if there are no translations
       available, the dollar sign is ignored.  If the string  is  translated  and  replaced,  the
       replacement is double-quoted.

PARAMETRY

       Parametr  jest  elementem przechowującym wartości. Może on być nazwą, liczbą lub jednym ze
       znaków specjalnych podanych poniżej w  sekcji  Parametry  specjalne.   Dla  celów  powłoki
       zmienna jest parametrem oznaczanym przez nazwę.  Zmienna posiada wartość i zero lub więcej
       atrybutów.  Wartość atrybutom przypisuje  się  za  pomocą  polecenia  wbudowanego  declare
       (zobacz opis tego polecenia poniżej, w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

       Parametr  jest  ustawiony  jeśli  przypisano  mu  wartość.  Łańcuch  pusty  jest  poprawną
       wartością. Po ustawieniu zmiennej,  może  być  ona  unieważniona  wyłącznie  przez  użycie
       wbudowanego polecenia unset (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI ).

       Do zmiennej można wykonać przypisanie przy pomocy instrukcji postaci

              nazwa=[wartość]

       Jeżeli  nie  podano  wartości,  to  zmiennej  przypisywany  jest  łańcuch pusty. Wszystkie
       wartości przechodzą  przez  interpretację  tyld,  podstawianie  parametrów,  interpretację
       zmiennych,  podstawianie  wyników poleceń, interpretację wyrażeń arytmetycznych i usuwanie
       cytowań (zobacz poniżej  INTERPRETACJA).  Jeżeli  zmienna  ma  ustawiony  atrybut  integer
       (całkowita),  to  wartość  podlega  interpretacjom wyrażeń arytmetycznych, nawet jeśli nie
       użyto interpretacji $((...)). Zobacz poniżej  Interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych.  Nie
       jest  wykonywane  dzielenie na słowa, z wyjątkiem "$@", jak wyjaśniono to poniżej w sekcji
       Parametry specjalne.  Nie jest wykonywane rozwijanie nazw plików.  Instrukcje  przypisania
       mogą  się też pojawiać jako argumenty poleceń wbudowanych alias, declare, typeset, export,
       readonly i local (poleceń deklarujących). W trybie posix te słowa wbudowane mogą  wystąpić
       w  poleceniu  po  jednym  lub  większej  liczby  wystąpień polecenia wbudowanego command i
       zachowują właściwości instrukcji przypisania.

       W kontekście, w którym instrukcja przypisania przypisuje wartość do zmiennej  powłoki  lub
       do  tablicy  indeksowanej,  operator  +=  może  posłużyć  do  dołączenia  lub  dodania  do
       poprzedniej wartości zmiennej. Obejmuje to argumenty do  poleceń  wbudowanych  takich  jak
       declare,  które  akceptują  instrukcje  przypisania  (poleceń  deklarujących). Gdy += jest
       stosowane do zmiennej z ustawionym atrybutem liczby całkowitej, to wartość jest  obliczana
       jako  wyrażenie  arytmetyczne i dodawana do bieżącej wartości zmiennej, która również jest
       obliczana. Gdy += jest stosowane do zmiennej  tablicowej  używając  przypisania  złożonego
       (patrz  Tablice  poniżej),  wartość  zmiennej  nie  jest niszczona (jak to ma miejsce przy
       użyciu =), a nowe wartości są dołączane do tablicy poczynając od indeksu większego o jeden
       on  maksymalnego indeksu tablicy (w przypadku tablic indeksowanych) lub jest dodawana jako
       dodatkowa para klucz-wartość (w przypadku tablic asocjacyjnych). Gdy += jest stosowane  do
       zmiennej łańcuch-wartość, to wartość jest interpretowana i dołączana do wartości zmiennej.

       Zmiennej  można  przypisać  atrybut  nazwa  referencyjna (ang. nameref) za pomocą opcji -n
       przekazanej poleceniom wbudowanym declare lub local (zob. opisy declare i local niżej) aby
       utworzyć  nazwę  referencyjną  lub  odniesienie do innej zmiennej. Pozwala to na pośrednie
       operowanie na zmiennych. Gdy zmienna nazwy referencyjnej jest przywoływana,  przypisywana,
       usuwana  lub  modyfikowane  są  jej  atrybuty  (inne  niż  użycie  lub  zmiana samej nazwy
       referencyjnej), operacja ta  jest  w  rzeczywistości  wykonywana  na  zmiennej  określonej
       wartością  zmiennej  nazwy odniesienia. Nazwa referencyjna jest często używana aby odnieść
       się do zmiennej, której nazwa jest przekazywana  jako  argument  do  funkcji.  Przykładowo
       nazwa zmiennej jest przekazywana do funkcji powłoki w pierwszym argumencie, wykonując
              declare -n ref=$1
       wewnątrz  funkcji  tworzącej  zmienną nazwy referencyjnej ref, której wartością jest nazwa
       zmiennej przekazana jako pierwszy argument. Odniesienie lub przypisanie  ref  oraz  zmiana
       jej  atrybutów  są  traktowane  jako  odniesienie  lub przypisania do zmiennej oraz zmiana
       atrybutów zmiennej której nazwę przekazano jako $1. Jeśli zmienna kontrolujące  pętle  for
       ma  atrybut  nazwy  referencyjnej,  lista  słów  może być listą zmiennych powłoki, a nazwa
       zostanie przypisana za każdemu słowu  z  listy,  w  kolejności,  przy  wykonywaniu  pętli.
       Zmienne   tablicowe   nie  mogą  otrzymać  atrybutu  nameref,  jednak  do  zmiennych  nazw
       referencyjnych mogą odnosić się zmienne tablicowe i wskaźniki zmiennych tablicowych. Nazwy
       referencyjne  można  usunąć stosując opcję -n do polecenia wbudowanego unset. W przeciwnym
       razie, gdy unset jest wykonywane z nazwą referencyjną jako  argument,  zmienna  do  której
       odnosi się nazwa referencyjna zostanie usunięta.

   Parametry pozycyjne
       Parametr pozycyjny to parametr określany cyfrą lub cyframi, innymi niż pojedyncza cyfra 0.
       Parametrom pozycyjnym nadawane są wartości argumentów powłoki (w  czasie  jej  wywołania).
       Wartości  te  mogą  być  ponownie  nadawane  przy  pomocy  wbudowanego  polecenia set.  Do
       parametrów pozycyjnych nie można wykonać przypisania przy pomocy  instrukcji  przypisania.
       Parametry  pozycyjne są tymczasowo zastępowane podczas wykonywania funkcji powłoki (zobacz
       poniżej FUNKCJE).

       Jeżeli interpretowany jest parametr pozycyjny określany więcej niż jedną  cyfrą,  to  musi
       być ujęty w nawiasy (zobacz poniżej INTERPRETACJA).

   Parametry specjalne
       Powłoka  kilka  parametrów  traktuje  specjalnie.  Do  parametrów tych można się wyłącznie
       odwoływać; nie jest dozwolone przypisywanie im wartości.
       *      Interpretowane  jest  jako  parametry  pozycyjne,  począwszy  od  pierwszego.   Gdy
              interpretacja  nie  pojawia się wewnątrz cudzysłowów, każdy parametr pozycyjny jest
              interpretowany jako oddzielne słowo. W  kontekście  w  jakim  występują,  te  słowa
              ulegają kolejnemu  podziałowi  na  słowa  i  rozwijaniu  ścieżek. Gdy interpretacja
              pojawia  się  wewnątrz  cudzysłowów,  to  parametr  ten  interpretowany  jest  jako
              pojedyncze słowo z wartościami każdego z parametrów rozdzielonymi pierwszym znakiem
              zmiennej specjalnej IFS.  To znaczy, "$*" jest równoważne "$1c$2c...", gdzie c jest
              pierwszym  znakiem  wartości  zmiennej  IFS.   Jeżeli  IFS  nie  jest ustawione, to
              parametry oddzielane są spacjami.  Jeśli IFS jest łańcuchem pustym, to parametry są
              ze sobą połączone bez rozdzielających je separatorów.
       @      Expands  to  the  positional parameters, starting from one.  In contexts where word
              splitting is performed, this expands each positional parameter to a separate  word;
              if  not  within  double  quotes,  these  words  are  subject to word splitting.  In
              contexts where word splitting is not performed, this expands to a single word  with
              each  positional  parameter separated by a space.  When the expansion occurs within
              double quotes, each parameter expands  to  a  separate  word.   That  is,  "$@"  is
              equivalent  to  "$1" "$2" ...  If the double-quoted expansion occurs within a word,
              the expansion of the first parameter is joined  with  the  beginning  part  of  the
              original word, and the expansion of the last parameter is joined with the last part
              of the original word.  When there are no positional parameters, "$@" and $@  expand
              to nothing (i.e., they are removed).
       #      Interpretowane jako liczba parametrów pozycyjnych, podana dziesiętnie.
       ?      Interpretowane jako kod zakończenia ostatnio wykonanego potoku pierwszoplanowego.
       -      Interpretowane  jako  bieżące  flagi  opcji,  takie  jakie  zostały  podane podczas
              wywołania, ustawione przy pomocy wbudowanego polecenia set lub ustawione przez samą
              powłokę (tak jak opcja -i).
       $      Interpretowany   jest   jako   identyfikator  procesu  powłoki.  W  podpowłoce  (),
              interpretowany jest jako ID procesu bieżącej powłoki, nie zaś podpowłoki.
       !      Interpretowany jako ID  procesu  ostatnio  wykonywanego  polecenia  tła,  gdy  jest
              wykonywane  jako  polecenie  asynchroniczne lub używając słowa wbudowanego bg (zob.
              niżej KONTROLA ZADAŃ).
       0      Interpretowany jako nazwa powłoki lub skryptu powłoki. Ustawiane jest to na  etapie
              inicjowania  powłoki.  Jeżeli  bash  wywoływany  został  z  plikiem  poleceń, to $0
              ustawiane jest na nazwę tego pliku. Jeśli bash został uruchomiony z opcją -c, to $0
              jest  ustawiane  na  pierwszy  argument po łańcuchu, jaki ma zostać wywołany, jeśli
              taki występuje. W przeciwnym wypadku,  ustawiany  jest  na  nazwę  pliku  użytą  do
              wywołania bash, jaką podaje argument zerowy.

   Zmienne powłoki
       Powłoka ustawia następujące zmienne:

       _      At  shell  startup,  set  to  the pathname used to invoke the shell or shell script
              being executed as passed  in  the  environment  or  argument  list.   Subsequently,
              expands  to  the  last  argument  to  the  previous  simple command executed in the
              foreground, after expansion.  Also set to the full pathname  used  to  invoke  each
              command  executed  and  placed  in  the environment exported to that command.  When
              checking mail, this parameter holds the name  of  the  mail  file  currently  being
              checked.
       BASH   Interpretowane jako pełna nazwa pliku użyta do wywołania tego przebiegu bash.
       BASHOPTS
              Oddzielana  dwukropkiem  lista włączonych opcji powłoki. Każde słowo na liście jest
              poprawnym   argumentem   do   opcji   -s   wbudowanego   polecenia   shopt   (patrz
              WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI  poniżej).  Opcje  pojawiające  się w BASHOPTS są tymi,
              które są raportowane jako włączone (on) przez shopt. Jeśli ta zmienna  występuje  w
              środowisku  podczas  uruchamiania  bash,  to  każda  opcja  powłoki  z listy będzie
              włączona przed odczytaniem plików startowych. Ta zmienna jest tylko do odczytu.
       BASHPID
              Expands to the process ID of the current bash process.  This differs from $$  under
              certain   circumstances,  such  as  subshells  that  do  not  require  bash  to  be
              re-initialized.  Assignments to BASHPID have no effect.  If BASHPID  is  unset,  it
              loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_ALIASES
              Zmienna  tablicy  asocjacyjnej, której wpisy odpowiadają wewnętrznej liście aliasów
              zarządzanych  przez  wbudowane  polecenie  alias.  Elementy  dodawane  do   tablicy
              pojawiają  się  na  liście  aliasów, jednak usunięcie elementów tablicy obecnie nie
              powoduje usunięcie aliasów z listy aliasów. Jeśli BASH_ALIASES zostanie  skasowana,
              traci swoje specjalne właściwości, nawet jeśli zostanie później zresetowana.
       BASH_ARGC
              An  array  variable  whose values are the number of parameters in each frame of the
              current bash execution call  stack.   The  number  of  parameters  to  the  current
              subroutine  (shell  function  or script executed with . or source) is at the top of
              the stack.  When a subroutine is executed,  the  number  of  parameters  passed  is
              pushed  onto  BASH_ARGC.   The shell sets BASH_ARGC only when in extended debugging
              mode (see the description of the extdebug  option  to  the  shopt  builtin  below).
              Setting  extdebug  after  the shell has started to execute a script, or referencing
              this variable when extdebug is not set, may result in inconsistent values.
       BASH_ARGV
              An array variable containing all of the parameters in the  current  bash  execution
              call  stack.   The final parameter of the last subroutine call is at the top of the
              stack; the first parameter of the initial call is at the bottom.  When a subroutine
              is  executed,  the  parameters  supplied are pushed onto BASH_ARGV.  The shell sets
              BASH_ARGV only when in extended debugging mode (see the description of the extdebug
              option  to  the shopt builtin below).  Setting extdebug after the shell has started
              to execute a script, or referencing this variable when extdebug  is  not  set,  may
              result in inconsistent values.
       BASH_ARGV0
              When  referenced,  this  variable  expands to the name of the shell or shell script
              (identical to $0; see the description of special parameter 0 above).  Assignment to
              BASH_ARGV0  causes  the value assigned to also be assigned to $0.  If BASH_ARGV0 is
              unset, it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_CMDS
              Zmienna tablicy asocjacyjnej, której wpisy odpowiadają wewnętrznej  liście  skrótów
              poleceń,  zarządzanej  przez wbudowane polecenie hash. Elementy dodawane do tablicy
              pojawiają się na liście skrótów, jednak usunięcie  elementów  tablicy  obecnie  nie
              powoduje  powoduje  usunięcia  ich  z  tablicy  skrótów.  Jeśli  BASH_CMDS zostanie
              skasowana,  traci  swoje  specjalne  właściwości,  nawet  jeśli  zostanie   później
              zresetowana.
       BASH_COMMAND
              The  command  currently being executed or about to be executed, unless the shell is
              executing a command as the result of a trap,  in  which  case  it  is  the  command
              executing  at the time of the trap.  If BASH_COMMAND is unset, it loses its special
              properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_EXECUTION_STRING
              Argument polecenia do opcji wywołania -c.
       BASH_LINENO
              Zmienna tablicowa, której  wartościami  są  numery  wierszy  plików  źródłowych,  w
              których  przywołano każdy odpowiednik ze zmiennej FUNCNAME. ${BASH_LINENO[$i]} jest
              numerem  wiersza  w  pliku  źródłowym  (${BASH_SOURCE[$i+1]}),   gdzie   przywołano
              ${FUNCNAME[$i]}  (lub  ${BASH_LINENO[$i-1]},  jeśli  odnosi  się  do  innej funkcji
              powłoki). Proszę użyć LINENO, aby pobrać bieżący numer wiersza.
       BASH_LOADABLES_PATH
              Lista rozdzielonych dwukropkami katalogów,  w  których  powłoka  szuka  dynamicznie
              ładowalnych poleceń wbudowanych podanych przez polecenie enable.
       BASH_REMATCH
              Zmienna tablicowa, której wartości są przypisywane operatorem dwuargumentowym =~ do
              polecenia warunkowego [[. Element o indeksie 0 jest częścią łańcucha pasującego  do
              całego wyrażenia regularnego. Element o indeksie n jest częścią łańcucha pasującego
              do n-tego podwyrażenia ujętego w nawiasy.
       BASH_SOURCE
              Zmienna tablicowa,  której  wartościami  są  nazwy  plików  źródłowych,  w  których
              zdefiniowano  odpowiadające  nazwy  funkcji powłoki w zmiennej tablicowej FUNCNAME.
              Funkcja powłoki ${FUNCNAME[$i]} jest  zdefiniowana  w  pliku  ${BASH_SOURCE[$i]}  i
              wywoływana z ${BASH_SOURCE[$i+1]}..
       BASH_SUBSHELL
              Incremented  by  one  within  each  subshell or subshell environment when the shell
              begins executing in that environment.  The initial value is 0.  If BASH_SUBSHELL is
              unset, it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_VERSINFO
              Zmienna  tablicowa  tylko do odczytu, której elementy zawierają informacje o wersji
              uruchomionego bash.  Wartości przypisane elementom tablicy są następujące:
              BASH_VERSINFO[0]        Główny numer wersji, wydanie (release).
              BASH_VERSINFO[1]        Poboczny numer wersji (version).
              BASH_VERSINFO[2]        Poziom łat (patch level).
              BASH_VERSINFO[3]        Wersja kompilatu (build version).
              BASH_VERSINFO[4]        Status wydania (np. beta1).
              BASH_VERSINFO[5]        Wartość MACHTYPE.
       BASH_VERSION
              Interpretowane jako łańcuch opisujący wersję uruchomionego bash.
       COMP_CWORD
              Indeks w ${COMP_WORDS} słowa zawierającego bieżącą  pozycję  kursora.   Zmienna  ta
              jest dostępna wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez usługi programowalnego
              uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_KEY
              Klawisz (lub ostatni klawisz w sekwencji  klawiszy)  użyty  do  wywołania  bieżącej
              funkcji uzupełniania.
       COMP_LINE
              Bieżący  wiersz  poleceń.  Ta  zmienna  jest  dostępna  tylko w funkcjach powłoki i
              poleceniach zewnętrznych wywoływanych  przez  usługi  programowalnego  uzupełniania
              (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_POINT
              Indeks  bieżącej  pozycji  kursora  względem  początku bieżącego polecenia.  Jeżeli
              kursor jest na końcu bieżącego  polecenia,  to  wartość  tej  zmiennej  jest  równa
              ${#COMP_LINE}.   Ta  zmienna  jest dostępna tylko w funkcjach powłoki i poleceniach
              zewnętrznych wywoływanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej
              Programowalne uzupełnianie).
       COMP_TYPE
              Ustawiana  na  wartość  całkowitą  odpowiadającą typowi uzupełnienia, którego próbę
              przeprowadzono,  które  spowodowało  wywołanie  funkcji   uzupełnienia:   TAB,   do
              normalnego  uzupełnienia,  ?,  do wypisywania uzupełnień po udanej tabulacji, !, do
              wypisywania alternatyw częściowego uzupełnienia słowa, @, do wypisania  uzupełnień,
              jeśli  słowo nie zostało zmodyfikowane lub %, do uzupełnienia menu. Zmienna ta jest
              dostępna tylko w funkcjach powłoki  i  zewnętrznych  poleceniach  wywołanych  przez
              narzędzia   programowalnego   uzupełnienia  powłoki  (patrz  poniżej  Programowalne
              uzupełnienie).
       COMP_WORDBREAKS
              Zestaw znaków traktowanych przez bibliotekę readline jako separatory słów,  podczas
              przeprowadzania  uzupełnień  słów. Jeśli unieważniono COMP_WORDBREAKS, to traci swe
              specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawiona.
       COMP_WORDS
              Zmienna tablicowa (patrz Tablice poniżej) składająca  się  z  pojedynczych  słów  z
              aktualnego  wiersza  poleceń. Wiersz jest dzielony na słowa tak, jak podzieliłby go
              readline, używając COMP_WORDBREAKS, zgodnie  z  opisem  powyżej.  Zmienna  ta  jest
              dostępna  wyłącznie  w  funkcjach  powłoki  wywołanych przez usługi programowalnego
              uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COPROC Zmienna tablicowa (patrz poniżej  Tablice)  tworzona  do  zatrzymania  deskryptorów
              plików   z   wyjścia   lub   wejścia   nienazwanych  koprocesów  (zobacz  Koprocesy
              (współprocesy) powyżej).
       DIRSTACK
              Zmienna tablicowa (zobacz Tablice  poniżej)  zawierająca  bieżącą  zawartość  stosu
              katalogów.  Katalogi  pojawiają się na stosie w kolejności, w jakiej są wyświetlane
              przez wbudowane dirs.   Przypisanie  do  elementów  tej  zmiennej  tablicowej  może
              posłużyć  do  zmiany  katalogów  już  występujących  na  stosie,  ale  do dodania i
              usunięcia katalogów muszą być użyte wbudowane pushd i popd.   Przypisanie  wartości
              tej  zmiennej  nie zmieni bieżącego katalogu.  Jeśli DIRSTACK jest unieważnione, to
              traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       EPOCHREALTIME
              Each time this parameter is referenced, it expands to the number of  seconds  since
              the  Unix  Epoch  (see  time(3))  as  a  floating  point  value  with  micro-second
              granularity.  Assignments to EPOCHREALTIME are ignored.  If EPOCHREALTIME is unset,
              it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       EPOCHSECONDS
              Each  time  this parameter is referenced, it expands to the number of seconds since
              the Unix Epoch  (see  time(3)).   Assignments  to  EPOCHSECONDS  are  ignored.   If
              EPOCHSECONDS  is unset, it loses its special properties, even if it is subsequently
              reset.
       EUID   Interpretowane jako efektywny identyfikator bieżącego użytkownika, inicjowane  przy
              uruchamianiu powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       FUNCNAME
              Zmienna  tablicowa  zawierająca  nazwy wszystkich funkcji powłoki obecnych w stosie
              wywołań. Element z indeksem 0 jest nazwą  aktualnie  wykonywanej  funkcji  powłoki.
              Najniższy  element (tzn. z najwyższym numerem indeksu) to "main".  Zmienna istnieje
              tylko gdy wykonywana jest funkcja powłoki.  Przypisania  do  FUNCNAME  nie  odnoszą
              skutku. Jeśli FUNCNAME jest unieważniona, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeśli jest następnie ponownie ustawiona.

              Zmienna ta może zostać użyta razem  z  BASH_LINENO  i  BASH_SOURCE.  Każdy  element
              FUNCNAME  ma swój odpowiednik w BASH_LINENO i BASH_SOURCE opisujący stos wywołania.
              Na przykład,  ${FUNCNAME[$i]}  została  wywołana  z  pliku  ${BASH_SOURCE[$i+1]}  w
              wierszu  o numerze ${BASH_LINENO[$i]}. Wbudowane polecenie caller wyświetla bieżący
              stos wywołania używając tej informacji.
       GROUPS Zmienna  tablicowa  zawierająca  listę  grup,  których   członkiem   jest   bieżący
              użytkownik.  Próby  przypisywania  wartości  do  GROUPS  nie odnoszą efektu. Jeżeli
              GROUPS jest unieważnione, to traci swe specjalne  właściwości,  nawet  jeżeli  jest
              następnie ponownie ustawione.
       HISTCMD
              The  history  number,  or  index  in  the  history  list,  of  the current command.
              Assignments to HISTCMD are ignored.  If HISTCMD is  unset,  it  loses  its  special
              properties, even if it is subsequently reset.
       HOSTNAME
              Automatycznie ustawiane na nazwę aktualnego hosta.
       HOSTTYPE
              Automatycznie  ustawiane na łańcuch unikalnie opisujący typ maszyny, na której jest
              wykonywany bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       LINENO Przy każdym odwołaniu do tego  parametru  powłoka  zastępuje  jego  wartość  liczbą
              dziesiętną  reprezentującą aktualny kolejny numer wiersza (poczynając od 1) skryptu
              lub funkcji. Nie zapewnia się, by wartość ta miała  znaczenie  poza  skryptem  bądź
              funkcją.  Jeśli LINENO jest unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       MACHTYPE
              Automatycznie ustawiane na łańcuch w pełni opisujący typ systemu,  na  którym  jest
              wykonywany  bash,  w  standardowym formacie GNU cpu-firma-system.  Wartość domyślna
              zależy od systemu.
       MAPFILE
              Zmienna  tablicowa  (patrz  Tablice  poniżej)  tworzona   do   zatrzymania   tekstu
              odczytywanego przez wbudowane polecenie mapfile, gdy nie podano nazwy zmiennej.
       OLDPWD Poprzedni katalog roboczy ustawiony poleceniem cd.
       OPTARG Wartość  ostatniego,  będącego  opcją,  argumentu  przetworzonego  przez  wbudowane
              polecenie getopts (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OPTIND Numer (indeks) następnego argumentu, jaki ma zostać  przetworzony  przez  wbudowane
              polecenie getopts (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OSTYPE Automatycznie  ustawiane  na  łańcuch  opisujący  system  operacyjny, w którym jest
              wykonywany bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       PIPESTATUS
              Zmienna tablicowa (zobacz Tablice poniżej) zwierająca  listę  kodów  zakończenia  z
              procesów  w  ostatnio  wykonywanym  potoku  pierwszoplanowym  (który  może zawierać
              pojedyncze polecenie).
       PPID   Identyfikator procesu macierzystego powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       PWD    Bieżący katalog roboczy, ustawiony poleceniem cd.
       RANDOM Each time this parameter is referenced, it expands to a random  integer  between  0
              and  32767.  Assigning a value to RANDOM initializes (seeds) the sequence of random
              numbers.  If RANDOM is unset, it loses  its  special  properties,  even  if  it  is
              subsequently reset.
       READLINE_LINE
              Zawartość  bufora wiersza realine, do użycia z "bind -x" (patrz WBUDOWANE POLECENIA
              POWŁOKI poniżej).
       READLINE_MARK
              The position of the mark (saved insertion point) in the readline line  buffer,  for
              use  with "bind -x" (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).  The characters between the
              insertion point and the mark are often called the region.
       READLINE_POINT
              Pozycja punktu wprowadzania w buforze wiersza  readline,  do  użycia  z  "bind  -x"
              (patrz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).
       REPLY  Ustawiona  na  wiersz wejścia odczytany wbudowanym poleceniem read jeśli nie podano
              żadnych jego argumentów.
       SECONDS
              Each time  this  parameter  is  referenced,  the  number  of  seconds  since  shell
              invocation is returned.  If a value is assigned to SECONDS, the value returned upon
              subsequent references is the number of seconds since the assignment plus the  value
              assigned.  The number of seconds at shell invocation and the current time is always
              determined by querying the system clock.  If SECONDS is unset, it loses its special
              properties, even if it is subsequently reset.
       SHELLOPTS
              Lista,  rozdzielonych dwukropkami, włączonych opcji powłoki. Każde słowo listy jest
              poprawnym argumentem opcji -o wbudowanego polecenia set (zobacz WBUDOWANE POLECENIA
              POWŁOKI  poniżej). Opcje pojawiające się w SHELLOPTS to te, które są zgłaszane jako
              włączone (on) przez set  -o.   Jeśli  zmienna  ta  istnieje  w  środowisku  podczas
              uruchamiania  bash,  to  każda  z  opcji powłoki występująca na tej liście zostanie
              włączona przed odczytem jakichkolwiek plików startowych.  Jest to zmienna tylko  do
              odczytu.
       SHLVL  Inkrementowana każdorazowo, gdy uruchamiane jest kolejne wystąpienie bash.
       SRANDOM
              This  variable expands to a 32-bit pseudo-random number each time it is referenced.
              The random number generator is not linear on systems that support  /dev/urandom  or
              arc4random,  so  each  returned number has no relationship to the numbers preceding
              it.  The random number generator cannot be seeded, so assignments to this  variable
              have  no  effect.  If SRANDOM is unset, it loses its special properties, even if it
              is subsequently reset.
       UID    Interpretowane  jako   identyfikator   bieżącego   użytkownika,   inicjowane   przy
              uruchamianiu powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.

       Poniższe  zmienne  są  używane  przez powłokę. W niektórych przypadkach bash przypisuje im
       domyślne wartości; przypadki te są odnotowane niżej.

       BASH_COMPAT
              The value is used to set the shell's compatibility level.  See SHELL  COMPATIBILITY
              MODE below for a description of the various compatibility levels and their effects.
              The  value  may  be  a  decimal  number  (e.g.,  4.2)  or  an  integer  (e.g.,  42)
              corresponding  to  the desired compatibility level.  If BASH_COMPAT is unset or set
              to the empty string, the compatibility level is set to the default for the  current
              version.   If  BASH_COMPAT  is  set  to  a  value  that  is  not  one  of the valid
              compatibility levels, the shell prints an error message and sets the  compatibility
              level  to  the default for the current version.  The valid values correspond to the
              compatibility levels described below under BSHELLCOMPATIBILITYMODE.   For  example,
              4.2  and  42  are valid values that correspond to the compat42 shopt option and set
              the compatibility level to 42.  The current version is also a valid value.
       BASH_ENV
              Jeżeli parametr ten jest ustawiony podczas wykonywania przez bash skryptu, to  jego
              wartość   interpretowana   jest   jako   nazwa  pliku  zawierającego  polecenia  do
              zainicjowania powłoki, jak w ~/.bashrc.   Wartość  BASH_ENV  podlega  interpretacji
              parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń i interpretacjom wyrażeń arytmetycznych
              przed interpretacją jej jako  nazwy  pliku.   Zmienna  PATH  nie  jest  używana  do
              znalezienia pliku o powstałej w ten sposób nazwie.
       BASH_XTRACEFD
              Jeśli  ustawiono  liczbę całkowitą odpowiadającą poprawnemu deskryptorowi pliku, to
              bash  zapisze  wyjście  stosu  wygenerowane  gdy  set  -x  jest  włączone  do  tego
              deskryptora  pliku.  Deskryptor  pliku jest zamykany gdy BASH_XTRACEFD jest usuwana
              lub przy przypisaniu nowej wartości. Usunięcie BASH_XTRACEFD  lub  przypisanie  jej
              łańcucha  pustego  powoduje  wysłanie  stosu  na standardowe wyjście błędów. Proszę
              zauważyć, że ustawienie BASH_XTRACEFD na 2 (deskryptor  pliku  wyjścia  błędów),  a
              następnie usunięcie jej spowoduje zamknięcie standardowego wyjścia błędów.
       CDPATH Ścieżka  wyszukiwania  dla  polecenia  cd.  Jest to lista rozdzielonych dwukropkami
              katalogów, w których powłoka szuka katalogów docelowych  podanych  przez  polecenie
              cd.  Przykładową wartością jest ".:~:/usr".
       CHILD_MAX
              Ustawia  liczbę  wartości  kodów  wyjścia zakończonych procesów potomnych, które ma
              zapamiętać powłoka. Bash nie pozwoli na zmniejszenie tej wartości  poniżej  minimum
              określonego normą POSIX, istnieje również wartość maksymalna (obecnie 8192), której
              nie można przekroczyć. Minimalna wartość jest zależna od systemu.
       COLUMNS
              Używana przez polecenie wbudowane select do wyznaczenia szerokości  terminala  przy
              wypisywaniu  list  wyboru. Ustawiana automatycznie, gdy włączono opcję checkwinsize
              oraz w powłoce interaktywnej po otrzymaniu SIGWINCH.
       COMPREPLY
              Zmienna tablicowa, z której bash czyta możliwe uzupełnienia tworzone przez  funkcję
              powłoki   wywołaną   przez  usługę  programowalnego  uzupełniania  (zobacz  poniżej
              Programowalne  uzupełnianie).  Każdy  element   tablicy   zawiera   jedno   możliwe
              uzupełnienie.
       EMACS  Gdy  bash  znajdzie  opisywaną zmienną w środowisku podczas uruchamiania powłoki, z
              wartością ustawioną na "t", to przyjmuje,  że  powłoka  działa  w  buforze  powłoki
              Emacsa i wyłącza edycję wiersza.
       ENV    Expanded  and  executed  similarly  to  BASH_ENV  (see  INVOCATION  above)  when an
              interactive shell is invoked in posix mode.
       EXECIGNORE
              Lista  oddzielonych  dwukropkami  wzorców   powłoki   (zob.   Dopasowanie   wzorca)
              definiujących  listę nazw plików ignorowanych przy szukaniu poleceń za pomocą PATH.
              Pliki których pełna ścieżka pasuje do jednego z tych wzorców nie są traktowane jako
              pliki  wykonywalne  dla dopełniania i wykonywania poleceń przez PATH. Nie wpływa to
              na zachowanie poleceń [, test oraz [[. Pełne ścieżki w liście skrótów  poleceń  nie
              są przedmiotem EXECIGNORE. Tę zmienną należy używać do ignorowania plików bibliotek
              współdzielonych,  które  mają ustawione  prawo  wykonywania,  ale  nie   są plikami
              wykonywalnymi. Dopasowanie wzorców przestrzega ustawień opcji powłoki extglob.
       FCEDIT Domyślny edytor dla wbudowanego polecenia fc.
       FIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  przyrostków,  jakie  mają być ignorowane podczas
              uzupełniania nazw plików (zobacz  READLINE  poniżej).   Nazwa  pliku  o  przyrostku
              pasującym  do  jednej  z  pozycji  FIGNORE wyłączana jest z listy dopasowanych nazw
              plików.   Przykładową  wartością  jest  ".o:~"  (cytowanie  jest   niezbędne   przy
              przypisywaniu do tej zmiennej wartości zawierającej tyldy).
       FUNCNEST
              Gdy  jest  ustawiona  na  wartość  numeryczną większą od zera, definiuje maksymalny
              poziom zagnieżdżenia funkcji. Wywołania  funkcji  przekraczające  określony  poziom
              będą powodowały przerwanie bieżącego polecenia.
       GLOBIGNORE
              A  colon-separated list of patterns defining the set of file names to be ignored by
              pathname expansion.  If a file name matched by a pathname  expansion  pattern  also
              matches one of the patterns in GLOBIGNORE, it is removed from the list of matches.
       HISTCONTROL
              Lista rozdzielonych dwukropkami wartości, określającymi sposób zapisywania w liście
              historii. Jeżeli posiada wartość ignorespace,  to  wiersze  rozpoczynające  się  od
              znaku   spacji  nie  są  wprowadzane  do  listy  historii.  Jeśli  posiada  wartość
              ignoredups, to wiersze pasujące do ostatniego wiersza historii nie są  wprowadzane.
              Wartość ignoreboth łączy obie te możliwości. Wartość erasedups powoduje usunięcie z
              historii  wszystkich  wcześniejszych  wierszy,  pasujących  do   bieżącego,   przed
              zapisaniem listy. Wszystkie wartości poza wymienionymi powyżej są ignorowane. Jeśli
              zmienna ta nie jest zdefiniowana lub ma wartość inną od  powyższych,  to  wszystkie
              wiersze  przeczytane  przez  analizator  składni  zachowywane są w liście historii,
              stosownie do wartości HISTIGNORE.  Drugi  i  kolejne  wiersze  złożonego  polecenia
              wielowierszowego nie są sprawdzane i są dodawane do historii bez względu na wartość
              HISTCONTROL.
       HISTFILE
              Nazwa pliku, w którym zachowywana jest historia poleceń (zobacz HISTORIA  poniżej).
              Wartością  domyślną  jest  ~/.bash_history.  Jeśli ustawienie tej zmiennej zostanie
              skasowane, to historia poleceń nie będzie zachowana po zakończeniu pracy powłoki.
       HISTFILESIZE
              Maksymalna  liczba  wierszy  zawartych  w  pliku  historii.  Podczas  przypisywania
              wartości  tej  zmiennej, jeżeli jest to niezbędne, plik historii jest obcinany tak,
              by nie zawierał więcej wierszy, przez usunięcie najstarszych wpisów. Plik  historii
              jest także obcinany do tego rozmiaru po zapisaniu go w czasie kończenia pracy przez
              powłokę. Jeśli wartość wynosi 0, plik historii  jest  obcinany  do  zera.  Wartości
              nienumeryczne i wartości numeryczne mniejsze niż zero wstrzymują obcinanie. Powłoka
              ustawia wartość domyślną do wartości HISTSIZE  po  odczytaniu  plików  początkowych
              powłoki.
       HISTIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wzorców  służących do decydowania, jakie wiersze
              poleceń powinny być zachowane w liście historii. Każdy z wzorców zakotwiczony  jest
              na  początku  wiersza  i  musi  pasować  do całego wiersza (nie jest dodawane żadne
              niejawne `*'). Każdy z wzorców sprawdzany jest z  bieżącym  wierszem  po  wykonaniu
              kontroli  określonych  przez  HISTCONTROL.   Oprócz  zwykłych  znaków dopasowywania
              wzorców używanych przez powłokę, `&' dopasowuje poprzedni wiersz historii.  Literał
              `&'  można  uzyskać  poprzedzając  go  odwrotnym  ukośnikiem; odwrotny ukośnik jest
              usuwany przed próbą  dopasowania.  Druga  i  kolejne  wiersze  złożonego  polecenia
              wielowierszowego nie są sprawdzane i są dodawane do historii bez względu na wartość
              HISTIGNORE. Dopasowanie wzorców honoruje ustawienia opcji powłoki extglob.
       HISTSIZE
              Liczba poleceń do zapamiętania w historii poleceń (zob.  HISTORIA  poniżej).  Jeśli
              wartość  wynosi  0,  polecenia  nie  są zachowywane w historii. Wartości numeryczne
              mniejsze niż zero powodują, że każde polecenie jest zapamiętywane w historii (znosi
              limit).  Powłoka  ustawia  wartość  domyślną  500 po odczytaniu plików początkowych
              powłoki.
       HISTTIMEFORMAT
              Gdy ta zmienna jest ustawiona i nie jest pusta, jej wartość jest użyta  jak  format
              łańcucha  do strftime(3), w celu wyświetlenia pieczątki czasowej związanej z każdym
              wpisem historii, wyświetlanym przez wbudowane polecenie history. Gdy  zmienna  jest
              ustawiona, pieczątki czasowe są zapisywane do pliku historii, dzięki czemu mogą być
              zachowywane między sesjami powłoki. Używany jest wówczas znak komentarza  historii,
              aby odróżnić pieczątki czasowe od pozostałych wierszy historii.
       HOME   Katalog  domowy  bieżącego użytkownika; domyślny argument wbudowanego polecenia cd.
              Wartość tej zmiennej wykorzystywana jest też przy wykonywaniu interpretacji tyld.
       HOSTFILE
              Zawiera nazwę pliku o tym samym formacie co /etc/hosts który powinien być  czytany,
              gdy  powłoka  potrzebuje  uzupełnić  nazwę hosta.  Listę możliwych uzupełnień można
              zmieniać  podczas  pracy  powłoki.  Następnym  razem,  gdy  wykonywana  jest  próba
              uzupełnienia  nazwy  hosta  bash  dodaje  zawartość nowego pliku do już istniejącej
              listy.  Jeżeli HOSTFILE jest ustawione, ale  nie  posiada  wartości,  bash  usiłuje
              uzyskać  listę  możliwych  uzupełnień  nazw hostów czytając /etc/hosts Gdy HOSTFILE
              jest unieważniane, lista hostów jest czyszczona.
       IFS    Wewnętrzny Separator Pól (Internal Field Separator) używany do podziału na słowa po
              interpretacjach  i  dzieleniu  wierszy na słowa we wbudowanym poleceniu read.  Jego
              domyślną wartością jest ,,<spacja><tabulacja><nowalinia>”.
       IGNOREEOF
              Steruje działaniem powłoki interaktywnej przy otrzymaniu przez nią znaku  EOF  jako
              jedynego znaku wejścia. Jeżeli jest ustawiona, to jej wartość jest liczbą kolejnych
              znaków EOF jakie muszą być wpisane jako pierwsze znaki wiersza  wprowadzania  przed
              zakończeniem pracy przez bash.  Jeśli zmienna ta istnieje, ale nie zawiera wartości
              numerycznej lub nie  ma  wartości,  to  wartością  domyślną  jest  10.  Jeżeli  nie
              istnieje, to EOF wskazuje powłoce koniec wprowadzanych danych.
       INPUTRC
              Nazwa  pliku  startowego  dla  readline,  unieważniająca  domyślny  plik ~/.inputrc
              (zobacz READLINE poniżej).
       INSIDE_EMACS
              If this variable appears in the environment when the  shell  starts,  bash  assumes
              that  it  is  running  inside  an  Emacs shell buffer and may disable line editing,
              depending on the value of TERM.
       LANG   Służy   do   wyznaczania   kategorii   locale   dla   wszystkich   kategorii    nie
              wyszczególnionych przez zmienne rozpoczynające się od znaków LC_.
       LC_ALL Zmienna  ta  unieważnia wartość LANG i wszelkich innych zmiennych LC_ określających
              kategorie locale.
       LC_COLLATE
              Ta zmienna wyznacza kolejność (collation order)  używaną  przy  sortowaniu  wyników
              rozwijania  nazw plików, decyduje też o zachowaniu wielu wyrażeń, klas równoważnych
              i  sekwencje  sortowania  (collating  sequences)  w  rozwijaniu   nazw   plików   i
              dopasowywaniu wzorców.
       LC_CTYPE
              Ta  zmienna  decyduje  o interpretacji znaków i zachowaniu się klas znaków wewnątrz
              rozwijania nazw plików i dopasowywania wzorców.
       LC_MESSAGES
              Ta  zmienna  decyduje  o  ustawieniu  locale  używanym  do  tłumaczenia  ujętych  w
              cudzysłowy łańcuchów poprzedzonych znakiem $.
       LC_NUMERIC
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania liczb.
       LC_TIME
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania daty i czasu.
       LINES  Używana  przez  polecenie  wbudowane  select  do  wyznaczenia  długości kolumn przy
              wypisywaniu list wyboru.  Ustawiana automatycznie gdy włączono  opcję  checkwinsize
              oraz w powłoce interaktywnej po otrzymaniu po otrzymaniu SIGWINCH.
       MAIL   Jeżeli  parametrowi  temu jest przypisana nazwa pliku, a nie jest ustawiona zmienna
              MAILPATH, to bash informuje użytkownika o nadejściu poczty do  podanego  pliku  lub
              katalogu w formacie Maildir.
       MAILCHECK
              Określa jak często (w sekundach) bash sprawdza pocztę. Domyślnie jest to 60 sekund.
              Gdy nadchodzi pora sprawdzenia poczty,  powłoka  wykonuje  to  przed  wyświetleniem
              głównej zachęty.  Jeśli zmienna ta nie jest ustawiona lub jest ustawiona na wartość
              nie większą od zera lub zero, to powłoka wyłącza sprawdzanie poczty.
       MAILPATH
              Lista rozdzielonych dwukropkami nazw plików, w jakich  ma  być  sprawdzana  poczta.
              Można  podać  komunikat, jaki ma zostać wyświetlony, gdy do danego pliku przybędzie
              wiadomość pocztowa, przez oddzielenie nazwy pliku od komunikatu znakiem '?'.  Użyte
              w tekście komunikatu, $_ interpretowane jest jako nazwa bieżącego pliku pocztowego.
              Przykład:
              MAILPATH='/var/mail/bfox?"You have mail":~/shell-mail?"$_ has mail!"'
              Bash można skonfigurować, aby zapewnił tej zmiennej wartość domyślną (domyślnie jej
              nie  posiada),  ale  położenie  plików  pocztowych użytkownika, jakim się posługuje
              zależy od systemu (np. /var/mail/$USER).
       OPTERR Jeżeli ustawiono na wartość 1, bash wyświetla  komunikaty  o  błędach  generowanych
              przez  wbudowane  polecenie  getopts  (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).
              OPTERR inicjowane jest na 1 każdorazowo, gdy wywoływana jest powłoka lub wykonywany
              jest skrypt powłoki.
       PATH   Ścieżka  wyszukiwania poleceń. Jest to lista rozdzielanych dwukropkami katalogów, w
              których powłoka szuka poleceń (zobacz WYKONYWANIE POLECEŃ poniżej). Nazwa  katalogu
              zerowej  długości  (pusta)  oznacza katalog bieżący. Pusty katalog można podać jako
              dwa złączone dwukropki lub początkowy  albo  końcowy  dwukropek.  Domyślna  ścieżka
              zależy  od  systemu  i  ustawiana  jest  przez  administratora  instalującego bash.
              Powszechną wartością jest ``/usr/local/bin:/usr/local/sbin:/usr/bin:/usr/sbin:/bin:
              /sbin''.
       POSIXLY_CORRECT
              Jeśli  podczas uruchamiania bash w środowisku istnieje ta zmienna, to powłoka przed
              odczytem plików startowych wchodzi w tryb  posix,  tak  jakby  przy  jej  wywołaniu
              podano  opcję  --posix.  Jeśli zmienna ta zostanie ustawiona podczas pracy powłoki,
              to bash włącza tryb posix, tak jakby zostało wykonane polecenie set  -o  posix  had
              been  executed.   When the shell enters posix mode, it sets this variable if it was
              not already set.
       PROMPT_COMMAND
              If this variable is set, and is an array, the value of each set element is executed
              as a command prior to issuing each primary prompt.  If this is set but not an array
              variable, its value is used as a command to execute instead.
       PROMPT_DIRTRIM
              Gdy jest ustawiona na liczbę większa od zera, jej wartość jest używana jako  liczba
              początkowych  składowych  katalogów  do usunięcia podczas interpretowania sekwencji
              specjalnych łańcucha zachęty \w i \W (patrz poniżej ZACHĘTA POWŁOKI). Usuwane znaki
              są zastępowane wielokropkiem.
       PS0    Wartość  tego  parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA) i wyświetlana
              przez powłokę interaktywną po odczytaniu polecenia, a przed jego wykonaniem.
       PS1    Wartość tego parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA)  i używana jako
              główny łańcuch zachęty. Jego wartością domyślną jest "\s-\v\$ ".
       PS2    Wartość   tego  parametru  jest  interpretowana  jak  PS1  i  używana  jako  wtórny
              (secondary) łańcuch zachęty. Domyślnie jest to "> ".
       PS3    Wartość tego parametru służy  jako  zachęta  w  poleceniu  select  (zobacz  powyżej
              GRAMATYKA POWŁOKI).
       PS4    The value of this parameter is expanded as with PS1 and the value is printed before
              each command bash displays during an execution trace.  The first character  of  the
              expanded  value  of  PS4  is  replicated  multiple times, as necessary, to indicate
              multiple levels of indirection.  The default is “+ ”.
       SHELL  This variable expands to the full pathname to the shell.  If it is not set when the
              shell  starts,  bash  assigns  to  it the full pathname of the current user's login
              shell.
       TIMEFORMAT
              Wartość tego parametru służy jako łańcuch formatu określającego,  jak  powinna  być
              wyświetlana  informacja  o  czasach  dla  potoków poprzedzonych słowem zastrzeżonym
              time. Znak % rozpoczyna sekwencję specjalną, która jest interpretowana jako wartość
              czasu  lub  inna  informacja.  Sekwencje  specjalne i ich znaczenie są następujące;
              nawiasy kwadratowe opisują części opcjonalne.
              %%        Dosłowny znak %.
              %[p][l]R  Czas, jaki upłynął, w sekundach.
              %[p][l]U  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie użytkownika.
              %[p][l]S  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie systemowym.
              %P        Procent wykorzystania CPU, liczony jako (%U + %S) / %R.

              Opcjonalne p jest cyfrą określającą dokładność (precision), liczbę cyfr  ułamkowych
              po kropce dziesiętnej.  Wartość zero powoduje, że nie będzie wyświetlana ani kropka
              dziesiętna ani część ułamkowa.  Mogą być podane co najwyżej trzy miejsca po  kropce
              dziesiętnej;  wartości  p  większe od 3 zmieniane są na 3.  Jeżeli nie podano p, to
              używana jest wartość 3.

              Opcjonalne l określa dłuższy (longer) format wyników, zawierający minuty, w postaci
              MMmSS.FFs.  O tym, czy występuje ułamkowa część sekund decyduje wartość p.

              Jeżeli  zmienna  ta nie jest ustawiona, to bash działa tak, jakby miała ona wartość
              $'\nreal\t%3lR\nuser\t%3lU\nsys\t%3lS'. Jeżeli jej wartością jest pusty łańcuch, to
              nie  jest  wyświetlana  żadna  informacja o czasach (timing).  Podczas wyświetlania
              łańcucha formatu dodawany jest kończący znak nowej linii.
       TMOUT  Jeśli ustawione na wartość większą od  zera,  to  TMOUT  jest  interpretowane  jako
              domyślny czas oczekiwania wbudowanego read. Polecenie select kończy się, jeśli dane
              nie zostaną  wprowadzone  po  liczbie  TMOUT  sekund,  jeżeli  wejście  pochodzi  z
              terminala.  W  przypadku  powłok  interaktywnych,  wartość jest interpretowana jako
              liczba sekund określającą czas,  przez  jaki  powłoka  ma  czekać  na  wprowadzenie
              wiersza  danych  po  wyświetleniu  głównej zachęty. Bash kończy pracę po odczekaniu
              tego czasu jeśli pełen wiersz danych nie pojawił się.
       TMPDIR Jeśli jest ustawiona, bash używa jej wartości jako nazwy katalogu w  którym  tworzy
              pliki tymczasowe do użytku powłoki.
       auto_resume
              Zmienna  ta steruje sposobem interakcji powłoki z użytkownikiem i sposobem kontroli
              zadań. Jeżeli jest ustawiona, to jednowyrazowe polecenia  proste  bez  przekierowań
              traktowane  są jako aspirujące do wznowienia istniejącego zatrzymanego zadania. Nie
              pozwala  się  na  żadną  dwuznaczność;  jeśli  jest  więcej   niż   jedno   zadanie
              rozpoczynające  się  od  wpisanego  łańcucha,  wybierane  jest  zadanie, do którego
              ostatnio sięgano.  Nazwa zatrzymanego zadania,  w  tym  kontekście,  jest  wierszem
              poleceń  użytym  do  jego  uruchomienia.   Jeśli  posiada  wartość exact, to podany
              łańcuch musi pasować dokładnie do nazwy zatrzymanego zadania; Jeśli jest  ustawione
              na  substring, to podany łańcuch powinien pasować do podłańcucha nazwy zatrzymanego
              zadania.  Wartość substring zapewnia funkcjonalność analogiczną  do  identyfikatora
              zadania %? (zobacz STEROWANIE ZADANIAMI poniżej).  Jeśli ustawiono inną wartość, to
              podany łańcuch musi być  przedrostkiem  nazwy  zatrzymanego  zadania;  zapewnia  to
              funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %.
       histchars
              Dwa  lub trzy znaki sterujące interpretacją historii i podziałem na leksemy (zobacz
              poniżej  INTERPRETACJA  HISTORII).   Pierwszy  znak  jest   znakiem   interpretacji
              historii,  sygnalizującym  początek interpretacji historii, zwykle `!'.  Drugi znak
              jest znakiem szybkiego podstawiania, ("quick substitution"), służącym jako skrót do
              powtórnego   uruchamiania  poprzednio  wprowadzonego  polecenia,  podstawiającym  w
              poleceniu jeden łańcuch za inny.  Domyślnym  znakiem  szybkiego  podstawiania  jest
              `^'.  Opcjonalny, trzeci znak jest znakiem wskazującym, że pozostała część wiersza,
              w którym występuje on jako pierwszy znak słowa, jest komentarzem.   Zwykle  znakiem
              tym  jest  `#'.  Znak komentarza historii powoduje, że dla pozostałych słów wiersza
              podstawianie historii jest pomijane.  Niekoniecznie powoduje to traktowanie  reszty
              wiersza jako komentarza przez analizator składni powłoki.

   Tablice
       Bash  udostępnia  indeksowane i asocjacyjne zmienne tablicowe jednowymiarowe. Jako tablica
       może zostać użyta dowolna zmienna; wbudowane declare jawnie zadeklaruje  tablicę.  Nie  ma
       maksymalnego  rozmiaru  tablic,  ani wymagania, by wszystkie jej elementy były indeksowane
       czy przypisywane w sposób ciągły. Do tablic indeksowanych można się  odwołać  przy  pomocy
       liczb  całkowitych  (w  tym  wyrażeń arytmetycznych), począwszy od zera; natomiast tablice
       asocjacyjne używają konkretnych łańcuchów. Jeśli nie zaznaczono  inaczej,  indeksy  tablic
       indeksowanych muszą być nieujemnymi liczbami całkowitymi.

       Tablica  indeksowana  tworzona  jest  automatycznie  jeśli  wykonywane jest przypisanie do
       jakiejś zmiennej przy pomocy składni nazwa[wskaźnik]=wartość.  Wskaźnik tablicy traktowany
       jest  jako  wyrażenie  arytmetyczne,  które musi po interpretacji dać liczbę. Chcąc jawnie
       zadeklarować tablicę indeksowaną,  użyj  declare  -a  nazwa  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA
       POWŁOKI  poniżej).   declare  -a  nazwa[wskaźnik]  jest również akceptowane; wskaźnik jest
       wówczas ignorowany.

       Tablice asocjacyjne są tworzone za pomocą konstrukcji declare -A nazwa.

       Atrybuty mogą być podane do zmiennej tablicy przy  użyciu  declare  i  readonly.  Każdy  z
       atrybutów stosowany jest do wszystkich elementów tablicy.

       Arrays  are  assigned  to using compound assignments of the form name=(value1 ... valuen),
       where each value may be of the form [subscript]=string.  Indexed array assignments do  not
       require  anything  but  string.   Each  value  in the list is expanded using all the shell
       expansions described below under EXPANSION.  When assigning  to  indexed  arrays,  if  the
       optional  brackets  and  subscript  are supplied, that index is assigned to; otherwise the
       index of the element assigned is the last index assigned to by  the  statement  plus  one.
       Indexing starts at zero.

       When  assigning  to an associative array, the words in a compound assignment may be either
       assignment statements, for which the subscript is required, or a list  of  words  that  is
       interpreted  as  a sequence of alternating keys and values: name=( key1 value1 key2 value2
       ...).  These are treated identically to  name=(  [key1]=value1  [key2]=value2  ...).   The
       first word in the list determines how the remaining words are interpreted; all assignments
       in a list must be of the same type.  When using key/value  pairs,  the  keys  may  not  be
       missing or empty; a final missing value is treated like the empty string.

       Składnia  ta jest akceptowana także przy poleceniu wbudowanym declare. Pojedyncze elementy
       tablicy można przypisać za pomocą składni  nazwa[wskaźnik]=wartość  wprowadzonej  powyżej.
       Jeśli  wskaźnik  da  po  interpretacji  liczbę  mniejszą  od  zera,  to  jest używany jako
       przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik -1 odnosi  się  więc  do
       ostatniego elementu tablicy).

       Do  elementu tablicy można odwoływać się używając ${nazwa[wskaźnik]}. Nawiasy są wymagane,
       by uniknąć konfliktów z rozwijaniem nazw plików.  Jeśli  wskaźnikiem  jest  @  lub  *,  to
       powyższe słowo interpretowane jest jako wszystkie elementy nazwy.  Wskaźniki te różnią się
       tylko wtedy, gdy słowo pojawia się w cudzysłowach.  Jeśli słowo  ujęto  w  cudzysłowy,  to
       ${nazwa[*]}  interpretowane  jest  jako  pojedyncze  słowo o wartości wszystkich elementów
       tablicy  rozdzielonych  pierwszym  znakiem  zmiennej  specjalnej  IFS,   zaś   ${nazwa[@]}
       interpretuje  każdy  z  elementów  nazwa  jako  odrębne  słowo.  Jeśli brak jest elementów
       tablicy, to ${nazwa[@]} interpretowane  jest  jako  nic.  Jeśli  wewnątrz  słowa  zachodzi
       interpretacja  (ujęta  w  cudzysłowy), to pierwszy zinterpretowany parametr jest łączony z
       początkiem oryginalnego słowa, a interpretacja ostatniego parametru jest łączona z  końcem
       oryginalnego słowa. Jest to zachowanie analogiczne do interpretacji parametrów specjalnych
       * i @ (zobacz powyżej Parametry specjalne).  ${#nazwa[wskaźnik]} interpretowane jest  jako
       długość  ${nazwa[wskaźnik]}.  Jeśli wskaźnikiem jest * lub @, to interpretacją jest liczba
       elementów w tablicy. Jeśli wskaźnik da po interpretacji liczbę mniejszą od zera,  to  jest
       używany  jako  przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik -1 odnosi
       się więc do ostatniego elementu tablicy).

       Odwoływanie się do zmiennej tablicowej bez podania wskaźnika jest równoważne odwołaniu  do
       elementu  numer zero. Każde odwołanie do zmiennej przy podaniu prawidłowego wskaźnika jest
       poprawne; bash utworzy tablicę jeśli będzie to konieczne.

       Zmienna tablicowa jest ustawiona, jeśli do wskaźnika  przypisano  wartość.  Łańcuch  pusty
       jest poprawną wartością.

       Można  pozyskać  zarówno  Klucze  (wskaźniki)  tablicy  jak  i  wartości.  ${!nazwa[@]}  i
       ${!nazwa[*]} są interpretowane jako wskaźniki przypisane do zmiennej nazwa tablicy. expand
       to  the  indices  assigned in array variable name. Gdy zastosowany jest cudzysłów, powłoka
       zachowuje się podobnie jak w przypadku  interpretacji  specjalnych  parametrów  @  i  *  w
       cudzysłowach.

       The  unset  builtin  is  used to destroy arrays.  unset name[subscript] destroys the array
       element at index subscript, for both indexed and associative arrays.  Negative  subscripts
       to  indexed  arrays  are interpreted as described above.  Unsetting the last element of an
       array variable does not unset the variable.  unset name, where name is an array, or  unset
       name[subscript], where subscript is * or @, removes the entire array.

       When  using  a  variable  name  with a subscript as an argument to a command, such as with
       unset, without using the word expansion syntax described above, the argument is subject to
       pathname expansion.  If pathname expansion is not desired, the argument should be quoted.

       Każde  z  wbudowanych  declare,  local  i readonly akceptuje opcję -a do określania tablic
       indeksowanych i opcję -A do określania tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie  opcje,  to
       pierwszeństwo ma -A. Polecenie read akceptuje opcję -a do przypisywania tablicy listy słów
       przeczytanych ze standardowego wejścia.  set i declare wyświetlają  wartości  tablicowe  w
       sposób umożliwiający ponowne ich użycie w przypisaniach.

INTERPRETACJA

       Interpretacja  wykonywana  jest  na  wierszu  poleceń po jego podziale na słowa.  Istnieje
       siedem rodzajów wykonywanych  interpretacji:  interpretacja  nawiasów  (brace  expansion),
       interpretacja  tyld  (tilde  expansion), podstawianie parametrów i interpretacja zmiennych
       (parameter and variable expansion), podstawienie wyników poleceń  (command  substitution),
       interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych  (arithmetic  expansion),  podział  na  słowa (word
       splitting)  i rozwinięcie nazw plików (pathname expansion).

       Kolejność  interpretacji:  interpretacja  nawiasów,  interpretacja   tyld,   interpretacja
       parametrów  i  zmiennych,  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych  i  podstawianie wyników
       poleceń (wykonywane od lewej do prawej), podział na słowa i rozwijanie nazw ścieżek.

       Na  systemach  potrafiących  to  obsłużyć,  istnieje  dodatkowa  dostępna   interpretacja:
       podstawienie  wyników  procesów (process substitution). Jest to przeprowadzane w tym samym
       czasie, jak  interpretacja  tyld,  parametrów,  zmiennych  i  wyrażeń arytmetycznych  oraz
       poleceń.

       Po  przeprowadzeniu  tych  interpretacji  znaki  cytowania  obecne  w pierwotnym słowie są
       usuwane, chyba że same zostały zacytowane (usunięcie cytowań).

       Only brace expansion, word splitting, and pathname expansion can increase  the  number  of
       words  of the expansion; other expansions expand a single word to a single word.  The only
       exceptions to this are the expansions of "$@" and "${name[@]}", and, in most cases, $* and
       ${name[*]} as explained above (see PARAMETERS).

   Interpretacja nawiasów
       Interpretacja nawiasów jest mechanizmem, przez który mogą być generowane dowolne łańcuchy.
       Mechanizm ten przypomina rozwinięcia nazw plików, ale generowane nazwy  plików  nie  muszą
       określać  plików  istniejących. Wzorce, mające podlegać interpretacji nawiasów mają postać
       opcjonalnej preambuły,  po  której  występują  serie  separowanych  przecinkami  łańcuchów
       pomiędzy  parą  nawiasów klamrowych, po których następuje opcjonalny dopisek (postscript).
       Preambuła stanowi przedrostek dla każdego z łańcuchów zawartych  w  nawiasach,  a  dopisek
       dodawany jest do każdego łańcucha wynikowego, przy interpretacji od lewej do prawej.

       Interpretacja  nawiasów  może  być zagnieżdżana. Wyniki każdego zinterpretowanego łańcucha
       nie są sortowane; zachowywana jest kolejność od lewej do prawej.  Na  przykład,  a{d,c,b}e
       interpretowane jest jako "ade ace abe".

       Sekwencja  wyrażeń  przyjmuje  postać  {x..y[..krok]},  gdzie  x  i  y  są  albo  liczbami
       całkowitymi, albo pojedynczymi znakami, a  opcjonalny  krok  jest  liczbą  całkowitą.  Gdy
       podane są liczby całkowite, to wyrażenie jest rozwijane do wszystkich liczb pomiędzy x i y
       (włącznie). Podane liczby mogą być  poprzedzone  0,  które  wymusza  identyczną  szerokość
       każdej  z  wynikowych  liczb.  Gdy x lub y zaczynają się zerem, to powłoka próbuje wymusić
       utworzenie liczb zawierających tę samą liczbę cyfr,  uzupełniając  je  zerami  tam,  gdzie
       zachodzi  taka  potrzeba. Gdy podano znaki, wyrażenie jest rozwijane do wszystkich znaków,
       znajdujących się leksykalnie (w domyślnych locale C) pomiędzy x  a  y  (włącznie).  Proszę
       odnotować,  że  x i y muszą być tego samego typu. Gdy podano krok, to jest on używany jako
       różnica pomiędzy poszczególnymi wynikami. W zależności  od  podanych  wartości,  domyślnym
       krokiem jest 1 lub -1.

       Interpretacja  nawiasów  wykonywana  jest  przed innymi rodzajami interpretacji, a znaki o
       specjalnym znaczeniu dla  innych  interpretacji  są  zachowywane  w  wyniku.  Jest  ściśle
       tekstowa. Bash nie stosuje żadnej interpretacji składniowej do kontekstu interpretacji czy
       tekstu pomiędzy nawiasami.

       A correctly-formed brace expansion must contain unquoted opening and closing  braces,  and
       at  least one unquoted comma or a valid sequence expression.  Any incorrectly formed brace
       expansion is left unchanged.  A { or , may be quoted with a backslash to prevent its being
       considered  part  of a brace expression.  To avoid conflicts with parameter expansion, the
       string ${ is not considered eligible for brace expansion,  and  inhibits  brace  expansion
       until the closing }.

       Typowym  zastosowaniem tej konstrukcji jest skrót, wtedy gdy wspólny przedrostek łańcuchów
       do utworzenia jest dłuższy niż w powyżej podanym przykładzie, np.:

              mkdir /usr/local/src/bash/{old,new,dist,bugs}
       lub
              chown root /usr/{ucb/{ex,edit},lib/{ex?.?*,how_ex}}

       Interpretacja nawiasów wprowadza niewielką niezgodność z historycznymi  wersjami  sh.   sh
       nie  traktuje  nawiasów  otwierających i zamykających w specjalny sposób gdy pojawiają się
       one jako część słowa, i zachowuje je w wyniku.  W bash konsekwencją interpretacji nawiasów
       jest  usuwanie  nawiasów  ze  słów.   Na  przykład, słowo wprowadzone do sh jako plik{1,2}
       pojawi się w identycznej postaci na wyjściu. To samo słowo  po  interpretacji  przez  bash
       daje  plik1 plik2.  Jeżeli pożądana jest ścisła zgodność z sh, uruchom bash z opcją +B lub
       wyłącz interpretację nawiasów  przy  pomocy  opcji  +B  polecenia  set  (zobacz  WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Interpretacja tyldy
       Jeżeli  słowo  rozpoczyna  się  niecytowanym  znakiem  tyldy  (`~'),  to  wszystkie  znaki
       poprzedzające pierwszy niecytowany ukośnik (lub wszystkie  znaki,  gdy  nie  ma  ukośnika)
       uważane  są  za  przedrostek  tyldy  (tilde-prefix).  Jeżeli żaden ze znaków w przedrostku
       tyldy nie jest cytowany, to jego znaki następujące  po  znaku  tyldy  traktowane  są  jako
       możliwa  nazwa logowania (login name).  Jeśli ta nazwa logowania jest łańcuchem pustym, to
       tylda zastępowana jest wartością parametru powłoki HOME.  Jeżeli HOME nie jest  ustawione,
       to  podstawiany  jest  za  nie  katalog  domowy  użytkownika  uruchamiającego  powłokę.  W
       przeciwnym wypadku, przedrostek tyldy zastępowany jest katalogiem  domowym  skojarzonym  z
       określoną nazwą logowania.

       Jeśli przedrostkiem tyldy jest `~+', to jest on zastępowany wartością zmiennej PWDpowłoki.
       Jeśli przedrostkiem tyldy jest `~-', to jest on  zastępowany  wartością  zmiennej  powłoki
       OLDPWD,  jeśli  jest  ona  ustawiona.   Jeżeli  występujące w przedrostku po tyldzie znaki
       składają się z liczby N, opcjonalnie poprzedzonej przez `+' lub `-', to przedrostek  tyldy
       zastępowany  jest  odpowiednim  elementem stosu katalogów, jaki zostałby wyświetlony przez
       wbudowane dirs, wywołane z przedrostkiem tyldy  jako  argumentem.   Jeżeli  w  przedrostku
       tyldy  znaki występujące po tyldzie składają się z liczby bez początkowego `+' lub `-', to
       przyjmowane jest `+'.

       Jeśli nazwa logowania jest nieprawidłowa lub interpretacja  tyldy  nie  powiodła  się,  to
       słowo z tyldą pozostaje niezmienione.

       Każde z przypisań do zmiennej sprawdzane jest na obecność niecytowanych przedrostków tyldy
       występujących bezpośrednio po : lub =.  W tych przypadkach również  jest  wykonywana  jest
       interpretacja  tyldy.   Na  skutek  tego,  można posługiwać się nazwami plików z tyldami w
       przypisaniach do PATH, MAILPATH i CDPATH, a powłoka przypisze zinterpretowaną wartość.

       Bash also performs  tilde  expansion  on  words  satisfying  the  conditions  of  variable
       assignments (as described above under PARAMETERS)  when they appear as arguments to simple
       commands.  Bash does not do this, except for the declaration commands listed  above,  when
       in posix mode.

   Podstawianie parametrów
       Znak  `$'  wprowadza podstawianie parametrów, podstawianie wyników poleceń i interpretację
       wyrażeń arytmetycznych. Podlegająca interpretacji nazwa  parametru  lub  symbol  mogą  być
       ujęte  w  nawiasy  klamrowe,  które  są  opcjonalne,  ale służą do ochrony interpretowanej
       zmiennej przed znakami, jakie występują bezpośrednio  po  niej,  a  które  mogłyby  zostać
       zinterpretowane jako część nazwy.

       Gdy  używane  są  nawiasy,  pasującym  nawiasem kończącym jest pierwszy `}', nie chroniony
       przez odwrotny ukośnik, nie znajdujący się wewnątrz cytowanego łańcucha ani nie osadzony w
       wyrażeniu arytmetycznym, podstawieniu wyniku polecenia czy podstawieniu parametru.

       ${parametr}
              Podstawiana   jest  wartość  parametru.  Nawiasy  wymagane  są  gdy  parametr  jest
              parametrem pozycyjnym o więcej niż jednej cyfrze, lub gdy po  parametrze  występuje
              znak,  który  nie  powinien być interpretowany jako część jego nazwy. Parametr jest
              parametrem  powłoki  opisanych  powyżej  PARAMETRY  lub  odniesieniem  do   tablicy
              (Tablice).

       If  the  first  character of parameter is an exclamation point (!), and parameter is not a
       nameref, it introduces a level of indirection.  Bash uses the value  formed  by  expanding
       the  rest  of parameter as the new parameter; this is then expanded and that value is used
       in the rest of the expansion, rather than the expansion of the original  parameter.   This
       is  known  as  indirect  expansion.   The  value  is subject to tilde expansion, parameter
       expansion, command substitution, and arithmetic expansion.  If  parameter  is  a  nameref,
       this  expands  to  the name of the parameter referenced by parameter instead of performing
       the complete indirect expansion.  The exceptions to this are the expansions of ${!prefix*}
       and  ${!name[@]}  described below.  The exclamation point must immediately follow the left
       brace in order to introduce indirection.

       W  każdym  z  poniższych  przypadków,  słowo  podlega  interpretacji  tyldy,  podstawianiu
       parametrów, podstawianiu wyników poleceń i interpretacji wyrażeń arytmetycznych.

       Gdy  nie  przeprowadza interpretacji podłańcuchów, za pomocą opisanych poniżej formuł (np.
       :-) bash sprawdza czy parametr nie  jest  pusty  lub  nieustawiony.  Pominięcie  dwukropka
       skutkuje sprawdzeniem jedynie tego, czy parametr nie jest nieustawiony.

       ${parametr:-słowo}
              Używa  wartości  domyślnych.  Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to
              podstawiane jest zinterpretowane  słowo.   W  przeciwnym  razie,  podstawiana  jest
              wartość parametru.
       ${parametr:=słowo}
              Przypisuje wartości domyślne.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty, to jest
              mu  przypisywane  zinterpretowane  słowo.   Następnie  podstawiana   jest   wartość
              parametru.   Nie  można w ten sposób przypisywać wartości parametrom pozycyjnym ani
              parametrom specjalnym.
       ${parametr:?słowo}
              Wyświetla błąd jeśli pusty lub nieustawiony.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub
              pusty,  to na standardowe wyjście błędów zapisywane jest zinterpretowane słowo (lub
              komunikat o takim wyniku, jeśli brak słowa).  Jeśli powłoka nie jest  interaktywna,
              to kończy pracę.  W przeciwnym wypadku, podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:+słowo}
              Używa  wartości alternatywnej.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty, to nic
              nie jest podstawiane, w przeciwnym razie podstawiane jest zinterpretowane słowo.
       ${parametr:przesunięcie}
       ${parametr:przesunięcie:długość}
              Interpretacja podłańcuchów. Interpretuje do  długości  znaków  wartości  parametru,
              poczynając  od  znaku  określonego  przesunięciem. Jeśli parametrem jest @, tablica
              indeksowana ze wskaźnikiem @ lub * lub nazwa tablicy asocjacyjnej, wynik różni się,
              zgodnie z poniższym opisem. Jeśli nie poda się długości, to interpretuje podłańcuch
              wartości parametru poczynając od znaku określonego przesunięciem i kończąc z końcem
              wartości.  Długość  i  przesunięcie są wyrażeniami arytmetycznymi (zob.  OBLICZANIE
              WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH poniżej).

              Jeśli przesunięcie wyniesie mniej niż zero, wartość jest używana jako  przesunięcie
              w  znakach od końca wartości parametru. Jeśli długość wyniesie mniej niż zero, jest
              interpretowana jako przesunięcie w znakach od końca wartości parametru, a nie  jako
              liczba  znaków, a interpretacja będzie dotyczyć znaków pomiędzy przesunięciem i tym
              wynikiem. Proszę zauważyć, że ujemne przesunięcie musi być oddzielone od  dwukropka
              przynajmniej jedną spacją aby zapobiec pomyleniu z wyrażeniem :-.

              Jeśli parametrem jest @, to wynikiem jest długość parametrów pozycyjnych poczynając
              od przesunięcia. Ujemne przesunięcie jest liczone  w  odniesieniu  do  parametru  o
              jeden   więcej  niż  największy  parametr  pozycyjny,  więc  przesunięcie  -1  jest
              interpretowane jako ostatni parametr pozycyjny. Jeśli długość  będzie  mniejsza  od
              zera wystąpi błąd interpretacji.

              Jeśli  parametr  jest nazwą tablicy indeksowanej z wskaźnikiem @ lub *, to wynikiem
              jest długość  elementów  tablicy  poczynając  od  ${parametr[przesunięcie]}.  Jeśli
              wskaźnik  da  po  interpretacji  liczbę  mniejszą  od  zera,  to  jest używany jako
              przesunięcie od maksymalnego indeksu  tablicy  plus  jeden.  Jeśli  długość  będzie
              mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Interpretacja   podłańcucha   zastosowana  do  tablicy  asocjacyjnej  da  w  wyniku
              niezdefiniowany rezultat.

              Indeksowanie podłańcuchów zaczyna się  od  zera,  chyba  że  używane  są  parametry
              pozycyjne,  wówczas indeksy liczy się domyślnie od 1. Jeśli przesunięcie wyniesie 0
              i użyje się parametrów pozycyjnych, do listy włącza się na początku $0.

       ${!przedrostek*}
       ${!przedrostek@}
              Nazywa pasujący przedrostek. Rozwija się w listę nazw tych zmiennych, których nazwy
              rozpoczynają się od przedrostka, rozdzielonych od siebie pierwszym znakiem zmiennej
              specjalnej IFS. Jeśli używane jest @, a interpretacja jest ujęta w  cudzysłowy,  to
              każda nazwa zmiennej jest interpretowana jako oddzielne słowo.

       ${!nazwa[@]}
       ${!nazwa[*]}
              Lista kluczy z tablicy. Jeśli nazwa jest zmienną tablicową, jest rozwijana do listy
              wskaźników (kluczy)  tablicowych  przypisanych  do  nazwy.  Jeśli  nazwa  nie  jest
              tablicą, interpretowana jest do 0, jeśli nazwa jest ustawiona lub pozostaje pusta w
              przeciwnym wypadku. Gdy używane jest !, a interpretacja jest  ujęta  w  cudzysłowy,
              każdy klucz jest rozwijany do oddzielnego słowa.

       ${#parametr}
              Długość parametru. Podstawiana jest długość, w znakach, wartości parametru.  Jeżeli
              parametrem jest * lub @, wartość podstawiana jest  liczbą  parametrów  pozycyjnych.
              Jeżeli  parametr  jest  nazwą  tablicy  o  indeksowanej  przez  *  lub  @,  wartość
              podstawiana jest liczbą elementów tablicy.

       ${parametr#słowo}
       ${parametr##słowo}
              Remove matching prefix pattern.  The word is expanded to produce a pattern just  as
              in  pathname  expansion,  and matched against the expanded value of parameter using
              the rules described under Pattern Matching  below.   If  the  pattern  matches  the
              beginning  of  the  value  of  parameter,  then  the result of the expansion is the
              expanded value of parameter with the shortest matching pattern (the  “#”  case)  or
              the  longest matching pattern (the “##” case) deleted.  If parameter is @ or *, the
              pattern removal operation is applied to each positional parameter in turn, and  the
              expansion  is  the  resultant  list.  If parameter is an array variable subscripted
              with @ or *, the pattern removal operation is applied to each member of  the  array
              in turn, and the expansion is the resultant list.

       ${parametr%słowo}
       ${parametr%%słowo}
              Remove  matching suffix pattern.  The word is expanded to produce a pattern just as
              in pathname expansion, and matched against the expanded value  of  parameter  using
              the  rules  described  under  Pattern  Matching  below.   If  the pattern matches a
              trailing portion of the expanded  value  of  parameter,  then  the  result  of  the
              expansion  is  the  expanded  value of parameter with the shortest matching pattern
              (the “%” case) or the  longest  matching  pattern  (the  “%%”  case)  deleted.   If
              parameter  is  @  or *, the pattern removal operation is applied to each positional
              parameter in turn, and the expansion is the resultant list.   If  parameter  is  an
              array variable subscripted with @ or *, the pattern removal operation is applied to
              each member of the array in turn, and the expansion is the resultant list.

       ${parametr/wzorzec/łańcuch}
              Pattern substitution.  The pattern is expanded to produce  a  pattern  just  as  in
              pathname  expansion, Parameter is expanded and the longest match of pattern against
              its value is replaced  with  string.   The  match  is  performed  using  the  rules
              described  under  Pattern Matching below.  If pattern begins with /, all matches of
              pattern are replaced with string.  Normally only the first match is  replaced.   If
              pattern  begins  with  #,  it  must match at the beginning of the expanded value of
              parameter.  If pattern begins with %, it must match at  the  end  of  the  expanded
              value  of  parameter.   If string is null, matches of pattern are deleted and the /
              following pattern may be omitted.  If the nocasematch shell option is enabled,  the
              match  is  performed  without  regard  to  the  case  of alphabetic characters.  If
              parameter is @ or *, the substitution  operation  is  applied  to  each  positional
              parameter  in  turn,  and  the expansion is the resultant list.  If parameter is an
              array variable subscripted with @ or *, the substitution operation  is  applied  to
              each member of the array in turn, and the expansion is the resultant list.

       ${parametr^wzorzec}
       ${parametr^^wzorzec}
       ${parametr,wzorzec}
       ${parametr,,wzorzec}
              Modyfikacja  wielkości znaków. Ta interpretacja modyfikuje wielkość zawartych liter
              zgodnie z parametrem. Wzorzec jest interpretowany  w  taki  sposób,  jak  czyni  to
              rozwijanie  nazw  plików.  Każdy  znak  w  interpretowanej  wartości parametru jest
              sprawdzany ze wzorcem i jeśli do niego  pasuje,  wielkość  litery  jest  zmieniana.
              Wzorzec  nie  powinien  dopasowywać więcej niż jednego znaku. Operator ^ konwertuje
              małe litery pasujące do wzorca na wielkie, operator , działa  odwrotnie.  ^^  i  ,,
              konwertują  każdy  dopasowany  znak  interpretowanej  wartości,  natomiast  ^  i  ,
              konwertują jedynie jej pierwszy znak. Jeśli nie podano wzorca, to przyjmuje się  za
              niego  ?,  co powoduje dopasowanie każdego znaku. Jeśli parametrem jest @ lub *, to
              operacja podstawiania stosowana jest do każdego po kolei parametru pozycyjnego, zaś
              wynikiem  interpretacji jest powstała lista.  Jeśli parametr jest zmienną tablicową
              indeksowaną przez @ lub *, operacja podstawiania jest przeprowadzana  po  kolei  na
              każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr@operator}
              Przekształcenie  parametrów.  Ta  interpretacja jest albo przekształceniem wartości
              parametrów,  albo  informacji  o  samych  parametrach,  w  zależności  od  wartości
              operatora. Każdy operator jest pojedynczą literą:

              U      The  expansion  is  a  string  that is the value of parameter with lowercase
                     alphabetic characters converted to uppercase.
              u      The expansion is a string that is the value  of  parameter  with  the  first
                     character converted to uppercase, if it is alphabetic.
              L      The  expansion  is  a  string  that is the value of parameter with uppercase
                     alphabetic characters converted to lowercase.
              Q      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru cytowany  w  formacie,
                     jaki może być ponownie wykorzystany jako wejście powłoki.
              E      The  expansion  is  a  string  that is the value of parameter with backslash
                     escape sequences expanded as with the $'...' quoting mechanism.
              P      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru taką, jaką byłby  jako
                     łańcuch zachęty (zob. poniżej ZACHĘTA).
              A      Interpretacją jest  łańcuch  w  postaci  z  jaką  instrukcja przypisania lub
                     polecenie  declare  przy  interpretacji  odtworzyła  by  parametr   z   jego
                     atrybutami i wartością.
              K      Produces a possibly-quoted version of the value of parameter, except that it
                     prints the values of indexed and associative arrays as a sequence of  quoted
                     key-value pairs (see Arrays above).
              a      Interpretacją jest  łańcuch  składający się z wartości flag reprezentujących
                     atrybuty parametru.

              If parameter is @ or *, the operation is applied to each  positional  parameter  in
              turn,  and  the expansion is the resultant list.  If parameter is an array variable
              subscripted with @ or *, the operation is applied to each member of  the  array  in
              turn, and the expansion is the resultant list.

              Na  wyniku interpretacji jest przeprowadzany podział na słowa oraz rozwinięcie nazw
              plików zgodnie z opisem poniżej.

   Podstawianie wyników poleceń
       Podstawianie  wyników  poleceń  (command  substitution)  pozwala  na  zastępowanie   nazwy
       polecenia wyjściem (wynikiem) z jego działania.  Posiada dwie postaci:

              $(polecenie)
       lub
              `polecenie`

       Bash  wykonuje  interpretację  wykonując  polecenie  w  środowisku podpowłoki i zastępując
       podstawiane polecenie  jego  utworzonym  standardowym  wyjściem,  z  usuniętymi  końcowymi
       znakami  nowej  linii.  Zawarte wewnątrz wyniku znaki nowej linii nie są usuwane, ale mogą
       być usunięte podczas podziału na słowa.  Podstawienie wyniku polecenia $(cat  plik)  można
       zastąpić równoważnym, ale szybszym $(< plik).

       Gdy  używane  jest  podstawianie w starym stylu, z użyciem odwrotnych apostrofów, odwrotny
       ukośnik zachowuje swe znaczenie dosłowne, z wyjątkiem  przypadków,  gdy  jest  poprzedzony
       przez  $,  `  lub  \.  Pierwszy odwrotny apostrof (`) nie poprzedzony odwrotnym ukośnikiem
       kończy podstawianie wyniku polecenia.  Podczas  posługiwania  się  postacią  $(polecenie),
       polecenie tworzą wszystkie znaki pomiędzy nawiasami; żaden nie jest traktowany specjalnie.

       Podstawianie  wyników  poleceń  może  być  zagnieżdżane.  W  celu  zagnieżdżenia postaci z
       odwrotnymi apostrofami  zabezpiecz  wewnętrzne  przed  interpretacją  używając  odwrotnych
       ukośników.

       Jeżeli   podstawianie   pojawia   się  wewnątrz  cudzysłowów,  to  na  wynikach  nie  jest
       przeprowadzany podział na słowa ani rozwinięcie nazw plików.

   Interpretacja wyrażeń arytmetycznych
       Interpretacja wyrażeń  arytmetycznych  pozwala  na  obliczanie  wyrażeń  arytmetycznych  i
       podstawianie wyniku. Format interpretacji arytmetycznej:

              $((wyrażenie))

       Stary  format  $[wyrażenie]  jest  przestarzały  i zostanie usunięty w przyszłych wersjach
       basha.

       wyrażenie traktowane jest tak, jakby było  ujęte  w  cudzysłowy,  ale  cudzysłów  wewnątrz
       nawiasów   nie  jest  traktowany  specjalnie.   Wszystkie  tokeny  w  wyrażeniu  podlegają
       interpretacji parametrów i zmiennych, podstawianiu wyników poleceń i usuwaniu cudzysłowów.
       Wynik  jest  traktowany  jako wyrażenie arytmetyczne do obliczenia. Wyrażenia arytmetyczne
       mogą być zagnieżdżane.

       Interpretacja przeprowadzana jest zgodnie z zasadami podanymi poniżej w sekcji  OBLICZENIA
       ARYTMETYCZNE.    Jeżeli   wyrażenie   jest   nieprawidłowe,   bash  wypisuje  komunikat  o
       niepowodzeniu i nie występuje żadne podstawienie.

   Podstawianie wyników procesów (Process substitution)
       Podstawianie wyników procesów pozwala na odnoszenie się do wejścia lub wyjścia procesu  za
       pomocą nazwy  pliku. Przybiera ono postać <(lista) lub >(lista).  Proces lista uruchamiany
       asynchronicznie, a jego  wejście  i  wyjście  pojawia  się  jako  nazwa  pliku.  W  wyniku
       interpretacji  nazwa  tego pliku przesyłana jest jako argument bieżącego polecenia. Jeżeli
       posłużono się postacią >(lista), zapis do pliku będzie stanowić wejście dla listy.  Jeżeli
       posłużono się postacią <(lista), plik przekazany jako argument powinien zostać odczytany w
       celu uzyskania wyjścia listy. Podstawianie wyników procesów jest obsługiwane  w  systemach
       wspierających potoki nazwane (FIFO) lub metodę nazywania otwartych plików /dev/fd.

       Gdy  jest  to  możliwe,  podstawianie  wyników  procesu  wykonywane  jest  równocześnie  z
       interpretacją parametrów  i  zmiennych,  podstawianiem  wyników  poleceń  i  interpretacją
       wyrażeń arytmetycznych.

   Podział na słowa
       Powłoka  przeszukuje wyniki interpretacji parametrów, podstawiania poleceń i interpretacji
       wyrażeń  arytmetycznych,  które  nie  pojawiają   się   wewnątrz   cudzysłowów,   w   celu
       przeprowadzenia podziału na słowa.

       Powłoka   traktuje  każdy  znak  IFS  jak  separator  i  dzieli  na  słowa  wyniki  innych
       interpretacji, używając ich jako separatorów pól. Jeżeli IFS nie jest ustawione  lub  jego
       wartością   jest   dokładnie  <spacja><tab><nowalinia>,  wartość  domyślna,  to  sekwencje
       składające się ze <spacji>, <tabulatora>  i  <nowejlinii>  na  początku  i  końcu  wyników
       poprzednich  interpretacji  są  ignorowane, a do podziału na słowa służy dowolna sekwencja
       znaków IFS, jeżeli nie znajduje się na początku lub końcu.   Jeżeli  IFS  posiada  wartość
       inną  niż  domyślna, to sekwencje białych znaków spacji i tabulacji i znaku nowego wiersza
       są ignorowane na początku i końcu słowa, dopóki biały znak występuje w wartości IFS (biały
       znak  IFS).   Inne  znaki  w  IFS  nie  będące  białymi  znakami  IFS, łącznie z dowolnymi
       przyległymi białymi znakami IFS, ograniczają pole.   Sekwencja  białych  znaków  IFS  jest
       również  traktowana  jako  ogranicznik.  Jeśli IFS jest łańcuchem pustym, to nie występuje
       podział na słowa.

       Jawnie puste argumenty ("" lub '') są pozostawiane i przekazywane do poleceń jako łańcuchy
       puste.  Niecytowane  argumenty  puste niejawnie, wynikające z interpretacji parametrów nie
       posiadających wartości, są usuwane.   Jeśli  parametr  bez  wartości  interpretowany  jest
       wewnątrz cudzysłowów, to wynikiem jest argument pusty i jest on zachowywany i przekazywany
       do poleceń jako łańcuchy puste. Gdy cytowany pusty argument pojawi się jako  część  słowa,
       którego  interpretacja jest niepusta, pusty argument jest usuwany tj. słowo -d'' staje się
       -d po przeprowadzeniu podziału na słowa i usunięciu pustych argumentów.

       Zauważ, że jeśli nie występuje interpretacja, to nie jest również wykonywany podział.

   Rozwijanie nazw plików (Pathname Expansion)
       After word splitting, unless the -f option has been set, bash  scans  each  word  for  the
       characters  *,  ?, and [.  If one of these characters appears, and is not quoted, then the
       word is regarded as a  pattern,  and  replaced  with  an  alphabetically  sorted  list  of
       filenames matching the pattern (see Pattern Matching below).  If no matching filenames are
       found, and the shell option nullglob is not enabled, the word is left unchanged.   If  the
       nullglob  option  is  set, and no matches are found, the word is removed.  If the failglob
       shell option is set, and no matches are found, an error message is printed and the command
       is  not  executed.   If  the  shell  option  nocaseglob is enabled, the match is performed
       without regard to  the  case  of  alphabetic  characters.   Note  that  when  using  range
       expressions  like  [a-z] (see below), letters of the other case may be included, depending
       on the setting of LC_COLLATE. When a pattern is used for pathname expansion, the character
       “.”  at  the  start of a name or immediately following a slash must be matched explicitly,
       unless the shell option dotglob is set.  The filenames “.” and “..” must always be matched
       explicitly,  even  if  dotglob  is  set.  In other cases, the “.” character is not treated
       specially.  When  matching  a  pathname,  the  slash  character  must  always  be  matched
       explicitly  by a slash in the pattern, but in other matching contexts it can be matched by
       a  special  pattern  character  as  described  below  under  Pattern  Matching.   See  the
       description  of  shopt  below  under  SHELL  BUILTIN  COMMANDS  for  a  description of the
       nocaseglob, nullglob, failglob, and dotglob shell options.

       The GLOBIGNORE shell variable may be used to restrict the set of  file  names  matching  a
       pattern.   If  GLOBIGNORE  is  set,  each  matching file name that also matches one of the
       patterns in GLOBIGNORE is removed from the list of matches.  If the nocaseglob  option  is
       set,  the matching against the patterns in GLOBIGNORE is performed without regard to case.
       The filenames “.” and “..” are always  ignored  when  GLOBIGNORE  is  set  and  not  null.
       However,  setting  GLOBIGNORE  to  a non-null value has the effect of enabling the dotglob
       shell option, so all other filenames beginning with a “.” will  match.   To  get  the  old
       behavior  of  ignoring  filenames  beginning  with a “.”, make “.*” one of the patterns in
       GLOBIGNORE.  The dotglob option  is  disabled  when  GLOBIGNORE  is  unset.   The  pattern
       matching honors the setting of the extglob shell option.

       Dopasowanie wzorca

       Każdy  znak  pojawiający  się  we  wzorcu,  różny  od  specjalnych znaków wzorca opisanych
       poniżej, dopasowuje sam siebie. Znak NUL nie może wystąpić  we  wzorcu.  Odwrotny  ukośnik
       cytuje  następujący  po nim znak; sam ukośnik jest pomijany podczas dopasowania. Specjalne
       znaki wzorca muszą być cytowane, jeżeli mają być dopasowane dosłownie.

       Specjalne znaki wzorca mają następujące znaczenie:

              *      Dopasowuje dowolny łańcuch, łącznie z łańcuchem pustym. Jeśli włączona  jest
                     opcja  globstar powłoki, a * jest użyte w kontekście rozwijania nazw plików,
                     to dwa złączone znaki * użyte w pojedynczym wzorcu dopasują wszystkie  pliki
                     wraz  z zerem lub więcej katalogów i podkatalogów. Jeśli po dwóch gwiazdkach
                     * wystąpi ukośnik /, to dopasowane będą wyłącznie katalogi i podkatalogi.
              ?      Dopasowuje dowolny pojedynczy znak.
              [...]  Dopasowuje  jeden  z  ujętych  w  nawiasy  kwadratowe  znaków.  Para  znaków
                     rozdzielona  myślnikiem  opisuje  wyrażenie  zakresu;  dopasowywany jest nim
                     dowolny znak, który przy sortowaniu leksykalnym, z  zastosowaniem  bieżącego
                     ustawienia  locale  i  zestawu  znaków,  wypada  między  tymi dwoma znakami,
                     włącznie z nimi.  Jeżeli pierwszym znakiem występującym po [ jest !  lub  ^,
                     to  dopasowywany  jest  dowolny  znak  nie  zawarty  w nawiasach.  Kolejność
                     sortowania  znaków  w  wyrażeniach  zakresu  określona  jest  przez  bieżące
                     ustawienie   locale  i  wartość  zmiennej  środowiskowej  LC_COLLATE,  jeśli
                     istnieje.  Znak - można dopasować włączając go jako pierwszy lub ostatni  ze
                     znaków  zestawu.   Znak  ]  można  dopasować włączając go jako pierwszy znak
                     zestawu.

                     Wewnątrz [ i ], można podawać klasy  znaków  (character  classes),  używając
                     składni [:klasa:], gdzie klasa jest jedną z poniższych klas zdefiniowanych w
                     standardzie POSIX:
                     alnum alpha ascii blank cntrl digit graph lower print punct space upper word
                     xdigit
                     Klasa  znaków  dopasowuje  dowolny  znak należący do tej klasy. Klasa znaków
                     word dopasowuje litery, cyfry i znak podkreślenia "_".

                     Wewnątrz [ i ], można podać klasę  równoważności,  używając  składni  [=z=],
                     która  dopasowuje wszystkie znaki o tej samej wadze sortowania (zdefiniowaną
                     w bieżącym ustawieniu locale) co znak z.

                     Wewnątrz [ i ], składnia [.symbol.] dopasowuje symbol sortowania  (collating
                     symbol) symbol.

       Jeżeli  przy  pomocy  wbudowanego shopt włączono opcję extglob, to rozpoznawane jest kilka
       rozszerzonych operatorów dopasowania wzorców.   W  poniższym  opisie,  lista-wzorców  jest
       listą  złożoną z jednego lub więcej wzorców rozdzielonych znakiem |.  Wzorce złożone można
       konstruować przy pomocy jednego lub więcej poniższych pod-wzorców:

              ?(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub jedno wystąpienie zadanych wzorców
              *(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              +(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jedno lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              @(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jeden z zadanych wzorców
              !(lista-wzorców)
                     Dopasowuje cokolwiek prócz jednego z zadanych wzorców

       Complicated extended pattern matching against long strings is slow,  especially  when  the
       patterns  contain  alternations  and the strings contain multiple matches.  Using separate
       matches against shorter strings, or using arrays of  strings  instead  of  a  single  long
       string, may be faster.

   Usunięcie cytowań
       Po  poprzednich  interpretacjach, wszystkie niecytowane wystąpienia znaków \, ' i ", które
       nie wynikły z jednej z powyższych interpretacji, są usuwane.

PRZEKIEROWANIE

       Przed wykonaniem polecenia, jego wejście i wyjście mogą zostać przekierowane  przy  pomocy
       specjalnej  notacji  interpretowanej  przez powłokę. Przekierowania pozwalają deskryptorom
       plików poleceń na powielanie, otwieranie, zamykanie, tworzenie odniesień do różnych plików
       oraz mogą zmieniać pliki, które odczytuje polecenie i do którego pisze. Przekierowań można
       też używać do modyfikowania deskryptorów plików w środowiska wykonywania bieżącej powłoki.
       Poniższe  operatory  przekierowania  mogą  występować  przed lub pojawiać się gdziekolwiek
       wewnątrz polecenia prostego lub występować po poleceniu. Przekierowania przetwarzane są  w
       kolejności występowania, od lewej do prawej.

       Each  redirection that may be preceded by a file descriptor number may instead be preceded
       by a word of the form {varname}.  In this case, for each redirection operator  except  >&-
       and  <&-, the shell will allocate a file descriptor greater than or equal to 10 and assign
       it to varname.  If >&- or <&- is preceded by {varname}, the value of varname  defines  the
       file  descriptor  to close.  If {varname} is supplied, the redirection persists beyond the
       scope of the command, allowing the shell programmer to manage the file descriptor himself.

       W poniższych opisach, jeśli pominięto deskryptor  pliku,  a  pierwszym  znakiem  operatora
       przekierowania  jest <, przekierowanie dotyczy standardowego wejścia (deskryptor pliku 0).
       Jeżeli  pierwszym  znakiem  operatora  przekierowania  jest  >,   przekierowanie   dotyczy
       standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1).

       Słowo  następujące  do  operatorze  przekierowania  w poniższych opisach podlega, chyba że
       podano inaczej, interpretacji nawiasów, interpretacji tyldy,  interpretacji  parametrów  i
       zmiennych,  podstawianiu  wyników  poleceń, interpretacji wyrażeń arytmetycznych, usuwaniu
       cytowań, rozwijaniu nazw plików i podziałowi na  słowa.   Jeśli  zinterpretowane  zostanie
       jako więcej niż jedno słowo, to bash zgłosi błąd.

       Zauważ, że kolejność przekierowań jest znacząca. Na przykład, polecenie

              ls > dirlist 2>&1

       kieruje  zarówno  standardowe  wyjście  jak  i  wyjście  diagnostyczne  (stderr)  do pliku
       dirlist, podczas gdy polecenie

              ls 2>&1 > dirlist

       kieruje  tylko  standardowe  wyjście  do  pliku  dirlist,  gdyż  wyjście  błędów   zostało
       zduplikowane jako standardowe wyjście przed przekierowaniem wyjścia do dirlist.

       Bash   obsługuje   wiele   nazw  plików,  szczególnie  wtedy,  gdy  są  one  używane  przy
       przekierowaniach, zgodnie z opisem w poniższej tabeli. Jeśli system operacyjny  na  którym
       działa  bash  udostępnia  te  pliki  specjalne,  bash skorzysta z nich, jeśli nie, to będą
       wewnętrznie emulowane cechując się opisanym poniżej zachowaniem.

              /dev/fd/fd
                     Jeżeli fd jest poprawną liczbą całkowitą,  to  duplikowany  jest  deskryptor
                     pliku fd.
              /dev/stdin
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 0.
              /dev/stdout
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 1.
              /dev/stderr
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 2.
              /dev/tcp/host/port
                     Jeśli  host  jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest
                     liczbą całkowitą określającą numer portu lub nazwą usługi, to  bash  usiłuje
                     otworzyć połączenie do odpowiedniego gniazda TCP.
              /dev/udp/host/port
                     Jeśli  host  jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest
                     liczbą całkowitą określającą numer portu lub nazwą usługi, to  bash  usiłuje
                     otworzyć połączenie do odpowiedniego gniazda UDP.

       Nieudane otwarcie lub utworzenie pliku powoduje niepowodzenie przekierowania.

       Przekierowania  używające  deskryptorów  plików,  większych niż 9 muszą być używane z dużą
       ostrożnością, gdyż mogą być w konflikcie  z  deskryptorami  plików  używanymi  wewnętrznie
       przez powłokę.

       Proszę  zauważyć, że wbudowane polecenie exec może tworzyć przekierowania odnoszące się do
       bieżącej powłoki.

   Przekierowanie wejścia
       Przekierowanie wejścia  powoduje  otwarcie  do  odczytu  pliku,  którego  nazwa  wynika  z
       interpretacji  słowa.   Odczyt  będzie  wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego
       wejścia (zerowy deskryptor pliku) jeśli nie podano n.

       Ogólny format przekierowania wejścia:

              [n]<słowo

   Przekierowanie wyjścia
       Przekierowanie  wyjścia  powoduje  otwarcie  do  zapisu  pliku,  którego  nazwa  wynika  z
       interpretacji  słowa.   Zapis  będzie  wykonywany  z deskryptora pliku n lub standardowego
       wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest  tworzony;
       jeżeli istnieje obcinany jest do rozmiaru zerowego.

       Ogólny format przekierowania wyjścia:

              [n]>słowo

       Jeżeli  operatorem  przekierowania  jest >, a została włączona opcja noclobber wbudowanego
       polecenia set, to przekierowanie nie powiedzie się jeżeli  plik  o  nazwie  wynikającej  z
       interpretacji  słowa  istnieje  i  jest zwykłym plikiem.  Jeżeli operatorem przekierowania
       jest >|, albo operatorem jest > przy niewłączonej  opcji  noclobber,  to  wykonywana  jest
       próba przekierowania, nawet jeśli plik słowo istnieje.

   Dołączanie przekierowanego wyjścia
       Przekierowanie wyjścia w ten sposób powoduje, że plik o nazwie wynikającej z interpretacji
       słowa zostanie otwarty do dołączania (append).  Dołączanie będzie wykonywane z deskryptora
       pliku  n  lub  standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik
       nie istnieje jest tworzony.

       Ogólny format dołączania wyjścia:

              [n]>>słowo

   Przekierowanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Bash pozwala, przy pomocy tej konstrukcji, przekierować  standardowe  wyjście  (deskryptor
       pliku  1)  i standardowe wyjście błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest
       zinterpretowane słowo.

       Istnieją dwie postaci takiego przekierowania:

              &>słowo
       i
              >&słowo

       Spośród nich, zalecaną jest pierwsza forma.  Jest ona semantycznie równoważna

              >słowo 2>&1

       Przy używaniu drugiej postaci, słowo nie może zostać zinterpretowane jako  liczba  ani  -.
       Jeśli  tak się stanie, zadziała inny operator przekierowania (zob. Powielanie deskryptorów
       plików poniżej) z powodu kompatybilności wstecznej.

   Dołączanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Ta konstrukcja pozwala  na  dołączanie,  standardowego  wyjścia  (deskryptor  pliku  1)  i
       standardowego   wyjścia  błędów  (deskryptor  plików  2)  do  pliku,  którego  nazwą  jest
       zinterpretowane słowo.

       Format dołączania standardowego wyjścia i wyjścia błędów:

              &>>słowo

       Jest to semantycznie równoważne

              >>słowo 2>&1

       (zob. Powielanie deskryptorów plików poniżej).

   Dokumenty włączone (Here Documents)
       Ten typ przekierowania instruuje powłokę, by czytała wejście  z  bieżącego  źródła  aż  do
       napotkania  wiersza zawierającego tylko słowo (bez żadnych kończących odstępów). Wszystkie
       wiersze przeczytane do tego momentu są następnie używane  jako  standardowe  wejście  (lub
       deskryptor pliku n, jeśli podano n) polecenia.

       Format dokumentów włączonych jest następujący:

              [n]<<[-]słowo
                      dokument włączony
              ogranicznik

       Na słowie nie jest wykonywana interpretacja parametrów ani zmiennych, podstawiania wyników
       poleceń, rozwijanie nazw plików ani interpretacja wyrażeń arytmetycznych. Jeżeli  cytowana
       jest  część  słowa,  to  ogranicznik jest wynikiem usunięcia cytowań ze słowa, a wiersze w
       dokumencie włączonym nie są interpretowane.  Jeżeli słowo  nie  jest  cytowane,  wszystkie
       wiersze  dokumentu  włączonego  podlegają interpretacji parametrów, podstawianiu poleceń i
       interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych.  Sekwencja  \<nowalinia>  jest  ignorowana,  a  do
       cytowania znaków \, $ i ` musi być użyte \.

       Jeżeli  operatorem  przekierowania  jest  <<-,  to wszystkie początkowe znaki tabulacji są
       obcinane z wierszy  wejściowych  i  wiersza  zawierającego  ogranicznik.   Pozwala  to  na
       ustawienie naturalnych wcięć dla dokumentów włączonych w skryptach powłoki.

   Łańcuchy włączone (Here Strings)
       Wariant dokumentów włączonych, którego format jest następujący:

              [n]<<<słowo

       The   word   undergoes   tilde   expansion,  parameter  and  variable  expansion,  command
       substitution, arithmetic expansion,  and  quote  removal.   Pathname  expansion  and  word
       splitting  are  not  performed.  The result is supplied as a single string, with a newline
       appended, to the command on its standard input (or file descriptor n if n is specified).

   Powielanie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo

       służy  do  powielania  deskryptorów  plików  wejściowych.   Jeżeli  słowo  zinterpretowane
       zostanie  jako  jedna lub więcej cyfr, to deskryptor pliku oznaczony przez n czyniony jest
       kopią tego deskryptora.  Jeżeli  cyfry  w  słowie  nie  określają  otwartego  dla  wejścia
       deskryptora,  pojawia  się błąd przekierowania.  Jeżeli słowo zinterpretowane jest jako -,
       deskryptor pliku n jest zamykany. Jeżeli  n  nie  zostało  określone,  to  stosowane  jest
       standardowe wejście (deskryptor pliku 0).

       Operator

              [n]>&słowo

       podobnie, służy do powielania deskryptorów standardowego wyjścia.  Jeżeli nie określono n,
       stosowane jest standardowe wyjście  (deskryptor  pliku  1).  Jeżeli  cyfry  w  słowie  nie
       określają  deskryptora pliku otwartego do wyjścia, pojawia się błąd przekierowania. Jeżeli
       słowo zostanie zinterpretowane jako -, deskryptor  pliku  n  jest  zamykany.  W  przypadku
       specjalnym, jeżeli pominięto n, a słowo nie jest interpretowane jako jedna lub więcej cyfr
       lub -, to przekierowywane są standardowe wyjście i standardowe wyjście błędów, jak opisano
       poprzednio.

   Przenoszenie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo-

       przenosi  deskryptor  pliku  słowo  do  deskryptora  pliku  n  lub, jeśli nie podano n, na
       standardowe wejście (deskryptor pliku 0). Słowo jest zamykane po zduplikowaniu do n.

       Podobnie, operator przekierowania

              [n]>&słowo-

       przenosi deskryptor pliku słowo do deskryptora  pliku  n  lub,  jeśli  nie  podano  n,  na
       standardowe wyjście (deskryptor pliku 1).

   Otwieranie deskryptorów plików do odczytu i zapisu
       Operator przekierowania

              [n]<>słowo

       powoduje,  że  plik  o nazwie wynikłej z interpretacji słowa zostanie otwarty do odczytu i
       zapisu.  Odczyt i zapis będą wykonywane z deskryptora pliku n  lub  standardowego  wejścia
       (deskryptor pliku 0) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje, to jest tworzony.

ALIASY

       Aliasy  (czyli  synonimy) pozwalają na zastąpienie słowa łańcuchem, gdy zostanie ono użyte
       jako pierwsze słowo w poleceniu prostym.  Powłoka utrzymuje listę aliasów, które mogą  być
       ustawiane  i  unieważniane przy pomocy wbudowanych poleceń alias i unalias (zobacz poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).  Dla pierwszego słowa  każdego  polecenia,  jeśli  nie  jest
       cytowane,  następuje  sprawdzenie,  czy  posiada  ono  alias. Jeżeli tak, to słowo to jest
       zastępowane tekstem aliasu. Znaki /, $, ` i = i wszystkie  metaznaki  powłoki  oraz  znaki
       cytowania  wypisane  powyżej  nie  mogą  być nazwą aliasu. Tekst zastępujący może zawierać
       dowolne poprawne wejście powłoki, łącznie z metaznakami  powłoki.  Pierwsze  słowo  tekstu
       zastępującego  jest  z  kolei sprawdzane na aliasy, ale słowo identyczne z interpretowanym
       właśnie aliasem nie jest interpretowane powtórnie. Oznacza to, że można mieć alias  ls  do
       ls  -F,  na przykład, a bash nie będzie usiłował rekurencyjnie interpretować zastępującego
       tekstu.  Jeżeli ostatnim znakiem wartości aliasu jest odstęp, to następne słowo  polecenia
       występujące po aliasie ma również sprawdzaną interpretację aliasów.

       Aliasy są tworzone i pokazywane poleceniem alias, a usuwane poleceniem unalias.

       Nie  ma  żadnego  mechanizmu  posługiwania  się  argumentami w tekście zastępującym. Jeśli
       potrzebne są argumenty, powinna zostać użyta funkcja powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Aliasy nie są interpretowane, gdy powłoka nie jest interaktywna, chyba że ustawiono  opcję
       powłoki  expand_aliases  przy pomocy shopt (zobacz opis shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA
       POWŁOKI poniżej).

       The rules concerning the definition and use  of  aliases  are  somewhat  confusing.   Bash
       always  reads  at  least one complete line of input, and all lines that make up a compound
       command, before executing any of the commands  on  that  line  or  the  compound  command.
       Aliases are expanded when a command is read, not when it is executed.  Therefore, an alias
       definition appearing on the same line as another command does not take  effect  until  the
       next  line of input is read.  The commands following the alias definition on that line are
       not affected by the new alias.   This  behavior  is  also  an  issue  when  functions  are
       executed.   Aliases are expanded when a function definition is read, not when the function
       is executed, because a function definition is itself a command.  As a consequence, aliases
       defined  in  a  function  are  not available until after that function is executed.  To be
       safe, always put alias definitions on a separate line, and do not use  alias  in  compound
       commands.

       Prawie w każdym zastosowaniu aliasy są wyparte przez funkcje powłoki.

FUNKCJE

       Punkcja powłoki, zdefiniowana jak opisano powyżej, w sekcji GRAMATYKA POWŁOKI, przechowuje
       szereg poleceń do późniejszego wykonania.  Gdy nazwa funkcji  powłoki  używana  jest  jako
       nazwa  polecenia  prostego,  wykonywana  jest lista poleceń związanych z tą nazwą funkcji.
       Funkcje wykonywane są w  kontekście  bieżącej  powłoki;  do  ich  interpretacji  nie  jest
       tworzony  żaden  nowy  proces  (zauważ  różnicę  w stosunku do wykonania skryptu powłoki).
       Podczas wykonywania funkcji, przekazane jej argumenty stają się  parametrami  pozycyjnymi.
       Aktualizowany  jest specjalny parametr #, tak by odzwierciedlał zmianę. Parametr pozycyjny
       0 nie jest zmieniany.  Zmienna FUNCNAME podczas wykonywania funkcji ustawiana jest na  jej
       nazwę.

       Wszystkie  inne  aspekty środowiska wykonywania powłoki są identyczne między funkcją i jej
       wywołującym, z następującymi  wyjątkami:  pułapki  (trap)  DEBUG  i  RETURN  (zobacz  opis
       wbudowanego trap poniżej, w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI) nie są dziedziczone, chyba
       że funkcja ma podany atrybut trace (patrz opis  wbudowanego  declare  poniżej)  lub  opcja
       powłoki  -o functrace została włączona wbudowanym set (w takim przypadku wszystkie funkcje
       dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN). Pułapka ERR nie jest dziedziczona, chyba  że  włączono
       opcję -o errtrace powłoki.

       Variables  local  to  the  function  may  be  declared  with  the  local  builtin command.
       Ordinarily, variables and their values are shared between the function and its caller.  If
       a  variable is declared local, the variable's visible scope is restricted to that function
       and its children (including the functions it calls).  Local variables  "shadow"  variables
       with  the  same name declared at previous scopes.  For instance, a local variable declared
       in a function hides a global variable of the same name: references and  assignments  refer
       to the local variable, leaving the global variable unmodified.  When the function returns,
       the global variable is once again visible.

       The shell uses dynamic scoping to control a variable's visibility within functions.   With
       dynamic  scoping,  visible  variables  and  their  values  are a result of the sequence of
       function calls that caused execution to reach  the  current  function.   The  value  of  a
       variable that a function sees depends on its value within its caller, if any, whether that
       caller is the "global" scope or another shell function.  This is also  the  value  that  a
       local  variable  declaration  "shadows",  and the value that is restored when the function
       returns.

       For example, if a variable var is declared as local in function  func1,  and  func1  calls
       another function func2, references to var made from within func2 will resolve to the local
       variable var from func1, shadowing any global variable named var.

       The unset builtin also acts using the same dynamic scope: if a variable is  local  to  the
       current  scope,  unset will unset it; otherwise the unset will refer to the variable found
       in any calling scope as described above.  If a variable at  the  current  local  scope  is
       unset,  it  will  remain so until it is reset in that scope or until the function returns.
       Once the function returns, any instance of the variable at a previous  scope  will  become
       visible.   If the unset acts on a variable at a previous scope, any instance of a variable
       with that name that had been shadowed will become visible.

       Jeśli zmienna FUNCNEST zostanie ustawiona na wartość liczbową  większą  od  0,  to  będzie
       definiować  maksymalny  poziom zagnieżdżenia funkcji. Wywołania funkcji przekraczające ten
       poziom będą powodowały przerwanie całego polecenia.

       Jeżeli w funkcji wywoływane jest wbudowane polecenie return, funkcja  kończy  działanie  i
       wykonywanie  wznawiane  jest  od  następnego polecenia po wywołaniu funkcji. Każda funkcja
       powiązana z pułapką RETURN jest wykonywana  przed  wznowieniem  wykonywania.  Gdy  funkcja
       kończy  działanie,  parametrom  pozycyjnym  i  parametrowi  specjalnemu  #  przywracane są
       wartości, jakie posiadały one przed wykonaniem funkcji.

       Function names and definitions may be listed with the -f option to the declare or  typeset
       builtin  commands.   The -F option to declare or typeset will list the function names only
       (and optionally the source file and line number, if the extdebug shell option is enabled).
       Functions  may  be  exported so that subshells automatically have them defined with the -f
       option to the export builtin.  A function definition may be deleted using the -f option to
       the unset builtin.

       Funkcje  mogą  być rekurencyjne. Zmienna FUNCNEST może posłużyć do ograniczenia głębokości
       stosu wywołań funkcji i liczby wywołań funkcji. Domyślnie, nie ma narzuconego ograniczenia
       na liczbę rekurencyjnych wywołań.

OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH

       Powłoka  pozwala,  pod  pewnymi  warunkami,  na obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych
       (zobacz wbudowane polecenia let i declare, polecenie złożone (( oraz Interpretacja wyrażeń
       arytmetycznych).  Obliczenia  wykonywane  są na liczbach całkowitych o ustalonej wielkości
       (fixed-width), bez kontroli przepełnienia (overflow),  mimo  iż  dzielenie  przez  0  jest
       przechwytywane  i  oznaczane  jako  błąd.   Operatory  i  ich  priorytety  oraz sposób ich
       dołączania są takie same jak w języku C. Poniższa  lista  operatorów  pogrupowana  jest  w
       poziomy  operatorów  o  jednakowym  priorytecie.  Poziomy  podano  w kolejności malejącego
       priorytetu.

       id++ id--
              post-inkrementacja i post-dekrementacja zmiennej
       - +    jednoargumentowy minus i plus
       ++id --id
              pre-inkrementacja i pre-dekrementacja zmiennej
       ! ~    negacja logiczna i bitowa
       **     potęgowanie
       * / %  mnożenie, dzielenie, reszta z dzielenia
       + -    dodawanie, odejmowanie
       << >>  lewo i prawostronne przesunięcie bitowe
       <= >= < >
              porównanie
       == !=  równości i nierówność
       &      bitowa koniunkcja (AND)
       ^      bitowa alternatywa wyłączna (XOR)
       |      bitowa alternatywa (OR)
       &&     logiczna koniunkcja (AND)
       ||     logiczna alternatywa (OR)
       wyraż?wyraż:wyraż
              operator warunkowy
       = *= /= %= += -= <<= >>= &= ^= |=
              przypisanie
       wyraż1 , wyraż2
              przecinek

       Jako operandy dozwolone są zmienne powłoki; interpretacja parametrów  przeprowadzana  jest
       przed  obliczeniem  wyrażenia.   Wewnątrz  wyrażenia,  do  zmiennych powłoki można się też
       odwoływać przez nazwę, bez użycia składni interpretacji parametrów. Zmienna powłoki, która
       jest  pusta  lub  nieustawiona  jest przyjmowana jako 0, gdy odwołuje się do jej nazwy bez
       używania składni interpretacji parametrów. Gdy wystąpi odwołanie się do zmiennej  lub  gdy
       przypisano wartość zmiennej, której nadano wcześniej atrybut liczby całkowitej przy użyciu
       declare -i, to jej wartość obliczana jest jako wyrażenie arytmetyczne. Pusta wartość  jest
       interpretowana jako 0. Zmienna powłoki nie musi mieć włączonego atrybutu liczby całkowitej
       by mogła być użyta w wyrażeniu.

       Integer constants  follow  the  C  language  definition,  without  suffixes  or  character
       constants.   Constants with a leading 0 are interpreted as octal numbers.  A leading 0x or
       0X denotes hexadecimal.  Otherwise, numbers take the form  [base#]n,  where  the  optional
       base  is  a  decimal  number between 2 and 64 representing the arithmetic base, and n is a
       number in that base.  If base# is omitted, then base 10 is used.  When specifying n, if  a
       non-digit is required, the digits greater than 9 are represented by the lowercase letters,
       the uppercase letters, @, and _, in that order.  If base is less  than  or  equal  to  36,
       lowercase  and  uppercase letters may be used interchangeably to represent numbers between
       10 and 35.

       Operatory interpretowane są w kolejności priorytetu. Podwyrażenia w nawiasach obliczane są
       jako pierwsze i mogą unieważnić podane wyżej reguły priorytetów.

WYRAŻENIA WARUNKOWE

       Conditional  expressions  are  used  by the [[ compound command and the test and [ builtin
       commands to test file attributes and perform string and arithmetic comparisons.  The  test
       and  [  commands  determine  their  behavior  based  on  the  number of arguments; see the
       descriptions of those commands for any other command-specific actions.

       Expressions are formed from the following unary or binary primaries.  Bash handles several
       filenames  specially  when they are used in expressions.  If the operating system on which
       bash is running provides these special files,  bash  will  use  them;  otherwise  it  will
       emulate  them  internally with this behavior: If any file argument to one of the primaries
       is of the form /dev/fd/n, then file descriptor n is checked.  If the file argument to  one
       of  the primaries is one of /dev/stdin, /dev/stdout, or /dev/stderr, file descriptor 0, 1,
       or 2, respectively, is checked.

       Jeśli nie określono inaczej,  składowe  operujące  na  plikach  podążają  za  dowiązaniami
       symbolicznymi i działają na celu dowiązania, a nie na samym dowiązaniu.

       Gdy  operatory  <  i  >  są  używane  z  poleceniem  [[,  to  sortują zgodnie z porządkiem
       leksykograficznym,  używając  bieżącego  ustawienia   locale.   Polecenie   test   sortuje
       korzystając z kolejności ASCII.

       -a plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -b plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest blokowym plikiem specjalnym.
       -c plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest znakowym plikiem specjalnym.
       -d plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest katalogiem.
       -e plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -f plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest plikiem zwykłym.
       -g plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-group-id.
       -h plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -k plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit ochrony (sticky bit).
       -p plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest potokiem nazwanym (FIFO).
       -r plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się czytać.
       -s plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma rozmiar większy niż zero.
       -t fd  Prawda jeśli deskryptor pliku fd jest otwarty i odnosi się do terminala.
       -u plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-user-id.
       -w plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się doń zapisać.
       -x plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest wykonywalny.
       -G plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id grupy.
       -L plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -N plik
              Prawda jeśli plik istnieje i został zmodyfikowany od czasu jego ostatniego odczytu.
       -0 plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id użytkownika.
       -S plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest gniazdem.
       plik1 -ef plik2
              Prawda jeśli plik1 i plik2 odnoszą się do tego samego urządzenia i numeru i-węzła.
       plik1 -nt plik2
              Prawda,  jeśli  plik1  jest  nowszy  (według  daty modyfikacji) niż plik2 lub plik1
              istnieje a plik2 nie.
       plik1 -ot plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest starszy niż plik2 lub plik2 istnieje a plik1 nie.
       -o nazwa_opcji
              Prawda jeśli opcja powłoki nazwa_opcji jest włączona.  Zobacz zestawienie  opcji  w
              opisie opcji -o wbudowanego set, poniżej.
       -v nazwa-zmiennej
              Prawda,   jeśli   zmienna  powłoki  zmienna-powłoki  jest  ustawiona  (została  jej
              przypisana wartość).
       -R nazwa-zmiennej
              Prawda,  jeśli  zmienna  powłoki  zmienna-powłoki  jest  ustawiona  i  jest   nazwą
              referencyjną.
       -z łańcuch
              Prawda jeśli długość łańcucha wynosi zero.
       string
       -n łańcuch
              Prawda jeśli łańcuch ma długość niezerową.

       łańcuch1 == łańcuch2
       łańcuch1 = łańcuch2
              Prawda,  jeśli  łańcuchy są sobie równe. = powinno być używane z poleceniem test, w
              celu zachowania zgodności  z  normą  POSIX.  Gdy  używane  jest  z  poleceniem  [[,
              przeprowadzane  jest  dopasowanie  do  wzorca,  zgodnie  z opisem powyżej Polecenia
              złożone).

       łańcuch1 != łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuchy nie są równe.

       łańcuch1 < łańcuch2
              Prawda  jeśli  łańcuch1  przy  sortowaniu  występowałby  przed  łańcuchem2   według
              bieżącego ustawienia locale.

       łańcuch1 > łańcuch2
              Prawda  jeśli  łańcuch1  przy sortowaniu występowałby po łańcuchu2 według bieżącego
              ustawienia locale.

       arg1 OP arg2
              OP is one of -eq, -ne, -lt, -le, -gt, or -ge.  These  arithmetic  binary  operators
              return  true  if  arg1 is equal to, not equal to, less than, less than or equal to,
              greater than, or greater than or equal to arg2, respectively.  Arg1 and arg2 may be
              positive  or  negative  integers.  When used with the [[ command, Arg1 and Arg2 are
              evaluated as arithmetic expressions (see ARITHMETIC EVALUATION above).

INTERPRETACJA POLECEŃ PROSTYCH

       When  a  simple  command  is  executed,  the  shell  performs  the  following  expansions,
       assignments, and redirections, from left to right, in the following order.

       1.     Słowa  oznaczone przez analizator składni jako przypisania zmiennych (poprzedzające
              nazwę polecenia) i przekierowania zachowywane są do późniejszego przetworzenia.

       2.     Słowa, nie będące przypisaniami zmiennych ani przekierowaniami  są  interpretowane.
              Jeżeli po interpretacji pozostaną jakieś słowa, to pierwsze z nich przyjmowane jest
              za nazwę polecenia a pozostałe za argumenty.

       3.     Wykonywane są przekierowania, jak opisano powyżej w sekcji PRZEKIEROWANIE.

       4.     W każdym przypisaniu zmiennej tekst  po  znaku  równości  =  podlega  interpretacji
              tyldy,   interpretacji  parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń,  interpretacji
              wyrażeń  arytmetycznych  i  usuwaniu  cudzysłowów,  zanim  zostanie  przypisany  do
              zmiennej.

       Jeżeli  nie  otrzymano żadnej nazwy polecenia, to przypisania zmiennych dotyczą środowiska
       aktualnej powłoki. W przeciwnym razie, zmienne  są  dodawane  do  środowiska  wykonywanego
       polecenia  i  nie  mają  wpływu  na środowisko bieżącej powłoki. jeżeli któreś z przypisań
       usiłuje nadać wartość zmiennej read-only, pojawia się błąd, a  polecenie  kończy  pracę  z
       niezerowym kodem.

       Jeżeli  nie  otrzymano  żadnej nazwy polecenia, wykonywane są przekierowania, ale nie mają
       one wpływu na bieżące środowisko  powłoki.  Błąd  przekierowania  powoduje,  że  polecenie
       kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli  po  interpretacji  istnieje nazwa polecenia, to wykonywanie odbywa się jak opisano
       poniżej. W przeciwnym wypadku, polecenie kończy pracę.  Jeżeli jednym z wykonanych  kroków
       było  podstawienie  wyników  polecenia,  to zwracany kod zakończenia jest kodem ostatniego
       wykonanego podstawienia polecenia. Jeśli nie wystąpiło podstawianie poleceń, to  polecenie
       kończy pracę z kodem zerowym.

WYKONYWANIE POLECEŃ

       Po  podziale  polecenia  na  słowa, jeśli jego wynikiem jest polecenie proste z opcjonalną
       listą argumentów, podejmowane są poniższe akcje.

       Jeśli polecenie nie zawiera ukośników, powłoka usiłuje je zlokalizować.   Jeżeli  istnieje
       funkcja  powłoki  o  tej  nazwie, wywoływana jest ta funkcja, jak opisano powyżej w sekcji
       FUNKCJE.  Jeżeli nazwa nie  pasuje  do  funkcji,  powłoka  szuka  jej  na  liście  poleceń
       wbudowanych. Jeżeli znaleziono pasujące, to jest ono wywoływane.

       If  the  name  is  neither  a  shell function nor a builtin, and contains no slashes, bash
       searches each element of the PATH for a directory containing an executable  file  by  that
       name.  Bash uses a hash table to remember the full pathnames of executable files (see hash
       under SHELL BUILTIN COMMANDS below).   A  full  search  of  the  directories  in  PATH  is
       performed  only  if  the  command  is  not  found  in  the  hash  table.  If the search is
       unsuccessful,   the   shell   searches   for    a    defined    shell    function    named
       command_not_found_handle.   If that function exists, it is invoked in a separate execution
       environment with the  original  command  and  the  original  command's  arguments  as  its
       arguments,  and  the  function's exit status becomes the exit status of that subshell.  If
       that function is not defined, the shell prints an error message and returns an exit status
       of 127.

       Jeżeli  poszukiwanie  było  pomyślne  lub  jeśli  nazwa polecenia zawiera jeden lub więcej
       ukośników, powłoka wykonuje zadany program w odrębnym środowisku wykonania.  Argumentowi 0
       przypisywana  jest podana nazwa, a pozostałym argumentom polecenia podane argumenty, jeśli
       były takowe.

       Jeżeli wykonanie to nie powiedzie się, gdyż plik nie ma formatu wykonywalnego, a nie  jest
       katalogiem,  to  zakłada  się, że jest on skryptem powłoki, plikiem zawierającym polecenia
       powłoki.  Powoływana jest podpowłoka do jego wykonania. Powłoka ta reinicjuje  się,  zatem
       efekt jest taki, jakby do obsługi skryptu została wywołana nowa powłoka, z wyjątkiem tego,
       że położenia poleceń zapamiętane przez rodzica (zobacz hash poniżej w WBUDOWANE  POLECENIA
       POWŁOKI są zachowywane przez potomka.

       Jeżeli  program  jest plikiem o zawartości rozpoczynającej się od #!, to reszta pierwszego
       wiersza określa interpreter dla tego programu.  Powłoka uruchamia  podany  interpreter  na
       systemach operacyjnych, które same nie obsługują tego formatu wykonywalnego. Argumenty dla
       interpretera składają się z pojedynczego opcjonalnego argumentu  występującego  po  nazwie
       interpretera   w  pierwszym  wierszu  programu,  następującej  po  nim  nazwy  programu  i
       następujących po niej argumentów polecenia, jeśli były takowe.

ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ

       Powłoka posiada środowisko wykonywania (execution environment), na które składają się:

       •      otwarte pliki odziedziczone  przez  powłokę  przy  wywołaniu,  zmodyfikowane  przez
              przekierowania przekazane do wbudowanego polecenia exec

       •      bieżący  katalog  roboczy  ustawiony  przez  cd, pushd lub popd, albo odziedziczony
              przez powłokę przy wywołaniu

       •      maska trybu tworzonych plików ustawioną przez umask albo odziedziczoną  po  rodzicu
              powłoki

       •      bieżące pułapki ustawione przez trap

       •      parametry  powłoki  ustawione  przez  przypisania  zmiennych  przy  pomocy set albo
              odziedziczone ze środowiska rodzica powłoki

       •      funkcje powłoki zdefiniowane podczas wykonywania lub  odziedziczone  ze  środowiska
              rodzica powłoki

       •      opcje  włączone  przy wywołaniu (albo domyślnie albo przy pomocy argumentów wiersza
              poleceń) albo przez set

       •      opcje włączone przez shopt

       •      aliasy powłoki zdefiniowane przy pomocy alias

       •      różne id procesów, łącznie z identyfikatorami zadań tła, wartość $$ i wartość $PPID

       Gdy ma zostać wykonane polecenie proste inne niż funkcja powłoki lub polecenie  wbudowane,
       wywoływane  jest w odrębnym środowisku wykonania, składających się z poniższych elementów.
       Jeśli nie podano inaczej, wartości dziedziczone są z powłoki.

       •      otwarte pliki powłoki, plus modyfikacje i dodatki  określone  przez  przekierowania
              polecenia

       •      bieżący katalog roboczy

       •      maska trybu tworzonych plików

       •      zmienne  powłoki  oznaczone do wyeksportowania, razem ze zmiennymi wyeksportowanymi
              do polecenia, przekazane w środowisku

       •      pułapki przechwycone przez powłokę resetowane są do wartości odziedziczonych  przez
              nią od rodzica, a pułapki ignorowane przez powłokę są ignorowane.

       Polecenie  wywołane  w  odrębnym  środowisku  nie  może  wpływać na środowisko wykonywania
       powłoki.

       Podstawienia wyników  poleceń  i  polecenia  asynchroniczne  wywoływane  są  w  środowisku
       podpowłoki, które jest kopią środowiska powłoki, z wyjątkiem tego, że pułapki przechwycone
       przez powłokę są resetowane do wartości, jakie powłoka odziedziczyła  po  rodzicu  podczas
       wywołania.  Polecenia  wbudowane  wywoływane  jako  część  potoku  również wykonywane są w
       środowisku podpowłoki. Zmiany  wykonane  w  środowisku  podpowłoki  nie  mogą  wpływać  na
       środowisko wykonywania powłoki.

       Subshells spawned to execute command substitutions inherit the value of the -e option from
       the parent shell.  When not in posix mode, bash clears the -e option in such subshells.

       Jeżeli po poleceniu występuje &, a nie  uaktywniono  sterowania  zadaniami,  to  domyślnym
       standardowym  wejściem  dla  tego  polecenia jest pusty plik /dev/null. W przeciwnym razie
       wywoływane polecenie dziedziczy deskryptory plików  po  wołającej  powłoce,  zmodyfikowane
       przekierowaniami.

ŚRODOWISKO

       Podczas  wywoływania program otrzymuje tablicę łańcuchów zwaną środowiskiem (environment).
       Jest to lista par nazwa-wartość, o postaci nazwa=wartość.

       Powłoka  pozwala  na  manipulowanie  środowiskiem  na  kilka  sposobów.  Przy   wywołaniu,
       przeszukuje  ona  własne  środowisko  i  tworzy  parametr  dla  każdej  znalezionej nazwy,
       automatycznie  zaznaczając  go  do  wyeksportowania  do  procesów  potomnych.   Wykonywane
       polecenia  dziedziczą  środowisko.  Polecenia export i declare -x pozwalają na dodawanie i
       usuwanie ze środowiska parametrów i funkcji.  Jeżeli w środowisku zmieniana  jest  wartość
       parametru,  to  nowa  wartość  staje  się częścią środowiska, zastępując starą. Środowisko
       dziedziczone przez  każde  wykonywane  polecenie  składa  się  z  początkowego  środowiska
       powłoki,  którego  wartości  mogą  być w powłoce zmieniane, minus ewentualne pary usunięte
       poleceniem unset, plus dodane poprzez polecenia export i declare -x.

       Środowisko dla dowolnego polecenia prostego czy funkcji może  być  tymczasowo  powiększone
       przez  poprzedzenie  polecenia  przypisaniem  parametrów,  jak  opisano  powyżej  w sekcji
       PARAMETRY.  Te instrukcje przypisania mają wpływ wyłącznie na środowisko postrzegane przez
       to polecenie.

       Jeżeli  ustawiona  jest  opcja  -k  (zobacz  poniżej  opis  wbudowanego polecenia set), to
       wszystkie przypisania parametrów umieszczane są w środowisku polecenia, a  nie  tylko  te,
       które poprzedzają nazwę polecenia.

       Gdy  bash  wywołuje  polecenie  zewnętrzne,  zmienna _ ustawiana jest na pełną nazwę pliku
       polecenia i przekazywana temu poleceniu w jego środowisku.

KOD ZAKOŃCZENIA

       Kod zakończenia wykonanego polecenia jest wartością  zwracaną  przez  wywołanie  systemowe
       waitpid  lub  funkcję będącą jego odpowiednikiem. Kody zakończenia mieszczą się w zakresie
       od 0 do 255, przy czym, jak wyjaśniono poniżej, powłoka może używać wartości powyżej 125 w
       sposób  specjalny.  Kod  zakończenia  z  wbudowanych  poleceń  powłoki i poleceń złożonych
       również są ograniczone do powyższego przedziału. W szczególnych przypadkach, powłoka używa
       wartości specjalnych aby poinformować o konkretnym trybie błędu.

       Dla celów powłoki, polecenie, które zakończyło pracę z zerowym kodem zakończenia, powiodło
       się. Zerowy kod oznacza powodzenie. Niezerowy kod  oznacza  niepowodzenie.  Gdy  polecenie
       kończy  pracę  z  błędem  krytycznym  N,  bash  posługuje  się  wartością 128+N jako kodem
       zakończenia.

       Jeżeli nie znaleziono polecenia, proces potomny powołany do jego wykonania zwraca kod 127.
       Jeżeli polecenie zostało znalezione, ale nie jest wykonywalne, kod zakończenia wynosi 126.

       Jeżeli polecenie nie powiodło się z powodu błędu podczas interpretacji lub przekierowania,
       kod zakończenia jest większy od zera.

       Wbudowane polecenia powłoki zwracają kod 0 (true prawda) jeśli się powiodły,  i  niezerowy
       (false  fałsz)  jeśli  podczas  ich  wykonywania  pojawił  się  błąd.  Wszystkie polecenia
       wbudowane zwracają kod 2 dla wskazania niepoprawnego użycia, zwykle nieprawidłowych  opcji
       lub brakujących argumentów.

       Sam  Bash zwraca kod zakończenia ostatniego wykonanego polecenia, chyba że pojawi się błąd
       składni, wówczas  kończy  pracą  z  wartością  niezerową.  Zobacz  też  poniżej  polecenie
       wbudowane exit.

SYGNAŁY

       Gdy  bash  jest interaktywny, przy braku jakichkolwiek pułapek (przechwytywania sygnałów),
       ignoruje on SIGTERM (tak, że kill 0 nie  zabija  powłoki  interaktywnej),  a  SIGINT  jest
       przechwytywany  i  obsługiwany  (tak,  że wbudowane polecenie wait daje się przerwać).  We
       wszystkich przypadkach,  bash  ignoruje  SIGQUIT.   Jeżeli  działa  kontrola  zadań,  bash
       ignoruje SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Zadania  synchroniczne  uruchomione  przez  bash  mają  procedury obsługi sygnałów (signal
       handlers) ustawione na wartości odziedziczone przez powłokę po rodzicu. Jeżeli nie pracuje
       kontrola  zadań, to polecenia asynchroniczne ignorują również SIGINT i SIGQUIT.  Polecenia
       uruchamiane wskutek podstawiania poleceń ignorują generowane z klawiatury sygnały kontroli
       zadań SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Powłoka  domyślnie  kończy  pracę  po  otrzymaniu  SIGHUP.   Przed  zakończeniem,  powłoka
       interaktywna rozsyła otrzymany SIGHUP do wszystkich zadań, pracujących  lub  zatrzymanych.
       Do  zatrzymanych  zadań  wysyłany jest SIGCONT by upewnić się, że otrzymują SIGHUP.  Chcąc
       uniknąć wysłania sygnału przez powłokę do konkretnego zadania, należy usunąć je z  tablicy
       zadań  przy  pomocy  wbudowanego  polecenia  disown  (zobacz  poniżej  WBUDOWANE POLECENIA
       POWŁOKI)  lub oznakować, by nie otrzymywało SIGHUP, posługując się disown -h.

       Jeżeli przy pomocy shopt została ustawiona opcja huponexit powłoki, bash wysyła SIGHUP  do
       wszystkich zadań, gdy kończy pracę interaktywna powłoka zgłoszeniowa.

       Gdy  bash  podczas  oczekiwania  na  ukończenie  polecenia  otrzymuje  sygnał, dla którego
       ustawiono pułapkę, pułapka ta nie zostanie wykonana aż  do  zakończenia  pracy  polecenia.
       Gdy  bash  oczekuje  na polecenie asynchroniczne za pośrednictwem wbudowanego wait, odbiór
       sygnału, dla którego ustawiono przechwytywanie spowoduje, że  wbudowane  wait  natychmiast
       skończy pracę z kodem większym od 128, po czym natychmiast zostanie wywołana pułapka.

KONTROLA ZADAŃ

       Kontrola zadań odnosi się do możliwości selektywnego zatrzymywania (zawieszania - suspend)
       wykonywania procesów i późniejszej kontynuacji  (wznawiania  -  resume)  ich  wykonywania.
       Użytkownik  zwykle wykorzystuje to udogodnienie za pośrednictwem interaktywnego interfejsu
       obsługiwanego wspólnie przez systemowy sterownik terminala i bash.

       Powłoka kojarzy z każdym potokiem zadanie.   Przechowuje  tablicę  aktualnie  wykonywanych
       zadań,  którą  można  przeglądać  za  pomocą  polecenia  jobs.  Gdy bash uruchamia zadanie
       asynchronicznie (w tle), wypisuje wiersz w rodzaju:

              [1] 25647

       wskazujący, że zadanie to ma numer 1 a ID ostatniego procesu w potoku związanym z zadaniem
       wynosi  25647.   Wszystkie  procesy  w  jednym potoku należą do tego samego zadania.  Bash
       posługuje się abstrakcją (abstraction) zadania jako podstawą kontroli zadań.

       Dla ułatwienia implementacji interfejsu użytkownika do kontroli zadań,  system  operacyjny
       utrzymuje  pojęcie  ID  grupy procesów bieżącego terminala (current terminal process group
       ID).  Elementy tej grupy procesów (procesy, których ID grupy procesów jest równy ID  grupy
       procesów bieżącego terminala) otrzymują generowane z klawiatury sygnały, takie jak SIGINT.
       Mówimy, że procesy te pracują pierwszoplanowo.  Procesy tła to  takie,  których  ID  grupy
       procesów  różni  się  od  terminala;  procesy  takie  są  odporne  na sygnały pochodzące z
       klawiatury.  Tylko procesom pierwszoplanowym wolno czytać i, jeśli użytkownik ustawi  stty
       tostop,  pisać na terminal. Do procesów tła usiłujących czytać z (i pisać do, jeśli działa
       stty tostop) terminala wysyłany jest przez sterownik terminala sygnał  SIGTTIN  (SIGTTOU),
       który, jeśli nie zostanie przechwycony, wstrzymuje proces.

       Jeżeli  system  operacyjny,  na  którym działa bash obsługuje kontrolę zadań, bash zawiera
       funkcje do jej wykorzystywania.  Naciśnięcie klawisza wstrzymania (zwykle  ^Z,  Control-Z)
       podczas  pracy  procesu  powoduje, że proces ten zostanie zatrzymany a sterowanie zostanie
       zwrócone do bash.  Naciśnięcie  klawisza  opóźnione  wstrzymanie  (zwykle  ^Y,  Control-Y)
       powoduje,  że proces zostanie zatrzymywany gdy będzie usiłował czytać wejście z terminala,
       a sterowanie powróci do bash.  Użytkownik może następnie zmieniać  stan  takiego  zadania,
       posługując  się poleceniem bg do kontynuacji zadania w tle, fg do kontynuacji na pierwszym
       planie lub poleceniem kill do zabicia zadania.  ^Z działa natychmiast i ma efekt  uboczny:
       powoduje  odrzucenie  oczekującego  wyjścia i wprowadzonych, a nieprzetworzonych naciśnięć
       klawiszy (typeahead).

       There are a number of ways to refer to a job in the shell.  The character %  introduces  a
       job  specification  (jobspec).   Job number n may be referred to as %n.  A job may also be
       referred to using a prefix of the name used to start it, or using a substring that appears
       in  its  command line.  For example, %ce refers to a stopped job whose command name begins
       with ce.  If a prefix matches more than one job, bash reports an error.   Using  %?ce,  on
       the  other  hand,  refers to any job containing the string ce in its command line.  If the
       substring matches more than one job, bash reports an error.  The symbols %% and  %+  refer
       to  the  shell's  notion of the current job, which is the last job stopped while it was in
       the foreground or started in the background.  The previous job may be referenced using %-.
       If there is only a single job, %+ and %- can both be used to refer to that job.  In output
       pertaining to jobs (e.g., the output of the jobs  command),  the  current  job  is  always
       flagged  with  a  +,  and the previous job with a -.  A single % (with no accompanying job
       specification) also refers to the current job.

       Do przywrócenia zadania na pierwszy plan można posłużyć się po prostu jego nazwą: %1  jest
       synonimem  dla ,,fg %1”, przywracającego zadanie 1 z tła na pierwszy plan.  Podobnie, ,,%1
       &” wznawia zadanie 1 w tle, równoważnie do ,,bg %1””.

       Powłoka natychmiast dowiaduje się czy zadanie zmieniło stan.   Normalnie,  bash  czeka  ze
       zgłoszeniem  zmian do momentu, gdy ma wyświetlić zachętę, by nie przerywać innego wyjścia.
       Jeżeli włączono opcję -b wbudowanego polecenia set, bash zgłasza takie zmiany natychmiast.
       Dla  każdego  kończącego  pracę  procesu  potomnego  wykonywana  jest  ewentualna  pułapka
       przechwytująca SIGCHLD.

       Jeżeli wykonano próbę zakończenia pracy  bash  przy  istniejących  zatrzymanych  zadaniach
       (lub,  gdy  włączono  opcję  powłoki  checkjobs  używając  wbudowanego shopt, działających
       zadaniach), powłoka wypisuje komunikat ostrzegawczy  i,  jeśli  włączono  opcję  checkjobs
       wypisuje  zadania  wraz  z  ich  stanem.  Można  wówczas  posłużyć  się poleceniem jobs do
       sprawdzenia  ich  stanu.  Jeżeli  wykonywana  jest  druga  próba  zakończenia  pracy   bez
       wystąpienia  wtrąconego między nie polecenia, powłoka nie wypisuje kolejnego ostrzeżenia a
       zatrzymane zadania są przerywane.

       When the shell is waiting for a job or process using the wait builtin, and job control  is
       enabled,  wait  will  return when the job changes state. The -f option causes wait to wait
       until the job or process terminates before returning.

ZACHĘTA POWŁOKI

       When executing interactively, bash displays the primary prompt PS1 when  it  is  ready  to
       read  a  command,  and  the  secondary  prompt  PS2 when it needs more input to complete a
       command.  Bash displays PS0 after it reads  a  command  but  before  executing  it.   Bash
       displays PS4 as described above before tracing each command when the -x option is enabled.
       Bash  allows  these  prompt  strings  to  be  customized  by   inserting   a   number   of
       backslash-escaped special characters that are decoded as follows:
              \a     znak dzwonka ASCII (07)
              \d     data w formacie "DzieńTyg Miesiąc Dzień" (np. "Tue May 26")
              \D{format}
                     format  jest przekazywany do strftime(3), a wynik jest wstawiany do łańcucha
                     zachęty. Pusty format daje  w  wyniku  czas  w  lokalnym  formacie.  Nawiasy
                     klamrowe są wymagane
              \e     znak escape ASCII (033)
              \h     nazwa hosta do pierwszej kropki `.'
              \H     nazwa hosta
              \j     liczba zadań aktualnie obsługiwanych przez powłokę
              \l     główna część nazwy urządzenia terminala powłoki
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \s     nazwa  powłoki,  główna  część  nazwy  $0  (fragment występujący po ostatnim
                     ukośniku)
              \t     bieżący czas w formacie 24-godzinnym GG:MM:SS
              \T     bieżący czas w formacie 12-godzinnym GG:MM:SS
              \@     bieżący czas w 12-godzinnym formacie am/pm
              \A     bieżący czas w 24-godzinnym formacie GG:MM
              \u     nazwa bieżącego użytkownika (username)
              \v     wersja programu bash (np. 2.00)
              \V     wydanie bash, wersja+poziom łat (np., 2.00.0)
              \w     bieżący katalog roboczy, z $HOME zapisanym w skrócie tyldą  (używa  wartości
                     ze zmiennej PROMPT_DIRTRIM)
              \W     główna część nazwy bieżącego katalogu roboczego, z $HOME zapisanym w skrócie
                     tyldą
              \!     numer tego polecenia w historii
              \#     numer polecenia tego polecenia
              \$     jeżeli efektywnym UID jest 0, to #, w przeciwnym razie $
              \nnn   znak odpowiadający ósemkowej liczbie nnn
              \\     odwrotny ukośnik
              \[     początek sekwencji znaków niedrukowalnych, która może służyć do osadzenia  w
                     zachęcie sekwencji sterujących terminalem
              \]     koniec sekwencji znaków niedrukowalnych

       The  command  number and the history number are usually different: the history number of a
       command is its position in the history list, which may include commands restored from  the
       history file (see HISTORY below), while the command number is the position in the sequence
       of commands executed during the current shell session.  After the string is decoded, it is
       expanded  via  parameter  expansion, command substitution, arithmetic expansion, and quote
       removal, subject to the value of the promptvars shell option (see the description  of  the
       shopt command under SHELL BUILTIN COMMANDS below).  This can have unwanted side effects if
       escaped portions of the string appear within command substitution  or  contain  characters
       special to word expansion.

READLINE

       Jest  to  biblioteka  obsługująca  odczytywanie  wejścia  podczas posługiwania się powłoką
       interaktywną, chyba że  przy  wywołaniu  powłoki  podano  opcję  --noediting.   Domyślnie,
       polecenia  edycji  wiersza  są  podobne  do  występujących  w macsie.  Dostępny jest także
       interfejs edycji wiersza w stylu vi.  Edycja  wiersza  może  zostać  włączona  w  dowolnym
       czasie, przy użyciu opcji -o emacs lub -o vi wbudowanego polecenia set. By wyłączyć edycję
       wiersza po uruchomieniu powłoki, użyj opcji +o emacs lub +o vi wbudowanego  polecenia  set
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Notacja Readline
       W  tej  sekcji, do zapisu naciśnięć klawiszy używana jest notacja w stylu emacsa. Klawisze
       Control zapisywane są jako C-klawisz, np., C-n oznacza Control-N. Podobnie, meta  klawisze
       zapisywane  są  jako  M-klawisz,  zatem M-x oznacza Meta-X.  (Na klawiaturach bez klawisza
       meta M-x oznacza ESC x, tj. naciśnij klawisz Escape a następnie klawisz x.  Czyni  to  ESC
       przedrostkiem  meta  (meta  prefix).  Kombinacja M-C-x oznacza ESC-Control-x, lub naciśnij
       klawisz Escape, następnie przytrzymaj klawisz Control podczas naciskania klawisza x.)

       Poleceniom readline można podawać numeryczne  argumenty,  które  normalnie  działają  jako
       licznik  powtórzeń.   Czasami  jednak,  znaczący jest znak argumentu. Przekazanie ujemnego
       argumentu poleceniu, które działa w przód (np. kill-line) powoduje, że będzie ono  działać
       odwrotnym  kierunku  (wstecz).   Polecenia,  których  zachowanie  z argumentami odbiega od
       podanego odnotowano poniżej.

       Gdy polecenie opisano jako usuwające  (killing)  tekst,  tekst  ten  jest  zachowywany  to
       ewentualnego późniejszego odzyskania (przywołania yanking). Kolejne usunięcia powodują, że
       tekst jest zbierany w jedną całość, którą można odzyskać naraz.  Polecenia  nie  usuwające
       tekstu oddzielają kawałki tekstu w stosie usuwania (killing ring).

   Inicjalizacja Readline
       Readline  is  customized by putting commands in an initialization file (the inputrc file).
       The name of this file is taken from the value of the INPUTRC variable.  If  that  variable
       is  unset,  the default is ~/.inputrc.  If that file does not exist or cannot be read, the
       ultimate default is /etc/inputrc.  When a program which uses the readline  library  starts
       up,  the  initialization  file is read, and the key bindings and variables are set.  There
       are only a few basic constructs allowed in the readline initialization file.  Blank  lines
       are  ignored.   Lines  beginning with a # are comments.  Lines beginning with a $ indicate
       conditional constructs.  Other lines denote key bindings and variable settings.

       Domyślne przypisania klawiszy można zmienić przy  pomocy  pliku  inputrc.   Inne  programy
       posługujące się tą biblioteką mogą dodawać własne polecenia i przypisania.

       Na przykład, umieszczenie

              M-Control-u: universal-argument
       lub
              C-Meta-u: universal-argument
       w inputrc spowodowałoby, że M-C-u wywoływałoby polecenie readline universal-argument.

       Rozpoznawane są następujące symboliczne nazwy znaków: RUBOUT, DEL, ESC, LFD, NEWLINE, RET,
       RETURN, SPC, SPACE i TAB.

       Oprócz nazw poleceń  readline  pozwala  przypisywać  klawisze  do  łańcucha.  Łańcuch  ten
       zostanie wstawiony po naciśnięciu klawisza (makro).

   Przypisania klawiszy Readline
       Składnia  przypisań  klawiszy  sterujących  w  pliku  inputrc  jest  prosta. Wymagana jest
       wyłącznie nazwa polecenia lub tekst makra i sekwencja  klawiszy,  do  której  powinno  być
       przypisane. Klawisze mogą być podane na dwa sposoby: jako symboliczna nazwa klawisza, może
       być z przedrostkami Meta- lub Control-, lub jako sekwencja klawiszy.

       Przy użyciu postaci nazwa-klaw:nazwa-funkcji lub makro,  nazwa-klaw  jest  nazwą  klawisza
       zapisaną w jęz.angielskim. Na przykład:

              Control-u: universal-argument
              Meta-Rubout: backward-kill-word
              Control-o: "> output"

       W  powyższym  przykładzie,  C-u  przypisane  jest  do  funkcji  universal-argument,  M-DEL
       przypisane jest do funkcji backward-kill-word  a  C-o  przypisane  do  uruchamiania  makra
       wyrażonego po prawej (to jest, wstawiania tekstu ``> output'' w wiersz).

       W  drugiej postaci, "sekw-klaw":nazwa-funkcji lub makro, sekw-klaw różni się od nazwa-klaw
       powyżej  tym,  że  przez  umieszczenie  sekwencji  w  cudzysłowach  można  podać  łańcuchy
       oznaczające całą sekwencję klawiszy. Można posłużyć się niektórymi kombinacjami klawiszy w
       stylu GNU Emacs-a, jak w poniższym przykładzie, nie  są  jednak  rozpoznawane  symboliczne
       nazwy znaków:

              "\C-u": universal-argument
              "\C-x\C-r": re-read-init-file
              "\e[11~": "Klawisz funkcyjny 1"

       W  tym  przykładzie,  C-u jest ponownie przypisane do funkcji universal-argument.  C-x C-r
       przypisane jest do funkcji  re-read-init-file,  zaś  ESC  [  1  1  ~  przypisane  jest  do
       wstawienia tekstu ``Function Key 1''.

       Oto pełny zestaw sekwencji specjalnych w stylu GNU Emacs
              \C-    przedrostek control
              \M-    przedrostek meta
              \e     znak escape
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \"     dosłowny cudzysłów "
              \'     dosłowny apostrof '

       Oprócz  sekwencji  specjalnych  w stylu GNU Emacsa, dostępny jest drugi zestaw sekwencji z
       użyciem odwrotnego ukośnika:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \d     delete
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \nnn   ośmiobitowy znak, którego wartością  jest  ósemkowa  liczba  nnn  (jedna  do
                     trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba nnn (jedna lub
                     dwie cyfry szesnastkowe)

       Podczas wprowadzania tekstu makra, do wskazania jego definicji muszą być użyte  pojedyncze
       lub  podwójne  cudzysłowy.  Zakłada się, że tekst niecytowany jest nazwą funkcji.  W ciele
       makra interpretowane są sekwencje specjalne z użyciem odwrotnego ukośnika opisane powyżej.
       odwrotny ukośnik cytuje dowolny inny znak w tekście makra, łącznie z " i '.

       Bash  umożliwia  wyświetlanie  i  zmianę  bieżących  przypisań klawiszy readline za pomocą
       wbudowanego polecenia bind.  Tryb edycji można przełączać podczas używania  interaktywnego
       przez  posłużenie  się  opcją  -o  wbudowanego  polecenia  set  (zobacz  poniżej WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI).

   Zmienne Readline
       Readline posiada zmienne, których można używać do dodatkowego dostosowania jej zachowania.
       Zmienna może być ustawiana w pliku inputrc przy pomocy instrukcji postaci

              set nazwa-zmiennej wartość
       or using the bind builtin command (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).

       Z  wymienionymi  niżej  wyjątkami,  zmienne  readline  mogą przyjmować wartości On lub Off
       (wielkość znaków nie ma znaczenia).  Nierozpoznane  nazwy  zmiennych  są  ignorowane.  Gdy
       odczytywana  jest  wartość  zmiennej,  puste lub wyzerowane wartości, "on" (bez względu na
       wielkość liter) i "1" są równoważne On. Wszystkie pozostałe wartości są równoważne Off.  A
       oto zmienne i ich wartości domyślne:

       bell-style (audible)
              Kontroluje,  co  dzieje  się  gdy readline chce użyć sygnału dźwiękowego terminala.
              Jeśli ustawiona na none, readline nigdy nie emituje sygnału.   Jeśli  ustawiona  na
              visible,  readline  posługuje się "widzialnym dzwonkiem" (visible bell), jeśli jest
              dostępny.  Jeżeli ustawiona na audible, readline usiłuje uzyskać sygnał dźwiękowy z
              terminala.
       bind-tty-special-chars (On)
              Jeśli ustawiona na On, readline będzie próbował przypiąć znaki kontrolne traktowane
              w sposób specjalny przez sterownik terminala jądra do ich odpowiedników readline.
       blink-matching-paren (Off)
              Jeśli ustawiona na On, readline spróbuje na  krótko  przesunąć  kursor  do  nawiasu
              otwierającego przy wstawieniu nawiasu zamykającego.
       colored-completion-prefix (Off)
              Jeśli  ustawiona  na  On,  przy  wypisywaniu  dopasowań, readline wyświetli wspólny
              przedrostek dla zestawu  możliwych  dopasowań  za  pomocą  różnych  kolorów.  Wzory
              kolorów są brane z wartości zmiennej środowiskowej LS_COLORS.
       colored-stats (Off)
              Jeśli  ustawiona  na  On, readline wyświetli możliwe dopasowania za pomocą używając
              kolorów wskazujących na ich typ pliku. Wzory kolorów są brane z  wartości  zmiennej
              środowiskowej LS_COLORS.
       comment-begin (,,#”)
              Łańcuch   wstawiany,   gdy   wykonywane  jest  polecenie  insert-comment  readline.
              Polecenie to jest przypisane do M-# w trybie emacs, zaś do # w trybie vi.
       completion-display-width (-1)
              Liczba  kolumn  ekranowych  używanych  do  wyświetlenia  możliwych  dopasowań  przy
              przeprowadzaniu  dopasowań.  Wartość jest ignorowana, jeśli jest mniejsza niż 0 lub
              większa niż szerokość ekranu terminala. Wartość 0 spowoduje,  że  dopasowania  będą
              wyświetlane po jednym na wiersz. Domyślna wartość to -1.
       completion-ignore-case (Off)
              Jeżeli  ustawiona na On, readline wykonuje dopasowywanie i uzupełnianie nazw plików
              bez rozróżniania wielkości liter.
       completion-map-case (Off)
              Jeśli ustawiona na On i  włączona  jest  completion-ignore-case  readline  traktuje
              znaki  minusa  -) i podkreślnika (_) jako równoważne przy dokonywaniu dopasowania i
              uzupełniania nazw plików gdy ma to czynić bez względu na wielkość znaków.
       completion-prefix-display-length (0)
              Długość (w znakach) wspólnego przedrostka  listy  możliwych  uzupełnień,  które  są
              wyświetlane bez modyfikacji. Gdy jest ustawiona na wartość większą od zera, wspólne
              przedrostki  dłuższe  od  tej  wartości  są   zastępowane   wielokropkiem   podczas
              wyświetlania dostępnych uzupełnień.
       completion-query-items (100)
              This  determines  when  the  user  is  queried about viewing the number of possible
              completions generated by the possible-completions command.  It may be  set  to  any
              integer value greater than or equal to zero.  If the number of possible completions
              is greater than or equal to the value of this variable, readline will  ask  whether
              or  not  the  user  wishes  to  view  them; otherwise they are simply listed on the
              terminal.
       convert-meta (On)
              Jeśli ustawione na On, readline będzie zamieniał znaki z ustawionym ósmym bitem  na
              sekwencje  klawiszy  ASCII przez obcięcie ósmego bitu i poprzedzenie znakiem escape
              (w efekcie, używając escape jako przedrostka meta). Domyślnie ustawione na On,  ale
              readline zmieni ustawienie na Off jeśli locale zawierają znaki ośmiobitowe.
       disable-completion (Off)
              Jeśli  ustawione  na  On,  readline  zabroni  uzupełniania słów. Znaki uzupełniania
              zostaną wstawione w wiersz tak, jakby zostały przypisane do self-insert.
       echo-control-characters (On)
              Jeśli ustawione na On, readline wyświetla znak odpowiadający sygnałowi  otrzymanemu
              z klawiatury, w systemach które informują o obsługiwaniu tej właściwości.
       editing-mode (emacs)
              Kontroluje  czy readline rozpoczyna pracę z zestawem przypisań klawiszy podobnym do
              emacs czy do vi.  editing-mode może być ustawiane albo na emacs albo na vi.
       emacs-mode-string (@)
              If  the  show-mode-in-prompt  variable  is  enabled,  this  string   is   displayed
              immediately  before  the last line of the primary prompt when emacs editing mode is
              active.  The value is expanded like a key binding, so the standard set of meta- and
              control  prefixes  and  backslash escape sequences is available.  Use the \1 and \2
              escapes to begin and end sequences of non-printing characters, which can be used to
              embed a terminal control sequence into the mode string.
       enable-bracketed-paste (On)
              Gdy ustawione na On, readline skonfiguruje terminal w sposób który pozwoli wstawiać
              wklejenia do bufora edycji jako pojedynczy łańcuch znaków, zamiast traktować  każdy
              znak  z  osobna,  jak  byłby  wprowadzany  z  klawiatury.  W  ten  sposób unika się
              interpretacji wklejanych znaków jako poleceń edycji.
       enable-keypad (Off)
              Gdy jest  ustawione  na  On,  readline  będzie  usiłować  włączyć  numeryczny  blok
              klawiatury  (application  keypad) przy wywołaniu.  Niektóre systemy potrzebują tego
              do włączenia klawiszy strzałek.
       enable-meta-key (On)
              Gdy jest ustawiona na On, readline próbuje włączyć dostępne  modyfikujące  klawisze
              meta,  o  których  obsługiwaniu  zapewnia  terminal,  gdy  są  wywoływane. Na wielu
              terminalach meta klawisz jest używany do wysyłania znaków ośmiobitowych.
       expand-tilde (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  podczas  próby  uzupełniania  słów  readline   wykonuje
              interpretację tyldy.
       history-preserve-point (Off)
              Ustawione  na on powoduje, że kod obsługi historii poleceń usiłuje w każdym wierszu
              poleceń odzyskanym za  pomocą  previous-history  lub  next-history  umieścić  punkt
              (bieżącą pozycję kursora) w tym samym miejscu.
       history-size (unset)
              Ustawia  maksymalną liczbę wpisów historii zapisywanych w liście historii. Gdy jest
              ustawiona na zero, istniejące wpisy są usuwane,  a  nowe  nie  są  zapisywane.  Gdy
              wartość jest mniejsza od zera, liczba wpisów w liście historii jest nieograniczona.
              Domyślnie liczba wpisów w  liście  historii  jest  ustawiana  na  wartość  zmiennej
              powłoki HISTSIZE. Jeśli spróbuje się ustawić history-size na wartość nienumeryczną,
              maksymalna liczba wpisów historii zostanie ustawiona na 500.
       horizontal-scroll-mode (Off)
              When set to On, makes readline use a single line for display, scrolling  the  input
              horizontally  on  a single screen line when it becomes longer than the screen width
              rather than wrapping to a new line.  This  setting  is  automatically  enabled  for
              terminals of height 1.
       input-meta (Off)
              Jeśli  ustawiona na On, readline dopuści ośmiobitowe wejście (to znaczy, nie będzie
              obcinać ósmego bitu z  odczytywanych  znaków),  bez  względu  na  to,  co  twierdzi
              terminal  o  możliwości  obsługi.  Nazwa  meta-flag  jest  synonimem  tej zmiennej.
              Domyślnie ustawiona na Off, ale readline zmieni  ustawienie  na  On,  jeśli  locale
              zawierają znaki ośmiobitowe.
       isearch-terminators (,,C-[C-J”)
              Łańcuch  znaków, który powinien przerywać wyszukiwanie krokowe (incremental search)
              bez późniejszego wykonywania znaku jako polecenia.  Jeżeli zmiennej tej nie  nadano
              wartości, to wyszukiwanie krokowe będą przerywać ESC i C-J.
       keymap (emacs)
              Ustawia  bieżące  mapowanie  klawiatury  readline.  Zestawami poprawnych mapowań są
              emacs, emacs-standard, emacs-meta, emacs-ctlx, vi, vi-command i vi-insert.  vi jest
              równoważnikiem  dla  vi-command;  emacs  jest  równoważne  emacs-standard. Domyślną
              wartością jest emacs; wartość editing-mode również wpływa na domyślne mapowanie.
       keyseq-timeout (500)
              Określa czas, jaki readline poczeka na znak, gdy odczytuje  wieloznaczną  sekwencję
              klawiszy  (taką,  która z dotychczasowego wejścia może utworzyć kompletną sekwencję
              klawiszy lub może otrzymać  dodatkowe  wejście,  aby  utworzyć  kompletną,  dłuższą
              sekwencję  klawiszy).  Jeżeli  wejście  nie  zostanie  wprowadzone  w trakcie czasu
              oczekiwania, readline użyje krótszej kompletnej sekwencji  klawiszy.  Wartość  jest
              określona  w  milisekundach,  dlatego  1000 oznacza, że readline poczeka sekundę na
              dodatkowe wejście.  Jeśli  ta  zmienna  jest  ustawiona  na  wartość  mniejszą  lub
              równą zero,   lub   na   wartość  nienumeryczną,  readline  poczeka  na  wciśnięcie
              dodatkowego klawisza, aby zdecydować którą sekwencję klawiszy uzupełnić.
       mark-directories (On)
              Jeżeli ustawione na On, to  uzupełniane  nazwy  katalogów  mają  dołączany  końcowy
              ukośnik.
       mark-modified-lines (Off)
              Jeżeli  ustawione na On, wiersze historii, które zostały zmienione wyświetlane są z
              poprzedzającą je gwiazdką (*).
       mark-symlinked-directories (Off)
              Gdy ustawiona  na  On,  uzupełniane  nazwy  będące  dowiązaniami  symbolicznymi  do
              katalogów, mają dodany znak ukośnika (przedmiot wartości mark-directories).
       match-hidden-files (On)
              Ta  zmienna, gdy jest ustawiona na On, powoduje, że readline wykonując uzupełnianie
              nazw plików dopasowuje pliki, których nazwy zaczynają  się  od  kropki  `.'  (pliki
              ukryte).  Gdy ustawiona na Off, początkowa kropka w nazwie jaka ma być uzupełniona,
              musi być wpisana przez użytkownika.
       menu-complete-display-prefix (Off)
              Gdy  ustawiona  na  On,  uzupełnianie  menu  wyświetla  wspólny  przedrostek  listy
              możliwych  uzupełnień  (który  może  być  pusty) przed cyklicznym przełączaniem się
              między pozycjami z listy.
       output-meta (Off)
              Jeżeli ustawione na On, readline wyświetla znaki z ustawionym  ósmym  bitem  wprost
              zamiast  jako sekwencje specjalne z meta-przedrostkiem. Domyślnie ustawione na Off,
              ale readline zmieni ustawienie na On jeśli locale zawiera znaki ośmiobitowe.
       page-completions (On)
              Gdy ustawione na On, readline używa wewnętrznego programu wyświetlającego podobnego
              do more, do wyświetlania pełnego ekranu możliwych uzupełnień na raz.
       print-completions-horizontally (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  readline wyświetla dopasowane uzupełnienia w kolejności
              alfabetycznej poziomo, zamiast w dół ekranu.
       revert-all-at-newline (Off)
              Gdy ustawione na On, readline anuluje wszystkie zmiany w wierszach  historii  przed
              powrotem,  gdy wykonywane jest accept-line. Domyślnie, wiersze historii mogą zostać
              zmodyfikowane i zachować swe listy anulowań poprzez odwołania do readline.
       show-all-if-ambiguous (Off)
              Zmienia to domyślne zachowanie funkcji uzupełniania. Jeżeli jest ustawione  na  on,
              to  słowa  mające  więcej  niż  jedno możliwe uzupełnienie powodują, że natychmiast
              zostaną podane dopasowania zamiast wyemitowania sygnału dźwiękowego.
       show-all-if-unmodified (Off)
              Zmienna modyfikuje domyślne zachowanie funkcji uzupełnienia  w  sposób  podobny  do
              show-all-if-ambiguous.  Gdy jest ustawiona na On, słowa które mają więcej niż jedno
              możliwe uzupełnienie bez możliwych uzupełnień częściowych (możliwe uzupełnienia nie
              posiadają  wspólnego  przedrostka),  są  wypisywane natychmiast, bez wcześniejszego
              używania brzęczyka.
       show-mode-in-prompt (Off)
              If set to On, add a string to the beginning of the prompt  indicating  the  editing
              mode:  emacs,  vi  command,  or  vi  insertion.  The mode strings are user-settable
              (e.g., emacs-mode-string).
       skip-completed-text (Off)
              Gdy jest ustawiona na  On,  modyfikuje  domyślne  zachowanie  uzupełniania  gdy  do
              wiersza  wstawiane  jest  pojedyncze  dopasowanie.  Jest  to  aktywne tylko podczas
              przeprowadzania uzupełnienia w  środku  słowa.  Gdy  jest  włączona,  readline  nie
              wstawia  znaków  z  uzupełniania,  które  pasują do znaków w miejscu wprowadzania w
              uzupełnianym słowie, dzięki czemu części słowa za kursorem, nie są duplikowane.
       vi-cmd-mode-string ((cmd))
              If  the  show-mode-in-prompt  variable  is  enabled,  this  string   is   displayed
              immediately  before  the  last  line  of the primary prompt when vi editing mode is
              active and in command mode.  The value is expanded  like  a  key  binding,  so  the
              standard  set  of  meta-  and  control  prefixes  and backslash escape sequences is
              available.  Use the \1 and \2 escapes to begin and end  sequences  of  non-printing
              characters,  which  can  be used to embed a terminal control sequence into the mode
              string.
       vi-ins-mode-string ((ins))
              If  the  show-mode-in-prompt  variable  is  enabled,  this  string   is   displayed
              immediately  before  the  last  line  of the primary prompt when vi editing mode is
              active and in insertion mode.  The value is expanded like a  key  binding,  so  the
              standard  set  of  meta-  and  control  prefixes  and backslash escape sequences is
              available.  Use the \1 and \2 escapes to begin and end  sequences  of  non-printing
              characters,  which  can  be used to embed a terminal control sequence into the mode
              string.
       visible-stats (Off)
              Jeżeli ustawione na On, to przy wyświetlaniu możliwych uzupełnień  do  nazwy  pliku
              zostanie dołączony znak określający typ pliku wskazywany przez stat(2).

   Konstrukcje warunkowe Readline
       Readline  implementuje  udogodnienie  podobne  duchem  do  funkcji  kompilacji  warunkowej
       preprocesora C, pozwalające na wykonywanie  przypisań  klawiszy  i  ustawień  zmiennych  w
       zależności od wyniku testów. Używane są cztery dyrektywy analizatora składni.

       $if    The  $if  construct  allows  bindings  to  be  made  based on the editing mode, the
              terminal being used, or the application using readline.   The  text  of  the  test,
              after any comparison operator,
               extends to the end of the line; unless otherwise noted, no characters are required
              to isolate it.

              mode   Postać mode= dyrektywy $if służy do sprawdzania czy readline jest  w  trybie
                     emacs  czy  vi.  Może  być  wykorzystywana,  na  przykład,  w  połączeniu  z
                     poleceniem set keymap, do ustawienia przypisań w mapowaniach  emacs-standard
                     i emacs-ctlx tylko jeśli readline uruchamia się w trybie emacs.

              term   Postać  term=  można  wykorzystywać do włączenia specyficznych dla terminala
                     przypisań klawiszy, być może do przypisania wyjścia dla  sekwencji  klawiszy
                     funkcyjnych  terminala.  Słowo po prawej stronie = sprawdzane jest z zarówno
                     pełną nazwą  terminala,  jaki  i  częścią  jego  nazwy  przed  pierwszym  -.
                     Umożliwia to, na przykład, dopasowanie przez sun zarówno sun jak i sun-cmd.

              version
                     The  version  test  may  be  used  to  perform  comparisons against specific
                     readline versions.  The version expands to  the  current  readline  version.
                     The  set of comparison operators includes =, (and ==), !=, <=, >=, <, and >.
                     The version number supplied on the right side of the operator consists of  a
                     major  version  number,  an  optional  decimal  point, and an optional minor
                     version (e.g., 7.1). If the minor version is omitted, it is assumed to be 0.
                     The  operator  may be separated from the string version and from the version
                     number argument by whitespace.

              aplikacja
                     Konstrukcja  aplikacja  służy  do  włączania  ustawień   specyficznych   dla
                     aplikacji.  Każdy  program  korzystający z biblioteki readline ustawia nazwę
                     aplikacji (application name), a plik inicjujący może sprawdzić  czy  ma  ona
                     jakąś  szczególną  wartość.   Może to być używane do przypisywania sekwencji
                     klawiszy funkcjom  przydatnym  w  danym  programie.  Na  przykład,  poniższe
                     polecenie  dodaje  sekwencję  klawiszy wykonującą w bash cytowanie bieżącego
                     lub poprzedniego słowa:

                     $if Bash
                     # Cytuj bieżące lub poprzednie słowo
                     "\C-xq": "\eb\"\ef\""
                     $endif

              variable
                     The variable construct provides simple equality tests for readline variables
                     and  values.   The  permitted  comparison  operators are =, ==, and !=.  The
                     variable name must be separated from the comparison operator by  whitespace;
                     the  operator  may  be  separated  from  the value on the right hand side by
                     whitespace.  Both string  and  boolean  variables  may  be  tested.  Boolean
                     variables must be tested against the values on and off.

       $endif Polecenie to, jak widać w poprzednim przykładzie, kończy wykonywanie polecenia $if.

       $else  Polecenia  w  tej  gałęzi  dyrektywy  $if  wykonywane  są  gdy  nie  powiedzie  się
              sprawdzenie warunku.

       $include
              Dyrektywa ta pobiera jako argument pojedynczą nazwę pliku i odczytuje  polecenia  i
              przypisania z tego pliku. Na przykład, poniższa dyrektywa odczytałaby /etc/inputrc:

              $include  /etc/inputrc

   Wyszukiwanie
       Readline  zapewnia  polecenia do wyszukiwania w historii poleceń (zobacz poniżej HISTORIA)
       wierszy  zawierających  zadany  łańcuch.   Istnieją  dwa   tryby   wyszukiwania:   krokowy
       (incremental) i nie-niekrokowy (non-incremental).

       Wyszukiwania  krokowe  rozpoczynają  się  przed  zakończeniem wpisywania przez użytkownika
       szukanego tekstu.  Po  wpisaniu  każdego  znaków  szukanego  łańcucha  readline  wyświetla
       następną  pozycję  historii  pasującą  do  wpisanego  do  tej pory łańcucha.  Wyszukiwanie
       krokowe wymaga tylko tylu znaków ile  potrzebne  jest  do  znalezienia  pożądanej  pozycji
       historii.   Znaki  występujące w wartości zmiennej isearch-terminators służą do przerwania
       wyszukiwania krokowego.  Jeżeli zmienna ta nie ma przypisanej  wartości,  to  wyszukiwanie
       przerywają  znaki  Escape i Control-J.  Control-G porzuca wyszukiwanie krokowe i przywraca
       pierwotny wiersz.  Gdy przerwie się wyszukiwanie, pozycja historii zawierająca poszukiwany
       łańcuch staje się bieżącym wierszem.

       W  celu  odnalezienia innych pasujących pozycji, należy nacisnąć odpowiednio Control-S lub
       Control-R.  Wyszukuje to wstecz lub w  przód  kolejną  pasującą  do  dotychczas  wpisanego
       łańcucha  pozycję  historii.   Wszystkie  inne  sekwencje klawiszy przypisane do polecenia
       readline przerywają wyszukiwanie i wykonują zadane polecenie.   Na  przykład,  znak  nowej
       linii  przerywa wyszukiwanie i akceptuje wiersz, wykonując skutkiem tego polecenie z listy
       historii.

       Readline pamięta łańcuch użyty w ostatnim wyszukiwaniu krokowym. Jeżeli Control-R zostanie
       naciśnięte  dwa  razy, bez wprowadzenia pomiędzy naciśnięciami innych znaków definiujących
       nowy łańcuch szukania, to wykorzystywany jest uprzednio zapamiętany łańcuch.

       Wyszukiwania nie-krokowe czytają cały  szukany  łańcuch  przed  rozpoczęciem  wyszukiwania
       pasujących  wierszy  historii.  Łańcuch może być wpisany przez użytkownika lub być częścią
       zawartości bieżącego wiersza.

   Nazwy poleceń Readline
       Poniżej podano listę nazw poleceń i domyślnych  sekwencji  klawiszy,  do  których  są  one
       przypisane.    Nazwy   poleceń   bez   towarzyszącej   sekwencji   klawiszy  są  domyślnie
       nieprzypisane.   W  poniższych  opisach,  punkt  oznacza  bieżącą  pozycję  kursora,   zaś
       zaznaczenie  do  pozycji  kursora  zapamiętanej  przez polecenie set-mark.  Tekst pomiędzy
       punktem a zaznaczeniem nazywany jest obszarem.

   Polecenia ruchu
       beginning-of-line (C-a)
              Przesuwa na początek bieżącego wiersza.
       end-of-line (C-e)
              Przesuwa na koniec wiersza.
       forward-char (C-f)
              Przesuwa o znak w przód.
       backward-char (C-b)
              Przesuwa o znak wstecz.
       forward-word (M-f)
              Przesuwa na koniec następnego słowa. Słowa złożone są  ze  znaków  alfanumerycznych
              (liter i cyfr).
       backward-word (M-b)
              Przesuwa na początek bieżącego, lub poprzedniego, słowa. Słowa złożone są ze znaków
              alfanumerycznych (liter i cyfr).
       shell-forward-word
              Przesuwa na koniec następnego słowa w  przód.  Słowa  są  oddzielone  niecytowanymi
              metaznakami powłoki.
       shell-backward-word
              Przesuwa  na  początek  bieżącego lub poprzedniego słowa w tył. Słowa są oddzielone
              niecytowanymi metaznakami powłoki.
       previous-screen-line
              Attempt to move point to the same physical screen column on the  previous  physical
              screen  line.  This  will  not have the desired effect if the current Readline line
              does not take up more than one physical line or if point is not  greater  than  the
              length of the prompt plus the screen width.
       next-screen-line
              Attempt  to  move  point  to  the  same physical screen column on the next physical
              screen line. This will not have the desired effect if  the  current  Readline  line
              does  not  take  up  more  than  one  physical line or if the length of the current
              Readline line is not greater than the length of the prompt plus the screen width.
       clear-display (M-C-l)
              Clear the screen and, if possible, the terminal's scrollback  buffer,  then  redraw
              the current line, leaving the current line at the top of the screen.
       clear-screen (C-l)
              Clear the screen, then redraw the current line, leaving the current line at the top
              of the screen.  With an argument, refresh the current  line  without  clearing  the
              screen.
       redraw-current-line
              Odświeża bieżący wiersz.

   Polecenia operujące na historii
       accept-line (Newline, Return)
              Akceptuje  wiersz  bez  względu na to, gdzie znajduje się kursor. Jeżeli wiersz ten
              nie jest pusty, to  dodaje  go  do  listy  historii  stosownie  do  stanu  zmiennej
              HISTCONTROL.   Jeżeli  wiersz jest zmienionym wierszem historii, to odtwarza wiersz
              historii do stanu pierwotnego.
       previous-history (C-p)
              Sprowadza poprzednie polecenie z listy historii, przesuwając się wstecz listy.
       next-history (C-n)
              Ściąga następne polecenie z listy historii, przesuwając się do przodu na liście.
       beginning-of-history (M-<)
              Przesuwa na pierwszy wiersz w historii.
       end-of-history (M->)
              Przesuwa na koniec historii wprowadzania, tj. obecnie wprowadzanego wiersza.
       reverse-search-history (C-r)
              Wyszukuje wstecz poczynając  od  bieżącego  wiersza  i  przesuwając  się,  w  razie
              potrzeby, 'w górę' historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       forward-search-history (C-s)
              Wyszukuje  w  przód  poczynając  od  bieżącego  wiersza  i przesuwając się, w razie
              potrzeby, 'w dół' historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       non-incremental-reverse-search-history (M-p)
              Wyszukuje wstecz poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem
              nie-krokowym podanego przez użytkownika łańcucha.
       non-incremental-forward-search-history (M-n)
              Wyszukuje  w  przód  poczynając  od  bieżącego wiersza posługując się wyszukiwaniem
              nie-krokowym podanego przez użytkownika łańcucha.
       history-search-forward
              Wyszukuje w przód w historii łańcucha znaków pomiędzy początkiem bieżącego  wiersza
              a punktem.  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-search-backward
              Wyszukuje wstecz w historii łańcucha znaków pomiędzy początkiem bieżącego wiersza a
              bieżącą pozycją kursora (punkt).  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-substring-search-backward
              Search backward through the history for the string of characters between the  start
              of the current line and the current cursor position (the point).  The search string
              may match anywhere in a history line.  This is a non-incremental search.
       history-substring-search-forward
              Search forward through the history for the string of characters between  the  start
              of  the  current  line  and  the  point.  The search string may match anywhere in a
              history line.  This is a non-incremental search.
       yank-nth-arg (M-C-y)
              Wstawia  pierwszy  argument  poprzedniego  polecenia   (zwykle   drugie   słowo   z
              poprzedniego  wiersza)  w  punkt (bieżącą pozycję kursora). Z argumentem n, wstawia
              n-te słowo poprzedniego polecenia (słowa w poprzednim poleceniu  zaczynają  się  od
              słowa  0).  Argument  ujemny wstawia n-te słowo od końca poprzedniego polecenia. Po
              obliczeniu argumentu n, jest on wyodrębniany w taki sposób, jak gdyby podano  opcję
              interpretowania historii "!n".
       yank-last-arg (M-., M-_)
              Wstawia ostatni argument poprzedniego polecenia (ostatnie słowo poprzedniej pozycji
              historii). Z argumentem numerycznym, zachowuje się dokładnie tak, jak yank-nth-arg.
              Kolejne  wywołania  yank-last-arg  przesuwają  wstecz listy historii, wstawiając po
              kolei ostatni argument (lub słowo określone przez argument do pierwszego wywołania)
              każdego  wiersza.  Każdy argument numeryczny podany do pomyślnego wywołania określa
              kierunek ruchu w historii. Argument ujemny zmienia kierunek poruszania się  (w  tył
              lub  w  przód).  Możliwości  interpretacji  historii  są  używane  do wyodrębnienia
              ostatniego słowa, podobnie jak gdyby wybrano interpretację historii za pomocą "!$".
       shell-expand-line (M-C-e)
              Interpretuj wiersz, jak czyni  to  powłoka.  Wykonuje  to  aliasy  i  interpretację
              historii,  jak  również  interpretację  słów powłoki. Zobacz INTERPRETACJA HISTORII
              poniżej.
       history-expand-line (M-^)
              Wykonuje  interpretację  powłoki  w  odniesieniu  do  bieżącego  wiersza.    Zobacz
              INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       magic-space
              Wykonuje interpretację powłoki w odniesieniu do bieżącego wiersza i wstawia spację.
              Zobacz INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       alias-expand-line
              Wykonuje interpretację aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.   Zobacz  ALIASY
              powyżej.
       history-and-alias-expand-line
              Wykonuje interpretację historii i aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.
       insert-last-argument (M-., M-_)
              Synonim yank-last-arg.
       operate-and-get-next (C-o)
              Accept  the  current  line  for  execution  and fetch the next line relative to the
              current line from the history  for  editing.   A  numeric  argument,  if  supplied,
              specifies the history entry to use instead of the current line.
       edit-and-execute-command (C-x C-e)
              Przywołuje  edytor  w  bieżącym  wierszu  poleceń  i  wykonuje wynik jako polecenie
              powłoki. Bash stara się wywołać  $VISUAL,  $EDITOR  i  emacs  jako  edytor,  w  tej
              kolejności.

   Polecenia zmiany tekstu
       koniec-pliku (zwykle C-d)
              Znak  wskazujący  koniec  pliku,  jak ustawiony np. przez ``stty''.  Jeśli znak tej
              jest odczytany, gdy nie ma żadnych innych znaków w wierszu, a punkt jest początkiem
              wiersza, Readline interpretuje to jako koniec wejścia i zwraca EOF.
       delete-char (C-d)
              Usuwa  znak w tym punkcie. Jeżeli funkcja jest przypisana do tego samego znaku, jak
              znak EOF tty, jak często bywa z C-d, efekt jest opisany powyżej.
       backward-delete-char (Rubout)
              Usuwa znak przed kursorem. Jeżeli podano argument  numeryczny,  zachowuje  usunięty
              tekst na stosie usunięć.
       forward-backward-delete-char
              Usuwa  znak  pod  kursorem,  chyba że kursor znajduje się na końcu wiersza, wówczas
              usuwany jest znak przed kursorem.
       quoted-insert (C-q, C-v)
              Dodaje następny znak do wiersza dosłownie. W ten sposób wstawiane są  znaki  takie,
              jak na przykład C-q.
       tab-insert (C-v TAB)
              Wstawia znak tabulacji.
       self-insert (a, b, A, 1, !, ...)
              Wstawia wpisany znak.
       transpose-chars (C-t)
              Zamienia   miejscami   znak  sprzed  punktu  ze  znakiem  w  punkcie,  równocześnie
              przesuwając punkt w przód. Jeżeli punkt  jest  na  końcu  wiersza  to  zamienia  to
              miejscami dwa znaki przed punktem. Argumenty ujemne nie skutkują.
       transpose-words (M-t)
              Zamienia   miejscami   słowo  sprzed  punktu  ze  słowem  za  punktem,  przesuwając
              równocześnie punkt za przesunięte sprzed niego słowo.  Jeżeli punkt jest  na  końcu
              wiersza to zamienia to miejscami dwa ostanie słowa wiersza.
       upcase-word (M-u)
              Zamienia  na  wielkie  litery  bieżące  (lub  następne) słowo. Z argumentem ujemnym
              zamienia na wielkie litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       downcase-word (M-l)
              Zamienia na małe litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia
              na małe litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       capitalize-word (M-c)
              Zamienia  na kapitaliki (pierwsza litera wielka, pozostałe małe) bieżące (następne)
              słowo. Z argumentem ujemnym  zamienia  na  kapitaliki  poprzednie  słowo,  ale  nie
              przesuwa punktu.
       overwrite-mode
              Przełącza  tryb nadpisywania. Z jawnym, dodatnim argumentem liczbowym, przełącza do
              trybu nadpisywania. Z jawnym, niedodatnim argumentem liczbowym, przełącza do  trybu
              wstawiania. Polecenie dotyczy jedynie trybu emacs, tryb vi nadpisuje w inny sposób.
              Każde odwołania do readline()  jest  uruchamiane  w  trybie  wstawiania.  W  trybie
              nadpisywania, znaki przypisane do self-insert zastępują tekst pod kursorem, zamiast
              przesuwać go w prawą stronę. Znaki  przypisane  do  backward-delete-char  zastępują
              znak przed kursorem spacją. Domyślnie, to polecenie nie jest przypisane.

   Usuwanie i wklejanie
       kill-line (C-k)
              Usuwa tekst od punktu do końca wiersza.
       backward-kill-line (C-x Rubout)
              Usuwa wstecz do początku wiersza.
       unix-line-discard (C-u)
              Usuwa  wstecz  od  punktu  do  początku  wiersza. Usuwany tekst jest zachowywany na
              stosie usunięć.
       kill-whole-line
              Usuwa wszystkie znaki bieżącego wiersza, bez względu na położenie punktu.
       kill-word (M-d)
              Usuwa od punktu do końca bieżącego słowa, lub  jeśli  użyte  pomiędzy  słowami,  do
              końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez forward-word.
       backward-kill-word (M-Rubout)
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu.  Granice  słów  są  takie  same,  jak  używane  przez
              backward-word.
       shell-kill-word
              Usuwa od kursora do końca bieżącego słowa lub, jeśli kursor znajduje  się  pomiędzy
              słowami,  do  końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez
              shell-forward-word.
       shell-backward-kill-word
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu.  Granice  słów  są  takie  same,  jak  używane  przez
              shell-backward-word.
       unix-word-rubout (C-w)
              Usuwa  słowo sprzed punktu, jako separatora słów używając białych znaków.  Usunięty
              tekst zachowywany jest na stosie usunięć.
       unix-filename-rubout
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu,  jako  separatora  słów  używając  białych  znaków  i
              ukośnika.Usunięty tekst zachowywany jest na stosie usunięć.
       delete-horizontal-space (M-\)
              Usuwa wszystkie spacje i tabulatory wokół punktu.
       kill-region
              Usuwa tekst w bieżącym obszarze.
       copy-region-as-kill
              Kopiuje tekst obszaru do bufora usuwania.
       copy-backward-word
              Kopiuje  słowo  sprzed  punktu do bufora usuwania.  Granice słów są takie same, jak
              dla backward-word.
       copy-forward-word
              Kopiuje słowo występujące po punkcie do bufora usuwania.   Granice  słów  są  takie
              same, jak dla forward-word.
       yank (C-y)
              Wkleja wierzchołek stosu usunięć do bufora w punkcie (w miejscu kursora).
       yank-pop (M-y)
              Obraca  stos usunięć i wkleja nowy wierzchołek. Działa tylko następując po yank lub
              yank-pop.

   Argumenty numeryczne
       digit-argument (M-0, M-1, ..., M--)
              Dodaje tę cyfrę do już składanego argumentu  lub  rozpoczyna  nowy  argument.   M--
              rozpoczyna argument ujemny.
       universal-argument
              Jest  to  inna metoda podawania argumentu.  Jeżeli po tym poleceniu występuje jedna
              lub więcej cyfr, z opcjonalnym początkowym znakiem minus,  to  cyfry  te  definiują
              argument.    Jeżeli   po   poleceniu   występują   cyfry,   to  powtórne  wykonanie
              universal-argument kończy  argument  numeryczny,  ale  w  przeciwnym  wypadku  jest
              ignorowane.  W przypadku specjalnym, jeżeli bezpośrednio po tym poleceniu występuje
              znak nie będący ani cyfrą ani znakiem minus, to  argument  licznik  dla  następnego
              polecenia  mnożony  jest  przez cztery.  Argument licznik [zwykle powtórzeń] wynosi
              początkowo cztery, toteż wykonanie tej funkcji po raz pierwszy  nadaje  mu  wartość
              cztery, po raz drugi szesnaście, i tak dalej.

   Uzupełnianie
       complete (TAB)
              Usiłuje przeprowadzić uzupełnianie tekstu przed punktem.  Bash próbuje uzupełniania
              traktując tekst kolejno: jako zmienną  (jeżeli  tekst  zaczyna  się  od  $),  nazwę
              użytkownika (jeśli tekst zaczyna się od ~), nazwę hosta (jeśli tekst zaczyna się od
              @) lub polecenie (łącznie z aliasami i funkcjami). Jeżeli żadne  z  powyższych  nie
              daje dopasowania, to próbowane jest uzupełnianie nazw plików.
       possible-completions (M-?)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu przed punktem.
       insert-completions (M-*)
              Wstawia  przed  punktem wszystkie uzupełnienia tekstu, które zostałyby wygenerowane
              przez possible-completions.
       menu-complete
              Podobne do complete, ale zastępuje słowo, jakie ma zostać  uzupełnione  pojedynczym
              uzupełnieniem  z  listy  możliwych.   Powtarzane  wykonanie  menu-complete powoduje
              krokowe przechodzenie przez listę możliwych uzupełnień i wstawianie każdego z  nich
              po  kolei  (zamiast uzupełnianego słowa).  Na końcu listy uzupełnień emitowany jest
              sygnał dźwiękowy (zależny od ustawienia bell-style) i  przywracany  jest  pierwotny
              tekst.   Argument  n przesuwa n pozycji w przód na liście dopasowań; do przesuwania
              się wstecz można użyć argumentu ujemnego. Polecenie w zamierzeniu ma być przypisane
              do klawisza TAB, ale domyślnie nie jest przypisane.
       menu-complete-backward
              Podobne   do  menu-complete,  ale  przemieszcza  się  wstecz  po  liście  możliwych
              uzupełnień, identycznie gdyby menu-complete podano ujemny  argument.  To  polecenie
              jest domyślnie nieprzypisane.
       delete-char-or-list
              Usuwa  znak  pod  kursorem,  jeśli  nie  jest  to początek bądź koniec wiersza (jak
              delete-char). Na końcu wiersza, zachowuje się identycznie jak possible-completions.
              To polecenie jest domyślnie nieprzypisane.
       complete-filename (M-/)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie nazw plików na tekście sprzed kursora.
       possible-filename-completions (C-x /)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę pliku.
       complete-username (M-~)
              Usiłuje  wykonać  uzupełnianie  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak  nazwę
              użytkownika.
       possible-username-completions (C-x ~)
              Pokazuje możliwe  uzupełnienia  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak  nazwę
              użytkownika.
       complete-variable (M-$)
              Usiłuje  wykonać  uzupełnianie  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go jak zmienną
              powłoki.
       possible-variable-completions (C-x $)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak  zmienną
              powłoki.
       complete-hostname (M-@)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       possible-hostname-completions (C-x @)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       complete-command (M-!)
              Usiłuje   uzupełnić   tekst  sprzed  punktu,  traktując  go  jak  nazwę  polecenia.
              Uzupełnianie  polecenia  próbuje  dopasować  tekst   kolejno   do   aliasów,   słów
              zastrzeżonych,  funkcji powłoki, poleceń wbudowanych powłoki i wreszcie nazw plików
              wykonywalnych.
       possible-command-completions (C-x !)
              Pokazuje możliwe  uzupełnienia  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak  nazwę
              polecenia.
       dynamic-complete-history (M-TAB)
              Usiłuje  uzupełnić  tekst  sprzed kursora, w celu odnalezienia możliwych uzupełnień
              porównując go z wierszami listy historii.
       dabbrev-expand
              Usiłuje wykonać uzupełnienie menu na tekście sprzed kursora,  w  celu  odnalezienia
              możliwych uzupełnień porównując go z wierszami listy historii.
       complete-into-braces (M-{)
              Wykonuje  uzupełnianie  nazwy  pliku  i  wstawia listę możliwych uzupełnień ujętą w
              nawiasy  klamrowe,  tak  że  jest  ona  dostępna  dla   powłoki   (zobacz   powyżej
              Interpretacja nawiasów).

   Makra klawiaturowe
       start-kbd-macro (C-x ()
              Rozpoczyna zachowywanie wpisywanych znaków w bieżącym makrze klawiaturowym.
       end-kbd-macro (C-x ))
              Zatrzymuje  zachowywanie  wpisywanych  znaków  w  bieżącym  makrze  klawiaturowym i
              przechowuje definicję.
       call-last-kbd-macro (C-x e)
              Ponownie wykonuje zdefiniowane makro klawiaturowe, powodując pojawianie się  znaków
              makra tak, jakby zostały wpisane z klawiatury.
       print-last-kbd-macro ()
              Wypisuje ostatnie makro klawiaturowe, w formacie przeznaczonym do pliku inputrc.

   Różne
       re-read-init-file (C-x C-r)
              Odczytuje  zawartość  pliku  inputrc i dołącza wszystkie znalezione tam przypisania
              klawiszy i zmiennych.
       abort (C-g)
              Zaniechuje bieżącego polecenia edycji i emituje sygnał dźwiękowy terminala (zgodnie
              z ustawieniami bell-style).
       do-lowercase-version (M-A, M-B, M-x, ...)
              If  the  metafied  character  x  is uppercase, run the command that is bound to the
              corresponding metafied lowercase character.  The behavior  is  undefined  if  x  is
              already lowercase.
       prefix-meta (ESC)
              Poprzedza przedrostkiem meta następny wpisany znak.  ESC f jest równoważne Meta-f.
       undo (C-_, C-x C-u)
              Krokowe cofnięcie operacji, pamiętane odrębnie dla każdego wiersza.
       revert-line (M-r)
              Cofa  wszystkie zmiany wykonane na tym wierszu. Podobne do wykonania polecenia undo
              wystarczająco wiele razy, by przywrócić wiersz do stanu początkowego.
       tilde-expand (M-&)
              Wykonuje interpretację tyldy w odniesieniu do bieżącego słowa.
       set-mark (C-@, M-<spacja>)
              stawia znacznik (mark) w  bieżącym  punkcie.  Jeżeli  podano  argument  numeryczny,
              znacznik jest ustawiany na takiej pozycji.
       exchange-point-and-mark (C-x C-x)
              Zamień   punkt   ze   znacznikiem.  Aktualna  pozycja  kursora  ustawiana  jest  na
              zapamiętaną, a dotychczasowa pozycja zachowywana jako znacznik.
       character-search (C-])
              Odczytywany jest znak a punkt przesuwa się  na  następne  wystąpienie  tego  znaku.
              Licznik ujemny wyszukuje poprzednie wystąpienia.
       character-search-backward (M-C-])
              Odczytywany  jest  znak  a punkt przesuwa się na poprzednie wystąpienie tego znaku.
              Licznik ujemny wyszukuje kolejne wystąpienia.
       skip-csi-sequence
              Odczytuje wystarczająco wiele znaków, aby  pobrać  sekwencje  wielu  klawiszy,  np.
              zdefiniowaną  przez  klawisze  takie  jak Home i End. Takie sekwencje zaczynają się
              znacznikiem sekwencji kontrolnej (Control  Sequence  Indicator  -  CSI),  z  reguły
              ESC-[.  Jeśli taka sekwencja jest przypisana do "\[", to klawisze wchodzące w skład
              tej sekwencji nie będą działać (chyba że zostały  jawnie  przypisane  do  polecenia
              readline)  zamiast  wstawiać niepowiązane znaki do bufora edycyjnego. Domyślnie, to
              polecenie jest nieprzypisane, ale przypisanie powinno  przeważnie  odnosić  się  do
              ESC-[.
       insert-comment (M-#)
              Bez  argumentu  numerycznego,  na początek bieżącego wiersza wstawiana jest wartość
              zmiennej comment-begin readline. Jeśli podano  numeryczny  argument,  to  polecenia
              działa  jak  przełącznik:  jeśli  znaki  na początku wiersza nie pasują do wartości
              comment-begin,  to  wartość  jest  wstawiana,  w   przeciwnym   wypadku   znaki   w
              comment-begin są usuwane z początku każdego wiersza. W każdym przypadku wiersz jest
              akceptowany  tak,  jakby  wprowadzono   znak   nowej   linii.    Domyślna   wartość
              comment-begin  powoduje,  że polecenie to czyni bieżący wiersz komentarzem powłoki.
              Jeśli numeryczny argument powoduje usunięcie  znaku  komentarza,  to  dany  wiersze
              będzie wykonany przez powłokę.
       glob-complete-word (M-g)
              Słowo  sprzed  kursora  jest  traktowane  jako  wzorzec rozwijania nazw plików, bez
              jawnego  dodania  gwiazdki  (asterysku).  Ten  wzorzec   może   zostać   użyty   do
              wygenerowania listy pasujących nazw plików do możliwych uzupełnień.
       glob-expand-word (C-x *)
              Słowo sprzed kursora traktowane jest jak wzorzec rozwijania nazw plików i wstawiana
              jest lista pasujących  nazw,  zastępując  słowo-wzorzec.  Jeśli  podano  numeryczny
              argument, to przed rozwijaniem nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       glob-list-expansions (C-x g)
              Wyświetlana jest lista rozwinięć, jakie zostałyby utworzone przez glob-expand-word,
              a wiersz jest ponownie wyświetlany. Jeśli  podano  numeryczny  argument,  to  przed
              rozwijaniem nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       dump-functions
              Wypisuje  do  strumienia  wyjściowego  readline wszystkie funkcje i ich przypisania
              klawiszy. Jeżeli podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest  formatowane  w  taki
              sposób, by można zrobić je częścią pliku inputrc.
       dump-variables
              Wypisuje do strumienia wyjściowego readline wszystkie ustawialne zmienne readline i
              ich wartości. Jeżeli podano argument numeryczny, wyjście jest  formatowane  w  taki
              sposób, by można zrobić je częścią pliku inputrc.
       dump-macros
              Wypisuje  wszystkie sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie
              dają w wyniku.  Jeżeli podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w  taki
              sposób, by można zrobić je częścią pliku inputrc.
       display-shell-version (C-x C-v)
              Wyświetla informację o wersji aktualnego egzemplarza bash.

   Programowalne uzupełnianie
       Gdy  następuje  próba uzupełnienia słowa dla argumentu polecenia, dla którego zdefiniowano
       specyfikację uzupełniania (completion specification,  compspec)  przy  pomocy  wbudowanego
       polecenia  complete  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI poniżej), wywoływane są usługi
       programowalnego uzupełniania.

       First, the command  name  is  identified.   If  the  command  word  is  the  empty  string
       (completion attempted at the beginning of an empty line), any compspec defined with the -E
       option to complete is used.  If a compspec has been defined for that command, the compspec
       is used to generate the list of possible completions for the word.  If the command word is
       a full pathname, a compspec for the full pathname is searched for first.  If  no  compspec
       is  found  for  the  full  pathname, an attempt is made to find a compspec for the portion
       following the final slash.  If those searches do not result in a  compspec,  any  compspec
       defined  with  the  -D  option to complete is used as the default.  If there is no default
       compspec, bash attempts alias expansion on  the  command  word  as  a  final  resort,  and
       attempts to find a compspec for the command word from any successful expansion.

       Po  odnalezieniu  compspec,  jest ono używane do utworzenia listy pasujących słów.  Jeżeli
       compspec nie zostało znalezione, to  wykonywane  jest  domyślne  uzupełnianie  basha,  jak
       opisano powyżej w Uzupełnianie.

       Na  początek, używane są akcje określone przez compspec. Zwracane są wyłącznie dopasowania
       poprzedzone dopasowywanym słowem.  Gdy do uzupełniania nazw  plików  lub  katalogów  użyto
       opcji -f lub -d, do filtrowania dopasowań wykorzystywana jest zmienna powłoki FIGNORE.

       W  następnej  kolejności  tworzone  są  ewentualne  uzupełnienia  określone  przez wzorzec
       rozwinięcia nazw plików opcji -G.  Słowa tworzone  przez  wzorzec  nie  muszą  pasować  do
       uzupełnianego   słowa.   Zmienna  powłoki  GLOBIGNORE  nie  jest  używana  do  filtrowania
       dopasowań, ale zmienna FIGNORE jest używana.

       Następnie, brany jest pod uwagę łańcuch podany  jako  argument  opcji  -W.   Łańcuch  jest
       najpierw  rozbijany  przy zastosowaniu znaków ze zmiennej specjalnej IFS jako separatorów.
       Honorowane  jest  cytowanie  powłoki.   Później  każde  ze  słów  interpretowane  jest   z
       wykorzystaniem   interpretacji  nawiasów,  interpretacji  tyld,  podstawiania  parametrów,
       interpretacji zmiennych i wyrażeń  arytmetycznych  i  podstawiania  wyników  poleceń,  jak
       opisano  powyżej  w  sekcji  INTERPRETACJA.   Wyniki  są  rozbijane  z zastosowaniem reguł
       opisanych powyżej w  sekcji  Podział  na  słowa.   Wyniki  interpretacji  są  dopasowywane
       przedrostkiem z uzupełnianym słowem, a pasujące słowa stają się możliwymi uzupełnieniami.

       Po utworzeniu tych dopasowań, wywoływana jest funkcja lub polecenie określone opcjami -F i
       -C.  Podczas wywoływania polecenia czy funkcji, zmiennym COMP_LINE, COMP_POINT, COMP_KEY i
       COMP_TYPE  przypisywane  są  wartości,  jak  opisano  to powyżej w sekcji Zmienne powłoki.
       Jeżeli wywoływana  jest  funkcja  powłoki,  ustawiane  są  również  zmienne  COMP_WORDS  i
       COMP_CWORD.   Kiedy wywoływana jest funkcja czy polecenie, pierwszym argumentem ($1) staje
       się  nazwa  polecenia,  którego  argumenty  są  uzupełniane,  drugim  argumentem  ($2)  --
       uzupełniane  słowo,  a trzecim słowem ($3) poprzedzające w wierszu poleceń słowo aktualnie
       uzupełniane.  Nie jest wykonywane żadne filtrowanie utworzonych  uzupełnień  stosownie  do
       uzupełnianego słowa. Funkcja czy polecenie mają pełną swobodę tworzenia dopasowań.

       W pierwszej kolejności wywoływana jest funkcja określona przez -F.  Do tworzenia dopasowań
       może ona korzystać z dowolnych możliwości powłoki, łącznie z opisanym  poniżej  poleceniem
       wbudowanym  compgen.  Funkcja  musi  umieścić  możliwe  uzupełnienia w zmiennej tablicowej
       COMPREPLY, jedno na element tablicy.

       Następnie,  wywoływane  jest  polecenie  określone  opcją  -C,  działające  w   środowisku
       równoważnym  podstawianiu  poleceń.   Powinno  ono  wypisać  listę uzupełnień, po jednym w
       wierszu, na standardowe wyjście.  Jeżeli jest to  niezbędne,  do  utworzenia  znaku  nowej
       linii można użyć odwróconego ukośnika.

       Po  utworzeniu wszelkich możliwych uzupełnień, do listy tej stosowany jest filtr określony
       opcją -X.  Filtr jest takim wzorcem, jak używany przy rozwijaniu nazw ścieżkowych.  Znak &
       we  wzorcu  zastępowany  jest  tekstem  uzupełnianego  słowa.   Literał  &  można otrzymać
       poprzedzając go odwrotnym ukośnikiem;  odwrotny  ukośnik  zostanie  usunięty  przed  próbą
       dopasowania.  Wszystkie uzupełnienia pasujące do wzorca będą usunięte z listy.  Początkowy
       ! daje zaprzeczenie wzorca. Będą wówczas usuwane  uzupełnienia  nie  pasujące  do  wzorca.
       Jeśli  włączona  jest  opcja  powłoki  nocasematch,  to  dopasowanie  jest  wykonywane bez
       uwzględniania wielkości liter.

       Na koniec, do każdego elementu  listy  dodawane  są  przedrostek  i  przyrostek  określone
       opcjami  -P i -S, a wynik zwracany jest do kodu uzupełniania readline jako lista możliwych
       uzupełnień.

       Jeśli  poprzednio  zastosowane  działania  nie  utworzyły  żadnych  dopasowań,  zaś   przy
       definiowaniu  compspec  podano  opcję  -o  dirnames polecenia complete, to dokonywana jest
       próba uzupełnienia nazwy katalogu.

       Jeśli do complete podano opcję -o plusdir gdy istnieje  zdefiniowane  compspec,  to  próba
       dopasowania  nazw  katalogów  jest przeprowadzana, a ewentualne dopasowania są dodawane do
       wyników innych akcji.

       Domyślnie, jeżeli znaleziono compspec, to cokolwiek ono  utworzy  zwracane  jest  do  kodu
       uzupełniającego  jako  pełny  zestaw  możliwych  uzupełnień.   Nie  są  próbowane domyślne
       uzupełnienia bash, a domyślne uzupełnianie nazw ścieżkowych przez readline jest wyłączone.
       Jeśli  przy  definiowaniu  compspec  podano  opcję  -o bashdefault, to jeżeli compspec nie
       utworzy żadnych uzupełnień, wykonane  zostanie  domyślne  uzupełnienia  bash.  Jeśli  przy
       definiowaniu  compspec  podano opcję -o default polecenia complete, to jeżeli compspec nie
       utworzy żadnych uzupełnień, wykonane zostanie domyślne uzupełnianie z readline  (i,  jeśli
       próbowano domyślnych uzupełnień bash, także one).

       Gdy  compspec  informuje  o  żądaniu  uzupełnienia nazwy katalogu, funkcje programowalnego
       uzupełnienia wymuszają na  readline  dodanie  ukośnika,  do  uzupełnianych  nazw  będących
       dowiązaniami   symbolicznymi   do   katalogów,  które  są  przedmiotem  wartości  zmiennej
       mark-direstories readline, niezależnie od ustawienia  zmiennej  mark-symlinked-directories
       readline.

       Istnieje   pewna  obsługa  uzupełnień  modyfikowanych  dynamicznie.  Jest  to  szczególnie
       użyteczne w kombinacji z domyślnym uzupełnianiem z opcją complete -D. W przypadku  funkcji
       powłoki,  wykonywanych jako odpowiedzialne za uzupełnianie, możliwe jest poinformowanie że
       uzupełnienie powinno być ponowione za pomocą kodu zakończenia równego 124.  Jeśli  funkcja
       powłoki  zwróci  124  i  zmieni  powiązany compspec poleceniem, którego próbę uzupełnienia
       podjęto (podanego jako pierwszy  argument  gdy  funkcja  jest  wykonywana),  programowalne
       uzupełnianie rozpoczyna od początku, próbując znaleźć nowy compspec dla polecenia. Pozwala
       na ustawianie uzupełnień budowanych dynamicznie po wykonanej próbie uzupełnienia,  zamiast
       ładowania ich wszystkich naraz.

       Przykładowo,   przyjmując   że  istnieje  biblioteka  składająca  się  z  compspec,  każda
       przechowywana w pliku odpowiadającym nazwie polecenia,  to  następująca  domyślna  funkcja
       uzupełnienia załaduje uzupełnienia dynamicznie:

       _completion_loader()
       {
            . "/etc/bash_completion.d/$1.sh" >/dev/null 2>&1 && return 124
       }
       complete -D -F _completion_loader -o bashdefault -o default

HISTORIA

       Jeżeli  włączona  jest  opcja  -o  history  wbudowanego polecenia set, to powłoka zapewnia
       dostęp do historii poleceń, listy  poleceń  poprzednio  wprowadzonych.   Wartość  zmiennej
       HISTSIZE  wykorzystywana  jest  jako  liczba  poleceń  do  zachowania  na liście historii.
       Zachowywany jest tekst ostatnich HISTSIZE poleceń  (domyślnie  500).  Powłoka  przechowuje
       każde  polecenie  na  liście  przed  podstawieniem wartości parametrów i zmiennych (zobacz
       powyżej INTERPRETACJA), ale przed  wykonaniem  interpretacji  historii,  w  zależności  od
       wartości zmiennych powłoki HISTIGNORE i HISTCONTROL.

       On  startup,  the  history  is  initialized  from  the file named by the variable HISTFILE
       (default ~/.bash_history).  The file named by the  value  of  HISTFILE  is  truncated,  if
       necessary,  to  contain  no  more  than  the  number  of  lines  specified by the value of
       HISTFILESIZE.  If HISTFILESIZE is unset, or set to null, a non-numeric value, or a numeric
       value  less  than zero, the history file is not truncated.  When the history file is read,
       lines beginning with the history comment character followed immediately  by  a  digit  are
       interpreted as timestamps for the following history line.  These timestamps are optionally
       displayed depending on the value of  the  HISTTIMEFORMAT  variable.   When  a  shell  with
       history  enabled  exits,  the  last  $HISTSIZE  lines  are copied from the history list to
       $HISTFILE.  If the histappend shell option is enabled (see the description of shopt  under
       SHELL  BUILTIN  COMMANDS below), the lines are appended to the history file, otherwise the
       history file is overwritten.  If HISTFILE is unset, or if the history file is  unwritable,
       the  history is not saved.  If the HISTTIMEFORMAT variable is set, time stamps are written
       to the history file, marked with the history comment character, so they may  be  preserved
       across  shell sessions.  This uses the history comment character to distinguish timestamps
       from other history lines.  After saving the history, the  history  file  is  truncated  to
       contain  no  more  than  HISTFILESIZE  lines.  If HISTFILESIZE is unset, or set to null, a
       non-numeric value, or a numeric value less than zero, the history file is not truncated.

       Do edycji lub ponownego wykonania części listy  historii  można  korzystać  z  wbudowanego
       polecenia  fc (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Wbudowanego polecenia history
       można używać do wyświetlania lub zmiany listy historii  i  manipulacji  plikiem  historii.
       Podczas  posługiwania się edycją wiersza poleceń, w każdym z trybów edycji umożliwiających
       dostęp do listy historii, dostępne są polecenia przeszukiwania.

       Powłoka umożliwia kontrolę nad tym, jakie  polecenia  są  zachowywane  na  liście.   Można
       ustawić zmienne HISTCONTROL i HISTIGNORE, co spowoduje, że powłoka będzie zachowywać tylko
       podzbiór wprowadzonych poleceń.  Opcja powłoki cmdhist, jeżeli jest włączona, powoduje, że
       powłoka  będzie  usiłować  zachować  każdy  wiersz  polecenia wielowierszowego w tej samej
       pozycji historii, dodając, gdzie jest  to  niezbędne,  średniki,  by  zachować  poprawność
       składni.   Opcja  powłoki  lithist  powoduje,  że  powłoka  będzie  zachowywać polecenia z
       osadzonymi znakami nowej linii zamiast średników. Zobacz opis wbudowanego shopt poniżej, w
       sekcji  WBUDOWANE  POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz informacje o ustawianiu i kasowaniu
       opcji powłoki.

INTERPRETACJA HISTORII

       The shell supports a history expansion feature that is similar to the history expansion in
       csh.   This section describes what syntax features are available.  This feature is enabled
       by default for interactive shells, and can be disabled using the  +H  option  to  the  set
       builtin command (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).  Non-interactive shells do not perform
       history expansion by default.

       Interpretacja historii  wprowadza  słowa  z  listy  historii  do  strumienia  wejściowego,
       ułatwiając powtarzanie poleceń lub poprawianie szybkie błędów w poprzednich poleceniach.

       History expansion is performed immediately after a complete line is read, before the shell
       breaks it into words, and is performed on each line individually without taking quoting on
       previous  lines  into  account.   It  takes place in two parts.  The first is to determine
       which line from the history list to use during substitution.   The  second  is  to  select
       portions  of  that  line  for  inclusion into the current one.  The line selected from the
       history is the event, and the portions of  that  line  that  are  acted  upon  are  words.
       Various modifiers are available to manipulate the selected words.  The line is broken into
       words in the same fashion as when reading input, so that  several  metacharacter-separated
       words  surrounded by quotes are considered one word.  History expansions are introduced by
       the appearance of the history expansion character, which is ! by default.  Only  backslash
       (\) and single quotes can quote the history expansion character, but the history expansion
       character is also treated as quoted if it immediately precedes the closing double quote in
       a double-quoted string.

       Następujące   znaki   powstrzymują   interpretację   historii   jeśli  zostaną  znalezione
       bezpośrednio za znakiem interpretacji historii,  nawet  jeśli  jest  niecytowany:  spacja,
       tabulacja,  znak  nowego  wiersza,  znak powrotu karetki i =. Jeśli włączono opcję powłoki
       extglob, to ( również zapobiegnie interpretacji.

       Kilka opcji powłoki ustawianych przy pomocy  shopt  może  służyć  do  śledzenia  działania
       interpretacji  historii.   Jeżeli  opcja  histverify  powłoki  jest  włączona (zobacz opis
       wbudowanego shopt)  i używane jest readline, to podstawienia historii nie  są  natychmiast
       przesyłane do analizatora składni (parsera) powłoki.  Zamiast tego, zinterpretowany wiersz
       jest ponownie ładowany do bufora edycyjnego readline w celu dalszej  modyfikacji.   Jeżeli
       wykorzystywane   jest   readline   i   włączona   jest  opcja  histreedit,  to  zakończone
       niepowodzeniem podstawienie historii zostanie ponownie  załadowane  do  bufora  edycyjnego
       readline w celu poprawienia.  Opcją -p wbudowanego polecenia history można posłużyć się do
       oglądnięcia,  co  zrobi  interpretacja  historii  przed  jej  zastosowaniem.    Opcji   -s
       wbudowanego  polecenia  history można użyć w celu dodania poleceń na koniec listy historii
       bez faktycznego ich wykonania, tak że będą dostępne dla następnych przywołań.

       Powłoka pozwala na kontrolowanie różnych znaków stosowanych przez mechanizm  interpretacji
       historii  (zobacz  opis  histchars  powyżej,  w  sekcji  Zmienne  powłoki).  Do oznaczania
       pieczątek czasowych, powłoka używa znaku komentarza  historii  podczas  zapisywania  pliku
       historii.

   Desygnatory zdarzeń (Event Designators)
       Desygnator  zdarzenia jest odwołaniem do pozycji wiersza poleceń na liście historii. O ile
       odwołanie nie jest absolutne, zdarzenia są relatywne w  stosunku  do  bieżącej  pozycji  w
       liście historii.

       !      Rozpoczyna  podstawianie  historii,  z  wyjątkiem  sytuacji,  gdy  występuje po nim
              odstęp, znak nowej linii, = lub ( (gdy  włączono  opcję  powłoki  extglob  używając
              wbudowanego shopt).
       !n     Wskazuje na n-ty wiersz poleceń.
       !-n    Wskazuje na wiersz poleceń bieżący minus n.
       !!     Wskazuje na poprzednie polecenie. jest to synonim `!-1'.
       !łańcuch
              Wskazuje na ostatnie poleceniem rozpoczynające się od łańcucha.
       !?łańcuch[?]
              Refer to the most recent command preceding the current position in the history list
              containing string.  The trailing ? may be omitted if string is followed immediately
              by  a  newline.   If  string  is missing, the string from the most recent search is
              used; it is an error if there is no previous search string.
       ^łańcuch1^łańcuch2^
              Szybkie  podstawianie.  Powtarza  ostatnie  polecenie,  wymieniając   łańcuch1   na
              łańcuch2.  Równoważnik ,,!!:s^◈a◈cuch1^◈a◈cuch2^ (zobacz poniżej Modyfikatory).
       !#     Cały wiersz poleceń wpisany do tego momentu.

   Desygnatory słów (Word Designators)
       Desygnatory  słów  służą  do  wybierania ze zdarzenia żądanych słów.  Dwukropek : oddziela
       określenie zdarzenia od desygnatora słowa.  Może  być  pominięty  jeśli  desygnator  słowa
       rozpoczyna  się  od  ^, $, *, - lub %.  Słowa numerowane są od początku wiersza, przy czym
       pierwsze ma numer  0  (zero).   Słowa  są  wstawiane  do  bieżącego  wiersza,  rozdzielane
       pojedynczymi spacjami.

       0 (zero)
              Słowo zerowe. Dla powłoki jest to słowo polecenia.
       n      n-te słowo.
       ^      Pierwszy argument. To znaczy, słowo 1.
       $      Ostatnie  słowo.  Jest  to  zwykle  ostatni  argument, ale jest interpretowany jako
              zerowe słowo, gdy jest tylko jedno słowo w wierszu.
       %      The first word matched by the most recent `?string?' search, if the  search  string
              begins with a character that is part of a word.
       x-y    Zakres słów; `-y' jest skróconym `0-y'.
       *      Wszystkie  słowa prócz zerowego. jest to synonim dla `1-$'.  Nie jest błędem użycie
              * jeśli w zdarzeniu jest tylko jedno słowo; w tym przypadku zwracany  jest  łańcuch
              pusty.
       x*     Skrót od x-$.
       x-     Abbreviates  x-$ like x*, but omits the last word.  If x is missing, it defaults to
              0.

       jeśli desygnator słowa podano bez określenia  zdarzenia,  za  zdarzenie  przyjmowane  jest
       poprzednie polecenie.

   Modyfikatory
       After  the  optional  word  designator,  there may appear a sequence of one or more of the
       following modifiers, each preceded by a `:'.  These modify, or edit,  the  word  or  words
       selected from the history event.

       h      Usuwa końcową składową nazwy pliku, pozostawiając tylko początek.
       t      Usuwa wszystkie początkowe składowe nazwy pliku, pozostawiając koniec.
       r      Usuwa   kończący   przyrostek   postaci  .xxx,  pozostawiając  główną  część  nazwy
              (basename).
       e      Usuwa wszystko prócz końcowego przyrostka.
       p      Wypisuje nowe polecenie, ale go nie wykonuje.
       q      Cytuje podstawiane słowa, zabezpieczając je przed dalszym podstawianiem.
       x      Quote the substituted words as with q, but break into words at blanks and newlines.
              The q and x modifiers are mutually exclusive; the last one supplied is used.
       s/stary/nowy/
              Substitute  new  for  the first occurrence of old in the event line.  Any character
              may be used as the delimiter in place of /.  The final delimiter is optional if  it
              is  the  last  character of the event line.  The delimiter may be quoted in old and
              new with a single backslash.  If & appears in new, it is replaced by old.  A single
              backslash will quote the &.  If old is null, it is set to the last old substituted,
              or, if no  previous  history  substitutions  took  place,  the  last  string  in  a
              !?string[?] search.  If new is null, each matching old is deleted.
       &      Powtarza poprzednie podstawienie.
       g      Powoduje,  że  zmiany  zostaną  zastosowane do całego wiersza zdarzenia.  Używany w
              połączeniu z `:s' (np. `:gs/stary/nowy/')  lub `:&'. Jeśli użyty z `:s', to zamiast
              /  można  posłużyć  się  dowolnym  separatorem, a ostatni separator jest opcjonalny
              jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza zdarzenia.
       G      Apply the following `s' or `&' modifier once to each word in the event line.

WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI

       Unless otherwise noted, each builtin command  documented  in  this  section  as  accepting
       options  preceded  by - accepts -- to signify the end of the options.  The :, true, false,
       and test/[ builtins do not accept options and  do  not  treat  --  specially.   The  exit,
       logout,  return,  break,  continue,  let,  and shift builtins accept and process arguments
       beginning with - without requiring --.  Other builtins that accept arguments but  are  not
       specified as accepting options interpret arguments beginning with - as invalid options and
       require -- to prevent this interpretation.
       : [argumenty]
              Bez efektów;  polecenie  to  nie  robi  niczego  poza  interpretacją  argumentów  i
              wykonaniem ewentualnych podanych przekierowań. Zwracany status to zero.

        .  plik [argumenty]
       source plik [argumenty]
              Odczytuje  i  wykonuje  polecenia z zadanego pliku w aktualnym środowisku powłoki i
              zwraca kod zakończenia ostatniego wykonanego polecenia z tego pliku.  Jeżeli  nazwa
              pliku  nie  zawiera  ukośnika,  to do znalezienia katalogu go zawierającego używana
              jest zmienna PATH.  Plik poszukiwany w PATH nie musi być wykonywalny.   Jeśli  bash
              nie  jest  w  trybie  posix,  wówczas  jeżeli  nie  znaleziono  pliku  w  PATH,  to
              przeszukiwany jest katalog bieżący.  Jeśli we wbudowanym poleceniu shopt  wyłączona
              jest  opcja  sourcepath,  to  PATH  nie  jest  przeszukiwane.   jeśli podano jakieś
              argumenty, to stają się one parametrami pozycyjnymi podczas  wykonywania  pliku.  W
              przeciwnym razie argumenty pozycyjne pozostają bez zmian. Jeśli włączona jest opcja
              -T, source dziedziczy pułapki z DEBUG; jeśli nie, występujący łańcuch pułapki DEBUG
              jest zachowywany i przechowywany wokół wywołania do source, a source kasuje pułapkę
              DEBUG przy jej wykonaniu. Jeśli -T nie  jest  ustawione,  a  plik  źródłowy  zmieni
              pułapkę DEBUG, nowa wartość jest odzyskiwana po zakończeniu source. Kod zakończenia
              jest kodem ostatniego zakończonego przez skrypt polecenia  (0  jeśli  nie  wykonano
              żadnego  polecenia),  a  fałszem  jeżeli  nie  znaleziono  pliku  lub  nie można go
              odczytać.

       alias [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Alias bez argumentów bądź z opcją -p wypisuje na standardowym wyjściu listę aliasów
              w  postaci  alias  nazwa=wartość.  Jeśli nie dostarczono argumentów, to definiowany
              jest alias (synonim)  dla każdej nazwy,  dla  której  podano  wartość.   Początkowa
              spacja  w  wartości powoduje, że podczas interpretacji aliasu następne słowo będzie
              sprawdzane na podstawianie aliasów.  Dla  każdej  nazwy  z  listy  argumentów,  dla
              której  nie  podano wartości, wypisywana jest nazwa i wartość aliasu.  Alias zwraca
              prawdę, chyba że podano nazwę, dla której nie został zdefiniowany żaden alias.

       bg [spec_zad]
              Wznawia w tle zawieszone zadanie spec_zad, tak jakby zostało ono uruchomione  z  &.
              Jeśli  spec_zad  nie występuje, to używane jest bieżące zadanie, określone tak, jak
              je pojmuje powłoka.  bg spec_zad zwraca 0, chyba że uruchomiono je przy  wyłączonej
              kontroli  zadań  (job control) lub uruchomiono z włączoną kontrolą zadań, jeśli nie
              znaleziono spec_zad lub uruchomiono bez kontroli zadań.

       bind [-m mapa-klawiszy] [-lpsvPSVX]
       bind [-m mapa-klawiszy] [-q funkcja] [-u funkcja] [-r sekw_klaw]
       bind [-m mapa-klawiszy] -f plik
       bind [-m mapa-klawiszy] -x sekw_klaw:polec_powłoki
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:nazwa_funkcji
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:polec_readline
              Wyświetla bieżące ustawienia przypisań (bindings) klawiszy i funkcji  readline  lub
              przypisuje  sekwencję  klawiszy  to  funkcji  lub  makra  readline.   Składnia tych
              przypisań jest identyczna  jak  dla  .inputrc,  ale  każde  z  przypisań  musi  być
              przesłane  jako osobny argument; np., '"\C-x\C-r": re-read-init-file'. Opcje, jeśli
              je podano, mają następujące znaczenie:
              -m mapa-klawiszy
                     Wykorzystuje  mapę-klawiszy  jako  mapę  klawiszy,  do   której   mają   być
                     zastosowane  następne  przypisania.  Akceptowanymi  nazwami  map-klawiszyemacs, emacs-standard, emacs-meta, emacs-ctlx,  vi,  vi-move,  vi-command  i
                     vi-insert.   vi  równoważne  jest  vi-command  (synonimem jest też vi-move);
                     emacs jest równoważne emacs-standard.
              -l     Podaje nazwy wszystkich funkcji readline.
              -p     Wyświetla nazwy funkcji i przypisania w taki sposób, że  mogą  być  ponownie
                     odczytane.
              -P     Podaje bieżące przypisania i nazwy funkcji readline.
              -s     Wyświetla  nazwy  i  wartości  zmiennych readline w taki sposób, że mogą być
                     ponownie odczytane.
              -S     Wyświetla sekwencje klawiszy readline przypisane do makr  i  łańcuchy  jakie
                     one wysyłają.
              -v     Wyświetla  sekwencje  klawiszy  readline przypisane do makr i łańcuchy jakie
                     one wysyłają w taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -V     Podaje bieżące nazwy i wartości zmiennych readline.
              -f plik
                     Czyta przypisania klawiszy z pliku.
              -q funkcja
                     Podaje, które klawisze wywołują podaną funkcję.
              -u funkcja
                     Odwołuje przypisania wszystkich klawiszy przypisanych do danej funkcji.
              -r sekw_klaw
                     Usuwa bieżące przypisania dla sekwencji klawiszy.
              -x sekw_klaw:polec_powłoki
                     Cause shell-command  to  be  executed  whenever  keyseq  is  entered.   When
                     shell-command  is executed, the shell sets the READLINE_LINE variable to the
                     contents  of  the  readline  line  buffer   and   the   READLINE_POINT   and
                     READLINE_MARK  variables  to the current location of the insertion point and
                     the saved insertion point (the mark), respectively.  If the executed command
                     changes the value of any of READLINE_LINE, READLINE_POINT, or READLINE_MARK,
                     those new values will be reflected in the editing state.
              -X     Wypisuje wszystkie  sekwencje  klawiszy  przypisane  do  poleceń  powłoki  i
                     powiązane polecenia w formacie, który można użyć ponownie jako wejście.

              Zwracana jest wartość 0, chyba że podano nierozpoznaną opcję lub pojawił się błąd.

       break [n]
              Opuszcza  pętlę  for, while, until lub select.  Jeżeli podano n, przerywa działanie
              do n-tego poziomu.  n musi być ≥ 1. Jeżeli n jest większe  od  liczby  obejmujących
              polecenie pętli, to kończone są wszystkie obejmujące pętle. Wartością zwracaną jest
              0, chyba że powłoka nie wykonuje pętli podczas wykonania break.

       builtin wbudowane [argumenty]
              Wykonuje zadane polecenie wbudowane powłoki, przesyłając mu argumenty i zwraca jego
              kod  zakończenia.  Przydatne podczas definiowania funkcji o nazwie tożsamej z nazwą
              wbudowanego polecenia  powłoki,  zachowując  funkcjonalność  polecenia  wbudowanego
              wewnątrz funkcji.  Wbudowane cd jest powszechnie redefiniowane w ten sposób.  Kodem
              zakończenia jest fałsz jeśli wbudowane nie jest wbudowanym poleceniem powłoki.

       caller [wyrażenie]
              Zwraca kontekst  aktywnego  wywołania  podprogramu  (funkcji  powłoki  lub  skryptu
              wykonywanego wbudowanymi poleceniami . lub source). Bez wyrażenia, caller wyświetla
              numer wiersza i plik źródłowy bieżącego wywołania podprogramu. Jeśli  do  wyrażenia
              przekazano  nieujemną  liczbę  całkowitą,  to caller wyświetla numer wiersza, nazwę
              podprogramu i plik źródłowy związany z pozycją  w  bieżącym  stosie  wywołania.  Te
              dodatkowe  informacje  mogą  być użyte np. do wyświetlenia stosu wywołania. Bieżąca
              ramka jest ramką 0. Zwracaną wartością  jest  0,  chyba  że  powłoka  nie  wykonuje
              wywołania  podprogramu lub wyrażenie nie odnosi się do prawidłowej pozycji w stosie
              wywołania.

       cd [-L|[-P [-e]] [-@]] [katalog]
              Zmienia bieżący katalog roboczy na katalog. Jeśli nie poda się katalogu,  domyślnie
              jest  to wartość zmiennej powłoki HOME. Wszelkie dodatkowe argumenty po katalogu są
              ignorowane.  Zmienna   CDPATH   definiuje   ścieżkę   przeszukiwań   dla   katalogu
              zawierającego  katalog:  każda nazwa katalogu w CDPATH jest przeszukiwana pod kątem
              katalogu. Alternatywne nazwy katalogów w CDPATH  rozdzielane  są  dwukropkiem  (:).
              Pusta  nazwa  katalogu w CDPATH jest tym samym, co katalog bieżący, tj. ".". Jeżeli
              katalog rozpoczyna się ukośnikiem  (/),  to  CDPATH  nie  jest  używane.  Opcja  -P
              nakazuje   użycie   fizycznej   struktury   katalogów   podążając  za  dowiązaniami
              symbolicznymi przy przechodzeniu przez katalog i przed przetwarzaniem wystąpień  ..
              w  katalogu  (zobacz  też  opcja  -P  wbudowanego  polecenia set). Opcja -L wymusza
              podążanie za dowiązaniami symbolicznymi po przetworzeniu wystąpień ..  w  katalogu.
              Jeśli   w  katalogu  pojawi  się  ..,  to  jest  ono  pzetwarzane  przez  usunięcie
              występującej  zaraz  przed  nim  składowej  ścieżki  z  katalogu,  aż  do  ukośnika
              rozpoczynającego  katalog. Jeśli z -P użyto opcji -e, a bieżący katalog roboczy nie
              może zostać pomyślnie określony po pomyślnej zmianie katalogu,  to  cd  zwróci  kod
              oznaczający  niepowodzenie.  W  systemach  które to obsługują, opcja -@ przedstawia
              atrybuty rozszerzone  powiązane  z  plikiem  jak  i  katalogiem.  Argument  -  jest
              przetwarzany  na  $OLDPWD  przed przeprowadzeniem próby zmiany katalogu.Jeśli użyta
              jest niepusta nazwa katalogu z CDPATH lub jeśli  -  jest  pierwszym  argumentem,  a
              zmiana  katalogu  odbyła  się  pomyślnie,  na  standardowe  wyjście wypisywana jest
              ścieżka absolutna do nowego katalogu  roboczego.  Wartością  zwracaną  jest  prawda
              jeśli pomyślnie zmieniono katalog; w przeciwnym przypadku fałsz.

       command [-pVv] polecenie [arg ...]
              Uruchamia  polecenie  z  argumentami  zakazując zwykłego wyszukiwania funkcji przez
              powłokę. Wykonywane są wyłącznie polecenia wbudowane i polecenia znalezione w PATH.
              Jeżeli  podano  opcję  -p,  wyszukiwanie  polecenia  wykonywane  jest  przy  użyciu
              domyślnej PATH, która gwarantuje  znalezienie  wszystkich  standardowych  narzędzi.
              Jeśli  użyto  albo  opcji  -V  albo -v, to wypisywany jest opis polecenia. Opcja -v
              powoduje, że zostanie wyświetlone pojedyncze słowo wskazujące polecenie  lub  nazwę
              pliku,  użyte  do  wywołania  polecenia;  opcja  -V  tworzy bardziej obszerny opis.
              Jeżeli podano opcję -V  lub  -v,  to  kodem  zakończenia  jest  0  gdy  odnaleziono
              polecenie,  zaś  1 gdy nie. Jeśli nie podano żadnej z tych opcji i pojawił się błąd
              lub nie można znaleźć polecenia,  to  kod  zakończenia  wynosi  127.  W  przeciwnym
              wypadku  kodem  zakończenia  wbudowanego  polecenia  command  jest  kod zakończenia
              polecenia.

       compgen [opcja] [słowo]
              Tworzy możliwe dopasowania uzupełnień dla słowa zgodnie z opcjami, które  mogą  być
              dowolnymi  z opcji akceptowanych przez wbudowane polecenie complete, z wyjątkiem -p
              i -r, i wypisuje dopasowania na standardowe wyjście.  Przy stosowaniu opcji -F  lub
              -C,  różne zmienne powłoki ustawiane przez usługi programowalnego uzupełniania, gdy
              są dostępne, nie będą mieć użytecznych wartości.

              Dopasowania będą tworzone w ten sam sposób, jakby kod uzupełniania  programowalnego
              tworzył  je  wprost  ze  specyfikacji  uzupełniania  z tymi samymi flagami.  Jeżeli
              podano słowo, to wyświetlone zostaną wyłącznie uzupełnienia doń pasujące.

              Wartością zwracaną jest prawda, chyba że podano niepoprawną opcję lub  nie  zostały
              utworzone żadne dopasowania.

       complete [-abcdefgjksuv] [-o opcjacomp] [-DEI] [-A akcja] [-G wzglob] [-W listasłów]
              [-F function] [-C command] [-X filterpat] [-P prefix] [-S suffix] name [name ...]
       complete -pr [-DEI] [nazwa ...]
              Specify  how  arguments  to  each  name  should  be completed.  If the -p option is
              supplied, or if no options are supplied,  existing  completion  specifications  are
              printed  in  a way that allows them to be reused as input.  The -r option removes a
              completion specification  for  each  name,  or,  if  no  names  are  supplied,  all
              completion specifications.  The -D option indicates that other supplied options and
              actions should apply to the  “default”  command  completion;  that  is,  completion
              attempted on a command for which no completion has previously been defined.  The -E
              option indicates that other supplied options and actions should  apply  to  “empty”
              command  completion;  that is, completion attempted on a blank line.  The -I option
              indicates that other supplied options and actions should apply to completion on the
              initial  non-assignment word on the line, or after a command delimiter such as ; or
              |, which is usually command name completion.  If multiple options are supplied, the
              -D  option  takes  precedence over -E, and both take precedence over -I.  If any of
              -D, -E, or -I are supplied, any other name arguments are ignored; these completions
              only apply to the case specified by the option.

              Proces  stosowania  tych  specyfikacji  uzupełnień  podczas  prób uzupełniania słów
              omówiono powyżej w sekcji Programowalne uzupełnianie.

              Pozostałe opcje, jeśli je podano, mają niżej opisane  znaczenie.   Argumenty  opcji
              -G, -W i -X (i, jeśli to niezbędne, -P i -S) powinny być cytowane dla ochrony przed
              interpretacją jaka wystąpi zanim zostanie wywołane polecenie complete.
              -o opcjacomp
                      Wartość  opcjacomp  reguluje  kilka  aspektów   zachowania   się   compspec
                      wykraczających poza zwykłe tworzenie uzupełnień.  opcjacomp przyjmuje jedną
                      z wartości:
                      bashdefault
                              Wykonuje pozostałe z domyślnych uzupełnień bash, jeśli compspec nie
                              utworzy żadnych dopasowań.
                      default Stosuje  domyślne  uzupełnianie readline jeśli compspec nie utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      dirnames
                              Wykonuje uzupełnianie nazw katalogów  jeśli  compspec  nie  utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      filenames
                              Powiadamia  readline,  że  compspec tworzy nazwy plików, zatem może
                              wykonać przetwarzanie specyficzne  dla  takich  nazw  (jak  dodanie
                              ukośnika   do  nazw  katalogów  czy  usunięcie  końcowych  spacji).
                              Zaprojektowane do stosowania z funkcjami powłoki.
                      noquote Przekazuje readline, aby nie cytowało uzupełnianych słów, jeśli  są
                              nazwami plików (domyślnie nazwy plików są cytowane).
                      nosort  Przekazuje   readline,   aby   nie  sortowało  alfabetycznie  listy
                              dostępnych uzupełnień.
                      nospace Przekazuje  readline,  aby  nie  dodawało  spacji  (domyślnie)   do
                              uzupełnionych słów, na końcu wiersza.
                      plusdirs
                              Po    utworzeniu    dopasowań    zdefiniowanych   przez   compspec,
                              przeprowadzana jest próba dopasowania nazw katalogów, a  ewentualne
                              dopasowania są dodawane do wyników innych akcji.
              -A akcja
                      akcja może być jedną z poniższych, tworzących listę możliwych dopasowań:
                      alias   Nazwy aliasów. Można też podać jako -a.
                      arrayvar
                              Nazwy zmiennych tablicowych.
                      binding Nazwy przypisań klawiszy readline.
                      builtin Nazwy wbudowanych poleceń powłoki. Można też podać jako -b.
                      command Nazwy poleceń. Można też podać jako -c.
                      directory
                              Nazwy katalogów. Można też podać jako -d.
                      disabled
                              Nazwy wyłączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      enabled Nazwy włączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      export  Nazwy wyeksportowanych zmiennych powłoki. Można też podać jako -e.
                      file    Nazwy plików. Można też podać jako -f.
                      function
                              Nazwy funkcji powłoki.
                      group   Nazwy grup. Można też podać jako -g.
                      helptopic
                              Tematy pomocy akceptowane przez wbudowane polecenie help.
                      hostname
                              Nazwy  hostów,  pobrane  z  pliku określonego przez zmienną powłoki
                              HOSTFILE.
                      job     Nazwy zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie  zadaniami.  Można  też
                              podać jako -j.
                      keyword Zastrzeżone słowa powłoki. Można też podać jako -k.
                      running Nazwy działających zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      service Nazwy usług. Można też podać jako -s.
                      setopt  Dozwolone argumenty opcji -o polecenia wbudowanego set.
                      shopt   Nazwy  opcji  powłoki,  takie,  jakie akceptuje polecenie wbudowane
                              shopt.
                      signal  Nazwy sygnałów.
                      stopped Nazwy zatrzymanych zadań, jeśli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      user    Nazwy użytkowników. Można też podać jako -u.
                      variable
                              Nazwy wszystkich zmiennych powłoki. Można też podać jako -v.
              -C polecenie
                      polecenie jest wykonywane w środowisku  podpowłoki,  a  jego  wyjście  jest
                      używane jako możliwe uzupełnienia.
              -F funkcja
                      Funkcja  powłoki funkcja jest wykonywana w bieżącym środowisku powłoki. Gdy
                      funkcja jest wykonywana,  pierwszy  argument  ($1)  jest  nazwą  polecenia,
                      którego  argumenty  są uzupełniane, drugim argumentem ($2) jest uzupełniane
                      słowo, a trzecim ($3) jest słowo poprzedzające uzupełniane słowo w bieżącym
                      wierszu  polecenia.  Po  zakończeniu, możliwe uzupełnienia są pozyskiwane z
                      wartości zmiennej tablicowej COMPREPLY.
              -G wzglob
                      Wzorzec  rozwijania  nazw  plików  wzglob  jest  rozwijany,  tworząc  listę
                      możliwych uzupełnień.
              -P przedrostek
                      na  początku  każdego  z  możliwych  uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich
                      innych opcji, dodawany jest przedrostek.
              -S przyrostek
                      na końcu każdego z możliwych uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich  innych
                      opcji, dodawany jest przyrostek.
              -W listasłów
                      The  wordlist  is split using the characters in the IFS special variable as
                      delimiters, and each resultant word is expanded.  Shell quoting is  honored
                      within  wordlist,  in order to provide a mechanism for the words to contain
                      shell metacharacters or characters in  the  value  of  IFS.   The  possible
                      completions  are  the  members  of  the resultant list which match the word
                      being completed.
              -X wzfiltr
                      wzfiltr jest wzorcem używanym do rozwijania nazw plików.  Stosowany jest do
                      listy  możliwych  uzupełnień  utworzonej  przez  poprzedzające  go  opcje i
                      argumenty, a każde pasujące do niego uzupełnienie  jest  usuwane  z  listy.
                      Początkowy  !  w  wzfiltr  powoduje  negację  wzorca;  usuwane  są  wówczas
                      uzupełnienia nie pasujące do wzfiltr.

              Wartością zwracana jest prawda, chyba  że  podano  niepoprawną  opcję,  podano  bez
              argumentu   nazwa   opcję  inną  niż  -p  lub  -r,  usiłowano  usunąć  specyfikację
              uzupełniania dla nazwy, dla  której  nie  istnieje  żadna  specyfikacja,  albo  też
              podczas dodawania specyfikacji uzupełniania wystąpił błąd.

       compopt [-o opcja] [-DEI] [+o opcja] [nazwa]
              Modify  completion  options  for  each  name  according  to the options, or for the
              currently-executing completion if no names are supplied.  If no options are  given,
              display  the  completion  options  for  each  name  or the current completion.  The
              possible values of option are those valid for the complete builtin described above.
              The  -D  option indicates that other supplied options should apply to the “default”
              command completion; that is,  completion  attempted  on  a  command  for  which  no
              completion  has  previously  been  defined.   The  -E  option  indicates that other
              supplied options should apply to “empty” command completion;  that  is,  completion
              attempted  on  a  blank  line.  The -I option indicates that other supplied options
              should apply to completion on the initial non-assignment word on the line, or after
              a command delimiter such as ; or |, which is usually command name completion.

              Zwracaną wartością jest prawda, chyba że podano nieprawidłową opcję, przeprowadzono
              próbę  zmodyfikowania  opcji  dla  nazwy,  dla  której  nie  istnieje  specyfikacja
              uzupełniania lub wystąpił błąd wyjścia.

       continue [n]
              Wznawia  następną  iterację  obejmującej  je  pętli  for,  while, until lub select.
              Jeżeli podano n, wznawia n-tą obejmującą pętlę.  n musi być  ≥  1.  Jeżeli  n  jest
              większe  niż  liczba  obejmujących  pętli,  to  wznawiana  jest  ostatnia  z  pętli
              (,,najwyższa”). Wartość zwracana wynosi 0, chyba  że  powłoka  nie  wykonuje  pętli
              podczas wykonywania continue.

       declare [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
       typeset [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Declare  variables and/or give them attributes.  If no names are given then display
              the values of variables.  The -p option will display the attributes and  values  of
              each  name.  When -p is used with name arguments, additional options, other than -f
              and -F, are ignored.  When -p is supplied without name arguments, it  will  display
              the  attributes  and values of all variables having the attributes specified by the
              additional options.  If no other options are supplied with -p, declare will display
              the  attributes and values of all shell variables.  The -f option will restrict the
              display to shell functions.   The  -F  option  inhibits  the  display  of  function
              definitions;  only  the  function name and attributes are printed.  If the extdebug
              shell option is enabled using shopt, the source file name  and  line  number  where
              each  name  is  defined  are  displayed as well.  The -F option implies -f.  The -g
              option forces variables to be created or modified at the global  scope,  even  when
              declare is executed in a shell function.  It is ignored in all other cases.  The -I
              option causes local  variables  to  inherit  the  attributes  (except  the  nameref
              attribute)   and value of any existing variable with the same name at a surrounding
              scope.  If there is no existing variable, the local variable  is  initially  unset.
              The  following  options  can  be  used  to  restrict  output  to variables with the
              specified attribute or to give variables attributes:
              -a     Każda z nazw jest indeksowaną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -A     Każda z nazw jest asocjacyjną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -f     Używa wyłącznie nazw funkcji.
              -i     Zmienna jest  traktowana  jak  całkowita;  gdy  zmiennej  jest  przypisywana
                     wartość,   wykonywana  jest  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych  (zobacz
                     OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH).
              -l     Gdy zmiennej przypisano wartość, wszystkie wielkie litery są  zamieniane  na
                     małe. Przypisania za pomocą wielkich liter są wyłączone.
              -n     Nadaje   każdej   nazwie   atrybut  nazwa  referencyjna,  czyniąc  ją  nazwą
                     referencyjną  odnoszącą się do  innej  zmiennej.  Ta   inna   zmienna   jest
                     definiowana   w  wartości  nazwy.  Wszystkie  odniesienia  i  przypisania  i
                     modyfikacje atrybutów nazwy, z wyjątkiem tych używających lub  zmieniających
                     sam atrybut -n są wykonywane na zmiennej do której odnosi się wartość nazwy.
                     Atrybutu nazwa referencyjna nie można zastosować do zmiennych tablicowych.
              -r     Powoduje, że dane nazwy stają się tylko-do-odczytu (readonly).   Nazwom  tym
                     nie  można przypisać wartości następnymi poleceniami przypisania.  Nie można
                     też ich usunąć za pomocą unset.
              -t     Nadaje każdej nazwie atrybut  trace.  Funkcje  z  tym  atrybutem  dziedziczą
                     pułapki  DEBUG  i  RETURN  z  wywołującej  je  funkcji.  Atrybut  ten nie ma
                     specjalnego znaczenia dla zmiennych.
              -u     Gdy zmiennej przypisano wartość, wszystkie  małe  litery  są  zamieniane  na
                     wielkie. Przypisania za pomocą małych liter są wyłączone.
              -x     Zaznacza nazwę do wyeksportowania przez środowisko do kolejnych poleceń.

              Using  `+' instead of `-' turns off the attribute instead, with the exceptions that
              +a and +A may not be used to destroy array variables and +r  will  not  remove  the
              readonly  attribute.   When  used in a function, declare and typeset make each name
              local, as with the local command, unless the -g option is supplied.  If a  variable
              name  is followed by =value, the value of the variable is set to value.  When using
              -a or -A and the compound assignment syntax to create array  variables,  additional
              attributes  do not take effect until subsequent assignments.  The return value is 0
              unless an invalid option is encountered, an attempt is made to  define  a  function
              using  ``-f foo=bar'', przypisania wartości zmiennej readonly, przypisania wartości
              zmiennej tablicowej  bez  użycia  składni  przypisania  złożonego  (zobacz  Tablice
              powyżej), jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki, usiłowano wyłączyć
              status readonly dla zmiennej tylko do odczytu, wyłączyć status tablicy dla zmiennej
              tablicowej albo próbowano wyświetlić nieistniejącą funkcję przy pomocy -f.

       dirs [-clpv] [+n] [-n]
              Bez opcji wyświetla listę aktualnie zapamiętanych katalogów.  Domyślnie wyświetlana
              jest ona  w  pojedynczym  wierszu,  z  nazwami  katalogów  rozdzielonymi  spacjami.
              Katalogi  dodawane  są  do  listy  poleceniem  pushd polecenie popd usuwa pozycje z
              listy. Bieżący katalog jest zawsze pierwszy na stosie.
              -c     Czyści stos katalogów usuwając wszystkie jego pozycje.
              -l     Tworzy listing używając pełnych ścieżek; domyślnie format listingu posługuje
                     się tyldą do oznaczania katalogu domowego.
              -p     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz.
              -v     Wypisuje  stos  katalogów  po jednej pozycji na wiersz, poprzedzając każdą z
                     nich jej pozycją (indeksem) w stosie.
              +n     Wyświetla ntą pozycję licząc od lewej na liście pokazywanej przez dirs  przy
                     wywołaniu bez opcji; początkową jest zero.
              -n     Wyświetla ntą pozycję licząc od prawej na liście pokazywanej przez dirs przy
                     wywołaniu bez opcji; początkową jest zero.

              Wartością zwracaną jest 0, chyba że podano nieprawidłową opcję lub n wskazuje  poza
              koniec stosu katalogów.

       disown [-ar] [-h] [zadanie ... | pid ... ]
              Bez opcji, usuwa każde z podanych zadań z tablicy zadań aktywnych. Jeśli nie podano
              zadania i nie użyto ani opcji -a ani -r, to używane  jest  zadanie  bieżące.  Jeśli
              użyto  opcji  -h,  każde  zadanie  nie  jest usuwane z tablicy, ale jest jako takie
              zaznaczane, tak że do  zadania  nie  jest  wysyłany  sygnał  SIGHUP  jeśli  powłoka
              otrzymuje SIGHUP. Jeżeli podano zadanie, opcja -a oznacza usunięcie lub zaznaczenie
              wszystkich zadań; opcja -r bez argumentu zadania ogranicza  akcję  do  działających
              zadań. Wartością zwracaną jest 0, chyba że zadanie nie określa poprawnego zadania.

       echo [-neE] [argument ...]
              Wyświetla  argumenty,  rozdzielone  spacjami, zakończone znakiem nowej linii. Kodem
              zakończenia jest zawsze 0, chyba że wystąpi błąd zapisu.  Jeżeli podano -n, to  nie
              jest  wysyłany  kończący  znak  nowej linii.  Jeżeli podano opcję -e, włączana jest
              interpretacja podanych niżej znaków specjalnych.  Opcja  -E  wyłącza  interpretację
              tych  znaków,  nawet  na  systemach,  gdzie  są  one  domyślnie interpretowane.  Do
              dynamicznego sprawdzania, czy echo interpretuje domyślnie te znaki, czy nie,  służy
              opcja  powłoki  xpg_echo.   echo  nie  interpretuje -- jako oznaczenia końca opcji.
              echo interpretuje następujące sekwencje specjalne:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \c     pomiń kończący znak nowej linii
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \0nnn  ośmiobitowy znak, którego wartością  jest  ósemkowa  liczba  nnn  (jedna  do
                     trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba nnn (jedna lub
                     dwie cyfry szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do
                     czterech cyfr szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o wartości szesnastkowej HHHHHHHH (jedna do
                     ośmiu cyfr szesnastkowych)

       enable [-a] [-dnps] [-f plik] [nazwa ...]
              Włącza i wyłącza  wbudowane  polecenia  powłoki.   Wyłączenie  poleceń  wbudowanych
              umożliwia  wykonanie  polecenia dyskowego mającego tę samą nazwę, co wbudowane, bez
              podawania jego pełnej nazwy ścieżkowej, mimo iż  powłoka  normalnie  szuka  poleceń
              wbudowanych  przed poleceniami dyskowymi.  Jeżeli posłużono się opcją -n, wyłączana
              jest każda z nazw; w przeciwnym razie nazwy są włączone.  Na przykład,  chcąc  użyć
              pliku  binarnego  test znalezionego przez PATH zamiast wersji wbudowanej w powłokę,
              należy uruchomić ``enable -n test''.  Opcja -f oznacza załadowanie nowego polecenia
              wbudowanego  nazwa  z  obiektu  dzielonego  (shared  object)   plik,  na  systemach
              obsługujących dynamiczne ładowanie.  Opcja -d usunie polecenie wbudowane załadowane
              poprzednio  przez  -f.  Jeżeli nie podano żadnych argumentów nazwa lub jeśli podano
              opcję -p, wypisywana jest lista poleceń wbudowanych powłoki.  Bez innych argumentów
              opcyjnych, lista ta składa się ze wszystkich włączonych poleceń wbudowanych.  Jeśli
              podano -n, wypisywane są tylko wyłączone polecenia wbudowane.   Jeżeli  podano  -a,
              wypisywana  lista  zawiera wszystkie polecenia wbudowane, ze wskazaniem przy każdym
              czy jest ono włączone czy też nie.  Jeżeli podano -s, wyjście ograniczone  jest  do
              POSIX-owych  ,,specjalnych”  poleceń wbudowanych.  Wartością zwracaną jest 0, chyba
              że nazwa nie jest poleceniem wbudowanym powłoki lub wystąpił błąd podczas ładowania
              nowego polecenia wbudowanego z obiektu dzielonego.

       eval [argument ...]
              Argumenty są czytane i łączone w pojedyncze polecenie.  Polecenie to jest następnie
              odczytywane i wykonywane przez powłokę, zaś jego kod zakończenia jest zwracany jako
              wartość  eval.  Jeżeli nie na żadnych argumentów, lub wszystkie argumenty są puste,
              eval zwraca 0.

       exec [-cl] [-a nazwa] [polecenie [argumenty]]
              If command is specified, it replaces the shell.  No new process  is  created.   The
              arguments become the arguments to command.  If the -l option is supplied, the shell
              places a dash at the beginning of the zeroth argument passed to command.   This  is
              what  login(1)   does.   The  -c option causes command to be executed with an empty
              environment.  If -a is supplied, the shell passes name as the  zeroth  argument  to
              the   executed  command.   If  command  cannot  be  executed  for  some  reason,  a
              non-interactive shell exits, unless the execfail shell option is enabled.  In  that
              case,  it returns failure.  An interactive shell returns failure if the file cannot
              be executed.  A subshell exits unconditionally if exec fails.  If  command  is  not
              specified, any redirections take effect in the current shell, and the return status
              is 0.  If there is a redirection error, the return status is 1.

       exit [n]
              Powoduje, że powłoka kończy pracę z  kodem  równym  n.  Jeśli  pominięto  n,  kodem
              zakończenia  jest  kod ostatniego wykonanego polecenia.  Przed końcem pracy powłoki
              wykonywane jest przechwycenie sygnału EXIT.

       export [-fn] [nazwa[=słowo]] ...
       export -p
              Podane  nazwy  zaznaczane  są  do  automatycznego  wyeksportowania  do   środowiska
              następnych  wykonywanych  poleceń.  Jeśli  podano opcję -f, to nazwy odnoszą się do
              funkcji. Jeżeli nie podano żadnych nazw lub jeżeli podano opcję -p,  to  wypisywana
              jest  lista  nazw  wszystkich  eksportowanych  w  tej  powłoce  zmiennych. Opcja -n
              powoduje usunięcie cechy  eksportowania  z  podanych  zmiennych.  Jeśli  po  nazwie
              zmiennej  występuje  =słowo,  to  wartość  zmiennej jest ustawiana na słowo. export
              zwraca zerowy kod zakończenia, chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw
              nie  jest  poprawną  nazwą  zmiennej  powłoki lub podano -f z nazwą, która nie jest
              funkcją.

       fc [-e nazwa_e] [-lnr] [pierwsze] [ostatnie]
       fc -s [wzorzec=zastąpienie] [polecenie]
              The first form selects a range of commands from first to last from the history list
              and  displays  or edits and re-executes them.  First and last may be specified as a
              string (to locate the last command beginning with that string) or as a  number  (an
              index  into the history list, where a negative number is used as an offset from the
              current command number).  When listing, a first or last of 0 is  equivalent  to  -1
              and  -0  is equivalent to the current command (usually the fc command); otherwise 0
              is equivalent to -1 and -0 is invalid.  If last is not specified, it is set to  the
              current command for listing (so that ``fc -l -10'' wypisuje ostatnich 10 poleceń) i
              na pierwsze w pozostałych przypadkach.  Jeżeli nie określono pierwszego  polecenia,
              to  jest  ono  ustawiane  na  poprzednie polecenie w przypadku edycji a na -16 przy
              listowaniu.

              Opcja -n wstrzymuje wyświetlanie numerów  poleceń  podczas  listowania.   Opcja  -r
              odwraca  kolejność  poleceń.   Jeżeli podano opcję -l, to polecenia listowane są na
              standardowym wyjściu. W przeciwnym  razie  dla  pliku  zawierającego  te  polecenia
              wywoływany  jest  edytor  podany przez nazwa_e.  Jeżeli nie podano nazwa_e, używana
              jest wartość FCEDIT, a wartość EDITOR  jeśli  nie  ustawiono  FCEDIT.   Jeżeli  nie
              ustawiono  żadnej z nich, używany jest vi Po zakończeniu edycji, wysyłane edytowane
              polecenia są wyświetlane przez echo i wykonywane.

              W  drugiej  postaci,  polecenie  jest  ponownie  wykonywane  po   każdej   wymianie
              wystąpienia  wzorca  przez  zastąpienie. Polecenie jest interpretowane podobnie jak
              pierwsze powyżej. Przydatnym aliasem do  wykorzystania  z  tą  formą  jest  ``r="fc
              -s"'',  tak,  że napisanie ``r cc'' uruchamia ostatnie polecenie rozpoczynające się
              od ``cc'' a napisanie ``r'' ponownie wykonuje ostatnie polecenie.

              Jeżeli użyta została pierwsza postać,  to  wartością  zwracaną  jest  0,  chyba  że
              napotkano  nieprawidłową opcję lub pierwszy albo ostatni określają wiersze historii
              spoza zakresu.  Jeżeli podano opcję -e, wartością zwracaną jest wartość  ostatniego
              wykonanego  polecenia  lub  niepowodzenie jeśli pojawił się błąd tymczasowego pliku
              poleceń.  Jeżeli użyta została druga postać, to zwracanym kodem jest  kod  ponownie
              wykonanego  polecenia, chyba że polecenie nie określa poprawnego wiersza poleceń --
              wówczas fc zwraca porażkę.

       fg [zadanie]
              Wznawia zadanie na pierwszym planie i  czyni  je  zadaniem  bieżącym.   Jeżeli  nie
              podano zadania, używane jest bieżące zadanie w pojęciu powłoki.  Wartością zwracaną
              jest wartość polecenia umieszczonego na pierwszym planie,  lub  porażka  jeżeli  fb
              uruchomiono  przy  wyłączonej  kontroli  zadań,  lub  uruchomiono je przy włączonej
              kontroli zadań, ale zadanie nie określa prawidłowego zadania  lub  zadanie  określa
              zadanie, które zostało uruchomione bez kontroli zadań.

       getopts optstring name [arg ...]
              getopts  używane  jest  przez  procedury powłoki do analizy parametrów pozycyjnych.
              Łańcuch opcji zawiera znaki opcji, jakie mają być  rozpoznawane;  jeżeli  po  znaku
              występuje  dwukropek,  to  oczekuje  się,  że opcja będzie posiadać argument, który
              powinien być od niej oddzielony białym znakiem.  Jako znaki opcji nie mogą wystąpić
              dwukropek i znak zapytania.  Przy każdym wywołaniu getopts umieszcza następną opcję
              w zmiennej powłoki nazwa, inicjując nazwę jeśli  nie  istniała.  Indeks  następnego
              argumentu  do  przetwarzania umieszczany jest w zmiennej OPTIND.  OPTIND inicjowany
              jest na 1 za każdym razem, gdy wywoływana jest  powłoka  lub  skrypt  powłoki.  Gdy
              opcja  wymaga  argumentu,  getopts  umieszcza  go  w  zmiennej OPTARG.  Powłoka nie
              resetuje  OPTIND  automatycznie;  musi   być   on   resetowany   ręcznie   pomiędzy
              wielokrotnymi  odwołaniami  do getopts w tym samym wywołaniu powłoki, jeśli używany
              ma być nowy zestaw parametrów.

              Po napotkaniu końca opcji, getopts kończy pracę zwracając wartość większą od  zera.
              OPTIND  ustawiane jest na indeks pierwszego argumentu nie będącego opcją, zaś nazwa
              ustawiana jest na ?.

              getopts normally parses the  positional  parameters,  but  if  more  arguments  are
              supplied as arg values, getopts parses those instead.

              getopts może zgłaszać błędy na dwa sposoby. Jeżeli pierwszym znakiem łańcucha opcji
              jest dwukropek, to stosowane jest ciche (silent) zgłaszanie  błędów.  Przy  zwykłej
              pracy  komunikaty diagnostyczne wypisywane są przy napotkaniu nieprawidłowych opcji
              lub brakujących argumentów opcji.  Jeżeli zmienna OPTERR ustawiona jest na  0,  nie
              będą  wyświetlane  żadne  komunikaty błędów, nawet jeśli pierwszym znakiem łańcucha
              opcji nie jest dwukropek.

              Przy napotkaniu nieprawidłowej opcji getopts umieszcza ?  w  nazwie  i,  jeśli  nie
              pracuje  w trybie cichym, wypisuje komunikat błędu i kasuje OPTARG.  Jeżeli getopts
              pracuje w trybie cichym, to znaleziony znak opcji umieszczany jest w OPTARG  i  nie
              jest wypisywany żaden komunikat diagnostyczny.

              Jeśli nie znaleziono wymaganego argumentu, a getopts nie pracuje w trybie cichym, w
              nazwa umieszczany jest znak zapytania (?), kasowane jest OPTARG i wyświetlany  jest
              komunikat  błędu.   Jeżeli getopts pracuje w trybie cichym, to w nazwie umieszczany
              jest dwukropek (:), a OPTARG ustawiane jest na znaleziony znak opcji.

              getopts zwraca prawdę, jeśli znaleziono określoną lub nie określoną opcję.   Zwraca
              fałsz jeżeli napotkano koniec opcji lub pojawił się błąd.

       hash [-lr] [-p plik] [-dt] [nazwa]
              Dla  każdej  nazwy  określana  i  zapamiętywana  jest pełna nazwa plikowa polecenia
              wyszukanego w katalogach  $PATH.  Jeżeli  podano  opcję  -p,  nie  jest  wykonywane
              przeszukanie  ścieżki, a plik używane jest jako pełna nazwa pliku polecenia.  Opcja
              -r powoduje, że powłoka zapomina wszystkie zapamiętane wcześniej miejsca. Opcja  -d
              powoduje,  że  powłoka  zapomina wszystkie zapamiętane wcześniej miejsca dla każdej
              nazwy. Jeśli podano opcję -t, to wypisywana jest odpowiadająca nazwie  pełna  nazwa
              pliku.   Jeżeli  przy  więcej niż jednym argumencie nazwy podano -t, to przed każdą
              przechowywaną pełną nazwą wypisywana jest nazwa.  Opcja  -l  powoduje  wyświetlanie
              wyniku w formacie, który może zostać ponownie wykorzystany jako wejście. Jeżeli nie
              podano  żadnych  argumentów,  to  wypisywana  jest   informacja   o   zapamiętanych
              poleceniach.   Kodem  zwracanym  jest  prawda,  chyba  że nie odnaleziono nazwy lub
              podano nieprawidłową opcję.

       help [-dms] [wzorzec]
              Wyświetla pomocne informacje o poleceniach wbudowanych. Jeżeli podano  wzorzec,  to
              help  daje  szczegółową  pomoc dotyczącą wszystkich poleceń pasujących do wzorca; w
              przeciwnym razie  wypisywana  jest  pomoc  dla  wszystkich  poleceń  wbudowanych  i
              struktur sterujących powłoki.
              -d     Wyświetla krótki opis dla każdego wzorca
              -m     Wyświetla opis dla każdego wzorca w formacie podobnym do strony man
              -s     Wyświetla jedynie krótkie podsumowanie użycia każdego wzorca

              Kodem zakończenia jest 0, chyba nie nie dopasowano żadnego polecenia do wzorca.

       history [n]
       history -c
       history -d przesunięcie
       history -d start-end
       history -anrw [plik]
       history -p arg [arg ...]
       history -s arg [arg ...]
              Bez  żadnych  opcji,  wyświetla listę historii poleceń z numerami wierszy.  Wiersze
              ukazane z * zostały zmienione. Argument n pokazuje  jedynie  ostatnich  n  wierszy.
              Jeśli  ustawiono  zmienną  powłoki  HISTTIMEFORMAT  i  nie  jest  ona  pusta, to do
              wyświetlania pieczątek czasowych związanych z każdym wyświetlanym  wpisem  historii
              używany jest format łańcucha do strftime(3). Pomiędzy formatowaną pieczątką czasową
              a wierszem historii nie jest wstawiany odstęp. Jeżeli podano plik, to używany  jest
              on  jako nazwa pliku historii; jeśli nie, to używana jest wartość HISTFILE.  Opcje,
              jeżeli je podano, mają następujące znaczenie:
              -c     Czyści listę historii usuwając wszystkie jej pozycje.
              -d przesunięcie
                     Delete the history entry at position offset.  If offset is negative,  it  is
                     interpreted  as  relative  to one greater than the last history position, so
                     negative indices count back from the end of the history, and an index of  -1
                     refers to the current history -d command.
              -d start-end
                     Delete  the  history  entries  between  positions  start and end, inclusive.
                     Positive and negative values for start and end are interpreted as  described
                     above.
              -a     Dodaje  "nowe" wiersze do pliku historii. Są to wiersze historii wprowadzone
                     od początku bieżącej sesji bash, lecz nie dodane jeszcze do pliku historii.
              -n     Wczytuje do bieżącej listy wiersze jeszcze nie przeczytane z pliku historii.
                     Są  to  wiersze  dołączone  do pliku historii od chwili rozpoczęcia bieżącej
                     sesji pracy bash.
              -r     Czyta zawartość pliku historii i dodaje ją do bieżącej listy historii.
              -w     Zapisuje  bieżącą  listę  historii  do  pliku  historii,   nadpisując   jego
                     zawartość.
              -p     Na    zadanych   argumentach   wykonuje   podstawianie   historii   (history
                     substitution). Wyświetla wyniki  na  standardowym  wyjściu.   Nie  zachowuje
                     wyników  na  liście.   Każdy  z  argumentów  musi  być cytowany, by wyłączyć
                     normalną interpretację historii.
              -s     Zachowuje argumenty  na  liście  historii  jako  pojedynczą  pozycję.  Przed
                     dodaniem argumentów z listy usuwane jest ostatnie polecenie.

              Jeśli  ustawiona  jest zmienna HISTTIMEFORMAT, to do pliku historii zapisywana jest
              informacja  o  czasie  związanym  z  każdym  wpisem  historii,  oznaczona   znakiem
              komentarza  historii.  Gdy  plik historii jest odczytywany, wiersze zaczynające się
              znakiem  komentarza  historii,  po  którym   występuje   bezpośrednio   cyfra,   są
              interpretowane  jako  czasy  kolejnego  wpisu.  Wartością zwracaną jest 0, chyba że
              napotkano nieprawidłową opcję lub podczas odczytu czy zapisu pliku historii pojawił
              się  błąd,  podano  niepoprawny  argument  offset  opcji  -d,  lub nie powiodła się
              interpretacja historii podanej jako argument -p.

       jobs [-lnprs] [ zadanie ... ]
       jobs -x polecenie [ argumenty ... ]
              Pierwsza postać podaje aktywne zadania. Opcje mają następujące znaczenie:
              -l     Oprócz zwykłej informacji podaje identyfikatory procesów.
              -n     Wyświetla wyłącznie informację o zadaniach, które zmieniły status od chwili,
                     gdy użytkownik był ostatnio powiadamiany o ich statusie.
              -p     Listuje tylko ID procesu lidera grupy procesów zadania.
              -r     Wyświetla jedynie działające zadania.
              -s     Wyświetla jedynie zatrzymane zadania.

              Jeżeli  podano  zadanie,  wyniki ograniczane są do informacji o tym zadaniu.  Kodem
              zwracanym jest 0, chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub  podano  nieprawidłowe
              zadanie.

              Jeżeli  podano  opcję -x, to jobs zastępuje wszelkie zadania znalezione w poleceniu
              lub argumentach odpowiednim ID grupy procesów, wykonuje  polecenie  przesyłając  mu
              argumenty, i zwraca jego kod zakończenia.

       kill [-s sigspec | -n signum | -sigspec] [pid | jobspec] ...
       kill -l|-L [sigspec | exit_status]
              Wysyła  sygnały określony przez sigspec lub signum do procesu określonego przez pid
              lub jobspec.  sigspec jest  albo  nazwą  sygnału,  jak  np.   SIGKILL  (z  lub  bez
              przedrostka  SIG)  albo  numerem  sygnału;  signum  jest numerem sygnału. Jeśli nie
              podano sigspec, to przyjmuje się SIGTERM.  Opcja -l listuje nazwy sygnałów.  Jeżeli
              przy podanym -l użyto jakichś argumentów, to listowane są sygnały odpowiadające tym
              argumentom, a kodem zwracanym jest 0.  Argument exit_status opcji  -l  jest  liczbą
              określającą  numer  sygnału  lub  kod zakończenia procesu przerwanego przez sygnał.
              Opcja -L jest równoważna -l.   kill  zwraca  prawdę,  jeśli  przynajmniej  jeden  z
              sygnałów  został  pomyślnie  przesłany,  lub  fałsz,  jeśli  pojawił  się  błąd lub
              napotkano niepoprawną opcję.

       let arg [arg ...]
              Każdy argument jest  wyrażeniem  arytmetycznym,  jakie  ma  zostać  zinterpretowane
              (zobacz  OBLICZANIE  WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH).  Jeżeli ostatni z nich interpretowany
              jest jako zero, to let zwraca 1; w przeciwnym wypadku zwracane jest 0.

       local [opcja] [nazwa[=wartość] ... | - ]
              For each argument, a local variable named name is created, and assigned value.  The
              option  can be any of the options accepted by declare.  When local is used within a
              function, it causes the variable name to have a visible scope  restricted  to  that
              function and its children.  If name is -, the set of shell options is made local to
              the function in which local is invoked: shell options changed using the set builtin
              inside  the  function  are  restored  to  their  original  values when the function
              returns.  The restore is effected as if a series of set commands were  executed  to
              restore the values that were in place before the function.  With no operands, local
              writes a list of local variables to the standard output.  It is  an  error  to  use
              local  when  not  within  a  function.  The return status is 0 unless local is used
              outside a function, an invalid name is supplied, or name is a readonly variable.

       logout Kończy pracę powłoki zgłoszeniowej.

       mapfile [-d sep] [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba]  [-t]  [-u  fd]  [-C  wywoł-zwr]  [-c
       wielkość] [tablica]
       readarray  [-d  sep]  [-n  liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c
       wielkość] [tablica]
              Odczytuje wiersze ze standardowego  wejścia  do  indeksowanej  zmiennej  tablicowej
              tablica  lub,  jeśli podano opcję -u, z deskryptora pliku fd. Domyślną tablicą jest
              zmienna MAPFILE Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -d     The first character of delim is used to terminate each  input  line,  rather
                     than  newline.   If delim is the empty string, mapfile will terminate a line
                     when it reads a NUL character.
              -n     Kopiuje najwyżej liczbę wierszy. Gdy liczba wynosi 0, kopiowane są wszystkie
                     wiersze.
              -O     Rozpoczyna przypisywanie do tablicy od indeksu indeks. Domyślnym jest 0.
              -s     Pomija pierwsze liczba wierszy.
              -t     Usuwa  końcowy  sep  (domyślnie  znak  nowego wiersza) z każdego odczytanego
                     wiersza.
              -u     Odczytuje wiersze z deskryptora pliku fd zamiast ze standardowego wejścia.
              -C     Oblicza wywoł-zwr po każdym odczytaniu liczby  wielkość  wierszy.  Opcja  -c
                     określa wielkość.
              -c     Określa liczbę wierszy odczytanych pomiędzy każdym odwołaniem do wywoł-zwr.

              Jeśli  podano  -C  bez  -c,  to  domyślną wielkością jest 5000. Gdy wykonywane jest
              wywoł-zwr, jako dodatkowe argumenty przekazywane są mu indeks  następnego  elementu
              tablicy do przypisania i wiersza, który ma być przypisy do tego elementu. Wywoł-zwr
              jest wykonywane po odczytaniu wiersza, ale przed przypisaniem elementu tablicy.

              Jeśli nie podano indeksu, mapfile  wyczyści  tablicę  przed  przypisaniem  do  niej
              wartości.

              Polecenie  mapfile  zwraca sukces, chyba że podano nieprawidłową opcję lub argument
              opcji, tablica jest nieprawidłowa, nie da się do niej przypisać  wartości  lub  nie
              jest tablicą indeksowaną.

       popd [-n] [+n] [-n]
              Usuwa pozycje ze stosu katalogów. Bez argumentów, usuwa katalog z wierzchołka stosu
              i wykonuje cd do nowego katalogu na wierzchołku.  Argumenty, jeśli występują,  mają
              następujące znaczenie:
              -n     Nie  wykonuje  zwykłej  zmiany katalogu podczas usuwania katalogów ze stosu,
                     tak że zmieniany jest tylko stos.
              +n     Usuwa ntą pozycję, licząc od lewej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając
                     od  zera.  Na  przykład  ``popd  +0''  usuwa pierwszy katalog, a ``popd +1''
                     drugi.
              -n     Usuwa  ntą  pozycję,  licząc  od  prawej,  listy  pokazywanej  przez   dirs,
                     zaczynając  od zera. Na przykład ``popd -0'' usuwa ostatni katalog, a ``popd
                     -1'' przedostatni.

              Jeżeli polecenie popd powiedzie się, to  wykonywane  jest  również  dirs,  a  kodem
              zwracanym  jest  0.   popd  zwraca  fałsz jeśli napotkano nieprawidłową opcję, stos
              katalogów jest pusty, podano nieistniejącą pozycję stosu lub nie udała  się  zmiana
              katalogu.

       printf [-v zmienna] format [argumenty]
              Zapisuje  sformatowane  argumenty  na  standardowe  wyjście  przy  pomocy  zadanego
              formatu. Opcja -v przypisuje wynik do zmiennej zmienna  zamiast  wyświetlać  je  na
              standardowe wyjściowe.

              format  jest  łańcuchem  znakowym zawierającym trzy rodzaje obiektów: zwykłe znaki,
              które są po prostu kopiowane na standardowe wyjście, sekwencje specjalne, które  są
              konwertowane  i kopiowane na standardowe wyjście, i specyfikacje formatu, z których
              każda powoduje wypisanie  następnego  kolejnego  argumentu.   Oprócz  standardowych
              formatów printf(1), interpretuje on również następujące rozszerzenia:
              %b     powoduje,  że  printf  interpretuje  sekwencje ucieczki z ukośnikiem w danym
                     argumencie w ten sam sposób co echo -e.
              %q     powoduje, że printf wysyła odpowiedni argument w  formacie,  jaki  może  być
                     ponownie wykorzystany jako wejście powłoki.
              %(format-daty)T
                     powoduje,  że  printf  wyświetla  łańcuch  daty/czasu  jako  rezultat użycia
                     formatu-daty jako łańcucha formatu do strftime(3). Powiązany  argument  jest
                     liczba  całkowitą  odpowiadającą  liczbie sekund od początku epoki [Uniksa].
                     Można użyć dwóch specjalnych wartości  argumentu:  -1  reprezentuje  bieżący
                     czas,  a  -2  odpowiada  czasowi  wywołania  powłoki.  Jeśli  nie  poda  się
                     argumentu, konwersja przebiega tak, jak gdyby podano -1. Jest to  wyjątek  w
                     zwyczajnym zachowaniu printf.

              The  %b, %q, and %T directives all use the field width and precision arguments from
              the format specification and write that many bytes from (or use that wide  a  field
              for)  the  expanded  argument,  which  usually  contains  more  characters than the
              original.

              Argumenty do specyfikacji formatu niebędących łańcuchami są traktowane  jako  stałe
              C,  z  wyjątkiem  początkowego  znaku  plus  lub  minus,  który jest dozwolony oraz
              przypadku  gdy  pierwszy  znak  jest  pojedynczym  lub  podwójnym  apostrofem,  gdy
              wartością jest wartość ASCII następującego po cudzysłowie znaku.

              W  razie  potrzeby format wykorzystywany jest ponownie, aż do obsłużenia wszystkich
              argumentów.  Jeżeli  format  wymaga  większej  ilości  argumentów  niż  podano,  to
              dodatkowe  specyfikacje formatu zachowują się tak, jakby dostarczono im odpowiednio
              wartość  zerową  lub  łańcuch  pusty.   Zwracana  jest  wartość  zero  w  przypadku
              powodzenia, niezerowa przy porażce.

       pushd [-n] [+n] [-n]
       pushd [-n] [katalog]
              Dodaje  katalog  na  wierzchołek  stosu  katalogów,  albo obraca stos, czyniąc nowy
              wierzchołek stosu bieżącym katalogiem  roboczym.  Bez  argumentów,  pushd  zamienia
              miejscami  dwa  najwyższe katalogi stosu [wierzchołek i następny] i zwraca 0, chyba
              że stos jest pusty. Argumenty, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -n     Nie  wykonuje  zwykłej  zmiany  katalogu  podczas  obracania  lub  dodawania
                     katalogów do stosu, tak że zmieniany jest tylko stos.
              +n     Obraca  stos,  tak  że  nty katalog (licząc od lewej listy pokazywanej przez
                     dirs, poczynając od zera)  staje się wierzchołkiem.
              -n     Obraca stos, tak że nty katalog (licząc od prawej  listy  pokazywanej  przez
                     dirs, poczynając od zera)  staje się wierzchołkiem.
              katalog
                     Odkłada  katalog  na wierzchołek stosu, czyniąc go nowym bieżącym katalogiem
                     roboczym, jak gdyby podano go jako argument do polecenia wbudowanego cd.

              Jeżeli polecenie pushd powiodło się,  to  wykonywane  jest  również  dirs.   Jeżeli
              używana  jest  pierwsza postać pushd, to zwracane jest 0, chyba że nie udało się cd
              na katalog.  Przy drugiej postaci, pushd zwraca 0, chyba  że  stos  katalogów  jest
              pusty,  podano  nieistniejący element stosu lub nie powiodła się zmiana katalogu na
              zadany nowy katalog bieżący.

       pwd [-LP]
              Wypisuje bezwzględną nazwę pliku bieżącego katalogu roboczego.  Pokazana nazwa  nie
              zawiera  żadnych  dowiązań  symbolicznych  jeśli podano opcję -P albo włączona jest
              opcja -o physical wbudowanego polecenia set.  Jeśli użyto opcji -L, wypisana  nazwa
              ścieżkowa  może  zawierać  dowiązania symboliczne.  Zwracany kod wynosi 0, chyba że
              podczas odczytu nazwy bieżącego katalogu pojawi się błąd lub  podano  nieprawidłową
              opcję.

       read [-ers] [-a anazwa] [-d znak-odst] [-i tekst] [-n nznaki] [-N nznaki] [-p zachęta] [-t
       czas-oczek] [-u fd] [nazwa ...]
              Czytany jest pojedynczy wiersz ze standardowego wejścia lub z deskryptora pliku  fd
              podanego  jako  argument do opcji -u, dzielony na słowa, w sposób opisany powyżej w
              rozdziale Podział na słowa, a jego pierwsze słowo jest  przypisywane  do  pierwszej
              nazwy,  drugie słowo do drugiej nazwy i tak dalej. Jeśli jest więcej słów niż nazw,
              pozostałe słowa i rozdzielające  je  separatory  przypisane  zostaną  do  ostatniej
              nazwy.  Jeżeli ze standardowego wejścia przeczytano mniej słów niż podanych zostało
              nazw, to pozostałym nazwom przypisywane są puste wartości. Do podziału  wiersza  na
              słowa  wykorzystywane  są  znaki  z  IFS,  korzystając  z tych samych zasad, jakich
              powłoka używa do interpretacji (opisanych powyżej w rozdziale  Podział  na  słowa).
              Znaku  odwrotnego  ukośnika  (\)  można  użyć  do  usunięcia  specjalnego znaczenia
              następnego czytanego znaku oraz do oznaczenia kontynuacji wiersza. Opcje, jeśli  je
              podano, mają następujące znaczenie:
              -a anazwa
                     Słowa  są  przypisywane  do  kolejnych  indeksów zmiennej tablicowej anazwa,
                     poczynając od 0.  anazwa jest kasowana przed przypisaniem  nowych  wartości.
                     Inne argumenty nazwa są ignorowane.
              -d sep The  first  character  of  delim is used to terminate the input line, rather
                     than newline.  If delim is the empty string, read will terminate a line when
                     it reads a NUL character.
              -e     If  the  standard  input  is  coming from a terminal, readline (see READLINE
                     above) is used to obtain the line.  Readline uses the current  (or  default,
                     if  line  editing  was  not  previously  active)  editing settings, but uses
                     Readline's default filename completion.
              -i tekst
                     Gdy do odczytu wiersza jest  używane  readline,  tekst  jest  umieszczany  w
                     buforze edycyjnym przed rozpoczęciem edycji.
              -n nznaki
                     read  powraca  po  przeczytaniu nznaki znaków, zamiast czekać na cały wiersz
                     wejścia, ale przestrzega znaku odstępu  jeśli  odczytano  mniej  niż  nznaki
                     znaków przed odstępem.
              -N nznaki
                     Polecenie read powraca pod przeczytaniu dokładnie nznaków, zamiast czekać na
                     cały wiersz wejścia, chyba że wystąpił koniec wiersza lub  czas  oczekiwania
                     read  minął.  Znaki  odstępu  napotkane w wejściu nie są traktowane w sposób
                     specjalny i nie powodują powrotu read,  dopóki  nie  zostanie  przeczytanych
                     nznaków.  Wynik  nie  jest dzielony na znaki w IFS; założenie jest takie, że
                     zmienna  jest  przypisywana  dokładnie  odczytanym  znakom  (z   wyłączeniem
                     ukośnika; zob. opcja -r poniżej).
              -p zachęta
                     Wyświetla  zachętę  (prompt)  na standardowym wyjściu błędów, bez kończącego
                     znaku nowej linii, przed próbą odczytu wejścia.   Zachęta  wyświetlana  jest
                     tylko jeśli wejście pochodzi z terminala.
              -r     Backslash  does not act as an escape character.  The backslash is considered
                     to be part of the line.  In particular, a  backslash-newline  pair  may  not
                     then be used as a line continuation.
              -s     Tryb  cichy. Jeżeli wejście pochodzi z terminala, to znaki nie są powtarzane
                     (bez echa).
              -t timeout
                     Powoduje, że read zwraca niepowodzenie, jeśli w ciągu czas-oczek sekund  nie
                     zostanie  przeczytany  pełny  wiersz  wejścia (lub określona liczba znaków).
                     Czas-oczek może być liczbą dziesiętną z częścią ułamkową  po  znaku  kropce.
                     Opcja  działa  jedynie  gdy  read  odczytuje wejście z terminala, potoku lub
                     innego pliku specjalnego, nie działa natomiast podczas czytania ze  zwykłych
                     plików.  Jeśli  read  przeterminuje  się, read zachowuje odczytane częściowe
                     wejście do podanej zmiennej nazwa. Jeśli czas-oczek ustawiono na 0, to  read
                     zwraca  kod zakończenia natychmiast, bez próby odczytu jakichkolwiek danych.
                     Kodem  zakończenia  jest  0,  jeśli  wejście  jest  dostępne  na  określonym
                     deskryptorze  pliku  lub  zwraca  kod  niezerowy  w  przeciwnym wypadku. Kod
                     zakończenia jest większy od 128, jeśli przekroczono czas oczekiwania.
              -u fd  Czyta wejście z deskryptora pliku fd.

              If no names are supplied, the line read, without the ending delimiter but otherwise
              unmodified,  is  assigned  to  the variable REPLY.  The exit status is zero, unless
              end-of-file is encountered, read times out (in which case  the  status  is  greater
              than  128),  a variable assignment error (such as assigning to a readonly variable)
              occurs, or an invalid file descriptor is supplied as the argument to -u.

       readonly [-aAf] [-p] [nazwa[=słowo] ...]
              Podane nazwy oznaczane są jako readonly; wartości tych nazw nie mogą być  zmieniane
              następującymi później przypisaniami.  Jeśli podano opcję -f, oznaczane są funkcje o
              nazwach  odpowiadających  nazwom.    Opcja   -a   ogranicza   zmienne   do   tablic
              indeksowanych, a -A do tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie opcje, pierwszeństwo
              ma opcja -A. Jeśli nie podano argumentów nazw lub jeśli podano opcję -p, wypisywane
              jest  zestawienie  wszystkich  nazw  o  atrybucie readonly.  Inne opcje mogą zostać
              użyte do ograniczenia wyniku do podzbioru nazw  readonly.  Opcja  -p  powoduje,  że
              wyniki  będą  wyświetlane  w  formacie,  który  może być ponownie wykorzystany jako
              wejście. Jeśli po nazwie  zmiennej  występuje  =słowo,  to  wartość  zmiennej  jest
              ustawiana  na  słowo.  Zwracany  jest kod równy 0, chyba że napotkano nieprawidłową
              opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki lub podano -f z nazwą,
              która nie jest funkcją.

       return [n]
              Causes  a  function  to  stop  executing and return the value specified by n to its
              caller.  If n is omitted, the return status is that of the last command executed in
              the  function body.  If return is executed by a trap handler, the last command used
              to determine the status is the last command executed before the trap  handler.   If
              return  is  executed  during  a  DEBUG trap, the last command used to determine the
              status is the last command executed by the trap handler before return was  invoked.
              If  return  is  used  outside a function, but during execution of a script by the .
              (source) command, it causes the shell to stop  executing  that  script  and  return
              either  n  or the exit status of the last command executed within the script as the
              exit status of the script.  If n  is  supplied,  the  return  value  is  its  least
              significant  8  bits.   The  return  status  is  non-zero  if  return is supplied a
              non-numeric argument, or is used outside a function and not during execution  of  a
              script  by  .  or  source.  Any command associated with the RETURN trap is executed
              before execution resumes after the function or script.

       set [--abefhkmnptuvxBCEHPT] [-o opcja] [arg ...]
       set [+abefhkmnptuvxBCEHPT] [+o opcja] [arg ...]
              Without options, the name and value of each  shell  variable  are  displayed  in  a
              format  that  can  be  reused  as  input for setting or resetting the currently-set
              variables.  Read-only variables  cannot  be  reset.   In  posix  mode,  only  shell
              variables  are listed.  The output is sorted according to the current locale.  When
              options are specified, they set or unset shell attributes.  Any arguments remaining
              after option processing are treated as values for the positional parameters and are
              assigned, in order, to $1, $2, ... $n.  Options, if specified, have  the  following
              meanings:
              -a      Każdej  utworzonej  lub  zmodyfikowanej  zmiennej lub funkcji nadawany jest
                      atrybut eksportu oraz oznaczane są  one  jako  do  wyeksportowania  ich  do
                      środowiska kolejnych poleceń.
              -b      Natychmiast podaje status zakończonych zadań drugoplanowych, zamiast czynić
                      to przed następną podstawową zachętą.  Działa  tylko  jeśli  włączona  jest
                      kontrola zadań.
              -e      Zakończ  natychmiast,  jeśli  potok  (który może składać się z pojedynczego
                      polecenia prostego), listy lub polecenia złożonego (zob.  GRAMATYKA POWŁOKI
                      powyżej)  kończy  pracę  z kodem niezerowym. Powłoka nie kończy pracy jeśli
                      polecenie, które się nie powiodło znajduje się zaraz  za  słowem  kluczowym
                      while  lub until, jest częścią tekstu po słowach zastrzeżonych if lub elif,
                      jest częścią listy && lub ⎪⎪, jest częścią każdego poza ostatnim poleceniem
                      potoku,  lub  wartość  zwrócona  przez polecenie została odwrócona przez !.
                      Jeśli polecenie złożone inne  niż  podpowłoka  zwróci  niezerowy  status  z
                      powodu  niepowodzenia  polecenia,  gdy  -e  było  ignorowane,  powłoka  nie
                      wyjdzie. Przed zakończeniem pracy powłoki wykonywana jest pułapka na sygnał
                      ERR,  jeśli  była  ustawiona.  Ta opcja stosuje się do środowiska powłoki i
                      oddzielnie do każdej podpowłoki środowiska (zobacz  ŚRODOWISKO  WYKONYWANIA
                      POLECEŃ  powyżej)  i może spowodować zakończenie podpowłok przed wykonaniem
                      wszystkich poleceń w podpowłoce.

                      Jeśli polecenie złożone lub funkcja powłoki jest wykonywana w kontekście, w
                      którym  -e  jest  ignorowane,  to  żadne z poleceń wykonywanych w poleceniu
                      złożonym lub ciele funkcji nie zostanie  dotknięte  ustawieniem  -e,  nawet
                      jeśli  -e  jest  ustawione,  a  polecenie zwróci kod błędu. Jeśli polecenie
                      złożone lub funkcja powłoki ustawi -e w trakcie wykonywania w kontekście, w
                      którym -e jest ignorowane, to ustawienie nie odniesie żadnego skutku dopóki
                      polecenie złożone lub polecenie zawierające wywołanie funkcji nie  zakończy
                      się.
              -f      Wyłącza rozwijanie nazw plików.
              -h      Zapamiętuje   położenie   poleceń   przy  wyszukiwania  ich  do  wykonania.
                      Domyślnie włączone.
              -k      Wszystkie  argumenty   występujące   w   postaci   instrukcji   przypisania
                      umieszczane  są w środowisku polecenia, nie zaś tylko te, które poprzedzają
                      nazwę polecenia.
              -m      Tryb monitorowania. Włączona jest kontrola zadań. Opcja ta  jest  domyślnie
                      włączona  dla  powłok  interaktywnych na systemach ją obsługujących (zobacz
                      STEROWANIE ZADANIAMI powyżej). Wszystkie procesy działają w odrębnej grupie
                      procesów.  Gdy  zadanie  działające  w  tle  zakończy się, powłoka wypisuje
                      wiersz zawierający jego kod zakończenia.
              -n      Odczytuje polecenia, ale nie ich nie wykonuje.  Może  być  wykorzystane  do
                      sprawdzenia  błędów  składni  w  skrypcie powłoki. Ignorowane przez powłoki
                      interaktywne.
              -o nazwa-opcji
                      Nazwą-opcji może być jedna z poniższych:
                      allexport
                              To samo, co -a.
                      braceexpand
                              To samo, co -B.
                      emacs   Użyj interfejsu edycji wiersza poleceń  w  stylu  emacsa.  Włączone
                              domyślnie,  jeśli  powłoka  jest  interaktywna,  chyba  że  została
                              uruchomiona z opcją --noediting. Wpływa  to  również  na  interfejs
                              edycyjny używany przez read -e.
                      errexit To samo, co -e.
                      errtrace
                              To samo, co -E.
                      functrace
                              To samo, co -T.
                      hashall To samo, co -h.
                      histexpand
                              To samo, co -H.
                      history Włącza  historię  poleceń,  jak  opisano powyżej w sekcji HISTORII.
                              Opcja ta jest domyślnie włączona w powłokach interaktywnych.
                      ignoreeof
                              Efekt  jest  taki,  jakby  zostało   wykonane   polecenie   powłoki
                              ``IGNOREEOF=10'' (zobacz powyżej Zmienne powłoki).
                      keyword To samo, co -k.
                      monitor To samo, co -m.
                      noclobber
                              To samo, co -C.
                      noexec  To samo, co -n.
                      noglob  To samo, co -f.
                      nolog   Obecnie ignorowane.
                      notify  To samo, co -b.
                      nounset To samo, co -u.
                      onecmd  To samo, co -t.
                      physical
                              To samo, co -P.
                      pipefail
                              Gdy  ustawione,  zwracana  wartość potoku jest wartością ostatniego
                              (po prawej) polecenia, które zakończyło się z kodem niezerowym  lub
                              zero,  gdy  wszystkie  polecenia  w potoku zakończyły się sukcesem.
                              Opcja jest domyślnie wyłączona.
                      posix   Zmienia zachowanie bash tam, gdzie domyślne działanie różni się  od
                              standardu  POSIX,  tak  by  spełniać  standard (tryb posix). Więcej
                              informacji o tym, jak tryb posix wpływa na zachowanie powłoki można
                              znaleźć w dokumencie do którego odsyła ZOBACZ TAKŻE.
                      privileged
                              To samo, co -p.
                      verbose To samo, co -v.
                      vi      Używa  interfejsu  edycji  wiersza  poleceń  w  stylu vi. Wpływa to
                              również na interfejs edycyjny używany przez read -e.
                      xtrace  To samo, co -x.
                      Jeżeli podano -o bez  nazwy-opcji,  to  wypisywane  są  wartości  bieżących
                      opcji.    Jeżeli   podano  +o  bez  nazwy-opcji,  na  standardowym  wyjściu
                      wyświetlana jest seria poleceń set potrzebnych  do  odtworzenia  aktualnych
                      ustawień opcji.
              -p      Włącza  tryb  uprzywilejowany  (privileged).  W  tym  trybie  pliki  $ENV i
                      $BASH_ENV nie są przetwarzane,  funkcje  powłoki  nie  są  dziedziczone  ze
                      środowiska,  a  zmienne  SHELLOPTS,  BASHOPTS,  CDPATH  i GLOBIGNORE, jeśli
                      występują w środowisku, są ignorowane.  Jeśli powłoka została uruchomiona z
                      efektywnym  id  użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego a nie podano
                      opcji -p, to podejmowane są opisane wyżej akcje a efektywny id  użytkownika
                      jest  ustawiany  na  identyfikator  rzeczywisty.  Jeżeli  przy uruchamianiu
                      podano  opcję  -p,  to  efektywny  identyfikator   użytkownika   nie   jest
                      resetowany.   Wyłączenie  tej  opcji  powoduje, że identyfikatory efektywne
                      użytkownika i grupy zostaną ustawione na identyfikatory rzeczywiste.
              -t      Kończy pracę po przeczytaniu i wykonaniu jednego polecenia.
              -u      Podczas interpretacji parametrów traktuje nieustawione zmienne i  parametry
                      (poza parametrami specjalnymi "@" i "*") jako błąd.  Jeżeli wykonywana jest
                      próba interpretacji nieustawionej zmiennej, to powłoka wypisuje komunikat o
                      błędzie i, jeśli nie jest interaktywna, kończy pracę z niezerowym kodem.
              -v      Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
              -x      Po interpretacji każdego polecenia prostego, poleceń for, case i select lub
                      polecenia arytmetycznego for  wyświetla  zinterpretowaną  wartość  PS4,  po
                      której  następuje  polecenie i jego zinterpretowane argumenty lub powiązana
                      lista słów.
              -B      Powłoka wykonuje  interpretacją  nawiasów  (zobacz  Interpretacja  nawiasów
                      powyżej). Domyślnie włączone.
              -C      Jeśli   włączone,   bash  nie  nadpisuje  istniejącego  pliku  przy  użyciu
                      operatorów przekierowania >, >&  i  <>.   Można  to  ominąć  tworząc  pliki
                      wyjściowe przy użyciu operatora przekierowania >| zamiast >.
              -E      Gdy  ustawiona,  pułapka  ERR  jest  dziedziczona  przez  funkcje  powłoki,
                      uzupełnienia  poleceń  i  polecenia  wykonywane  w  środowisku  podpowłoki.
                      Pułapka ERR normalnie nie jest dziedziczona w takich przypadkach.
              -H      Włącza  zastępowanie  historii w stylu !.  Opcja ta jest domyślnie włączona
                      dla powłoki interaktywnej.
              -P      Jeżeli jest ustawiona, to powłoka  nie  rozwiązuje  dowiązań  symbolicznych
                      podczas  wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy, jak cd.
                      Używa zamiast tego fizycznej struktury katalogów. Domyślnie, bash podąża za
                      logicznym  łańcuchem  katalogów  podczas  wykonywania poleceń zmieniających
                      bieżący katalog roboczy.
              -T      Gdy ustawiona,  pułapki  DEBUG  i  RETURN  są  dziedziczone  przez  funkcje
                      powłoki,   uzupełnienia   poleceń   i  polecenia  wykonywane  w  środowisku
                      podpowłoki. Pułapki DEBUG i RETURN nie są normalnie dziedziczone  w  takich
                      przypadkach.
              --      Jeżeli  po  tej opcji nie występują żadne argumenty, to parametry pozycyjne
                      są kasowane. W  przeciwnym  razie,  parametry  pozycyjne  ustawiane  są  na
                      argumenty, nawet jeśli niektóre z nich zaczynają się od znaku -.
              -       Sygnalizuje  koniec  opcji,  powodując  przypisanie  wszystkich pozostałych
                      argumentów do parametrów pozycyjnych.  Opcje -x i -v są wyłączane.   Jeżeli
                      nie ma argumentów, to parametry pozycyjne pozostają bez zmian.

              Opcje  są  domyślnie  wyłączone,  chyba  że  wskazano  inaczej.  Użycie + zamiast -
              spowoduje, że opcje te zostaną wyłączone.  Opcje mogą także zostać  określone  jako
              argumenty  wywołania  powłoki.  Bieżący zestaw opcji można znaleźć w $-.  Zwracanym
              kodem jest zawsze prawda, chyba że napotkano nieprawidłową opcję.

       shift [n]
              Parametrom pozycyjnym od n+1 ... zmienia nazwy na $1 ..... Parametry reprezentowane
              przez  liczby  $# w dół do $#-n+1 są usuwane.  n musi być liczbą nieujemną mniejszą
              lub równą $#.  Jeżeli n wynosi 0, parametry nie są zmieniane.  Jeżeli nie podano n,
              zakłada  się, że wynosi 1.  Jeżeli n jest większe od $#, parametry pozycyjne nie są
              zmieniane.  Kod zakończenia jest większy od zera jeżeli n jest większe  od  $#  lub
              mniejsze od zera; w przeciwnym wypadku 0.

       shopt [-pqsu] [-o] [nazwa_opcji ...]
              Toggle  the  values  of settings controlling optional shell behavior.  The settings
              can be either those listed below, or, if the -o option  is  used,  those  available
              with  the  -o  option  to the set builtin command.  With no options, or with the -p
              option, a list of all settable options is displayed, with an indication of  whether
              or  not  each  is  set; if optnames are supplied, the output is restricted to those
              options.  The -p option causes output to be displayed in a form that may be  reused
              as input.  Other options have the following meanings:
              -s     Włącz (ustaw) każdą nazwę_opcji.
              -u     Wyłącz (usuń) każdą nazwę_opcji.
              -q     Zaniechaj  zwykłego  wyświetlania  (tryb cichy); zwracany kod wskazuje na to
                     czy nazwa_opcji jest ustawiona czy nie ustawiona.  Jeżeli z -q podano  wiele
                     argumentów   nazw_opcji,   to  zwracanym  kodem  jest  zero,  gdy  wszystkie
                     nazwy_opcji są włączone; w przeciwnym razie kod jest niezerowy.
              -o     Ogranicza wartości nazwy_opcji  do  wartości  zdefiniowanych  dla  opcji  -o
                     wbudowanego polecenia set.

              Jeżeli  użyto  albo -s albo -u bez argumentów nazw_opcji, shopt pokazuje jedynie te
              opcji, które, odpowiednio, są ustawione  bądź  nieustawione.  Jeżeli  nie  wskazano
              inaczej, opcje shopt są domyślnie wyłączone (nie ustawione).

              Przy  listowaniu  opcji  zwracany  jest  kod  zerowy jeśli wszystkie nazwy_opcji są
              włączone, niezerowy w przeciwnym  wypadku.  Przy  ustawianiu  lub  kasowaniu  opcji
              zwracany jest zerowy kod, chyba że nazwa_opcji nie jest poprawną opcją powłoki.

              Lista opcji shopt obejmuje:

              assoc_expand_once
                      If  set,  the  shell  suppresses  multiple  evaluation of associative array
                      subscripts  during  arithmetic  expression  evaluation,   while   executing
                      builtins  that  can  perform  variable  assignments,  and  while  executing
                      builtins that perform array dereferencing.
              autocd  Jeśli jest ustawiona, nazwa polecenia będąca nazwą katalogu jest wykonywana
                      identycznie,  jak gdyby była argumentem polecenia cd. Opcja ta jest używana
                      tylko w powłokach interaktywnych.
              cdable_vars
                      Jeśli  jest  ustawiona,  to  nie  będący  katalogiem  argument  wbudowanego
                      polecenia  cd  uważany  jest za nazwę zmiennej; wartością tej zmiennej jest
                      katalog, na który ma nastąpić zmiana.
              cdspell Jeśli jest ustawiona, to pomniejsze błędy w pisowni  składowej  katalogu  w
                      poleceniu  cd  będą  poprawiane.   Sprawdzenie takich błędów obejmuje znaki
                      zamienione miejscami, znaki pominięte i  pojedyncze  zbędne  znaki.  Jeżeli
                      znaleziono  poprawkę,  wypisywana  jest  poprawna  nazwa  pliku a polecenie
                      kontynuuje działanie. Opcja ta  jest  wykorzystywana  tylko  przez  powłoki
                      interaktywne.
              checkhash
                      Jeśli  jest  ustawiona,  bash  sprawdza  przed  próbą  wykonania  polecenia
                      znalezionego w tablicy mieszającej, czy polecenie to istnieje.  Jeżeli  już
                      nie istnieje, to wykonywane jest zwykłe przeszukiwanie ścieżki.
              checkjobs
                      Jeśli   jest   ustawiona,  bash  wypisuje  status  każdego  zatrzymanego  i
                      działającego zadania, przed wyjściem z powłoki interaktywnej. Jeśli  jakieś
                      zadanie  działa,  powoduje  to  odroczenia wyjścia do momentu, gdy zostanie
                      przeprowadzona druga próba wyjścia, bez  uruchamiania  dodatkowych  poleceń
                      pomiędzy  próbami (patrz KONTROLA ZADAŃ powyżej). Powłoka zawsze wstrzymuje
                      wychodzenie, gdy jakiekolwiek zadanie jest zatrzymane.
              checkwinsize
                      If set, bash checks the  window  size  after  each  external  (non-builtin)
                      command  and,  if necessary, updates the values of LINES and COLUMNS.  This
                      option is enabled by default.
              cmdhist If set, bash attempts to save all lines of a multiple-line command  in  the
                      same  history  entry.   This allows easy re-editing of multi-line commands.
                      This option is enabled by default,  but  only  has  an  effect  if  command
                      history is enabled, as described above under HISTORY.
              compat31
              compat32
              compat40
              compat41
              compat42
              compat43
              compat44
                      These  control  aspects  of  the  shell's  compatibility  mode  (see  SHELL
                      COMPATIBILITY MODE below).

              complete_fullquote
                      Gdy ustawiona, bash cytuje wszystkie metaznaki powłoki w nazwach  plików  i
                      katalogów  w trakcie wykonywania uzupełniania. Gdy nieustawiona, bash usuwa
                      metaznaki takie jak znak dolara z zestawu cytowanych znaków w uzupełnianych
                      nazwach plików, gdy te metaznaki pojawiają się w odniesieniach do zmiennych
                      powłoki, w słowach do uzupełnienia. Oznacza to, że znaki dolara  w  nazwach
                      zmiennych uzupełnianych do katalogów nie będą cytowane, jednak znaki dolara
                      pojawiające się w nazwach plików w ogóle nie będą cytowane. Jest to aktywne
                      tylko   wówczas,   gdy   bash   używa   odwrotnego  ukośnika  do  cytowania
                      uzupełnianych nazw plików. Zmienna ta jest  domyslnie  ustawiana,  co  jest
                      domyślnym zachowaniem basha w wersjach do 4.2.

              direxpand
                      Gdy ustawiona, bash zastępuje nazwy katalogów wynikami rozwijania słów przy
                      przeprowadzaniu uzupełnienia nazw  plików.  W  ten  sposób  zmieniana  jest
                      zawartość  bufora edycji readline. Jeśli nie jest ustawiona, bash stara się
                      zachować treść wpisaną przez użytkownika.

              dirspell
                      Jeżeli jest ustawiona, bash stara się poprawić pomyłki w nazwach  katalogów
                      podczas  uzupełniania  słów, jeśli nazwa katalogu wprowadzonego pierwotnie,
                      nie istnieje.

              dotglob If set, bash includes filenames beginning with a  `.'  in  the  results  of
                      pathname  expansion.   The  filenames  “.”  and “..” must always be matched
                      explicitly, even if dotglob is set.

              execfail
                      Jeżeli jest ustawione, to powłoka nie-interaktywna nie zakończy  pracy  nie
                      mogąc  wykonać  pliku określonego jako argument wbudowanego polecenia exec.
                      Powłoka interaktywna nie kończy pracy, jeśli exec zawiedzie.

              expand_aliases
                      Jeżeli jest ustawiona, aliasy  są  interpretowane  jak  opisano  powyżej  w
                      ALIASY.  Opcja ta jest włączona domyślnie dla powłok interaktywnych.

              extdebug
                      If  set at shell invocation, or in a shell startup file, arrange to execute
                      the debugger profile before the shell starts, identical to  the  --debugger
                      option.  If set after invocation, behavior intended for use by debuggers is
                      enabled:

                      1.     Opcja  -F  wbudowanego  polecenia  declare  wyświetla  nazwę   pliku
                             źródłowego  i  numer  wiersza  odpowiadający  każdej  nazwie funkcji
                             podanej jako argument.

                      2.     Jeśli polecenie  uruchomione  przez  pułapkę  DEBUG  zwraca  wartość
                             niezerową, kolejne polecenie jest pomijane i nie jest wykonywane.

                      3.     Jeśli  polecenie uruchamiane przez pułapkę DEBUG zwróci wartość 2, a
                             powłoka  wykonywana  w  podprogramie  (funkcja  powłoki  lub  skrypt
                             powłoki  wykonywany  wbudowanymi  .  lub source), to symulowane jest
                             wywołanie do return.

                      4.     BASH_ARGC i BASH_ARGV są aktualizowane zgodnie  z  opisem  w  opisie
                             tych zmiennych powyżej.

                      5.     Włączone  jest  śledzenie  funkcji:  podstawianie  poleceń,  funkcje
                             powłoki i podpowłoki przywołane za pomocą ( polecenie  )  dziedziczą
                             pułapki DEBUG i RETURN.

                      6.     Włączone   jest  śledzenie  błędów:  podstawianie  poleceń,  funkcje
                             powłoki i podpowłoki przywołane za pomocą ( polecenie  )  dziedziczą
                             pułapkę ERR.

              extglob Jeśli  jest włączona, włączane są rozszerzone funkcje dopasowywania wzorców
                      opisane powyżej w Rozwijanie nazw plików.

              extquote
                      Jeżeli jest włączona, cytowania $'łańcuch' and $"łańcuch" są przeprowadzane
                      wewnątrz  interpretacji  ${parametr}  ujętych  w podwójne cudzysłowy. Opcja
                      jest domyślnie włączona.

              failglob
                      Jeśli jest włączona, wzorce do których nie dopasowano nazw  plików  podczas
                      rozwinięcia nazw plików, dają w wyniku błąd rozwinięcia (interpretacji).

              force_fignore
                      Jeśli jest ustawiona, przyrostki określone zmienną powłoki FIGNORE powodują
                      ignorowanie słów  podczas  przeprowadzania  uzupełniania  słów  nawet,  gdy
                      ignorowane słowa są jedynymi dostępnymi uzupełnieniami. Proszę zapoznać się
                      z ZMIENNE POWŁOKI, aby uzyskać opis FIGNORE. Opcja jest domyślnie włączona.

              globasciiranges
                      Jeśli jest ustawiona, wyrażenia  zakresu  użyte  we  wzorcu  dopasowującego
                      wyrażenia  nawiasowe (zob.  Dopasowanie wzorca powyżej) zachowują się jak w
                      tradycyjnym locale C przy przeprowadzaniu porównań. Znaczy to, że sekwencja
                      sortowania  bieżącego  locale  nie  jest  brana  pod uwagę, więc b nie jest
                      sortowane między A i B, a wielkie i małe znaki ASCII są sortowane razem.

              globstar
                      Gdy jest ustawiona, wzorzec ** używany w kontekście rozwijania nazw plików,
                      dopasowuje  wszystkie  pliki  i  zero  lub więcej katalogów i podkatalogów.
                      Jeśli po  wzorcu  występuje  /,  to  dopasowywane  są  jedynie  katalogi  i
                      podkatalogi.

              gnu_errfmt
                      Jeżeli   jest   ustawiona,   komunikaty  błędów  powłoki  są  wypisywane  w
                      standardowym formacie błędów GNU.

              histappend
                      Jeżeli jest ustawiona, to do pliku  o  nazwie  wskazanej  zmienną  HISTFILE
                      podczas kończenia pracy przez powłokę dodawana jest lista historii, zamiast
                      nadpisywania tego pliku listą.

              histreedit
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to użytkownik ma  możliwość
                      ponownej edycji nieudanego podstawienia historii historii.

              histverify
                      Jeżeli  jest  ustawione,  a  używane  jest readline, to wyniki podstawiania
                      historii nie są natychmiast  przesyłane  do  analizatora  powłoki.  Zamiast
                      tego,   wiersz  wynikowy  ładowany  jest  do  bufora  edycyjnego  readline,
                      pozwalając na dalsze zmiany.

              hostcomplete
                      Jeżeli jest ustawione,  a  używane  jest  readline,  bash  będzie  usiłować
                      wykonać uzupełnianie nazwy hosta podczas uzupełniania słowa zawierającego @
                      (zobacz Uzupełnianie w READLINE powyżej).  Domyślnie włączone.

              huponexit
                      Jeżeli jest ustawione, to bash wyśle SIGHUP  do  wszystkich  zadań  podczas
                      kończenia pracy interaktywnej powłoki zgłoszeniowej.

              inherit_errexit
                      Jeśli   jest  ustawione,  uzupełnianie  poleceń  dziedziczy  wartość  opcji
                      errexit, zamiast kasować ją w środowisku podpowłoki. Opcja ta jest włączana
                      jeśli włączony jest tryb posix.

              interactive_comments
                      Jeśli  jest  włączone,  pozwala by słowo rozpoczynające się od # powodowało
                      pominięcie tego słowa i wszystkich pozostałych  znaków  wiersza  w  powłoce
                      interaktywnej (zobacz powyżej KOMENTARZE). Opcja domyślnie włączona.

              lastpipe
                      Jeśli  jest ustawiona, a kontrola zadań nie jest aktywna, powłoka uruchamia
                      ostatnie polecenie potoku, który nie jest  wykonywany  w  tle,  w  bieżącym
                      środowisku powłoki.

              lithist Jeśli   jest  ustawione,  a  włączona  jest  opcja  cmdhist,  to  polecenia
                      wielowierszowe zachowywane są w historii w miarę  możliwości  z  osadzonymi
                      znakami nowej linii zamiast przy użyciu średników jako separatorów.

              localvar_inherit
                      If  set,  local variables inherit the value and attributes of a variable of
                      the same name that exists at a previous  scope  before  any  new  value  is
                      assigned.  The nameref attribute is not inherited.

              localvar_unset
                      If  set, calling unset on local variables in previous function scopes marks
                      them so subsequent lookups find them unset  until  that  function  returns.
                      This  is  identical  to  the  behavior  of unsetting local variables at the
                      current function scope.

              login_shell
                      Powłoka ustawia tę  opcję  jeśli  zostanie  uruchomiona  jako  zgłoszeniowa
                      (zobacz WYWOŁANIE powyżej).  Ta wartość nie może być zmieniona.

              mailwarn
                      Jeżeli  jest ustawione, zaś do pliku, w którym sprawdza pocztę bash sięgano
                      od czasu ostatniego sprawdzania, to zostanie  wyświetlony  komunikat  ,,The
                      mail   in   plikpoczty   has   been  read”  (Poczta  w  plikpoczty  została
                      przeczytana).

              no_empty_cmd_completion
                      Jeśli jest ustawione,  i  stosowane  jest  readline,  to  bash  nie  będzie
                      usiłował szukać w PATH możliwych uzupełnień, gdy próba uzupełniania wystąpi
                      w pustym wierszu.

              nocaseglob
                      Jeśli zostało ustawione, to bash przy rozwijaniu nazw plików dopasowuje  je
                      nie  zwracając  uwagi  na  wielkość  liter  (zobacz  Rozwijanie nazw plików
                      powyżej).

              nocasematch
                      Gdy jest  ustawiona,  bash  dopasowuje  wzorce  ignorując  wielkość  liter,
                      podczas  wykonywania  dopasowania, w czasie wykonywania poleceń warunkowych
                      case lub [[, przy wykonywaniu interpretacji zastępowania słów  wzorców  lub
                      podczas   filtrowania   możliwych  dopełnień  jako  części  programowalnych
                      dopełnień.

              nullglob
                      Jeśli jest ustawione, to, bash pozwala by wzorce nie  dopasowujące  żadnych
                      plików  (zobacz  Rozwijanie  nazw  plików powyżej)  rozwijały się w łańcuch
                      pusty, zamiast na same siebie.

              progcomp
                      Jeżeli jest ustawione, to włączone są usługi  programowalnego  uzupełniania
                      (zobacz powyżej Programowalne uzupełnianie). Domyślnie włączone.

              progcomp_alias
                      If  set, and programmable completion is enabled, bash treats a command name
                      that doesn't have any completions as a possible alias  and  attempts  alias
                      expansion.  If it has an alias, bash attempts programmable completion using
                      the command word resulting from the expanded alias.

              promptvars
                      Jeżeli  jest  ustawione,  to  łańcuchy  zachęty   podlegają   interpretacji
                      zmiennych  i  podstawianiu  parametrów  po interpretacji zachęty opisanej w
                      ZACHĘTA powyżej. Opcja ta jest domyślnie włączona.

              restricted_shell
                      Powłoka ustawia tę opcję  jeśli  została  uruchomiona  w  trybie  okrojonym
                      (zobacz POWŁOKA OKROJONA poniżej).  Wartość ta nie może być zmieniona.  Nie
                      jest ona resetowana podczas odczytu plików  startowych,  pozwalając  im  na
                      odkrycie czy powłoka jest okrojona czy nie.

              shift_verbose
                      Jeżeli  jest ustawiona, to wbudowane shift wypisuje komunikat o błędzie gdy
                      liczba przesunięć (przez shift) przekracza liczbę parametrów pozycyjnych.

              sourcepath
                      Jeśli jest ustawiona, to  polecenie  wbudowane  source  (.)  posługuje  się
                      wartością  PATH  do  znalezienia  katalogu  zawierającego  plik podany jako
                      argument.  Opcja domyślnie włączona.

              xpg_echo
                      Jeżeli jest ustawiona, to dla  wbudowanego  polecenia  echo  włączane  jest
                      domyślne interpretowanie sekwencji specjalnych z odwrotnym ukośnikiem.

       suspend [-f]
              Zawiesza wykonywanie tej powłoki do otrzymania przez nią sygnału SIGCONT.  Opcja -f
              mówi, by nie narzekać, jeśli użyto  suspend  w  powłoce  zgłoszeniowej;  po  prostu
              zawiesić   mimo  to.  Kodem  zwracanym  jest  0,  chyba  że  powłoka  jest  powłoką
              zgłoszeniową i nie podano opcji -f, lub gdy nie jest włączona kontrola zadań.

       test wyraż
       [ wyraż ]
              Return a status of 0 (true) or  1  (false)  depending  on  the  evaluation  of  the
              conditional  expression  expr.   Each  operator  and  operand  must  be  a separate
              argument.   Expressions  are  composed  of  the  primaries  described  above  under
              CONDITIONAL  EXPRESSIONS.  test does not accept any options, nor does it accept and
              ignore an argument of -- as signifying the end of options.

              Wyrażenia mogą być łączone przy użyciu poniższych operatorów, podanych w kolejności
              malejącego  priorytetu. Ich interpretacja zależy od liczby argumentów; patrz niżej.
              Priorytet operatorów jest używany gdy występuje pięć argumentów lub więcej.
              ! wyraż
                     Prawda jeśli wyraż jest fałszem.
              ( wyraż )
                     Zwraca wartość wyraż.  Może być stosowane  do  obejścia  zwykłej  kolejności
                     operatorów.
              wyraż1 -a wyraż2
                     Prawda jeśli oba: wyraż1 i wyraż2 są prawdziwe.
              wyraż1 -o wyraż2
                     Prawda jeśli wyraż1 lub wyraż2 jest prawdziwe.

              test  i [ interpretują wyrażenia warunkowe posługując się zestawem reguł opartych o
              liczbę argumentów.

              0 argumentów
                     Wyrażenie jest fałszywe.
              1 argument
                     Wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy  argument  nie  jest  pusty
                     (null).
              2 argumenty
                     Jeśli pierwszym argumentem jest !, to wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko
                     wtedy gdy drugi argument jest pusty. Jeśli pierwszy argument jest  jednym  z
                     jednoargumentowych  operatorów  warunkowych  podanych  powyżej  w  WYRAŻENIA
                     WARUNKOWE, to wyrażenie jest prawdziwe  jeżeli  test  jednoargumentowy  jest
                     prawdziwy.   Jeżeli  pierwszy  argument nie jest poprawnym jednoargumentowym
                     operatorem warunkowym, to wyrażenie ma wartość fałsz.
              3 argumenty
                     Następujące warunki  są  stosowane  w  wypisanej  kolejności.  Jeżeli  drugi
                     argument  jest  jednym  z  dwuargumentowych  operatorów warunkowych podanych
                     powyżej  w  WYRAŻENIA  WARUNKOWE,   to   wynik   wyrażenia   jest   wynikiem
                     dwuargumentowego testu z zastosowaniem pierwszego i trzeciego argumentu jako
                     operandów. Operatory -a i -o są uważane za dwuargumentowe,  jeśli  występują
                     trzy  argumenty.  Jeśli  pierwszym  argumentem  jest  !,  to wartość stanowi
                     negację testu dwuargumentowego przy użyciu drugiego i  trzeciego  argumentu.
                     Jeśli  pierwszym  argumentem jest dokładnie ( a trzecim argumentem dokładnie
                     ), to wynik jest jednoargumentowym testem drugiego argumentu.  W pozostałych
                     przypadkach wyrażenie jest fałszywe.
              4 argumenty
                     Jeśli  pierwszym  argumentem jest !, to wynik jest negacją trójargumentowego
                     wyrażenia  złożonego  z  pozostałych  argumentów.   W  przeciwnym   wypadku,
                     wyrażenie  jest  poddawanie  analizie  składni  i  interpretowane  zgodnie z
                     priorytetami przy zastosowaniu reguł podanych powyżej.
              5 lub więcej argumentów
                     Wyrażenie jest  poddawanie  analizie  składni  i  interpretowane  zgodnie  z
                     priorytetami przy zastosowaniu reguł podanych powyżej.

              Gdy  operatory  <  i  >  są  używane  z  test  lub  [, sortują zgodnie z porządkiem
              leksykograficznym używając kolejności ASCII.

       times  Wypisuje sumaryczne czasy użytkownika i systemu  dla  powłoki  i  procesów  z  niej
              uruchomionych. Kodem zwracanym jest 0.

       trap [-lp] [argument] [sigspec ...]
              Polecenie  argument  ma  zostać odczytane i wykonane, gdy powłoka otrzyma sygnał(y)
              sigspec.  Jeśli nie występuje argument (i występuje pojedynczy sigspec) lub jest to
              -,  to  wszystkie  podane  sygnały  resetowane  są  do  swych  wartości pierwotnych
              (wartości, jakie miały przy wejściu do powłoki).  Jeżeli  argument  jest  łańcuchem
              pustym,  to  sygnał  określony  przez każde sigspec jest ignorowany przez powłokę i
              polecenia,  jakie  ona  wywołuje.   Jeżeli  nie  wystąpił  argument  a  podano  -p,
              wyświetlane  są  polecenia  związane  z  przechwyceniem każdego z sygnałów sigspec.
              Jeżeli nie podano żadnych argumentów lub jeśli podano tylko -p,  to  trap  wypisuje
              listę  poleceń związanych z każdym z numerów sygnałów.  Każde -l powoduje wypisanie
              przez powłokę listy nazw sygnałów i odpowiadających im  nazw.  Każdy  sigspec  jest
              albo  nazwą sygnału zdefiniowaną w <signal.h> albo numerem sygnału.  Wielkość liter
              nazw sygnałów nie ma znaczenia, a przedrostek SIG jest opcjonalny.

              Jeżeli sigspec jest sygnałem EXIT (0), to polecenie argument wykonywane  jest  przy
              kończeniu  pracy  przez  powłokę.  Jeżeli  sigspec  jest  równe DEBUG, to polecenie
              argument wykonywane jest po każdym  poleceniu  prostym,  poleceniach  for,  case  i
              select, każdym poleceniem arytmetycznym for i przed wykonaniem pierwszego polecenia
              w funkcji powłoki (zobacz GRAMATYKA POWŁOKI powyżej). Proszę zapoznać się z  opisem
              opcji  extdebug do wbudowanego shopt, aby dowiedzieć się więcej na temat jej wpływu
              na pułapkę DEBUG. Jeśli sigspec to RETURN, to polecenie  argument  jest  wykonywane
              zawsze,  gdy  funkcja powłoki lub skrypt wykonywany wbudowanymi . lub source kończą
              swe wykonanie.

              Jeśli sigspec jest ERR, wówczas polecenie argument  wykonywane  gdy  potok  (mogący
              składać  się  z  jednego  polecenia  prostego), lista, lub polecenie złożone zwróci
              niezerowy kod zakończenia. Pułapka  zastawiona  na  ERR  nie  jest  wykonywana  gdy
              polecenie,  które  zakończyło  się  niepowodzeniem  jest  występuje bezpośrednio po
              słowach kluczowych while lub until,  jest  częścią  testu  instrukcji  if,  częścią
              poleceń  wykonywanych  w listach && lub || z wyjątkiem polecenia za ostatnim && lub
              ||, dowolnym poleceniem w potoku z wyjątkiem ostatniego lub jeśli wartość  zwracana
              przez  to polecenie jest wstawiana za pomocą !. Identyczne warunki są przestrzegane
              przez opcję errexit.

              Sygnały  ignorowane  przy  wejściu  do  powłoki  nie  mogą  być  przechwycone   ani
              zresetowane.   W  procesie  potomnym,  podczas jego tworzenia, sygnały przechwycone
              resetowane są do swych wartości pierwotnych.   Zwracanym  kodem  jest  fałsz  jeśli
              którykolwiek z sigspec jest nieprawidłowy; w przeciwnym razie trap zwraca true.

       type [-aftpP] nazwa [nazwa ...]
              Bez  opcji  wskazuje,  jak  powinna być interpretowana każda z nazw, jeśli zostanie
              użyta jako nazwa polecenia.  Jeżeli użyto opcji -t, to type wypisuje łańcuch będący
              jednym  z  alias, keyword, function, builtin lub file, jeśli nazwa jest odpowiednio
              aliasem, zastrzeżonym słowem powłoki, funkcją, poleceniem  wbudowanym  lub  plikiem
              dyskowym.   Jeśli  nie  znaleziono  nazwy,  to  nie  jest wypisywane nic i jako kod
              zakończenia zwracany jest fałsz.  Jeśli posłużono się opcją -p to type zwraca  albo
              nazwę  pliku  dyskowego,  który zostałby wykonany jeśli nazwa zostałaby podana jako
              nazwa polecenia, albo nic jeśli ``type -t name''  nie  zwróciłoby  file.  Opcja  -P
              wymusza  na  PATH  wyszukiwanie  każdego  name,  nawet  jeśli  ``type -t name'' nie
              zwróciłoby file. Jeśli polecenie zostało zapamiętane poleceniem hash, to  -p  i  -P
              wypisuje  jego  wartość,  który  niekoniecznie  jest  plikiem pojawiającym się jako
              pierwszy w  PATH.  Jeśli  użyto  opcji  -a,  to  type  wypisuje  wszystkie  miejsca
              zawierające  plik  wykonywalny  o  nazwie  nazwa.  Aliasy i funkcje są uwzględniane
              wyłącznie jeśli nie podano również opcji -p. Tablica zapamiętanym poleceń nie  jest
              sprawdzana,  jeśli  użyto  -a. Opcja -f przesłania funkcję wyszukiwania powłoki jak
              wbudowanym command. type zwraca prawdę  jeśli  odnaleziono  wszystkie  argumenty  i
              fałsz, gdy któregoś z nich nie odnaleziono.

       ulimit [-HS] -a
       ulimit [-HS] [-bcdefiklmnpqrstuvxPRT [limit]]
              Provides control over the resources available to the shell and to processes started
              by it, on systems that allow such control.  The -H and -S options specify that  the
              hard or soft limit is set for the given resource.  A hard limit cannot be increased
              by a non-root user once it is set; a soft limit may be increased up to the value of
              the  hard  limit.  If neither -H nor -S is specified, both the soft and hard limits
              are set.  The value of limit can be a number in the unit specified for the resource
              or  one of the special values hard, soft, or unlimited, which stand for the current
              hard limit, the current soft limit,  and  no  limit,  respectively.   If  limit  is
              omitted, the current value of the soft limit of the resource is printed, unless the
              -H option is given.  When more than one resource is specified, the limit  name  and
              unit,  if appropriate, are printed before the value.  Other options are interpreted
              as follows:
              -a     All current limits are reported; no limits are set
              -b     Maksymalny rozmiar bufora gniazda
              -c     Maksymalny rozmiar tworzonych plików core
              -d     Maksymalny rozmiar segmentu danych procesu
              -e     Maksymalny priorytet planisty ("nice")
              -f     Maksymalny rozmiar plików zapisywanych przez powłokę i jej potomków
              -i     Maksymalna liczba oczekujących sygnałów
              -k     Maksymalna liczba kqueue które można przypisać
              -l     Maksymalny rozmiar, jaki może zostać zablokowany w pamięci
              -m     Maksymalny rozmiar części rezydentnej (wiele systemów nie  przestrzega  tego
                     limitu)
              -n     Maksymalna  liczba  otwartych  deskryptorów  pliku  (większość  systemów nie
                     pozwala na ustawianie tej wartości)
              -p     Rozmiar potoku w blokach 512-bajtowych (może nie być ustawione)
              -q     Maksymalny rozmiar kolejek komunikatów POSIX, w bajtach
              -r     Maksymalny priorytet rzeczywisty planisty
              -s     Maksymalny rozmiar stosu
              -t     Maksymalny czas CPU w sekundach
              -u     Maksymalna liczba procesów dostępnych dla pojedynczego użytkownika
              -v     Maksymalna wielkość pamięci wirtualnej dostępna dla powłoki i, w  niektórych
                     systemach, dla jej potomków.
              -x     Maksymalna liczba plików blokad
              -P     Maksymalna liczba pseudoterminali
              -R     The   maximum   time  a  real-time  process  can  run  before  blocking,  in
                     microseconds
              -T     Maksymalna liczba wątków

              If limit is given, and the -a option is not used, limit is the  new  value  of  the
              specified  resource.   If  no  option  is given, then -f is assumed.  Values are in
              1024-byte increments, except  for  -t,  which  is  in  seconds;  -R,  which  is  in
              microseconds; -p, which is in units of 512-byte blocks; -P, -T, -b, -k, -n, and -u,
              which are unscaled values; and, when in  posix  mode,  -c  and  -f,  which  are  in
              512-byte  increments.   The return status is 0 unless an invalid option or argument
              is supplied, or an error occurs while setting a new limit.

       umask [-p] [-S] [tryb]
              Maska praw dostępu dla plików tworzonych przez użytkownika ustawiana jest na  tryb.
              Jeżeli  tryb  rozpoczyna  się od cyfry, jest interpretowany jako liczba ósemkowa; w
              przeciwnym razie interpretowany jest jako maska w trybie symbolicznym, podobnie jak
              akceptowane przez chmod(1).  Jeżeli pominięto tryb wypisywana jest aktualna wartość
              maski.  Opcja -S powoduje, że  maska  zostanie  wypisana  w  postaci  symbolicznej;
              domyślne  wyjście  jest  w  postaci  liczby  ósemkowej.   Jeżeli  podano opcję -p i
              pominięto tryb, to wyjście ma postać, która może być  powtórnie  wykorzystana  jako
              wejście.   Kodem  zwracanym  jest  0  jeśli pomyślnie zmieniono tryb lub nie podano
              argumentu tryb, zaś fałsz w pozostałych sytuacjach.

       unalias [-a] [nazwa ...]
              Usuwa każdą z nazw z listy zdefiniowanych aliasów. Jeżeli podano -a, to usuwane  są
              definicje  wszystkich  aliasów.  Zwracanym kodem jest prawda, chyba że podana nazwa
              nie jest zdefiniowanym aliasem.

       unset [-fv] [-n] [nazwa ...]
              For each name, remove the corresponding variable or function.  If the -v option  is
              given,  each  name  refers  to  a  shell  variable,  and  that variable is removed.
              Read-only variables may not be unset.  If -f is specified, each name  refers  to  a
              shell  function,  and  the  function  definition  is  removed.  If the -n option is
              supplied, and name is a variable with the nameref attribute,  name  will  be  unset
              rather  than  the  variable  it  references.   -n has no effect if the -f option is
              supplied.  If no options are supplied, each name refers to a variable; if there  is
              no  variable by that name, a function with that name, if any, is unset.  Each unset
              variable or function is removed from the environment passed to subsequent commands.
              If   any  of  BASH_ALIASES,  BASH_ARGV0,  BASH_CMDS,  BASH_COMMAND,  BASH_SUBSHELL,
              BASHPID, COMP_WORDBREAKS, DIRSTACK, EPOCHREALTIME, EPOCHSECONDS, FUNCNAME,  GROUPS,
              HISTCMD,  LINENO,  RANDOM,  SECONDS,  or SRANDOM are unset, they lose their special
              properties, even if they are subsequently reset.  The exit status is true unless  a
              name is readonly.

       wait [-fn] [-p varname] [id ...]
              Wait  for  each specified child process and return its termination status.  Each id
              may be a process ID or a job specification; if a job spec is given,  all  processes
              in  that  job's  pipeline  are  waited for.  If id is not given, wait waits for all
              running background jobs and the last-executed process substitution, if its  process
              id is the same as $!, and the return status is zero.  If the -n option is supplied,
              wait waits for a single job from the list of ids or, if no ids  are  supplied,  any
              job, to complete and returns its exit status.  If none of the supplied arguments is
              a child of the shell, or if  no  arguments  are  supplied  and  the  shell  has  no
              unwaited-for  children,  the exit status is 127.  If the -p option is supplied, the
              process or job identifier of the job for which  the  exit  status  is  returned  is
              assigned  to  the variable varname named by the option argument.  The variable will
              be unset initially, before any assignment.  This is useful only when the -n  option
              is  supplied.  Supplying the -f option, when job control is enabled, forces wait to
              wait for id to terminate before returning its status, instead of returning when  it
              changes  status.   If id specifies a non-existent process or job, the return status
              is 127.  Otherwise, the return status is the exit status of the last process or job
              waited for.

SHELL COMPATIBILITY MODE

       Bash-4.0  introduced  the  concept of a `shell compatibility level', specified as a set of
       options to the shopt builtin compat31, compat32, compat40, compat41, and so on).  There is
       only  one  current  compatibility  level  --  each  option  is  mutually  exclusive.   The
       compatibility level is intended to allow users to select behavior from  previous  versions
       that  is  incompatible  with  newer  versions  while  they  migrate scripts to use current
       features and behavior. It's intended to be a temporary solution.

       This section does not mention behavior that is standard for a  particular  version  (e.g.,
       setting compat32 means that quoting the rhs of the regexp matching operator quotes special
       regexp characters in the word, which is default behavior in bash-3.2 and above).

       If a user enables, say, compat32, it may affect the behavior of other compatibility levels
       up  to and including the current compatibility level.  The idea is that each compatibility
       level controls behavior that changed in that version of bash, but that behavior  may  have
       been  present  in  earlier  versions.   For  instance,  the  change  to  use  locale-based
       comparisons with the [[ command came in bash-4.1, and earlier  versions  used  ASCII-based
       comparisons,  so  enabling  compat32  will  enable  ASCII-based comparisons as well.  That
       granularity may not be sufficient for all uses,  and  as  a  result  users  should  employ
       compatibility  levels  carefully.  Read the documentation for a particular feature to find
       out the current behavior.

       Bash-4.3 introduced a new  shell  variable:  BASH_COMPAT.   The  value  assigned  to  this
       variable  (a  decimal version number like 4.2, or an integer corresponding to the compatNN
       option, like 42) determines the compatibility level.

       Starting  with  bash-4.4,  Bash  has  begun  deprecating   older   compatibility   levels.
       Eventually, the options will be removed in favor of BASH_COMPAT.

       Bash-5.0  is  the final version for which there will be an individual shopt option for the
       previous version. Users should use BASH_COMPAT on bash-5.0 and later versions.

       The following table describes the behavior changes controlled by each compatibility  level
       setting.   The compatNN tag is used as shorthand for setting the compatibility level to NN
       using one of the following mechanisms.  For versions prior to bash-5.0, the  compatibility
       level  may  be  set using the corresponding compatNN shopt option.  For bash-4.3 and later
       versions, the BASH_COMPAT variable is preferred, and it is required for bash-5.1 and later
       versions.

       compat31
              •      quoting  the  rhs  of the [[ command's regexp matching operator (=~)  has no
                     special effect

       compat32
              •      interrupting a command list such as "a ; b ; c" causes the execution of  the
                     next  command in the list (in bash-4.0 and later versions, the shell acts as
                     if it received the interrupt, so interrupting one command in a  list  aborts
                     the execution of the entire list)

       compat40
              •      the  <  and > operators to the [[ command do not consider the current locale
                     when comparing strings; they use ASCII ordering.   Bash  versions  prior  to
                     bash-4.1  use  ASCII  collation  and  strcmp(3);  bash-4.1 and later use the
                     current locale's collation sequence and strcoll(3).

       compat41
              •      in posix mode, time may be followed by options and still be recognized as  a
                     reserved word (this is POSIX interpretation 267)
              •      in  posix  mode,  the  parser  requires that an even number of single quotes
                     occur in the word portion of a double-quoted parameter expansion and  treats
                     them  specially,  so that characters within the single quotes are considered
                     quoted (this is POSIX interpretation 221)

       compat42
              •      the replacement  string  in  double-quoted  pattern  substitution  does  not
                     undergo quote removal, as it does in versions after bash-4.2
              •      in  posix mode, single quotes are considered special when expanding the word
                     portion of a double-quoted parameter expansion and can be used  to  quote  a
                     closing   brace   or   other  special  character  (this  is  part  of  POSIX
                     interpretation 221); in later versions, single quotes are not special within
                     double-quoted word expansions

       compat43
              •      the  shell  does  not print a warning message if an attempt is made to use a
                     quoted compound assignment as an argument to  declare  (declare  -a  foo='(1
                     2)'). Later versions warn that this usage is deprecated
              •      word expansion errors are considered non-fatal errors that cause the current
                     command to fail, even in posix mode (the default behavior is  to  make  them
                     fatal errors that cause the shell to exit)
              •      when  executing  a shell function, the loop state (while/until/etc.)  is not
                     reset, so break or continue in that function will break or continue loops in
                     the calling context. Bash-4.4 and later reset the loop state to prevent this

       compat44
              •      the  shell  sets  up  the values used by BASH_ARGV and BASH_ARGC so they can
                     expand to the shell's positional parameters even if extended debugging  mode
                     is not enabled
              •      a subshell inherits loops from its parent context, so break or continue will
                     cause the subshell to exit.  Bash-5.0 and later  reset  the  loop  state  to
                     prevent the exit
              •      variable  assignments  preceding  builtins like export and readonly that set
                     attributes continue to affect variables with the same name  in  the  calling
                     environment even if the shell is not in posix mode

       compat50
              •      Bash-5.1  changed  the  way  $RANDOM is generated to introduce slightly more
                     randomness. If the shell compatibility level is  set  to  50  or  lower,  it
                     reverts  to  the  method from bash-5.0 and previous versions, so seeding the
                     random number generator by assigning a value to RANDOM will produce the same
                     sequence as in bash-5.0
              •      If  the command hash table is empty, bash versions prior to bash-5.1 printed
                     an informational message to that effect, even when producing output that can
                     be  reused  as input. Bash-5.1 suppresses that message when the -l option is
                     supplied.

POWŁOKA OKROJONA

       Jeśli bash uruchomiony jest pod nazwą rbash, lub przy jego wywołaniu posłużono  się  opcją
       -r,  to  staje  się  powłoką  okrojoną (restricted).  Powłoka okrojona służy do ustawienia
       środowiska lepiej kontrolowanego niż powłoka standardowa. Zachowuje  się  ona  identycznie
       jak bash z wyjątkiem tego, że poniższe nie są dozwolone lub nie są wykonywane:

       •      zmiana katalogów przy pomocy cd

       •      ustawianie lub kasowanie wartości SHELL, PATH, HISTFILE, ENV lub BASH_ENV

       •      podawanie nazw poleceń zawierających /

       •      podawanie  nazw  plików  zawierających  /  jako  argumentu  wbudowanego polecenia .
              (kropka).

       •      specifying a filename containing a slash as an  argument  to  the  history  builtin
              command

       •      podawanie  nazwy  pliku  zawierającej ukośnik jako argument do opcji -p wbudowanego
              polecenia hash.

       •      importowanie definicji funkcji ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      analiza wartości SHELLOPTS ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      przekierowywanie wyjścia przy pomocy operatorów >, >|, <>, >&, &> i >>

       •      posługiwanie się wbudowanym  poleceniem  exec  w  celu  zastąpienia  powłoki  innym
              poleceniem

       •      dodawanie  lub  usuwanie  poleceń  przy  pomocy opcji -f i -d wbudowanego polecenia
              enable

       •      używanie wbudowanego polecenia enable do włączania wyłączonych wbudowanych  poleceń
              powłoki

       •      podawanie opcji -p wbudowanego polecenia command

       •      wyłączanie trybu okrojonego za pomocą set +r lub set +o restricted.

       Powyższe ograniczenia wymuszane są po przeczytaniu plików uruchomieniowych.

       When  a  command  that  is  found  to be a shell script is executed (see COMMAND EXECUTION
       above), rbash wyłącza wszelkie ograniczenia w powłoce zrodzonej do wykonania skryptu.

ZOBACZ TAKŻE

       Bash Features, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu Readline Library, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu History Library, Brian Fox i Chet Ramey
       Portable Operating System Interface (POSIX) Part 2: Shell and Utilities, IEEE --
              http://pubs.opengroup.org/onlinepubs/9699919799/
       http://tiswww.case.edu/~chet/bash/POSIX -- opis trybu posix
       sh(1), ksh(1), csh(1)
       emacs(1), vi(1)
       readline(3)

PLIKI

       /bin/bash
              Plik wykonywalny powłoki bash
       /etc/profile
              Ogólnosystemowy plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       /etc/bash.bashrc
              Ogólnosystemowy plik startowy dla powłoki interaktywnej
       /etc/bash.bash.logout
              Ogólnosystemowy plik porządkujący dla  powłoki  zgłoszeniowej,  wykonywany  podczas
              kończenia przez nią pracy
       ~/.bash_profile
              Osobisty plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       ~/.bashrc
              Indywidualny plik startowy dla powłoki trybu interaktywnego
       ~/.bash_logout
              Indywidualny  plik  porządkujący  dla  powłoki  zgłoszeniowej,  wykonywany  podczas
              kończenia przez nią pracy
       ~/.inputrc
              Indywidualny plik inicjujący do readline

AUTORZY

       Brian Fox, Free Software Foundation
       bfox@gnu.org

       Chet Ramey, Case Western Reserve University
       chet.ramey@case.edu

ZGŁOSZENIA BŁĘDÓW

       Jeśli znajdziesz w bash błąd, powinieneś go zgłosić. Ale najpierw powinieneś upewnić  się,
       że  rzeczywiście  jest to błąd i że pojawia się w najświeższej wersji bash jaką masz. Jest
       ona zawsze dostępna pod adresem ftp://ftp.gnu.org/pub/gnu/bash/.

       Po ustaleniu, że błąd faktycznie istnieje, użyj polecenia bashbug do  wysłania  zgłoszenia
       błędu.   Jeśli  masz  poprawkę  usuwającą  problem,  zachęcamy  do przesłania jej również!
       Sugestie i `filozoficzne' zgłoszenia błędów mogą być przesyłane [w języku  angielskim]  do
       bug-bash@gnu.org lub wysyłane na grupę dyskusyjną gnu.bash.bug.

       WSZYSTKIE zgłoszenia błędów powinny zawierać:

       Numer wersji bash
       Sprzęt i system operacyjny
       Użyty kompilator
       Opis błędnego zachowania
       Krótki skrypt lub przepis na uzyskanie błędu

       bashbug  wstawia  pierwsze  trzy  pozycje automatycznie do szablonu jaki udostępnia w celu
       wypełnienia zgłoszenia błędów.

       Komentarze i zgłoszenia błędów dotyczące tej strony podręcznika  [oryginału]  powinny  być
       kierowane na adres chet.ramey@case.edu.

BŁĘDY

       Jest za duży i zbyt wolny.

       Istnieje  trochę  subtelnych  różnic  pomiędzy  bash a tradycyjnymi wersjami sh, głównie z
       powodu specyfikacji POSIX.

       Aliasy w niektórych zastosowaniach wprawiają w zakłopotanie.

       Poleceń wbudowanych powłoki i funkcji nie można zatrzymywać/wznawiać.

       Polecenia złożone i sekwencje poleceń postaci `a ; b ; c' nie są  obsługiwane  przychylnie
       przy  próbie wstrzymania procesu. Gdy proces jest zatrzymany, powłoka natychmiast wykonuje
       następne polecenie sekwencji.  Wystarcza umieszczanie sekwencji poleceń wewnątrz  nawiasów
       by wymusić wykonanie ich przez podpowłokę, która może być zatrzymana jako całość.

       Zmienne tablicowe nie mogą być (na razie) eksportowane.

       Może istnieć tylko jeden aktywny koproces w danym czasie.

TŁUMACZENIE

       Autorami   polskiego   tłumaczenia   niniejszej  strony  podręcznika  są:  Wojtek  Kotwica
       <wkotwica@post.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe  informacje  o  warunkach  licencji
       można   uzyskać   zapoznając   się   z   GNU   General   Public   License   w   wersji   3
       ⟨https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html⟩  lub  nowszej.  Nie   przyjmuje   się   ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy  w  tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres listy dyskusyjnej
       ⟨manpages-pl-list@lists.sourceforge.net⟩.