Ubuntu Manpage: hdparm - pobiera/ustawia parametry dysku SATA/IDE

NAZWA

       hdparm - pobiera/ustawia parametry dysku SATA/IDE

SKŁADNIA

       hdparm [opcje] [urządzenie ...]

OPIS

       Program  hdparm  udostępnia  interfejs  wiersza  poleceń  do  różnych  interfejsów  jądra,
       obsługiwanych  przed  linuksowy  podsystem  SATA/PATA/SAS  "libata"  i  starszy  podsystem
       sterownika  IDE.  Wiele  nowszych  (z roku 2008 i nowszych) urządzeń USB obsługuje również
       "SAT" (SCSI-ATA Command Translation) i dlatego może również działać z hdparm.  Dotyczy  to
       na  przykład  nowszych  modeli  dysków zewnętrznych WD "Passport" i NexStar-3. Część opcji
       może działać poprawnie tylko z najnowszymi jądrami.

OPCJE

Gdy nie podano opcji, zakłada się -acdgkmur. W przypadku opcji "pobiera/ustawia",
odpytanie bez opcjonalnego parametru (np. -d) odpyta (pobierze) stan urządzenia, a z
parametrem (np. -d0) ustawi stan urządzenia.

-a Pobiera/ustawia wskaźnik odczytu z wyprzedzeniem (read-ahead) systemu plików. Jest
to używane do zwiększania wydajności w sekwencyjnych odczytach dużych plików
poprzez pobieranie dodatkowych bloków, w nadziei, że będą potrzebne danemu zadaniu.
Wiele sterowników IDE ma także wbudowane oddzielne funkcje tego typu, które w wielu
sytuacjach niwelują potrzebę odczytu z wyprzedzeniem przez system plików.

-A Pobiera/ustawia właściwość odczytu wyprzedzającego (read-lookahead) napędu IDE
(zwykle domyślnie ON -- włączoną). Użycie: -A0 (wyłącza) lub -A1 (włącza).

-b Pobiera/ustawia stan magistrali.

-B Pobiera/ustawia właściwości zaawansowanego zarządzania energią (APM), o ile napęd
ją obsługuje. Mała wartość oznacza agresywne zarządzanie energią, a duża - wyższą
wydajność. Możliwe wartości obejmują zakres od 1 do 127 (która pozwala na
zatrzymanie talerzy - "spin-down") i wartości od 128 do 254 (która na to nie
pozwala). Najwyższy stopień zarządzania energią jest ustawiany wartością 1, a
najwyższa wydajność wejścia/wyjścia wartością 254. Wartość 255 nakazuje hdparm
wyłączyć zaawansowane zarządzenia energią (nie wszystkie dyski potrafią ją
wyłączyć, ale większość tak).

-c Pobiera/ustawia obsługę 32-bitowego wejścia/wyjścia w (E)IDE. Można użyć
numerycznego parametru włączającego/wyłączającego obsługę. Obecnie obsługiwane
wartości obejmują 0 dla wyłączenia obsługi 32-bitowego I/O, 1 dla włączenia
32-bitowej transmisji danych, 3 dla włączenia 32-bitowej transmisji danych ze
specjalną sekwencją sync wymaganą przez wiele chipsetów. Wartość 3 działa z prawie
wszystkimi 32-bitowymi chipsetami IDE, lecz naraża na dodatkowe koszty. Zauważ, że
"32-bit" odnosi się do transmisji poprzez magistralę PCI lub VLB, ale tylko do
karty interfejsu; wszystkie napędy (E)IDE mają wciąż tylko 16-bitowe połączenie z
kartą interfejsu.

-C Sprawdza obecny stan trybu zasilania IDE. Jest on zawsze jednym z: unknown (dysk
nie obsługuje tego polecenia), active/idle (normalne działanie), standby (tryb
oszczędzania energii, dysk się zatrzymał), lub sleeping (najniższy tryb
oszczędzania energii, dysk jest całkowicie wyłączony). Za pomocą opcji -S, -y, -Y,
i -Z można manipulować trybami zasilania IDE.

-d Pobiera/ustawia flagę "using_dma" (używający DMA) dla tego napędu. Opcja ta działa
tylko z kilkoma kombinacjami napędów i interfejsów, które obsługują DMA, i które są
znane sterownikowi IDE. Dobrym pomysłem jest również użycie odpowiedniej opcji -X
w połączeniu z -d1 aby zapewnić, że sam napęd jest zaprogramowany odpowiedni tryb
DMA, choć wiele BIOS-ów powinno zrobić to za użytkownika podczas uruchamiania
komputera. Używanie DMA prawie zawsze powoduje zwiększenie wydajności i
przepustowości oraz zmniejsza zużycie procesora. Lecz jest co najmniej kilka
zestawień chipsetów i dysków, dla których użycie DMA nie zrobi większej różnicy,
lub nawet spowolni dysk (na naprawdę spapranym sprzęcie). Ale to zależy.

--dco-freeze
DCO to skrót od Device Configuration Overlay (nakładka konfiguracji urządzeń),
sposobu, w jaki dostawcy selektywnie wyłączają określone funkcje napędu. Opcja
--dco-freeze zamraża/blokuje bieżącą konfigurację napędu, uniemożliwiając w ten
sposób oprogramowaniu (lub malware), zmieniać ustawienia DCO po następnym ponownym
uruchomieniu urządzenia.

--dco-identify
Odpytuje i zrzuca informacje na temat ustawień konfiguracji urządzenia, które mogą
być wyłączone przez dostawcę lub instalatora OEM. Te ustawienia pokazują możliwości
napędu, które mogły zostać wyłączone przez dostawcę, w celu "rozszerzonej
kompatybilności". Gdy są wyłączone, są one ukryte nie będą pokazywane w wyniku
polecenia -I. Na przykład, dostawcy systemu czasami wyłączają 48-bitowe adresowanie
na dużych napędach, z powodów kompatybilności (lub jej utraty) z określonym
BIOS-em. W takich przypadkach --dco-identyfy pokaże, że napęd posiada opcję 48_bit,
ale -I nie pokaże jej, ani napęd nie będzie akceptować poleceń 48_bit.

--dco-restore
Resetuje wszystkie ustawienia, funkcje i dostępne możliwości napędu do wartości
fabrycznych i pełnych możliwości. Polecenie zawiedzie, jeśli DCO zostało
zamrożone/zablokowane, lub gdy ustawiono również maksymalne ograniczenie rozmiaru
-Np. Jest to NIEZWYKLE NIEBEZPIECZNE i prawdopodobnie spowoduje poważną utratę
danych. Proszę NIE UŻYWAĆ TEGO POLECENIA.

--direct
Używa flagi "O_DIRECT" jądra podczas przeprowadzania pomiarów czasów -t. W ten
sposób ominięta jest pamięć podręczna strony, powodując bezpośredni odczyt z napędu
do buforów hdparm, używając tzw. "surowego" wejścia/wyjścia. W wielu przypadkach
może to dać znacznie szybsze odczyty niż zwykła metoda stronicowanej pamięci
podręcznej, dając lepszy wskaźnik surowej wydajności urządzenia i sterownika.

--drq-hsm-error
BARDZO NIEBEZPIECZNE, PROSZĘ NAWET NIE MYŚLEĆ O UŻYWANIU TEJ OPCJI. Opcja powoduje
wydanie przez hdparm do jądra, niepoprawnie oznaczonego jako "non-data", polecenia
IDENTIFY. Powoduje to pozostawienie sterownika z jego wierszem dataReQuest(DRQ) w
stanie "utknięcia". Dezorientuje to sterowniki jądra i może spowodować
natychmiastową awarię systemu łącznie z poważną utratą danych. Opcja istnieje w
celu pomocy w testowaniu i zabezpieczaniu jądra przed rzeczywistymi błędami
napędów. BARDZO NIEBEZPIECZNE, NIE UŻYWAĆ!

-D Włącza/wyłącza wbudowaną w napęd właściwość zarządzania uszkodzeniami, za pomocą
której jego firmware próbuje automatycznie zarządzać uszkodzonymi sektorami,
przenosząc je na sektory "zapasowe", zarezerwowane fabrycznie do tego celu.
Kontrolowanie tej funkcji za pomocą opcji -D nie jest obsługiwane przez większość
współczesnych napędów od ATA-4; w związku z tym, to polecenie może się nie powieść.

-E Ustawia szybkość napędu CD/DVD. NIE jest to konieczne do normalnego działania, gdyż
napęd automatycznie sam przełącza prędkości. Jednak jeśli chcesz się nim bawić,
podaj po tej opcji wartość szybkości, zwykle liczbę taką jak 2 lub 4. Może być to
niekiedy przydatne, np. aby odtwarzanie filmów z DVD stało się płynniejsze.

-f Synchronizuje (sync) i opróżnia (flush) bufory podręczne urządzenia przy wyjściu.
Operacja ta jest również wykonywana jako część pomiarów -t, -T i innych opcji.

--fallocate
Opcja działa obecnie jedynie w systemach plików ext4 i xfs. Gdy zostanie użyta,
musi być jedyną podaną opcją. Wymaga dwóch parametrów: oczekiwanej wielkości pliku
w kibibajtach (liczba bajtów podzielona przez 1024), a po niej ścieżki nowego
pliku. Utworzy ona nowy plik o określonym rozmiarze, bez zapisywania jakichkolwiek
danych do pliku. Jest to zwykle bardzo szybkie i nie obciąża urządzenia dyskowego.

Przykładowo: utworzenie pliku o rozmiarze 10 kibibitów: hdparm --fallocate 10
plik_tymczas

--fibmap
Gdy zostanie użyta, musi być jedyną podaną opcją. Wymaga ścieżki pliku jako
parametru i powoduje wypisanie listy ekstentów (zakresów sektorów) bloków zajętych
przez plik na dysku. Numery sektorów są podane jako absolutne numery LBA, odnoszące
się do sektora 0 fizycznego urządzenia, a nie do partycji czy systemu plików. Ta
informacja może być następnie użyta do wielu celów, takich jak sprawdzanie stopnia
fragmentacji większych plików, czy określanie poprawnych sektorów w celu
rozmyślnego uszkodzenia podczas procedur testowych wstrzykiwania błędów.

Opcja używa nowej FIEMAP (file extent map - mapy ekstentów pliku) ioctl(), jeśli
jest dostępna lub wykorzystuje starszą FIBMAP (file block map - mapa bloków pliku)
ioctl() w przeciwnym wypadku. Proszę zauważyć, że z powodu wykorzystywania
32-bitowego interfejsu liczb bloków, FIBMAP nie działa powyżej 8 TB lub 16 TB.
FIBMAP jest również bardzo wolna i nie działa dobrze z zaalokowanymi wstępnie
ekstentami w systemach plików ext4/xfs, chyba że wykonano sync() przed użyciej tej
opcji.

--fwdownload
Gdy zostanie użyta, powinna być jedyną podaną opcją. Wymaga podania bezpośrednio po
opcji ścieżki pliku, z której powinno być odczytane nowe firmware napędu. Zawartość
pliku zostanie wysłana do napędu przy użyciu polecenia DOWNLOAD MICROCODE (S)ATA,
używając albo protokołu transferu 7 (cały plik na raz), albo, jeśli napęd to
obsługuje, protokołu transferu 3 (pobieranie we fragmentach). Polecenie to jest
NIEZWYKLE NIEBEZPIECZNE i może zniszczyć zarówno napęd, jak i jego wszystkie dane.
Proszę NIE UŻYWAĆ TEGO POLECENIA. Odmiany --fwdownload-mode3 ,
--fwdownload-mode3-max i --fwdownload-mode7 pozwalają na przesłonięcie
automatycznie wykrytego protokołu, wymuszając na hdparm użycie określonego
protokołu transferu (jedynie do celów testowych).

-F Opróżnia bufory zapisu dysku (starsze napędy mogą nie implementować tej funkcji).

-g Pokazuje geometrię dysku (cylindry, głowice, sektory), rozmiar (w sektorach), a
także przesunięcie (w sektorach) początku urządzenia, poczynając od początku
napędu.

-h Pokazuje krótką informację o użyciu (pomoc).

-H Odczytuje temperaturę niektórych dysków (głównie Hitachi). Informuje również, czy
temperatura znajduje się w zalecanym przedziale wartości (może nie być to
wiarygodne). Nie powoduje to rozkręcenia talerzy napędu, jeśli znajduje się w
stanie bezczynności.

-i Pokazuje informacje identyfikacyjne, które sterowniki jądra (IDE, libata) pobrały z
napędu podczas startu/konfiguracji, o ile są one dostępne. Rezultaty mogą się
różnić od bieżących informacji pozyskiwanych bezpośrednio ze sterownika opcją -I.
Zwracane dane mogą nie być aktualne, zależnie od czynności wykonanych po
uruchomieniu systemu. Dla dokładniejszej interpretacji informacji
identyfikacyjnych, odsyłamy do AT Attachment Interface for Disk Drives (ANSI ASC
X3T9.2 working draft, revision 4a, April 19/93 i późniejsze edycje).

--idle-immediate
Wykonuje polecenie ATA IDLE_IMMEDIATE, powodując przejście napędu w niższy stan
zasilania. Z reguły talerze napędu nie ulegają zatrzymaniu.

--idle-unload
Wykonuje polecenie ATA IDLE_IMMEDIATE_WITH_UNLOAD, powodując odłączenie lub
zaparkowanie głowic i przejście napędu w niższy stan zasilania. Z reguły talerze
napędu nie ulegają zatrzymaniu.

-I Żąda informacji identyfikacji bezpośrednio od napędu. Informacja jest wyświetlana w
nowym, rozszerzonym formacie z większą ilością szczegółów, niż przy starszej opcji
-i.

--Iraw ścieżka
Opcja zrzuca informacje identyfikujące w surowym formacie binarnym do podanego
pliku.

--Istdin
Jest to specjalna odmiana opcji -I, która akceptuje blok identyfikacyjny dysku jako
standardowe wejście zamiast używania parametru /dev/hd*. Format tego bloku musi być
dokładnie taki sam jak w "plikach" /proc/ide/*/hd*/identify lub utworzony za pomocą
opcji --Istdout opisanej poniżej. Ta odmiana jest przeznaczona do użytku z
"bibliotekami" informacji identyfikacyjnych dysku, oraz z dyskami ATAPI, dla
których standardowe mechanizmy mogą działać błędnie. Gdy używana jest opcja
--Istdin, musi być ona *jedynym* podanym parametrem.

--Istdout
Opcja zrzuca informacje identyfikacyjne dysku w zapisie szesnastkowym na
standardowe wyjście, w formacie podobnym do /proc/ide/*/identify i odpowiednim do
późniejszego użycia z opcją --Istdin.

-J Pobiera/ustawia wartość czasu oczekiwania "idle3" dysków Western Digital (WD) Green
Drive. Czas ten kontroluje częstość parkowania głowic dysku i przejścia w niższy
stan zasilania. Ustawieniem fabrycznym jest osiem (8) sekund, co jest bardzo
kiepskim wyborem do systemu Linux. Pozostawienie wartości domyślnej, powoduje setki
lub tysiące cykli ładowania/odłączenia głowic w bardzo krótkim czasie. Mechanizm
dysku został zaprojektowany na 300 000 do 1 000 000 cykli, tak więc pozostawienie
wartości domyślnej może spowodować przedwczesne zużycie dysku, nie wspominając o
wpływie na wydajność, gdy napęd często musi się wybudzić przed wykonaniem operacji
wejścia/wyjścia.

Firma WD dostarcza DOS-owe narzędzie WDIDLE3.EXE do zmiany tego ustawienia i
powinno się go użyć zamiast hdparm, gdy tylko to możliwe. Implementacja w hdparm,
uzyskana za pomocą inżynierii wstecznej nie jest tak kompletna jak oryginalny i
oficjalny program, nawet jeśli wygląda na działającą na przynajmniej kilku sztukach
tych dysków. Aby zmiana w ustawieniach zadziałała, potrzebny jest pełny cykl
zasilania (włączenie i wyłączenie), niezależnie od tego, który program zostanie
użyty do zmiany ustawień.

Zaleca się ustawienie wartości 30 sekund do użycia z Linuksem. Dozwolonymi
wartościami jest 8 do 12 sekund, a następnie 30 do 300 sekund w 30 sekundowych
odstępach. Podanie wartości zero (0) wyłączy całkowicie czas idle3 dysków WD
(NIE ZALECANE!).

-k Pobiera/ustawia flagę "keep_settings_over_reset" (zachowaj ustawienia po resecie).
Gdy ta flaga jest ustawiona, sterownik będzie chronił opcje -dmu po miękkim resecie
(wykonanym np. podczas sekwencji odzyskiwania po błędzie). Flaga ta domyślnie jest
wyłączona, aby uchronić napęd przed pętlami resetowań, które mogłyby być
spowodowane kombinacjami ustawień -dmu Opcja -k powinna więc być ustawiana tylko
gdy jest się przekonanym, że to co robisz jest dobre. Praktycznie, wszystko co
trzeba zrobić aby przetestować konfigurację (przed użyciem -k) to sprawdzenie czy
napęd daje się odczytać/zapisać i czy proces nie generuje błędów w logach
(komunikaty jądra) (w większości systemów należy zajrzeć do /var/log/messages).

-K Ustawia flagę "keep_features_over_reset" (zachowaj właściwości po resecie). Jej
ustawienie powoduje, że napęd odzyskuje po miękkim resecie ustawienia dla -APSWXZ.
Nie wszystkie napędy obsługują tę właściwość.

-L Ustawia flagę blokowania drzwiczek (doorlock flag). Wartość 1 spowoduje
zablokowanie drzwiczek niektórych wymiennych dysków twardych (np. Syquest, ZIP,
Jazz...). Z kolei wartość 0 spowoduje odblokowanie drzwiczek. Normalnie Linux
automatycznie zarządza mechanizmem blokowania drzwiczek, w zależności od
eksploatacji dysku (zablokowane, gdy system plików jest zamontowany). Lecz podczas
zamykania systemu może być to uciążliwe, gdy główna partycja znajduje się na dysku
wymiennym, gdyż partycja ta pozostaje zamontowana (w trybie tylko-do-odczytu) po
zamknięciu systemu. Dzięki użyciu tej opcji po przemontowaniu głównego systemu
plików w trybie tylko-do-odczytu możliwe jest wyjęcie kasety ze stacji po
zamknięciu systemu.

-m Pobiera/ustawia licznik sektorów dla wielosektorowego I/O w napędzie. Ustawienie 0
wyłącza tę właściwość. Tryb ten (inaczej znany jako IDE Block Mode) jest
właściwością większości nowoczesnych dysków twardych IDE, zezwalającą na transfer
wielu sektorów na przerwanie I/O, w przeciwieństwie do tradycyjnego jednego
sektora. Gdy włączona jest ta właściwość, zazwyczaj obciążenie I/O przez system
zmniejsza się o 30–50%. W wielu systemach powoduje to także zwiększenie przepływu
danych o 5% do 50%. Mimo to, niektóre napędy (najbardziej zauważalnie seria WD
Caviar), wydają się działać wolniej w tym trybie. Różnie to jednak bywa. Większość
napędów wspiera minimalny zestaw ustawień obejmujący 2, 4, 8 i 16 (sektorów). Dla
niektórych dysków możliwe są także większe wartości. Ustawienie 16 lub 32 wydaje
się optymalnym dla wielu systemów. Western Digital zaleca niższe ustawienia od 4
do 8 na wielu z ich dysków, a to z powodu małych (32 KiB) buforów w napędach i
niezoptymalizowanych algorytmów buforowania. Opcja -i może służyć do znajdywania
maksymalnej wspieranej wartości zainstalowanego napędu (szukaj MaxMultSect na
wyjściu). Niektóre napędy twierdzą, że wspierają ten tryb, lecz tracą dane przy
niektórych ustawieniach. W rzadkich wypadkach, takie błędy mogą spowodować poważne
uszkodzenie systemu plików.

--make-bad-sector
Celowo tworzy uszkodzony sektor (bad sector, media error) na dysku. NIEZWYKLE
NIEBEZPIECZNE, NIE UŻYWAĆ TEJ OPCJI!. Może być to przydatne przy testowaniu
mechanizmów odzyskiwania błędów urządzenia/RAID. Numer sektora jest podany jako
(dziesiątkowy) parametr po opcji. W zależności od urządzenia, hdparm wybierze jedno
z dwóch dostępnych poleceń ATA do uszkodzenia sektora. WRITE_LONG działa w
przypadku większości urządzeń, lecz jedynie do granicy 28-bitów. Część najnowszych
napędów (2008) może obsługiwać nowe polecenie WRITE_UNCORRECTABLE_EXT, które działa
na wszystkich sektorach LBA48. Jeśli jest ono dostępne, hdparm użyje go zamiast
WRITE_LONG. Samo polecenie WRITE_UNCORRECTABLE_EXT prezentuje wybór jak nowy
uszkodzony sektor powinien się zachowywać. Domyślnie, wygląda on jak każdy inny
uszkodzony sektor i napędowi może zająć nieco czasu aby wykonać kolejne ponowne i
nieudane próby odczytu (READ) sektora. Jeśli jednak poda się pojedynczą literę f
bezpośrednio przed pierwszą cyfrą parametru numeru sektora, to hdparm wykona
"flagowane" WRITE_UNCORRECTABLE_EXT, które powoduje, że napęd oznacza sektor jako
uszkodzony (zamiast rzeczywiście go uszkadzać), dzięki czemu próby odczytu (READ)
sektora natychmiast się nie powiodą (zamiast po kilku kolejnych próbach). Proszę
zauważyć, że opcja --repair-sector może być użyta aby odzyskać (każdy) uszkodzony
sektor, gdy nie jest on dłużej potrzebny, włączając w to również sektory
rzeczywiście uszkodzone (napęd prawdopodobnie przemapuje je do przestrzeni
zapasowej dysku).

-M Pobiera/ustawia wartość Automatycznego Zarządzania Głośnością (Automatic Acoustic
Management - AAM). Większość nowych dysków ma możliwość zwolnienia obrotów głowicy
aby zredukować poziom hałasu. Wartości mogą być z przedziału od 0 do 254. 128 jest
najcichszym (a zatem najwolniejszym) ustawieniem, a 254 najszybszym (i
najgłośniejszym). Niektóre dyski mają tylko dwa poziomy (cichy / szybki), a inne
mogą przyjmować wszystkie wartości od 128 do 254. W tej chwili, większość napędów
obsługuje jedynie 3 opcje: wyłączone, cichy i szybki. Można im przypisać obecnie,
odpowiednio, wartości 0, 128 i 254, ale pozostałe wartości zostały przeznaczone do
przyszłych rozszerzeń, więc może to ulec zmianie.

-n Pobiera lub ustawia flagę "ignore_write_errors" (ignoruj błędy zapisu) w
sterowniku. NIE baw się tym bez uprzedniego zapoznania się z kodem źródłowym
sterownika.

-N Pobiera/ustawia maksymalną widzialną liczbę sektorów, znaną również jako ustawienie
Host Protected Area. Bez parametru, -N wyświetla bieżące ustawienie, które jest
wyświetlane jako dwie wartości: pierwsza określa bieżące maksymalne ustawienie
sektorów, druga pokazuje natywny (rzeczywisty) limit sprzętowy dysku. Różnica
pomiędzy tymi dwiema wartościami wskazuje na liczbę sektorów, które są aktualnie
ukryte dla systemu operacyjnego w formie Host Protected Area (HPA). Obszar ten jest
często używany przez osoby składające komputer do przechowania oprogramowania
diagnostycznego i/lub kopii oryginalnego systemu operacyjnego w celach
odzyskiwania. Innymi możliwymi powodami mogą być ukrycie rzeczywistej pojemności
bardzo dużego dysku dla BIOS-u/systemu, który nie może normalnie funkcjonować z
dyskami tego rozmiaru (np. obecnie (2010) BIOS-y nie potrafią poradzić sobie z
dyskami o rozmiarze przekraczającym 2 TB, a HPA może być użyte do raportowania
przez dysk o pojemności 3 TB, że ma 2 TB). Aby zmienić bieżące maksimum (BARDZO
NIEBEZPIECZNE, UTRATA DANYCH JEST NIEZWYKLE PRAWDOPODOBNA), nowa wartość powinna
być dostarczona (dziesiątkowo) zaraz po opcji -N. Wartość ta jest określona jako
liczba sektorów, zamiast "maksymalny adres sektora" dysku. Napędy korzystają z
pomysłu tymczasowych (ulotnych) ustawień, które są tracone przy następnym resecie
sprzętowym oraz bardziej stałej (nieulotnej) wartości, która nie jest zmieniana w
czasie resetów i kolejnych cykli zasilania. Domyślnie, -N zmienia jedynie
ustawienie tymczasowe (ulotne). Aby zmienić wartość stałą (nieulotną), proszę
poprzedzić pierwszą cyfrę wartości początkowym znakiem p. Napędy są zaprojektowane
na pozwolenie na tylko jedną zmianę wartości stałem w sesji. Przed kolejną,
permanentną operacją -N konieczny jest reset sprzętowy (lub wyłączenie i
włączenie). Proszę zauważyć, że każda próba zmienienia tej wartości może zawieść,
jeśli dysk jest dostępny dla innego programu w tym samym czasie. Jest tak, ponieważ
ustawienie wartości wymaga wymiany pary poleceń dyskowych, ale nie ma sposobu na
zapobiegnięcie wstawienia pomiędzy nie innych poleceń przez jądro. Jeśli więc
zmiana początkowo się nie powiedzie, proszę po prostu spróbować ponownie. Obsługa
opcji -N przez jądro jest błędna dla wielu typów adapterów przez w wielu wersjach
jądra. Raportowana jest wówczas niekiedy nieprawidłowa (zbyt mała) wartość
maksymalnego rozmiaru. Obecnie (jądro 2.6.27) wygląda na to, że w końcu działanie
powinno być poprawne w przypadku większości sprzętu.

--offset
Przesuwa (offset) do podanego numeru GiB (1024*1024*1024), podczas przeprowadzania
pomiarów czasu -t odczytu urządzenia. Szybkość zmienia się (około dwukrotnie) w
przypadku wielu dysków mechanicznych. Z reguły, choć nie zawsze, największa jest na
początku dysku. Napędy solid-state drive (SSD) powinny wykazywać podobne czasy
niezależnie od przesunięcia.

-p Próbuje przeprogramować chipset interfejsu IDE na określony tryb PIO, lub próbuje
automatycznie dostosować się do "najlepszego" trybu PIO obsługiwanego przez napęd.
Właściwość ta jest obsługiwana w jądrze tylko dla kilku "znanych" chipsetów i nawet
ta obsługa jest co najwyżej niepewna. Niektóre chipsety IDE nie są w stanie zmienić
trybu PIO dla pojedynczego napędu; wówczas opcja ta może spowodować ustawienie
trybu PIO dla obydwu napędów. Wiele chipsetów IDE wspiera albo mniej, albo więcej
niż standardowe 6 (od 0 do 5) trybów PIO, więc dokładne ustawienie szybkości, które
właściwie jest zaimplementowane, będzie różnić się zależnie od wyrafinowania
chipsetu/sterownika. Używaj z wielką ostrożnością! Właściwość ta nie chroni przed
nierozwagą, a niepomyślne działanie może spowodować poważne uszkodzenie systemu
plików!

-P Ustawia maksymalny licznik sektorów dla wewnętrznych mechanizmów preodczytu napędu.
Nie wszystkie napędy obsługują tę właściwość i została ona usunięta z oficjalnej
specyfikacji od ATA-4.

--prefer-ata12
W czasie używania protokołu SAT (SCSI ATA Translation), hdparm zwykle preferuje
użycie poleceń 16-bajtowych gdzie to tylko możliwe. Część napędów zewnętrznych USB
nie działa poprawnie z poleceniami 16-bajtowymi. Opcja może zostać użyta do
wymuszenia mniejszego, 12-bajtowego formatu poleceń do takich napędów. Program
hdparm wciąć będzie używał poleceń 16-bajtowym do rzeczy, które nie mogą być
wykonane przy użyciu formatu 12-bajtowego (np. sektory wykraczające poza format
28-bajtowy).

-q Obsługuje następną opcję cicho, nie wydając zwykłych komunikatów (nie dotyczy do
komunikatów o błędach) na wyjście. Jest to przydatne do zmniejszenia zamieszania na
ekranie w wypadku uruchamiania ze skryptów startowych. Nie można stosować do opcji
-i, -v, -t, oraz -T.

-Q Pobiera lub ustawia queue_depth poleceń urządzenia, jeśli jest to obsługiwane przez
sprzęt. Opcja działa tylko z jądrami 2.6.xx (i nowszymi) i jedynie z kombinacją
urządzeń i sterownika, która obsługuje zmianę queue_depth. W przypadku dysków SATA
jest to głębokość kolejki Native Command Queuing (NCQ).

-r Pobiera/ustawia flagę read-only (tylko do odczytu) urządzenia. Gdy jest ustawiona,
Linux nie pozwala na operacje zapisu na tym urządzeniu.

-R Pobiera/ustawia funkcję Write-Read-Verify, jeśli napęd ją obsługuje. Użycie: -R0
(wyłączone) lub -R1 (włączone). Funkcja przeznaczona jest do automatycznego
ponownego odczytania przez firmware dysku danych, które zostały zapisane przez
oprogramowanie, w celu weryfikacji, czy zapis odbył się poprawnie. Ogólnie rzecz
biorąc jest to zachowanie przesadne, które może spowolnić zapis na dysk dwukrotnie
(lub jeszcze bardziej).

--read-sector
Odczytuje z określonego numera sektora i zrzuca jego zawartość w zapisie
szesnastkowym na standardowe wyjście. Sektor wiersza musi być podany (dziesiętnie)
po opcji. Program hdparm wykona niskopoziomowy odczyt (kompletnie omijając zwykłą
warstwę blokową mechanizmów odczytu/zapisu) podanego sektora. Można użyć tej opcji
do definitywnego rozstrzygnięcia czy dany sektor jest uszkodzony (bad sector, media
error) czy też nie (uczynienie tego za pomocą zwykłych mechanizmów może niekiedy
dać fałszywe alarmy).

--repair-sector
Jest to alias BARDZO NIEBEZPIECZNEJ opcji --write-sector.

-s Włącza/wyłącza funkcję zasilania w trybie gotowości, jeśli jest obsługiwana przez
napęd. BARDZO NIEBEZPIECZNE. Proszę jej nie używać, chyba że jest się absolutnie
pewnym, że zarówno systemowy BIOS (lub firmware) jak i jądro systemu operacyjnego
(Linux >=2.6.22) obsługuje próbkowanie urządzenia w celu użycia tej funkcji. Gdy
jest włączona, napęd jest zasilany w trybie standby (gotowości), pozwalając
kontrolerowi na uruchomienie urządzeń po kolei, redukując chwilowy pobór energii,
gdy wiele napędów jest podłączonych do tego samego zasilacza. Przydatne głównie do
dużych zestawów RAID. Funkcja jest zwykle wyłączona, a napęd jest zasilany, gdy
jest w trybie active - aktywnym (patrz powyżej, opcja -C). Proszę zauważyć, że
napęd może również pozwalać na włączenie tej opcji za pomocą zworki. Część dysków
SATA obsługuje kontrolę tej funkcji za pomocą pinu 11. w złączu zasilania SATA. W
takich przypadkach, polecenie może nie być obsługiwane, lub może być ignorowane.

-S Ustawia napęd w trybie idle (niższego niskiego poboru energii), ustawia również
czas oczekiwania standby (zatrzymania dysku). Wartość ta jest używana przez napęd w
celu uzyskania informacji o tym, jak długo oczekiwać (bez aktywności dyskowych)
przed wyłączeniem silnika w celach oszczędności mocy. W takich warunkach, dysk może
potrzebować do 30 sekund aby odpowiedzieć na nagłe odwołanie, choć większość
napędów robi to znacznie szybciej. Odczytanie wartości czasu oczekiwania jest nieco
osobliwe. Wartość 0 oznacza "czasy oczekiwania są wyłączone": napęd nie przejdzie
do trybu standby w sposób automatyczny. Wartości od 1 do 240 określają
wielokrotności 5 sekund, czyli dają czasy oczekiwania od 5 sekund do 20 minut.
Wartości od 241 do 251 określają od 1. do 11. jednostki po 30 minut dla czasów od
30 minut do 5,5 godzin. Wartość 252 oznacza czas oczekiwania 21 minut, 253 ustawia
czas oczekiwania zdefiniowany przez dostawcę, zamykający się między 8 a 12
godzinami, a wartość 254 jest zarezerwowana. 255 jest interpretowane jako 21 minut
plus 15 sekund. Proszę zauważyć, że część starszych napędów może intepretować te
wartości w całkowicie inny sposób.

--set-sector-size
Przypadku urządzeń obsługujących zmianę konfiguracji rozmiaru sektora logicznego,
tą flagą można podać żądany nowy rozmiar sektora w bajtach. BARDZO NIEBEZPIECZNE.
Najprawdopodobniej zniszczy wszystkie dane na dysku. Podany rozmiar musi być jednym
z następujących: 512, 520, 528, 4096, 4160 lub 4224. Jedynie kilka napędów
obsługuje wartości inne niż 512 i 4096. Przykład: hdparm --set-sector-size 4096
/dev/sdb

-t Dokonuje pomiarów czasu odczytów z urządzenia dla celów porównawczych i testów
wydajnościowych. Aby uzyskać miarodajne wyniki, operacja ta powinna być powtarzana
2–3 razy na nieaktywnym pod innymi względami systemie (bez innych aktywnych
procesów) z przynajmniej kilkoma megabajtami wolnej pamięci. Wyświetlana jest
szybkość odczytu poprzez bufory cache z dysku, bez wcześniejszego cache'owania
danych. Wartość ta jest miarą szybkości, z jaką napęd jest w stanie obsługiwać
liniowe odczyty danych pod Linuksem bez obciążenia związanego z systemem plików.
Aby zapewnić dokładne pomiary, cache jest opróżniany za pomocą ioctl BLKFLSBUF.

-T Dokonuje pomiarów czasu odczytów z cache dla celów porównawczych i testów
wydajnościowych. Aby uzyskać miarodajne wyniki, operacja ta powinna być powtarzana
2–3 razy na nieaktywnym pod innymi względami systemie (bez innych aktywnych
procesów) z przynajmniej kilkoma megabajtami wolnej pamięci. Wyświetlana jest
szybkość odczytu bezpośrednio z linuksowych buforów cache, bez dostępu do dysku.
Wartość ta jest wskaźnikiem przepływu danych między procesorem, cache i pamięcią
systemu.

--trim-sector-ranges
Do napędów Solid State Drive (SSD). NIEZWYKLE NIEBEZPIECZNE. NIE UŻYWAĆ TEJ OPCJI!
Nakazuje firmware dysku odrzucać niepotrzebne sektory danych, niszcząc wszelkie
dane, które mogą one zawierać. W tej sposób sektory te są dostępne do
natychmiastowego użycia przez mechanizm odśmiecania pamięci (garbage collection)
firmware, w celu poprawy równomiernego poziomu zużycia komórek flash. Opcja
oczekuje podania jednego lub więcej par zakresów zaraz po niej w formie: początek
adresu LBA, dwukropek i liczba sektorów (maksymalnie 65535) bez spacji w
pojedynczym zapisie. NIEZWYKLE NIEBEZPIECZNE. NIE UŻYWAĆ TEJ OPCJI!

Przykład: hdparm --trim-sector-ranges 1000:4 7894:16 /dev/sdz

--trim-sector-ranges-stdin
Identyczne do --trim-sector-ranges powyżej, z wyjątkiem tego, że lista par
lba:liczba jest czytana ze standardowego wejścia, zamiast być podaną w wierszu
poleceń. Można wykorzystać tę opcję do uniknięcia problemów z wyjątkowo długimi
wierszami polecenia. Pozwala to również na skumulowanie wielu więcej zakresów
sektorów w jedno polecenie, aż do aktualnie skonfigurowanego limitu transferu
(max_sectors_kb).

-u Pobiera/ustawia flagę interrupt-unmask napędu. Ustawienie 1 zezwala sterownikowi na
niemaskowanie innych przerwań podczas przetwarzania przerwania dyskowego, co w
znaczącym stopniu zmniejsza czas reakcji na Linuksa na polecenia użytkownika i
eliminuje błędy "serial port overrun". Używając tej opcji nleży zachować
ostrożność: niektóre kombinacje napędu/kontrolera nie radzą sobie dobrze z tą
właściwością, co może spowodować poważne uszkodzenie systemu plików. W
szczególności, interfejsy CMD-640B i RZ1000 (E)IDE mogą być niestabilne (z powodu
usterek sprzętowych) gdy opcja ta jest używana z wersjami jądra wcześniejszymi niż
2.0.13. Wyłączenie właściwości IDE prefetch tych interfejsów (zwykle ustawienie
BIOS/CMOS) daje bezpieczne rozwiązanie tego problemu dla wcześniejszych jąder.

-v Wypisuje niektóre podstawowe ustawienia, tak jak -acdgkmnru dla IDE. Jest to też
domyślne zachowanie, kiedy nie poda się żadnych opcji.

-V Wyświetla wersję programu i natychmiast kończy pracę.

--verbose
Wyświetla dodatkowe informacje diagnostyczne w przypadku niektórych poleceń.

-w Resetuje urządzenie (NIEBEZPIECZNE). NIE używaj tej opcji. Jest ona tylko do użytku
w nieoczekiwanych sytuacjach, gdy dla przywrócenia dysku do stanu używalności i tak
może być konieczne przeładowanie systemu.

--write-sector
Zapisuje zera do podanego numeru sektora. BARDZO NIEBEZPIECZNE. Numer sektora musi
zostać podany (dziesiątkowo) po opcji. Program hdparm wykona niskopoziomowy zapis
(całkowicie omijając zwykłą warstwę blokową mechanizmów odczytu/zapisu) do
określonego sektora. Może to zostać wykorzystane do wymuszenia na napędzie naprawę
uszkodzonego sektora (bad sector, media error).

-W Pobiera/ustawia funkcję pamięci podręcznej zapisu (write-caching) napędów IDE/SATA.

-X Ustaw tryb transferu IDE dla nowszych napędów (E)IDE/ATA. Jest to zazwyczaj
używane łącznie z -d1 gdy włącza się DMA do/z napędu na wspieranym chipsecie
interfejsu, przy czym -X mdma2 służy do wyboru trybu transferów multiword DMA mode2
a -X sdma1 do wyboru prostego trybu mode1 transferów DMA. Na systemach, które
wspierają UltraDMA użycie -X udma2 służy do ustawiania trybu transferów UltraDMA
mode2 (będziesz musiał przygotować wcześniej chipset do użycia UltraDMA). Poza tym,
użycie tej opcji jest rzadko potrzebne gdyż większość/wszystkie nowoczesne napędy
IDE domyślnie ustawiają się w najszybszym ze swoich trybów PIO przy włączaniu.
Manipulowanie tym może być bezcelowe i ryzykowne. Na dyskach, które wspierają
alternatywne tryby transferu, -X może służyć do przełączania tylko trybu napędu.
Przed zmianą trybu transferu, interfejs IDE powinien być ustawiony za pomocą zworek
lub zaprogramowany (zobacz opcję -p) do nowego trybu, aby zapobiec utracie i/lub
zniszczeniu danych. Używaj tego ze szczególną uwagą! Dla trybów transferu PIO
(Programmed Input/Output), używanych przez Linuksa, wartość ta jest zwyczajnie
oczekiwanym numerem trybu PIO plus 8. Dlatego wartość 09 ustawia tryb PIO mode1, 10
PIO mode2, a 11 wybiera PIO mode3. Ustawienie 00 odtwarza "domyślny" tryb PIO
dysku, a 01 wyłącza IORDY. W przypadku trybu multiword DMA, używaną wartością jest
oczekiwany tryb DMA plus 32. Dla UltraDMA wartością jest oczekiwany numer trybu
UltraDMA plus 64.

-y Zmusza napęd IDE do natychmiastowego przejścia w tryb mniejszego zużycia energii:
standby. To najczęściej powoduje zwolnienie pracy dysku. aktualny tryb może być
sprawdzony dzięki opcji -C.

-Y Zmusza napęd IDE do natychmiastowego przejścia w tryb najmniejszego zużycia
energii: sleep. To kompletnie wyłącza napęd. Aby napęd był dostępny ponownie
potrzebny jest twardy lub miękki reset (sterownik IDE Linuksa automatycznie wykona
reset gdy będzie potrzebny). Aktualny tryb może być sprawdzony dzięki opcji -C.

-z Zmusza jądro do ponownego odczytu tablicy partycji podanych urządzeń.

-Z Wyłącza automatyczne funkcje oszczędzania energii w niektórych napędach Seagate
(modelach ST3xx?), aby uchronić je od wyłączania się w nieoczekiwanych momentach.

Zestaw funkcji bezpieczeństwa ATA

Eksperymenty z poniższymi przełącznikami są NIEBEZPIECZNE i mogą nie działać z niektórymi
jądrami. UŻYCIE NA WŁASNE RYZYKO.

--security-help
Wyświetla krótką informację o użyciu na temat wszystkich opcji --security-*.

--security-freeze
Zamraża ustawienia bezpieczeństwa napędu. Napęd nie akceptuje żadnych poleceń
bezpieczeństwa do kolejnego resetu przy podłączeniu zasilania. Proszę użyć tę
funkcję w kombinacji z --security-unlock do zabezpieczenia dysku przed
jakimikolwiek próbami ustawienia nowego hasła. Może również zostać użyta
samodzielnie. Z tą opcją nie można podać w wierszu poleceń żadnych innych opcji.

--security-prompt-for-password
Pyta o HASLO do opcji --security zamiast uzyskiwać go z argumentów podanych w
wierszu poleceń. W ten sposób unika się ujawniania haseł w historii powłoki lub w
/proc/self/cmdline podczas wykonywania operacji.

--security-unlock HASLO
Odblokowuje napęd, używając hasła HASLO. Hasło jest podane jako łańcuch ASCII i
jest uzupełniane znakami NUL do wielkości 32 bajtów. Odpowiednie hasło napędu jest
wybierane przełącznikiem --user-master (domyślnie jest to hasło użytkownika -
"user"). Z tą opcją w wierszu poleceń nie można podać żadnych innych.

--security-set-pass HASLO
Blokuje napęd, używając hasła HASLO (ustawia hasło) (NIEBEZPIECZNE). Hasło jest
podane jako łańcuch ASCII i jest wyrównany znakami NUL do wielkości 32 bajtów.
Użycie hasła specjalnego NULL ustawia puste hasło. Odpowiednie hasło napędu jest
wybierane przełącznikiem --user-master (domyślnie jest to hasło użytkownika -
"user"), a odpowiedni tryb bezpieczeństwa jest wybierany przełącznikiem
--security-mode. Z tą opcją w wierszu poleceń nie można podać żadnych innych.

--security-disable HASLO
Wyłącza blokowanie napędu, używając hasła HASLO. Hasło jest podane jako łańcuch
ASCII i jest uzupełniane znakami NUL do wielkości 32 bajtów. Odpowiednie hasło
napędu jest wybierane przełącznikiem --user-master (domyślnie jest to hasło
użytkownika - "user"). Z tą opcją w wierszu poleceń nie można podać żadnych innych.

--security-erase HASLO
Wykasowuje (zablokowany) napęd, używając hasła HASLO (NIEBEZPIECZNE). Hasło jest
podane jako łańcuch ASCII i jest wyrównany znakami NUL do wielkości 32 bajtów.
Użycie hasła specjalnego NULL reprezentuje puste hasło. Odpowiednie hasło napędu
jest wybierane przełącznikiem --user-master (domyślnie jest to hasło użytkownika -
"user"). Z tą opcją w wierszu poleceń nie można podać żadnych innych.

--security-erase-enhanced HASLO
Wykonuje rozszerzone kasowanie (zablokowanego) napędu, używając hasła HASLO
(NIEBEZPIECZNE). Hasło jest podane jako łańcuch ASCII i jest uzupełniane znakami
NUL do wielkości 32 bajtów. Odpowiednie hasło napędu jest wybierane przełącznikiem
--user-master (domyślnie jest to hasło użytkownika - "user"). Z tą opcją w wierszu
poleceń nie można podać żadnych innych.

--user-master UŻYTKOWNIK
Określa które hasło wybrać (użytkownika - user lub główne - master). Domyślnym
wyborem jest hasło użytkownika. Użyteczne jedynie w połączeniu z --security-unlock,
--security-set-pass, --security-disable, --security-erase lub
--security-erase-enhanced.
u hasło użytkownika - user
m hasło główne - master

--security-mode TRYB
Określa który tryb bezpieczeństwa (wysoki - high lub maksymalny - maximum) ustawić.
Domyślnym wyborem jest wysoki. Użyteczne tylko w połączeniu z --security-set-pass.
h wysokie (high) bezpieczeństwo
m maksymalne (maximum) bezpieczeństwo

TA FUNKCJA JEST EKSPERYMENTALNA I NIEZBYT DOBRZE PRZETESTOWANA. UŻYCIE NA WŁASNE
RYZYKO.

PLIKI

       /etc/hdparm.conf

BŁĘDY

Jak zauważono powyżej, opcje -m sectcount i -u 1 powinny być używane z ostrożnością,
najlepiej na systemie plików tylko dla odczytu. Większość napędów pracuje z tymi
właściwościami dobrze, lecz zdarzają się wyjątki. System plików może wtedy ulec
zniszczeniu. Pamiętaj o backupie przed takimi eksperymentami!

Niektóre opcje (np. -r do SCSI) mogą nie działać ze starszymi jądrami, w których potrzebne
ioctl()'e nie były obsługiwane.

Chociaż to narzędzie jest skierowane przede wszystkim do użytku z napędami dysków twardych
SATA/IDE, to część opcji jest również prawidłowa (i dozwolona) w użyciu z dyskami twardymi
SCSI oraz z dyskami MFT/RLL z interfejsem XT.

Jądro Linux aż do wersji 2.6.12 (i prawdopodobnie późniejszych) nie obsługuje prawidłowo
odblokowania opcji bezpieczeństwa i wyłączania poleceń, co może powodować naruszenie
ochrony pamięci, a w niektórych przypadkach nawet panikę jądra. Polecenia bezpieczeństwa
mogą być jednak wykonane przez napęd. To nieprawidłowe zachowanie jądra czyni w tej chwili
polecenia bezpieczeństwa związane z danymi PIO raczej bezużyteczne.

Proszę zauważyć, że polecenia "security erase" i "security disable" zostały
zaimplementowane jako dwa kolejne polecenia danych PIO i nie powiodą się na zablokowanym
napędzie, ponieważ drugie polecenie nie zostanie wydane po naruszeniu ochrony pamięci.
Proszę zapoznać się z kodem, aby uzyskać wskazówki jak je załatać, aby ominąć ten problem.
Niezależnie od naruszenie ochrony pamięci, zawsze możliwe jest uruchomienie dwóch kopii
hdparm jednocześnie i wydanie dwóch potrzebnych poleceń w ten sposób.

AUTOR

       hdparm  został  napisany  przez  Marka Lorda <mlord@pobox.com>, głównego twórcę i opiekuna
       sterownika  (E)IDE  do  Linuksa,  obecnie  zajmującego  się  podsystemem  libata;  wraz  z
       uwzględnieniem sugestii i łatek od wielu innych osób.

       Kod  wyłączający automatyczne oszczędzanie energii w Seagate został napisany przez Tomiego
       Leppikangasa <tomilepp@paju.oulu.fi>.

       Polecenie zamrażania ustawień bezpieczeństwa dodał Benjamin Benz w roku 2005.

       Polecenia bezpieczeństwa związane z pozyskaniem danych PIO napisał Leonard den  Ottolander
       w roku 2005. Niektóre inne części - Benjamin Benz i inni.

ZOBACZ TAKŻE

       http://www.t13.org/ Technical Committee T13 AT Attachment (ATA/ATAPI) Interface.

       http://www.serialata.org/ Serial ATA International Organization.

       http://www.compactflash.org/ CompactFlash Association.

TŁUMACZENIE

       Autorami   polskiego   tłumaczenia   niniejszej   strony  podręcznika  są:  Przemek  Borys
       <pborys@dione.ids.pl>,   Andrzej   Krzysztofowicz   <ankry@green.mf.pg.gda.pl>,   Grzegorz
       Goławski <grzegol@pld.org.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze  tłumaczenie  jest  wolną  dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji
       można   uzyskać   zapoznając   się   z   GNU   General   Public   License   w   wersji   3
       ⟨https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html⟩   lub   nowszej.   Nie  przyjmuje  się  ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy w tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres  listy  dyskusyjnej
       ⟨manpages-pl-list@lists.sourceforge.net⟩.