Ubuntu Manpage: tar - arşivleme aracı

İSİM

       tar - arşivleme aracı

KULLANIM

       Geleneksel kullanım:

       tar {A|c|d|r|t|u|x} [GnSkUWOmpsMBiajJzZhPlRvwo] [DĞŞ...]

       Unix tarzı kullanım:

       tar -A [SEÇENEKLER] ARŞİV ARŞİV
       tar -c [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -d [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -t [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]
       tar -r [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -u [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -x [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]

       GNU tarzı kullanım:

       tar {--catenate|--concatenate} [SEÇENEKLER] ARŞİV ARŞİV
       tar --create [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar {--diff|--compare} [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar --delete [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]
       tar --append [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar --list [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]
       tar --test-label [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [YAFTA...]
       tar --update [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar --update [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar {--extract|--get} [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]

AÇIKLAMA

GNU tar, birden fazla dosyayı tek bir dosyada (bir arşiv) depolamak ve bu tür arşivleri
işlemek için tasarlanmış bir arşivleme uygulamasıdır. Arşiv, normal bir dosya, yerel veya
uzak bir makinede bulunabilen bir aygıt (örneğin, bir teyp sürücüsü, zaten uygulamanın
adı, teyp arşivleyici anlamına gelir) olabilir.

Seçenek biçimleri
GNU tar için seçenekler üç farklı biçimde verilebilir. Geleneksel tarzda, komuttan sonra
seçenek harfleri kümesi, ardından, bu seçeneklerin gerektirdiği girdiler gelir. Girdiler,
seçenek harfleriyle aynı sırada okunur. Tüm seçenekler işlendikten sonra kalan komut
satırı sözcükleri, isteğe bağlı olmayan girdiler olarak değerlendirilir: dosya veya arşiv
üye adları.

Örneğin, c seçeneği arşivin oluşturulmasını gerektirir, v seçeneği işlemin ayrıntılılarını
ister ve f seçeneği üzerinde çalışılacak arşivin adını belirleyen bir girdi alır.
Geleneksel tarzda yazılan aşağıdaki komut, tar’a /etc dizinindeki tüm dosyaları etc.tar
arşiv dosyasına kaydetmesini söyler, arşivlenen dosyaları ayrıntılı olarak listeler:

tar cfv etc.tar /etc

UNIX veya kısa seçenek tarzında, diğer komut satırı yardımcı uygulamalarında olduğu gibi,
her seçenek harfinin önüne tek bir tire eklenir. Bir seçenek girdi alırsa, girdi onu ya
ayrı bir komut satırı sözcüğü olarak ya da hemen ardından gelen bir seçenek olarak izler.
Ancak, seçenek "isteğe bağlı" bir girdi alıyorsa, girdi, örneğin -g/tmp/snar.db’de olduğu
gibi, herhangi bir boşluk bırakmadan seçenek harfinin hemen ardına yazılmalıdır.

Girdi almayan seçenekler, tek bir tire işaretinden sonra birlikte kümelenebilir, örn.
-vkp. Girdi alan seçeneklerin girdileri (zorunlu veya isteğe bağlı), böyle bir kümenin
sonuna eklenebilir, örn. -vkpf a.tar.

Yukarıda kısa seçeneği yalılmış komut şöyle görünebilirdi:

tar -cvf etc.tar /etc
veya
tar -c -v -f etc.tar /etc

GNU veya uzun seçenek tarzında, her seçenek iki tire ile başlar, küçük harfler ve
tirelerden oluşan anlamlı bir ada sahiptir. Uzun seçenek kullanıldığında, belirsizlik
yaratmamak kaydıyla, ilk harflerine kısaltılabilir. Uzun seçeneklere ilişkin değiştigeler
ya seçeneğin hemen ardından ayrı bir komut satırı sözcüğü olarak sağlanır ya da seçenekten
arada boşluk olmadan eşittir işaretiyle ayrılır. İsteğe bağlı girdiler her zaman ikinci
yöntemi kullanmalıdır.

Örnek komutu bu tarzda yazmanın birkaç yolu:

tar --create --file etc.tar --verbose /etc
veya (bazı seçenekleri kısaltarak):
tar --cre --file=etc.tar --verb /etc

Her üç tarzdaki seçenekler karıştırılabilir, ancak bunu eski seçeneklerle yapmak
önerilmez.

İşlem kipi
Aşağıdaki listelenen seçenekler, GNU tar’ın hangi işlemi gerçekleştireceğini belirler. Tam
olarak bunlardan biri verilmelidir. İsteğe bağlı olmayan girdilerin anlamı, istenen
çalışma kipine bağlıdır.

-A, --catenate, --concatenate
Arşivi başka bir arşivin sonuna ekler. Girdiler, eklenecek arşivlerin adları olarak
değerlendirilir. Tüm arşivler, eklendikleri arşivle aynı biçemde olmalıdır, aksi
takdirde ortaya çıkan arşiv, GNU olmayan tar uygulamaları ile kullanılamayabilir.
Ayrıca, birden fazla arşiv verildiğinde, ilki hariç arşivlerdeki diğer üyelere,
yalnızca -i (--ignore-zeros) seçeneği kullanıldığında ortaya çıkan arşivden
erişilebilir olacağına dikkat edilmelidir.

Sıkıştırılmış arşivler ardarda eklenemez.

-c, --create
Yeni bir arşiv oluşturur. Girdiler, arşivlenecek dosyaların adlarını belirler. --no-
recursion seçeneği verilmediği sürece dizinler ardışık olarak arşivlenir.

-d, --diff, --compare
Arşiv ile dosya sistemi arasındaki farkları bulur. Girdiler isteğe beğlıdır ve
karşılaştırılacak arşiv üyelerini belirler. Verilmezse, geçerli çalışma dizinin
belirtildiği varsayılır.

--delete
Arşivi siler. Girdiler silinecek arşiv üyelerinin isimleridir. En az bir girdi
verilmelidir.

Bu seçenek sıkıştırıllmış arşivlerde çalışmaz. Kısa seçenek eşdeğeri yoktur.

-r, --append
Dosyaları arşivin sonuna ekler. Girdiler -c (--create) seçeneğindeki ile aynı anlama
gelir.

-t, --list
Arşiv içeriğini listeler. Girdiler isteğe bağlıdır. Belirtilirse listedeki üyelerin
isimlerini belirler.

--test-label
Arşiv bölüm etiketini sınar ve çıkar. Girdisiz kullanıldığında bölüm etiketini (varsa)
gösterir ve çıkar. Bir veya daha fazla komut satırı girdisi belirtilirse, tar bölüm
etiketini her girdi ile karşılaştırır. Eşleşme bulunursa 0, aksi takdirde 1 ile çıkar.
-v (--verbose) seçeneği ile birlikte kullanılmadıkça hiçbir şey çıktılanmaz.

Kısa seçenek eşdeğeri yoktur.

-u, --update
Arşivdeki ilgili kopyadan daha yeni olan dosyaları arşive ekler. Girdiler -c ve -r
seçenekleriyle aynı anlama sahiptir. Yeni dosyaların eski arşiv kopyalarının yerini
almadığına, bunun yerine arşivin sonuna eklendiğine dikkat edilmelidir. Böylece elde
edilen arşiv, aynı dosyanın çeşitli sürümlerine karşılık gelen, aynı isimde birkaç üye
içerebilir.

-x, --extract, --get
Arşivden dosyaları çıkartır. Girdiler isteğe bağlıdır. Belirtilirse çıktılanacak arşiv
üyelerinin isimlerini belirler.

--show-defaults
Çeşitli tar seçenekleri için öntanımlıları listeler ve çıkar. Girdisiz kullanılır.

-?, --help
Kısa seçenek özetini gösterir ve çıkar. Girdisiz kullanılır.

--usage
Kullanılabilen seçeneklerin listesini gösterir ve çıkar. Girdisiz kullanılır.

--version
Sürüm ve telif hakkı bilgilerini gösterir ve çıkar.

SEÇENEKLER

İşlem değiştiriciler
--check-device
Artımlı arşiv oluştururken aygıt numaralarına bakar (öntanımlıdır)

-g, --listed-incremental=DOSYA
Yeni GNU biçimli artımlı yedeklemeleri yönetir. DOSYA, anlık yedeğin adıdır; burada
tar, önceki artımlı dökümden bu yana hangi dosyaların değiştiğine karar vermek için
kullanılan ek bilgileri depolar ve sonuç olarak yeniden dökümü gerekir. Bir arşiv
oluştururken DOSYA mevcut değilse, oluşturulacak ve tüm dosyalar ortaya çıkan arşive
eklenecektir (0. düzey döküm). Sıfır olmayan N. düzey artımlı arşiv oluşturmak için,
N-1. düzeyde oluşturulan anlık yedeğin kopyası DOSYA olarak kullanılır.

Listeleme veya çıkarma sırasında, DOSYA’nın gerçek içeriği denetlenmez, bu yalnızca
sözdizimsel gereksinimler nedeniyle gerekir. Bu bakımdan, yerine /dev/null kullanmak
yaygın bir uygulamadır.

--hole-detection=YÖNTEM
Seyrek dosyalardaki boşlukları algılamak için YÖNTEM kullanılır. Bu seçenek örtük
olarak --sparse seçeneğini uygular. YÖNTEM için geçerli değerler seek ve raw’dır. seek
öntanımlı olup, uygulanabilir değilse raw son çaredir.

-G, --incremental
Eski GNU biçimli artımlı yedeklemeleri yönetir.

--ignore-failed-read
Okunamayan dosyalarda sıfırdan farklı bir değerle çıkmaz

--level=SAYI
Listeli artımsal arşiv oluşturmak için döküm düzeyini belirler. Şimdilik yalnızca
--level=0 anlamlıdır: tar’a dökümden önce anlık yedek dosyasını kırpması talimatını
verir, böylece 0. düzey döküm zorlanmış olur.

-n, --seek
Arşivin aranabilir olduğunu varsayar. Normalde tar, arşivin aranıp aranamayacağını
otomatik olarak belirler. Bu seçenek, böyle bir tanımanın başarısız olduğu durumlarda
kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Yalnızca arşiv okumaya açıksa (örneğin --list veya
--extract seçenekleriyle) etkili olur.

--no-check-device
Artımlı arşivler oluşturulurken aygıt numaralarına bakılmaz.

--no-seek
Arşivin aranabilir olmadığı varsayılır.

--occurrence[=N]
Arşivdeki her dosyanın yalnızca N. kopyası üzerinde çalışır. Bu seçenek yalnızca
--delete, --diff, --extract veya --list seçeneği ile birlikte ve komut satırından veya
-T seçeneği üzerinden bir dosya listesi verildiğinde geçerlidir. N öntanımlı olarak
1’dir.

--restrict
Zararlı olabilecek bazı seçeneklerin kullanımını devre dışı bırakır.

--sparse-version=BÜYÜK[.KÜÇÜK]
Kullanılacak seyrek biçemin sürümünü belirler (örtük olarak --sparse uygular). Geçerli
girdi değerleri 0.0, 0.1 ve 1.0’dır. Seyrek biçemlerin ayrıntılı açıklaması için komut
satırından şu komut girilebilir: info tar ’Sparse Formats’.

--S, --sparse
Seyrek dosyaları verimli şekilde işler. Dosya sistemindeki bazı dosyalar aslında hiç
yazılmamış bölümlere sahip olabilir (çoğunlukla bunlar DBM gibi sistemler tarafından
oluşturulan veritabanı dosyalarıdır). Bu seçenek verildiğinde tar, arşivlemeden önce
dosyanın seyrek olup olmadığını belirlemeye çalışır ve eğer öyleyse, dosyanın boş
kısımlarını boşaltmayarak elde edilen arşivin boyutunu küçültmeye çalışır.

Geçersizleştirme denetimi
Bu seçenekler, diskteki mevcut bir arşivden bir dosya çıkarılırken tar’ın eylemlerini
denetler.

-k, --keep-old-files
Çıkarırken mevcut dosyaları değiştirmez.

--keep-newer-files
Arşivdeki kopyalarından daha yeni olan dosyalar değiştirilmez.

--keep-directory-symlink
Çıkarırken mevcut dizin sembolik bağlarını değiştirmez.

--no-overwrite-dir
Mevcut dizinlerin meta verileri korunur.

--one-top-level[=DİZİN]
Tüm dosyaları DİZİNe veya girdisiz kullanılıyorsa, arşivin uzantısız dosya adıyla
adlandırılan bir alt dizine çıkarır (eksi --auto-compress tarafından tanınan standart
sıkıştırma uzantıları).

--overwrite
Çıkartırken mevcut dosyaların üzerine yazar.

--overwrite-dir
Çıkartırken mevcut dizilerin meta verilerinin üzerine yazar (öntanımlıdır).

--recursive-unlink
Çıkartmadan önce dizinde ardışık olarak tüm dosyaları siler.

--remove-files
Arşive ekledikten sonra diskteki dosyaları siler.

--skip-old-files
Çıkartırken mevcut dosyaları değiştirmez, sessizce atlar.

-U, --unlink-first
Üzerine çıkartmadan önce mevcut dosyaları siler.

-W, --verify
Yazdıktan sonra arşivi doğrular.

Çıktı akımı seçimi
--ignore-command-error
Alt süreç çıkış kodlarını yok sayar.

--no-ignore-command-error
Alt süreçlerin sıfırdan farklı çıkış kodları hata olarak değerlendirilir
(öntanımlıdır).

-O, --to-stdout
Dosyaları standart çıktıya çıkarır.

--to-command=KOMUT
Çıkarılan dosyaları KOMUTa borular. KOMUT, isteğe bağlı olarak komut satırı girdileri
ile birlikte harici uygulamanın dosya yoludur. Uygulama çağrılır ve çıkartılan
dosyanın içeriği uygulamanın standart girdisine aktarılır. Ek veriler, aşağıdaki ortam
değişkenleri aracılığıyla aktarılabilir:

TAR_FILETYPE
Dosyanın türü. Aşağıda anlamı açıklanan tek bir harften oluşur:

f Normal dosya
d Dizin
l Sembolik bağ
h Sabit bağ
b Blok aygıtı
c Karakter aygıtı

Şimdilik yalnızca normal dosyalar desteklenmektedir.

TAR_MODE
Sekizlik sayı olarak dosya kipi.

TAR_FILENAME
Dosyanın ismi.

TAR_REALNAME
Arşivde saklandığı haliyle dosyanın ismi.

TAR_UNAME
Dosya sahibinin kullanıcı adı.

TAR_GNAME
Dosya sahibinin grup adı.

TAR_ATIME
Son erişim zamanı. Ondalık bir sayı olup C miladından itibaren geçen saniye
sayısıdır. Arşiv zamanı nanosaniye seviyesinde saklıyorsa nanosaniyeler ondalık
ayracın sağına eklenir.

TAR_MTIME
Son değişiklik zamanı.

TAR_CTIME
Son durum değişikliği zamanı.

TAR_SIZE
Dosyanın boyutu.

TAR_UID
Dosya sahibinin kullanıcı kimliği.

TAR_GID
Dosya sahibinin grup kimliği.

Ek olarak, aşağıdaki değişkenler tar çalışma kip ve işlenmekte olan arşiv hakkında
bilgi içerir:

TAR_VERSION
GNU tar sürüm numarası.

TAR_ARCHIVE
İşlenen tar arşivinin ismi.

TAR_BLOCKING_FACTOR
Geçerli engelleme katsayısı, yani bir kayıttaki 512 baytlık blok sayısı.

TAR_VOLUME
İşlenen tar arşivinin sıradaki bölüm numarası (çok bölümlü arşivler okunurken
atanır).

TAR_FORMAT
İşlenen arşivin biçemi. Şunlardan biridir: gnu, oldgnu, posix, ustar, v7.

TAR_SUBCOMMAND
Yürütülen tar işlemini açıklayan kısa seçenek (önündeki tire imi ile birlikte)

Dosya öznitelik işlemleri
--atime-preserve[=YÖNTEM]
Dökümlü dosyalar üzerine erişim zamanlarını korur. Ya okuduktan sonra eski haline
getirir (YÖNTEM=replace, bu öntanımlıdır) ya da ilk erişimde zamanlara dokunmaz
(YÖNTEM=system)

--delay-directory-restore
Çıkartılan dizinlerin değişiklik zamanlarının ve izinlerinin atanmasını işlemin sonuna
kadar geciktirir. Olağandışı üye sıralaması olan bir arşivden dosya çıkartırken bu
seçenek kullanılmalıdır.

--group=İSİM[:GRUPKİMLİĞİ]
Eklenen dosyaların grubu İSİM yapılır. :GRUPKİMLİĞİ verilmezse İSİM ya kullanıcı ismi
ya da sayısal grup kimliği olabilir. Bu durumda eksik parça (:GRUPKİMLİĞİ veya İSİM)
geçerli konağın grup veritabanından elde edilir.

--group-map=DOSYA ile kullanıldığında yalnızca DOSYA içinde sahibinin grubu bulunmayan
dosyalar etkilenir.

--group-map=DOSYA
Grup dönüşüm eşlemini DOSYAdan okur. Boş satırlar yok sayılır. # imi ile başlayan
satırlar satır sonuna kadar yorum olarak ele alınır. DOSYA içindeki boş olmayan her
satır tek bir grubun dönüşümünü tanımlar. Boşluklarla sınırlı iki alandan oluşmalıdır:

ESKİGRUP YENİGRUP[:YENİ-GRUPKİMLİĞİ]

ESKİGRUP ya geçerli bir grup ismi ya da + ile öncelenmiş bir grup kimliği olabilir.
YENİ-GRUPKİMLİĞİ sağlanmadıkça YENİGRUP da ya geçerli bir grup ismi ya da + ile
öncelenmiş bir grup kimliği olabilir. Aksi takdirde, hem YENİGRUP hem de
YENİ-GRUPKİMLİĞİ sistem grup veritabanında bulunmalıdır.

Sonuç olarak, sahip grubu ESKİGRUP olan her girdi dosyası arşivde YENİGRUP sahip grubu
ve YENİ-GRUPKİMLİĞİ grup kimliği ile saklanır.

--mode=DEĞİŞİKLİKLER
Eklenen dosyalar için sembolik kip DEĞİŞİKLİKLERini zorlar.

--mtime=ZAMAN-veya-DOSYA
Eklenen dosyalara belirtilen değişiklik zamanını atar. ZAMAN-veya-DOSYA tamamen keyfi
biçemde bir tarih/saat ya da mevcut bir dosyanın ismi olabilir. Dosya adı belirtilmesi
durumunda değişiklik zamanı olarak dosyanınki kullanılır.

-m, --touch
Dosya değişiklik zamanı çıkarılmaz.

--no-delay-directory-restore
--delay-directory-restore seçeneğinden önceki etki devre dışı bırakılır.

--no-same-owner
Dosyaların çıkaranın sahipliğinde olduğu varsayılır (normal kullanıcılar için
öntanımlıdır).

--no-same-permissions
İzinler arşivden çıkartılırken kullanıcının maskesi uygulanır (normal kullanıcılar
için öntanımlıdır).

--numeric-owner
Daima, kullanıcı/grup isimleri yerine numaraları kullanılır.

--owner=İSİM[:KULLANICI_KİMLİĞİ]
Eklenen dosyaların sahibi olarak İSİM zorlanır. :KULLANICI_KİMLİĞİ belirtilmezse İSİM
ya kullanıcı ismi ya da sayısal kullanıcı kimliği olabilir. Parçalardan birinin
eksikliği durumunda (İSİM veya :KULLANICI_KİMLİĞİ) geçerli konağın kullanıcı
veritabanına başvurulur.

--owner-map=DOSYA ile kullanıldığında yalnızca DOSYA içinde sahibi listelenmeyen
dosyalar etkilenir.

--owner-map=DOSYA
Sahip dönüşüm eşlemini DOSYAdan okur. Boş satırlar yok sayılır. # imi ile başlayan
satırlar satır sonuna kadar yorum olarak ele alınır. DOSYA içindeki boş olmayan her
satır tek bir kullanıcı kimliğin dönüşümünü tanımlar. Boşluklarla sınırlı iki alandan
oluşmalıdır:

ESKİKULL YENİKULL[:YENİ_KULL_KİMLİĞİ]

ESKİKULL ya geçerli bir kullanıcı ismi ya da + ile öncelenmiş bir kullanıcı kimliği
olabilir. YENİ_KULL_KİMLİĞİ sağlanmadıkça YENİKULL da ya geçerli bir kullanıcı ismi ya
da + ile öncelenmiş bir kullanıcı kimliği olabilir. Aksi takdirde, hem YENİKULL hem de
YENİ_KULL_KİMLİĞİ sistem grup veritabanında bulunmalıdır.

Sonuç olarak, sahibi ESKİKULL olan her girdi dosyası arşivde YENİKULL ve
YENİ_KULL_KİMLİĞİ sahipliğinde saklanır.

-p, --preserve-permissions, --same-permissions
Dosya izinleri (root öntanımlıdır) hakkında bilgi çıkartılır.

--same-owner
Dosyaları arşivdeki sahipliğinde çıkartmaya çalışır (root öntanımlıdır).

-s, --preserve-order, --same-order
Çıkarılacak adları arşivle eşleşecek şekilde sıralar.

--sort=TÜR
Bir arşivi çıkartırken dizin girdilerini TÜRe göre sıralar. TÜR, none (yok), name
(isim) veya inode (dosya düğümü) olabilir.

--sort=none öntanımlı olup arşiv üyeleri işletim sistemi tarafından döndürülen sırada
sakanır.

--sort=name kullanımı, oluşturulan arşivdeki üye sıralamasının tek tip ve üretilebilir
olmasını sağlar.

--sort=inode kullanımı, arşiv oluştururken yapılan disk aramalarının sayısını azaltır,
böylece arşivlemeyi önemli ölçüde hızlandırabilir. Bu sıralama düzeni, yalnızca ilgili
sistem gerekli bilgileri sağlıyorsa desteklenir.

Gelişkin dosya öznitelikleri
--acls
POSIX ACL desteği etkin olur.

--no-acls
POSIX ACL desteği devre dışı bırakılır.

--selinux
SELinux bağlam desteği etkin olur.

--no-selinux
SELinux bağlam desteği devre dışı bırakılır.

--xattrs
Gelişmiş öznitelikler desteği etkin olur.

--no-xattrs
Gelişmiş öznitelikler desteği devre dışı bırakılır.

--xattrs-exclude=KALIP
xattr anahtarları için dışlama kalıbını belirler. KALIP POSIX düzenli ifadesi
olmalıdır. Örneğin, --xattrs-exclude=’^user.’ kullanıcı isim uzayından öznitelikleri
dışlar.

--xattrs-include=KALIP
xattr anahtarları için içerme kalıbını belirler. KALIP POSIX düzenli ifadesi
olmalıdır.

Aygıt seçimi ve geçiş
-f, --file=ARŞİV
ARŞİV adlı aygıt veya dosya kullanılır. Bu seçenek belirtilmezse tar önce TAPE ortam
değişkenini inceler. Değişkene atama yapılmışsa değer arşiv adı olarak kullanılır.
Yoksa, tar’ın öntanımlıya derlendiği varsayılır. Öntanımlı değer ya --show-defaults
seçeneğinden elde edilir ya da tar --help çıktısının sonundadır.

İçinde iki nokta üst üste bulunan bir arşiv adı, uzak makinedeki bir dosyayı veya
aygıtı belirtir. İki nokta üst üste iminden önceki kısım makine adı veya IP adresi
olarak, sonraki kısım ise dosya veya aygıt olarak ele alınır. Örnek:

--file=remotehost:/dev/sr0

İsteğe bağlı bir kullanıcı adı, aralarına bir @ işareti koyarak konak adının önüne
eklenebilir.

Öntanımı olarak, uzak konağa rsh(1) komutu üzerinden erişilir. Günümüzde bunun yerine
ssh(1) kullanmak yaygındır. Aşağıdaki komut satırı seçeneği ile bu yapılabilir:

--rsh-command=/usr/bin/ssh

Uzak makinede rmt(8) komutunun kurulu olması gerekir. Dosya yolu tar’ın öntanımlısı
ile eşleşmezse tar’a doğru yol --rmt-command seçeneği kullanılarak belirtilebilir.

--force-local
İçinde iki nokta üst üste bulunsa bile arşiv dosyası yereldir.

-F, --info-script=KOMUT, --new-volume-script=KOMUT
Teybin sonuna ulaşılışılan her seferde KOMUT çalıştırılır (örtük olarak -M uygulanır).
Komut girdi içerebilir. Başlatıldığında tar’ın ortamına ek olarak aşağıdaki
değişkenler miras alınır:

TAR_VERSION
GNU tar sürüm numarası.

TAR_ARCHIVE
İşlenen tar arşivinin ismi.

TAR_BLOCKING_FACTOR
Geçerli engelleme katsayısı, yani bir kayıttaki 512 baytlık blok sayısı.

TAR_VOLUME
İşlenen tar arşivinin sıradaki bölüm numarası (çok bölümlü arşivler okunurken
atanır).

TAR_FORMAT
İşlenen arşivin biçemi. Şunlardan biridir: gnu, oldgnu, posix, ustar, v7.

TAR_SUBCOMMAND
Yürütülen tar işlemini açıklayan kısa seçenek (önündeki tire imi ile birlikte).

TAR_FD
Yeni tar bölüm ismi ile iletişimde kullanılabilen dosya tanıtcısı.

info betiği başarısız olursa, tar çıkar; aksi takdirde sonraki bölümü yazmaya
başlar.

-L, --tape-length=N
Nx1024 bayt yazdıktan sonra teyp değiştirir. N bir boyut soneki içeriyorsa 1024 yerine
sonek ile belirtilen boyut çarpanı kullanılır (Bkz: Boyut sonekleri).

Bu seçenek örtük olarak -M uygular.

-M, --multi-volume
Çok bölümlü arşivi oluşturur/listeler/çıkarır.

--rmt-command=KOMUT
Uzak arşive erişilirken rmt yerine KOMUT kullanılır. Bkz: -f seçeneği.

--rsh-command=KOMUT
Uzak arşive erişilirken rsh yerine KOMUT kullanılır. Bkz: -f seçeneği.

--volno-file=DOSYA
Bu seçenek --multi-volume ile birlikte kullanıldığında tar, çok bölümlü arşivin hangi
bölümünde çalıştığını DOSYA’dan takip edecektir.

Aygıt engelleme
-b, --blocking-factor=BLOK_SAYISI
Kayıt boyutu BLOK_SAYISIx512 bayt olur.

-B, --read-full-records
Listeleme veya çıkartma sırasında dosya sonu karakterinden sonraki tamamlanmamış girdi
kayıtlarını kabul eder.

-i, --ignore-zeros
Arşivdeki sıfırlı blokları yok sayar. Normalde sıfırlarla dolu iki ardışık 512’lik
blok, EOF anlamına gelir ve tar bunlarla karşılaştıktan sonra okumayı durdurur. Bu
seçenek ona daha fazla okuma talimatı verir. -A seçeneğiyle oluşturulan arşivleri
okurken kullanışlıdır.

--record-size=SAYI
Kayıt boyutunu belirler. SAYI her kayıttaki bayt sayısıdır. 512’nin katları olmalıdır.
Örneğin 10 kilobayt için --record-size=10K gibi bir boyut soneki belirtilebilir.
Geçerli soneklerin listesi için bkz: Boyut sonekleri

Arşiv biçiminin seçimi
-H, --format=BİÇEM
Arşivi belirtilen BİÇEMde oluşturur. Geçerli biçemler:

gnu GNU tar 1.13.x biçemi

oldgnu
tar <= 1.12’ye göre GNU biçemi.

pax, posix
POSIX 1003.1-2001 (pax) biçemi.

ustar
POSIX 1003.1-1988 (ustar) biçemi.

v7 Eski V7 tar biçemi.

--old-archive, --portability
--format=v7 ile aynı.

--pax-option=SÖZCÜK[[:]=DEĞER][,SÖZCÜK[[:]=DEĞER]]...
PAX arşivleri ( -H pax) oluşturulurken pax(1) anahtar sözcüklerini denetler. Bu
seçenek, pax(1) uygulamasının -o seçeneğine eşdeğerdir.

--posix
--format=posix ile aynı.

-V, --label=DİZGE
Bölüm adı DİZGE olan arşivi oluşturur. Listeleme ve çıkarma yaparken DİZGE bölüm adı
için küresel bir kalıp olarak kullanıabilir.

Sıkıştırma seçenekleri
-a, --auto-compress
Sıkıştırma uygulamasını saptamak için arşiv soneki kullanılır.

-I, --use-compress-program=KOMUT
Veriyi KOMUT üzerinden süzer. Sıkıştırmayı açmak için KOMUTun -d seçeneğini kabul
etmesi gerekir. KOMUT komut satırı seçenekleri içerebilir.

-j, --bzip2
Arşivi bzip2(1) üzerinden süzer.

-J, --xz
Arşivi xz(1) üzerinden süzer.

--lzip
Arşivi lzip(1) üzerinden süzer.

--lzma
Arşivi lzma(1) üzerinden süzer.

--lzop
Arşivi lzop(1) üzerinden süzer.

--no-auto-compress
Sıkıştırma uygulamasını saptamak için arşiv soneki kullanılmaz.

-z, --gzip, --gunzip, --ungzip
Arşivi gzip(1) üzerinden süzer.

-Z, --compress, --uncompress
Arşivi compress(1) üzerinden süzer.

--zstd
Arşivi zstd(1) üzerinden süzer.

Yerel dosya seçimi
--add-file=DOSYA
DOSYAyı arşive ekler (isim tire ile başlıyorsa yararlıdır).

--backup[=DENETİM]
Silmeden önce yedeğini alır. DENETİM belirtilmişse yedekleme politikasını denetler.
DENETİM için geçerli değerler:

none, off
Asla yedekleme yapmaz.

t, numbered
Numaralı yedekleme yapılır.

nil, existing
Numaralı yedekler varsa numaralı yoksa basit yedekleme yapılır.

never, simple
Daima basit yedekeme yapılır.

DENETİM belirtilmezse değer VERSION_CONTROL ortam değişkeninden alınır. Ortam
değişkeni etkin değilse mevcut olan kullanılır.

-C, --directory=DİZİN
Herhangi bir işlem yapmadan önce DİZİNe geçer. Bu seçenek sıralamaya duyarlıdır. Yani,
kendisinden sonra gelen tüm seçenekleri etkiler.

--exclude=KALIP
glob(3) tarzı joker KALIP ile eşleşen dosyalar dışlanır.

--exclude-backups
Yedekler ve kilit dosyaları dışlanır.

--exclude-caches
CACHEDIR.TAG dosyasını içeren dizinlerin içeriği bu dosya hariç dışlanır.

--exclude-caches-all
CACHEDIR.TAG dosyasını içeren dizinlerin içeriği bu dosya da dahil dışlanır.

--exclude-caches-under
CACHEDIR.TAG dosyasını içeren dizinlerin altındaki herşey dışlanır.

--exclude-ignore=DOSYA
Bir dizini dökümlemeden önce dizinin DOSYAyı içerip içermediğine bakar. İçeriyorsa,
dışlama kalıpları bu dosyadan okunur. Kalıplar yanızca dizinin kendisini etkiler.

--exclude-ignore-recursive=DOSYA
Hem dizini hem de alt dizinlerini etkileyen DOSYAdaki kalıpların dışlanması dışında
--exclude-ignore ile aynıdır.

--exclude-tag=DOSYA
DOSYAyı içeren dizinlerin içeriği DOSYA hariç dışlanır.

--exclude-tag-all=DOSYA
DOSYAyı içeren dizinler dışlanır.

--exclude-tag-under=DOSYA
DOSYAyı içeren dizinlerin altındaki herşey dışlanır.

--exclude-vcs
Sürüm denetim sistemi dizinleri dışlanır.

--exclude-vcs-ignores
VCS’ye özgü ignore dosyalarından okunan kalıplarla eşleşen dosyalar dışlanır.
Desteklenen dosyalar: cvsignore, .gitignore, .bzrignore, .hgignore.

-h, --dereference
Sembolik bağlar izlenir; bunların hedefindeki dosyalar arşivlenir ve dökümlenir.

--hard-dereference
Sabit bağlar izlenir; bunların hedefindeki dosyalar arşivlenir ve dökümlenir.

-K, --starting-file=ÜYE
Arşive belirtilen ÜYEden başlanır.

--newer-mtime=TARİH
TARİHten sonra verileri değişen dosyalar üzerinde çalışır. TARİH / veya . ile
başlıyorsa bir dosya adı olarak alınır ve o dosyanın değişiklik zamanı tarih olarak
kullanlılır.

--no-null
Önceki bir --null seçeneğinin etkisini devre dışı bırakır.

--no-recursion
Alt dizinler ardışık işlenmez.

--no-unquote
Girdi dosyasına ve üye isimlerine tırnak yorumlaması uygulamaz.

--no-verbatim-files-from
Bir dosya listesinden okunan her satır, komut satırından verilmiş gibi ele alınır.
Yani, baştaki ve sondaki boşluklar kaldırılır ve elde edilen dizge bir tire ile
başlıyorsa, tar komut satırı seçeneği olarak kabul edilir.

Bu öntanımlı davranıştır. --verbatim-files-from seçeneğinden sonra kullanılan --no-
verbatim-files-from seçeneği ile ilkinin etkisi devre dışı bırakılabilir.

Bu seçenek konumsaldır: --verbatim-files-from seçeneğine veya satır sonu karakterine
kadar kendisinden sonra gelen tüm --files-from seçeneklerini etkiler.

--no-null seçeneği tarafından örtük olarak uygulanır.

--null
Sonraki -T seçeneklerine boş karakter sonlandırmalı adların kelimesi kelimesine okuma
talimatı verir (tire ile başlayan adların özel olarak işlenmesini devre dışı bırakır).

Ayrıca, bkz: --verbatim-files-from

-N, --newer=TARİH, --after-date=TARİH
Yalnızca TARİH’ten daha yeni dosyalar saklanır. TARİH / veya . ile başlıyorsa bir
dosya adı olarak alınır ve o dosyanın değişiklik zamanı tarih olarak kullanlılır.

--one-file-system
Arşiv oluşturulurken yerel dosya sisteminde kalınır.

-P, --absolute-names
Arşiv oluşturulurken dosya isimlerinin başındaki / karakterleri ayıklanmaz.

--recursion
Alt dizinler ardışık işlenir (öntanımlı).

--suffix=SONEK
Sonek kaldırılmadan önce yedek alınır, normal sonek geçersiz kılınır.
SIMPLE_BACKUP_SUFFIX ortam değişkeni tarafından geçersiz kılınmadığı sürece sonek
olarak ~ öntanımlıdır.

-T, --files-from=DOSYA
Çıkarılacak veya oluşturulacak isimler DOSYAdan alınır.

Aksi belirtilmedikçe, DOSYA satır sonu karakteri ile ayrılmış bir ad listesi (yani her
satırda bir ad) içermelidir. Okunan adlar, komut satırı girdileri olarak ele alınır.
Tırnak kaldırma ve sözcük bölme işlemleri uygulanır ve - ile başlayan her dizge, tar
komut satırı seçeneği olarak ele alınır.

Bu davranışın istenmediği noktada, --verbatim-files-from seçeneği kullanılarak devre
dışı bırakılabilir.

--null seçeneği tar’a DOSYA içindeki adların satır sonu karakteri yerine boş
karakterle sonlanacağını belirtir. söyler. Listenin find(1) komutunun -print0
belirteci ile oluşturulması yararlıdır.

--unquote
Dosya ve üye isimlerine tırnak yorumlaması uygulanmaz (öntanımlı).

--verbatim-files-from
Bir dosya listesinden elde edilen her satır, tire ile başlasa bile dosya adı olarak
ele alınır. Dosya listeleri --files-from (-T) seçeneğiyle sağlanır. Öntanımlı
davranış, bir tire ile başlayan adları tar seçenekleri olarak ele almaktır.
--verbatim-files-from seçeneği bu davranışı devre dışı bırakır.

Bu seçenek, komut satırında kendisinden sonra gelen tüm --files-from seçeneklerini
etkiler. Etkisi --no-verbatim-files-from seçeneği ile geri alınır.

Bu seçenek --null seçeneği tarafından örtük olarak uygulanır.

Ayrıca, bkz: --add-file.

-X, --exclude-from=DOSYA
DOSYA içindeki kalıplarla eşleşen dosyalar dışlanır.

Dosya ismi dönüşümleri
--strip-components=SAYI
Çıkarma sırasında dosya isimlerinin başından SAYI bileşen ayıklanır.

--transform=İFADE, --xform=İFADE
Dosya adlarını dönüştürmek için sed replace İFADE kullanılır.

Dosya ismi eşleştirme seçenekleri
Bu seçenekler hem içerme hem de dışlama kalıplarını etkiler:

--anchored
Kalıplar dosya isminin başlangıcı ile eşleşir.

--ignore-case
Harf büyüklüğü önemsenmez.

--no-anchored
Kalıplar, herhangi bir /’den sonrası ile eşleşir (dışlama için öntanımlıdır).

--no-ignore-case
Eşleştirmede harf büyüklüğü önemsenir (öntanımlı).

--no-wildcards
Dizgeler kendileri ile eşleşir.

--no-wildcards-match-slash
Joker karakterler / ile eşleşmez.

--wildcards
Joker karakterler kullanılır (dışlama için öntanımlıdır).

--wildcards-match-slash
Joker karakterler / ile eşleşir (dışlama için öntanımlıdır).

Bilgilendirme çıktısı
--checkpoint[=N]
Her N kayıtta bir, ilerleme iletileri gösterilir (10 kayıtta bir öntanımlıdır).

--checkpoint-action=EYLEM
Her denetim noktasında EYLEM uygulanır.

--clamp-mtime
Dosyanın zamanı yalnızca --mtime ile belirtilenden daha yeni ise değiştirilir.

--full-time
Dosya zamanını tam çözünürlükle gösterir.

--index-file=DOSYA
Ayrıntılı çıktı DOSYA’ya gönderilir.

-l --check-links
Tüm bağlar dökümlenmezse bir ileti gösterir.

--no-quote-chars=DİZGE
DİZGEdeki karakterler için tırnak yorumlamasını devre dışı bırakır.

--quote-chars=DİZGE
DİZGEdeki karakterlere ek olarak tırnak yorumlaması da uygulanır.

--quoting-style=TARZ
Dosya ve üye adları için tırnak yorumlama TARZını belirler. TARZ için geçerli
değerler: literal, shell, shell-always, c, c-maybe, escape, locale, clocale (sırayla:
bire bir, kabuk, daima-kabuk, c, c-olabilir, öncelem, yerel, c yereli).

-R --block-number
Her iletiyle birlikte arşivdeki blok numarasını gösterir.

--show-omitted-dirs
Listelerken veya çıkartırken arama kriteri ile eşleşmeyen her dizini listeler.

--show-transformed-names, --show-stored-names
--strip-components ve --transform seçenekleri ile dönüşümden sonra arşiv ve dosya
isimlerini gösterir.

--totals[=SİNYAL]
Arşivi işledikten sonra toplam bayt sayısını gösterir. SİNYAL belirtilmişse, toplam
bayt sayısını bu sinyal alındığında gösterir. İzin verilen sinyaller: SIGHUP, SIGQUIT,
SIGINT, SIGUSR1, SIGUSR2. SIG öneki belirtilmeyebilir.

--utc
Dosya değişiklik zamanlarını UTC’ye göre gösterir.

-v, --verbose
İşlenen dosyalar ayrıntılı olarak listelenir. Bu seçeneğin komut satırındaki her
örneği, ayrıntı düzeyini bir artırır. Azami ayrıntı düzeyi 3’tür. Çeşitli ayrıntı
düzeylerinin tar çıktısını nasıl etkilediğine ilişkin ayrıntılı bir açıklama için GNU
Tar Kılavuzu, 2.5.1 "--verbose Seçeneği" alt bölümüne bakılabilir

--warning=SÖZCÜK
Anahtar SÖZCÜK ile tanımlanan uyarı iletileri etkinleştirilir veya devre dışı
bırakılır. Anahtar SÖZCÜK no- öneki ile başlıyorsa ve bir şekilde etkinleştirilmişse
iletiler engellenir.

Çoklu --warning iletileri birlikte basılır.

Genel tar işlemlerini etkileyen anahtar SÖZCÜKler:

all Tüm uyarı iletileri etkin olur. Öntanımlıdır.

none
Tüm uyarı iletileri devre dışı bırakılır.

filename-with-nuls
"%s: dosya ismi boş karakter içeriyor"

alone-zero-block
"%s konumunda yalnız sıfır bloğu"

tar --create için uygulanabilen anahtar SÖZCÜKler:

cachedir
%s: %s önbellek dizini etiketi içeriyor; %s"

file-shrank
"%s: Dosya %s bayt küçültüldü; sıfırlarla dolduruldu"

xdev
"%s: dosya farklı bir dosya sisteminde; dökümlenmedi"

file-ignored
"%s: Bilinmeyen dosya türü; dosya yok sayıldı"
"%s: soket yok sayıldı"
"%s: kapı yok sayıldı"

file-unchanged
"%s: dsya değişmedi; dökümlenmedi"

ignore-archive
"%s: dosya bir arşiv; dökümlenmedi"

file-removed
"%s: okurken dosya silindi"

file-changed
"%s: okurken dosya değişti"

failed-read
Okunamayan dosyalar veya dizinler hakkındaki uyarılar engellenir. Bu anahtar
sözcük yalnızca --ignore-failed-read seçeneğiyle birlikte kullanıldığında
geçerlidir.

tar --extract için uygulanabilen anahtar SÖZCÜKler:

existing-file
%s: var olan dosya atlanıyor"

timestamp
"%s: inanılmaz derecede eski zaman damgası %s"
"%s: zaman damgası %s, %s saniye gelecekte"

contiguous-cast
"Bitişik dosyalar normal dosyalar olarak çıkarılıyor"

symlink-cast
"Sembolik bağlar sabit bağ olarak çıkarılmaya çalışılıyor.

unknown-cast
"%s: Bilinmeyen dosya türü ’%c’, normal dosya olarak çıkarıldı"

ignore-newer
"Mevcut %s daha yeni veya aynı yaşta"

unknown-keyword
"Bilinmeyen genişletilmiş başlık anahtar sözcüğü ’%s’ yok sayılıyor"

decompress-program
İkincil sıkıştırmayı açma uygulamalarını çalıştırmaya çalışırken ortaya çıkan
başarısızlıkların ayrıntılı açıklamasını denetler. Bu uyarı öntanımlı olarak devre
dışıdır (--verbose seçeneği kullanılmadığı sürece).
Bu uyarı kullanılırken elde edilebileceklere yaygın bir örnek:

$ tar --warning=decompress-program -x -f archive.Z
tar (child): compress çalıştırılamıyor: Böyle bir dosya veya dizin yok.
tar (child): gzip deneniyor

Yani, tar önce arşivi compress kullanarak açmayı deniyor ve bu başarısız olduğunda
gzip’e geçiyor.

record-size
"Kayıt uzunluğu = %lu blok"

Artımlı çıkarmayı denetleyen anahtar SÖZCÜKler:

rename-directory
%s: Dizin ismi %s iken değiştirilmiş"
%s: Dizin ismi değiştirilmiş"

new-directory
"%s: Dizin yenidir"

xdev
"%s: dizin farklı bir aygıt üzerinde: silinmiyor"

bad-dumpdir
"Bozuk dumpdir: ’X’ hiç kullanılmadı"

-w, --interactive, --confirmation
Her eylemde doğrulama ister.

Uyumluluk seçenekleri
-o Oluşturuken --old-archive ile eşdeğerdir. Çıkartırken --no-same-owner ile eşdeğerdir.

Boyut sonekleri
Sonek Birim Bayt Eşdeğeri
b Blok BOYUT x 512
B Kilobayt BOYUT x 1024
c Bayt BOYUT
G Gigabayt BOYUT x 1024^3
K Kilobayt BOYUT x 1024
k Kilobayt BOYUT x 1024
M Megabayt BOYUT x 1024^2
P Petabayt BOYUT x 1024^5
T Terabayt BOYUT x 1024^4
w Kelime BOYUT x 2

ÇIKIŞ DEĞERLERİ

       tar çıkış kodu, istenen işlemin başarılı bir şekilde gerçekleştirip gerçekleştiremediğini
       ve gerçekleştirilmemişse ne tür bir hata oluştuğunu gösterir.

       0   Başarılı sonlanma.

       1   Bazı dosyalar farklıdır. tar --compare (--diff, -d) komut satırı seçeneğiyle
           çağrıldıysa, bu kod, arşivdeki bazı dosyaların diskteki benzerlerinden farklı olduğu
           anlamına gelir. tar’a --create, --append veya --update seçeneklerinden biri
           verilmişse, bu çıkış kodu, bazı dosyaların arşivlenirken değiştirildiği ve dolayısıyla
           elde edilen arşivin tam kopyayı içermediği anlamına gelir.

       2   Ölümcül hata. Yani kurtarılamayan bir hata oluşmuştur.

       tar tarafından çağrılan bir alt süreç sıfırdan farklı bir çıkış koduyla çıktıysa, tar’ın
       kendisi de bu kodla çıkar. Bu, örneğin bir sıkıştırma seçeneği (örneğin -z) kullanılmış ve
       harici sıkıştırma uygulaması başarısız olmuşsa ortaya çıkabilir. Başka bir örnek, uzak bir
       aygıta yedekleme yaparken rmt hatası oluşmasıdır.

İLGİLİ BELGELER

       bzip2(1), compress(1), gzip(1), lzma(1), lzop(1), rmt(8), symlink(7), xz(1), zstd(1).

       tar komutu ile ilgili kapsamlı texinfo belgesi doğrudan info tar komutu ile veya info
       kipinde emacs(1) ile okunabilir.

       GNU tar belgelerinin çeşitli biçimlerdeki çevrimiçi kopyaları

           http://www.gnu.org/software/tar/manual

       adresinde bulunabilir.

GERİBİLDİRİM

       Yazılım hatalarını lütfen <bug-tar@gnu.org> adresine bildirin.

TELİF HAKKI

       Telif hakkı © 2013-2021 Free Software Foundation, Inc.
       Lisans GPLv3+: GNU GPL sürüm 3 veya üstü <http://gnu.org/licenses/gpl.html>
       Bu bir özgür yazılımdır: yazılımı değiştirmek ve dağıtmakta özgürsünüz. Yasaların izin
       verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.

ÇEVİREN

       © 2022 Nilgün Belma Bugüner
       Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
       Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak için
       https://github.com/TLBP/manpages-tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni
       bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.