İSİM

       apxs - Apache Eklenti Aracı

KULLANIM

       apxs -g [-S isim=değer] -n modüladı
       apxs -q [-v] [-S isim=değer] sorgu...
       apxs -c [-S isim=değer] [-o dso-dosyası] [-I include-dizini] [-D isim=değer] [-L lib-
            dizini] [-l kütüphane-adı] [-Wc,derleyici-seçenekleri] [-Wl,ilintileyici-seçenekleri]
            [-p] dosya...
       apxs -i [-S isim=değer] [-n modüladı] [-a] [-A] dso-dosyası...
       apxs -e [-S isim=değer] [-n modüladı] [-a] [-A] dso-dosyası...

AÇIKLAMA

       apxs, Apache Hiper Metin Aktarım Protokolü (HTTP) sunucusu için ek modül derleme ve
       kurulum aracıdır. Bu araç sayesinde, bir veya daha fazla kaynak veya nesne dosya’sından
       bir dinamik paylaşımlı nesne (DSO - "Dynamic Shared Object" kısaltması) derlemek ve bu
       nesneyi (modülü) Apache sunucusuna çalışma anında mod_so modülünün LoadModule yönergesi
       üzerinden yüklemek mümkün olmaktadır.

       Bu eklenti mekanizmasını platformunuzda kullanmak için DSO desteğinin olması ve httpd(8)
       çalıştırılabilirinin mod_so modülünü içerecek şekilde derlenmiş olması gerekir. Eğer
       bunlar mevcut değilse apxs aracı durumu size bildirecektir. Bunu aşağıdaki komutla
       kendiniz de sınayabilirsiniz:

           $ httpd -l

       mod_so modülü gösterilen listede yer almalıdır. Bu gereksinimler sağlandığı takdirde apxs
       aracı sayesinde DSO mekanizması üzerinden kendi modüllerinizi kurmak suretiyle Apache
       sunucunuzun işlevselliğini kolayca arttırabilirsiniz. Örnek bir uygulama:

           $ apxs -i -a -c mod_foo.c
           gcc -fpic -DSHARED_MODULE -I/dosya/yolu/apache/include -c mod_foo.c
           ld -Bshareable -o mod_foo.so mod_foo.o
           cp mod_foo.so /dosya/yolu/apache/modules/mod_foo.so
           chmod 755 /dosya/yolu/apache/modules/mod_foo.so
           [’foo’ modülü /dosya/yolu/apache/etc/httpd.conf’ta etkinleştiriliyor]
           $ apachectl restart
           /dosya/yolu/apache/sbin/apachectl restart: httpd not running, trying to start
           [Tue Mar 31 11:27:55 1998] [debug] mod_so.c(303): loaded module foo_module
           /dosya/yolu/apache/sbin/apachectl restart: httpd started
           $ _

       dosya olarak bir C kaynak dosyası (.c), bir nesne dosyası (.o) ve hatta bir kütüphane
       arşivi archive (.a) belirtebilirsiniz. apxs aracı bu dosya uzantılarını tanıdığından C
       dosyalarını derleme işleminden, arşiv ve nesne dosyalarını ise doğrudan ilintileme
       işleminden geçirir. Fakat böyle önceden derlenmiş nesne dosyalarını kullanırken, dinamik
       paylaşımlı nesne olarak kullanılmalarını sağlamak üzere konumdan bağımsız kod (PIC)
       üretecek şekilde derlenmiş olduklarından emin olmalısınız. Örneğin GCC’yi bunun için daima
       -fpic seçeneği ile kullanmalısınız. Diğer C derleyiciler için, apxs’in nesne dosyalarını
       derlerken kullanacağı seçenekleri öğrenmek için o derleyicilerin kılavuz sayfalarına
       bakınız.

       Apache’deki DSO desteği ile ilgili daha ayrıntılı bilgi edinmek için
       <https://httpd.apache.org/docs/2.4/mod/mod_so.html>: mod_so belgesini okumakla yetinmeyip
       src/modules/standard/mod_so.c kaynak dosyasını da okuyunuz.

SEÇENEKLER

   Ortak Seçenekler
       -n modüladı
           -i (kurulum) ve -g (şablon üretimi) seçenekleri için modül ismi belirtmek amacıyla
           kullanılır. Bir modül ismi belirtmek için bu seçeneği kullanın. -g seçeneği için bu
           gereklidir. -i seçeneği için ise araç, modül ismini kaynağın ismine bakarak veya (son
           çare olarak) dosya isminden tahmin etmeye çalışarak saptamaya çalışır.

   Sorgu Seçenekleri
       -q  httpd(8)’yi derlemekte kullanılacak değişkenler ve ortam ayarları için bir sorgu
           gerçekleştirir. sorgu belirtilmeksizin çağrıldığında, bilinen değişkenleri
           değerleriyle birlikte basar. İsteğe bağlı -v seçeneği liste çıktısını biçemler.

           Modülünüzü yükleyecek httpd(8)’yi derlemek için kullanılacak ayarları elle belirtmek
           için kullanılır. Örneğin, Apache’nin C başlık dosyalarının yerini kendi Makefile
           dosyalarınızın içinde şöyle belirtebilirsiniz:

               INC=-I’apxs -q INCLUDEDIR’

   Yapılandırma Seçenekleri
       -S isim=değer
           Bu seçenek yukarıda açıklanan apxs ayarlarını değiştirir.

   Şablon Üretme Seçenekleri
       -g  modüladı (-n seçeneğine bakınız) adında bir alt dizin oluşturur ve içine iki dosya
           yerleştirir: Kendi modülünüzü oluşturabilmeniz için veya apxs mekanizmaları ile hemen
           oynamaya başlayabilmeniz için mod_modüladı.c adında bir modül kaynak dosyası örneği ve
           bu modülü derleyip kurmayı kolaylaştırmak için bir Makefile dosyası.

   DSO Derleme Seçenekleri
       -c  Bu seçenek derleme yapılacağını belirtir. Önce belirtilen C kaynak dosyalarını (.c),
           nesne dosyalarını (.o) elde etmek için derler. Sonra bunları kalan nesne dosyaları (.o
           ve .a) ile ilintileyerek dso-dosyası adında bir dinamik paylaşımlı nesne oluşturur.
           Eğer -o seçeneği ile modül ismi belirtilmemişse dosyalar arasındaki ilk dosyanın
           ismine bakarak dosya ismi tahmin edilmeye çalışılır ve mod_isim.so dosya adı bu
           isimden elde edilir.

       -o dso-dosyası
           Oluşturulacak dinamik paylaşımlı nesnenin ismini belirtmek için kullanılır. Modül ismi
           bu seçenekle belirtilmez ve dosya listesinden bir isim tahmini de yapılamazsa son çare
           olarak mod_unknown.so ismi kullanılır.

       -D isim=değer
           Bu seçenek doğrudan derleme komutlarına aktarılır. Bu seçeneği derleme işlemine kendi
           tanımlarınızı belirtmek için kullanın.

       -I include-dizini
           Bu seçenek doğrudan derleme komutlarına aktarılır. Bu seçeneği derleme işleminde
           kullanılmak üzere kendi başlık dosyalarınızı içeren dizinleri arama yollarına eklemek
           için kullanın.

       -L lib-dizini
           Bu seçenek doğrudan derleme komutlarına aktarılır. Bu seçeneği derleme işleminde
           kullanılmak üzere kendi kütüphane dizinlerinizi arama yollarına eklemek için kullanın.

       -l kütüphane-adı
           Bu seçenek doğrudan derleme komutlarına aktarılır. Bu seçeneği derleme işleminde
           kullanılmak üzere kendi kütüphanelerinizi arama yollarına eklemek için kullanın.

       -Wc,derleyici-seçenekleri
           Bu seçenek libtool --mode=compile komutuna doğrudan seçenek aktarmak için kullanılır.
           Bu seçeneği yerel derleyiciniz için gereken ek seçenekleri belirtmek için kullanın.

       -Wl,ilintileyici-seçenekleri
           Bu seçenek libtool --mode=link komutuna doğrudan seçenek aktarmak için kullanılır. Bu
           seçeneği yerel ilintileyiciniz için gereken ek seçenekleri belirtmek için kullanın.

       -p  Bu seçenek apxs’in apr/apr-util kütüphaneleriyle ilintilenmesini sağlar. apr/apr-util
           kütüphanelerini kullanan yardımcı uygulamaları derlerken yararlıdır.

   DSO Kurulum ve Yapılandırma Seçenekleri
       -i  Kurulum işlemini belirtir ve dinamik olarak paylaşımlı nesneleri sunucunun modules
           dizinine kurar.

       -a  İlgili LoadModule satırını Apache’nin httpd.conf yapılandırma dosyasına otomatik
           olarak ekleyerek veya böyle bir satır varsa bunu etkin kılarak modülü etkinleştirir.

       -A  LoadModule yönergesini daha sonra etkinleştirmek üzere satırın başına bir diyez imi
           (#) yerleştirmesi dışında -a seçeneği ile aynıdır.

       -e  Modülü kurmaya çalışmaksızın Apache’nin httpd.conf yapılandırma dosyasını -i işlemine
           benzer şekilde -a ve -A seçenekleri ile düzenleme işlemini belirtir.

ÖRNEKLER

       Apache’nin sunucu işlevselliğini genişletmek amacıyla kullanacağınız mod_foo.c adında bir
       Apache modülünüz olduğunu varsayalım. Öncelikle, C kaynak dosyasını, Apache sunucusuna
       çalışma anında yüklenmeye uygun bir paylaşımlı nesne olarak derlemeniz gerekir. Bunu
       sağlamak için şu komutları vermelisiniz:

           $ apxs -c mod_foo.c
           /dosya/yolu/libtool --mode=compile gcc ... -c mod_foo.c
           /dosya/yolu/libtool --mode=link gcc ... -o mod_foo.la mod_foo.slo
           $ _

       Bundan sonra, Apache yapılandırmanızın bu paylaşımlı nesneyi yüklemek için bir LoadModule
       yönergesi içermesini sağlamalısınız. apxs bu adımı basitleştirmek amacıyla, paylaşımlı
       nesneyi sunucunun modules dizinine otomatik olarak kurmak ve httpd.conf dosyasını buna
       uygun olarak güncellemek için bir yol sağlar. Bu sonuç şöyle elde edilebilir:

           $ apxs -i -a mod_foo.la
           /dosya/yolu/instdso.sh mod_foo.la /path/to/apache/modules
           /dosya/yolu/libtool --mode=install cp mod_foo.la /dosya/yolu/apache/modules
           ...
           chmod 755 /dosya/yolu/apache/modules/mod_foo.so
           [’foo’ modülü /dosya/yolu/apache/conf/httpd.conf’da etkinleştiriliyor]
           $ _

       Yapılandıma dosyasına (eğer yoksa) şu satır eklenir:

           LoadModule foo_module modules/mod_foo.so

       Bunu öntanımlı olarak iptal etmek isterseniz -A seçeneğini kullanmanız gerekir:

           $ apxs -i -A mod_foo.c

       apxs mekanizmalarını hızlıca denemek için örnek bir Apache modül şablonunu ve bir Makefile
       dosyasını şöyle oluşturabilirsiniz:

           $ apxs -g -n foo
           Creating [DIR]  foo
           Creating [FILE] foo/Makefile
           Creating [FILE] foo/modules.mk
           Creating [FILE] foo/mod_foo.c
           Creating [FILE] foo/.deps
           $ _

       Ardından bu örnek modülü bir paylaşımlı nesne olarak derleyip Apache sunucusuna
       yükleyebilirsiniz:

           $ cd foo
           $ make all reload
           apxs -c mod_foo.c
           /dosya/yolu/libtool --mode=compile gcc ... -c mod_foo.c
           /dosya/yolu/libtool --mode=link gcc ... -o mod_foo.la mod_foo.slo
           apxs -i -a -n "foo" mod_foo.la
           /dosya/yolu/instdso.sh mod_foo.la /dosya/yolu/apache/modules
           /dosya/yolu/libtool --mode=install cp mod_foo.la /dosya/yolu/apache/modules
           ...
           chmod 755 /dosya/yolu/apache/modules/mod_foo.so
           [’foo’ modülü /dosya/yolu/apache/conf/httpd.conf’ta etkinleştiriliyor]
           apachectl restart
           /dosya/yolu/apache/sbin/apachectl restart: httpd not running, trying to start
           chmod 755 /dosya/yolu/apache/modules/mod_foo.so
           [’foo’ modülü /dosya/yolu/apache/etc/httpd.conf’ta etkinleştiriliyor]
           apachectl restart
           /dosya/yolu/apache/sbin/apachectl restart: httpd not running, trying to start
           [Tue Mar 31 11:27:55 1998] [debug] mod_so.c(303): loaded module foo_module
           /dosya/yolu/apache/sbin/apachectl restart: httpd started
           $ _

ÇEVİREN

       © 2022 Nilgün Belma Bugüner
       Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
       Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak için
       https://github.com/TLBP/manpages-tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni
       bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.