Provided by: manpages-pl_4.15.0-9_all 
Nazwa
mtools.conf - pliki konfiguracyjne mtools
opis
Niniejsza strona podręcznika opisuje pliki konfiguracyjne pakietu mtools. Pliki
konfiguracyjne noszą nazwy `/etc/mtools.conf' oraz `~/.mtoolsrc'. Jeśli ustawiono zmienną
środowiska MTOOLSRC, to jej wartość jest używana jako nazwa trzeciego pliku
konfiguracyjnego. Pliki konfiguracyjne opisują następujące pozycje:
* Ogólne flagi i zmienne konfiguracji
* Flagi i zmienne dla napędu
Położenie plików konfiguracyjnych
Ogólnym, systemowym plikiem konfiguracyjnym jest `/etc/mtools.conf', a `~/.mtoolsrc' jest
prywatnym plikiem konfiguracyjnym użytkownika.
W niektórych systemach plikiem konfiguracyjnym o zasięgu ogólnosystemowym jest jednak
`/etc/default/mtools.conf'.
Ogólna składnia pliku konfiguracyjnego
Pliki konfiguracyjne złożone są z sekcji. Każda sekcja rozpoczyna się identyfikującym ją
słowem kluczowym zakończonym dwukropkiem. Po identyfikacji sekcji następują przypisania
zmiennych i flag. Przypisania zmiennych mają poniższą postać:
nazwa=wartość
Flagi są pojedynczymi słowami kluczowymi bez znaku równości i przypisanej wartości. Sekcja
kończy się z końcem pliku lub z rozpoczęciem kolejnej sekcji.
Linie rozpoczynające się od znaku krzyżyka (#) są komentarzami. Znaki nowej linii są
równoważne białym znakom (z wyjątkiem kończących komentarz). Wielkość liter w pliku
konfiguracyjnym nie ma znaczenia, z wyjątkiem pozycji ujętych w znaki cytowania (jak na
przykład nazwy plików).
Domyślne wartości
Dla większości platform mtools mają wbudowane rozsądne parametry domyślne dla napędów
dyskietek. Zwykle zatem nie ma potrzeby zajmowania się plikiem konfiguracyjnym, jeśli
chcemy jedynie wykorzystywać mtools do uzyskania dostępu do dyskietek. Z drugiej strony
jednak plik konfiguracyjny jest niezbędny przy użyciu mtools również do partycji dysku
twardego i plików obrazu DOSEMU.
Zmienne globalne
Przełączniki (flagi) globalne mogą być ustawione na 1 lub 0.
Rozpoznawane są następujące flagi globalne:
MTOOLS_SKIP_CHECK
Ustawienie na 1 powoduje, że mtools pomijają większość testów kontrolnych.
Potrzebne przy odczycie niektórych dyskietek Atari, zrobionych z użyciem
wcześniejszych wersji ROM, które w inny sposób nie byłyby rozpoznawane.
MTOOLS_FAT_COMPATIBILITY
Przy ustawieniu na 1, mtools pomijają sprawdzenie rozmiaru FAT. Niektóre dyski mają
FAT większy niż faktycznie tego potrzebują. Są one odrzucane, jeśli niniejsza opcja
nie jest ustawiona.
MTOOLS_LOWER_CASE
Ustawienie na 1 powoduje, że mtools wyświetlają małymi literami krótkie nazwy
plików, w których wszystkie litery są duże. Stworzone dla uzyskania zgodności z
poprzednimi wersjami mtools, które nie rozpoznawały bitu dużych/małych liter (patrz
mtools(1), sekcja Rozróżnianie dużych i małych liter w systemie VFAT).
MTOOLS_NO_VFAT
Przy ustawieniu na 1 mtools nie będą tworzyć wpisów VFAT dla nazw plików o
mieszanych, dużych/małych literach, które poza tym są poprawnymi nazwami plików
DOS-u. Przydatne przy pracy z wersjami DOS-u nieobsługującymi długich nazw VFAT,
jak np. FreeDOS.
MTOOLS_DOTTED_DIR
Przy szerokim listowaniu katalogu, pokazuje nazwy plików z kropką zamiast odstępów
oddzielających nazwę od rozszerzenia.
MTOOLS_NAME_NUMERIC_TAIL
Domyślnie ustawione na jeden, decyduje o tworzeniu numerycznych przyrostków we
wszystkich długich nazwach plików (~1). Ustawienie na zero oznacza, że przyrostki
numeryczne nie będą tworzone, chyba że spowodowałoby to kolizję nazw.
MTOOLS_TWENTY_FOUR_HOUR_CLOCK
Przy ustawieniu na jeden używany jest europejski sposób zapisu czasu (zegar
24-godzinny). W przeciwnym przypadku wykorzystywana jest notacja anglosaska
(am/pm).
MTOOLS_LOCK_TIMEOUT
How long, in seconds, to wait for a locked device to become free. Defaults to 30.
Przykład: Wstawienie poniższej linii do pliku konfiguracyjnego nakazuje mtools pominięcie
testów poprawności:
MTOOLS_SKIP_CHECK=1
Zmienne globalne mogą być także ustawiane za pomocą środowiska:
export MTOOLS_SKIP_CHECK=1
Globalne zmienne znakowe mogą mieć przypisaną dowolną wartość:
MTOOLS_DATE_STRING
Format używany do wyświetlania dat plików. Domyślnie jest to dd-mm-yyyy.
Flagi i zmienne napędów
Informacje ogólne
W sekcji napędu mogą być użyte przełączniki i wartości odnoszące się do tego napędu.
Sekcja opisująca napęd rozpoczyna się od napisu: drive litera_napędu:
Następnie występują pary zmienna-wartość oraz flagi.
A oto przykładowy opis napędu:
drive a:
file="/dev/fd0" use_xdf=1
Informacje o położeniu
Dla każdego napędu należy podać miejsce, w którym dane są fizycznie umieszczone (plik
obrazu, urządzenie, partycja, offset).
file Nazwa pliku lub urządzenia przechowującego obraz dysku/dyskietki. Zmienna
obowiązkowa. Nazwa pliku powinna być ujęta w cudzysłowy.
partition
Nakazuje mtools traktowanie napędu jak urządzenia spartycjonowanego i wymusza
użycie zadanej partycji. Przy zastosowaniu tej metody dostępne są wyłącznie
partycje główne (primary), numerowane od 1 do 4. Dla partycji logicznych należy
posłużyć się ogólniejszą zmienną offset. Zmienna partition przeznaczona jest do
obsługi nośników wyjmowalnych, takich jak napędy Syquest, ZIP czy dyski
magnetooptyczne. Mimo że tradycyjny DOS postrzega dyski Syquest i dyski
magnetooptyczne jako `ogromne dyskietki', które nie są partycjonowane, to OS/2 oraz
Windows NT traktują je jak dyski twarde, tj. urządzenia partycjonowane. Flaga
partition przydaje się dla obrazów dysków twardych DOSEMU. Nie jest zalecana dla
dysków twardych, do których możliwy jest bezpośredni dostęp do partycji poprzez
montowanie (mount).
offset
Opisuje, gdzie w pliku rozpoczyna się system plików MS-DOS. Przydatna w obsłudze
partycji logicznych wewnątrz obrazów dysków twardych (hdimages) DOSEMU oraz
ram-dysków Atari. Domyślnie ustawiona na zero, co oznacza, że system plików zaczyna
się na samym początku urządzenia lub pliku.
Konfiguracja geometrii dysku
Informacja o geometrii opisuje fizyczną charakterystykę dysku. Ma ona trojakie
zastosowanie:
formatowanie
Informacja o geometrii zapisywana jest w sektorze startowym (boot-sector) nowo
utworzonego dysku. Można jednak opisać geometrię dysku z linii poleceń (patrz
polecenie mformat).
filtrowanie
W niektórych Uniksach węzły urządzeń (device nodes) obsługują wyłącznie jedną
geometrię fizyczną. Na przykład, można potrzebować innego węzła dla dostępu do
dyskietki dużej gęstości niż do dyskietki o małej gęstości. Aby zapewnić możliwość
poprawnego odczytu dysku przez węzeł, geometria porównywana jest z faktyczną
geometrią zapisaną w sektorze startowym. Jeżeli nie pasują, to odpowiedni zapis
charakteryzujący napęd zawodzi i testowany jest kolejny wpis z tą samą literą
napędu. Sekcja "Wielokrotne opisy" wyjaśnia bliżej posługiwanie się wieloma opisami
dla jednej litery napędu.
Gdy w pliku konfiguracyjnym nie podano żadnej informacji o geometrii, to
akceptowane są wszystkie dyski. W Linuksie (i również w systemie SPARC) istnieją
węzły urządzeń o konfigurowalnej geometrii (`/dev/fd0', `/dev/fd1' itd.), zatem
filtrowanie napędów dyskowych jest zbędne (i ignorowane). (Mtools wykonują jednak
filtrowanie plików zwykłych (obrazów dysków) w Linuksie: przeznaczono to głównie do
testowania, gdyż nie mam dostępu do Uniksa, który faktycznie potrzebowałby
filtrowania).
Jeśli nie potrzebujesz filtrowania, a chcesz używać domyślnej geometrii przy
formatowaniu (z użyciem mformat), możesz wyłączyć filtrowaniu flagą mformat_only.
Jeśli chcesz filtrowania - powinieneś użyć flagi filter. Podając geometrię musisz
podać również jedną z tych dwu flag.
geometria początkowa
W urządzeniach obsługujących tę możliwość (zwykle napędy dyskietek), informacja o
geometrii używana jest też do ustawienia geometrii początkowej. Geometria
początkowa stosowana jest przy odczycie sektora startowego, zawierającego
rzeczywistą geometrię. Początkowe konfigurowanie nie jest wykonywane, gdy w pliku
konfiguracyjnym brak jest opisu geometrii lub gdy użyto flagi mformat_only.
W Linuksie geometria początkowa nie jest faktycznie potrzebna, gdyż urządzenia
konfigurowalne potrafią samoczynnie wykryć dostatecznie dokładnie typ dysku (dla
większości powszechnych formatów) by móc odczytać sektor startowy.
Zły opis geometrii może prowadzić do bardzo poważnych błędów. Dlatego też usilnie zaleca
się dodanie flagi mformat_only do opisu napędu, chyba iż faktycznie występuje potrzeba
filtrowania czy geometrii początkowej.
Dostępne są następujące zmienne związane z geometrią dysków:
cylinders
tracks Liczba cylindrów. Forma zalecana; tracks (ścieżki) jest formą przestarzałą.
heads Liczba głowic (stron).
sectors
Liczba sektorów na ścieżkę.
Przykład: poniższa sekcja opisuje napęd 1.44MB:
drive a:
file="/dev/fd0H1440"
fat_bits=12
cylinders=80 heads=2 sectors=18
mformat_only
Dostępne są następujące skrócone opisy geometrii:
1.44m dyskietka 3,5" wysokiej gęstości. Równoważne: fat_bits=12 cylinders=80 heads=2
sectors=18
1.2m dyskietka 5,25" wysokiej gęstości. Równoważne: fat_bits=12 cylinders=80 heads=2
sectors=15
720k dyskietka 3,5" podwójnej gęstości. Równoważne: fat_bits=12 cylinders=80 heads=2
sectors=9
360k dyskietka 5,25" podwójnej gęstości. Równoważne: fat_bits=12 cylinders=40 heads=2
sectors=9
Skrócone opisy formatów mogą być zmieniane, zdefiniując inny format. Na przykład, 360k
sectors=8 opisuje dyskietkę 320k i jest równoważne zapisowi: fat_bits=12 cylinders=40
heads=2 sectors=8.
Flagi otwarcia
Dostępne są ponadto następujące flagi:
sync Wszystkie operacje wejścia/wyjścia wykonywane są synchronicznie.
nodelay
Urządzenie lub plik jest otwierane z flagą O_NDELAY. Niezbędne przy niektórych
systemach nie-Linuksowych.
exclusive
Urządzenie lub plik jest otwierane z flagą O_EXCL. W Linuksie zapewnia to dostęp do
napędu dyskietek w trybie wyłączności. W większości innych architektur oraz dla
zwykłych plików nie daje żadnego efektu.
Zmienne napędu ogólnego przeznaczenia
Dostępne są poniższe ogólne zmienne napędu. W zależności od typu, zmiennym tym może być
przypisany łańcuch znakowy (precmd) lub liczba całkowita (pozostałe).
fat_bits
Liczba bitów tablicy alokacji plików (FAT). Może to być 12 lub 16. Rzadko
potrzebna, gdyż prawie zawsze może być uzyskana z informacji w sektorze startowym.
I przeciwnie, podanie liczby bitów FAT może być przyczyną kłopotów, jeśli jest ona
zła. Powinna być używana wyłącznie w przypadku niewłaściwego rozpoznawania
automatycznego przez mtools liczby bitów FAT. Przydatna również przy formatowaniu
z wykorzystaniem polecenia mformat dyskietki z nietypową liczbą bitów FATu.
codepage
Opisuje stronę kodową DOS używaną do krótkich nazw plików. Jest to numer pomiędzy 1
a 999. Domyślną wartością jest 850, która zawiera większość znaków występujących w
ISO-Latin-1. Można także podać globalną stronę kodową, używając globalnego
parametru default_codepage (podanego poza opisem jakiegokolwiek dysku). Ten
parametr istnieje od wersji 4.0.0.
data_map
Remaps data from image file. This is useful for image files which might need
additional zero-filled sectors to be inserted. Such is the case for instance for
IBM 3174 floppy images. These images represent floppy disks with fewer sectors on
their first cylinder. These missing sectors are not stored in the image, but are
still counted in the filesystem layout. The data_map allows to fake these missing
sectors for the upper layers of mtools. A data_map is a comma-separated sequence of
source type and size. Source type may be zero for zero-filled sectors created by
map, skip for data in raw image to be ignored (skipped), and nothing for data to be
used as is (copied) from the raw image. Datamap is automatically complemented by an
implicit last element of data to be used as is from current offset to end of file.
Each size is a number followed by a unit: s for a 512 byte sector, K for Kbytes, M
for megabytes, G for gigabytes, and nothing for single bytes.
Example:
data_map=1s,zero31s,28s,skip1s would be a map for use with IBM 3174 floppy images.
First sector (1s, boot sector) is used as is. Then follow 31 fake zero-filled
sectors (zero31s), then the next 28 sectors from image (28s) are used as is (they
contain FAT and root directory), then one sector from image is skipped (skip1s),
and finally the rest of image is used as is (implicit)
precmd
W niektórych odmianach Solaris niezbędne jest wywołanie volcheck -v przed otwarciem
urządzenia dyskietek, co ma na celu wymuszenie na systemie zauważenia, że w
napędzie rzeczywiście jest dyskietka. precmd="volcheck -v" umieszczone w sekcji
opisującej napęd powoduje pożądane zachowanie.
blocksize
Parametr ten określa domyślny rozmiar bloku, jaki będzie zawsze używany dla danego
urządzenia. Wszystkie operacje wejścia/wyjścia wykonywane są z wielokrotnością tego
rozmiaru bloku, niezależnie od rozmiaru sektora zapisanego w sektorze startowym
systemu plików. Rozwiązanie to jest przydatne do obsługi urządzeń znakowych, gdzie
rozmiar sektora jest inny niż 512, jak na przykład napędy CD-ROM w systemie
Solaris.
Obowiązkowa jest tylko zmienna file. Inne parametry mogą zostać pominięte. W takim
przypadku przyjmowane są wartości domyślne lub automatycznie wykrywane.
Flagi napędu ogólnego przeznaczenia
Flaga może być albo ustawiona na 1 (włączone), albo na 0 (wyłączone). Jeśli pominięto
wartość, to jest ona włączana. Na przykład, scsi jest równoważne z scsi=1
nolock
Poleca mtools nie używać blokady (locking) dla tego napędu. Przydatne w systemach z
nie najlepszą semantyką blokowania. Włączenie tego przełącznika powoduje jednak,
że operacje są mniej bezpieczne w przypadkach, gdy kilku użytkowników może
korzystać z tego samego napędu w tym samym czasie.
scsi Ustawiona na 1 nakazuje mtools użycie przy dostępie do urządzenia surowego
wejścia/wyjścia SCSI (raw SCSI I/O) zamiast standardowych funkcji read/write.
Obecnie jest to obsługiwane na HP/UX, Solaris i SunOS. Przełącznik jest tam
niezbędny, gdyż w niektórych architekturach, jak SunOS czy Solaris, nie można
korzystać z nośników PC przy użyciu funkcji systemowych read i write, gdyż system
operacyjny oczekuje, że będą one zawierać specyficzną dla Suna "etykietę dysku".
Ponieważ surowy dostęp do SCSI zawsze posługuje się całym urządzeniem, musisz podać
dodatkowo flagę "partition".
Na niektórych systemach, jak Solaris, mtools potrzebują uprawnień superużytkownika
(root), by móc wykorzystać opcję scsi. Zatem, jeśli chce się korzystać z napędów
Zip/Jaz w systemie Solaris, pakiet mtools powinien być zainstalowany z uprawnieniem
setuid root. Stąd też jeśli podano flagę scsi, to automatycznie używana jest też
privileged, chyba że zostanie jawnie wyłączona przez privileged=0.
Mtools używają swoich uprawnień superużytkownika do otwarcia urządzenia oraz
wywołania rzeczywistych funkcji wejścia/wyjścia SCSI. Co więcej, uprawnienia roota
używane są wyłącznie dla napędów opisanych w pliku konfiguracyjnym o zasięgu
ogólnosystemowym, jak `/etc/mtools.conf', nie zaś dla napędów opisanych w
`~/.mtoolsrc' lub w `$MTOOLSRC'..
privileged
Ustawiona na 1 nakazuje mtools użycie posiadanych przez nie uprawnień setuid oraz
setgid przy otwieraniu danego napędu. Opcja ta jest poprawna tylko dla napędów
opisanych w ogólnosystemowym pliku konfiguracyjnym (takim jak `/etc/mtools.conf',
nie zaś w `~/.mtoolsrc' lub `$MTOOLSRC'). Naturalnie opcja ta nie działa również,
jeśli mtools nie zostały zainstalowane z ustawionym setuid lub setgid. Jest
automatycznie ustawiana przez "scsi=1", ale również wyłącznie dla napędów
zdefiniowanych w plikach konfiguracyjnych o zasięgu ogólnosystemowym. Flaga ta może
być jawnie ustawiona na zero w celu zakazania mtools używania uprawnień do danego
napędu, nawet jeśli ustawione jest "scsi=1".
mtools potrzebują ustawienia dostępu SUID tylko wtedy, gdy planuje się
wykorzystanie zmiennych privileged lub scsi dla któregoś z napędów. Jeżeli opcje te
nie są używane, mtools działa prawidłowo nawet bez ustawiania SUID root.
vold
Poleca mtools interpretację nazwy urządzenia jako identyfikatora "vold"
[tłum.:volume daemon - demon mechanizmu zarządzania woluminami systemu Solaris],
nie zaś jako nazwy pliku. Identyfikator "vold" jest tłumaczony na faktyczną nazwę
pliku przy użyciu funkcji media_findname() oraz media_oldaliases() z biblioteki
volmgt. Przełącznik ten jest dostępny tylko w przypadku skonfigurowania mtools z
opcją --enable-new-vold przed kompilacją.
swap
Zakłada, że dysk jest dyskiem Atari z zamienioną kolejnością słów.
use_xdf
Ustawienie na wartość niezerową powoduje, że mtools próbuje również dostępu do tej
dyskietki jak do dyskietki XDF. XDF jest formatem dużej gęstości wykorzystywanym
przez OS/2. Przełącznik ten jest domyślnie wyłączony. Więcej informacji znajdziesz
w sekcji XDF dokumentacji mtools(1).
mformat_only
mtools powinny użyć geometrii tego napędu tylko do formatowania (mformat), ale nie
do filtrowania.
filter
mtools użyją geometrii tego napędu zarówno do formatowania jak i do filtrowania.
remote
nakazuje mtools podłączenie się do floppyd (patrz floppyd(1)).
Wielokrotne opisy napędu
Możliwe jest podanie wielu opisów dla danego napędu. W takim przypadku, opisy są
wypróbowywane po kolei, aż do znalezienia pasującego. Opisy mogą nie pasować z kilku
powodów:
1. nieodpowiednia geometria,
2. brak dysku w napędzie,
3. inne kłopoty.
Wielość opisów jest przydatna przy wykorzystywaniu urządzeń fizycznych potrafiących
obsługiwać tylko jedną geometrię pojedynczego dysku. Przykład:
drive a: file="/dev/fd0H1440" 1.44m
drive a: file="/dev/fd0H720" 720k
Powyższe linie nakazują mtools użycie /dev/fd0H1440 dla dyskietek 1.44MB (dużej gęstości)
oraz /dev/fd0H720 dla dyskietek 720KB (podwójnej gęstości). W Linuksie cecha ta nie jest
faktycznie potrzebna, gdyż urządzenie /dev/fd0 jest w stanie obsługiwać dowolną geometrię.
Można też użyć wielu opisów napędu, by korzystać z obu napędów fizycznych za pośrednictwem
jednej litery napędu:
drive z: file="/dev/fd0"
drive z: file="/dev/fd1"
Z takim opisem mdir z: wykorzystuje pierwszy napęd fizyczny, jeśli zawiera on dyskietkę.
Jeśli w pierwszym napędzie nie ma dyskietki, to mtools sprawdzają drugi napęd.
Przy użyciu wielu plików konfiguracyjnych opisy napędu występujące jako ostatnie
przesłaniają uprzednie opisy dla tego samego napędu z wcześniejszych plików. Można tego
uniknąć posługując się słowami kluczowymi drive+ lub +drive zamiast drive. Pierwsza
składnia dodaje opis na końcu listy (tzn.będzie wypróbowany jako ostatni), zaś druga na
początek listy.
Położenie plików konfiguracyjnych i kolejność przetwarzania
Pliki konfiguracyjne przetwarzane są w następującej kolejności:
1. wbudowane wartości domyślne
2. `/etc/mtools.conf'
3. `~/.mtoolsrc'.
4. `$MTOOLSRC' (plik wskazywany przez zawartość zmiennej środowiska MTOOLSRC)
Opcje opisywane w późniejszych plikach unieważniają opcje opisane w plikach
wcześniejszych. Napędy zdefiniowane w późniejszych plikach pozostają zdefiniowane, jeśli
nie są unieważnione w plikach czytanych później. Na przykład, napędy A i B mogą być
zdefiniowane w pliku `/etc/mtools.conf', a napędy C i D zdefiniowane w `~/.mtoolsrc'.
Jeżeli jednak `~/.mtoolsrc' definiuje również napęd A, to ta nowa definicja unieważnia
poprzedni opis napędu A z `/etc/mtools.conf' zamiast uzupełniać go. W celu dodania nowego
opisu do napędu już opisanego we wcześniejszym pliku należy posłużyć się słowem kluczowym
+drive albo drive+.
Wsteczna zgodność ze starą składnią plików konfiguracyjnych
Składnia opisana w niniejszym dokumencie obowiązuje w nowej wersji mtools-3.0. Stara
zorientowana liniowo składnia jest nadal obsługiwana. W starej składni każda linia
rozpoczynająca się pojedynczą literą uważana jest za opis napędu. Sekcje napędów w starej
i nowej składni mogą być mieszane w tym samym pliku konfiguracyjnym, co powinno ułatwić
aktualizację do nowej wersji. Obsługa starej składni będzie z czasem zaniechane, a w celu
zniechęcenia do jej używania celowo pominięto tu jej opis.
Zobacz także
mtools
TŁUMACZENIE
Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Wojtek Kotwica
<wkotwica@post.pl> i Robert Luberda <robert@debian.org>
Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji
można uzyskać zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3
⟨https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html⟩ lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ
ODPOWIEDZIALNOŚCI.
Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej
⟨manpages-pl-list@lists.sourceforge.net⟩.