Provided by: manpages-pl_4.21.0-2_all bug

NAZWA

       bash - GNU Bourne-Again SHell

SKŁADNIA

       bash [opcje] [łańcuch_polecenia | plik]

PRAWA AUTORSKIE

       Bash is Copyright (C) 1989-2022 by the Free Software Foundation, Inc.

OPIS

       Bash   jest   zgodnym   z  sh  interpreterem  języka  poleceń,  wykonującym  polecenia  ze
       standardowego wejścia bądź z pliku.  Włączono doń również przydatne cechy  zaczerpnięte  z
       powłoki Korna i powłoki C (ksh i csh).

       Bash w zamierzeniu jest implementacją zgodną z POSIX-ową specyfikacją powłok i narzędzi --
       IEEE POSIX Shell and  Utilities  specification  (IEEE  Standard  1003.1).  Bash  może  być
       skonfigurowany w ten sposób, aby był domyślnie zgodny z normą POSIX.

OPCJE

       All of the single-character shell options documented in the description of the set builtin
       command, including -o, can be used as options when the shell  is  invoked.   In  addition,
       bash interprets the following options when it is invoked:

       -c        Jeśli  występuje  opcja  -c, to polecenia odczytywane są z pierwszego argumentu,
                 niebędącego opcją  łańcucha_polecenia.  Jeżeli  po  łańcuchu_polecenia  istnieją
                 argumenty,  to  pierwszy  jest przypisywany do $0 a pozostałe są przypisywane do
                 argumentów pozycyjnych.  Przypisanie  do  $0  ustawia  nazwę  powłoki,  co  jest
                 wykorzystywane przy ostrzeżeniach i komunikatach z błędami.
       -i        Jeżeli występuje opcja -i, to powłoka jest interaktywna.
       -l        Program  bash  będzie  działał  jakby  został wywołany jako powłoka zgłoszeniowa
                 (patrz niżej WYWOŁANIE).
       -r        Jeżeli występuje opcja -r, to powłoka staje się powłoką  okrojoną  (restricted).
                 Patrz poniżej POWŁOKA OKROJONA.
       -s        If  the -s option is present, or if no arguments remain after option processing,
                 then commands are  read  from  the  standard  input.   This  option  allows  the
                 positional  parameters  to  be  set  when  invoking an interactive shell or when
                 reading input through a pipe.
       -v        Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
       -x        Print commands and their arguments as they are executed.
       -D        Na standardowym wyjściu wypisywana jest lista łańcuchów  cytowanych  cudzysłowem
                 poprzedzonych  znakiem $.  Są to łańcuchy będące przedmiotem tłumaczenia języka,
                 gdy bieżącym ustawieniem regionalnym (locale) nie jest C ani  POSIX.   Implikuje
                 to opcję -n; nie zostaną wykonane żadne polecenia.
       [-+]O [opcja_shopt]
                 opcja_shopt  jest  jedną z opcji powłoki akceptowanych przez polecenie wbudowane
                 shopt  (zobacz  WBUDOWANE   POLECENIA   POWŁOKI   poniżej).    Jeśli   występuje
                 opcja_shopt,  to  -O nadaje wartość tej opcji, zaś +O unieważnia ją.  Jeżeli nie
                 podano opcji_shopt, to na standardowym wyjściu wypisywane są  nazwy  i  wartości
                 opcji  powłoki  akceptowanych  przez  shopt.   Jeśli  opcją  wywołania  jest +O,
                 tworzone wyjście jest formatowane w taki sposób, by można  było  wykorzystać  je
                 jako wejście.
       --        Zapis -- sygnalizuje koniec opcji i wyłącza dalsze ich przetwarzanie.  Argumenty
                 występujące po -- traktowane są jako nazwy plików i argumenty. Argument  -  jest
                 równoważnikiem --.

       Bash  interpretuje  także wiele opcji wieloznakowych.  Jeśli mają zostać rozpoznane, opcje
       te muszą pojawić się w wierszu poleceń przed opcjami jednoznakowymi,

       --debugger
              Ustawia  profil  debuggera  do  wykonania,  przed  uruchomieniem  powłoki.   Włącza
              rozszerzony  tryb  debugowania  (patrz opis opcji extdebug do wbudowanego polecenia
              shopt poniżej).
       --dump-po-strings
              Równoważne -D, ale wyjście jest w formacie pliku GNU gettext po (portable object).
       --dump-strings
              Równoważnik -D.
       --help Wyświetla na standardowym wyjściu komunikat o użytkowaniu i pomyślnie kończy pracę.
       --init-file plik
       --rcfile plik
              Wykonuje polecenia z podanego pliku  zamiast  ze  standardowego  systemowego  pliku
              inicjującego  /etc/bash.bashrc  i  osobistego  pliku  inicjującego ~/.bashrc, jeśli
              powłoka jest interaktywna.  Zobacz WYWOŁANIE poniżej.

       --login
              Równoważne -l.

       --noediting
              Nie  używa  biblioteki  GNU  readline  do  odczytu   wierszy   poleceń   w   trybie
              interaktywnym.

       --noprofile
              Nie  odczytuje  ani  ogólnosystemowego  pliku startowego /etc/profile ani żadnego z
              osobistych  plików  inicjujących  ~/.bash_profile,  ~/.bash_login  czy  ~/.profile.
              Domyślnie,  bash czyta te pliki gdy jest wywołany jako powłoka zgłoszeniowa (zobacz
              WYWOŁANIE poniżej).

       --norc Nie odczytuje i nie wykonuje systemowego pliku inicjującego  /etc/bash.bashrc  oraz
              osobistego  pliku  inicjującego ~/.bashrc jeśli powłoka jest interaktywna. Opcja ta
              jest domyślnie włączona, jeżeli powłokę wywołano jako sh.

       --posix
              Zmienia zachowanie bash tam, gdzie domyślne działanie różni się od standardu POSIX,
              tak  by  spełniać  standard  (tryb  posix). Więcej informacji o tym, jak tryb posix
              wpływa na zachowanie powłoki można znaleźć w dokumencie do  którego  odsyła  ZOBACZ
              TAKŻE.

       --restricted
              Powłoka staje się okrojona (zobacz POWŁOKA OKROJONA poniżej).

       --verbose
              Równoważnik opcji -v.

       --version
              Pokazuje  na  standardowym  wyjściu  informację  o  wersji  tego egzemplarza bash i
              pomyślnie kończy pracę.

ARGUMENTY

       Jeśli po przetworzeniu opcji pozostają jakieś argumenty, a nie podano ani opcji -c ani -s,
       to  zakłada  się,  że  pierwszy argument jest nazwą pliku zawierającego polecenia powłoki.
       Jeżeli bash został wywołany  w  taki  sposób,  to  $0  przypisywana  jest  nazwa  pliku  z
       poleceniami,  a  parametrom  pozycyjnym  pozostałe  argumenty.  Bash  odczytuje i wykonuje
       polecenia z tego pliku, a następnie kończy pracę. Kod zakończenia basha jest wówczas kodem
       zakończenia ostatniego wykonanego polecenia skryptu. Jeśli nie wykonano żadnego polecenia,
       to kod zakończenia wynosi 0. Najpierw wykonywana jest próba otworzenia  pliku  w  bieżącym
       katalogu,  a  następnie,  jeśli się ona nie powiedzie, powłoka przeszukuje katalogi w PATH
       szukając skryptu.

WYWOŁANIE

       Powłoka zgłoszeniowa (login shell) to taka, w której pierwszym znakiem zerowego  argumentu
       jest -, lub taka, którą uruchomiono z opcją --login.

       An  interactive shell is one started without non-option arguments (unless -s is specified)
       and without the -c option, whose standard input and error are both connected to  terminals
       (as  determined  by  isatty(3)),  or  one  started  with the -i option.  PS1 is set and $-
       includes i if bash is interactive, allowing a shell script or a startup file to test  this
       state.

       Poniższe  akapity  opisują,  jak  bash wykonuje swoje pliki startowe.  Jeśli któryś z tych
       plików istnieje, ale nie może być odczytany, to bash zgłasza błąd.  Tyldy  (~)  w  nazwach
       plików interpretowane są według reguł opisanych poniżej w części Interpretacja tyld sekcji
       INTERPRETACJA.

       Gdy bash wywoływany jest jako powłoka zgłoszeniowa lub  jako  powłoka  nie-interaktywna  z
       opcją  --login,  w  pierwszej  kolejności czyta i wykonuje polecenia z pliku /etc/profile,
       jeśli takowy istnieje.  Po odczytaniu tego pliku, szuka ~/.bash_profile,  ~/.bash_login  i
       ~/.profile,  w  tej  kolejności,  po  czym  odczytuje  i  wykonuje  polecenia z pierwszego
       istniejącego i dającego się  odczytać.   Można  posłużyć  się  opcją  --noprofile  podczas
       uruchamiania powłoki, by zakazać takiego zachowania.

       Podczas  kończenia  interaktywnej  powłoki  zgłoszeniowej  lub gdy nieinteraktywna powłoka
       zgłoszeniowa wykonuje wbudowane polecenie exit, bash czyta i wykonuje  polecenia  z  pliku
       ~/.bash_logout, jeśli taki istnieje.

       Jeżeli uruchamiana jest powłoka interaktywna nie będąca powłoką zgłoszeniową, bash czyta i
       wykonuje polecenia z /etc/bash.bashrc i ~/.bashrc, jeśli takie pliki  istnieją.   Może  to
       być  zakazane  za  pomocą  opcji  --norc.   Opcja  --rcfile plik wymusi odczyt i wykonanie
       poleceń z pliku zamiast z /etc/bash.bashrc i ~/.bashrc.

       Jeśli bash startuje w trybie nie-interaktywnym, na przykład w  celu  uruchomienia  skryptu
       powłoki,  to  szuka  w  środowisku  zmiennej  BASH_ENV, interpretuje jej wartość, jeśli ją
       znalazł, i używa otrzymanej wartości jako nazwy pliku do  odczytania  i  wykonania.   Bash
       zachowuje się tak, jakby były wykonane następujące polecenia:
              if [ -n "$BASH_ENV" ]; then . "$BASH_ENV"; fi
       ale do szukania nazwy pliku nie jest używana wartość zmiennej PATH.

       Jeżeli  bash  wywołano  pod  nazwą  sh,  to  próbuje  on  naśladować  zachowanie  startowe
       historycznych wersji sh tak ściśle jak  to  jest  możliwe,  przy  równoczesnym  spełnianiu
       standardu  POSIX.  Wywołany jako powłoka interaktywna lub powłoka nie-interaktywna z opcją
       --login, usiłuje na początku odczytać i wykonać polecenia z /etc/profile i  ~/.profile,  w
       tej  kolejności.  W celu zakazania tego zachowania można użyć opcji --noprofile.  Wywołany
       jako powłoka interaktywna pod nazwą sh, bash  poszukuje  zmiennej  ENV,  interpretuje  jej
       wartość,  jeśli  jest  zdefiniowana, i posługuje się otrzymaną wartością jako nazwą pliku,
       który ma być odczytany i wykonany.  Ponieważ powłoka wywołana jako sh nie  usiłuje  czytać
       ani  wykonywać  poleceń  z  jakichkolwiek  innych plików startowych, opcja --rcfile nie ma
       żadnych skutków.  Powłoka nie-interaktywna  wywołana  pod  nazwą  sh  nie  próbuje  czytać
       żadnych plików startowych.  Wywołany jako sh, bash wchodzi w tryb posix po odczycie plików
       startowych.

       Gdy bash uruchomiony jest w trybie posix, jak z opcją --posix wiersza poleceń, kieruje się
       standardem  POSIX  dla plików startowych.  W trybie tym, powłoka interaktywna interpretuje
       zmienną ENV  a  polecenia  odczytywane  i  wykonywane  są  z  pliku,  którego  nazwą  jest
       zinterpretowana wartość.  Nie są czytane inne pliki startowe.

       Bash  attempts  to  determine  when it is being run with its standard input connected to a
       network connection, as when executed by the historical remote shell daemon, usually  rshd,
       or  the secure shell daemon sshd.  If bash determines it is being run non-interactively in
       this fashion, it reads and executes commands from /etc/bash.bashrc and ~/.bashrc, if these
       files  exist  and  are readable.  It will not do this if invoked as sh.  The --norc option
       may be used to inhibit this behavior, and the --rcfile option may be used to force another
       file  to  be read, but neither rshd nor sshd generally invoke the shell with those options
       or allow them to be specified.

       Jeśli powłoka została uruchomiona  z  efektywnym  id  użytkownika  (grupy)  różnym  od  id
       rzeczywistego,  a nie podano opcji -p, to nie są odczytywane żadne pliki startowe, funkcje
       powłoki nie są  dziedziczone  ze  środowiska,  zmienne  SHELLOPTSP,  BASHOPTS,  CDPATH,  i
       GLOBIGNORE,   jeśli   jest  takie  występują  w  środowisku,  są  ignorowane  a  efektywny
       identyfikator użytkownika jest ustawiany na jego identyfikator  rzeczywisty.   Jeśli  przy
       wywołaniu podano opcję -p, to zachowanie startowe jest takie samo, ale nie jest resetowany
       efektywny id użytkownika.

DEFINICJE

       W pozostałej części tego dokumentu używane są poniższe definicje.
       odstęp Spacja lub znak tabulacji.
       słowo  Sekwencja znaków uważana przez powłokę za  pojedynczą  jednostkę.  Znana  też  jako
              token.
       nazwa  Jest  to  słowo  składające  się  wyłącznie  ze  znaków  alfanumerycznych  i znaków
              podkreślenia,  i  rozpoczynające  się  znakiem  alfabetycznym  lub   podkreśleniem.
              Wspominane również jako identyfikator.
       metaznak
              Znak, który, gdy nie jest cytowany, oddziela słowa. Jeden z poniższych:
              |  & ; ( ) < > space tab newline
       operator sterujący
              token pełniący funkcję sterującą. Jest to jeden z poniższych symboli:
              || & && ; ;; ;& ;;& ( ) | |& <newline>

SŁOWA ZASTRZEŻONE

       Reserved  words  are  words that have a special meaning to the shell.  The following words
       are recognized as reserved when unquoted and either the first word of a command (see SHELL
       GRAMMAR  below),  the  third  word  of a case or select command (only in is valid), or the
       third word of a for command (only in and do are valid):

       ! case  coproc  do done elif else esac fi for function if in select then until while  {  }
       time [[ ]]

GRAMATYKA POWŁOKI

       This section describes the syntax of the various forms of shell commands.

   Polecenia proste
       Polecenie  proste  jest  sekwencją  opcjonalnych  przypisań zmiennych, po której następują
       rozdzielane przez odstęp słowa  i  przekierowania,  a  zakończoną  operatorem  sterującym.
       Pierwsze  słowo  określa  polecenie,  jakie  ma  zostać  wykonane i jest przekazywane jako
       argument  numer  zero.   Pozostałe  słowa  są  przekazywane  jako  argumenty  wywoływanego
       polecenia.

       Wartością zwracaną polecenia prostego jest jego kod zakończenia lub 128+n jeżeli polecenie
       przerwane jest sygnałem n.

   Potoki
       Potok jest  sekwencją  jednego  lub  więcej  poleceń  rozdzielonych  jednym  z  operatorów
       kontrolnych | lub |&. Formatem potoku jest:

              [time [-p]] [ ! ] command1 [ [||&] command2 ... ]

       The standard output of command1 is connected via a pipe to the standard input of command2.
       This connection is  performed  before  any  redirections  specified  by  the  command1(see
       REDIRECTION below).  If |& is used, command1's standard error, in addition to its standard
       output, is connected to command2's standard input through the pipe; it  is  shorthand  for
       2>&1  |.   This  implicit  redirection  of  the  standard  error to the standard output is
       performed after any redirections specified by command1.

       Zwracanym kodem zakończenia potoku jest kod zakończenia  ostatniego  polecenia,  chyba  że
       włączono  opcję  pipefail.  W  takim  przypadku  kod  zakończenia  potoku  jest  wartością
       ostatniego (po prawej) polecenia, które zakończyło się kodem niezerowym  lub  zero,  jeśli
       wszystkie  polecenia  zakończyły się powodzeniem. Jeżeli potok poprzedza zastrzeżone słowo
       !, to kod zakończenia takiego  potoku  jest  negacją  (NOT)  kodu  zakończenia  ostatniego
       polecenia,  zgodnie  z  powyższym  opisem.  Powłoka  oczekuje  na  zakończenie (terminate)
       wszystkich poleceń w potoku przed zwróceniem wartości.

       Jeżeli potok jest poprzedzony słowem zastrzeżonym time, to po  jego  zakończeniu  podawany
       jest  czas  wykonywania,  jak również czas użytkownika i czas systemu zużyty na wykonanie.
       Opcja -p zmienia format  tworzonych  wyników  na  określony  przez  POSIX.  Jeśli  powłoka
       znajduje  się  w  trybie  posix,  to  nie  rozpoznaje time jako słowa zastrzeżonego, jeśli
       kolejny token rozpoczyna się znakiem "-". Do  sformatowania  łańcucha  określającego,  jak
       powinna  być  wyświetlana  informacja  o czasach, można ustawić zmienną TIMEFORMAT; zobacz
       opis TIMEFORMAT w Zmienne powłoki poniżej.

       Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to po time może wystąpić znak nowego wiersza. W
       takim  przypadku,  powłoka  wyświetla  całkowity  czas użytkownika i systemu, skonsumowany
       przez powłokę i jej potomków.  Zmienną  TIMEFORMAT  można  określić  format  informacji  o
       czasie.

       Each  command  in  a  multi-command  pipeline,  where  pipes are created, is executed in a
       subshell,  which  is  a  separate  process.   See  COMMAND  EXECUTION  ENVIRONMENT  for  a
       description  of  subshells  and a subshell environment.  If the lastpipe option is enabled
       using the shopt builtin (see the description of  shopt  below),  the  last  element  of  a
       pipeline may be run by the shell process when job control is not active.

   Listy
       Lista jest potokiem lub sekwencją kilku potoków rozdzielonych jednym z operatorów ;, &, &&
       lub ⎪⎪, i opcjonalnie zakończoną jednym ze znaków ;, & lub <nowy-wiersz>.

       Spośród tych operatorów listowych, && i ⎪⎪ mają ten sam priorytet, następujące po nich ; i
       &, również mają równy między sobą priorytet.

       W  zastępstwie  średnika,  w  liście  może pojawić się sekwencja jednego lub więcej znaków
       nowego wiersza.

       If a command is terminated by the control operator &, the shell executes  the  command  in
       the  background in a subshell.  The shell does not wait for the command to finish, and the
       return status is 0.  These are referred to as asynchronous commands.   Commands  separated
       by  a  ; are executed sequentially; the shell waits for each command to terminate in turn.
       The return status is the exit status of the last command executed.

       Listy AND i  OR  są  sekwencjami  jednego  lub  więcej  potoków  oddzielonych  odpowiednio
       operatorami  sterującymi  && i ||. Listy AND i OR są wykonywane z pozostawioną łącznością.
       Lista AND ma postać

              polecenie1 && polecenie2

       command2 is executed if, and only if, command1 returns an exit status of zero (success).

       Lista OR ma postać

              polecenie1 ⎪⎪ polecenie2

       command2 is executed if, and only if, command1 returns a non-zero exit status.  The return
       status of AND and OR lists is the exit status of the last command executed in the list.

   Polecenia złożone
       Polecenie  złożone  jest  jednym  z  poniższych.  W  większości  przypadków lista w opisie
       polecenia może być oddzielona od reszty polecenie jedną lub więcej znakami nowego wiersza,
       a po niej zamiast średnika może wystąpić znak nowego wiersza.

       (lista)
              list  is  executed  in  a  subshell  (see COMMAND EXECUTION ENVIRONMENT below for a
              description of a subshell environment).  Variable assignments and builtin  commands
              that  affect  the  shell's  environment  do  not remain in effect after the command
              completes.  The return status is the exit status of list.

       { lista; }
              Lista jest po prostu wykonywana w bieżącym  środowisku  powłoki.   Lista  musi  być
              zakończona   znakiem   nowej  linii  lub  średnika.  Nazywane  jest  to  poleceniem
              grupowania. Zwracanym kodem jest kod zakończenia  listy.   Należy  pamiętać,  że  w
              przeciwieństwie  do  metaznaków ( i ), { i }słowami zastrzeżonymi i aby zostały
              rozpoznane muszą się pojawić tam, gdzie dozwolone jest użycie  słów  zastrzeżonych.
              Ponieważ  nie  powodują  podziału na słowa, muszą być oddzielone od listy za pomocą
              białego znaku lub innego metaznaku powłoki.

       ((wyrażenie))
              The expression is evaluated according to the rules described below under ARITHMETIC
              EVALUATION.   If  the  value of the expression is non-zero, the return status is 0;
              otherwise the return status is 1.  The expression undergoes the same expansions  as
              if  it were within double quotes, but double quote characters in expression are not
              treated specially and are removed.

       [[ wyrażenie ]]
              Return a status of 0 or 1 depending on the evaluation of the conditional expression
              expression.   Expressions  are  composed  of  the  primaries  described below under
              CONDITIONAL EXPRESSIONS.  The words between the [[  and  ]]  do  not  undergo  word
              splitting  and  pathname  expansion.  The shell performs tilde expansion, parameter
              and  variable  expansion,  arithmetic  expansion,  command  substitution,   process
              substitution,  and quote removal on those words (the expansions that would occur if
              the words were enclosed in double quotes).  Conditional operators such as  -f  must
              be unquoted to be recognized as primaries.

              Operatory   <   i   >,   gdy   są  używane  z  [[,  sortują  zgodnie  z  porządkiem
              leksykograficznym, używając bieżącego ustawienia locale.

       Proszę zapoznać się z wbudowanym poleceniem test  (rozdział  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI
       poniżej),  aby  dowiedzieć  się  jak  obsługiwane  są  parametry (np. sytuacja gdy ich nie
       podano).

       Jeśli używane są operatory == i !=, to łańcuch po prawej stronie operatora jest wzorcem  i
       jest  dopasowany  zgodnie  z opisanymi poniżej regułami Dopasowania wzorca, jakby włączono
       opcję powłoki extglob. Operator  =  jest  równoważny  ==.  Jeśli  włączono  opcję  powłoki
       nocasematch, to przy dopasowaniu ignorowana jest wielkość liter. Zwracaną wartością jest 0
       gdy łańcuch pasuje (==) lub nie pasuje (!=) i 1 w przeciwnym wypadku. Każda  część  wzorca
       może być cytowana, aby wymusić jej dopasowanie jako łańcuch.

       An  additional  binary  operator, =~, is available, with the same precedence as == and !=.
       When it is used, the string to the right of the operator is considered  a  POSIX  extended
       regular expression and matched accordingly (using the POSIX regcomp and regexec interfaces
       usually described in regex(3)).  The return value is 0 if the string matches the  pattern,
       and  1  otherwise.   If the regular expression is syntactically incorrect, the conditional
       expression's return value is 2.  If the nocasematch shell option is enabled, the match  is
       performed without regard to the case of alphabetic characters.  If any part of the pattern
       is quoted, the quoted portion is matched literally.  This means  every  character  in  the
       quoted portion matches itself, instead of having any special pattern matching meaning.  If
       the pattern is stored in a shell variable,  quoting  the  variable  expansion  forces  the
       entire  pattern to be matched literally.  Treat bracket expressions in regular expressions
       carefully, since normal  quoting  and  pattern  characters  lose  their  meanings  between
       brackets.

       The pattern will match if it matches any part of the string.  Anchor the pattern using the
       ^ and $ regular expression operators to force it to match the entire  string.   The  array
       variable  BASH_REMATCH records which parts of the string matched the pattern.  The element
       of BASH_REMATCH with index 0 contains the  portion  of  the  string  matching  the  entire
       regular expression.  Substrings matched by parenthesized subexpressions within the regular
       expression are saved in the remaining BASH_REMATCH indices. The  element  of  BASH_REMATCH
       with  index  n  is the portion of the string matching the nth parenthesized subexpression.
       Bash sets BASH_REMATCH in the global scope; declaring it as a local variable will lead  to
       unexpected results.

       Wyrażenia  można  łączyć  przy  pomocy następujących operatorów, wymienionych w kolejności
       malejącego priorytetu:

              ( wyrażenie )
                     Zwraca wartość wyrażenia. Może służyć do  unieważnienia  zwykłej  kolejności
                     operatorów.
              ! wyrażenie
                     Prawda jeżeli wyrażenie jest fałszywe.
              wyrażenie1 && wyrażenie2
                     Prawda jeśli zarówno wyrażenie1 jak i wyrażenie2 są prawdziwe.
              wyrażenie1 || wyrażenie2
                     Prawda jeśli choć jedno spośród wyrażenie1 lub wyrażenie2 jest prawdziwe.

              Operatory  &&  i  || nie wykonują wyrażenia2 jeżeli wartość wyrażenia1 wystarcza do
              określenia wartości, jaka zostanie zwrócona przez całe wyrażenie warunkowe.

       for nazwa [ [ in [ słowo ... ] ] ; ] do lista ; done
              Interpretowane są słowa następujące po in, tworząc listę elementów.  Zmiennej nazwa
              nadawana  jest  kolejno wartość każdego elementu tej listy i każdorazowo wykonywana
              jest lista poleceń.  Jeżeli pominięto in słowo, to polecenie for wykonuje listę  po
              jednym  razie  dla  każdego  ustawionego  parametru  pozycyjnego  (zobacz PARAMETRY
              poniżej).  Zwracanym kodem jest kod zakończenia  ostatniego  wykonanego  polecenia.
              Jeśli interpretacja elementów następujących po in daje w wyniku pustą listę, to nie
              są wykonywane żadne polecenia i zwracany jest kod 0.

       for (( wyr1 ; wyr2 ; wyr3 )) ; do lista ; done
              Na  początku  obliczane  jest  wyrażenie  arytmetyczne  wyr1,  zgodnie  z  zasadami
              opisanymi  poniżej  w  OBLICZANIE  WYRAŻEŃ  ARYTMETYCZNYCH.  Następnie wielokrotnie
              obliczane jest wyr2, aż do osiągnięcia przez nie wartości  zero.   Każdorazowo  gdy
              obliczone  wyr2  jest  niezerowe,  wykonywana jest lista i obliczane jest wyrażenie
              arytmetyczne wyr3.  Jeśli pominięto któreś z wyrażeń, to  zachowuje  się  ono  tak,
              jakby  przyjmowało  wartość  1.   Zwracanym  kodem  jest kod zakończenia ostatniego
              wykonanego polecenia listy, lub fałsz jeśli któreś z wyrażeń jest niepoprawne.

       select nazwa [ in słowo ] ; do lista ; done
              The list of words following in is expanded, generating a list of items, and the set
              of  expanded words is printed on the standard error, each preceded by a number.  If
              the in word is omitted, the  positional  parameters  are  printed  (see  PARAMETERS
              below).   select  then  displays  the PS3 prompt and reads a line from the standard
              input.  If the line consists of a number corresponding  to  one  of  the  displayed
              words, then the value of name is set to that word.  If the line is empty, the words
              and prompt are displayed again.  If EOF is read, the select command  completes  and
              returns  1.   Any other value read causes name to be set to null.  The line read is
              saved in the variable REPLY.  The list is executed after  each  selection  until  a
              break  command  is  executed.   The exit status of select is the exit status of the
              last command executed in list, or zero if no commands were executed.

       case słowo in [ [(] wzorzec [ | wzorzec ] ... ) lista ;; ] ... esac
              A case command first expands word, and tries to match it against  each  pattern  in
              turn, using the matching rules described under Pattern Matching below.  The word is
              expanded using  tilde  expansion,  parameter  and  variable  expansion,  arithmetic
              expansion,  command  substitution,  process  substitution  and quote removal.  Each
              pattern  examined  is  expanded  using  tilde  expansion,  parameter  and  variable
              expansion,  arithmetic  expansion,  command substitution, process substitution, and
              quote removal.  If the nocasematch shell option is enabled, the match is  performed
              without  regard  to  the case of alphabetic characters.  When a match is found, the
              corresponding list is executed.  If the ;; operator is used, no subsequent  matches
              are  attempted  after  the  first  pattern  match.   Using ;& in place of ;; causes
              execution to continue with the list associated  with  the  next  set  of  patterns.
              Using  ;;&  in  place  of  ;; causes the shell to test the next pattern list in the
              statement, if  any,  and  execute  any  associated  list  on  a  successful  match,
              continuing  the  case  statement  execution as if the pattern list had not matched.
              The exit status is zero if no pattern matches.  Otherwise, it is the exit status of
              the last command executed in list.

       if lista; then lista; [ elif lista; then lista; ] ... [ else lista; ] fi
              Wykonywana  jest  lista występująca po if.  Jeżeli jej kod zakończenia jest zerowy,
              to wykonywana jest lista klauzuli then. W przeciwnym wypadku, wykonywana jest lista
              każdego  elif  po kolei; jeśli kod zakończenia którejś wynosi 0, to wykonywana jest
              lista then i polecenie jest  kończone.  Jeżeli  nie  wystąpił  żaden  z  powyższych
              przypadków,  to  wykonywana  jest  lista występująca po klauzuli else, jeśli takowa
              istnieje. Kodem zakończenia jest kod ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero
              jeśli żaden z warunków nie okazał się prawdziwy.

       while lista-1; do lista-2; done
       until lista-1; do lista-2; done
              Polecenie  while  wykonuje  listę  lista-2  w sposób ciągły dopóty, dopóki ostatnie
              polecenie listy lista-1 nie zwróci kodu zakończenia równego zero.  Polecenie  until
              działa  podobnie  do  polecenia  while,  a  jedyną  różnicą  jest  to, że test jest
              zanegowany: lista-2 jest wykonywana tak długo, aż ostatnie  polecenie  listy-1  nie
              zwróci  kodu  zakończenia  różnego  od zera. Kod wyjścia poleceń while i until jest
              kodem zakończenia ostatniego polecenia wykonanego z listy-2 lub zerem, jeśli  żadne
              z nich nie zostało wykonane.

   Koprocesy (współprocesy)
       Koproces  jest  poleceniem  powłoki  poprzedzonym  słowem  zastrzeżonym  coproc.  Jest  on
       wykonywany w podpowłoce  w  sposób  asynchroniczny,  jeśli  polecenie  zostało  zakończone
       operatorem  kontrolnym &, z ustawionym dwustronnym potokiem pomiędzy wykonującą go powłoką
       a koprocesem.

       The syntax for a coprocess is:

              coproc [NAZWA] polecenie [przekierowania]

       This creates a coprocess named NAME.  command may be either a simple command or a compound
       command (see above).  NAME is a shell variable name.  If NAME is not supplied, the default
       name is COPROC.

       The recommended form to use for a coprocess is

              coproc NAME { command [redirections]; }

       This form is recommended because simple commands result  in  the  coprocess  always  being
       named COPROC, and it is simpler to use and more complete than the other compound commands.

       If  command  is a compound command, NAME is optional. The word following coproc determines
       whether that word is interpreted as a variable name: it is interpreted as NAME  if  it  is
       not  a  reserved word that introduces a compound command.  If command is a simple command,
       NAME is not allowed; this is to avoid confusion between NAME and the  first  word  of  the
       simple command.

       When  the  coprocess  is  executed, the shell creates an array variable (see Arrays below)
       named NAME in the context of the executing shell.   The  standard  output  of  command  is
       connected via a pipe to a file descriptor in the executing shell, and that file descriptor
       is assigned to NAME[0].  The standard input of command is connected via a pipe to  a  file
       descriptor  in the executing shell, and that file descriptor is assigned to NAME[1].  This
       pipe is established before any redirections specified  by  the  command  (see  REDIRECTION
       below).   The  file  descriptors  can  be  utilized  as  arguments  to  shell commands and
       redirections using standard word expansions.  Other than those created to execute  command
       and process substitutions, the file descriptors are not available in subshells.

       The  process ID of the shell spawned to execute the coprocess is available as the value of
       the variable NAME_PID.  The wait builtin command may be used to wait for the coprocess  to
       terminate.

       Ponieważ  koproces  jest  tworzony  jako polecenie asynchroniczne, polecenie coproc zawsze
       zwróci powodzenie. Zwracanym statusem koprocesu jest kod zakończenia polecenia.

   Definiowanie funkcji powłoki
       Funkcja powłoki jest obiektem wywoływanym podobnie jako  polecenie  proste  i  wykonującym
       polecenie złożone z nowym zestawem parametrów pozycyjnych. Funkcje powłoki deklaruje się w
       następujący sposób:

       fname () compound-command [redirection]
       function fname [()] compound-command [redirection]
              This defines a function named fname.  The reserved word function is  optional.   If
              the  function reserved word is supplied, the parentheses are optional.  The body of
              the function is  the  compound  command  compound-command  (see  Compound  Commands
              above).  That command is usually a list of commands between { and }, but may be any
              command listed under Compound Commands above.  If the  function  reserved  word  is
              used,   but   the  parentheses  are  not  supplied,  the  braces  are  recommended.
              compound-command is executed whenever fname is specified as the name  of  a  simple
              command.   When  in posix mode, fname must be a valid shell name and may not be the
              name of one of the POSIX special builtins.  In default mode, a function name can be
              any unquoted shell word that does not contain $.  Any redirections (see REDIRECTION
              below) specified when a function is defined are  performed  when  the  function  is
              executed.   The  exit status of a function definition is zero unless a syntax error
              occurs or a readonly function with the same name already  exists.   When  executed,
              the  exit  status  of a function is the exit status of the last command executed in
              the body.  (See FUNCTIONS below.)

KOMENTARZE

       W  powłoce  nie-interaktywnej  lub  w  powłoce  interaktywnej,  w  której  włączono  opcję
       interactive_comments  do  opcji  wbudowanych  shopt  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA POWŁOKI
       poniżej) słowo rozpoczynające się od znaku # powoduje, że słowo to i  wszystkie  pozostałe
       znaki   w   tym   wierszu  będą  ignorowane.  Powłoka  interaktywna  bez  włączonej  opcji
       interactive_comments nie pozwala na komentarze. Opcja interactive_comments jest  domyślnie
       włączona w powłokach interaktywnych.

CYTOWANIE

       Cytowanie  służy  do  usuwania  specjalnego znaczenia dla powłoki pewnych znaków lub słów.
       Cytowanie  można  stosować  do  wyłączania  specjalnego  traktowania  znaków  specjalnych,
       zapobiegania   rozpoznawaniu   słów   zastrzeżonych   jako  takich  oraz  do  zapobiegania
       podstawianiu parametrów.

       Każdy z metaznaków podanych powyżej w DEFINICJACH posiada dla powłoki specjalne  znaczenie
       i musi być cytowany, jeśli ma oznaczać samego siebie.

       Gdy używane są funkcje interpretacji historii poleceń (patrz INTERPRETACJA HISTORII), znak
       interpretacji historii, zwykle !, musi być cytowany, jeśli chce się uniknąć  interpretacji
       historii.

       Istnieją   trzy   mechanizmy  cytowania:  znak  specjalny  (escape  character),  apostrofy
       (pojedyncze cudzysłowy) i cudzysłowy zwykłe (podwójne).

       Niecytowany odwrotny ukośnik (\) jest znakiem specjalnym.  Chroni on  przed  interpretacją
       dosłowną  wartość  następującego  po nim znaku, z wyjątkiem <nowejlinii>. Jeśli pojawi się
       para \<nowalinia> a sam odwrotny ukośnik nie jest cytowany, to  traktowana  jest  ona  jak
       kontynuacja  wiersza  (to  znaczy,  usuwana  jest  ze  strumienia  wejściowego i w efekcie
       ignorowana).

       Ujęcie znaków w apostrofy chroni dosłowne wartości  każdego  z  nich.  Apostrof  nie  może
       pojawić   się   pomiędzy  innymi  apostrofami,  nawet  jeśli  jest  poprzedzony  odwrotnym
       ukośnikiem.

       Ujęcie znaków w cudzysłowy chroni dosłowne wartości każdego z nich, za wyjątkiem $, ` i  \
       oraz,  gdy  włączone  jest dopełnianie z historii, !. Gdy powłoka działa w trybie posix, !
       nie ma specjalnego znaczenia wewnątrz podwójnych  cudzysłowów,  nawet  gdy  włączone  jest
       dopełnianie   z  historii.  Znaki  $  i  `  zachowują  swe  specjalne  znaczenie  wewnątrz
       cudzysłowów. Odwrotny ukośnik zachowuje specjalne znaczenie tylko, gdy  występuje  po  nim
       jeden  z  poniższych  znaków:  $,  `,  ", \ lub <nowy wiersz>. Cudzysłów może być cytowany
       wewnątrz cudzysłowów przez poprzedzenie  go  odwrotnym  ukośnikiem.  Jeśli  dopełnianie  z
       historii  jest  włączone,  to będzie wykonane, chyba że znak ! jest ujęty w cudzysłowy lub
       cytowany odwrotnym ukośnikiem. Odwrotny ukośnik poprzedzający ! nie jest usuwany.

       Parametry specjalne * i @  posiadają  specjalne  znaczenie  wewnątrz  cudzysłowów  (zobacz
       PARAMETRY poniżej).

       Character  sequences  of  the  form  $'string'  are treated as a special variant of single
       quotes.  The sequence expands to  string,  with  backslash-escaped  characters  in  string
       replaced as specified by the ANSI C standard.  Backslash escape sequences, if present, are
       decoded as follows:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \'     apostrof
              \"     cudzysłów
              \?     znak zapytania
              \nnn   the eight-bit character whose value is the octal value  nnn  (one  to  three
                     octal digits)
              \xHH   ośmiobitowy  znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba nnn (jedna lub
                     dwie cyfry szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do
                     czterech cyfr szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o wartości szesnastkowej HHHHHHHH (jedna do
                     ośmiu cyfr szesnastkowych)
              \cx    znak kontrolny x

       Przetłumaczony wynik jest pojedynczo cytowany, tak jakby nie było znaku dolara.

       A double-quoted string preceded by a dollar sign ($"string")  will cause the string to  be
       translated  according  to  the  current  locale.   The gettext infrastructure performs the
       lookup and  translation,  using  the  LC_MESSAGES,  TEXTDOMAINDIR,  and  TEXTDOMAIN  shell
       variables.   If  the current locale is C or POSIX, if there are no translations available,
       or if the string is not translated, the dollar sign is ignored.  This is a form of  double
       quoting,  so  the string remains double-quoted by default, whether or not it is translated
       and replaced.  If the noexpand_translation option is  enabled  using  the  shopt  builtin,
       translated  strings  are  single-quoted  instead of double-quoted.  See the description of
       shopt below under SHELLBUILTINCOMMANDS.

PARAMETRY

       Parametr jest elementem przechowującym wartości. Może on być nazwą, liczbą lub  jednym  ze
       znaków  specjalnych  podanych  poniżej  w  sekcji  Parametry specjalne.  Dla celów powłoki
       zmienna jest parametrem oznaczanym przez nazwę.  Zmienna posiada wartość i zero lub więcej
       atrybutów.   Wartość  atrybutom  przypisuje  się  za  pomocą polecenia wbudowanego declare
       (zobacz opis tego polecenia poniżej, w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

       Parametr  jest  ustawiony  jeśli  przypisano  mu  wartość.  Łańcuch  pusty  jest  poprawną
       wartością.  Po  ustawieniu  zmiennej,  może  być  ona  unieważniona wyłącznie przez użycie
       wbudowanego polecenia unset (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI ).

       Do zmiennej można wykonać przypisanie przy pomocy instrukcji postaci

              nazwa=[wartość]

       If value is not given, the variable is assigned the null string.  All values undergo tilde
       expansion,  parameter  and variable expansion, command substitution, arithmetic expansion,
       and quote removal (see EXPANSION below).  If the variable has its integer  attribute  set,
       then value is evaluated as an arithmetic expression even if the $((...))  expansion is not
       used (see Arithmetic Expansion below).  Word splitting  and  pathname  expansion  are  not
       performed.   Assignment  statements  may  also  appear as arguments to the alias, declare,
       typeset, export, readonly, and local builtin commands  (declaration  commands).   When  in
       posix  mode,  these  builtins  may  appear in a command after one or more instances of the
       command builtin and retain these assignment statement properties.

       In the context where an assignment statement is assigning a value to a shell  variable  or
       array  index,  the  += operator can be used to append to or add to the variable's previous
       value.  This includes arguments to builtin commands such as declare that accept assignment
       statements (declaration commands).  When += is applied to a variable for which the integer
       attribute has been set, value is evaluated as an arithmetic expression and  added  to  the
       variable's  current  value,  which  is  also  evaluated.   When  += is applied to an array
       variable using compound assignment (see Arrays below), the variable's value is  not  unset
       (as it is when using =), and new values are appended to the array beginning at one greater
       than the array's maximum index (for indexed arrays) or added as additional key-value pairs
       in  an associative array.  When applied to a string-valued variable, value is expanded and
       appended to the variable's value.

       Zmiennej można przypisać atrybut nazwa referencyjna (ang.  nameref)  za  pomocą  opcji  -n
       przekazanej poleceniom wbudowanym declare lub local (zob. opisy declare i local niżej) aby
       utworzyć nazwę referencyjną lub odniesienie do innej zmiennej.  Pozwala  to  na  pośrednie
       operowanie  na zmiennych. Gdy zmienna nazwy referencyjnej jest przywoływana, przypisywana,
       usuwana lub modyfikowane  są  jej  atrybuty  (inne  niż  użycie  lub  zmiana  samej  nazwy
       referencyjnej),  operacja  ta  jest  w  rzeczywistości  wykonywana  na zmiennej określonej
       wartością zmiennej nazwy odniesienia. Nazwa referencyjna jest często używana  aby  odnieść
       się  do  zmiennej,  której  nazwa  jest przekazywana jako argument do funkcji. Przykładowo
       nazwa zmiennej jest przekazywana do funkcji powłoki w pierwszym argumencie, wykonując
              declare -n ref=$1
       wewnątrz funkcji tworzącej zmienną nazwy referencyjnej ref, której  wartością  jest  nazwa
       zmiennej  przekazana  jako  pierwszy argument. Odniesienie lub przypisanie ref oraz zmiana
       jej atrybutów są traktowane jako odniesienie  lub  przypisania  do  zmiennej  oraz  zmiana
       atrybutów  zmiennej  której nazwę przekazano jako $1. Jeśli zmienna kontrolujące pętle for
       ma atrybut nazwy referencyjnej, lista słów  może  być listą  zmiennych  powłoki,  a  nazwa
       zostanie  przypisana  za  każdemu  słowu  z  listy,  w kolejności, przy wykonywaniu pętli.
       Zmienne  tablicowe  nie  mogą  otrzymać  atrybutu  nameref,  jednak  do   zmiennych   nazw
       referencyjnych mogą odnosić się zmienne tablicowe i wskaźniki zmiennych tablicowych. Nazwy
       referencyjne można usunąć stosując opcję -n do polecenia wbudowanego unset.  W  przeciwnym
       razie,  gdy  unset  jest  wykonywane z nazwą referencyjną jako argument, zmienna do której
       odnosi się nazwa referencyjna zostanie usunięta.

   Parametry pozycyjne
       Parametr pozycyjny to parametr określany cyfrą lub cyframi, innymi niż pojedyncza cyfra 0.
       Parametrom  pozycyjnym  nadawane  są wartości argumentów powłoki (w czasie jej wywołania).
       Wartości te mogą  być  ponownie  nadawane  przy  pomocy  wbudowanego  polecenia  set.   Do
       parametrów  pozycyjnych  nie można wykonać przypisania przy pomocy instrukcji przypisania.
       Parametry pozycyjne są tymczasowo zastępowane podczas wykonywania funkcji powłoki  (zobacz
       poniżej FUNKCJE).

       Jeżeli  interpretowany  jest  parametr pozycyjny określany więcej niż jedną cyfrą, to musi
       być ujęty w nawiasy (zobacz poniżej INTERPRETACJA).

   Parametry specjalne
       Powłoka kilka parametrów traktuje specjalnie.  Do  parametrów  tych  można  się  wyłącznie
       odwoływać; nie jest dozwolone przypisywanie im wartości.
       *      Interpretowane   jest  jako  parametry  pozycyjne,  począwszy  od  pierwszego.  Gdy
              interpretacja nie pojawia się wewnątrz cudzysłowów, każdy parametr  pozycyjny  jest
              interpretowany  jako  oddzielne  słowo.  W  kontekście  w jakim występują, te słowa
              ulegają kolejnemu podziałowi na  słowa  i  rozwijaniu  ścieżek.  Gdy  interpretacja
              pojawia  się  wewnątrz  cudzysłowów,  to  parametr  ten  interpretowany  jest  jako
              pojedyncze słowo z wartościami każdego z parametrów rozdzielonymi pierwszym znakiem
              zmiennej specjalnej IFS.  To znaczy, "$*" jest równoważne "$1c$2c...", gdzie c jest
              pierwszym znakiem wartości  zmiennej  IFS.   Jeżeli  IFS  nie  jest  ustawione,  to
              parametry oddzielane są spacjami.  Jeśli IFS jest łańcuchem pustym, to parametry są
              ze sobą połączone bez rozdzielających je separatorów.
       @      Expands to the positional parameters, starting from one.  In  contexts  where  word
              splitting  is performed, this expands each positional parameter to a separate word;
              if not within double quotes,  these  words  are  subject  to  word  splitting.   In
              contexts  where word splitting is not performed, this expands to a single word with
              each positional parameter separated by a space.  When the expansion  occurs  within
              double  quotes,  each  parameter  expands  to  a  separate  word.  That is, "$@" is
              equivalent to "$1" "$2" ...  If the double-quoted expansion occurs within  a  word,
              the  expansion  of  the  first  parameter  is joined with the beginning part of the
              original word, and the expansion of the last parameter is joined with the last part
              of  the original word.  When there are no positional parameters, "$@" and $@ expand
              to nothing (i.e., they are removed).
       #      Interpretowane jako liczba parametrów pozycyjnych, podana dziesiętnie.
       ?      Interpretowane jako kod zakończenia ostatnio wykonanego potoku pierwszoplanowego.
       -      Interpretowane jako  bieżące  flagi  opcji,  takie  jakie  zostały  podane  podczas
              wywołania, ustawione przy pomocy wbudowanego polecenia set lub ustawione przez samą
              powłokę (tak jak opcja -i).
       $      Expands to the process ID of the shell. In a subshell, it expands to the process ID
              of the current shell, not the subshell.
       !      Interpretowany  jako  ID  procesu  ostatnio  wykonywanego  polecenia  tła, gdy jest
              wykonywane jako polecenie asynchroniczne lub używając słowa  wbudowanego  bg  (zob.
              niżej KONTROLA ZADAŃ).
       0      Interpretowany  jako nazwa powłoki lub skryptu powłoki. Ustawiane jest to na etapie
              inicjowania powłoki. Jeżeli  bash  wywoływany  został  z  plikiem  poleceń,  to  $0
              ustawiane jest na nazwę tego pliku. Jeśli bash został uruchomiony z opcją -c, to $0
              jest ustawiane na pierwszy argument po łańcuchu, jaki  ma  zostać  wywołany,  jeśli
              taki  występuje.  W  przeciwnym  wypadku,  ustawiany  jest  na nazwę pliku użytą do
              wywołania bash, jaką podaje argument zerowy.

   Zmienne powłoki
       Powłoka ustawia następujące zmienne:

       _      At shell startup, set to the pathname used to invoke  the  shell  or  shell  script
              being  executed  as  passed  in  the  environment  or argument list.  Subsequently,
              expands to the last argument  to  the  previous  simple  command  executed  in  the
              foreground,  after  expansion.   Also  set to the full pathname used to invoke each
              command executed and placed in the environment  exported  to  that  command.   When
              checking  mail,  this  parameter  holds  the  name of the mail file currently being
              checked.
       BASH   Interpretowane jako pełna nazwa pliku użyta do wywołania tego przebiegu bash.
       BASHOPTS
              Oddzielana dwukropkiem lista włączonych opcji powłoki. Każde słowo na  liście  jest
              poprawnym   argumentem   do   opcji   -s   wbudowanego   polecenia   shopt   (patrz
              WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej). Opcje pojawiające się  w  BASHOPTS  są  tymi,
              które  są  raportowane jako włączone (on) przez shopt. Jeśli ta zmienna występuje w
              środowisku podczas uruchamiania  bash,  to  każda  opcja  powłoki  z  listy  będzie
              włączona przed odczytaniem plików startowych. Ta zmienna jest tylko do odczytu.
       BASHPID
              Expands  to the process ID of the current bash process.  This differs from $$ under
              certain  circumstances,  such  as  subshells  that  do  not  require  bash  to   be
              re-initialized.   Assignments  to  BASHPID have no effect.  If BASHPID is unset, it
              loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_ALIASES
              Zmienna tablicy asocjacyjnej, której wpisy odpowiadają wewnętrznej  liście  aliasów
              zarządzanych   przez  wbudowane  polecenie  alias.  Elementy  dodawane  do  tablicy
              pojawiają się na liście aliasów, jednak usunięcie  elementów  tablicy  obecnie  nie
              powoduje  usunięcie aliasów z listy aliasów. Jeśli BASH_ALIASES zostanie skasowana,
              traci swoje specjalne właściwości, nawet jeśli zostanie później zresetowana.
       BASH_ARGC
              An array variable whose values are the number of parameters in each  frame  of  the
              current  bash  execution  call  stack.   The  number  of  parameters to the current
              subroutine (shell function or script executed with . or source) is at  the  top  of
              the  stack.   When  a  subroutine  is  executed, the number of parameters passed is
              pushed onto BASH_ARGC.  The shell sets BASH_ARGC only when  in  extended  debugging
              mode  (see  the  description  of  the  extdebug option to the shopt builtin below).
              Setting extdebug after the shell has started to execute a  script,  or  referencing
              this variable when extdebug is not set, may result in inconsistent values.
       BASH_ARGV
              An  array  variable  containing all of the parameters in the current bash execution
              call stack.  The final parameter of the last subroutine call is at the top  of  the
              stack; the first parameter of the initial call is at the bottom.  When a subroutine
              is executed, the parameters supplied are pushed onto  BASH_ARGV.   The  shell  sets
              BASH_ARGV only when in extended debugging mode (see the description of the extdebug
              option to the shopt builtin below).  Setting extdebug after the shell  has  started
              to  execute  a  script,  or referencing this variable when extdebug is not set, may
              result in inconsistent values.
       BASH_ARGV0
              When referenced, this variable expands to the name of the  shell  or  shell  script
              (identical to $0; see the description of special parameter 0 above).  Assignment to
              BASH_ARGV0 causes the value assigned to also be assigned to $0.  If  BASH_ARGV0  is
              unset, it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_CMDS
              Zmienna  tablicy  asocjacyjnej, której wpisy odpowiadają wewnętrznej liście skrótów
              poleceń, zarządzanej przez wbudowane polecenie hash. Elementy dodawane  do  tablicy
              pojawiają  się  na  liście  skrótów, jednak usunięcie elementów tablicy obecnie nie
              powoduje powoduje  usunięcia  ich  z  tablicy  skrótów.  Jeśli  BASH_CMDS  zostanie
              skasowana,   traci  swoje  specjalne  właściwości,  nawet  jeśli  zostanie  później
              zresetowana.
       BASH_COMMAND
              The command currently being executed or about to be executed, unless the  shell  is
              executing  a  command  as  the  result  of  a trap, in which case it is the command
              executing at the time of the trap.  If BASH_COMMAND is unset, it loses its  special
              properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_EXECUTION_STRING
              Argument polecenia do opcji wywołania -c.
       BASH_LINENO
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami  są  numery  wierszy  plików źródłowych, w
              których przywołano każdy odpowiednik ze zmiennej FUNCNAME. ${BASH_LINENO[$i]}  jest
              numerem   wiersza   w  pliku  źródłowym  (${BASH_SOURCE[$i+1]}),  gdzie  przywołano
              ${FUNCNAME[$i]} (lub  ${BASH_LINENO[$i-1]},  jeśli  odnosi  się  do  innej  funkcji
              powłoki). Proszę użyć LINENO, aby pobrać bieżący numer wiersza.
       BASH_LOADABLES_PATH
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  katalogów,  w  których powłoka szuka dynamicznie
              ładowalnych poleceń wbudowanych podanych przez polecenie enable.
       BASH_REMATCH
              Zmienna tablicowa, której wartości są przypisywane operatorem dwuargumentowym =~ do
              polecenia  warunkowego [[. Element o indeksie 0 jest częścią łańcucha pasującego do
              całego wyrażenia regularnego. Element o indeksie n jest częścią łańcucha pasującego
              do n-tego podwyrażenia ujętego w nawiasy.
       BASH_SOURCE
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami  są  nazwy  plików  źródłowych,  w których
              zdefiniowano odpowiadające nazwy funkcji powłoki w  zmiennej  tablicowej  FUNCNAME.
              Funkcja  powłoki  ${FUNCNAME[$i]}  jest  zdefiniowana  w pliku ${BASH_SOURCE[$i]} i
              wywoływana z ${BASH_SOURCE[$i+1]}..
       BASH_SUBSHELL
              Incremented by one within each subshell or  subshell  environment  when  the  shell
              begins executing in that environment.  The initial value is 0.  If BASH_SUBSHELL is
              unset, it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_VERSINFO
              Zmienna tablicowa tylko do odczytu, której elementy zawierają informacje  o  wersji
              uruchomionego bash.  Wartości przypisane elementom tablicy są następujące:
              BASH_VERSINFO[0]        Główny numer wersji, wydanie (release).
              BASH_VERSINFO[1]        Poboczny numer wersji (version).
              BASH_VERSINFO[2]        Poziom łat (patch level).
              BASH_VERSINFO[3]        Wersja kompilatu (build version).
              BASH_VERSINFO[4]        Status wydania (np. beta1).
              BASH_VERSINFO[5]        Wartość MACHTYPE.
       BASH_VERSION
              Interpretowane jako łańcuch opisujący wersję uruchomionego bash.
       COMP_CWORD
              Indeks  w  ${COMP_WORDS}  słowa  zawierającego bieżącą pozycję kursora.  Zmienna ta
              jest dostępna wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez usługi programowalnego
              uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_KEY
              Klawisz  (lub  ostatni  klawisz  w  sekwencji klawiszy) użyty do wywołania bieżącej
              funkcji uzupełniania.
       COMP_LINE
              Bieżący wiersz poleceń. Ta zmienna  jest  dostępna  tylko  w  funkcjach  powłoki  i
              poleceniach  zewnętrznych  wywoływanych  przez  usługi programowalnego uzupełniania
              (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_POINT
              Indeks bieżącej pozycji kursora  względem  początku  bieżącego  polecenia.   Jeżeli
              kursor  jest  na  końcu  bieżącego  polecenia,  to  wartość tej zmiennej jest równa
              ${#COMP_LINE}.  Ta zmienna jest dostępna tylko w funkcjach  powłoki  i  poleceniach
              zewnętrznych wywoływanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej
              Programowalne uzupełnianie).
       COMP_TYPE
              Ustawiana na wartość całkowitą odpowiadającą  typowi  uzupełnienia,  którego  próbę
              przeprowadzono,   które   spowodowało   wywołanie  funkcji  uzupełnienia:  TAB,  do
              normalnego uzupełnienia, ?, do wypisywania uzupełnień po udanej  tabulacji,  !,  do
              wypisywania  alternatyw częściowego uzupełnienia słowa, @, do wypisania uzupełnień,
              jeśli słowo nie zostało zmodyfikowane lub %, do uzupełnienia menu. Zmienna ta  jest
              dostępna  tylko  w  funkcjach  powłoki  i zewnętrznych poleceniach wywołanych przez
              narzędzia  programowalnego  uzupełnienia  powłoki  (patrz   poniżej   Programowalne
              uzupełnienie).
       COMP_WORDBREAKS
              Zestaw  znaków traktowanych przez bibliotekę readline jako separatory słów, podczas
              przeprowadzania uzupełnień słów. Jeśli unieważniono COMP_WORDBREAKS, to  traci  swe
              specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawiona.
       COMP_WORDS
              Zmienna  tablicowa  (patrz  Tablice  poniżej)  składająca się z pojedynczych słów z
              aktualnego wiersza poleceń. Wiersz jest dzielony na słowa tak, jak  podzieliłby  go
              readline,  używając  COMP_WORDBREAKS,  zgodnie  z  opisem  powyżej. Zmienna ta jest
              dostępna wyłącznie w funkcjach  powłoki  wywołanych  przez  usługi  programowalnego
              uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COPROC Zmienna  tablicowa  (patrz  poniżej  Tablice)  tworzona do zatrzymania deskryptorów
              plików  z  wyjścia  lub   wejścia   nienazwanych   koprocesów   (zobacz   Koprocesy
              (współprocesy) powyżej).
       DIRSTACK
              Zmienna  tablicowa  (zobacz  Tablice  poniżej)  zawierająca bieżącą zawartość stosu
              katalogów. Katalogi pojawiają się na stosie w kolejności, w jakiej  są  wyświetlane
              przez  wbudowane  dirs.   Przypisanie  do  elementów  tej  zmiennej tablicowej może
              posłużyć do zmiany  katalogów  już  występujących  na  stosie,  ale  do  dodania  i
              usunięcia  katalogów  muszą być użyte wbudowane pushd i popd.  Przypisanie wartości
              tej zmiennej nie zmieni bieżącego katalogu.  Jeśli DIRSTACK jest  unieważnione,  to
              traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       EPOCHREALTIME
              Each  time  this parameter is referenced, it expands to the number of seconds since
              the  Unix  Epoch  (see  time(3))  as  a  floating  point  value  with  micro-second
              granularity.  Assignments to EPOCHREALTIME are ignored.  If EPOCHREALTIME is unset,
              it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       EPOCHSECONDS
              Each time this parameter is referenced, it expands to the number of  seconds  since
              the  Unix  Epoch  (see  time(3)).   Assignments  to  EPOCHSECONDS  are ignored.  If
              EPOCHSECONDS is unset, it loses its special properties, even if it is  subsequently
              reset.
       EUID   Interpretowane  jako efektywny identyfikator bieżącego użytkownika, inicjowane przy
              uruchamianiu powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       FUNCNAME
              Zmienna tablicowa zawierająca nazwy wszystkich funkcji powłoki  obecnych  w  stosie
              wywołań.  Element  z  indeksem  0 jest nazwą aktualnie wykonywanej funkcji powłoki.
              Najniższy element (tzn. z najwyższym numerem indeksu) to "main".  Zmienna  istnieje
              tylko  gdy  wykonywana  jest  funkcja  powłoki. Przypisania do FUNCNAME nie odnoszą
              skutku. Jeśli FUNCNAME jest unieważniona, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeśli jest następnie ponownie ustawiona.

              Zmienna  ta  może  zostać  użyta  razem  z BASH_LINENO i BASH_SOURCE. Każdy element
              FUNCNAME ma swój odpowiednik w BASH_LINENO i BASH_SOURCE opisujący stos  wywołania.
              Na  przykład,  ${FUNCNAME[$i]}  została  wywołana  z  pliku  ${BASH_SOURCE[$i+1]} w
              wierszu o numerze ${BASH_LINENO[$i]}. Wbudowane polecenie caller wyświetla  bieżący
              stos wywołania używając tej informacji.
       GROUPS Zmienna   tablicowa   zawierająca   listę  grup,  których  członkiem  jest  bieżący
              użytkownik. Próby przypisywania wartości  do  GROUPS  nie  odnoszą  efektu.  Jeżeli
              GROUPS  jest  unieważnione,  to  traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest
              następnie ponownie ustawione.
       HISTCMD
              The history number,  or  index  in  the  history  list,  of  the  current  command.
              Assignments  to  HISTCMD  are  ignored.   If HISTCMD is unset, it loses its special
              properties, even if it is subsequently reset.
       HOSTNAME
              Automatycznie ustawiane na nazwę aktualnego hosta.
       HOSTTYPE
              Automatycznie ustawiane na łańcuch unikalnie opisujący typ maszyny, na której  jest
              wykonywany bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       LINENO Przy  każdym  odwołaniu  do  tego  parametru  powłoka zastępuje jego wartość liczbą
              dziesiętną reprezentującą aktualny kolejny numer wiersza (poczynając od 1)  skryptu
              lub  funkcji.  Nie  zapewnia  się, by wartość ta miała znaczenie poza skryptem bądź
              funkcją.  Jeśli LINENO jest unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       MACHTYPE
              Automatycznie  ustawiane  na  łańcuch w pełni opisujący typ systemu, na którym jest
              wykonywany bash, w standardowym formacie GNU  cpu-firma-system.   Wartość  domyślna
              zależy od systemu.
       MAPFILE
              Zmienna   tablicowa   (patrz   Tablice  poniżej)  tworzona  do  zatrzymania  tekstu
              odczytywanego przez wbudowane polecenie mapfile, gdy nie podano nazwy zmiennej.
       OLDPWD Poprzedni katalog roboczy ustawiony poleceniem cd.
       OPTARG Wartość  ostatniego,  będącego  opcją,  argumentu  przetworzonego  przez  wbudowane
              polecenie getopts (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OPTIND Numer  (indeks)  następnego  argumentu, jaki ma zostać przetworzony przez wbudowane
              polecenie getopts (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OSTYPE Automatycznie ustawiane na łańcuch  opisujący  system  operacyjny,  w  którym  jest
              wykonywany bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       PIPESTATUS
              Zmienna  tablicowa  (zobacz  Tablice  poniżej) zwierająca listę kodów zakończenia z
              procesów w  ostatnio  wykonywanym  potoku  pierwszoplanowym  (który  może  zawierać
              pojedyncze polecenie).
       PPID   Identyfikator procesu macierzystego powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       PWD    Bieżący katalog roboczy, ustawiony poleceniem cd.
       RANDOM Each  time  this  parameter is referenced, it expands to a random integer between 0
              and 32767.  Assigning a value to RANDOM initializes (seeds) the sequence of  random
              numbers.   If  RANDOM  is  unset,  it  loses  its special properties, even if it is
              subsequently reset.
       READLINE_ARGUMENT
              Any numeric argument given to a readline command that was defined using  "bind  -x"
              (see SHELL BUILTIN COMMANDS below)  when it was invoked.
       READLINE_LINE
              Zawartość  bufora wiersza realine, do użycia z "bind -x" (patrz WBUDOWANE POLECENIA
              POWŁOKI poniżej).
       READLINE_MARK
              The position of the mark (saved insertion point) in the readline line  buffer,  for
              use  with "bind -x" (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).  The characters between the
              insertion point and the mark are often called the region.
       READLINE_POINT
              Pozycja punktu wprowadzania w buforze wiersza  readline,  do  użycia  z  "bind  -x"
              (patrz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).
       REPLY  Ustawiona  na  wiersz wejścia odczytany wbudowanym poleceniem read jeśli nie podano
              żadnych jego argumentów.
       SECONDS
              Each time this parameter is referenced, it expands to the number of  seconds  since
              shell  invocation.   If  a  value  is  assigned to SECONDS, the value returned upon
              subsequent references is the number of seconds since the assignment plus the  value
              assigned.   The  number  of  seconds  at  shell invocation and the current time are
              always determined by querying the system clock.  If SECONDS is unset, it loses  its
              special properties, even if it is subsequently reset.
       SHELLOPTS
              Lista,  rozdzielonych dwukropkami, włączonych opcji powłoki. Każde słowo listy jest
              poprawnym argumentem opcji -o wbudowanego polecenia set (zobacz WBUDOWANE POLECENIA
              POWŁOKI  poniżej). Opcje pojawiające się w SHELLOPTS to te, które są zgłaszane jako
              włączone (on) przez set  -o.   Jeśli  zmienna  ta  istnieje  w  środowisku  podczas
              uruchamiania  bash,  to  każda  z  opcji powłoki występująca na tej liście zostanie
              włączona przed odczytem jakichkolwiek plików startowych.  Jest to zmienna tylko  do
              odczytu.
       SHLVL  Inkrementowana każdorazowo, gdy uruchamiane jest kolejne wystąpienie bash.
       SRANDOM
              This  variable expands to a 32-bit pseudo-random number each time it is referenced.
              The random number generator is not linear on systems that support  /dev/urandom  or
              arc4random,  so  each  returned number has no relationship to the numbers preceding
              it.  The random number generator cannot be seeded, so assignments to this  variable
              have  no  effect.  If SRANDOM is unset, it loses its special properties, even if it
              is subsequently reset.
       UID    Interpretowane  jako   identyfikator   bieżącego   użytkownika,   inicjowane   przy
              uruchamianiu powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.

       Poniższe  zmienne  są  używane  przez powłokę. W niektórych przypadkach bash przypisuje im
       domyślne wartości; przypadki te są odnotowane niżej.

       BASH_COMPAT
              The value is used to set the shell's compatibility level.  See SHELL  COMPATIBILITY
              MODE below for a description of the various compatibility levels and their effects.
              The  value  may  be  a  decimal  number  (e.g.,  4.2)  or  an  integer  (e.g.,  42)
              corresponding  to  the desired compatibility level.  If BASH_COMPAT is unset or set
              to the empty string, the compatibility level is set to the default for the  current
              version.   If  BASH_COMPAT  is  set  to  a  value  that  is  not  one  of the valid
              compatibility levels, the shell prints an error message and sets the  compatibility
              level  to  the default for the current version.  The valid values correspond to the
              compatibility levels described below under SHELL COMPATIBILITY MODE.  For  example,
              4.2  and  42  are valid values that correspond to the compat42 shopt option and set
              the compatibility level to 42.  The current version is also a valid value.
       BASH_ENV
              Jeżeli parametr ten jest ustawiony podczas wykonywania przez bash skryptu, to  jego
              wartość   interpretowana   jest   jako   nazwa  pliku  zawierającego  polecenia  do
              zainicjowania powłoki, jak w ~/.bashrc.   Wartość  BASH_ENV  podlega  interpretacji
              parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń i interpretacjom wyrażeń arytmetycznych
              przed interpretacją jej jako  nazwy  pliku.   Zmienna  PATH  nie  jest  używana  do
              znalezienia pliku o powstałej w ten sposób nazwie.
       BASH_XTRACEFD
              Jeśli  ustawiono  liczbę całkowitą odpowiadającą poprawnemu deskryptorowi pliku, to
              bash  zapisze  wyjście  stosu  wygenerowane  gdy  set  -x  jest  włączone  do  tego
              deskryptora  pliku.  Deskryptor  pliku jest zamykany gdy BASH_XTRACEFD jest usuwana
              lub przy przypisaniu nowej wartości. Usunięcie BASH_XTRACEFD  lub  przypisanie  jej
              łańcucha  pustego  powoduje  wysłanie  stosu  na standardowe wyjście błędów. Proszę
              zauważyć, że ustawienie BASH_XTRACEFD na 2 (deskryptor  pliku  wyjścia  błędów),  a
              następnie usunięcie jej spowoduje zamknięcie standardowego wyjścia błędów.
       CDPATH Ścieżka  wyszukiwania  dla  polecenia  cd.  Jest to lista rozdzielonych dwukropkami
              katalogów, w których powłoka szuka katalogów docelowych  podanych  przez  polecenie
              cd.  Przykładową wartością jest ".:~:/usr".
       CHILD_MAX
              Ustawia  liczbę  wartości  kodów  wyjścia zakończonych procesów potomnych, które ma
              zapamiętać powłoka. Bash nie pozwoli na zmniejszenie tej wartości  poniżej  minimum
              określonego normą POSIX, istnieje również wartość maksymalna (obecnie 8192), której
              nie można przekroczyć. Minimalna wartość jest zależna od systemu.
       COLUMNS
              Używana przez polecenie wbudowane select do wyznaczenia szerokości  terminala  przy
              wypisywaniu  list  wyboru. Ustawiana automatycznie, gdy włączono opcję checkwinsize
              oraz w powłoce interaktywnej po otrzymaniu SIGWINCH.
       COMPREPLY
              Zmienna tablicowa, z której bash czyta możliwe uzupełnienia tworzone przez  funkcję
              powłoki   wywołaną   przez  usługę  programowalnego  uzupełniania  (zobacz  poniżej
              Programowalne  uzupełnianie).  Każdy  element   tablicy   zawiera   jedno   możliwe
              uzupełnienie.
       EMACS  Gdy  bash  znajdzie  opisywaną zmienną w środowisku podczas uruchamiania powłoki, z
              wartością ustawioną na "t", to przyjmuje,  że  powłoka  działa  w  buforze  powłoki
              Emacsa i wyłącza edycję wiersza.
       ENV    Expanded  and  executed  similarly  to  BASH_ENV  (see  INVOCATION  above)  when an
              interactive shell is invoked in posix mode.
       EXECIGNORE
              Lista  oddzielonych  dwukropkami  wzorców   powłoki   (zob.   Dopasowanie   wzorca)
              definiujących  listę nazw plików ignorowanych przy szukaniu poleceń za pomocą PATH.
              Pliki których pełna ścieżka pasuje do jednego z tych wzorców nie są traktowane jako
              pliki  wykonywalne  dla dopełniania i wykonywania poleceń przez PATH. Nie wpływa to
              na zachowanie poleceń [, test oraz [[. Pełne ścieżki w liście skrótów  poleceń  nie
              są przedmiotem EXECIGNORE. Tę zmienną należy używać do ignorowania plików bibliotek
              współdzielonych,  które  mają ustawione  prawo  wykonywania,  ale  nie   są plikami
              wykonywalnymi. Dopasowanie wzorców przestrzega ustawień opcji powłoki extglob.
       FCEDIT Domyślny edytor dla wbudowanego polecenia fc.
       FIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  przyrostków,  jakie  mają być ignorowane podczas
              uzupełniania nazw plików (zobacz  READLINE  poniżej).   Nazwa  pliku  o  przyrostku
              pasującym  do  jednej  z  pozycji  FIGNORE wyłączana jest z listy dopasowanych nazw
              plików.   Przykładową  wartością  jest  ".o:~"  (cytowanie  jest   niezbędne   przy
              przypisywaniu do tej zmiennej wartości zawierającej tyldy).
       FUNCNEST
              Gdy  jest  ustawiona  na  wartość  numeryczną większą od zera, definiuje maksymalny
              poziom zagnieżdżenia funkcji. Wywołania  funkcji  przekraczające  określony  poziom
              będą powodowały przerwanie bieżącego polecenia.
       GLOBIGNORE
              A  colon-separated list of patterns defining the set of file names to be ignored by
              pathname expansion.  If a file name matched by a pathname  expansion  pattern  also
              matches one of the patterns in GLOBIGNORE, it is removed from the list of matches.
       HISTCONTROL
              Lista rozdzielonych dwukropkami wartości, określającymi sposób zapisywania w liście
              historii. Jeżeli posiada wartość ignorespace,  to  wiersze  rozpoczynające  się  od
              znaku   spacji  nie  są  wprowadzane  do  listy  historii.  Jeśli  posiada  wartość
              ignoredups, to wiersze pasujące do ostatniego wiersza historii nie są  wprowadzane.
              Wartość ignoreboth łączy obie te możliwości. Wartość erasedups powoduje usunięcie z
              historii  wszystkich  wcześniejszych  wierszy,  pasujących  do   bieżącego,   przed
              zapisaniem listy. Wszystkie wartości poza wymienionymi powyżej są ignorowane. Jeśli
              zmienna ta nie jest zdefiniowana lub ma wartość inną od  powyższych,  to  wszystkie
              wiersze  przeczytane  przez  analizator  składni  zachowywane są w liście historii,
              stosownie do wartości HISTIGNORE.  Drugi  i  kolejne  wiersze  złożonego  polecenia
              wielowierszowego nie są sprawdzane i są dodawane do historii bez względu na wartość
              HISTCONTROL.
       HISTFILE
              Nazwa pliku, w którym zachowywana jest historia poleceń (zobacz HISTORIA  poniżej).
              Wartością  domyślną  jest  ~/.bash_history.  Jeśli ustawienie tej zmiennej zostanie
              skasowane, to historia poleceń nie będzie zachowana po zakończeniu pracy powłoki.
       HISTFILESIZE
              Maksymalna  liczba  wierszy  zawartych  w  pliku  historii.  Podczas  przypisywania
              wartości  tej  zmiennej, jeżeli jest to niezbędne, plik historii jest obcinany tak,
              by nie zawierał więcej wierszy, przez usunięcie najstarszych wpisów. Plik  historii
              jest także obcinany do tego rozmiaru po zapisaniu go w czasie kończenia pracy przez
              powłokę. Jeśli wartość wynosi 0, plik historii  jest  obcinany  do  zera.  Wartości
              nienumeryczne i wartości numeryczne mniejsze niż zero wstrzymują obcinanie. Powłoka
              ustawia wartość domyślną do wartości HISTSIZE  po  odczytaniu  plików  początkowych
              powłoki.
       HISTIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wzorców  służących do decydowania, jakie wiersze
              poleceń powinny być zachowane w liście historii. Każdy z wzorców zakotwiczony  jest
              na  początku  wiersza  i  musi  pasować  do całego wiersza (nie jest dodawane żadne
              niejawne `*'). Każdy z wzorców sprawdzany jest z  bieżącym  wierszem  po  wykonaniu
              kontroli  określonych  przez  HISTCONTROL.   Oprócz  zwykłych  znaków dopasowywania
              wzorców używanych przez powłokę, `&' dopasowuje poprzedni wiersz historii.  Literał
              `&'  można  uzyskać  poprzedzając  go  odwrotnym  ukośnikiem; odwrotny ukośnik jest
              usuwany przed próbą  dopasowania.  Druga  i  kolejne  wiersze  złożonego  polecenia
              wielowierszowego nie są sprawdzane i są dodawane do historii bez względu na wartość
              HISTIGNORE. Dopasowanie wzorców honoruje ustawienia opcji powłoki extglob.
       HISTSIZE
              Liczba poleceń do zapamiętania w historii poleceń (zob.  HISTORIA  poniżej).  Jeśli
              wartość  wynosi  0,  polecenia  nie  są zachowywane w historii. Wartości numeryczne
              mniejsze niż zero powodują, że każde polecenie jest zapamiętywane w historii (znosi
              limit).  Powłoka  ustawia  wartość  domyślną  500 po odczytaniu plików początkowych
              powłoki.
       HISTTIMEFORMAT
              Gdy ta zmienna jest ustawiona i nie jest pusta, jej wartość jest użyta  jak  format
              łańcucha  do strftime(3), w celu wyświetlenia pieczątki czasowej związanej z każdym
              wpisem historii, wyświetlanym przez wbudowane polecenie history. Gdy  zmienna  jest
              ustawiona, pieczątki czasowe są zapisywane do pliku historii, dzięki czemu mogą być
              zachowywane między sesjami powłoki. Używany jest wówczas znak komentarza  historii,
              aby odróżnić pieczątki czasowe od pozostałych wierszy historii.
       HOME   Katalog  domowy  bieżącego użytkownika; domyślny argument wbudowanego polecenia cd.
              Wartość tej zmiennej wykorzystywana jest też przy wykonywaniu interpretacji tyld.
       HOSTFILE
              Zawiera nazwę pliku o tym samym formacie co /etc/hosts który powinien być  czytany,
              gdy  powłoka  potrzebuje  uzupełnić  nazwę hosta.  Listę możliwych uzupełnień można
              zmieniać  podczas  pracy  powłoki.  Następnym  razem,  gdy  wykonywana  jest  próba
              uzupełnienia  nazwy  hosta  bash  dodaje  zawartość nowego pliku do już istniejącej
              listy.  Jeżeli HOSTFILE jest ustawione, ale  nie  posiada  wartości,  bash  usiłuje
              uzyskać  listę  możliwych  uzupełnień  nazw hostów czytając /etc/hosts Gdy HOSTFILE
              jest unieważniane, lista hostów jest czyszczona.
       IFS    Wewnętrzny Separator Pól (Internal Field Separator) używany do podziału na słowa po
              interpretacjach  i  dzieleniu  wierszy na słowa we wbudowanym poleceniu read.  Jego
              domyślną wartością jest ,,<spacja><tabulacja><nowalinia>”.
       IGNOREEOF
              Steruje działaniem powłoki interaktywnej przy otrzymaniu przez nią znaku  EOF  jako
              jedynego znaku wejścia. Jeżeli jest ustawiona, to jej wartość jest liczbą kolejnych
              znaków EOF jakie muszą być wpisane jako pierwsze znaki wiersza  wprowadzania  przed
              zakończeniem pracy przez bash.  Jeśli zmienna ta istnieje, ale nie zawiera wartości
              numerycznej lub nie  ma  wartości,  to  wartością  domyślną  jest  10.  Jeżeli  nie
              istnieje, to EOF wskazuje powłoce koniec wprowadzanych danych.
       INPUTRC
              Nazwa  pliku  startowego  dla  readline,  unieważniająca  domyślny  plik ~/.inputrc
              (zobacz READLINE poniżej).
       INSIDE_EMACS
              If this variable appears in the environment when the  shell  starts,  bash  assumes
              that  it  is  running  inside  an  Emacs shell buffer and may disable line editing,
              depending on the value of TERM.
       LANG   Służy   do   wyznaczania   kategorii   locale   dla   wszystkich   kategorii    nie
              wyszczególnionych przez zmienne rozpoczynające się od znaków LC_.
       LC_ALL Zmienna  ta  unieważnia wartość LANG i wszelkich innych zmiennych LC_ określających
              kategorie locale.
       LC_COLLATE
              Ta zmienna wyznacza kolejność (collation order)  używaną  przy  sortowaniu  wyników
              rozwijania  nazw plików, decyduje też o zachowaniu wielu wyrażeń, klas równoważnych
              i  sekwencje  sortowania  (collating  sequences)  w  rozwijaniu   nazw   plików   i
              dopasowywaniu wzorców.
       LC_CTYPE
              Ta  zmienna  decyduje  o interpretacji znaków i zachowaniu się klas znaków wewnątrz
              rozwijania nazw plików i dopasowywania wzorców.
       LC_MESSAGES
              Ta  zmienna  decyduje  o  ustawieniu  locale  używanym  do  tłumaczenia  ujętych  w
              cudzysłowy łańcuchów poprzedzonych znakiem $.
       LC_NUMERIC
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania liczb.
       LC_TIME
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania daty i czasu.
       LINES  Używana  przez  polecenie  wbudowane  select  do  wyznaczenia  długości kolumn przy
              wypisywaniu list wyboru.  Ustawiana automatycznie gdy włączono  opcję  checkwinsize
              oraz w powłoce interaktywnej po otrzymaniu po otrzymaniu SIGWINCH.
       MAIL   Jeżeli  parametrowi  temu jest przypisana nazwa pliku, a nie jest ustawiona zmienna
              MAILPATH, to bash informuje użytkownika o nadejściu poczty do  podanego  pliku  lub
              katalogu w formacie Maildir.
       MAILCHECK
              Określa jak często (w sekundach) bash sprawdza pocztę. Domyślnie jest to 60 sekund.
              Gdy nadchodzi pora sprawdzenia poczty,  powłoka  wykonuje  to  przed  wyświetleniem
              głównej zachęty.  Jeśli zmienna ta nie jest ustawiona lub jest ustawiona na wartość
              nie większą od zera lub zero, to powłoka wyłącza sprawdzanie poczty.
       MAILPATH
              Lista rozdzielonych dwukropkami nazw plików, w jakich  ma  być  sprawdzana  poczta.
              Można  podać  komunikat, jaki ma zostać wyświetlony, gdy do danego pliku przybędzie
              wiadomość pocztowa, przez oddzielenie nazwy pliku od komunikatu znakiem '?'.  Użyte
              w tekście komunikatu, $_ interpretowane jest jako nazwa bieżącego pliku pocztowego.
              Przykład:
              MAILPATH='/var/mail/bfox?"You have mail":~/shell-mail?"$_ has mail!"'
              Bash można skonfigurować, aby zapewnił tej zmiennej wartość domyślną (domyślnie jej
              nie  posiada),  ale  położenie  plików  pocztowych użytkownika, jakim się posługuje
              zależy od systemu (np. /var/mail/$USER).
       OPTERR Jeżeli ustawiono na wartość 1, bash wyświetla  komunikaty  o  błędach  generowanych
              przez  wbudowane  polecenie  getopts  (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).
              OPTERR inicjowane jest na 1 każdorazowo, gdy wywoływana jest powłoka lub wykonywany
              jest skrypt powłoki.
       PATH   Ścieżka  wyszukiwania poleceń. Jest to lista rozdzielanych dwukropkami katalogów, w
              których powłoka szuka poleceń (zobacz WYKONYWANIE POLECEŃ poniżej). Nazwa  katalogu
              zerowej  długości  (pusta)  oznacza katalog bieżący. Pusty katalog można podać jako
              dwa złączone dwukropki lub początkowy  albo  końcowy  dwukropek.  Domyślna  ścieżka
              zależy  od  systemu  i  ustawiana  jest  przez  administratora  instalującego bash.
              Powszechną wartością jest ``/usr/local/bin:/usr/local/sbin:/usr/bin:/usr/sbin:/bin:
              /sbin''.
       POSIXLY_CORRECT
              Jeśli  podczas uruchamiania bash w środowisku istnieje ta zmienna, to powłoka przed
              odczytem plików startowych wchodzi w tryb  posix,  tak  jakby  przy  jej  wywołaniu
              podano  opcję  --posix.  Jeśli zmienna ta zostanie ustawiona podczas pracy powłoki,
              to bash włącza tryb posix, tak jakby zostało wykonane polecenie set  -o  posix  had
              been  executed.   When the shell enters posix mode, it sets this variable if it was
              not already set.
       PROMPT_COMMAND
              If this variable is set, and is an array, the value of each set element is executed
              as a command prior to issuing each primary prompt.  If this is set but not an array
              variable, its value is used as a command to execute instead.
       PROMPT_DIRTRIM
              Gdy jest ustawiona na liczbę większa od zera, jej wartość jest używana jako  liczba
              początkowych  składowych  katalogów  do usunięcia podczas interpretowania sekwencji
              specjalnych łańcucha zachęty \w i \W (patrz poniżej ZACHĘTA POWŁOKI). Usuwane znaki
              są zastępowane wielokropkiem.
       PS0    Wartość  tego  parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA) i wyświetlana
              przez powłokę interaktywną po odczytaniu polecenia, a przed jego wykonaniem.
       PS1    Wartość tego parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA)  i używana jako
              główny łańcuch zachęty. Jego wartością domyślną jest "\s-\v\$ ".
       PS2    Wartość   tego  parametru  jest  interpretowana  jak  PS1  i  używana  jako  wtórny
              (secondary) łańcuch zachęty. Domyślnie jest to "> ".
       PS3    Wartość tego parametru służy  jako  zachęta  w  poleceniu  select  (zobacz  powyżej
              GRAMATYKA POWŁOKI).
       PS4    The value of this parameter is expanded as with PS1 and the value is printed before
              each command bash displays during an execution trace.  The first character  of  the
              expanded  value  of  PS4  is  replicated  multiple times, as necessary, to indicate
              multiple levels of indirection.  The default is “+ ”.
       SHELL  This variable expands to the full pathname to the shell.  If it is not set when the
              shell  starts,  bash  assigns  to  it the full pathname of the current user's login
              shell.
       TIMEFORMAT
              Wartość tego parametru służy jako łańcuch formatu określającego,  jak  powinna  być
              wyświetlana  informacja  o  czasach  dla  potoków poprzedzonych słowem zastrzeżonym
              time. Znak % rozpoczyna sekwencję specjalną, która jest interpretowana jako wartość
              czasu  lub  inna  informacja.  Sekwencje  specjalne i ich znaczenie są następujące;
              nawiasy kwadratowe opisują części opcjonalne.
              %%        Dosłowny znak %.
              %[p][l]R  Czas, jaki upłynął, w sekundach.
              %[p][l]U  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie użytkownika.
              %[p][l]S  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie systemowym.
              %P        Procent wykorzystania CPU, liczony jako (%U + %S) / %R.

              Opcjonalne p jest cyfrą określającą dokładność (precision), liczbę cyfr  ułamkowych
              po kropce dziesiętnej.  Wartość zero powoduje, że nie będzie wyświetlana ani kropka
              dziesiętna ani część ułamkowa.  Mogą być podane co najwyżej trzy miejsca po  kropce
              dziesiętnej;  wartości  p  większe od 3 zmieniane są na 3.  Jeżeli nie podano p, to
              używana jest wartość 3.

              Opcjonalne l określa dłuższy (longer) format wyników, zawierający minuty, w postaci
              MMmSS.FFs.  O tym, czy występuje ułamkowa część sekund decyduje wartość p.

              Jeżeli  zmienna  ta nie jest ustawiona, to bash działa tak, jakby miała ona wartość
              $'\nreal\t%3lR\nuser\t%3lU\nsys\t%3lS'. Jeżeli jej wartością jest pusty łańcuch, to
              nie  jest  wyświetlana  żadna  informacja o czasach (timing).  Podczas wyświetlania
              łańcucha formatu dodawany jest kończący znak nowej linii.
       TMOUT  Jeśli ustawione na wartość większą od  zera,  to  TMOUT  jest  interpretowane  jako
              domyślny czas oczekiwania wbudowanego read. Polecenie select kończy się, jeśli dane
              nie zostaną  wprowadzone  po  liczbie  TMOUT  sekund,  jeżeli  wejście  pochodzi  z
              terminala.  W  przypadku  powłok  interaktywnych,  wartość jest interpretowana jako
              liczba sekund określającą czas,  przez  jaki  powłoka  ma  czekać  na  wprowadzenie
              wiersza  danych  po  wyświetleniu  głównej zachęty. Bash kończy pracę po odczekaniu
              tego czasu jeśli pełen wiersz danych nie pojawił się.
       TMPDIR Jeśli jest ustawiona, bash używa jej wartości jako nazwy katalogu w  którym  tworzy
              pliki tymczasowe do użytku powłoki.
       auto_resume
              Zmienna  ta steruje sposobem interakcji powłoki z użytkownikiem i sposobem kontroli
              zadań. Jeżeli jest ustawiona, to jednowyrazowe polecenia  proste  bez  przekierowań
              traktowane  są jako aspirujące do wznowienia istniejącego zatrzymanego zadania. Nie
              pozwala  się  na  żadną  dwuznaczność;  jeśli  jest  więcej   niż   jedno   zadanie
              rozpoczynające  się  od  wpisanego  łańcucha,  wybierane  jest  zadanie, do którego
              ostatnio sięgano.  Nazwa zatrzymanego zadania,  w  tym  kontekście,  jest  wierszem
              poleceń  użytym  do  jego  uruchomienia.   Jeśli  posiada  wartość exact, to podany
              łańcuch musi pasować dokładnie do nazwy zatrzymanego zadania; Jeśli jest  ustawione
              na  substring, to podany łańcuch powinien pasować do podłańcucha nazwy zatrzymanego
              zadania.  Wartość substring zapewnia funkcjonalność analogiczną  do  identyfikatora
              zadania %? (zobacz STEROWANIE ZADANIAMI poniżej).  Jeśli ustawiono inną wartość, to
              podany łańcuch musi być  przedrostkiem  nazwy  zatrzymanego  zadania;  zapewnia  to
              funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %.
       histchars
              Dwa  lub trzy znaki sterujące interpretacją historii i podziałem na leksemy (zobacz
              poniżej  INTERPRETACJA  HISTORII).   Pierwszy  znak  jest   znakiem   interpretacji
              historii,  sygnalizującym  początek interpretacji historii, zwykle `!'.  Drugi znak
              jest znakiem szybkiego podstawiania, ("quick substitution"), służącym jako skrót do
              powtórnego   uruchamiania  poprzednio  wprowadzonego  polecenia,  podstawiającym  w
              poleceniu jeden łańcuch za inny.  Domyślnym  znakiem  szybkiego  podstawiania  jest
              `^'.  Opcjonalny, trzeci znak jest znakiem wskazującym, że pozostała część wiersza,
              w którym występuje on jako pierwszy znak słowa, jest komentarzem.   Zwykle  znakiem
              tym  jest  `#'.  Znak komentarza historii powoduje, że dla pozostałych słów wiersza
              podstawianie historii jest pomijane.  Niekoniecznie powoduje to traktowanie  reszty
              wiersza jako komentarza przez analizator składni powłoki.

   Tablice
       Bash  udostępnia  indeksowane i asocjacyjne zmienne tablicowe jednowymiarowe. Jako tablica
       może zostać użyta dowolna zmienna; wbudowane declare jawnie zadeklaruje  tablicę.  Nie  ma
       maksymalnego  rozmiaru  tablic,  ani wymagania, by wszystkie jej elementy były indeksowane
       czy przypisywane w sposób ciągły. Do tablic indeksowanych można się  odwołać  przy  pomocy
       liczb  całkowitych  (w  tym  wyrażeń arytmetycznych), począwszy od zera; natomiast tablice
       asocjacyjne używają konkretnych łańcuchów. Jeśli nie zaznaczono  inaczej,  indeksy  tablic
       indeksowanych muszą być nieujemnymi liczbami całkowitymi.

       Tablica  indeksowana  tworzona  jest  automatycznie  jeśli  wykonywane jest przypisanie do
       jakiejś zmiennej przy pomocy składni nazwa[wskaźnik]=wartość.  Wskaźnik tablicy traktowany
       jest  jako  wyrażenie  arytmetyczne,  które musi po interpretacji dać liczbę. Chcąc jawnie
       zadeklarować tablicę indeksowaną,  użyj  declare  -a  nazwa  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA
       POWŁOKI  poniżej).   declare  -a  nazwa[wskaźnik]  jest również akceptowane; wskaźnik jest
       wówczas ignorowany.

       Tablice asocjacyjne są tworzone za pomocą konstrukcji declare -A nazwa.

       Atrybuty mogą być podane do zmiennej tablicy przy  użyciu  declare  i  readonly.  Każdy  z
       atrybutów stosowany jest do wszystkich elementów tablicy.

       Arrays  are  assigned  to using compound assignments of the form name=(value1 ... valuen),
       where each value may be of the form [subscript]=string.  Indexed array assignments do  not
       require  anything  but  string.   Each  value  in the list is expanded using all the shell
       expansions described below under EXPANSION.  When assigning  to  indexed  arrays,  if  the
       optional  brackets  and  subscript  are supplied, that index is assigned to; otherwise the
       index of the element assigned is the last index assigned to by  the  statement  plus  one.
       Indexing starts at zero.

       When  assigning  to an associative array, the words in a compound assignment may be either
       assignment statements, for which the subscript is required, or a list  of  words  that  is
       interpreted  as  a sequence of alternating keys and values: name=( key1 value1 key2 value2
       ...).  These are treated identically to  name=(  [key1]=value1  [key2]=value2  ...).   The
       first word in the list determines how the remaining words are interpreted; all assignments
       in a list must be of the same type.  When using key/value  pairs,  the  keys  may  not  be
       missing or empty; a final missing value is treated like the empty string.

       Składnia  ta jest akceptowana także przy poleceniu wbudowanym declare. Pojedyncze elementy
       tablicy można przypisać za pomocą składni  nazwa[wskaźnik]=wartość  wprowadzonej  powyżej.
       Jeśli  wskaźnik  da  po  interpretacji  liczbę  mniejszą  od  zera,  to  jest używany jako
       przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik -1 odnosi  się  więc  do
       ostatniego elementu tablicy).

       The  +=  operator  will  append  to  an  array  variable when assigning using the compound
       assignment syntax; see PARAMETERS above.

       Do elementu tablicy można odwoływać się używając ${nazwa[wskaźnik]}. Nawiasy są  wymagane,
       by  uniknąć  konfliktów  z  rozwijaniem  nazw  plików.  Jeśli wskaźnikiem jest @ lub *, to
       powyższe słowo interpretowane jest jako wszystkie elementy nazwy.  Wskaźniki te różnią się
       tylko  wtedy,  gdy  słowo  pojawia się w cudzysłowach.  Jeśli słowo ujęto w cudzysłowy, to
       ${nazwa[*]} interpretowane jest jako pojedyncze  słowo  o  wartości  wszystkich  elementów
       tablicy   rozdzielonych   pierwszym  znakiem  zmiennej  specjalnej  IFS,  zaś  ${nazwa[@]}
       interpretuje każdy z elementów  nazwa  jako  odrębne  słowo.  Jeśli  brak  jest  elementów
       tablicy,  to  ${nazwa[@]}  interpretowane  jest  jako  nic.  Jeśli wewnątrz słowa zachodzi
       interpretacja (ujęta w cudzysłowy), to pierwszy zinterpretowany parametr  jest  łączony  z
       początkiem  oryginalnego słowa, a interpretacja ostatniego parametru jest łączona z końcem
       oryginalnego słowa. Jest to zachowanie analogiczne do interpretacji parametrów specjalnych
       *  i @ (zobacz powyżej Parametry specjalne).  ${#nazwa[wskaźnik]} interpretowane jest jako
       długość ${nazwa[wskaźnik]}. Jeśli wskaźnikiem jest * lub @, to interpretacją  jest  liczba
       elementów  w  tablicy. Jeśli wskaźnik da po interpretacji liczbę mniejszą od zera, to jest
       używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik  -1  odnosi
       się więc do ostatniego elementu tablicy).

       Odwoływanie  się do zmiennej tablicowej bez podania wskaźnika jest równoważne odwołaniu do
       elementu numer zero. Każde odwołanie do zmiennej przy podaniu prawidłowego wskaźnika  jest
       poprawne; bash utworzy tablicę jeśli będzie to konieczne.

       Zmienna  tablicowa  jest  ustawiona,  jeśli do wskaźnika przypisano wartość. Łańcuch pusty
       jest poprawną wartością.

       Można  pozyskać  zarówno  Klucze  (wskaźniki)  tablicy  jak  i  wartości.  ${!nazwa[@]}  i
       ${!nazwa[*]} są interpretowane jako wskaźniki przypisane do zmiennej nazwa tablicy. expand
       to the indices assigned in array variable name. Gdy zastosowany  jest  cudzysłów,  powłoka
       zachowuje  się  podobnie  jak  w  przypadku  interpretacji  specjalnych parametrów @ i * w
       cudzysłowach.

       The unset builtin is used to destroy arrays.  unset  name[subscript]  destroys  the  array
       element  at index subscript, for both indexed and associative arrays.  Negative subscripts
       to indexed arrays are interpreted as described above.  Unsetting the last  element  of  an
       array  variable  does not unset the variable.  unset name, where name is an array, removes
       the entire array.  unset name[subscript], where subscript is * or @,  behaves  differently
       depending  on  whether name is an indexed or associative array.  If name is an associative
       array, this unsets the element with subscript * or @.  If name is an indexed array,  unset
       removes all of the elements but does not remove the array itself.

       When  using  a  variable  name  with a subscript as an argument to a command, such as with
       unset, without using the word expansion syntax described above, the argument is subject to
       pathname expansion.  If pathname expansion is not desired, the argument should be quoted.

       Każde  z  wbudowanych  declare,  local  i readonly akceptuje opcję -a do określania tablic
       indeksowanych i opcję -A do określania tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie  opcje,  to
       pierwszeństwo ma -A. Polecenie read akceptuje opcję -a do przypisywania tablicy listy słów
       przeczytanych ze standardowego wejścia.  set i declare wyświetlają  wartości  tablicowe  w
       sposób umożliwiający ponowne ich użycie w przypisaniach.

INTERPRETACJA

       Interpretacja  wykonywana  jest  na  wierszu  poleceń po jego podziale na słowa.  Istnieje
       siedem rodzajów wykonywanych  interpretacji:  interpretacja  nawiasów  (brace  expansion),
       interpretacja  tyld  (tilde  expansion), podstawianie parametrów i interpretacja zmiennych
       (parameter and variable expansion), podstawienie wyników poleceń  (command  substitution),
       interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych  (arithmetic  expansion),  podział  na  słowa (word
       splitting)  i rozwinięcie nazw plików (pathname expansion).

       Kolejność  interpretacji:  interpretacja  nawiasów,  interpretacja   tyld,   interpretacja
       parametrów  i  zmiennych,  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych  i  podstawianie wyników
       poleceń (wykonywane od lewej do prawej), podział na słowa i rozwijanie nazw ścieżek.

       Na  systemach  potrafiących  to  obsłużyć,  istnieje  dodatkowa  dostępna   interpretacja:
       podstawienie  wyników  procesów (process substitution). Jest to przeprowadzane w tym samym
       czasie, jak  interpretacja  tyld,  parametrów,  zmiennych  i  wyrażeń arytmetycznych  oraz
       poleceń.

       Po  przeprowadzeniu  tych  interpretacji  znaki  cytowania  obecne  w pierwotnym słowie są
       usuwane, chyba że same zostały zacytowane (usunięcie cytowań).

       Only brace expansion, word splitting, and pathname expansion can increase  the  number  of
       words  of the expansion; other expansions expand a single word to a single word.  The only
       exceptions to this are the expansions of "$@" and "${name[@]}", and, in most cases, $* and
       ${name[*]} as explained above (see PARAMETERS).

   Interpretacja nawiasów
       Interpretacja nawiasów jest mechanizmem, przez który mogą być generowane dowolne łańcuchy.
       Mechanizm ten przypomina rozwinięcia nazw plików, ale generowane nazwy  plików  nie  muszą
       określać  plików  istniejących. Wzorce, mające podlegać interpretacji nawiasów mają postać
       opcjonalnej preambuły,  po  której  występują  serie  separowanych  przecinkami  łańcuchów
       pomiędzy  parą  nawiasów klamrowych, po których następuje opcjonalny dopisek (postscript).
       Preambuła stanowi przedrostek dla każdego z łańcuchów zawartych  w  nawiasach,  a  dopisek
       dodawany jest do każdego łańcucha wynikowego, przy interpretacji od lewej do prawej.

       Interpretacja  nawiasów  może  być zagnieżdżana. Wyniki każdego zinterpretowanego łańcucha
       nie są sortowane; zachowywana jest kolejność od lewej do prawej.  Na  przykład,  a{d,c,b}e
       interpretowane jest jako "ade ace abe".

       A  sequence expression takes the form {x..y[..incr]}, where x and y are either integers or
       single letters, and incr, an  optional  increment,  is  an  integer.   When  integers  are
       supplied,  the  expression  expands  to  each number between x and y, inclusive.  Supplied
       integers may be prefixed with 0 to force each term to have the same width.  When either  x
       or  y  begins  with a zero, the shell attempts to force all generated terms to contain the
       same number of digits, zero-padding where  necessary.   When  letters  are  supplied,  the
       expression  expands  to each character lexicographically between x and y, inclusive, using
       the default C locale.  Note that both x and y  must  be  of  the  same  type  (integer  or
       letter).   When the increment is supplied, it is used as the difference between each term.
       The default increment is 1 or -1 as appropriate.

       Interpretacja nawiasów wykonywana jest przed innymi rodzajami  interpretacji,  a  znaki  o
       specjalnym  znaczeniu  dla  innych  interpretacji  są  zachowywane  w  wyniku. Jest ściśle
       tekstowa. Bash nie stosuje żadnej interpretacji składniowej do kontekstu interpretacji czy
       tekstu pomiędzy nawiasami.

       A  correctly-formed  brace expansion must contain unquoted opening and closing braces, and
       at least one unquoted comma or a valid sequence expression.  Any incorrectly formed  brace
       expansion is left unchanged.  A { or , may be quoted with a backslash to prevent its being
       considered part of a brace expression.  To avoid conflicts with parameter  expansion,  the
       string  ${  is  not  considered eligible for brace expansion, and inhibits brace expansion
       until the closing }.

       Typowym zastosowaniem tej konstrukcji jest skrót, wtedy gdy wspólny przedrostek  łańcuchów
       do utworzenia jest dłuższy niż w powyżej podanym przykładzie, np.:

              mkdir /usr/local/src/bash/{old,new,dist,bugs}
       lub
              chown root /usr/{ucb/{ex,edit},lib/{ex?.?*,how_ex}}

       Interpretacja  nawiasów  wprowadza  niewielką niezgodność z historycznymi wersjami sh.  sh
       nie traktuje nawiasów otwierających i zamykających w specjalny sposób  gdy  pojawiają  się
       one jako część słowa, i zachowuje je w wyniku.  W bash konsekwencją interpretacji nawiasów
       jest usuwanie nawiasów ze słów.  Na przykład,  słowo  wprowadzone  do  sh  jako  plik{1,2}
       pojawi  się  w  identycznej  postaci na wyjściu. To samo słowo po interpretacji przez bash
       daje plik1 plik2.  Jeżeli pożądana jest ścisła zgodność z sh, uruchom bash z opcją +B  lub
       wyłącz  interpretację  nawiasów  przy  pomocy  opcji  +B  polecenia  set (zobacz WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Interpretacja tyldy
       Jeżeli  słowo  rozpoczyna  się  niecytowanym  znakiem  tyldy  (`~'),  to  wszystkie  znaki
       poprzedzające  pierwszy  niecytowany  ukośnik  (lub  wszystkie znaki, gdy nie ma ukośnika)
       uważane są za przedrostek tyldy (tilde-prefix).  Jeżeli  żaden  ze  znaków  w  przedrostku
       tyldy  nie  jest  cytowany,  to  jego  znaki następujące po znaku tyldy traktowane są jako
       możliwa nazwa logowania (login name).  Jeśli ta nazwa logowania jest łańcuchem pustym,  to
       tylda  zastępowana jest wartością parametru powłoki HOME.  Jeżeli HOME nie jest ustawione,
       to podstawiany  jest  za  nie  katalog  domowy  użytkownika  uruchamiającego  powłokę.   W
       przeciwnym  wypadku,  przedrostek  tyldy zastępowany jest katalogiem domowym skojarzonym z
       określoną nazwą logowania.

       Jeśli przedrostkiem tyldy jest `~+', to jest on zastępowany wartością zmiennej PWDpowłoki.
       Jeśli  przedrostkiem  tyldy  jest  `~-', to jest on zastępowany wartością zmiennej powłoki
       OLDPWD, jeśli jest ona ustawiona.  Jeżeli  występujące  w  przedrostku  po  tyldzie  znaki
       składają  się z liczby N, opcjonalnie poprzedzonej przez `+' lub `-', to przedrostek tyldy
       zastępowany jest odpowiednim elementem stosu katalogów, jaki  zostałby  wyświetlony  przez
       wbudowane  dirs,  wywołane  z  przedrostkiem  tyldy jako argumentem.  Jeżeli w przedrostku
       tyldy znaki występujące po tyldzie składają się z liczby bez początkowego `+' lub `-',  to
       przyjmowane jest `+'.

       Jeśli  nazwa  logowania  jest  nieprawidłowa  lub interpretacja tyldy nie powiodła się, to
       słowo z tyldą pozostaje niezmienione.

       Każde z przypisań do zmiennej sprawdzane jest na obecność niecytowanych przedrostków tyldy
       występujących  bezpośrednio  po  : lub =.  W tych przypadkach również jest wykonywana jest
       interpretacja tyldy.  Na skutek tego, można posługiwać się  nazwami  plików  z  tyldami  w
       przypisaniach do PATH, MAILPATH i CDPATH, a powłoka przypisze zinterpretowaną wartość.

       Bash  also  performs  tilde  expansion  on  words  satisfying  the  conditions of variable
       assignments (as described above under PARAMETERS)  when they appear as arguments to simple
       commands.   Bash  does not do this, except for the declaration commands listed above, when
       in posix mode.

   Podstawianie parametrów
       Znak `$' wprowadza podstawianie parametrów, podstawianie wyników poleceń  i  interpretację
       wyrażeń  arytmetycznych.  Podlegająca  interpretacji  nazwa  parametru lub symbol mogą być
       ujęte w nawiasy klamrowe, które  są  opcjonalne,  ale  służą  do  ochrony  interpretowanej
       zmiennej  przed  znakami,  jakie  występują  bezpośrednio  po niej, a które mogłyby zostać
       zinterpretowane jako część nazwy.

       Gdy używane są nawiasy, pasującym nawiasem kończącym  jest  pierwszy  `}',  nie  chroniony
       przez odwrotny ukośnik, nie znajdujący się wewnątrz cytowanego łańcucha ani nie osadzony w
       wyrażeniu arytmetycznym, podstawieniu wyniku polecenia czy podstawieniu parametru.

       ${parametr}
              Podstawiana  jest  wartość  parametru.  Nawiasy  wymagane  są  gdy  parametr   jest
              parametrem  pozycyjnym  o więcej niż jednej cyfrze, lub gdy po parametrze występuje
              znak, który nie powinien być interpretowany jako część jego  nazwy.  Parametr  jest
              parametrem   powłoki  opisanych  powyżej  PARAMETRY  lub  odniesieniem  do  tablicy
              (Tablice).

       If the first character of parameter is an exclamation point (!), and parameter  is  not  a
       nameref,  it  introduces  a level of indirection.  Bash uses the value formed by expanding
       the rest of parameter as the new parameter; this is then expanded and that value  is  used
       in  the  rest of the expansion, rather than the expansion of the original parameter.  This
       is known as indirect expansion.  The  value  is  subject  to  tilde  expansion,  parameter
       expansion,  command  substitution,  and  arithmetic expansion.  If parameter is a nameref,
       this expands to the name of the parameter referenced by parameter  instead  of  performing
       the complete indirect expansion.  The exceptions to this are the expansions of ${!prefix*}
       and ${!name[@]} described below.  The exclamation point must immediately follow  the  left
       brace in order to introduce indirection.

       W  każdym  z  poniższych  przypadków,  słowo  podlega  interpretacji  tyldy,  podstawianiu
       parametrów, podstawianiu wyników poleceń i interpretacji wyrażeń arytmetycznych.

       Gdy nie przeprowadza interpretacji podłańcuchów, za pomocą opisanych poniżej  formuł  (np.
       :-)  bash  sprawdza  czy  parametr  nie  jest pusty lub nieustawiony. Pominięcie dwukropka
       skutkuje sprawdzeniem jedynie tego, czy parametr nie jest nieustawiony.

       ${parametr:-słowo}
              Używa  wartości  domyślnych.  Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to
              podstawiane  jest  zinterpretowane  słowo.   W  przeciwnym  razie, podstawiana jest
              wartość parametru.
       ${parametr:=słowo}
              Przypisuje wartości domyślne.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty, to jest
              mu   przypisywane   zinterpretowane  słowo.   Następnie  podstawiana  jest  wartość
              parametru.  Nie można w ten sposób przypisywać wartości parametrom  pozycyjnym  ani
              parametrom specjalnym.
       ${parametr:?słowo}
              Wyświetla błąd jeśli pusty lub nieustawiony.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub
              pusty, to na standardowe wyjście błędów zapisywane jest zinterpretowane słowo  (lub
              komunikat  o takim wyniku, jeśli brak słowa).  Jeśli powłoka nie jest interaktywna,
              to kończy pracę.  W przeciwnym wypadku, podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:+słowo}
              Używa wartości alternatywnej.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty, to  nic
              nie jest podstawiane, w przeciwnym razie podstawiane jest zinterpretowane słowo.
       ${parametr:przesunięcie}
       ${parametr:przesunięcie:długość}
              Substring  Expansion.  Expands to up to length characters of the value of parameter
              starting at the character specified by offset.  If parameter is @ or *, an  indexed
              array  subscripted  by  @ or *, or an associative array name, the results differ as
              described below.  If length is omitted, expands to the substring of  the  value  of
              parameter starting at the character specified by offset and extending to the end of
              the value.  length and offset are arithmetic expressions (see ARITHMETIC EVALUATION
              below).

              Jeśli  przesunięcie wyniesie mniej niż zero, wartość jest używana jako przesunięcie
              w znakach od końca wartości parametru. Jeśli długość wyniesie mniej niż zero,  jest
              interpretowana  jako przesunięcie w znakach od końca wartości parametru, a nie jako
              liczba znaków, a interpretacja będzie dotyczyć znaków pomiędzy przesunięciem i  tym
              wynikiem.  Proszę zauważyć, że ujemne przesunięcie musi być oddzielone od dwukropka
              przynajmniej jedną spacją aby zapobiec pomyleniu z wyrażeniem :-.

              If parameter is @ or *, the result is length  positional  parameters  beginning  at
              offset.   A  negative  offset  is  taken  relative to one greater than the greatest
              positional parameter,  so  an  offset  of  -1  evaluates  to  the  last  positional
              parameter.   It  is  an  expansion  error if length evaluates to a number less than
              zero.

              Jeśli parametr jest nazwą tablicy indeksowanej z wskaźnikiem @ lub *,  to  wynikiem
              jest  długość  elementów  tablicy  poczynając  od  ${parametr[przesunięcie]}. Jeśli
              wskaźnik da po  interpretacji  liczbę  mniejszą  od  zera,  to  jest  używany  jako
              przesunięcie  od  maksymalnego  indeksu  tablicy  plus  jeden. Jeśli długość będzie
              mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Interpretacja  podłańcucha  zastosowana  do  tablicy  asocjacyjnej  da   w   wyniku
              niezdefiniowany rezultat.

              Indeksowanie  podłańcuchów  zaczyna  się  od  zera,  chyba  że używane są parametry
              pozycyjne, wówczas indeksy liczy się domyślnie od 1. Jeśli przesunięcie wyniesie  0
              i użyje się parametrów pozycyjnych, do listy włącza się na początku $0.

       ${!przedrostek*}
       ${!przedrostek@}
              Nazywa pasujący przedrostek. Rozwija się w listę nazw tych zmiennych, których nazwy
              rozpoczynają się od przedrostka, rozdzielonych od siebie pierwszym znakiem zmiennej
              specjalnej  IFS.  Jeśli używane jest @, a interpretacja jest ujęta w cudzysłowy, to
              każda nazwa zmiennej jest interpretowana jako oddzielne słowo.

       ${!nazwa[@]}
       ${!nazwa[*]}
              Lista kluczy z tablicy. Jeśli nazwa jest zmienną tablicową, jest rozwijana do listy
              wskaźników  (kluczy)  tablicowych  przypisanych  do  nazwy.  Jeśli  nazwa  nie jest
              tablicą, interpretowana jest do 0, jeśli nazwa jest ustawiona lub pozostaje pusta w
              przeciwnym  wypadku.  Gdy  używane jest !, a interpretacja jest ujęta w cudzysłowy,
              każdy klucz jest rozwijany do oddzielnego słowa.

       ${#parametr}
              Długość parametru. Podstawiana jest długość, w znakach, wartości parametru.  Jeżeli
              parametrem  jest  *  lub @, wartość podstawiana jest liczbą parametrów pozycyjnych.
              Jeżeli  parametr  jest  nazwą  tablicy  o  indeksowanej  przez  *  lub  @,  wartość
              podstawiana jest liczbą elementów tablicy.

       ${parametr#słowo}
       ${parametr##słowo}
              Remove  matching prefix pattern.  The word is expanded to produce a pattern just as
              in pathname expansion, and matched against the expanded value  of  parameter  using
              the  rules  described  under  Pattern  Matching  below.  If the pattern matches the
              beginning of the value of parameter, then  the  result  of  the  expansion  is  the
              expanded  value  of  parameter with the shortest matching pattern (the “#” case) or
              the longest matching pattern (the “##” case) deleted.  If parameter is @ or *,  the
              pattern  removal operation is applied to each positional parameter in turn, and the
              expansion is the resultant list.  If parameter is  an  array  variable  subscripted
              with  @  or *, the pattern removal operation is applied to each member of the array
              in turn, and the expansion is the resultant list.

       ${parametr%słowo}
       ${parametr%%słowo}
              Remove matching suffix pattern.  The word is expanded to produce a pattern just  as
              in  pathname  expansion,  and matched against the expanded value of parameter using
              the rules described under  Pattern  Matching  below.   If  the  pattern  matches  a
              trailing  portion  of  the  expanded  value  of  parameter,  then the result of the
              expansion is the expanded value of parameter with  the  shortest  matching  pattern
              (the  “%”  case)  or  the  longest  matching  pattern  (the “%%” case) deleted.  If
              parameter is @ or *, the pattern removal operation is applied  to  each  positional
              parameter  in  turn,  and  the expansion is the resultant list.  If parameter is an
              array variable subscripted with @ or *, the pattern removal operation is applied to
              each member of the array in turn, and the expansion is the resultant list.

       ${parametr/wzorzec/łańcuch}
       ${parameter//pattern/string}
       ${parameter/#pattern/string}
       ${parameter/%pattern/string}
              Pattern  substitution.   The  pattern  is  expanded to produce a pattern just as in
              pathname expansion.  Parameter is expanded and the longest match of pattern against
              its value is replaced with string.  string undergoes tilde expansion, parameter and
              variable expansion, arithmetic expansion, command  and  process  substitution,  and
              quote  removal.   The  match  is  performed using the rules described under Pattern
              Matching below.  In the first form above, only the first  match  is  replaced.   If
              there are two slashes separating parameter and pattern (the second form above), all
              matches of pattern are replaced with string.  If pattern  is  preceded  by  #  (the
              third  form  above),  it  must  match  at  the  beginning  of the expanded value of
              parameter.  If pattern is preceded by % (the fourth form above), it must  match  at
              the  end  of  the expanded value of parameter.  If the expansion of string is null,
              matches of pattern are deleted.  If string is null, matches of pattern are  deleted
              and the / following pattern may be omitted.

              If  the  patsub_replacement  shell  option  is  enabled  using  shopt, any unquoted
              instances of & in string are replaced with the matching portion of pattern.

              Quoting any part of string inhibits replacement in  the  expansion  of  the  quoted
              portion,  including  replacement strings stored in shell variables.  Backslash will
              escape & in string; the backslash is removed in order to permit a literal & in  the
              replacement  string.   Backslash can also be used to escape a backslash; \\ results
              in a literal backslash in the replacement.  Users should take  care  if  string  is
              double-quoted   to   avoid   unwanted   interactions   between  the  backslash  and
              double-quoting, since backslash has special meaning within double quotes.   Pattern
              substitution  performs  the  check  for  unquoted  &  after expanding string; shell
              programmers should quote any occurrences of & they want to be  taken  literally  in
              the  replacement  and  ensure  any  instances  of  &  they  want to be replaced are
              unquoted.

              If the nocasematch shell option is enabled, the match is performed  without  regard
              to  the  case  of  alphabetic characters.  If parameter is @ or *, the substitution
              operation is applied to each positional parameter in turn, and the expansion is the
              resultant  list.   If  parameter  is an array variable subscripted with @ or *, the
              substitution operation is applied to each member of the  array  in  turn,  and  the
              expansion is the resultant list.

       ${parametr^wzorzec}
       ${parametr^^wzorzec}
       ${parametr,wzorzec}
       ${parametr,,wzorzec}
              Modyfikacja  wielkości znaków. Ta interpretacja modyfikuje wielkość zawartych liter
              zgodnie z parametrem. Wzorzec jest interpretowany  w  taki  sposób,  jak  czyni  to
              rozwijanie  nazw  plików.  Każdy  znak  w  interpretowanej  wartości parametru jest
              sprawdzany ze wzorcem i jeśli do niego  pasuje,  wielkość  litery  jest  zmieniana.
              Wzorzec  nie  powinien  dopasowywać więcej niż jednego znaku. Operator ^ konwertuje
              małe litery pasujące do wzorca na wielkie, operator , działa  odwrotnie.  ^^  i  ,,
              konwertują  każdy  dopasowany  znak  interpretowanej  wartości,  natomiast  ^  i  ,
              konwertują jedynie jej pierwszy znak. Jeśli nie podano wzorca, to przyjmuje się  za
              niego  ?,  co powoduje dopasowanie każdego znaku. Jeśli parametrem jest @ lub *, to
              operacja podstawiania stosowana jest do każdego po kolei parametru pozycyjnego, zaś
              wynikiem  interpretacji jest powstała lista.  Jeśli parametr jest zmienną tablicową
              indeksowaną przez @ lub *, operacja podstawiania jest przeprowadzana  po  kolei  na
              każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr@operator}
              Przekształcenie  parametrów.  Ta  interpretacja jest albo przekształceniem wartości
              parametrów,  albo  informacji  o  samych  parametrach,  w  zależności  od  wartości
              operatora. Każdy operator jest pojedynczą literą:

              U      The  expansion  is  a  string  that is the value of parameter with lowercase
                     alphabetic characters converted to uppercase.
              u      The expansion is a string that is the value  of  parameter  with  the  first
                     character converted to uppercase, if it is alphabetic.
              L      The  expansion  is  a  string  that is the value of parameter with uppercase
                     alphabetic characters converted to lowercase.
              Q      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru cytowany  w  formacie,
                     jaki może być ponownie wykorzystany jako wejście powłoki.
              E      The  expansion  is  a  string  that is the value of parameter with backslash
                     escape sequences expanded as with the $'...' quoting mechanism.
              P      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru taką, jaką byłby  jako
                     łańcuch zachęty (zob. poniżej ZACHĘTA).
              A      Interpretacją jest  łańcuch  w  postaci  z  jaką  instrukcja przypisania lub
                     polecenie  declare  przy  interpretacji  odtworzyła  by  parametr   z   jego
                     atrybutami i wartością.
              K      Produces a possibly-quoted version of the value of parameter, except that it
                     prints the values of indexed and associative arrays as a sequence of  quoted
                     key-value pairs (see Arrays above).
              a      Interpretacją jest  łańcuch  składający się z wartości flag reprezentujących
                     atrybuty parametru.
              k      Like the K transformation, but expands the keys and values  of  indexed  and
                     associative arrays to separate words after word splitting.

              If  parameter  is  @ or *, the operation is applied to each positional parameter in
              turn, and the expansion is the resultant list.  If parameter is an  array  variable
              subscripted  with  @  or *, the operation is applied to each member of the array in
              turn, and the expansion is the resultant list.

              Na wyniku interpretacji jest przeprowadzany podział na słowa oraz rozwinięcie  nazw
              plików zgodnie z opisem poniżej.

   Podstawianie wyników poleceń
       Podstawianie   wyników  poleceń  (command  substitution)  pozwala  na  zastępowanie  nazwy
       polecenia wyjściem (wynikiem) z jego działania.  Posiada dwie postaci:

              $(polecenie)
       lub
              `polecenie`

       Bash wykonuje interpretację wykonując  polecenie  w  środowisku  podpowłoki  i  zastępując
       podstawiane  polecenie  jego  utworzonym  standardowym  wyjściem,  z  usuniętymi końcowymi
       znakami nowej linii.  Zawarte wewnątrz wyniku znaki nowej linii nie są usuwane,  ale  mogą
       być  usunięte  podczas podziału na słowa.  Podstawienie wyniku polecenia $(cat plik) można
       zastąpić równoważnym, ale szybszym $(< plik).

       Gdy używane jest podstawianie w starym stylu, z użyciem  odwrotnych  apostrofów,  odwrotny
       ukośnik  zachowuje  swe  znaczenie  dosłowne, z wyjątkiem przypadków, gdy jest poprzedzony
       przez $, ` lub \.  Pierwszy odwrotny apostrof (`)  nie  poprzedzony  odwrotnym  ukośnikiem
       kończy  podstawianie  wyniku  polecenia.   Podczas posługiwania się postacią $(polecenie),
       polecenie tworzą wszystkie znaki pomiędzy nawiasami; żaden nie jest traktowany specjalnie.

       Podstawianie wyników poleceń  może  być  zagnieżdżane.  W  celu  zagnieżdżenia  postaci  z
       odwrotnymi  apostrofami  zabezpiecz  wewnętrzne  przed  interpretacją  używając odwrotnych
       ukośników.

       Jeżeli  podstawianie  pojawia  się  wewnątrz  cudzysłowów,  to  na   wynikach   nie   jest
       przeprowadzany podział na słowa ani rozwinięcie nazw plików.

   Interpretacja wyrażeń arytmetycznych
       Interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych  pozwala  na  obliczanie  wyrażeń  arytmetycznych i
       podstawianie wyniku. Format interpretacji arytmetycznej:

              $((wyrażenie))

       Stary format $[wyrażenie] jest przestarzały i  zostanie  usunięty  w  przyszłych  wersjach
       basha.

       The  expression  undergoes  the  same  expansions  as if it were within double quotes, but
       double quote characters in expression are not treated  specially  and  are  removed.   All
       tokens  in  the expression undergo parameter and variable expansion, command substitution,
       and quote removal.  The result is treated as the arithmetic expression  to  be  evaluated.
       Arithmetic expansions may be nested.

       Interpretacja  przeprowadzana jest zgodnie z zasadami podanymi poniżej w sekcji OBLICZENIA
       ARYTMETYCZNE.   Jeżeli  wyrażenie  jest   nieprawidłowe,   bash   wypisuje   komunikat   o
       niepowodzeniu i nie występuje żadne podstawienie.

   Podstawianie wyników procesów (Process substitution)
       Podstawianie  wyników procesów pozwala na odnoszenie się do wejścia lub wyjścia procesu za
       pomocą nazwy pliku. Przybiera ono postać <(lista) lub >(lista).  Proces lista  uruchamiany
       asynchronicznie,  a  jego  wejście  i  wyjście  pojawia  się  jako  nazwa  pliku. W wyniku
       interpretacji nazwa tego pliku przesyłana jest jako argument bieżącego  polecenia.  Jeżeli
       posłużono  się postacią >(lista), zapis do pliku będzie stanowić wejście dla listy. Jeżeli
       posłużono się postacią <(lista), plik przekazany jako argument powinien zostać odczytany w
       celu  uzyskania  wyjścia listy. Podstawianie wyników procesów jest obsługiwane w systemach
       wspierających potoki nazwane (FIFO) lub metodę nazywania otwartych plików /dev/fd.

       Gdy  jest  to  możliwe,  podstawianie  wyników  procesu  wykonywane  jest  równocześnie  z
       interpretacją  parametrów  i  zmiennych,  podstawianiem  wyników  poleceń  i interpretacją
       wyrażeń arytmetycznych.

   Podział na słowa
       Powłoka przeszukuje wyniki interpretacji parametrów, podstawiania poleceń i  interpretacji
       wyrażeń   arytmetycznych,   które   nie   pojawiają   się  wewnątrz  cudzysłowów,  w  celu
       przeprowadzenia podziału na słowa.

       Powłoka  traktuje  każdy  znak  IFS  jak  separator  i  dzieli  na  słowa  wyniki   innych
       interpretacji,  używając  ich jako separatorów pól. Jeżeli IFS nie jest ustawione lub jego
       wartością  jest  dokładnie  <spacja><tab><nowalinia>,  wartość  domyślna,   to   sekwencje
       składające  się  ze  <spacji>,  <tabulatora>  i  <nowejlinii>  na początku i końcu wyników
       poprzednich interpretacji są ignorowane, a do podziału na słowa  służy  dowolna  sekwencja
       znaków  IFS,  jeżeli  nie  znajduje się na początku lub końcu.  Jeżeli IFS posiada wartość
       inną niż domyślna, to sekwencje białych znaków spacji i tabulacji i znaku  nowego  wiersza
       są ignorowane na początku i końcu słowa, dopóki biały znak występuje w wartości IFS (biały
       znak IFS).  Inne znaki  w  IFS  nie  będące  białymi  znakami  IFS,  łącznie  z  dowolnymi
       przyległymi  białymi  znakami  IFS,  ograniczają  pole.  Sekwencja białych znaków IFS jest
       również traktowana jako ogranicznik.  Jeśli IFS jest łańcuchem pustym,  to  nie  występuje
       podział na słowa.

       Jawnie puste argumenty ("" lub '') są pozostawiane i przekazywane do poleceń jako łańcuchy
       puste. Niecytowane argumenty puste niejawnie, wynikające z  interpretacji  parametrów  nie
       posiadających  wartości,  są  usuwane.   Jeśli  parametr  bez wartości interpretowany jest
       wewnątrz cudzysłowów, to wynikiem jest argument pusty i jest on zachowywany i przekazywany
       do  poleceń  jako łańcuchy puste. Gdy cytowany pusty argument pojawi się jako część słowa,
       którego interpretacja jest niepusta, pusty argument jest usuwany tj. słowo -d'' staje  się
       -d po przeprowadzeniu podziału na słowa i usunięciu pustych argumentów.

       Zauważ, że jeśli nie występuje interpretacja, to nie jest również wykonywany podział.

   Rozwijanie nazw plików (Pathname Expansion)
       After  word  splitting,  unless  the  -f option has been set, bash scans each word for the
       characters *, ?, and [.  If one of these characters appears, and is not quoted,  then  the
       word  is  regarded  as  a  pattern,  and  replaced  with  an alphabetically sorted list of
       filenames matching the pattern (see Pattern Matching below).  If no matching filenames are
       found,  and  the shell option nullglob is not enabled, the word is left unchanged.  If the
       nullglob option is set, and no matches are found, the word is removed.   If  the  failglob
       shell option is set, and no matches are found, an error message is printed and the command
       is not executed.  If the shell option  nocaseglob  is  enabled,  the  match  is  performed
       without  regard  to  the  case  of  alphabetic  characters.   Note  that  when using range
       expressions like [a-z] (see below), letters of the other case may be  included,  depending
       on the setting of LC_COLLATE. When a pattern is used for pathname expansion, the character
       “.” at the start of a name or immediately following a slash must  be  matched  explicitly,
       unless the shell option dotglob is set.  In order to match the filenames “.” and “..”, the
       pattern must begin with “.”  (for  example,  “.?”),  even  if  dotglob  is  set.   If  the
       globskipdots  shell  option is enabled, the filenames “.” and “..” are never matched, even
       if the pattern begins with a “.”.  When not matching pathnames, the “.”  character is  not
       treated  specially.   When matching a pathname, the slash character must always be matched
       explicitly by a slash in the pattern, but in other matching contexts it can be matched  by
       a  special  pattern  character  as  described  below  under  Pattern  Matching.   See  the
       description of shopt  below  under  SHELL  BUILTIN  COMMANDS  for  a  description  of  the
       nocaseglob, nullglob, globskipdots, failglob, and dotglob shell options.

       The  GLOBIGNORE  shell  variable  may be used to restrict the set of file names matching a
       pattern.  If GLOBIGNORE is set, each matching file name  that  also  matches  one  of  the
       patterns  in  GLOBIGNORE is removed from the list of matches.  If the nocaseglob option is
       set, the matching against the patterns in GLOBIGNORE is performed without regard to  case.
       The  filenames  “.”  and  “..”  are  always  ignored  when GLOBIGNORE is set and not null.
       However, setting GLOBIGNORE to a non-null value has the effect  of  enabling  the  dotglob
       shell  option,  so  all  other  filenames beginning with a “.” will match.  To get the old
       behavior of ignoring filenames beginning with a “.”, make “.*”  one  of  the  patterns  in
       GLOBIGNORE.   The  dotglob  option  is  disabled  when  GLOBIGNORE  is unset.  The pattern
       matching honors the setting of the extglob shell option.

       Dopasowanie wzorca

       Każdy znak pojawiający się  we  wzorcu,  różny  od  specjalnych  znaków  wzorca  opisanych
       poniżej,  dopasowuje  sam  siebie.  Znak NUL nie może wystąpić we wzorcu. Odwrotny ukośnik
       cytuje następujący po nim znak; sam ukośnik jest pomijany podczas  dopasowania.  Specjalne
       znaki wzorca muszą być cytowane, jeżeli mają być dopasowane dosłownie.

       Specjalne znaki wzorca mają następujące znaczenie:

              *      Dopasowuje  dowolny łańcuch, łącznie z łańcuchem pustym. Jeśli włączona jest
                     opcja globstar powłoki, a * jest użyte w kontekście rozwijania nazw  plików,
                     to  dwa złączone znaki * użyte w pojedynczym wzorcu dopasują wszystkie pliki
                     wraz z zerem lub więcej katalogów i podkatalogów. Jeśli po dwóch  gwiazdkach
                     * wystąpi ukośnik /, to dopasowane będą wyłącznie katalogi i podkatalogi.
              ?      Dopasowuje dowolny pojedynczy znak.
              [...]  Matches  any one of the enclosed characters.  A pair of characters separated
                     by a hyphen denotes a range expression; any  character  that  falls  between
                     those  two  characters,  inclusive,  using  the  current  locale's collating
                     sequence and character set, is matched.  If the  first  character  following
                     the [ is a ! or a ^ then any character not enclosed is matched.  The sorting
                     order of characters in range expressions, and the characters included in the
                     range, are determined by the current locale and the values of the LC_COLLATE
                     or LC_ALL shell variables, if set.  To obtain the traditional interpretation
                     of  range expressions, where [a-d] is equivalent to [abcd], set value of the
                     LC_ALL shell variable to C, or enable the globasciiranges shell option.  A -
                     may be matched by including it as the first or last character in the set.  A
                     ] may be matched by including it as the first character in the set.

                     Wewnątrz [ i ], można podawać klasy  znaków  (character  classes),  używając
                     składni [:klasa:], gdzie klasa jest jedną z poniższych klas zdefiniowanych w
                     standardzie POSIX:
                     alnum alpha ascii blank cntrl digit graph lower print punct space upper word
                     xdigit
                     Klasa  znaków  dopasowuje  dowolny  znak należący do tej klasy. Klasa znaków
                     word dopasowuje litery, cyfry i znak podkreślenia "_".

                     Wewnątrz [ i ], można podać klasę  równoważności,  używając  składni  [=z=],
                     która  dopasowuje wszystkie znaki o tej samej wadze sortowania (zdefiniowaną
                     w bieżącym ustawieniu locale) co znak z.

                     Wewnątrz [ i ], składnia [.symbol.] dopasowuje symbol sortowania  (collating
                     symbol) symbol.

       If  the  extglob  shell  option  is  enabled using the shopt builtin, the shell recognizes
       several extended pattern matching operators.  In the following description, a pattern-list
       is  a  list  of  one  or more patterns separated by a |.  Composite patterns may be formed
       using one or more of the following sub-patterns:

              ?(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub jedno wystąpienie zadanych wzorców
              *(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              +(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jedno lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              @(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jeden z zadanych wzorców
              !(lista-wzorców)
                     Dopasowuje cokolwiek prócz jednego z zadanych wzorców

       Theextglob option changes the behavior of the parser, since the parentheses  are  normally
       treated  as  operators  with syntactic meaning.  To ensure that extended matching patterns
       are parsed correctly,  make  sure  that  extglob  is  enabled  before  parsing  constructs
       containing the patterns, including shell functions and command substitutions.

       When matching filenames, the dotglob shell option determines the set of filenames that are
       tested: when dotglob is enabled, the set of filenames includes all  files  beginning  with
       “.”,  but “.” and “..” must be matched by a pattern or sub-pattern that begins with a dot;
       when it is disabled, the set does not include any filenames beginning with “.” unless  the
       pattern  or  sub-pattern begins with a “.”.  As above, “.” only has a special meaning when
       matching filenames.

       Complicated extended pattern matching against long strings is slow,  especially  when  the
       patterns  contain  alternations  and the strings contain multiple matches.  Using separate
       matches against shorter strings, or using arrays of  strings  instead  of  a  single  long
       string, may be faster.

   Usunięcie cytowań
       Po  poprzednich  interpretacjach, wszystkie niecytowane wystąpienia znaków \, ' i ", które
       nie wynikły z jednej z powyższych interpretacji, są usuwane.

PRZEKIEROWANIE

       Before a command is executed, its input and output  may  be  redirected  using  a  special
       notation  interpreted  by  the  shell.   Redirection  allows  commands' file handles to be
       duplicated, opened, closed, made to refer to different files, and can change the files the
       command  reads from and writes to.  Redirection may also be used to modify file handles in
       the current shell execution environment.  The following redirection operators may  precede
       or  appear  anywhere  within  a  simple command or may follow a command.  Redirections are
       processed in the order they appear, from left to right.

       Each redirection that may be preceded by a file descriptor number may instead be  preceded
       by  a  word of the form {varname}.  In this case, for each redirection operator except >&-
       and <&-, the shell will allocate a file descriptor greater than or equal to 10 and  assign
       it  to  varname.  If >&- or <&- is preceded by {varname}, the value of varname defines the
       file descriptor to close.  If {varname} is supplied, the redirection persists  beyond  the
       scope  of  the  command,  allowing  the  shell  programmer to manage the file descriptor's
       lifetime manually.  The varredir_close shell option manages this behavior.

       W poniższych opisach, jeśli pominięto deskryptor  pliku,  a  pierwszym  znakiem  operatora
       przekierowania  jest <, przekierowanie dotyczy standardowego wejścia (deskryptor pliku 0).
       Jeżeli  pierwszym  znakiem  operatora  przekierowania  jest  >,   przekierowanie   dotyczy
       standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1).

       Słowo  następujące  do  operatorze  przekierowania  w poniższych opisach podlega, chyba że
       podano inaczej, interpretacji nawiasów, interpretacji tyldy,  interpretacji  parametrów  i
       zmiennych,  podstawianiu  wyników  poleceń, interpretacji wyrażeń arytmetycznych, usuwaniu
       cytowań, rozwijaniu nazw plików i podziałowi na  słowa.   Jeśli  zinterpretowane  zostanie
       jako więcej niż jedno słowo, to bash zgłosi błąd.

       Zauważ, że kolejność przekierowań jest znacząca. Na przykład, polecenie

              ls > dirlist 2>&1

       kieruje  zarówno  standardowe  wyjście  jak  i  wyjście  diagnostyczne  (stderr)  do pliku
       dirlist, podczas gdy polecenie

              ls 2>&1 > dirlist

       kieruje  tylko  standardowe  wyjście  do  pliku  dirlist,  gdyż  wyjście  błędów   zostało
       zduplikowane jako standardowe wyjście przed przekierowaniem wyjścia do dirlist.

       Bash   obsługuje   wiele   nazw  plików,  szczególnie  wtedy,  gdy  są  one  używane  przy
       przekierowaniach, zgodnie z opisem w poniższej tabeli. Jeśli system operacyjny  na  którym
       działa  bash  udostępnia  te  pliki  specjalne,  bash skorzysta z nich, jeśli nie, to będą
       wewnętrznie emulowane cechując się opisanym poniżej zachowaniem.

              /dev/fd/fd
                     Jeżeli fd jest poprawną liczbą całkowitą,  to  duplikowany  jest  deskryptor
                     pliku fd.
              /dev/stdin
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 0.
              /dev/stdout
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 1.
              /dev/stderr
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 2.
              /dev/tcp/host/port
                     Jeśli  host  jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest
                     liczbą całkowitą określającą numer portu lub nazwą usługi, to  bash  usiłuje
                     otworzyć połączenie do odpowiedniego gniazda TCP.
              /dev/udp/host/port
                     Jeśli  host  jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest
                     liczbą całkowitą określającą numer portu lub nazwą usługi, to  bash  usiłuje
                     otworzyć połączenie do odpowiedniego gniazda UDP.

       Nieudane otwarcie lub utworzenie pliku powoduje niepowodzenie przekierowania.

       Przekierowania  używające  deskryptorów  plików,  większych niż 9 muszą być używane z dużą
       ostrożnością, gdyż mogą być w konflikcie  z  deskryptorami  plików  używanymi  wewnętrznie
       przez powłokę.

       Proszę  zauważyć, że wbudowane polecenie exec może tworzyć przekierowania odnoszące się do
       bieżącej powłoki.

   Przekierowanie wejścia
       Przekierowanie wejścia  powoduje  otwarcie  do  odczytu  pliku,  którego  nazwa  wynika  z
       interpretacji  słowa.   Odczyt  będzie  wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego
       wejścia (zerowy deskryptor pliku) jeśli nie podano n.

       Ogólny format przekierowania wejścia:

              [n]<słowo

   Przekierowanie wyjścia
       Przekierowanie  wyjścia  powoduje  otwarcie  do  zapisu  pliku,  którego  nazwa  wynika  z
       interpretacji  słowa.   Zapis  będzie  wykonywany  z deskryptora pliku n lub standardowego
       wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest  tworzony;
       jeżeli istnieje obcinany jest do rozmiaru zerowego.

       Ogólny format przekierowania wyjścia:

              [n]>słowo

       Jeżeli  operatorem  przekierowania  jest >, a została włączona opcja noclobber wbudowanego
       polecenia set, to przekierowanie nie powiedzie się jeżeli  plik  o  nazwie  wynikającej  z
       interpretacji  słowa  istnieje  i  jest zwykłym plikiem.  Jeżeli operatorem przekierowania
       jest >|, albo operatorem jest > przy niewłączonej  opcji  noclobber,  to  wykonywana  jest
       próba przekierowania, nawet jeśli plik słowo istnieje.

   Dołączanie przekierowanego wyjścia
       Przekierowanie wyjścia w ten sposób powoduje, że plik o nazwie wynikającej z interpretacji
       słowa zostanie otwarty do dołączania (append).  Dołączanie będzie wykonywane z deskryptora
       pliku  n  lub  standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik
       nie istnieje jest tworzony.

       Ogólny format dołączania wyjścia:

              [n]>>słowo

   Przekierowanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Bash pozwala, przy pomocy tej konstrukcji, przekierować  standardowe  wyjście  (deskryptor
       pliku  1)  i standardowe wyjście błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest
       zinterpretowane słowo.

       Istnieją dwie postaci takiego przekierowania:

              &>słowo
       i
              >&słowo

       Spośród nich, zalecaną jest pierwsza forma.  Jest ona semantycznie równoważna

              >słowo 2>&1

       Przy używaniu drugiej postaci, słowo nie może zostać zinterpretowane jako  liczba  ani  -.
       Jeśli  tak się stanie, zadziała inny operator przekierowania (zob. Powielanie deskryptorów
       plików poniżej) z powodu kompatybilności wstecznej.

   Dołączanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Ta konstrukcja pozwala  na  dołączanie,  standardowego  wyjścia  (deskryptor  pliku  1)  i
       standardowego   wyjścia  błędów  (deskryptor  plików  2)  do  pliku,  którego  nazwą  jest
       zinterpretowane słowo.

       Format dołączania standardowego wyjścia i wyjścia błędów:

              &>>słowo

       Jest to semantycznie równoważne

              >>słowo 2>&1

       (zob. Powielanie deskryptorów plików poniżej).

   Dokumenty włączone (Here Documents)
       Ten typ przekierowania instruuje powłokę, by czytała wejście  z  bieżącego  źródła  aż  do
       napotkania  wiersza zawierającego tylko słowo (bez żadnych kończących odstępów). Wszystkie
       wiersze przeczytane do tego momentu są następnie używane  jako  standardowe  wejście  (lub
       deskryptor pliku n, jeśli podano n) polecenia.

       Format dokumentów włączonych jest następujący:

              [n]<<[-]słowo
                      dokument włączony
              ogranicznik

       Na słowie nie jest wykonywana interpretacja parametrów ani zmiennych, podstawiania wyników
       poleceń, rozwijanie nazw plików ani interpretacja wyrażeń arytmetycznych. Jeżeli  cytowana
       jest  część  słowa,  to  ogranicznik jest wynikiem usunięcia cytowań ze słowa, a wiersze w
       dokumencie włączonym nie są interpretowane.  Jeżeli słowo  nie  jest  cytowane,  wszystkie
       wiersze  dokumentu  włączonego  podlegają interpretacji parametrów, podstawianiu poleceń i
       interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych.  Sekwencja  \<nowalinia>  jest  ignorowana,  a  do
       cytowania znaków \, $ i ` musi być użyte \.

       Jeżeli  operatorem  przekierowania  jest  <<-,  to wszystkie początkowe znaki tabulacji są
       obcinane z wierszy  wejściowych  i  wiersza  zawierającego  ogranicznik.   Pozwala  to  na
       ustawienie naturalnych wcięć dla dokumentów włączonych w skryptach powłoki.

   Łańcuchy włączone (Here Strings)
       Wariant dokumentów włączonych, którego format jest następujący:

              [n]<<<słowo

       The   word   undergoes   tilde   expansion,  parameter  and  variable  expansion,  command
       substitution, arithmetic expansion,  and  quote  removal.   Pathname  expansion  and  word
       splitting  are  not  performed.  The result is supplied as a single string, with a newline
       appended, to the command on its standard input (or file descriptor n if n is specified).

   Powielanie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo

       służy  do  powielania  deskryptorów  plików  wejściowych.   Jeżeli  słowo  zinterpretowane
       zostanie  jako  jedna lub więcej cyfr, to deskryptor pliku oznaczony przez n czyniony jest
       kopią tego deskryptora.  Jeżeli  cyfry  w  słowie  nie  określają  otwartego  dla  wejścia
       deskryptora,  pojawia  się błąd przekierowania.  Jeżeli słowo zinterpretowane jest jako -,
       deskryptor pliku n jest zamykany. Jeżeli  n  nie  zostało  określone,  to  stosowane  jest
       standardowe wejście (deskryptor pliku 0).

       Operator

              [n]>&słowo

       podobnie, służy do powielania deskryptorów standardowego wyjścia.  Jeżeli nie określono n,
       stosowane jest standardowe wyjście  (deskryptor  pliku  1).  Jeżeli  cyfry  w  słowie  nie
       określają  deskryptora pliku otwartego do wyjścia, pojawia się błąd przekierowania. Jeżeli
       słowo zostanie zinterpretowane jako -, deskryptor  pliku  n  jest  zamykany.  W  przypadku
       specjalnym, jeżeli pominięto n, a słowo nie jest interpretowane jako jedna lub więcej cyfr
       lub -, to przekierowywane są standardowe wyjście i standardowe wyjście błędów, jak opisano
       poprzednio.

   Przenoszenie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo-

       przenosi  deskryptor  pliku  słowo  do  deskryptora  pliku  n  lub, jeśli nie podano n, na
       standardowe wejście (deskryptor pliku 0). Słowo jest zamykane po zduplikowaniu do n.

       Podobnie, operator przekierowania

              [n]>&słowo-

       przenosi deskryptor pliku słowo do deskryptora  pliku  n  lub,  jeśli  nie  podano  n,  na
       standardowe wyjście (deskryptor pliku 1).

   Otwieranie deskryptorów plików do odczytu i zapisu
       Operator przekierowania

              [n]<>słowo

       powoduje,  że  plik  o nazwie wynikłej z interpretacji słowa zostanie otwarty do odczytu i
       zapisu.  Odczyt i zapis będą wykonywane z deskryptora pliku n  lub  standardowego  wejścia
       (deskryptor pliku 0) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje, to jest tworzony.

ALIASY

       Aliasy  (czyli  synonimy) pozwalają na zastąpienie słowa łańcuchem, gdy zostanie ono użyte
       jako pierwsze słowo w poleceniu prostym.  Powłoka utrzymuje listę aliasów, które mogą  być
       ustawiane  i  unieważniane przy pomocy wbudowanych poleceń alias i unalias (zobacz poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).  Dla pierwszego słowa  każdego  polecenia,  jeśli  nie  jest
       cytowane,  następuje  sprawdzenie,  czy  posiada  ono  alias. Jeżeli tak, to słowo to jest
       zastępowane tekstem aliasu. Znaki /, $, ` i = i wszystkie  metaznaki  powłoki  oraz  znaki
       cytowania  wypisane  powyżej  nie  mogą  być nazwą aliasu. Tekst zastępujący może zawierać
       dowolne poprawne wejście powłoki, łącznie z metaznakami  powłoki.  Pierwsze  słowo  tekstu
       zastępującego  jest  z  kolei sprawdzane na aliasy, ale słowo identyczne z interpretowanym
       właśnie aliasem nie jest interpretowane powtórnie. Oznacza to, że można mieć alias  ls  do
       ls  -F,  na przykład, a bash nie będzie usiłował rekurencyjnie interpretować zastępującego
       tekstu.  Jeżeli ostatnim znakiem wartości aliasu jest odstęp, to następne słowo  polecenia
       występujące po aliasie ma również sprawdzaną interpretację aliasów.

       Aliasy są tworzone i pokazywane poleceniem alias, a usuwane poleceniem unalias.

       There  is  no  mechanism  for  using  arguments in the replacement text.  If arguments are
       needed, use a shell function (see FUNCTIONS below).

       Aliasy nie są interpretowane, gdy powłoka nie jest interaktywna, chyba że ustawiono  opcję
       powłoki  expand_aliases  przy pomocy shopt (zobacz opis shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA
       POWŁOKI poniżej).

       The rules concerning the definition and use  of  aliases  are  somewhat  confusing.   Bash
       always  reads  at  least one complete line of input, and all lines that make up a compound
       command, before executing any of the commands  on  that  line  or  the  compound  command.
       Aliases are expanded when a command is read, not when it is executed.  Therefore, an alias
       definition appearing on the same line as another command does not take  effect  until  the
       next  line of input is read.  The commands following the alias definition on that line are
       not affected by the new alias.   This  behavior  is  also  an  issue  when  functions  are
       executed.   Aliases are expanded when a function definition is read, not when the function
       is executed, because a function definition is itself a command.  As a consequence, aliases
       defined  in  a  function  are  not available until after that function is executed.  To be
       safe, always put alias definitions on a separate line, and do not use  alias  in  compound
       commands.

       Prawie w każdym zastosowaniu aliasy są wyparte przez funkcje powłoki.

FUNKCJE

       Punkcja powłoki, zdefiniowana jak opisano powyżej, w sekcji GRAMATYKA POWŁOKI, przechowuje
       szereg poleceń do późniejszego wykonania.  Gdy nazwa funkcji  powłoki  używana  jest  jako
       nazwa  polecenia  prostego,  wykonywana  jest lista poleceń związanych z tą nazwą funkcji.
       Funkcje wykonywane są w  kontekście  bieżącej  powłoki;  do  ich  interpretacji  nie  jest
       tworzony  żaden  nowy  proces  (zauważ  różnicę  w stosunku do wykonania skryptu powłoki).
       Podczas wykonywania funkcji, przekazane jej argumenty stają się  parametrami  pozycyjnymi.
       Aktualizowany  jest specjalny parametr #, tak by odzwierciedlał zmianę. Parametr pozycyjny
       0 nie jest zmieniany.  Zmienna FUNCNAME podczas wykonywania funkcji ustawiana jest na  jej
       nazwę.

       Wszystkie  inne  aspekty środowiska wykonywania powłoki są identyczne między funkcją i jej
       wywołującym, z następującymi  wyjątkami:  pułapki  (trap)  DEBUG  i  RETURN  (zobacz  opis
       wbudowanego trap poniżej, w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI) nie są dziedziczone, chyba
       że funkcja ma podany atrybut trace (patrz opis  wbudowanego  declare  poniżej)  lub  opcja
       powłoki  -o functrace została włączona wbudowanym set (w takim przypadku wszystkie funkcje
       dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN). Pułapka ERR nie jest dziedziczona, chyba  że  włączono
       opcję -o errtrace powłoki.

       Variables  local  to  the  function  may be declared with the local builtin command (local
       variables).  Ordinarily, variables and their values are shared between  the  function  and
       its  caller.   If a variable is declared local, the variable's visible scope is restricted
       to that function and its children (including the functions it calls).

       In the following description, the  current  scope  is  a  currently-  executing  function.
       Previous  scopes  consist of that function's caller and so on, back to the "global" scope,
       where the shell is not executing any shell function.  Consequently, a  local  variable  at
       the  current  scope  is  a  variable  declared  using the local or declare builtins in the
       function that is currently executing.

       Local variables "shadow" variables with the same name declared at  previous  scopes.   For
       instance,  a  local  variable  declared  in a function hides a global variable of the same
       name: references and assignments refer to the local variable, leaving the global  variable
       unmodified.  When the function returns, the global variable is once again visible.

       The  shell uses dynamic scoping to control a variable's visibility within functions.  With
       dynamic scoping, visible variables and their values  are  a  result  of  the  sequence  of
       function  calls  that  caused  execution  to  reach  the current function.  The value of a
       variable that a function sees depends on its value within its caller, if any, whether that
       caller  is  the  "global"  scope or another shell function.  This is also the value that a
       local variable declaration "shadows", and the value that is  restored  when  the  function
       returns.

       For  example,  if  a  variable var is declared as local in function func1, and func1 calls
       another function func2, references to var made from within func2 will resolve to the local
       variable var from func1, shadowing any global variable named var.

       The  unset  builtin  also acts using the same dynamic scope: if a variable is local to the
       current scope, unset will unset it; otherwise the unset will refer to the  variable  found
       in  any  calling  scope  as  described above.  If a variable at the current local scope is
       unset, it will remain so (appearing as unset)  until it is reset in that  scope  or  until
       the  function  returns.   Once  the  function  returns,  any instance of the variable at a
       previous scope will become visible.  If the unset acts on a variable at a previous  scope,
       any  instance of a variable with that name that had been shadowed will become visible (see
       below how the localvar_unset shell option changes this behavior).

       Jeśli zmienna FUNCNEST zostanie ustawiona na wartość liczbową  większą  od  0,  to  będzie
       definiować  maksymalny  poziom zagnieżdżenia funkcji. Wywołania funkcji przekraczające ten
       poziom będą powodowały przerwanie całego polecenia.

       Jeżeli w funkcji wywoływane jest wbudowane polecenie return, funkcja  kończy  działanie  i
       wykonywanie  wznawiane  jest  od  następnego polecenia po wywołaniu funkcji. Każda funkcja
       powiązana z pułapką RETURN jest wykonywana  przed  wznowieniem  wykonywania.  Gdy  funkcja
       kończy  działanie,  parametrom  pozycyjnym  i  parametrowi  specjalnemu  #  przywracane są
       wartości, jakie posiadały one przed wykonaniem funkcji.

       Function names and definitions may be listed with the -f option to the declare or  typeset
       builtin  commands.   The -F option to declare or typeset will list the function names only
       (and optionally the source file and line number, if the extdebug shell option is enabled).
       Functions  may  be  exported so that child shell processes (those created when executing a
       separate shell invocation)  automatically have them defined with  the  -f  option  to  the
       export  builtin.   A  function  definition may be deleted using the -f option to the unset
       builtin.

       Funkcje mogą być rekurencyjne. Zmienna FUNCNEST może posłużyć do  ograniczenia  głębokości
       stosu wywołań funkcji i liczby wywołań funkcji. Domyślnie, nie ma narzuconego ograniczenia
       na liczbę rekurencyjnych wywołań.

OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH

       Powłoka pozwala, pod pewnymi warunkami,  na  obliczanie  wartości  wyrażeń  arytmetycznych
       (zobacz wbudowane polecenia let i declare, polecenie złożone (( oraz Interpretacja wyrażeń
       arytmetycznych). Obliczenia wykonywane są na liczbach całkowitych  o  ustalonej  wielkości
       (fixed-width),  bez  kontroli  przepełnienia  (overflow),  mimo  iż dzielenie przez 0 jest
       przechwytywane i oznaczane  jako  błąd.   Operatory  i  ich  priorytety  oraz  sposób  ich
       dołączania  są  takie  same  jak  w języku C. Poniższa lista operatorów pogrupowana jest w
       poziomy operatorów o  jednakowym  priorytecie.  Poziomy  podano  w  kolejności  malejącego
       priorytetu.

       id++ id--
              post-inkrementacja i post-dekrementacja zmiennej
       - +    jednoargumentowy minus i plus
       ++id --id
              pre-inkrementacja i pre-dekrementacja zmiennej
       ! ~    negacja logiczna i bitowa
       **     potęgowanie
       * / %  mnożenie, dzielenie, reszta z dzielenia
       + -    dodawanie, odejmowanie
       << >>  lewo i prawostronne przesunięcie bitowe
       <= >= < >
              porównanie
       == !=  równości i nierówność
       &      bitowa koniunkcja (AND)
       ^      bitowa alternatywa wyłączna (XOR)
       |      bitowa alternatywa (OR)
       &&     logiczna koniunkcja (AND)
       ||     logiczna alternatywa (OR)
       wyraż?wyraż:wyraż
              operator warunkowy
       = *= /= %= += -= <<= >>= &= ^= |=
              przypisanie
       wyraż1 , wyraż2
              przecinek

       Jako  operandy  dozwolone są zmienne powłoki; interpretacja parametrów przeprowadzana jest
       przed obliczeniem wyrażenia.  Wewnątrz wyrażenia,  do  zmiennych  powłoki  można  się  też
       odwoływać przez nazwę, bez użycia składni interpretacji parametrów. Zmienna powłoki, która
       jest pusta lub nieustawiona jest przyjmowana jako 0, gdy odwołuje się  do  jej  nazwy  bez
       używania  składni  interpretacji parametrów. Gdy wystąpi odwołanie się do zmiennej lub gdy
       przypisano wartość zmiennej, której nadano wcześniej atrybut liczby całkowitej przy użyciu
       declare  -i, to jej wartość obliczana jest jako wyrażenie arytmetyczne. Pusta wartość jest
       interpretowana jako 0. Zmienna powłoki nie musi mieć włączonego atrybutu liczby całkowitej
       by mogła być użyta w wyrażeniu.

       Integer  constants  follow  the  C  language  definition,  without  suffixes  or character
       constants.  Constants with a leading 0 are interpreted as octal numbers.  A leading 0x  or
       0X  denotes  hexadecimal.   Otherwise,  numbers take the form [base#]n, where the optional
       base is a decimal number between 2 and 64 representing the arithmetic base,  and  n  is  a
       number  in that base.  If base# is omitted, then base 10 is used.  When specifying n, if a
       non-digit is required, the digits greater than 9 are represented by the lowercase letters,
       the  uppercase  letters,  @,  and  _, in that order.  If base is less than or equal to 36,
       lowercase and uppercase letters may be used interchangeably to represent  numbers  between
       10 and 35.

       Operatory interpretowane są w kolejności priorytetu. Podwyrażenia w nawiasach obliczane są
       jako pierwsze i mogą unieważnić podane wyżej reguły priorytetów.

WYRAŻENIA WARUNKOWE

       Conditional expressions are used by the [[ compound command and the  test  and  [  builtin
       commands  to test file attributes and perform string and arithmetic comparisons.  The test
       and [ commands determine their  behavior  based  on  the  number  of  arguments;  see  the
       descriptions of those commands for any other command-specific actions.

       Expressions are formed from the following unary or binary primaries.  Bash handles several
       filenames specially when they are used in expressions.  If the operating system  on  which
       bash  is  running  provides  these  special  files,  bash will use them; otherwise it will
       emulate them internally with this behavior: If any file argument to one of  the  primaries
       is  of the form /dev/fd/n, then file descriptor n is checked.  If the file argument to one
       of the primaries is one of /dev/stdin, /dev/stdout, or /dev/stderr, file descriptor 0,  1,
       or 2, respectively, is checked.

       Jeśli  nie  określono  inaczej,  składowe  operujące  na  plikach podążają za dowiązaniami
       symbolicznymi i działają na celu dowiązania, a nie na samym dowiązaniu.

       Gdy operatory < i  >  są  używane  z  poleceniem  [[,  to  sortują  zgodnie  z  porządkiem
       leksykograficznym,   używając   bieżącego   ustawienia   locale.  Polecenie  test  sortuje
       korzystając z kolejności ASCII.

       -a plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -b plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest blokowym plikiem specjalnym.
       -c plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest znakowym plikiem specjalnym.
       -d plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest katalogiem.
       -e plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -f plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest plikiem zwykłym.
       -g plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-group-id.
       -h plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -k plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit ochrony (sticky bit).
       -p plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest potokiem nazwanym (FIFO).
       -r plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się czytać.
       -s plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma rozmiar większy niż zero.
       -t fd  Prawda jeśli deskryptor pliku fd jest otwarty i odnosi się do terminala.
       -u plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-user-id.
       -w plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się doń zapisać.
       -x plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest wykonywalny.
       -G plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id grupy.
       -L plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -N plik
              Prawda jeśli plik istnieje i został zmodyfikowany od czasu jego ostatniego odczytu.
       -0 plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id użytkownika.
       -S plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest gniazdem.
       plik1 -ef plik2
              Prawda jeśli plik1 i plik2 odnoszą się do tego samego urządzenia i numeru i-węzła.
       plik1 -nt plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest nowszy (według  daty  modyfikacji)  niż  plik2  lub  plik1
              istnieje a plik2 nie.
       plik1 -ot plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest starszy niż plik2 lub plik2 istnieje a plik1 nie.
       -o nazwa_opcji
              Prawda  jeśli  opcja powłoki nazwa_opcji jest włączona.  Zobacz zestawienie opcji w
              opisie opcji -o wbudowanego set, poniżej.
       -v nazwa-zmiennej
              Prawda,  jeśli  zmienna  powłoki  zmienna-powłoki  jest  ustawiona   (została   jej
              przypisana wartość).
       -R nazwa-zmiennej
              Prawda,   jeśli  zmienna  powłoki  zmienna-powłoki  jest  ustawiona  i  jest  nazwą
              referencyjną.
       -z łańcuch
              Prawda jeśli długość łańcucha wynosi zero.
       string
       -n łańcuch
              Prawda jeśli łańcuch ma długość niezerową.

       łańcuch1 == łańcuch2
       łańcuch1 = łańcuch2
              Prawda, jeśli łańcuchy są sobie równe. = powinno być używane z poleceniem  test,  w
              celu  zachowania  zgodności  z  normą  POSIX.  Gdy  używane  jest  z poleceniem [[,
              przeprowadzane jest dopasowanie do  wzorca,  zgodnie  z  opisem  powyżej  Polecenia
              złożone).

       łańcuch1 != łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuchy nie są równe.

       łańcuch1 < łańcuch2
              Prawda   jeśli  łańcuch1  przy  sortowaniu  występowałby  przed  łańcuchem2  według
              bieżącego ustawienia locale.

       łańcuch1 > łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuch1 przy sortowaniu występowałby po  łańcuchu2  według  bieżącego
              ustawienia locale.

       arg1 OP arg2
              OP  is  one  of -eq, -ne, -lt, -le, -gt, or -ge.  These arithmetic binary operators
              return true if arg1 is equal to, not equal to, less than, less than  or  equal  to,
              greater than, or greater than or equal to arg2, respectively.  Arg1 and arg2 may be
              positive or negative integers.  When used with the [[ command, Arg1  and  Arg2  are
              evaluated as arithmetic expressions (see ARITHMETIC EVALUATION above).

INTERPRETACJA POLECEŃ PROSTYCH

       When  a  simple  command  is  executed,  the  shell  performs  the  following  expansions,
       assignments, and redirections, from left to right, in the following order.

       1.     Słowa oznaczone przez analizator składni jako przypisania zmiennych  (poprzedzające
              nazwę polecenia) i przekierowania zachowywane są do późniejszego przetworzenia.

       2.     Słowa,  nie  będące przypisaniami zmiennych ani przekierowaniami są interpretowane.
              Jeżeli po interpretacji pozostaną jakieś słowa, to pierwsze z nich przyjmowane jest
              za nazwę polecenia a pozostałe za argumenty.

       3.     Wykonywane są przekierowania, jak opisano powyżej w sekcji PRZEKIEROWANIE.

       4.     W  każdym  przypisaniu  zmiennej  tekst  po  znaku równości = podlega interpretacji
              tyldy,  interpretacji  parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń,   interpretacji
              wyrażeń  arytmetycznych  i  usuwaniu  cudzysłowów,  zanim  zostanie  przypisany  do
              zmiennej.

       If no command name results, the variable assignments affect the current shell environment.
       In  the  case  of  such  a  command  (one  that consists only of assignment statements and
       redirections), assignment statements are performed before  redirections.   Otherwise,  the
       variables  are  added  to  the  environment  of the executed command and do not affect the
       current shell environment.  If any of the assignments attempts to  assign  a  value  to  a
       readonly variable, an error occurs, and the command exits with a non-zero status.

       Jeżeli  nie  otrzymano  żadnej nazwy polecenia, wykonywane są przekierowania, ale nie mają
       one wpływu na bieżące środowisko  powłoki.  Błąd  przekierowania  powoduje,  że  polecenie
       kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli  po  interpretacji  istnieje nazwa polecenia, to wykonywanie odbywa się jak opisano
       poniżej. W przeciwnym wypadku, polecenie kończy pracę.  Jeżeli jednym z wykonanych  kroków
       było  podstawienie  wyników  polecenia,  to zwracany kod zakończenia jest kodem ostatniego
       wykonanego podstawienia polecenia. Jeśli nie wystąpiło podstawianie poleceń, to  polecenie
       kończy pracę z kodem zerowym.

WYKONYWANIE POLECEŃ

       Po  podziale  polecenia  na  słowa, jeśli jego wynikiem jest polecenie proste z opcjonalną
       listą argumentów, podejmowane są poniższe akcje.

       Jeśli polecenie nie zawiera ukośników, powłoka usiłuje je zlokalizować.   Jeżeli  istnieje
       funkcja  powłoki  o  tej  nazwie, wywoływana jest ta funkcja, jak opisano powyżej w sekcji
       FUNKCJE.  Jeżeli nazwa nie  pasuje  do  funkcji,  powłoka  szuka  jej  na  liście  poleceń
       wbudowanych. Jeżeli znaleziono pasujące, to jest ono wywoływane.

       If  the  name  is  neither  a  shell function nor a builtin, and contains no slashes, bash
       searches each element of the PATH for a directory containing an executable  file  by  that
       name.  Bash uses a hash table to remember the full pathnames of executable files (see hash
       under SHELL BUILTIN COMMANDS below).   A  full  search  of  the  directories  in  PATH  is
       performed  only  if  the  command  is  not  found  in  the  hash  table.  If the search is
       unsuccessful,   the   shell   searches   for    a    defined    shell    function    named
       command_not_found_handle.   If that function exists, it is invoked in a separate execution
       environment with the  original  command  and  the  original  command's  arguments  as  its
       arguments,  and  the  function's exit status becomes the exit status of that subshell.  If
       that function is not defined, the shell prints an error message and returns an exit status
       of 127.

       Jeżeli  poszukiwanie  było  pomyślne  lub  jeśli  nazwa polecenia zawiera jeden lub więcej
       ukośników, powłoka wykonuje zadany program w odrębnym środowisku wykonania.  Argumentowi 0
       przypisywana  jest podana nazwa, a pozostałym argumentom polecenia podane argumenty, jeśli
       były takowe.

       If this execution fails because the file is not in executable format, and the file is  not
       a directory, it is assumed to be a shell script, a file containing shell commands, and the
       shell creates a new instance of itself to execute it.  This subshell reinitializes itself,
       so  that  the  effect is as if a new shell had been invoked to handle the script, with the
       exception that the locations of commands remembered by the parent (see  hash  below  under
       SHELL BUILTIN COMMANDS)  are retained by the child.

       Jeżeli  program  jest plikiem o zawartości rozpoczynającej się od #!, to reszta pierwszego
       wiersza określa interpreter dla tego programu.  Powłoka uruchamia  podany  interpreter  na
       systemach operacyjnych, które same nie obsługują tego formatu wykonywalnego. Argumenty dla
       interpretera składają się z pojedynczego opcjonalnego argumentu  występującego  po  nazwie
       interpretera   w  pierwszym  wierszu  programu,  następującej  po  nim  nazwy  programu  i
       następujących po niej argumentów polecenia, jeśli były takowe.

ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ

       Powłoka posiada środowisko wykonywania (execution environment), na które składają się:

       •      otwarte pliki odziedziczone  przez  powłokę  przy  wywołaniu,  zmodyfikowane  przez
              przekierowania przekazane do wbudowanego polecenia exec

       •      bieżący  katalog  roboczy  ustawiony  przez  cd, pushd lub popd, albo odziedziczony
              przez powłokę przy wywołaniu

       •      maska trybu tworzonych plików ustawioną przez umask albo odziedziczoną  po  rodzicu
              powłoki

       •      bieżące pułapki ustawione przez trap

       •      parametry  powłoki  ustawione  przez  przypisania  zmiennych  przy  pomocy set albo
              odziedziczone ze środowiska rodzica powłoki

       •      funkcje powłoki zdefiniowane podczas wykonywania lub  odziedziczone  ze  środowiska
              rodzica powłoki

       •      opcje  włączone  przy wywołaniu (albo domyślnie albo przy pomocy argumentów wiersza
              poleceń) albo przez set

       •      opcje włączone przez shopt

       •      aliasy powłoki zdefiniowane przy pomocy alias

       •      różne id procesów, łącznie z identyfikatorami zadań tła, wartość $$ i wartość $PPID

       Gdy ma zostać wykonane polecenie proste inne niż funkcja powłoki lub polecenie  wbudowane,
       wywoływane  jest w odrębnym środowisku wykonania, składających się z poniższych elementów.
       Jeśli nie podano inaczej, wartości dziedziczone są z powłoki.

       •      otwarte pliki powłoki, plus modyfikacje i dodatki  określone  przez  przekierowania
              polecenia

       •      bieżący katalog roboczy

       •      maska trybu tworzonych plików

       •      zmienne  powłoki  oznaczone do wyeksportowania, razem ze zmiennymi wyeksportowanymi
              do polecenia, przekazane w środowisku

       •      pułapki przechwycone przez powłokę resetowane są do wartości odziedziczonych  przez
              nią od rodzica, a pułapki ignorowane przez powłokę są ignorowane.

       Polecenie  wywołane  w  odrębnym  środowisku  nie  może  wpływać na środowisko wykonywania
       powłoki.

       A subshell is a copy of the shell process.

       Podstawienia wyników  poleceń  i  polecenia  asynchroniczne  wywoływane  są  w  środowisku
       podpowłoki, które jest kopią środowiska powłoki, z wyjątkiem tego, że pułapki przechwycone
       przez powłokę są resetowane do wartości, jakie powłoka odziedziczyła  po  rodzicu  podczas
       wywołania.  Polecenia  wbudowane  wywoływane  jako  część  potoku  również wykonywane są w
       środowisku podpowłoki. Zmiany  wykonane  w  środowisku  podpowłoki  nie  mogą  wpływać  na
       środowisko wykonywania powłoki.

       Subshells spawned to execute command substitutions inherit the value of the -e option from
       the parent shell.  When not in posix mode, bash clears the -e option in such subshells.

       Jeżeli po poleceniu występuje &, a nie  uaktywniono  sterowania  zadaniami,  to  domyślnym
       standardowym  wejściem  dla  tego  polecenia jest pusty plik /dev/null. W przeciwnym razie
       wywoływane polecenie dziedziczy deskryptory plików  po  wołającej  powłoce,  zmodyfikowane
       przekierowaniami.

ŚRODOWISKO

       Podczas  wywoływania program otrzymuje tablicę łańcuchów zwaną środowiskiem (environment).
       Jest to lista par nazwa-wartość, o postaci nazwa=wartość.

       Powłoka  pozwala  na  manipulowanie  środowiskiem  na  kilka  sposobów.  Przy   wywołaniu,
       przeszukuje  ona  własne  środowisko  i  tworzy  parametr  dla  każdej  znalezionej nazwy,
       automatycznie  zaznaczając  go  do  wyeksportowania  do  procesów  potomnych.   Wykonywane
       polecenia  dziedziczą  środowisko.  Polecenia export i declare -x pozwalają na dodawanie i
       usuwanie ze środowiska parametrów i funkcji.  Jeżeli w środowisku zmieniana  jest  wartość
       parametru,  to  nowa  wartość  staje  się częścią środowiska, zastępując starą. Środowisko
       dziedziczone przez  każde  wykonywane  polecenie  składa  się  z  początkowego  środowiska
       powłoki,  którego  wartości  mogą  być w powłoce zmieniane, minus ewentualne pary usunięte
       poleceniem unset, plus dodane poprzez polecenia export i declare -x.

       Środowisko dla dowolnego polecenia prostego czy funkcji może  być  tymczasowo  powiększone
       przez  poprzedzenie  polecenia  przypisaniem  parametrów,  jak  opisano  powyżej  w sekcji
       PARAMETRY.  Te instrukcje przypisania mają wpływ wyłącznie na środowisko postrzegane przez
       to polecenie.

       Jeżeli  ustawiona  jest  opcja  -k  (zobacz  poniżej  opis  wbudowanego polecenia set), to
       wszystkie przypisania parametrów umieszczane są w środowisku polecenia, a  nie  tylko  te,
       które poprzedzają nazwę polecenia.

       Gdy  bash  wywołuje  polecenie  zewnętrzne,  zmienna _ ustawiana jest na pełną nazwę pliku
       polecenia i przekazywana temu poleceniu w jego środowisku.

KOD ZAKOŃCZENIA

       Kod zakończenia wykonanego polecenia jest wartością  zwracaną  przez  wywołanie  systemowe
       waitpid  lub  funkcję będącą jego odpowiednikiem. Kody zakończenia mieszczą się w zakresie
       od 0 do 255, przy czym, jak wyjaśniono poniżej, powłoka może używać wartości powyżej 125 w
       sposób  specjalny.  Kod  zakończenia  z  wbudowanych  poleceń  powłoki i poleceń złożonych
       również są ograniczone do powyższego przedziału. W szczególnych przypadkach, powłoka używa
       wartości specjalnych aby poinformować o konkretnym trybie błędu.

       Dla celów powłoki, polecenie, które zakończyło pracę z zerowym kodem zakończenia, powiodło
       się. Zerowy kod oznacza powodzenie. Niezerowy kod  oznacza  niepowodzenie.  Gdy  polecenie
       kończy  pracę  z  błędem  krytycznym  N,  bash  posługuje  się  wartością 128+N jako kodem
       zakończenia.

       Jeżeli nie znaleziono polecenia, proces potomny powołany do jego wykonania zwraca kod 127.
       Jeżeli polecenie zostało znalezione, ale nie jest wykonywalne, kod zakończenia wynosi 126.

       Jeżeli polecenie nie powiodło się z powodu błędu podczas interpretacji lub przekierowania,
       kod zakończenia jest większy od zera.

       Wbudowane polecenia powłoki zwracają kod 0 (true prawda) jeśli się powiodły,  i  niezerowy
       (false  fałsz)  jeśli  podczas  ich  wykonywania  pojawił  się  błąd.  Wszystkie polecenia
       wbudowane zwracają kod 2 dla wskazania niepoprawnego użycia, zwykle nieprawidłowych  opcji
       lub brakujących argumentów.

       The exit status of the last command is available in the special parameter $?.

       Sam  Bash zwraca kod zakończenia ostatniego wykonanego polecenia, chyba że pojawi się błąd
       składni, wówczas  kończy  pracą  z  wartością  niezerową.  Zobacz  też  poniżej  polecenie
       wbudowane exit.

SYGNAŁY

       Gdy  bash  jest interaktywny, przy braku jakichkolwiek pułapek (przechwytywania sygnałów),
       ignoruje on SIGTERM (tak, że kill 0 nie  zabija  powłoki  interaktywnej),  a  SIGINT  jest
       przechwytywany  i  obsługiwany  (tak,  że wbudowane polecenie wait daje się przerwać).  We
       wszystkich przypadkach,  bash  ignoruje  SIGQUIT.   Jeżeli  działa  kontrola  zadań,  bash
       ignoruje SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Zadania  synchroniczne  uruchomione  przez  bash  mają  procedury obsługi sygnałów (signal
       handlers) ustawione na wartości odziedziczone przez powłokę po rodzicu. Jeżeli nie pracuje
       kontrola  zadań, to polecenia asynchroniczne ignorują również SIGINT i SIGQUIT.  Polecenia
       uruchamiane wskutek podstawiania poleceń ignorują generowane z klawiatury sygnały kontroli
       zadań SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Powłoka  domyślnie  kończy  pracę  po  otrzymaniu  SIGHUP.   Przed  zakończeniem,  powłoka
       interaktywna rozsyła otrzymany SIGHUP do wszystkich zadań, pracujących  lub  zatrzymanych.
       Do  zatrzymanych  zadań  wysyłany jest SIGCONT by upewnić się, że otrzymują SIGHUP.  Chcąc
       uniknąć wysłania sygnału przez powłokę do konkretnego zadania, należy usunąć je z  tablicy
       zadań  przy  pomocy  wbudowanego  polecenia  disown  (zobacz  poniżej  WBUDOWANE POLECENIA
       POWŁOKI)  lub oznakować, by nie otrzymywało SIGHUP, posługując się disown -h.

       Jeżeli przy pomocy shopt została ustawiona opcja huponexit powłoki, bash wysyła SIGHUP  do
       wszystkich zadań, gdy kończy pracę interaktywna powłoka zgłoszeniowa.

       Gdy  bash  podczas  oczekiwania  na  ukończenie  polecenia  otrzymuje  sygnał, dla którego
       ustawiono pułapkę, pułapka ta nie zostanie wykonana aż  do  zakończenia  pracy  polecenia.
       Gdy  bash  oczekuje  na polecenie asynchroniczne za pośrednictwem wbudowanego wait, odbiór
       sygnału, dla którego ustawiono przechwytywanie spowoduje, że  wbudowane  wait  natychmiast
       skończy pracę z kodem większym od 128, po czym natychmiast zostanie wywołana pułapka.

       When job control is not enabled, and bash is waiting for a foreground command to complete,
       the shell receives keyboard-generated signals such as SIGINT  (usually  generated  by  ^C)
       that  users  commonly  intend to send to that command.  This happens because the shell and
       the command are in the same process group as the terminal, and  ^C  sends  SIGINT  to  all
       processes in that process group.

       When  bash  is running without job control enabled and receives SIGINT while waiting for a
       foreground command, it waits until that foreground command  terminates  and  then  decides
       what to do about the SIGINT:

       1.     If  the command terminates due to the SIGINT, bash concludes that the user meant to
              end the entire script, and acts on the SIGINT (e.g., by running a  SIGINT  trap  or
              exiting itself);

       2.     If  the  command  does  not terminate due to SIGINT, the program handled the SIGINT
              itself and did not treat it as a fatal signal.  In that case, bash does  not  treat
              SIGINT as a fatal signal, either, instead assuming that the SIGINT was used as part
              of the program's normal operation (e.g., emacs uses it to abort  editing  commands)
              or  deliberately  discarded.   However, bash will run any trap set on SIGINT, as it
              does with any other trapped  signal  it  receives  while  it  is  waiting  for  the
              foreground command to complete, for compatibility.

KONTROLA ZADAŃ

       Kontrola zadań odnosi się do możliwości selektywnego zatrzymywania (zawieszania - suspend)
       wykonywania procesów i późniejszej kontynuacji  (wznawiania  -  resume)  ich  wykonywania.
       Użytkownik  zwykle wykorzystuje to udogodnienie za pośrednictwem interaktywnego interfejsu
       obsługiwanego wspólnie przez systemowy sterownik terminala i bash.

       Powłoka kojarzy z każdym potokiem zadanie.   Przechowuje  tablicę  aktualnie  wykonywanych
       zadań,  którą  można  przeglądać  za  pomocą  polecenia  jobs.  Gdy bash uruchamia zadanie
       asynchronicznie (w tle), wypisuje wiersz w rodzaju:

              [1] 25647

       wskazujący, że zadanie to ma numer 1 a ID ostatniego procesu w potoku związanym z zadaniem
       wynosi  25647.   Wszystkie  procesy  w  jednym potoku należą do tego samego zadania.  Bash
       posługuje się abstrakcją (abstraction) zadania jako podstawą kontroli zadań.

       Dla ułatwienia implementacji interfejsu użytkownika do kontroli zadań,  system  operacyjny
       utrzymuje  pojęcie  ID  grupy procesów bieżącego terminala (current terminal process group
       ID).  Elementy tej grupy procesów (procesy, których ID grupy procesów jest równy ID  grupy
       procesów bieżącego terminala) otrzymują generowane z klawiatury sygnały, takie jak SIGINT.
       Mówimy, że procesy te pracują pierwszoplanowo.  Procesy tła to  takie,  których  ID  grupy
       procesów  różni  się  od  terminala;  procesy  takie  są  odporne  na sygnały pochodzące z
       klawiatury.  Tylko procesom pierwszoplanowym wolno czytać i, jeśli użytkownik ustawi  stty
       tostop,  pisać na terminal. Do procesów tła usiłujących czytać z (i pisać do, jeśli działa
       stty tostop) terminala wysyłany jest przez sterownik terminala sygnał  SIGTTIN  (SIGTTOU),
       który, jeśli nie zostanie przechwycony, wstrzymuje proces.

       Jeżeli  system  operacyjny,  na  którym działa bash obsługuje kontrolę zadań, bash zawiera
       funkcje do jej wykorzystywania.  Naciśnięcie klawisza wstrzymania (zwykle  ^Z,  Control-Z)
       podczas  pracy  procesu  powoduje, że proces ten zostanie zatrzymany a sterowanie zostanie
       zwrócone do bash.  Naciśnięcie  klawisza  opóźnione  wstrzymanie  (zwykle  ^Y,  Control-Y)
       powoduje,  że proces zostanie zatrzymywany gdy będzie usiłował czytać wejście z terminala,
       a sterowanie powróci do bash.  Użytkownik może następnie zmieniać  stan  takiego  zadania,
       posługując  się poleceniem bg do kontynuacji zadania w tle, fg do kontynuacji na pierwszym
       planie lub poleceniem kill do zabicia zadania.  ^Z działa natychmiast i ma efekt  uboczny:
       powoduje  odrzucenie  oczekującego  wyjścia i wprowadzonych, a nieprzetworzonych naciśnięć
       klawiszy (typeahead).

       There are a number of ways to refer to a job in the shell.  The character %  introduces  a
       job  specification  (jobspec).   Job number n may be referred to as %n.  A job may also be
       referred to using a prefix of the name used to start it, or using a substring that appears
       in  its  command line.  For example, %ce refers to a stopped job whose command name begins
       with ce.  If a prefix matches more than one job, bash reports an error.   Using  %?ce,  on
       the  other  hand,  refers to any job containing the string ce in its command line.  If the
       substring matches more than one job, bash reports an error.  The symbols %% and  %+  refer
       to  the  shell's  notion of the current job, which is the last job stopped while it was in
       the foreground or started in the background.  The previous job may be referenced using %-.
       If there is only a single job, %+ and %- can both be used to refer to that job.  In output
       pertaining to jobs (e.g., the output of the jobs  command),  the  current  job  is  always
       flagged  with  a  +,  and the previous job with a -.  A single % (with no accompanying job
       specification) also refers to the current job.

       Do przywrócenia zadania na pierwszy plan można posłużyć się po prostu jego nazwą: %1  jest
       synonimem  dla ,,fg %1”, przywracającego zadanie 1 z tła na pierwszy plan.  Podobnie, ,,%1
       &” wznawia zadanie 1 w tle, równoważnie do ,,bg %1””.

       Powłoka natychmiast dowiaduje się czy zadanie zmieniło stan.   Normalnie,  bash  czeka  ze
       zgłoszeniem  zmian do momentu, gdy ma wyświetlić zachętę, by nie przerywać innego wyjścia.
       Jeżeli włączono opcję -b wbudowanego polecenia set, bash zgłasza takie zmiany natychmiast.
       Dla  każdego  kończącego  pracę  procesu  potomnego  wykonywana  jest  ewentualna  pułapka
       przechwytująca SIGCHLD.

       Jeżeli wykonano próbę zakończenia pracy  bash  przy  istniejących  zatrzymanych  zadaniach
       (lub,  gdy  włączono  opcję  powłoki  checkjobs  używając  wbudowanego shopt, działających
       zadaniach), powłoka wypisuje komunikat ostrzegawczy  i,  jeśli  włączono  opcję  checkjobs
       wypisuje  zadania  wraz  z  ich  stanem.  Można  wówczas  posłużyć  się poleceniem jobs do
       sprawdzenia  ich  stanu.  Jeżeli  wykonywana  jest  druga  próba  zakończenia  pracy   bez
       wystąpienia  wtrąconego między nie polecenia, powłoka nie wypisuje kolejnego ostrzeżenia a
       zatrzymane zadania są przerywane.

       When the shell is waiting for a job or process using the wait builtin, and job control  is
       enabled,  wait  will  return when the job changes state. The -f option causes wait to wait
       until the job or process terminates before returning.

ZACHĘTA POWŁOKI

       When executing interactively, bash displays the primary prompt PS1 when  it  is  ready  to
       read  a  command,  and  the  secondary  prompt  PS2 when it needs more input to complete a
       command.  Bash displays PS0 after it reads  a  command  but  before  executing  it.   Bash
       displays PS4 as described above before tracing each command when the -x option is enabled.
       Bash  allows  these  prompt  strings  to  be  customized  by   inserting   a   number   of
       backslash-escaped special characters that are decoded as follows:
              \a     znak dzwonka ASCII (07)
              \d     data w formacie "DzieńTyg Miesiąc Dzień" (np. "Tue May 26")
              \D{format}
                     format  jest przekazywany do strftime(3), a wynik jest wstawiany do łańcucha
                     zachęty. Pusty format daje  w  wyniku  czas  w  lokalnym  formacie.  Nawiasy
                     klamrowe są wymagane
              \e     znak escape ASCII (033)
              \h     nazwa hosta do pierwszej kropki `.'
              \H     nazwa hosta
              \j     liczba zadań aktualnie obsługiwanych przez powłokę
              \l     główna część nazwy urządzenia terminala powłoki
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \s     nazwa  powłoki,  główna  część  nazwy  $0  (fragment występujący po ostatnim
                     ukośniku)
              \t     bieżący czas w formacie 24-godzinnym GG:MM:SS
              \T     bieżący czas w formacie 12-godzinnym GG:MM:SS
              \@     bieżący czas w 12-godzinnym formacie am/pm
              \A     bieżący czas w 24-godzinnym formacie GG:MM
              \u     nazwa bieżącego użytkownika (username)
              \v     wersja programu bash (np. 2.00)
              \V     wydanie bash, wersja+poziom łat (np., 2.00.0)
              \w     the value of the PWD shell variable ($PWD), with $HOME  abbreviated  with  a
                     tilde (uses the value of the PROMPT_DIRTRIM variable)
              \W     the basename of $PWD, with $HOME abbreviated with a tilde
              \!     numer tego polecenia w historii
              \#     numer polecenia tego polecenia
              \$     jeżeli efektywnym UID jest 0, to #, w przeciwnym razie $
              \nnn   znak odpowiadający ósemkowej liczbie nnn
              \\     odwrotny ukośnik
              \[     początek  sekwencji znaków niedrukowalnych, która może służyć do osadzenia w
                     zachęcie sekwencji sterujących terminalem
              \]     koniec sekwencji znaków niedrukowalnych

       The command number and the history number are usually different: the history number  of  a
       command  is its position in the history list, which may include commands restored from the
       history file (see HISTORY below), while the command number is the position in the sequence
       of commands executed during the current shell session.  After the string is decoded, it is
       expanded via parameter expansion, command substitution, arithmetic  expansion,  and  quote
       removal,  subject  to the value of the promptvars shell option (see the description of the
       shopt command under SHELL BUILTIN COMMANDS below).  This can have unwanted side effects if
       escaped  portions  of  the string appear within command substitution or contain characters
       special to word expansion.

READLINE

       Jest to biblioteka obsługująca  odczytywanie  wejścia  podczas  posługiwania  się  powłoką
       interaktywną,  chyba  że  przy  wywołaniu  powłoki  podano  opcję --noediting.  Domyślnie,
       polecenia edycji wiersza są podobne  do  występujących  w  macsie.   Dostępny  jest  także
       interfejs  edycji  wiersza  w  stylu  vi.   Edycja wiersza może zostać włączona w dowolnym
       czasie, przy użyciu opcji -o emacs lub -o vi wbudowanego polecenia set. By wyłączyć edycję
       wiersza  po  uruchomieniu powłoki, użyj opcji +o emacs lub +o vi wbudowanego polecenia set
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Notacja Readline
       W tej sekcji, do zapisu naciśnięć klawiszy używana jest notacja w stylu  emacsa.  Klawisze
       Control  zapisywane są jako C-klawisz, np., C-n oznacza Control-N. Podobnie, meta klawisze
       zapisywane są jako M-klawisz, zatem M-x oznacza Meta-X.   (Na  klawiaturach  bez  klawisza
       meta  M-x  oznacza ESC x, tj. naciśnij klawisz Escape a następnie klawisz x.  Czyni to ESC
       przedrostkiem meta (meta prefix).  Kombinacja M-C-x oznacza  ESC-Control-x,  lub  naciśnij
       klawisz Escape, następnie przytrzymaj klawisz Control podczas naciskania klawisza x.)

       Poleceniom  readline  można  podawać  numeryczne  argumenty, które normalnie działają jako
       licznik powtórzeń.  Czasami jednak, znaczący jest  znak  argumentu.  Przekazanie  ujemnego
       argumentu  poleceniu, które działa w przód (np. kill-line) powoduje, że będzie ono działać
       odwrotnym kierunku (wstecz).  Polecenia,  których  zachowanie  z  argumentami  odbiega  od
       podanego odnotowano poniżej.

       Gdy  polecenie  opisano  jako  usuwające  (killing)  tekst,  tekst ten jest zachowywany to
       ewentualnego późniejszego odzyskania (przywołania yanking). Kolejne usunięcia powodują, że
       tekst  jest  zbierany  w jedną całość, którą można odzyskać naraz. Polecenia nie usuwające
       tekstu oddzielają kawałki tekstu w stosie usuwania (killing ring).

   Inicjalizacja Readline
       Readline is customized by putting commands in an initialization file (the  inputrc  file).
       The  name  of this file is taken from the value of the INPUTRC variable.  If that variable
       is unset, the default is ~/.inputrc.  If that file does not exist or cannot be  read,  the
       ultimate  default  is /etc/inputrc.  When a program which uses the readline library starts
       up, the initialization file is read, and the key bindings and variables  are  set.   There
       are  only a few basic constructs allowed in the readline initialization file.  Blank lines
       are ignored.  Lines beginning with a # are comments.  Lines beginning with  a  $  indicate
       conditional constructs.  Other lines denote key bindings and variable settings.

       Domyślne  przypisania  klawiszy  można  zmienić  przy pomocy pliku inputrc.  Inne programy
       posługujące się tą biblioteką mogą dodawać własne polecenia i przypisania.

       Na przykład, umieszczenie

              M-Control-u: universal-argument
       lub
              C-Meta-u: universal-argument
       w inputrc spowodowałoby, że M-C-u wywoływałoby polecenie readline universal-argument.

       Rozpoznawane są następujące symboliczne nazwy znaków: RUBOUT, DEL, ESC, LFD, NEWLINE, RET,
       RETURN, SPC, SPACE i TAB.

       Oprócz  nazw  poleceń  readline  pozwala  przypisywać  klawisze  do  łańcucha. Łańcuch ten
       zostanie wstawiony po naciśnięciu klawisza (makro).

   Przypisania klawiszy Readline
       Składnia przypisań klawiszy  sterujących  w  pliku  inputrc  jest  prosta.  Wymagana  jest
       wyłącznie  nazwa  polecenia  lub  tekst  makra i sekwencja klawiszy, do której powinno być
       przypisane. Klawisze mogą być podane na dwa sposoby: jako symboliczna nazwa klawisza, może
       być z przedrostkami Meta- lub Control-, lub jako sekwencja klawiszy.

       Przy  użyciu  postaci  nazwa-klaw:nazwa-funkcji  lub makro, nazwa-klaw jest nazwą klawisza
       zapisaną w jęz.angielskim. Na przykład:

              Control-u: universal-argument
              Meta-Rubout: backward-kill-word
              Control-o: "> output"

       W  powyższym  przykładzie,  C-u  przypisane  jest  do  funkcji  universal-argument,  M-DEL
       przypisane  jest  do  funkcji  backward-kill-word  a  C-o przypisane do uruchamiania makra
       wyrażonego po prawej (to jest, wstawiania tekstu ``> output'' w wiersz).

       W drugiej postaci, "sekw-klaw":nazwa-funkcji lub makro, sekw-klaw różni się od  nazwa-klaw
       powyżej  tym,  że  przez  umieszczenie  sekwencji  w  cudzysłowach  można  podać  łańcuchy
       oznaczające całą sekwencję klawiszy. Można posłużyć się niektórymi kombinacjami klawiszy w
       stylu  GNU  Emacs-a,  jak  w poniższym przykładzie, nie są jednak rozpoznawane symboliczne
       nazwy znaków:

              "\C-u": universal-argument
              "\C-x\C-r": re-read-init-file
              "\e[11~": "Klawisz funkcyjny 1"

       W tym przykładzie, C-u jest ponownie przypisane do funkcji  universal-argument.   C-x  C-r
       przypisane  jest  do  funkcji  re-read-init-file,  zaś  ESC  [  1  1  ~ przypisane jest do
       wstawienia tekstu ``Function Key 1''.

       Oto pełny zestaw sekwencji specjalnych w stylu GNU Emacs
              \C-    przedrostek control
              \M-    przedrostek meta
              \e     znak escape
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \"     dosłowny cudzysłów "
              \'     dosłowny apostrof '

       Oprócz sekwencji specjalnych w stylu GNU Emacsa, dostępny jest drugi  zestaw  sekwencji  z
       użyciem odwrotnego ukośnika:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \d     delete
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \nnn   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  ósemkowa  liczba nnn (jedna do
                     trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba nnn (jedna  lub
                     dwie cyfry szesnastkowe)

       Podczas  wprowadzania tekstu makra, do wskazania jego definicji muszą być użyte pojedyncze
       lub podwójne cudzysłowy.  Zakłada się, że tekst niecytowany jest nazwą funkcji.   W  ciele
       makra interpretowane są sekwencje specjalne z użyciem odwrotnego ukośnika opisane powyżej.
       odwrotny ukośnik cytuje dowolny inny znak w tekście makra, łącznie z " i '.

       Bash umożliwia wyświetlanie i zmianę  bieżących  przypisań  klawiszy  readline  za  pomocą
       wbudowanego  polecenia bind.  Tryb edycji można przełączać podczas używania interaktywnego
       przez posłużenie  się  opcją  -o  wbudowanego  polecenia  set  (zobacz  poniżej  WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI).

   Zmienne Readline
       Readline posiada zmienne, których można używać do dodatkowego dostosowania jej zachowania.
       Zmienna może być ustawiana w pliku inputrc przy pomocy instrukcji postaci

              set nazwa-zmiennej wartość
       or using the bind builtin command (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).

       Z wymienionymi niżej wyjątkami, zmienne readline  mogą  przyjmować  wartości  On  lub  Off
       (wielkość  znaków  nie  ma  znaczenia).  Nierozpoznane  nazwy zmiennych są ignorowane. Gdy
       odczytywana jest wartość zmiennej, puste lub wyzerowane wartości,  "on"  (bez  względu  na
       wielkość  liter) i "1" są równoważne On. Wszystkie pozostałe wartości są równoważne Off. A
       oto zmienne i ich wartości domyślne:

       active-region-start-color
              A string variable that controls the text color and background when  displaying  the
              text  in  the  active  region  (see the description of enable-active-region below).
              This string must not take up any physical character positions on the display, so it
              should  consist  only  of  terminal escape sequences.  It is output to the terminal
              before displaying the text in the active region.  This variable  is  reset  to  the
              default  value whenever the terminal type changes.  The default value is the string
              that puts the terminal in standout mode, as obtained from the  terminal's  terminfo
              description.  A sample value might be "\e[01;33m".
       active-region-end-color
              A  string  variable  that  "undoes"  the  effects  of active-region-start-color and
              restores "normal" terminal display appearance after displaying text in  the  active
              region.   This  string  must  not  take  up any physical character positions on the
              display, so it should consist only of terminal escape sequences.  It is  output  to
              the  terminal  after  displaying  the  text in the active region.  This variable is
              reset to the default value whenever the terminal type changes.  The  default  value
              is  the  string that restores the terminal from standout mode, as obtained from the
              terminal's terminfo description.  A sample value might be "\e[0m".
       bell-style (audible)
              Kontroluje, co dzieje się gdy readline chce  użyć  sygnału  dźwiękowego  terminala.
              Jeśli  ustawiona  na  none, readline nigdy nie emituje sygnału.  Jeśli ustawiona na
              visible, readline posługuje się "widzialnym dzwonkiem" (visible bell),  jeśli  jest
              dostępny.  Jeżeli ustawiona na audible, readline usiłuje uzyskać sygnał dźwiękowy z
              terminala.
       bind-tty-special-chars (On)
              Jeśli ustawiona na On, readline będzie próbował przypiąć znaki kontrolne traktowane
              w sposób specjalny przez sterownik terminala jądra do ich odpowiedników readline.
       blink-matching-paren (Off)
              Jeśli  ustawiona  na  On,  readline  spróbuje na krótko przesunąć kursor do nawiasu
              otwierającego przy wstawieniu nawiasu zamykającego.
       colored-completion-prefix (Off)
              If set to On, when listing completions, readline displays the common prefix of  the
              set  of  possible  completions  using a different color.  The color definitions are
              taken from the value of the LS_COLORS environment variable.  If there  is  a  color
              definition        in       $LS_COLORS       for       the       custom       suffix
              "readline-colored-completion-prefix", readline  uses  this  color  for  the  common
              prefix instead of its default.
       colored-stats (Off)
              Jeśli  ustawiona  na  On, readline wyświetli możliwe dopasowania za pomocą używając
              kolorów wskazujących na ich typ pliku. Wzory kolorów są brane z  wartości  zmiennej
              środowiskowej LS_COLORS.
       comment-begin (,,#”)
              Łańcuch   wstawiany,   gdy   wykonywane  jest  polecenie  insert-comment  readline.
              Polecenie to jest przypisane do M-# w trybie emacs, zaś do # w trybie vi.
       completion-display-width (-1)
              Liczba  kolumn  ekranowych  używanych  do  wyświetlenia  możliwych  dopasowań  przy
              przeprowadzaniu  dopasowań.  Wartość jest ignorowana, jeśli jest mniejsza niż 0 lub
              większa niż szerokość ekranu terminala. Wartość 0 spowoduje,  że  dopasowania  będą
              wyświetlane po jednym na wiersz. Domyślna wartość to -1.
       completion-ignore-case (Off)
              Jeżeli  ustawiona na On, readline wykonuje dopasowywanie i uzupełnianie nazw plików
              bez rozróżniania wielkości liter.
       completion-map-case (Off)
              Jeśli ustawiona na On i  włączona  jest  completion-ignore-case  readline  traktuje
              znaki  minusa  -) i podkreślnika (_) jako równoważne przy dokonywaniu dopasowania i
              uzupełniania nazw plików gdy ma to czynić bez względu na wielkość znaków.
       completion-prefix-display-length (0)
              Długość (w znakach) wspólnego przedrostka  listy  możliwych  uzupełnień,  które  są
              wyświetlane bez modyfikacji. Gdy jest ustawiona na wartość większą od zera, wspólne
              przedrostki  dłuższe  od  tej  wartości  są   zastępowane   wielokropkiem   podczas
              wyświetlania dostępnych uzupełnień.
       completion-query-items (100)
              This  determines  when  the  user  is  queried about viewing the number of possible
              completions generated by the possible-completions command.  It may be  set  to  any
              integer value greater than or equal to zero.  If the number of possible completions
              is greater than or equal to the value of this variable, readline will  ask  whether
              or  not  the  user  wishes  to  view  them; otherwise they are simply listed on the
              terminal.  A zero value means  readline  should  never  ask;  negative  values  are
              treated as zero.
       convert-meta (On)
              If  set to On, readline will convert characters with the eighth bit set to an ASCII
              key sequence by stripping the eighth bit and  prefixing  an  escape  character  (in
              effect, using escape as the meta prefix).  The default is On, but readline will set
              it to Off if the locale contains eight-bit characters.  This variable is  dependent
              on the LC_CTYPE locale category, and may change if the locale is changed.
       disable-completion (Off)
              Jeśli  ustawione  na  On,  readline  zabroni  uzupełniania słów. Znaki uzupełniania
              zostaną wstawione w wiersz tak, jakby zostały przypisane do self-insert.
       echo-control-characters (On)
              Jeśli ustawione na On, readline wyświetla znak odpowiadający sygnałowi  otrzymanemu
              z klawiatury, w systemach które informują o obsługiwaniu tej właściwości.
       editing-mode (emacs)
              Kontroluje  czy readline rozpoczyna pracę z zestawem przypisań klawiszy podobnym do
              emacs czy do vi.  editing-mode może być ustawiane albo na emacs albo na vi.
       emacs-mode-string (@)
              If  the  show-mode-in-prompt  variable  is  enabled,  this  string   is   displayed
              immediately  before  the last line of the primary prompt when emacs editing mode is
              active.  The value is expanded like a key binding, so the standard set of meta- and
              control  prefixes  and  backslash escape sequences is available.  Use the \1 and \2
              escapes to begin and end sequences of non-printing characters, which can be used to
              embed a terminal control sequence into the mode string.
       enable-active-region (On)
              The  point  is  the  current  cursor  position,  and  mark refers to a saved cursor
              position.  The text between the point and mark is referred to as the region.   When
              this  variable  is  set  to  On,  readline allows certain commands to designate the
              region as active.  When the region is active, readline highlights the text  in  the
              region  using  the  value  of  the active-region-start-color, which defaults to the
              string that enables the terminal's standout mode.  The active region shows the text
              inserted  by  bracketed-paste  and  any  matching  text  found  by  incremental and
              non-incremental history searches.
       enable-bracketed-paste (On)
              When set to On, readline configures the terminal to  insert  each  paste  into  the
              editing buffer as a single string of characters, instead of treating each character
              as if it had been read from the keyboard.  This prevents  readline  from  executing
              any editing commands bound to key sequences appearing in the pasted text.
       enable-keypad (Off)
              Gdy  jest  ustawione  na  On,  readline  będzie  usiłować  włączyć  numeryczny blok
              klawiatury (application keypad) przy wywołaniu.  Niektóre systemy  potrzebują  tego
              do włączenia klawiszy strzałek.
       enable-meta-key (On)
              Gdy  jest  ustawiona na On, readline próbuje włączyć dostępne modyfikujące klawisze
              meta, o których  obsługiwaniu  zapewnia  terminal,  gdy  są  wywoływane.  Na  wielu
              terminalach meta klawisz jest używany do wysyłania znaków ośmiobitowych.
       expand-tilde (Off)
              Jeżeli   ustawione  na  On,  podczas  próby  uzupełniania  słów  readline  wykonuje
              interpretację tyldy.
       history-preserve-point (Off)
              Ustawione na on powoduje, że kod obsługi historii poleceń usiłuje w każdym  wierszu
              poleceń  odzyskanym  za  pomocą  previous-history  lub  next-history umieścić punkt
              (bieżącą pozycję kursora) w tym samym miejscu.
       history-size (unset)
              Ustawia maksymalną liczbę wpisów historii zapisywanych w liście historii. Gdy  jest
              ustawiona  na  zero,  istniejące  wpisy  są  usuwane, a nowe nie są zapisywane. Gdy
              wartość jest mniejsza od zera, liczba wpisów w liście historii jest nieograniczona.
              Domyślnie  liczba  wpisów  w  liście  historii  jest  ustawiana na wartość zmiennej
              powłoki HISTSIZE. Jeśli spróbuje się ustawić history-size na wartość nienumeryczną,
              maksymalna liczba wpisów historii zostanie ustawiona na 500.
       horizontal-scroll-mode (Off)
              When  set  to On, makes readline use a single line for display, scrolling the input
              horizontally on a single screen line when it becomes longer than the  screen  width
              rather  than  wrapping  to  a  new line.  This setting is automatically enabled for
              terminals of height 1.
       input-meta (Off)
              If set to On, readline will enable eight-bit input (that is, it will not strip  the
              eighth bit from the characters it reads), regardless of what the terminal claims it
              can support.  The name meta-flag is a synonym for this variable.   The  default  is
              Off,  but  readline  will set it to On if the locale contains eight-bit characters.
              This variable is dependent on the LC_CTYPE locale category, and may change  if  the
              locale is changed.
       isearch-terminators (,,C-[C-J”)
              Łańcuch  znaków, który powinien przerywać wyszukiwanie krokowe (incremental search)
              bez późniejszego wykonywania znaku jako polecenia.  Jeżeli zmiennej tej nie  nadano
              wartości, to wyszukiwanie krokowe będą przerywać ESC i C-J.
       keymap (emacs)
              Ustawia  bieżące  mapowanie  klawiatury  readline.  Zestawami poprawnych mapowań są
              emacs, emacs-standard, emacs-meta, emacs-ctlx, vi, vi-command i vi-insert.  vi jest
              równoważnikiem  dla  vi-command;  emacs  jest  równoważne  emacs-standard. Domyślną
              wartością jest emacs; wartość editing-mode również wpływa na domyślne mapowanie.
       keyseq-timeout (500)
              Określa czas, jaki readline poczeka na znak, gdy odczytuje  wieloznaczną  sekwencję
              klawiszy  (taką,  która z dotychczasowego wejścia może utworzyć kompletną sekwencję
              klawiszy lub może otrzymać  dodatkowe  wejście,  aby  utworzyć  kompletną,  dłuższą
              sekwencję  klawiszy).  Jeżeli  wejście  nie  zostanie  wprowadzone  w trakcie czasu
              oczekiwania, readline użyje krótszej kompletnej sekwencji  klawiszy.  Wartość  jest
              określona  w  milisekundach,  dlatego  1000 oznacza, że readline poczeka sekundę na
              dodatkowe wejście.  Jeśli  ta  zmienna  jest  ustawiona  na  wartość  mniejszą  lub
              równą zero,   lub   na   wartość  nienumeryczną,  readline  poczeka  na  wciśnięcie
              dodatkowego klawisza, aby zdecydować którą sekwencję klawiszy uzupełnić.
       mark-directories (On)
              Jeżeli ustawione na On, to  uzupełniane  nazwy  katalogów  mają  dołączany  końcowy
              ukośnik.
       mark-modified-lines (Off)
              Jeżeli  ustawione na On, wiersze historii, które zostały zmienione wyświetlane są z
              poprzedzającą je gwiazdką (*).
       mark-symlinked-directories (Off)
              Gdy ustawiona  na  On,  uzupełniane  nazwy  będące  dowiązaniami  symbolicznymi  do
              katalogów, mają dodany znak ukośnika (przedmiot wartości mark-directories).
       match-hidden-files (On)
              Ta  zmienna, gdy jest ustawiona na On, powoduje, że readline wykonując uzupełnianie
              nazw plików dopasowuje pliki, których nazwy zaczynają  się  od  kropki  `.'  (pliki
              ukryte).  Gdy ustawiona na Off, początkowa kropka w nazwie jaka ma być uzupełniona,
              musi być wpisana przez użytkownika.
       menu-complete-display-prefix (Off)
              Gdy  ustawiona  na  On,  uzupełnianie  menu  wyświetla  wspólny  przedrostek  listy
              możliwych  uzupełnień  (który  może  być  pusty) przed cyklicznym przełączaniem się
              między pozycjami z listy.
       output-meta (Off)
              If set to On, readline will display characters with the  eighth  bit  set  directly
              rather  than  as a meta-prefixed escape sequence.  The default is Off, but readline
              will set it to On if the locale contains eight-bit characters.   This  variable  is
              dependent on the LC_CTYPE locale category, and may change if the locale is changed.
       page-completions (On)
              Gdy ustawione na On, readline używa wewnętrznego programu wyświetlającego podobnego
              do more, do wyświetlania pełnego ekranu możliwych uzupełnień na raz.
       print-completions-horizontally (Off)
              Jeżeli ustawione na On, readline wyświetla  dopasowane  uzupełnienia  w  kolejności
              alfabetycznej poziomo, zamiast w dół ekranu.
       revert-all-at-newline (Off)
              Gdy  ustawione  na On, readline anuluje wszystkie zmiany w wierszach historii przed
              powrotem, gdy wykonywane jest accept-line. Domyślnie, wiersze historii mogą  zostać
              zmodyfikowane i zachować swe listy anulowań poprzez odwołania do readline.
       show-all-if-ambiguous (Off)
              Zmienia  to  domyślne zachowanie funkcji uzupełniania. Jeżeli jest ustawione na on,
              to słowa mające więcej niż jedno  możliwe  uzupełnienie  powodują,  że  natychmiast
              zostaną podane dopasowania zamiast wyemitowania sygnału dźwiękowego.
       show-all-if-unmodified (Off)
              Zmienna  modyfikuje  domyślne  zachowanie  funkcji uzupełnienia w sposób podobny do
              show-all-if-ambiguous. Gdy jest ustawiona na On, słowa które mają więcej niż  jedno
              możliwe uzupełnienie bez możliwych uzupełnień częściowych (możliwe uzupełnienia nie
              posiadają wspólnego przedrostka), są  wypisywane  natychmiast,  bez  wcześniejszego
              używania brzęczyka.
       show-mode-in-prompt (Off)
              If  set  to  On, add a string to the beginning of the prompt indicating the editing
              mode: emacs, vi command, or vi  insertion.   The  mode  strings  are  user-settable
              (e.g., emacs-mode-string).
       skip-completed-text (Off)
              Gdy  jest  ustawiona  na  On,  modyfikuje  domyślne  zachowanie uzupełniania gdy do
              wiersza wstawiane jest  pojedyncze  dopasowanie.  Jest  to  aktywne  tylko  podczas
              przeprowadzania  uzupełnienia  w  środku  słowa.  Gdy  jest  włączona, readline nie
              wstawia znaków z uzupełniania, które pasują do  znaków  w  miejscu  wprowadzania  w
              uzupełnianym słowie, dzięki czemu części słowa za kursorem, nie są duplikowane.
       vi-cmd-mode-string ((cmd))
              If   the   show-mode-in-prompt  variable  is  enabled,  this  string  is  displayed
              immediately before the last line of the primary prompt  when  vi  editing  mode  is
              active  and  in  command  mode.   The  value is expanded like a key binding, so the
              standard set of meta- and  control  prefixes  and  backslash  escape  sequences  is
              available.   Use  the  \1 and \2 escapes to begin and end sequences of non-printing
              characters, which can be used to embed a terminal control sequence  into  the  mode
              string.
       vi-ins-mode-string ((ins))
              If   the   show-mode-in-prompt  variable  is  enabled,  this  string  is  displayed
              immediately before the last line of the primary prompt  when  vi  editing  mode  is
              active  and  in  insertion  mode.  The value is expanded like a key binding, so the
              standard set of meta- and  control  prefixes  and  backslash  escape  sequences  is
              available.   Use  the  \1 and \2 escapes to begin and end sequences of non-printing
              characters, which can be used to embed a terminal control sequence  into  the  mode
              string.
       visible-stats (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On, to przy wyświetlaniu możliwych uzupełnień do nazwy pliku
              zostanie dołączony znak określający typ pliku wskazywany przez stat(2).

   Konstrukcje warunkowe Readline
       Readline  implementuje  udogodnienie  podobne  duchem  do  funkcji  kompilacji  warunkowej
       preprocesora  C,  pozwalające  na  wykonywanie  przypisań  klawiszy i ustawień zmiennych w
       zależności od wyniku testów. Używane są cztery dyrektywy analizatora składni.

       $if    The $if construct allows bindings to  be  made  based  on  the  editing  mode,  the
              terminal  being  used,  or  the  application using readline.  The text of the test,
              after any comparison operator,
               extends to the end of the line; unless otherwise noted, no characters are required
              to isolate it.

              mode   Postać  mode=  dyrektywy $if służy do sprawdzania czy readline jest w trybie
                     emacs  czy  vi.  Może  być  wykorzystywana,  na  przykład,  w  połączeniu  z
                     poleceniem  set keymap, do ustawienia przypisań w mapowaniach emacs-standard
                     i emacs-ctlx tylko jeśli readline uruchamia się w trybie emacs.

              term   Postać term= można wykorzystywać do włączenia  specyficznych  dla  terminala
                     przypisań  klawiszy,  być może do przypisania wyjścia dla sekwencji klawiszy
                     funkcyjnych terminala. Słowo po prawej stronie = sprawdzane jest  z  zarówno
                     pełną  nazwą  terminala,  jaki  i  częścią  jego  nazwy  przed  pierwszym -.
                     Umożliwia to, na przykład, dopasowanie przez sun zarówno sun jak i sun-cmd.

              version
                     The version test  may  be  used  to  perform  comparisons  against  specific
                     readline  versions.   The  version  expands to the current readline version.
                     The set of comparison operators includes =, (and ==), !=, <=, >=, <, and  >.
                     The  version number supplied on the right side of the operator consists of a
                     major version number, an optional  decimal  point,  and  an  optional  minor
                     version (e.g., 7.1). If the minor version is omitted, it is assumed to be 0.
                     The operator may be separated from the string version and from  the  version
                     number argument by whitespace.

              aplikacja
                     Konstrukcja   aplikacja   służy  do  włączania  ustawień  specyficznych  dla
                     aplikacji. Każdy program korzystający z biblioteki  readline  ustawia  nazwę
                     aplikacji  (application  name),  a plik inicjujący może sprawdzić czy ma ona
                     jakąś szczególną wartość.  Może to być używane  do  przypisywania  sekwencji
                     klawiszy  funkcjom  przydatnym  w  danym  programie.  Na  przykład, poniższe
                     polecenie dodaje sekwencję klawiszy wykonującą w  bash  cytowanie  bieżącego
                     lub poprzedniego słowa:

                     $if Bash
                     # Cytuj bieżące lub poprzednie słowo
                     "\C-xq": "\eb\"\ef\""
                     $endif

              variable
                     The variable construct provides simple equality tests for readline variables
                     and values.  The permitted comparison operators are  =,  ==,  and  !=.   The
                     variable  name must be separated from the comparison operator by whitespace;
                     the operator may be separated from the value  on  the  right  hand  side  by
                     whitespace.   Both  string  and  boolean  variables  may  be tested. Boolean
                     variables must be tested against the values on and off.

       $endif Polecenie to, jak widać w poprzednim przykładzie, kończy wykonywanie polecenia $if.

       $else  Polecenia  w  tej  gałęzi  dyrektywy  $if  wykonywane  są  gdy  nie  powiedzie  się
              sprawdzenie warunku.

       $include
              Dyrektywa  ta  pobiera jako argument pojedynczą nazwę pliku i odczytuje polecenia i
              przypisania z tego pliku. Na przykład, poniższa dyrektywa odczytałaby /etc/inputrc:

              $include  /etc/inputrc

   Wyszukiwanie
       Readline zapewnia polecenia do wyszukiwania w historii poleceń (zobacz  poniżej  HISTORIA)
       wierszy   zawierających   zadany   łańcuch.   Istnieją  dwa  tryby  wyszukiwania:  krokowy
       (incremental) i nie-niekrokowy (non-incremental).

       Wyszukiwania krokowe rozpoczynają się  przed  zakończeniem  wpisywania  przez  użytkownika
       szukanego  tekstu.   Po  wpisaniu  każdego  znaków  szukanego  łańcucha readline wyświetla
       następną pozycję historii pasującą  do  wpisanego  do  tej  pory  łańcucha.   Wyszukiwanie
       krokowe  wymaga  tylko  tylu  znaków  ile  potrzebne jest do znalezienia pożądanej pozycji
       historii.  Znaki występujące w wartości zmiennej isearch-terminators służą  do  przerwania
       wyszukiwania  krokowego.   Jeżeli  zmienna ta nie ma przypisanej wartości, to wyszukiwanie
       przerywają znaki Escape i Control-J.  Control-G porzuca wyszukiwanie krokowe  i  przywraca
       pierwotny wiersz.  Gdy przerwie się wyszukiwanie, pozycja historii zawierająca poszukiwany
       łańcuch staje się bieżącym wierszem.

       W celu odnalezienia innych pasujących pozycji, należy nacisnąć odpowiednio  Control-S  lub
       Control-R.   Wyszukuje  to  wstecz  lub  w  przód kolejną pasującą do dotychczas wpisanego
       łańcucha pozycję historii.  Wszystkie inne  sekwencje  klawiszy  przypisane  do  polecenia
       readline  przerywają  wyszukiwanie  i  wykonują zadane polecenie.  Na przykład, znak nowej
       linii przerywa wyszukiwanie i akceptuje wiersz, wykonując skutkiem tego polecenie z  listy
       historii.

       Readline pamięta łańcuch użyty w ostatnim wyszukiwaniu krokowym. Jeżeli Control-R zostanie
       naciśnięte dwa razy, bez wprowadzenia pomiędzy naciśnięciami innych  znaków  definiujących
       nowy łańcuch szukania, to wykorzystywany jest uprzednio zapamiętany łańcuch.

       Wyszukiwania  nie-krokowe  czytają  cały  szukany  łańcuch przed rozpoczęciem wyszukiwania
       pasujących wierszy historii. Łańcuch może być wpisany przez użytkownika  lub  być  częścią
       zawartości bieżącego wiersza.

   Nazwy poleceń Readline
       Poniżej  podano  listę  nazw  poleceń  i  domyślnych sekwencji klawiszy, do których są one
       przypisane.   Nazwy  poleceń   bez   towarzyszącej   sekwencji   klawiszy   są   domyślnie
       nieprzypisane.    W  poniższych  opisach,  punkt  oznacza  bieżącą  pozycję  kursora,  zaś
       zaznaczenie do pozycji kursora zapamiętanej  przez  polecenie  set-mark.   Tekst  pomiędzy
       punktem a zaznaczeniem nazywany jest obszarem.

   Polecenia ruchu
       beginning-of-line (C-a)
              Przesuwa na początek bieżącego wiersza.
       end-of-line (C-e)
              Przesuwa na koniec wiersza.
       forward-char (C-f)
              Przesuwa o znak w przód.
       backward-char (C-b)
              Przesuwa o znak wstecz.
       forward-word (M-f)
              Przesuwa  na  koniec  następnego słowa. Słowa złożone są ze znaków alfanumerycznych
              (liter i cyfr).
       backward-word (M-b)
              Przesuwa na początek bieżącego, lub poprzedniego, słowa. Słowa złożone są ze znaków
              alfanumerycznych (liter i cyfr).
       shell-forward-word
              Przesuwa  na  koniec  następnego  słowa  w przód. Słowa są oddzielone niecytowanymi
              metaznakami powłoki.
       shell-backward-word
              Przesuwa na początek bieżącego lub poprzedniego słowa w tył.  Słowa  są  oddzielone
              niecytowanymi metaznakami powłoki.
       previous-screen-line
              Attempt  to  move point to the same physical screen column on the previous physical
              screen line. This will not have the desired effect if  the  current  readline  line
              does  not  take  up more than one physical line or if point is not greater than the
              length of the prompt plus the screen width.
       next-screen-line
              Attempt to move point to the same physical  screen  column  on  the  next  physical
              screen  line.  This  will  not have the desired effect if the current readline line
              does not take up more than one physical line  or  if  the  length  of  the  current
              readline line is not greater than the length of the prompt plus the screen width.
       clear-display (M-C-l)
              Clear  the  screen  and, if possible, the terminal's scrollback buffer, then redraw
              the current line, leaving the current line at the top of the screen.
       clear-screen (C-l)
              Clear the screen, then redraw the current line, leaving the current line at the top
              of  the  screen.   With  an argument, refresh the current line without clearing the
              screen.
       redraw-current-line
              Odświeża bieżący wiersz.

   Polecenia operujące na historii
       accept-line (Newline, Return)
              Akceptuje wiersz bez względu na to, gdzie znajduje się kursor.  Jeżeli  wiersz  ten
              nie  jest  pusty,  to  dodaje  go  do  listy  historii  stosownie do stanu zmiennej
              HISTCONTROL.  Jeżeli wiersz jest zmienionym wierszem historii, to  odtwarza  wiersz
              historii do stanu pierwotnego.
       previous-history (C-p)
              Sprowadza poprzednie polecenie z listy historii, przesuwając się wstecz listy.
       next-history (C-n)
              Ściąga następne polecenie z listy historii, przesuwając się do przodu na liście.
       beginning-of-history (M-<)
              Przesuwa na pierwszy wiersz w historii.
       end-of-history (M->)
              Przesuwa na koniec historii wprowadzania, tj. obecnie wprowadzanego wiersza.
       operate-and-get-next (C-o)
              Accept  the  current  line  for  execution  and fetch the next line relative to the
              current line from the history  for  editing.   A  numeric  argument,  if  supplied,
              specifies the history entry to use instead of the current line.
       fetch-history
              With  a  numeric  argument,  fetch that entry from the history list and make it the
              current line.  Without an argument, move back to the first  entry  in  the  history
              list.
       reverse-search-history (C-r)
              Wyszukuje  wstecz  poczynając  od  bieżącego  wiersza  i  przesuwając  się, w razie
              potrzeby, 'w górę' historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       forward-search-history (C-s)
              Wyszukuje w przód poczynając od  bieżącego  wiersza  i  przesuwając  się,  w  razie
              potrzeby, 'w dół' historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       non-incremental-reverse-search-history (M-p)
              Wyszukuje  wstecz  poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując się wyszukiwaniem
              nie-krokowym podanego przez użytkownika łańcucha.
       non-incremental-forward-search-history (M-n)
              Wyszukuje w przód poczynając od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem
              nie-krokowym podanego przez użytkownika łańcucha.
       history-search-forward
              Wyszukuje  w przód w historii łańcucha znaków pomiędzy początkiem bieżącego wiersza
              a punktem.  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-search-backward
              Wyszukuje wstecz w historii łańcucha znaków pomiędzy początkiem bieżącego wiersza a
              bieżącą pozycją kursora (punkt).  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-substring-search-backward
              Search  backward through the history for the string of characters between the start
              of the current line and the current cursor position (the point).  The search string
              may match anywhere in a history line.  This is a non-incremental search.
       history-substring-search-forward
              Search  forward  through the history for the string of characters between the start
              of the current line and the point.  The search  string  may  match  anywhere  in  a
              history line.  This is a non-incremental search.
       yank-nth-arg (M-C-y)
              Wstawia   pierwszy   argument   poprzedniego   polecenia  (zwykle  drugie  słowo  z
              poprzedniego wiersza) w punkt (bieżącą pozycję kursora). Z  argumentem  n,  wstawia
              n-te  słowo  poprzedniego  polecenia (słowa w poprzednim poleceniu zaczynają się od
              słowa 0). Argument ujemny wstawia n-te słowo od końca  poprzedniego  polecenia.  Po
              obliczeniu  argumentu n, jest on wyodrębniany w taki sposób, jak gdyby podano opcję
              interpretowania historii "!n".
       yank-last-arg (M-., M-_)
              Wstawia ostatni argument poprzedniego polecenia (ostatnie słowo poprzedniej pozycji
              historii). Z argumentem numerycznym, zachowuje się dokładnie tak, jak yank-nth-arg.
              Kolejne wywołania yank-last-arg przesuwają wstecz  listy  historii,  wstawiając  po
              kolei ostatni argument (lub słowo określone przez argument do pierwszego wywołania)
              każdego wiersza. Każdy argument numeryczny podany do pomyślnego  wywołania  określa
              kierunek  ruchu  w historii. Argument ujemny zmienia kierunek poruszania się (w tył
              lub w  przód).  Możliwości  interpretacji  historii  są  używane  do  wyodrębnienia
              ostatniego słowa, podobnie jak gdyby wybrano interpretację historii za pomocą "!$".
       shell-expand-line (M-C-e)
              Interpretuj  wiersz,  jak  czyni  to  powłoka.  Wykonuje  to aliasy i interpretację
              historii, jak również interpretację słów  powłoki.  Zobacz  INTERPRETACJA  HISTORII
              poniżej.
       history-expand-line (M-^)
              Wykonuje   interpretację  powłoki  w  odniesieniu  do  bieżącego  wiersza.   Zobacz
              INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       magic-space
              Wykonuje interpretację powłoki w odniesieniu do bieżącego wiersza i wstawia spację.
              Zobacz INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       alias-expand-line
              Wykonuje  interpretację  aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz ALIASY
              powyżej.
       history-and-alias-expand-line
              Wykonuje interpretację historii i aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.
       insert-last-argument (M-., M-_)
              Synonim yank-last-arg.
       edit-and-execute-command (C-x C-e)
              Przywołuje edytor w bieżącym  wierszu  poleceń  i  wykonuje  wynik  jako  polecenie
              powłoki.  Bash  stara  się  wywołać  $VISUAL,  $EDITOR  i  emacs jako edytor, w tej
              kolejności.

   Polecenia zmiany tekstu
       koniec-pliku (zwykle C-d)
              Znak wskazujący koniec pliku, jak ustawiony np. przez ``stty''.  If this  character
              is  read when there are no characters on the line, and point is at the beginning of
              the line, readline interprets it as the end of input and returns EOF.
       delete-char (C-d)
              Usuwa znak w tym punkcie. Jeżeli funkcja jest przypisana do tego samego znaku,  jak
              znak EOF tty, jak często bywa z C-d, efekt jest opisany powyżej.
       backward-delete-char (Rubout)
              Usuwa  znak  przed  kursorem. Jeżeli podano argument numeryczny, zachowuje usunięty
              tekst na stosie usunięć.
       forward-backward-delete-char
              Usuwa znak pod kursorem, chyba że kursor znajduje się  na  końcu  wiersza,  wówczas
              usuwany jest znak przed kursorem.
       quoted-insert (C-q, C-v)
              Dodaje  następny  znak do wiersza dosłownie. W ten sposób wstawiane są znaki takie,
              jak na przykład C-q.
       tab-insert (C-v TAB)
              Wstawia znak tabulacji.
       self-insert (a, b, A, 1, !, ...)
              Wstawia wpisany znak.
       transpose-chars (C-t)
              Zamienia  miejscami  znak  sprzed  punktu  ze  znakiem  w   punkcie,   równocześnie
              przesuwając  punkt  w  przód.  Jeżeli  punkt  jest  na końcu wiersza to zamienia to
              miejscami dwa znaki przed punktem. Argumenty ujemne nie skutkują.
       transpose-words (M-t)
              Zamienia  miejscami  słowo  sprzed  punktu  ze  słowem  za   punktem,   przesuwając
              równocześnie  punkt  za przesunięte sprzed niego słowo.  Jeżeli punkt jest na końcu
              wiersza to zamienia to miejscami dwa ostanie słowa wiersza.
       upcase-word (M-u)
              Zamienia na wielkie litery bieżące  (lub  następne)  słowo.  Z  argumentem  ujemnym
              zamienia na wielkie litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       downcase-word (M-l)
              Zamienia na małe litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia
              na małe litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       capitalize-word (M-c)
              Zamienia na kapitaliki (pierwsza litera wielka, pozostałe małe) bieżące  (następne)
              słowo.  Z  argumentem  ujemnym  zamienia  na  kapitaliki  poprzednie słowo, ale nie
              przesuwa punktu.
       overwrite-mode
              Przełącza tryb nadpisywania. Z jawnym, dodatnim argumentem liczbowym, przełącza  do
              trybu  nadpisywania. Z jawnym, niedodatnim argumentem liczbowym, przełącza do trybu
              wstawiania. Polecenie dotyczy jedynie trybu emacs, tryb vi nadpisuje w inny sposób.
              Każde  odwołania  do  readline()  jest  uruchamiane  w  trybie wstawiania. W trybie
              nadpisywania, znaki przypisane do self-insert zastępują tekst pod kursorem, zamiast
              przesuwać  go  w  prawą  stronę. Znaki przypisane do backward-delete-char zastępują
              znak przed kursorem spacją. Domyślnie, to polecenie nie jest przypisane.

   Usuwanie i wklejanie
       kill-line (C-k)
              Usuwa tekst od punktu do końca wiersza.
       backward-kill-line (C-x Rubout)
              Usuwa wstecz do początku wiersza.
       unix-line-discard (C-u)
              Usuwa wstecz od punktu do początku  wiersza.  Usuwany  tekst  jest  zachowywany  na
              stosie usunięć.
       kill-whole-line
              Usuwa wszystkie znaki bieżącego wiersza, bez względu na położenie punktu.
       kill-word (M-d)
              Usuwa  od  punktu  do  końca  bieżącego słowa, lub jeśli użyte pomiędzy słowami, do
              końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez forward-word.
       backward-kill-word (M-Rubout)
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu.  Granice  słów  są  takie  same,  jak  używane  przez
              backward-word.
       shell-kill-word
              Usuwa  od  kursora do końca bieżącego słowa lub, jeśli kursor znajduje się pomiędzy
              słowami, do końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak  używane  przez
              shell-forward-word.
       shell-backward-kill-word
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu.  Granice  słów  są  takie  same,  jak  używane  przez
              shell-backward-word.
       unix-word-rubout (C-w)
              Usuwa słowo sprzed punktu, jako separatora słów używając białych znaków.   Usunięty
              tekst zachowywany jest na stosie usunięć.
       unix-filename-rubout
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu,  jako  separatora  słów  używając  białych  znaków  i
              ukośnika.Usunięty tekst zachowywany jest na stosie usunięć.
       delete-horizontal-space (M-\)
              Usuwa wszystkie spacje i tabulatory wokół punktu.
       kill-region
              Usuwa tekst w bieżącym obszarze.
       copy-region-as-kill
              Kopiuje tekst obszaru do bufora usuwania.
       copy-backward-word
              Kopiuje słowo sprzed punktu do bufora usuwania.  Granice słów są  takie  same,  jak
              dla backward-word.
       copy-forward-word
              Kopiuje  słowo  występujące  po  punkcie do bufora usuwania.  Granice słów są takie
              same, jak dla forward-word.
       yank (C-y)
              Wkleja wierzchołek stosu usunięć do bufora w punkcie (w miejscu kursora).
       yank-pop (M-y)
              Obraca stos usunięć i wkleja nowy wierzchołek. Działa tylko następując po yank  lub
              yank-pop.

   Argumenty numeryczne
       digit-argument (M-0, M-1, ..., M--)
              Dodaje  tę  cyfrę  do  już  składanego argumentu lub rozpoczyna nowy argument.  M--
              rozpoczyna argument ujemny.
       universal-argument
              Jest to inna metoda podawania argumentu.  Jeżeli po tym poleceniu  występuje  jedna
              lub  więcej  cyfr,  z  opcjonalnym początkowym znakiem minus, to cyfry te definiują
              argument.   Jeżeli  po   poleceniu   występują   cyfry,   to   powtórne   wykonanie
              universal-argument  kończy  argument  numeryczny,  ale  w  przeciwnym  wypadku jest
              ignorowane.  W przypadku specjalnym, jeżeli bezpośrednio po tym poleceniu występuje
              znak  nie  będący  ani  cyfrą ani znakiem minus, to argument licznik dla następnego
              polecenia mnożony jest przez cztery.  Argument licznik  [zwykle  powtórzeń]  wynosi
              początkowo  cztery,  toteż  wykonanie tej funkcji po raz pierwszy nadaje mu wartość
              cztery, po raz drugi szesnaście, i tak dalej.

   Uzupełnianie
       complete (TAB)
              Usiłuje przeprowadzić uzupełnianie tekstu przed punktem.  Bash próbuje uzupełniania
              traktując  tekst  kolejno:  jako  zmienną  (jeżeli  tekst  zaczyna się od $), nazwę
              użytkownika (jeśli tekst zaczyna się od ~), nazwę hosta (jeśli tekst zaczyna się od
              @)  lub  polecenie  (łącznie z aliasami i funkcjami). Jeżeli żadne z powyższych nie
              daje dopasowania, to próbowane jest uzupełnianie nazw plików.
       possible-completions (M-?)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu przed punktem.
       insert-completions (M-*)
              Wstawia przed punktem wszystkie uzupełnienia tekstu, które  zostałyby  wygenerowane
              przez possible-completions.
       menu-complete
              Podobne  do  complete, ale zastępuje słowo, jakie ma zostać uzupełnione pojedynczym
              uzupełnieniem z  listy  możliwych.   Powtarzane  wykonanie  menu-complete  powoduje
              krokowe  przechodzenie przez listę możliwych uzupełnień i wstawianie każdego z nich
              po kolei (zamiast uzupełnianego słowa).  Na końcu listy uzupełnień  emitowany  jest
              sygnał  dźwiękowy  (zależny  od ustawienia bell-style) i przywracany jest pierwotny
              tekst.  Argument n przesuwa n pozycji w przód na liście dopasowań;  do  przesuwania
              się wstecz można użyć argumentu ujemnego. Polecenie w zamierzeniu ma być przypisane
              do klawisza TAB, ale domyślnie nie jest przypisane.
       menu-complete-backward
              Podobne  do  menu-complete,  ale  przemieszcza  się  wstecz  po  liście   możliwych
              uzupełnień,  identycznie  gdyby  menu-complete podano ujemny argument. To polecenie
              jest domyślnie nieprzypisane.
       delete-char-or-list
              Usuwa znak pod kursorem, jeśli nie  jest  to  początek  bądź  koniec  wiersza  (jak
              delete-char). Na końcu wiersza, zachowuje się identycznie jak possible-completions.
              To polecenie jest domyślnie nieprzypisane.
       complete-filename (M-/)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie nazw plików na tekście sprzed kursora.
       possible-filename-completions (C-x /)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę pliku.
       complete-username (M-~)
              Usiłuje  wykonać  uzupełnianie  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak  nazwę
              użytkownika.
       possible-username-completions (C-x ~)
              Pokazuje  możliwe  uzupełnienia  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak nazwę
              użytkownika.
       complete-variable (M-$)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak  zmienną
              powłoki.
       possible-variable-completions (C-x $)
              Pokazuje  możliwe  uzupełnienia  tekstu  sprzed  kursora,  traktując go jak zmienną
              powłoki.
       complete-hostname (M-@)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       possible-hostname-completions (C-x @)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       complete-command (M-!)
              Usiłuje  uzupełnić  tekst  sprzed  punktu,  traktując  go  jak   nazwę   polecenia.
              Uzupełnianie   polecenia   próbuje   dopasować   tekst  kolejno  do  aliasów,  słów
              zastrzeżonych, funkcji powłoki, poleceń wbudowanych powłoki i wreszcie nazw  plików
              wykonywalnych.
       possible-command-completions (C-x !)
              Pokazuje  możliwe  uzupełnienia  tekstu  sprzed  kursora,  traktując  go  jak nazwę
              polecenia.
       dynamic-complete-history (M-TAB)
              Usiłuje uzupełnić tekst sprzed kursora, w celu  odnalezienia  możliwych  uzupełnień
              porównując go z wierszami listy historii.
       dabbrev-expand
              Usiłuje  wykonać  uzupełnienie  menu na tekście sprzed kursora, w celu odnalezienia
              możliwych uzupełnień porównując go z wierszami listy historii.
       complete-into-braces (M-{)
              Wykonuje uzupełnianie nazwy pliku i wstawia  listę  możliwych  uzupełnień  ujętą  w
              nawiasy   klamrowe,   tak   że  jest  ona  dostępna  dla  powłoki  (zobacz  powyżej
              Interpretacja nawiasów).

   Makra klawiaturowe
       start-kbd-macro (C-x ()
              Rozpoczyna zachowywanie wpisywanych znaków w bieżącym makrze klawiaturowym.
       end-kbd-macro (C-x ))
              Zatrzymuje zachowywanie  wpisywanych  znaków  w  bieżącym  makrze  klawiaturowym  i
              przechowuje definicję.
       call-last-kbd-macro (C-x e)
              Ponownie  wykonuje zdefiniowane makro klawiaturowe, powodując pojawianie się znaków
              makra tak, jakby zostały wpisane z klawiatury.
       print-last-kbd-macro ()
              Wypisuje ostatnie makro klawiaturowe, w formacie przeznaczonym do pliku inputrc.

   Różne
       re-read-init-file (C-x C-r)
              Odczytuje zawartość pliku inputrc i dołącza wszystkie  znalezione  tam  przypisania
              klawiszy i zmiennych.
       abort (C-g)
              Zaniechuje bieżącego polecenia edycji i emituje sygnał dźwiękowy terminala (zgodnie
              z ustawieniami bell-style).
       do-lowercase-version (M-A, M-B, M-x, ...)
              If the metafied character x is uppercase, run the command  that  is  bound  to  the
              corresponding  metafied  lowercase  character.   The  behavior is undefined if x is
              already lowercase.
       prefix-meta (ESC)
              Poprzedza przedrostkiem meta następny wpisany znak.  ESC f jest równoważne Meta-f.
       undo (C-_, C-x C-u)
              Krokowe cofnięcie operacji, pamiętane odrębnie dla każdego wiersza.
       revert-line (M-r)
              Cofa wszystkie zmiany wykonane na tym wierszu. Podobne do wykonania polecenia  undo
              wystarczająco wiele razy, by przywrócić wiersz do stanu początkowego.
       tilde-expand (M-&)
              Wykonuje interpretację tyldy w odniesieniu do bieżącego słowa.
       set-mark (C-@, M-<spacja>)
              stawia  znacznik  (mark)  w  bieżącym  punkcie.  Jeżeli podano argument numeryczny,
              znacznik jest ustawiany na takiej pozycji.
       exchange-point-and-mark (C-x C-x)
              Zamień  punkt  ze  znacznikiem.  Aktualna  pozycja  kursora   ustawiana   jest   na
              zapamiętaną, a dotychczasowa pozycja zachowywana jako znacznik.
       character-search (C-])
              A character is read and point is moved to the next occurrence of that character.  A
              negative argument searches for previous occurrences.
       character-search-backward (M-C-])
              A character is read  and  point  is  moved  to  the  previous  occurrence  of  that
              character.  A negative argument searches for subsequent occurrences.
       skip-csi-sequence
              Odczytuje  wystarczająco  wiele  znaków,  aby  pobrać sekwencje wielu klawiszy, np.
              zdefiniowaną przez klawisze takie jak Home i End.  Takie  sekwencje  zaczynają  się
              znacznikiem  sekwencji  kontrolnej  (Control  Sequence  Indicator  - CSI), z reguły
              ESC-[. Jeśli taka sekwencja jest przypisana do "\[", to klawisze wchodzące w  skład
              tej  sekwencji  nie  będą  działać (chyba że zostały jawnie przypisane do polecenia
              readline) zamiast wstawiać niepowiązane znaki do bufora edycyjnego.  Domyślnie,  to
              polecenie  jest  nieprzypisane,  ale  przypisanie powinno przeważnie odnosić się do
              ESC-[.
       insert-comment (M-#)
              Bez argumentu numerycznego, na początek bieżącego wiersza  wstawiana  jest  wartość
              zmiennej  comment-begin  readline.  Jeśli  podano numeryczny argument, to polecenia
              działa jak przełącznik: jeśli znaki na początku  wiersza  nie  pasują  do  wartości
              comment-begin,   to   wartość   jest   wstawiana,  w  przeciwnym  wypadku  znaki  w
              comment-begin są usuwane z początku każdego wiersza. W każdym przypadku wiersz jest
              akceptowany   tak,   jakby   wprowadzono   znak   nowej  linii.   Domyślna  wartość
              comment-begin powoduje, że polecenie to czyni bieżący wiersz  komentarzem  powłoki.
              Jeśli  numeryczny  argument  powoduje  usunięcie  znaku komentarza, to dany wiersze
              będzie wykonany przez powłokę.
       spell-correct-word (C-x s)
              Perform spelling correction on the current word, treating  it  as  a  directory  or
              filename,  in  the  same  way as the cdspell shell option.  Word boundaries are the
              same as those used by shell-forward-word.
       glob-complete-word (M-g)
              Słowo sprzed kursora jest traktowane  jako  wzorzec  rozwijania  nazw  plików,  bez
              jawnego   dodania   gwiazdki   (asterysku).   Ten  wzorzec  może  zostać  użyty  do
              wygenerowania listy pasujących nazw plików do możliwych uzupełnień.
       glob-expand-word (C-x *)
              Słowo sprzed kursora traktowane jest jak wzorzec rozwijania nazw plików i wstawiana
              jest  lista  pasujących  nazw,  zastępując  słowo-wzorzec.  Jeśli podano numeryczny
              argument, to przed rozwijaniem nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       glob-list-expansions (C-x g)
              Wyświetlana jest lista rozwinięć, jakie zostałyby utworzone przez glob-expand-word,
              a  wiersz  jest  ponownie  wyświetlany.  Jeśli podano numeryczny argument, to przed
              rozwijaniem nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       dump-functions
              Wypisuje do strumienia wyjściowego readline wszystkie  funkcje  i  ich  przypisania
              klawiszy.  Jeżeli  podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest  formatowane w taki
              sposób, by można zrobić je częścią pliku inputrc.
       dump-variables
              Wypisuje do strumienia wyjściowego readline wszystkie ustawialne zmienne readline i
              ich  wartości.  Jeżeli  podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki
              sposób, by można zrobić je częścią pliku inputrc.
       dump-macros
              Wypisuje wszystkie sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy  jakie
              dają  w wyniku.  Jeżeli podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki
              sposób, by można zrobić je częścią pliku inputrc.
       display-shell-version (C-x C-v)
              Wyświetla informację o wersji aktualnego egzemplarza bash.

   Programowalne uzupełnianie
       Gdy następuje próba uzupełnienia słowa dla argumentu polecenia, dla  którego  zdefiniowano
       specyfikację  uzupełniania  (completion  specification,  compspec) przy pomocy wbudowanego
       polecenia complete (zobacz WBUDOWANE POLECENIA  POWŁOKI  poniżej),  wywoływane  są  usługi
       programowalnego uzupełniania.

       First,  the  command  name  is  identified.   If  the  command  word  is  the empty string
       (completion attempted at the beginning of an empty line), any compspec defined with the -E
       option to complete is used.  If a compspec has been defined for that command, the compspec
       is used to generate the list of possible completions for the word.  If the command word is
       a  full  pathname, a compspec for the full pathname is searched for first.  If no compspec
       is found for the full pathname, an attempt is made to find  a  compspec  for  the  portion
       following  the  final  slash.  If those searches do not result in a compspec, any compspec
       defined with the -D option to complete is used as the default.  If  there  is  no  default
       compspec,  bash  attempts  alias  expansion  on  the  command  word as a final resort, and
       attempts to find a compspec for the command word from any successful expansion.

       Po odnalezieniu compspec, jest ono używane do utworzenia listy  pasujących  słów.   Jeżeli
       compspec  nie  zostało  znalezione,  to  wykonywane  jest domyślne uzupełnianie basha, jak
       opisano powyżej w Uzupełnianie.

       Na początek, używane są akcje określone przez compspec. Zwracane są wyłącznie  dopasowania
       poprzedzone  dopasowywanym  słowem.   Gdy  do uzupełniania nazw plików lub katalogów użyto
       opcji -f lub -d, do filtrowania dopasowań wykorzystywana jest zmienna powłoki FIGNORE.

       W następnej  kolejności  tworzone  są  ewentualne  uzupełnienia  określone  przez  wzorzec
       rozwinięcia  nazw  plików  opcji  -G.   Słowa  tworzone przez wzorzec nie muszą pasować do
       uzupełnianego  słowa.   Zmienna  powłoki  GLOBIGNORE  nie  jest  używana  do   filtrowania
       dopasowań, ale zmienna FIGNORE jest używana.

       Następnie,  brany  jest  pod  uwagę  łańcuch  podany jako argument opcji -W.  Łańcuch jest
       najpierw rozbijany przy zastosowaniu znaków ze zmiennej specjalnej IFS  jako  separatorów.
       Honorowane   jest  cytowanie  powłoki.   Później  każde  ze  słów  interpretowane  jest  z
       wykorzystaniem  interpretacji  nawiasów,  interpretacji  tyld,  podstawiania   parametrów,
       interpretacji  zmiennych  i  wyrażeń  arytmetycznych  i  podstawiania wyników poleceń, jak
       opisano powyżej w  sekcji  INTERPRETACJA.   Wyniki  są  rozbijane  z  zastosowaniem  reguł
       opisanych  powyżej  w  sekcji  Podział  na  słowa.   Wyniki  interpretacji są dopasowywane
       przedrostkiem z uzupełnianym słowem, a pasujące słowa stają się możliwymi uzupełnieniami.

       Po utworzeniu tych dopasowań, wywoływana jest funkcja lub polecenie określone opcjami -F i
       -C.  Podczas wywoływania polecenia czy funkcji, zmiennym COMP_LINE, COMP_POINT, COMP_KEY i
       COMP_TYPE przypisywane są wartości, jak opisano  to  powyżej  w  sekcji  Zmienne  powłoki.
       Jeżeli  wywoływana  jest  funkcja  powłoki,  ustawiane  są  również  zmienne  COMP_WORDS i
       COMP_CWORD.  Kiedy wywoływana jest funkcja czy polecenie, pierwszym argumentem ($1)  staje
       się  nazwa  polecenia,  którego  argumenty  są  uzupełniane,  drugim  argumentem  ($2)  --
       uzupełniane słowo, a trzecim słowem ($3) poprzedzające w wierszu poleceń  słowo  aktualnie
       uzupełniane.   Nie  jest  wykonywane żadne filtrowanie utworzonych uzupełnień stosownie do
       uzupełnianego słowa. Funkcja czy polecenie mają pełną swobodę tworzenia dopasowań.

       W pierwszej kolejności wywoływana jest funkcja określona przez -F.  Do tworzenia dopasowań
       może  ona  korzystać z dowolnych możliwości powłoki, łącznie z opisanym poniżej poleceniem
       wbudowanym compgen. Funkcja musi  umieścić  możliwe  uzupełnienia  w  zmiennej  tablicowej
       COMPREPLY, jedno na element tablicy.

       Następnie,   wywoływane  jest  polecenie  określone  opcją  -C,  działające  w  środowisku
       równoważnym podstawianiu poleceń.  Powinno ono  wypisać  listę  uzupełnień,  po  jednym  w
       wierszu,  na  standardowe  wyjście.   Jeżeli  jest to niezbędne, do utworzenia znaku nowej
       linii można użyć odwróconego ukośnika.

       Po utworzeniu wszelkich możliwych uzupełnień, do listy tej stosowany jest filtr  określony
       opcją -X.  Filtr jest takim wzorcem, jak używany przy rozwijaniu nazw ścieżkowych.  Znak &
       we wzorcu  zastępowany  jest  tekstem  uzupełnianego  słowa.   Literał  &  można  otrzymać
       poprzedzając  go  odwrotnym  ukośnikiem;  odwrotny  ukośnik  zostanie usunięty przed próbą
       dopasowania.  Wszystkie uzupełnienia pasujące do wzorca będą usunięte z listy.  Początkowy
       !  daje  zaprzeczenie  wzorca.  Będą  wówczas usuwane uzupełnienia nie pasujące do wzorca.
       Jeśli włączona  jest  opcja  powłoki  nocasematch,  to  dopasowanie  jest  wykonywane  bez
       uwzględniania wielkości liter.

       Na  koniec,  do  każdego  elementu  listy  dodawane  są przedrostek i przyrostek określone
       opcjami -P i -S, a wynik zwracany jest do kodu uzupełniania readline jako lista  możliwych
       uzupełnień.

       Jeśli   poprzednio  zastosowane  działania  nie  utworzyły  żadnych  dopasowań,  zaś  przy
       definiowaniu compspec podano opcję -o dirnames  polecenia  complete,  to  dokonywana  jest
       próba uzupełnienia nazwy katalogu.

       Jeśli  do  complete  podano  opcję -o plusdir gdy istnieje zdefiniowane compspec, to próba
       dopasowania nazw katalogów jest przeprowadzana, a ewentualne dopasowania  są  dodawane  do
       wyników innych akcji.

       Domyślnie,  jeżeli  znaleziono  compspec,  to  cokolwiek ono utworzy zwracane jest do kodu
       uzupełniającego jako  pełny  zestaw  możliwych  uzupełnień.   Nie  są  próbowane  domyślne
       uzupełnienia bash, a domyślne uzupełnianie nazw ścieżkowych przez readline jest wyłączone.
       Jeśli przy definiowaniu compspec podano opcję  -o  bashdefault,  to  jeżeli  compspec  nie
       utworzy  żadnych  uzupełnień,  wykonane  zostanie  domyślne  uzupełnienia bash. Jeśli przy
       definiowaniu compspec podano opcję -o default polecenia complete, to jeżeli  compspec  nie
       utworzy  żadnych  uzupełnień, wykonane zostanie domyślne uzupełnianie z readline (i, jeśli
       próbowano domyślnych uzupełnień bash, także one).

       Gdy compspec informuje o żądaniu  uzupełnienia  nazwy  katalogu,  funkcje  programowalnego
       uzupełnienia  wymuszają  na  readline  dodanie  ukośnika,  do  uzupełnianych nazw będących
       dowiązaniami  symbolicznymi  do  katalogów,  które  są   przedmiotem   wartości   zmiennej
       mark-direstories  readline,  niezależnie od ustawienia zmiennej mark-symlinked-directories
       readline.

       Istnieje  pewna  obsługa  uzupełnień  modyfikowanych  dynamicznie.  Jest  to   szczególnie
       użyteczne  w kombinacji z domyślnym uzupełnianiem z opcją complete -D. W przypadku funkcji
       powłoki, wykonywanych jako odpowiedzialne za uzupełnianie, możliwe jest poinformowanie  że
       uzupełnienie  powinno  być ponowione za pomocą kodu zakończenia równego 124. Jeśli funkcja
       powłoki zwróci 124 i zmieni powiązany  compspec  poleceniem,  którego  próbę  uzupełnienia
       podjęto  (podanego  jako  pierwszy  argument  gdy  funkcja jest wykonywana), programowalne
       uzupełnianie rozpoczyna od początku, próbując znaleźć nowy compspec dla polecenia. Pozwala
       na  ustawianie uzupełnień budowanych dynamicznie po wykonanej próbie uzupełnienia, zamiast
       ładowania ich wszystkich naraz.

       Przykładowo,  przyjmując  że  istnieje  biblioteka  składająca  się  z   compspec,   każda
       przechowywana  w  pliku  odpowiadającym  nazwie polecenia, to następująca domyślna funkcja
       uzupełnienia załaduje uzupełnienia dynamicznie:

       _completion_loader()
       {
            . "/etc/bash_completion.d/$1.sh" >/dev/null 2>&1 && return 124
       }
       complete -D -F _completion_loader -o bashdefault -o default

HISTORIA

       Jeżeli włączona jest opcja -o history  wbudowanego  polecenia  set,  to  powłoka  zapewnia
       dostęp  do  historii  poleceń,  listy  poleceń poprzednio wprowadzonych.  Wartość zmiennej
       HISTSIZE wykorzystywana jest  jako  liczba  poleceń  do  zachowania  na  liście  historii.
       Zachowywany  jest  tekst  ostatnich  HISTSIZE poleceń (domyślnie 500). Powłoka przechowuje
       każde polecenie na liście przed podstawieniem  wartości  parametrów  i  zmiennych  (zobacz
       powyżej  INTERPRETACJA),  ale  przed  wykonaniem  interpretacji  historii, w zależności od
       wartości zmiennych powłoki HISTIGNORE i HISTCONTROL.

       On startup, the history is initialized from  the  file  named  by  the  variable  HISTFILE
       (default  ~/.bash_history).   The  file  named  by  the value of HISTFILE is truncated, if
       necessary, to contain no more  than  the  number  of  lines  specified  by  the  value  of
       HISTFILESIZE.  If HISTFILESIZE is unset, or set to null, a non-numeric value, or a numeric
       value less than zero, the history file is not truncated.  When the history file  is  read,
       lines  beginning  with  the  history comment character followed immediately by a digit are
       interpreted as timestamps for the following history line.  These timestamps are optionally
       displayed  depending  on  the  value  of  the  HISTTIMEFORMAT variable.  When a shell with
       history enabled exits, the last $HISTSIZE lines  are  copied  from  the  history  list  to
       $HISTFILE.   If the histappend shell option is enabled (see the description of shopt under
       SHELL BUILTIN COMMANDS below), the lines are appended to the history file,  otherwise  the
       history  file is overwritten.  If HISTFILE is unset, or if the history file is unwritable,
       the history is not saved.  If the HISTTIMEFORMAT variable is set, time stamps are  written
       to  the  history file, marked with the history comment character, so they may be preserved
       across shell sessions.  This uses the history comment character to distinguish  timestamps
       from  other  history  lines.   After  saving the history, the history file is truncated to
       contain no more than HISTFILESIZE lines.  If HISTFILESIZE is unset,  or  set  to  null,  a
       non-numeric value, or a numeric value less than zero, the history file is not truncated.

       Do  edycji  lub  ponownego  wykonania  części listy historii można korzystać z wbudowanego
       polecenia fc (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Wbudowanego polecenia  history
       można  używać  do  wyświetlania  lub zmiany listy historii i manipulacji plikiem historii.
       Podczas posługiwania się edycją wiersza poleceń, w każdym z trybów edycji  umożliwiających
       dostęp do listy historii, dostępne są polecenia przeszukiwania.

       Powłoka  umożliwia  kontrolę  nad  tym,  jakie  polecenia są zachowywane na liście.  Można
       ustawić zmienne HISTCONTROL i HISTIGNORE, co spowoduje, że powłoka będzie zachowywać tylko
       podzbiór wprowadzonych poleceń.  Opcja powłoki cmdhist, jeżeli jest włączona, powoduje, że
       powłoka będzie usiłować zachować każdy  wiersz  polecenia  wielowierszowego  w  tej  samej
       pozycji  historii,  dodając,  gdzie  jest  to  niezbędne, średniki, by zachować poprawność
       składni.  Opcja powłoki  lithist  powoduje,  że  powłoka  będzie  zachowywać  polecenia  z
       osadzonymi znakami nowej linii zamiast średników. Zobacz opis wbudowanego shopt poniżej, w
       sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz informacje o ustawianiu  i  kasowaniu
       opcji powłoki.

INTERPRETACJA HISTORII

       The shell supports a history expansion feature that is similar to the history expansion in
       csh.  This section describes what syntax features are available.  This feature is  enabled
       by  default  for  interactive  shells,  and can be disabled using the +H option to the set
       builtin command (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).  Non-interactive shells do not perform
       history expansion by default.

       Interpretacja  historii  wprowadza  słowa  z  listy  historii  do  strumienia wejściowego,
       ułatwiając powtarzanie poleceń lub poprawianie szybkie błędów w poprzednich poleceniach.

       History expansion is performed immediately after a complete line is read, before the shell
       breaks it into words, and is performed on each line individually without taking quoting on
       previous lines into account.  It takes place in two parts.   The  first  is  to  determine
       which  line  from  the  history  list to use during substitution.  The second is to select
       portions of that line for inclusion into the current one.   The  line  selected  from  the
       history  is  the  event,  and  the  portions  of  that line that are acted upon are words.
       Various modifiers are available to manipulate the selected words.  The line is broken into
       words  in  the same fashion as when reading input, so that several metacharacter-separated
       words surrounded by quotes are considered one word.  History expansions are introduced  by
       the  appearance of the history expansion character, which is ! by default.  Only backslash
       (\) and single quotes can quote the history expansion character, but the history expansion
       character is also treated as quoted if it immediately precedes the closing double quote in
       a double-quoted string.

       Następujące  znaki  powstrzymują   interpretację   historii   jeśli   zostaną   znalezione
       bezpośrednio  za  znakiem  interpretacji  historii,  nawet jeśli jest niecytowany: spacja,
       tabulacja, znak nowego wiersza, znak powrotu karetki i =.  Jeśli  włączono  opcję  powłoki
       extglob, to ( również zapobiegnie interpretacji.

       Kilka  opcji  powłoki  ustawianych  przy  pomocy  shopt może służyć do śledzenia działania
       interpretacji historii.  Jeżeli  opcja  histverify  powłoki  jest  włączona  (zobacz  opis
       wbudowanego  shopt)   i używane jest readline, to podstawienia historii nie są natychmiast
       przesyłane do analizatora składni (parsera) powłoki.  Zamiast tego, zinterpretowany wiersz
       jest  ponownie  ładowany do bufora edycyjnego readline w celu dalszej modyfikacji.  Jeżeli
       wykorzystywane  jest  readline  i  włączona   jest   opcja   histreedit,   to   zakończone
       niepowodzeniem  podstawienie  historii  zostanie  ponownie załadowane do bufora edycyjnego
       readline w celu poprawienia.  Opcją -p wbudowanego polecenia history można posłużyć się do
       oglądnięcia,   co   zrobi  interpretacja  historii  przed  jej  zastosowaniem.   Opcji  -s
       wbudowanego polecenia history można użyć w celu dodania poleceń na koniec  listy  historii
       bez faktycznego ich wykonania, tak że będą dostępne dla następnych przywołań.

       Powłoka  pozwala na kontrolowanie różnych znaków stosowanych przez mechanizm interpretacji
       historii (zobacz  opis  histchars  powyżej,  w  sekcji  Zmienne  powłoki).  Do  oznaczania
       pieczątek  czasowych,  powłoka  używa  znaku komentarza historii podczas zapisywania pliku
       historii.

   Desygnatory zdarzeń (Event Designators)
       Desygnator zdarzenia jest odwołaniem do pozycji wiersza poleceń na liście historii. O  ile
       odwołanie  nie  jest  absolutne,  zdarzenia  są relatywne w stosunku do bieżącej pozycji w
       liście historii.

       !      Rozpoczyna podstawianie historii,  z  wyjątkiem  sytuacji,  gdy  występuje  po  nim
              odstęp,  znak  nowej  linii,  =  lub ( (gdy włączono opcję powłoki extglob używając
              wbudowanego shopt).
       !n     Wskazuje na n-ty wiersz poleceń.
       !-n    Wskazuje na wiersz poleceń bieżący minus n.
       !!     Wskazuje na poprzednie polecenie. jest to synonim `!-1'.
       !łańcuch
              Wskazuje na ostatnie poleceniem rozpoczynające się od łańcucha.
       !?łańcuch[?]
              Refer to the most recent command preceding the current position in the history list
              containing string.  The trailing ? may be omitted if string is followed immediately
              by a newline.  If string is missing, the string from  the  most  recent  search  is
              used; it is an error if there is no previous search string.
       ^łańcuch1^łańcuch2^
              Szybkie   podstawianie.   Powtarza  ostatnie  polecenie,  wymieniając  łańcuch1  na
              łańcuch2.  Równoważnik ,,!!:s^◈a◈cuch1^◈a◈cuch2^ (zobacz poniżej Modyfikatory).
       !#     Cały wiersz poleceń wpisany do tego momentu.

   Desygnatory słów (Word Designators)
       Desygnatory słów służą do wybierania ze zdarzenia żądanych  słów.   Dwukropek  :  oddziela
       określenie  zdarzenia  od  desygnatora  słowa.  Może  być pominięty jeśli desygnator słowa
       rozpoczyna się od ^, $, *, - lub %.  Słowa numerowane są od początku  wiersza,  przy  czym
       pierwsze  ma  numer  0  (zero).   Słowa  są  wstawiane  do  bieżącego wiersza, rozdzielane
       pojedynczymi spacjami.

       0 (zero)
              Słowo zerowe. Dla powłoki jest to słowo polecenia.
       n      n-te słowo.
       ^      Pierwszy argument. To znaczy, słowo 1.
       $      Ostatnie słowo. Jest to zwykle  ostatni  argument,  ale  jest  interpretowany  jako
              zerowe słowo, gdy jest tylko jedno słowo w wierszu.
       %      The  first  word matched by the most recent `?string?' search, if the search string
              begins with a character that is part of a word.
       x-y    Zakres słów; `-y' jest skróconym `0-y'.
       *      Wszystkie słowa prócz zerowego. jest to synonim dla `1-$'.  Nie jest błędem  użycie
              *  jeśli  w zdarzeniu jest tylko jedno słowo; w tym przypadku zwracany jest łańcuch
              pusty.
       x*     Skrót od x-$.
       x-     Abbreviates x-$ like x*, but omits the last word.  If x is missing, it defaults  to
              0.

       jeśli  desygnator  słowa  podano  bez  określenia zdarzenia, za zdarzenie przyjmowane jest
       poprzednie polecenie.

   Modyfikatory
       After the optional word designator, there may appear a sequence of  one  or  more  of  the
       following  modifiers,  each  preceded  by a `:'.  These modify, or edit, the word or words
       selected from the history event.

       h      Usuwa końcową składową nazwy pliku, pozostawiając tylko początek.
       t      Usuwa wszystkie początkowe składowe nazwy pliku, pozostawiając koniec.
       r      Usuwa  kończący  przyrostek  postaci  .xxx,  pozostawiając   główną   część   nazwy
              (basename).
       e      Usuwa wszystko prócz końcowego przyrostka.
       p      Wypisuje nowe polecenie, ale go nie wykonuje.
       q      Cytuje podstawiane słowa, zabezpieczając je przed dalszym podstawianiem.
       x      Quote the substituted words as with q, but break into words at blanks and newlines.
              The q and x modifiers are mutually exclusive; the last one supplied is used.
       s/stary/nowy/
              Substitute new for the first occurrence of old in the event  line.   Any  character
              may  be used as the delimiter in place of /.  The final delimiter is optional if it
              is the last character of the event line.  The delimiter may be quoted  in  old  and
              new with a single backslash.  If & appears in new, it is replaced by old.  A single
              backslash will quote the &.  If old is null, it is set to the last old substituted,
              or,  if  no  previous  history  substitutions  took  place,  the  last  string in a
              !?string[?] search.  If new is null, each matching old is deleted.
       &      Powtarza poprzednie podstawienie.
       g      Powoduje, że zmiany zostaną zastosowane do całego  wiersza  zdarzenia.   Używany  w
              połączeniu z `:s' (np. `:gs/stary/nowy/')  lub `:&'. Jeśli użyty z `:s', to zamiast
              / można posłużyć się dowolnym separatorem,  a  ostatni  separator  jest  opcjonalny
              jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza zdarzenia.
       G      Apply the following `s' or `&' modifier once to each word in the event line.

WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI

       Unless  otherwise  noted,  each  builtin  command  documented in this section as accepting
       options preceded by - accepts -- to signify the end of the options.  The :,  true,  false,
       and  test/[  builtins  do  not  accept  options  and do not treat -- specially.  The exit,
       logout, return, break, continue, let, and shift  builtins  accept  and  process  arguments
       beginning  with  - without requiring --.  Other builtins that accept arguments but are not
       specified as accepting options interpret arguments beginning with - as invalid options and
       require -- to prevent this interpretation.
       : [argumenty]
              Bez  efektów;  polecenie  to  nie  robi  niczego  poza  interpretacją  argumentów i
              wykonaniem ewentualnych podanych przekierowań. Zwracany status to zero.

        .  plik [argumenty]
       source plik [argumenty]
              Read and execute commands from filename in the current shell environment and return
              the  exit  status of the last command executed from filename.  If filename does not
              contain a slash, filenames in PATH  are  used  to  find  the  directory  containing
              filename,  but  filename  does not need to be executable.  The file searched for in
              PATH need not be executable.  When bash is not  in  posix  mode,  it  searches  the
              current  directory  if  no  file is found in PATH.  If the sourcepath option to the
              shopt builtin command is turned off, the PATH is not searched.   If  any  arguments
              are  supplied,  they  become  the  positional parameters when filename is executed.
              Otherwise the positional parameters are unchanged.  If the -T option is enabled,  .
              inherits  any  trap  on  DEBUG;  if  it  is not, any DEBUG trap string is saved and
              restored around the call to ., and . unsets the DEBUG trap while it  executes.   If
              -T  is  not  set,  and  the  sourced  file changes the DEBUG trap, the new value is
              retained when . completes.  The return status is the status  of  the  last  command
              exited  within the script (0 if no commands are executed), and false if filename is
              not found or cannot be read.

       alias [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Alias bez argumentów bądź z opcją -p wypisuje na standardowym wyjściu listę aliasów
              w  postaci  alias  nazwa=wartość.  Jeśli nie dostarczono argumentów, to definiowany
              jest alias (synonim)  dla każdej nazwy,  dla  której  podano  wartość.   Początkowa
              spacja  w  wartości powoduje, że podczas interpretacji aliasu następne słowo będzie
              sprawdzane na podstawianie aliasów.  Dla  każdej  nazwy  z  listy  argumentów,  dla
              której  nie  podano wartości, wypisywana jest nazwa i wartość aliasu.  Alias zwraca
              prawdę, chyba że podano nazwę, dla której nie został zdefiniowany żaden alias.

       bg [spec_zad]
              Wznawia w tle zawieszone zadanie spec_zad, tak jakby zostało ono uruchomione  z  &.
              Jeśli  spec_zad  nie występuje, to używane jest bieżące zadanie, określone tak, jak
              je pojmuje powłoka.  bg spec_zad zwraca 0, chyba że uruchomiono je przy  wyłączonej
              kontroli  zadań  (job control) lub uruchomiono z włączoną kontrolą zadań, jeśli nie
              znaleziono spec_zad lub uruchomiono bez kontroli zadań.

       bind [-m mapa-klawiszy] [-lpsvPSVX]
       bind [-m mapa-klawiszy] [-q funkcja] [-u funkcja] [-r sekw_klaw]
       bind [-m mapa-klawiszy] -f plik
       bind [-m mapa-klawiszy] -x sekw_klaw:polec_powłoki
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:nazwa_funkcji
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:polec_readline
       bind readline-command-line
              Display current readline key and function  bindings,  bind  a  key  sequence  to  a
              readline  function  or macro, or set a readline variable.  Each non-option argument
              is a command as it would appear in a readline initialization file such as .inputrc,
              but  each  binding  or  command  must  be  passed  as  a  separate  argument; e.g.,
              '"\C-x\C-r":  re-read-init-file'.   Options,  if  supplied,  have   the   following
              meanings:
              -m mapa-klawiszy
                     Wykorzystuje   mapę-klawiszy   jako   mapę  klawiszy,  do  której  mają  być
                     zastosowane następne  przypisania.  Akceptowanymi  nazwami  map-klawiszyemacs,  emacs-standard,  emacs-meta,  emacs-ctlx,  vi, vi-move, vi-command i
                     vi-insert.  vi równoważne jest  vi-command  (synonimem  jest  też  vi-move);
                     emacs jest równoważne emacs-standard.
              -l     Podaje nazwy wszystkich funkcji readline.
              -p     Wyświetla  nazwy  funkcji  i przypisania w taki sposób, że mogą być ponownie
                     odczytane.
              -P     Podaje bieżące przypisania i nazwy funkcji readline.
              -s     Wyświetla nazwy i wartości zmiennych readline w taki  sposób,  że  mogą  być
                     ponownie odczytane.
              -S     Wyświetla  sekwencje  klawiszy  readline przypisane do makr i łańcuchy jakie
                     one wysyłają.
              -v     Wyświetla sekwencje klawiszy readline przypisane do makr  i  łańcuchy  jakie
                     one wysyłają w taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -V     Podaje bieżące nazwy i wartości zmiennych readline.
              -f plik
                     Czyta przypisania klawiszy z pliku.
              -q funkcja
                     Podaje, które klawisze wywołują podaną funkcję.
              -u funkcja
                     Odwołuje przypisania wszystkich klawiszy przypisanych do danej funkcji.
              -r sekw_klaw
                     Usuwa bieżące przypisania dla sekwencji klawiszy.
              -x sekw_klaw:polec_powłoki
                     Cause  shell-command  to  be  executed  whenever  keyseq  is  entered.  When
                     shell-command is executed, the shell sets the READLINE_LINE variable to  the
                     contents   of   the   readline   line  buffer  and  the  READLINE_POINT  and
                     READLINE_MARK variables to the current location of the insertion  point  and
                     the  saved  insertion point (the mark), respectively.  The shell assigns any
                     numeric argument the user supplied to the  READLINE_ARGUMENT  variable.   If
                     there  was  no  argument, that variable is not set.  If the executed command
                     changes the value of any of READLINE_LINE, READLINE_POINT, or READLINE_MARK,
                     those new values will be reflected in the editing state.
              -X     Wypisuje  wszystkie  sekwencje  klawiszy  przypisane  do  poleceń  powłoki i
                     powiązane polecenia w formacie, który można użyć ponownie jako wejście.

              Zwracana jest wartość 0, chyba że podano nierozpoznaną opcję lub pojawił się błąd.

       break [n]
              Opuszcza pętlę for, while, until lub select.  Jeżeli podano n,  przerywa  działanie
              do  n-tego  poziomu.   n musi być ≥ 1. Jeżeli n jest większe od liczby obejmujących
              polecenie pętli, to kończone są wszystkie obejmujące pętle. Wartością zwracaną jest
              0, chyba że powłoka nie wykonuje pętli podczas wykonania break.

       builtin wbudowane [argumenty]
              Wykonuje zadane polecenie wbudowane powłoki, przesyłając mu argumenty i zwraca jego
              kod zakończenia.  Przydatne podczas definiowania funkcji o nazwie tożsamej z  nazwą
              wbudowanego  polecenia  powłoki,  zachowując  funkcjonalność  polecenia wbudowanego
              wewnątrz funkcji.  Wbudowane cd jest powszechnie redefiniowane w ten sposób.  Kodem
              zakończenia jest fałsz jeśli wbudowane nie jest wbudowanym poleceniem powłoki.

       caller [wyrażenie]
              Zwraca  kontekst  aktywnego  wywołania  podprogramu  (funkcji  powłoki  lub skryptu
              wykonywanego wbudowanymi poleceniami . lub source). Bez wyrażenia, caller wyświetla
              numer  wiersza  i plik źródłowy bieżącego wywołania podprogramu. Jeśli do wyrażenia
              przekazano nieujemną liczbę całkowitą, to caller  wyświetla  numer  wiersza,  nazwę
              podprogramu  i  plik  źródłowy  związany  z pozycją w bieżącym stosie wywołania. Te
              dodatkowe informacje mogą być użyte np. do wyświetlenia  stosu  wywołania.  Bieżąca
              ramka  jest  ramką  0.  Zwracaną  wartością  jest  0, chyba że powłoka nie wykonuje
              wywołania podprogramu lub wyrażenie nie odnosi się do prawidłowej pozycji w  stosie
              wywołania.

       cd [-L|[-P [-e]] [-@]] [katalog]
              Change the current directory to dir.  if dir is not supplied, the value of the HOME
              shell variable is the default.  The variable CDPATH defines the search path for the
              directory  containing  dir:  each  directory  name  in  CDPATH is searched for dir.
              Alternative directory names in CDPATH  are  separated  by  a  colon  (:).   A  null
              directory  name  in CDPATH is the same as the current directory, i.e., “.”.  If dir
              begins with a slash (/), then CDPATH is not used.  The -P option causes cd  to  use
              the  physical  directory structure by resolving symbolic links while traversing dir
              and before processing instances of .. in dir (see also the -P  option  to  the  set
              builtin  command);  the -L option forces symbolic links to be followed by resolving
              the link after processing instances of .. in dir.  If ..  appears  in  dir,  it  is
              processed by removing the immediately previous pathname component from dir, back to
              a slash or the beginning of dir.  If the -e option is supplied  with  -P,  and  the
              current  working  directory  cannot  be  successfully determined after a successful
              directory change, cd will return an unsuccessful status.  On systems  that  support
              it,  the  -@  option  presents  the extended attributes associated with a file as a
              directory.  An argument of - is converted to $OLDPWD before the directory change is
              attempted.  If a non-empty directory name from CDPATH is used, or if - is the first
              argument, and the directory change is successful, the absolute pathname of the  new
              working  directory  is  written to the standard output.  If the directory change is
              successful, cd sets the value of the PWD environment variable to the new  directory
              name,  and sets the OLDPWD environment variable to the value of the current working
              directory before the change.  The  return  value  is  true  if  the  directory  was
              successfully changed; false otherwise.

       command [-pVv] polecenie [arg ...]
              Uruchamia  polecenie  z  argumentami  zakazując zwykłego wyszukiwania funkcji przez
              powłokę. Wykonywane są wyłącznie polecenia wbudowane i polecenia znalezione w PATH.
              Jeżeli  podano  opcję  -p,  wyszukiwanie  polecenia  wykonywane  jest  przy  użyciu
              domyślnej PATH, która gwarantuje  znalezienie  wszystkich  standardowych  narzędzi.
              Jeśli  użyto  albo  opcji  -V  albo -v, to wypisywany jest opis polecenia. Opcja -v
              powoduje, że zostanie wyświetlone pojedyncze słowo wskazujące polecenie  lub  nazwę
              pliku,  użyte  do  wywołania  polecenia;  opcja  -V  tworzy bardziej obszerny opis.
              Jeżeli podano opcję -V  lub  -v,  to  kodem  zakończenia  jest  0  gdy  odnaleziono
              polecenie,  zaś  1 gdy nie. Jeśli nie podano żadnej z tych opcji i pojawił się błąd
              lub nie można znaleźć polecenia,  to  kod  zakończenia  wynosi  127.  W  przeciwnym
              wypadku  kodem  zakończenia  wbudowanego  polecenia  command  jest  kod zakończenia
              polecenia.

       compgen [opcja] [słowo]
              Tworzy możliwe dopasowania uzupełnień dla słowa zgodnie z opcjami, które  mogą  być
              dowolnymi  z opcji akceptowanych przez wbudowane polecenie complete, z wyjątkiem -p
              i -r, i wypisuje dopasowania na standardowe wyjście.  Przy stosowaniu opcji -F  lub
              -C,  różne zmienne powłoki ustawiane przez usługi programowalnego uzupełniania, gdy
              są dostępne, nie będą mieć użytecznych wartości.

              Dopasowania będą tworzone w ten sam sposób, jakby kod uzupełniania  programowalnego
              tworzył  je  wprost  ze  specyfikacji  uzupełniania  z tymi samymi flagami.  Jeżeli
              podano słowo, to wyświetlone zostaną wyłącznie uzupełnienia doń pasujące.

              Wartością zwracaną jest prawda, chyba że podano niepoprawną opcję lub  nie  zostały
              utworzone żadne dopasowania.

       complete [-abcdefgjksuv] [-o opcjacomp] [-DEI] [-A akcja] [-G wzglob] [-W listasłów]
              [-F function] [-C command] [-X filterpat] [-P prefix] [-S suffix] name [name ...]
       complete -pr [-DEI] [nazwa ...]
              Specify  how  arguments  to  each  name  should  be completed.  If the -p option is
              supplied, or if no options are supplied,  existing  completion  specifications  are
              printed  in  a way that allows them to be reused as input.  The -r option removes a
              completion specification  for  each  name,  or,  if  no  names  are  supplied,  all
              completion specifications.  The -D option indicates that other supplied options and
              actions should apply to the  “default”  command  completion;  that  is,  completion
              attempted on a command for which no completion has previously been defined.  The -E
              option indicates that other supplied options and actions should  apply  to  “empty”
              command  completion;  that is, completion attempted on a blank line.  The -I option
              indicates that other supplied options and actions should apply to completion on the
              initial  non-assignment word on the line, or after a command delimiter such as ; or
              |, which is usually command name completion.  If multiple options are supplied, the
              -D  option  takes  precedence over -E, and both take precedence over -I.  If any of
              -D, -E, or -I are supplied, any other name arguments are ignored; these completions
              only apply to the case specified by the option.

              The  process  of  applying  these completion specifications when word completion is
              attempted is described above under Programmable Completion.

              Pozostałe opcje, jeśli je podano, mają niżej opisane  znaczenie.   Argumenty  opcji
              -G, -W i -X (i, jeśli to niezbędne, -P i -S) powinny być cytowane dla ochrony przed
              interpretacją jaka wystąpi zanim zostanie wywołane polecenie complete.
              -o opcjacomp
                      Wartość  opcjacomp  reguluje  kilka  aspektów   zachowania   się   compspec
                      wykraczających poza zwykłe tworzenie uzupełnień.  opcjacomp przyjmuje jedną
                      z wartości:
                      bashdefault
                              Wykonuje pozostałe z domyślnych uzupełnień bash, jeśli compspec nie
                              utworzy żadnych dopasowań.
                      default Stosuje  domyślne  uzupełnianie readline jeśli compspec nie utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      dirnames
                              Wykonuje uzupełnianie nazw katalogów  jeśli  compspec  nie  utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      filenames
                              Powiadamia  readline,  że  compspec tworzy nazwy plików, zatem może
                              wykonać przetwarzanie specyficzne  dla  takich  nazw  (jak  dodanie
                              ukośnika   do  nazw  katalogów  czy  usunięcie  końcowych  spacji).
                              Zaprojektowane do stosowania z funkcjami powłoki.
                      noquote Przekazuje readline, aby nie cytowało uzupełnianych słów, jeśli  są
                              nazwami plików (domyślnie nazwy plików są cytowane).
                      nosort  Przekazuje   readline,   aby   nie  sortowało  alfabetycznie  listy
                              dostępnych uzupełnień.
                      nospace Przekazuje  readline,  aby  nie  dodawało  spacji  (domyślnie)   do
                              uzupełnionych słów, na końcu wiersza.
                      plusdirs
                              Po    utworzeniu    dopasowań    zdefiniowanych   przez   compspec,
                              przeprowadzana jest próba dopasowania nazw katalogów, a  ewentualne
                              dopasowania są dodawane do wyników innych akcji.
              -A akcja
                      akcja może być jedną z poniższych, tworzących listę możliwych dopasowań:
                      alias   Nazwy aliasów. Można też podać jako -a.
                      arrayvar
                              Nazwy zmiennych tablicowych.
                      binding Nazwy przypisań klawiszy readline.
                      builtin Nazwy wbudowanych poleceń powłoki. Można też podać jako -b.
                      command Nazwy poleceń. Można też podać jako -c.
                      directory
                              Nazwy katalogów. Można też podać jako -d.
                      disabled
                              Nazwy wyłączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      enabled Nazwy włączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      export  Nazwy wyeksportowanych zmiennych powłoki. Można też podać jako -e.
                      file    Nazwy plików. Można też podać jako -f.
                      function
                              Nazwy funkcji powłoki.
                      group   Nazwy grup. Można też podać jako -g.
                      helptopic
                              Tematy pomocy akceptowane przez wbudowane polecenie help.
                      hostname
                              Nazwy  hostów,  pobrane  z  pliku określonego przez zmienną powłoki
                              HOSTFILE.
                      job     Nazwy zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie  zadaniami.  Można  też
                              podać jako -j.
                      keyword Zastrzeżone słowa powłoki. Można też podać jako -k.
                      running Nazwy działających zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      service Nazwy usług. Można też podać jako -s.
                      setopt  Dozwolone argumenty opcji -o polecenia wbudowanego set.
                      shopt   Nazwy  opcji  powłoki,  takie,  jakie akceptuje polecenie wbudowane
                              shopt.
                      signal  Nazwy sygnałów.
                      stopped Nazwy zatrzymanych zadań, jeśli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      user    Nazwy użytkowników. Można też podać jako -u.
                      variable
                              Nazwy wszystkich zmiennych powłoki. Można też podać jako -v.
              -C polecenie
                      command is executed in a subshell environment, and its output  is  used  as
                      the possible completions.  Arguments are passed as with the -F option.
              -F funkcja
                      Funkcja  powłoki funkcja jest wykonywana w bieżącym środowisku powłoki. Gdy
                      funkcja jest wykonywana,  pierwszy  argument  ($1)  jest  nazwą  polecenia,
                      którego  argumenty  są uzupełniane, drugim argumentem ($2) jest uzupełniane
                      słowo, a trzecim ($3) jest słowo poprzedzające uzupełniane słowo w bieżącym
                      wierszu  polecenia.  Po  zakończeniu, możliwe uzupełnienia są pozyskiwane z
                      wartości zmiennej tablicowej COMPREPLY.
              -G wzglob
                      Wzorzec  rozwijania  nazw  plików  wzglob  jest  rozwijany,  tworząc  listę
                      możliwych uzupełnień.
              -P przedrostek
                      na  początku  każdego  z  możliwych  uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich
                      innych opcji, dodawany jest przedrostek.
              -S przyrostek
                      na końcu każdego z możliwych uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich  innych
                      opcji, dodawany jest przyrostek.
              -W listasłów
                      The  wordlist  is split using the characters in the IFS special variable as
                      delimiters, and each resultant word is expanded.  Shell quoting is  honored
                      within  wordlist,  in order to provide a mechanism for the words to contain
                      shell metacharacters or characters in  the  value  of  IFS.   The  possible
                      completions  are  the  members  of  the resultant list which match the word
                      being completed.
              -X wzfiltr
                      wzfiltr jest wzorcem używanym do rozwijania nazw plików.  Stosowany jest do
                      listy  możliwych  uzupełnień  utworzonej  przez  poprzedzające  go  opcje i
                      argumenty, a każde pasujące do niego uzupełnienie  jest  usuwane  z  listy.
                      Początkowy  !  w  wzfiltr  powoduje  negację  wzorca;  usuwane  są  wówczas
                      uzupełnienia nie pasujące do wzfiltr.

              Wartością zwracana jest prawda, chyba  że  podano  niepoprawną  opcję,  podano  bez
              argumentu   nazwa   opcję  inną  niż  -p  lub  -r,  usiłowano  usunąć  specyfikację
              uzupełniania dla nazwy, dla  której  nie  istnieje  żadna  specyfikacja,  albo  też
              podczas dodawania specyfikacji uzupełniania wystąpił błąd.

       compopt [-o opcja] [-DEI] [+o opcja] [nazwa]
              Modify  completion  options  for  each  name  according  to the options, or for the
              currently-executing completion if no names are supplied.  If no options are  given,
              display  the  completion  options  for  each  name  or the current completion.  The
              possible values of option are those valid for the complete builtin described above.
              The  -D  option indicates that other supplied options should apply to the “default”
              command completion; that is,  completion  attempted  on  a  command  for  which  no
              completion  has  previously  been  defined.   The  -E  option  indicates that other
              supplied options should apply to “empty” command completion;  that  is,  completion
              attempted  on  a  blank  line.  The -I option indicates that other supplied options
              should apply to completion on the initial non-assignment word on the line, or after
              a command delimiter such as ; or |, which is usually command name completion.

              Zwracaną wartością jest prawda, chyba że podano nieprawidłową opcję, przeprowadzono
              próbę  zmodyfikowania  opcji  dla  nazwy,  dla  której  nie  istnieje  specyfikacja
              uzupełniania lub wystąpił błąd wyjścia.

       continue [n]
              Wznawia  następną  iterację  obejmującej  je  pętli  for,  while, until lub select.
              Jeżeli podano n, wznawia n-tą obejmującą pętlę.  n musi być  ≥  1.  Jeżeli  n  jest
              większe  niż  liczba  obejmujących  pętli,  to  wznawiana  jest  ostatnia  z  pętli
              (,,najwyższa”). Wartość zwracana wynosi 0, chyba  że  powłoka  nie  wykonuje  pętli
              podczas wykonywania continue.

       declare [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
       typeset [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Declare  variables and/or give them attributes.  If no names are given then display
              the values of variables.  The -p option will display the attributes and  values  of
              each  name.  When -p is used with name arguments, additional options, other than -f
              and -F, are ignored.  When -p is supplied without name arguments, it  will  display
              the  attributes  and values of all variables having the attributes specified by the
              additional options.  If no other options are supplied with -p, declare will display
              the  attributes and values of all shell variables.  The -f option will restrict the
              display to shell functions.   The  -F  option  inhibits  the  display  of  function
              definitions;  only  the  function name and attributes are printed.  If the extdebug
              shell option is enabled using shopt, the source file name  and  line  number  where
              each  name  is  defined  are  displayed as well.  The -F option implies -f.  The -g
              option forces variables to be created or modified at the global  scope,  even  when
              declare is executed in a shell function.  It is ignored in all other cases.  The -I
              option causes local  variables  to  inherit  the  attributes  (except  the  nameref
              attribute)   and value of any existing variable with the same name at a surrounding
              scope.  If there is no existing variable, the local variable  is  initially  unset.
              The  following  options  can  be  used  to  restrict  output  to variables with the
              specified attribute or to give variables attributes:
              -a     Each name is an indexed array variable (see Arrays above).
              -A     Each name is an associative array variable (see Arrays above).
              -f     Używa wyłącznie nazw funkcji.
              -i     The variable is treated as an integer; arithmetic evaluation (see ARITHMETIC
                     EVALUATION above) is performed when the variable is assigned a value.
              -l     Gdy  zmiennej  przypisano wartość, wszystkie wielkie litery są zamieniane na
                     małe. Przypisania za pomocą wielkich liter są wyłączone.
              -n     Nadaje  każdej  nazwie  atrybut  nazwa  referencyjna,   czyniąc   ją   nazwą
                     referencyjną   odnoszącą się do   innej   zmiennej.  Ta  inna  zmienna  jest
                     definiowana  w  wartości  nazwy.  Wszystkie  odniesienia  i  przypisania   i
                     modyfikacje  atrybutów nazwy, z wyjątkiem tych używających lub zmieniających
                     sam atrybut -n są wykonywane na zmiennej do której odnosi się wartość nazwy.
                     Atrybutu nazwa referencyjna nie można zastosować do zmiennych tablicowych.
              -r     Powoduje,  że  dane nazwy stają się tylko-do-odczytu (readonly).  Nazwom tym
                     nie można przypisać wartości następnymi poleceniami przypisania.  Nie  można
                     też ich usunąć za pomocą unset.
              -t     Nadaje  każdej  nazwie  atrybut  trace.  Funkcje  z tym atrybutem dziedziczą
                     pułapki DEBUG i  RETURN  z  wywołującej  je  funkcji.  Atrybut  ten  nie  ma
                     specjalnego znaczenia dla zmiennych.
              -u     Gdy  zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  małe litery są zamieniane na
                     wielkie. Przypisania za pomocą małych liter są wyłączone.
              -x     Zaznacza nazwę do wyeksportowania przez środowisko do kolejnych poleceń.

              Using `+' instead of `-' turns off the attribute instead, with the exceptions  that
              +a  and  +A  may  not be used to destroy array variables and +r will not remove the
              readonly attribute.  When used in a function, declare and typeset  make  each  name
              local,  as with the local command, unless the -g option is supplied.  If a variable
              name is followed by =value, the value of the variable is set to value.  When  using
              -a  or  -A and the compound assignment syntax to create array variables, additional
              attributes do not take effect until subsequent assignments.  The return value is  0
              unless  an  invalid  option is encountered, an attempt is made to define a function
              using ``-f foo=bar'', an attempt is made to assign a value to a readonly  variable,
              an  attempt  is  made  to  assign  a  value  to an array variable without using the
              compound assignment syntax (see Arrays above), one of the  names  is  not  a  valid
              shell  variable name, an attempt is made to turn off readonly status for a readonly
              variable, an attempt is made to turn off array status for an array variable, or  an
              attempt is made to display a non-existent function with -f.

       dirs [-clpv] [+n] [-n]
              Bez opcji wyświetla listę aktualnie zapamiętanych katalogów.  Domyślnie wyświetlana
              jest ona  w  pojedynczym  wierszu,  z  nazwami  katalogów  rozdzielonymi  spacjami.
              Katalogi  dodawane  są  do  listy  poleceniem  pushd polecenie popd usuwa pozycje z
              listy. Bieżący katalog jest zawsze pierwszy na stosie.
              -c     Czyści stos katalogów usuwając wszystkie jego pozycje.
              -l     Tworzy listing używając pełnych ścieżek; domyślnie format listingu posługuje
                     się tyldą do oznaczania katalogu domowego.
              -p     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz.
              -v     Wypisuje  stos  katalogów  po jednej pozycji na wiersz, poprzedzając każdą z
                     nich jej pozycją (indeksem) w stosie.
              +n     Wyświetla ntą pozycję licząc od lewej na liście pokazywanej przez dirs  przy
                     wywołaniu bez opcji; początkową jest zero.
              -n     Wyświetla ntą pozycję licząc od prawej na liście pokazywanej przez dirs przy
                     wywołaniu bez opcji; początkową jest zero.

              Wartością zwracaną jest 0, chyba że podano nieprawidłową opcję lub n wskazuje  poza
              koniec stosu katalogów.

       disown [-ar] [-h] [zadanie ... | pid ... ]
              Bez opcji, usuwa każde z podanych zadań z tablicy zadań aktywnych. Jeśli nie podano
              zadania i nie użyto ani opcji -a ani -r, to używane  jest  zadanie  bieżące.  Jeśli
              użyto  opcji  -h,  każde  zadanie  nie  jest usuwane z tablicy, ale jest jako takie
              zaznaczane, tak że do  zadania  nie  jest  wysyłany  sygnał  SIGHUP  jeśli  powłoka
              otrzymuje SIGHUP. Jeżeli podano zadanie, opcja -a oznacza usunięcie lub zaznaczenie
              wszystkich zadań; opcja -r bez argumentu zadania ogranicza  akcję  do  działających
              zadań. Wartością zwracaną jest 0, chyba że zadanie nie określa poprawnego zadania.

       echo [-neE] [argument ...]
              Wyświetla  argumenty,  rozdzielone  spacjami, zakończone znakiem nowej linii. Kodem
              zakończenia jest zawsze 0, chyba że wystąpi błąd zapisu.  Jeżeli podano -n, to  nie
              jest  wysyłany  kończący  znak  nowej linii.  Jeżeli podano opcję -e, włączana jest
              interpretacja podanych niżej znaków specjalnych.  Opcja  -E  wyłącza  interpretację
              tych  znaków,  nawet  na  systemach,  gdzie  są  one  domyślnie interpretowane.  Do
              dynamicznego sprawdzania, czy echo interpretuje domyślnie te znaki, czy nie,  służy
              opcja  powłoki  xpg_echo.   echo  nie  interpretuje -- jako oznaczenia końca opcji.
              echo interpretuje następujące sekwencje specjalne:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \c     pomiń kończący znak nowej linii
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \0nnn  ośmiobitowy znak, którego wartością  jest  ósemkowa  liczba  nnn  (jedna  do
                     trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba nnn (jedna lub
                     dwie cyfry szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do
                     czterech cyfr szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o wartości szesnastkowej HHHHHHHH (jedna do
                     ośmiu cyfr szesnastkowych)

       enable [-a] [-dnps] [-f plik] [nazwa ...]
              Włącza i wyłącza  wbudowane  polecenia  powłoki.   Wyłączenie  poleceń  wbudowanych
              umożliwia  wykonanie  polecenia dyskowego mającego tę samą nazwę, co wbudowane, bez
              podawania jego pełnej nazwy ścieżkowej, mimo iż  powłoka  normalnie  szuka  poleceń
              wbudowanych  przed poleceniami dyskowymi.  Jeżeli posłużono się opcją -n, wyłączana
              jest każda z nazw; w przeciwnym razie nazwy są włączone.  Na przykład,  chcąc  użyć
              pliku  binarnego  test znalezionego przez PATH zamiast wersji wbudowanej w powłokę,
              należy uruchomić ``enable -n test''.  The -f option means to load the  new  builtin
              command  name from shared object filename, on systems that support dynamic loading.
              Bash will use the value of the BASH_LOADABLES_PATH variable  as  a  colon-separated
              list   of   directories   in   which  to  search  for  filename.   The  default  is
              system-dependent.  The -d option will delete a builtin previously loaded  with  -f.
              If  no  name  arguments are given, or if the -p option is supplied, a list of shell
              builtins is printed.  With no other option arguments,  the  list  consists  of  all
              enabled shell builtins.  If -n is supplied, only disabled builtins are printed.  If
              -a is supplied, the list printed includes  all  builtins,  with  an  indication  of
              whether or not each is enabled.  If -s is supplied, the output is restricted to the
              POSIX special builtins.  If no options are supplied and  a  name  is  not  a  shell
              builtin,  enable  will  attempt to load name from a shared object named name, as if
              the command were ``enable -f name name .  The return value is 0 unless  a  name  is
              not  a  shell  builtin  or  there  is  an error loading a new builtin from a shared
              object.

       eval [argument ...]
              Argumenty są czytane i łączone w pojedyncze polecenie.  Polecenie to jest następnie
              odczytywane i wykonywane przez powłokę, zaś jego kod zakończenia jest zwracany jako
              wartość eval.  Jeżeli nie na żadnych argumentów, lub wszystkie argumenty są  puste,
              eval zwraca 0.

       exec [-cl] [-a nazwa] [polecenie [argumenty]]
              If  command  is  specified, it replaces the shell.  No new process is created.  The
              arguments become the arguments to command.  If the -l option is supplied, the shell
              places  a  dash at the beginning of the zeroth argument passed to command.  This is
              what login(1)  does.  The -c option causes command to be  executed  with  an  empty
              environment.   If  -a  is supplied, the shell passes name as the zeroth argument to
              the  executed  command.   If  command  cannot  be  executed  for  some  reason,   a
              non-interactive  shell exits, unless the execfail shell option is enabled.  In that
              case, it returns failure.  An interactive shell returns failure if the file  cannot
              be  executed.   A  subshell exits unconditionally if exec fails.  If command is not
              specified, any redirections take effect in the current shell, and the return status
              is 0.  If there is a redirection error, the return status is 1.

       exit [n]
              Powoduje,  że  powłoka  kończy  pracę  z  kodem  równym n. Jeśli pominięto n, kodem
              zakończenia jest kod ostatniego wykonanego polecenia.  Przed końcem  pracy  powłoki
              wykonywane jest przechwycenie sygnału EXIT.

       export [-fn] [nazwa[=słowo]] ...
       export -p
              Podane   nazwy  zaznaczane  są  do  automatycznego  wyeksportowania  do  środowiska
              następnych wykonywanych poleceń. Jeśli podano opcję -f, to  nazwy  odnoszą  się  do
              funkcji.  Jeżeli  nie podano żadnych nazw lub jeżeli podano opcję -p, to wypisywana
              jest lista nazw  wszystkich  eksportowanych  w  tej  powłoce  zmiennych.  Opcja  -n
              powoduje  usunięcie  cechy  eksportowania  z  podanych  zmiennych.  Jeśli po nazwie
              zmiennej występuje =słowo, to wartość zmiennej  jest  ustawiana  na  słowo.  export
              zwraca zerowy kod zakończenia, chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw
              nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki lub podano -f  z  nazwą,  która  nie  jest
              funkcją.

       fc [-e nazwa_e] [-lnr] [pierwsze] [ostatnie]
       fc -s [wzorzec=zastąpienie] [polecenie]
              The first form selects a range of commands from first to last from the history list
              and displays or edits and re-executes them.  First and last may be specified  as  a
              string  (to  locate the last command beginning with that string) or as a number (an
              index into the history list, where a negative number is used as an offset from  the
              current  command  number).   When listing, a first or last of 0 is equivalent to -1
              and -0 is equivalent to the current command (usually the fc command);  otherwise  0
              is  equivalent to -1 and -0 is invalid.  If last is not specified, it is set to the
              current command for listing (so that ``fc -l -10'' wypisuje ostatnich 10 poleceń) i
              na  pierwsze w pozostałych przypadkach.  Jeżeli nie określono pierwszego polecenia,
              to jest ono ustawiane na poprzednie polecenie w przypadku  edycji  a  na  -16  przy
              listowaniu.

              Opcja  -n  wstrzymuje  wyświetlanie  numerów  poleceń podczas listowania.  Opcja -r
              odwraca kolejność poleceń.  Jeżeli podano opcję -l, to polecenia  listowane  są  na
              standardowym  wyjściu.  W  przeciwnym  razie  dla  pliku zawierającego te polecenia
              wywoływany jest edytor podany przez nazwa_e.  Jeżeli nie  podano  nazwa_e,  używana
              jest  wartość  FCEDIT,  a  wartość  EDITOR  jeśli nie ustawiono FCEDIT.  Jeżeli nie
              ustawiono żadnej z nich, używany jest vi Po zakończeniu edycji, wysyłane  edytowane
              polecenia są wyświetlane przez echo i wykonywane.

              W   drugiej   postaci,  polecenie  jest  ponownie  wykonywane  po  każdej  wymianie
              wystąpienia wzorca przez zastąpienie. Polecenie jest  interpretowane  podobnie  jak
              pierwsze  powyżej.  Przydatnym  aliasem  do  wykorzystania  z tą formą jest ``r="fc
              -s"'', tak, że napisanie ``r cc'' uruchamia ostatnie polecenie  rozpoczynające  się
              od ``cc'' a napisanie ``r'' ponownie wykonuje ostatnie polecenie.

              Jeżeli  użyta  została  pierwsza  postać,  to  wartością  zwracaną jest 0, chyba że
              napotkano nieprawidłową opcję lub pierwszy albo ostatni określają wiersze  historii
              spoza  zakresu.  Jeżeli podano opcję -e, wartością zwracaną jest wartość ostatniego
              wykonanego polecenia lub niepowodzenie jeśli pojawił się  błąd  tymczasowego  pliku
              poleceń.   Jeżeli  użyta została druga postać, to zwracanym kodem jest kod ponownie
              wykonanego polecenia, chyba że polecenie nie określa poprawnego wiersza poleceń  --
              wówczas fc zwraca porażkę.

       fg [zadanie]
              Wznawia  zadanie  na  pierwszym  planie  i  czyni je zadaniem bieżącym.  Jeżeli nie
              podano zadania, używane jest bieżące zadanie w pojęciu powłoki.  Wartością zwracaną
              jest  wartość  polecenia  umieszczonego  na pierwszym planie, lub porażka jeżeli fb
              uruchomiono przy wyłączonej kontroli  zadań,  lub  uruchomiono  je  przy  włączonej
              kontroli  zadań,  ale  zadanie nie określa prawidłowego zadania lub zadanie określa
              zadanie, które zostało uruchomione bez kontroli zadań.

       getopts optstring name [arg ...]
              getopts używane jest przez procedury powłoki  do  analizy  parametrów  pozycyjnych.
              Łańcuch  opcji  zawiera  znaki  opcji, jakie mają być rozpoznawane; jeżeli po znaku
              występuje dwukropek, to oczekuje się, że  opcja  będzie  posiadać  argument,  który
              powinien być od niej oddzielony białym znakiem.  Jako znaki opcji nie mogą wystąpić
              dwukropek i znak zapytania.  Przy każdym wywołaniu getopts umieszcza następną opcję
              w  zmiennej  powłoki  nazwa,  inicjując nazwę jeśli nie istniała. Indeks następnego
              argumentu do przetwarzania umieszczany jest w zmiennej OPTIND.   OPTIND  inicjowany
              jest  na  1  za  każdym  razem, gdy wywoływana jest powłoka lub skrypt powłoki. Gdy
              opcja wymaga argumentu, getopts  umieszcza  go  w  zmiennej  OPTARG.   Powłoka  nie
              resetuje   OPTIND   automatycznie;   musi   być   on  resetowany  ręcznie  pomiędzy
              wielokrotnymi odwołaniami do getopts w tym samym wywołaniu powłoki,  jeśli  używany
              ma być nowy zestaw parametrów.

              Po  napotkaniu końca opcji, getopts kończy pracę zwracając wartość większą od zera.
              OPTIND ustawiane jest na indeks pierwszego argumentu nie będącego opcją, zaś  nazwa
              ustawiana jest na ?.

              getopts  normally  parses  the  positional  parameters,  but  if more arguments are
              supplied as arg values, getopts parses those instead.

              getopts może zgłaszać błędy na dwa sposoby. Jeżeli pierwszym znakiem łańcucha opcji
              jest  dwukropek,  to  stosowane jest ciche (silent) zgłaszanie błędów. Przy zwykłej
              pracy komunikaty diagnostyczne wypisywane są przy napotkaniu nieprawidłowych  opcji
              lub  brakujących  argumentów opcji.  Jeżeli zmienna OPTERR ustawiona jest na 0, nie
              będą wyświetlane żadne komunikaty błędów, nawet jeśli  pierwszym  znakiem  łańcucha
              opcji nie jest dwukropek.

              Przy  napotkaniu  nieprawidłowej  opcji  getopts  umieszcza ? w nazwie i, jeśli nie
              pracuje w trybie cichym, wypisuje komunikat błędu i kasuje OPTARG.  Jeżeli  getopts
              pracuje  w  trybie cichym, to znaleziony znak opcji umieszczany jest w OPTARG i nie
              jest wypisywany żaden komunikat diagnostyczny.

              Jeśli nie znaleziono wymaganego argumentu, a getopts nie pracuje w trybie cichym, w
              nazwa  umieszczany jest znak zapytania (?), kasowane jest OPTARG i wyświetlany jest
              komunikat błędu.  Jeżeli getopts pracuje w trybie cichym, to w  nazwie  umieszczany
              jest dwukropek (:), a OPTARG ustawiane jest na znaleziony znak opcji.

              getopts  zwraca prawdę, jeśli znaleziono określoną lub nie określoną opcję.  Zwraca
              fałsz jeżeli napotkano koniec opcji lub pojawił się błąd.

       hash [-lr] [-p plik] [-dt] [nazwa]
              Dla każdej nazwy określana i  zapamiętywana  jest  pełna  nazwa  plikowa  polecenia
              wyszukanego  w  katalogach  $PATH.  Jeżeli  podano  opcję  -p,  nie jest wykonywane
              przeszukanie ścieżki, a plik używane jest jako pełna nazwa pliku polecenia.   Opcja
              -r  powoduje, że powłoka zapomina wszystkie zapamiętane wcześniej miejsca. Opcja -d
              powoduje, że powłoka zapomina wszystkie zapamiętane wcześniej  miejsca  dla  każdej
              nazwy.  Jeśli  podano opcję -t, to wypisywana jest odpowiadająca nazwie pełna nazwa
              pliku.  Jeżeli przy więcej niż jednym argumencie nazwy podano -t,  to  przed  każdą
              przechowywaną  pełną  nazwą  wypisywana jest nazwa.  Opcja -l powoduje wyświetlanie
              wyniku w formacie, który może zostać ponownie wykorzystany jako wejście. Jeżeli nie
              podano   żadnych   argumentów,   to  wypisywana  jest  informacja  o  zapamiętanych
              poleceniach.  Kodem zwracanym jest prawda,  chyba  że  nie  odnaleziono  nazwy  lub
              podano nieprawidłową opcję.

       help [-dms] [wzorzec]
              Wyświetla  pomocne  informacje o poleceniach wbudowanych. Jeżeli podano wzorzec, to
              help daje szczegółową pomoc dotyczącą wszystkich poleceń pasujących  do  wzorca;  w
              przeciwnym  razie  wypisywana  jest  pomoc  dla  wszystkich  poleceń  wbudowanych i
              struktur sterujących powłoki.
              -d     Wyświetla krótki opis dla każdego wzorca
              -m     Wyświetla opis dla każdego wzorca w formacie podobnym do strony man
              -s     Wyświetla jedynie krótkie podsumowanie użycia każdego wzorca

              Kodem zakończenia jest 0, chyba nie nie dopasowano żadnego polecenia do wzorca.

       history [n]
       history -c
       history -d przesunięcie
       history -d start-end
       history -anrw [plik]
       history -p arg [arg ...]
       history -s arg [arg ...]
              Bez żadnych opcji, wyświetla listę historii poleceń z  numerami  wierszy.   Wiersze
              ukazane  z  *  zostały  zmienione. Argument n pokazuje jedynie ostatnich n wierszy.
              Jeśli ustawiono zmienną  powłoki  HISTTIMEFORMAT  i  nie  jest  ona  pusta,  to  do
              wyświetlania  pieczątek  czasowych związanych z każdym wyświetlanym wpisem historii
              używany jest format łańcucha do strftime(3). Pomiędzy formatowaną pieczątką czasową
              a  wierszem historii nie jest wstawiany odstęp. Jeżeli podano plik, to używany jest
              on jako nazwa pliku historii; jeśli nie, to używana jest wartość HISTFILE.   Opcje,
              jeżeli je podano, mają następujące znaczenie:
              -c     Czyści listę historii usuwając wszystkie jej pozycje.
              -d przesunięcie
                     Delete  the  history entry at position offset.  If offset is negative, it is
                     interpreted as relative to one greater than the last  history  position,  so
                     negative  indices count back from the end of the history, and an index of -1
                     refers to the current history -d command.
              -d start-end
                     Delete the range  of  history  entries  between  positions  start  and  end,
                     inclusive.   Positive  and negative values for start and end are interpreted
                     as described above.
              -a     Dodaje "nowe" wiersze do pliku historii. Są to wiersze historii  wprowadzone
                     od początku bieżącej sesji bash, lecz nie dodane jeszcze do pliku historii.
              -n     Wczytuje do bieżącej listy wiersze jeszcze nie przeczytane z pliku historii.
                     Są to wiersze dołączone do pliku historii  od  chwili  rozpoczęcia  bieżącej
                     sesji pracy bash.
              -r     Czyta zawartość pliku historii i dodaje ją do bieżącej listy historii.
              -w     Zapisuje   bieżącą   listę  historii  do  pliku  historii,  nadpisując  jego
                     zawartość.
              -p     Na   zadanych   argumentach   wykonuje   podstawianie   historii    (history
                     substitution).  Wyświetla  wyniki  na  standardowym  wyjściu.  Nie zachowuje
                     wyników na liście.  Każdy  z  argumentów  musi  być  cytowany,  by  wyłączyć
                     normalną interpretację historii.
              -s     Zachowuje  argumenty  na  liście  historii  jako  pojedynczą  pozycję. Przed
                     dodaniem argumentów z listy usuwane jest ostatnie polecenie.

              If the HISTTIMEFORMAT variable is set, the time stamp information  associated  with
              each  history entry is written to the history file, marked with the history comment
              character.  When the history file is read, lines beginning with the history comment
              character  followed  immediately  by  a digit are interpreted as timestamps for the
              following history entry.  The return  value  is  0  unless  an  invalid  option  is
              encountered,  an error occurs while reading or writing the history file, an invalid
              offset or range is supplied as an argument to -d, or the history expansion supplied
              as an argument to -p fails.

       jobs [-lnprs] [ zadanie ... ]
       jobs -x polecenie [ argumenty ... ]
              Pierwsza postać podaje aktywne zadania. Opcje mają następujące znaczenie:
              -l     Oprócz zwykłej informacji podaje identyfikatory procesów.
              -n     Wyświetla wyłącznie informację o zadaniach, które zmieniły status od chwili,
                     gdy użytkownik był ostatnio powiadamiany o ich statusie.
              -p     Listuje tylko ID procesu lidera grupy procesów zadania.
              -r     Wyświetla jedynie działające zadania.
              -s     Wyświetla jedynie zatrzymane zadania.

              Jeżeli podano zadanie, wyniki ograniczane są do informacji o  tym  zadaniu.   Kodem
              zwracanym  jest  0, chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub podano nieprawidłowe
              zadanie.

              Jeżeli podano opcję -x, to jobs zastępuje wszelkie zadania znalezione  w  poleceniu
              lub  argumentach  odpowiednim  ID grupy procesów, wykonuje polecenie przesyłając mu
              argumenty, i zwraca jego kod zakończenia.

       kill [-s sigspec | -n signum | -sigspec] [pid | jobspec] ...
       kill -l|-L [sigspec | exit_status]
              Wysyła sygnały określony przez sigspec lub signum do procesu określonego przez  pid
              lub  jobspec.   sigspec  jest  albo  nazwą  sygnału,  jak  np.   SIGKILL (z lub bez
              przedrostka SIG) albo numerem sygnału;  signum  jest  numerem  sygnału.  Jeśli  nie
              podano sigspec, to przyjmuje się SIGTERM.  Opcja -l listuje nazwy sygnałów.  Jeżeli
              przy podanym -l użyto jakichś argumentów, to listowane są sygnały odpowiadające tym
              argumentom,  a  kodem  zwracanym jest 0.  Argument exit_status opcji -l jest liczbą
              określającą numer sygnału lub kod zakończenia  procesu  przerwanego  przez  sygnał.
              Opcja  -L  jest  równoważna  -l.   kill  zwraca  prawdę, jeśli przynajmniej jeden z
              sygnałów został  pomyślnie  przesłany,  lub  fałsz,  jeśli  pojawił  się  błąd  lub
              napotkano niepoprawną opcję.

       let arg [arg ...]
              Each  arg  is  an  arithmetic expression to be evaluated (see ARITHMETIC EVALUATION
              above).  If the last arg evaluates to 0, let returns 1; 0 is returned otherwise.

       local [opcja] [nazwa[=wartość] ... | - ]
              For each argument, a local variable named name is created, and assigned value.  The
              option  can be any of the options accepted by declare.  When local is used within a
              function, it causes the variable name to have a visible scope  restricted  to  that
              function and its children.  If name is -, the set of shell options is made local to
              the function in which local is invoked: shell options changed using the set builtin
              inside  the  function  are  restored  to  their  original  values when the function
              returns.  The restore is effected as if a series of set commands were  executed  to
              restore the values that were in place before the function.  With no operands, local
              writes a list of local variables to the standard output.  It is  an  error  to  use
              local  when  not  within  a  function.  The return status is 0 unless local is used
              outside a function, an invalid name is supplied, or name is a readonly variable.

       logout Kończy pracę powłoki zgłoszeniowej.

       mapfile [-d sep] [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba]  [-t]  [-u  fd]  [-C  wywoł-zwr]  [-c
       wielkość] [tablica]
       readarray  [-d  sep]  [-n  liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c
       wielkość] [tablica]
              Odczytuje wiersze ze standardowego  wejścia  do  indeksowanej  zmiennej  tablicowej
              tablica  lub,  jeśli podano opcję -u, z deskryptora pliku fd. Domyślną tablicą jest
              zmienna MAPFILE Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -d     The first character of delim is used to terminate each  input  line,  rather
                     than  newline.   If delim is the empty string, mapfile will terminate a line
                     when it reads a NUL character.
              -n     Kopiuje najwyżej liczbę wierszy. Gdy liczba wynosi 0, kopiowane są wszystkie
                     wiersze.
              -O     Rozpoczyna przypisywanie do tablicy od indeksu indeks. Domyślnym jest 0.
              -s     Pomija pierwsze liczba wierszy.
              -t     Usuwa  końcowy  sep  (domyślnie  znak  nowego wiersza) z każdego odczytanego
                     wiersza.
              -u     Odczytuje wiersze z deskryptora pliku fd zamiast ze standardowego wejścia.
              -C     Oblicza wywoł-zwr po każdym odczytaniu liczby  wielkość  wierszy.  Opcja  -c
                     określa wielkość.
              -c     Określa liczbę wierszy odczytanych pomiędzy każdym odwołaniem do wywoł-zwr.

              Jeśli  podano  -C  bez  -c,  to  domyślną wielkością jest 5000. Gdy wykonywane jest
              wywoł-zwr, jako dodatkowe argumenty przekazywane są mu indeks  następnego  elementu
              tablicy do przypisania i wiersza, który ma być przypisy do tego elementu. Wywoł-zwr
              jest wykonywane po odczytaniu wiersza, ale przed przypisaniem elementu tablicy.

              Jeśli nie podano indeksu, mapfile  wyczyści  tablicę  przed  przypisaniem  do  niej
              wartości.

              Polecenie  mapfile  zwraca sukces, chyba że podano nieprawidłową opcję lub argument
              opcji, tablica jest nieprawidłowa, nie da się do niej przypisać  wartości  lub  nie
              jest tablicą indeksowaną.

       popd [-n] [+n] [-n]
              Removes  entries  from  the  directory  stack.   The  elements  are numbered from 0
              starting at the first directory listed by dirs.  With no  arguments,  popd  removes
              the top directory from the stack, and changes to the new top directory.  Arguments,
              if supplied, have the following meanings:
              -n     Nie wykonuje zwykłej zmiany katalogu podczas usuwania  katalogów  ze  stosu,
                     tak że zmieniany jest tylko stos.
              +n     Removes  the  nth  entry  counting  from the left of the list shown by dirs,
                     starting with zero, from the stack.  For example: ``popd +0'' usuwa pierwszy
                     katalog, a ``popd +1'' drugi.
              -n     Usuwa   ntą  pozycję,  licząc  od  prawej,  listy  pokazywanej  przez  dirs,
                     zaczynając od zera. Na przykład ``popd -0'' usuwa ostatni katalog, a  ``popd
                     -1'' przedostatni.

              If  the  top  element of the directory stack is modified, and the -n option was not
              supplied, popd uses the cd builtin to change to the directory at  the  top  of  the
              stack.  If the cd fails, popd returns a non-zero value.

              Otherwise,  popd  returns  false if an invalid option is encountered, the directory
              stack is empty, or a non-existent directory stack entry is specified.

              If the popd command is successful, bash runs dirs to show the final contents of the
              directory stack, and the return status is 0.

       printf [-v zmienna] format [argumenty]
              Zapisuje  sformatowane  argumenty  na  standardowe  wyjście  przy  pomocy  zadanego
              formatu. Opcja -v przypisuje wynik do zmiennej zmienna  zamiast  wyświetlać  je  na
              standardowe wyjściowe.

              format  jest  łańcuchem  znakowym zawierającym trzy rodzaje obiektów: zwykłe znaki,
              które są po prostu kopiowane na standardowe wyjście, sekwencje specjalne, które  są
              konwertowane  i kopiowane na standardowe wyjście, i specyfikacje formatu, z których
              każda powoduje wypisanie  następnego  kolejnego  argumentu.   Oprócz  standardowych
              formatów printf(1), interpretuje on również następujące rozszerzenia:
              %b     powoduje,  że  printf  interpretuje  sekwencje ucieczki z ukośnikiem w danym
                     argumencie w ten sam sposób co echo -e.
              %q     powoduje, że printf wysyła odpowiedni argument w  formacie,  jaki  może  być
                     ponownie wykorzystany jako wejście powłoki.
              %Q     like  %q,  but applies any supplied precision to the argument before quoting
                     it.
              %(format-daty)T
                     powoduje, że  printf  wyświetla  łańcuch  daty/czasu  jako  rezultat  użycia
                     formatu-daty  jako  łańcucha formatu do strftime(3). Powiązany argument jest
                     liczba całkowitą odpowiadającą liczbie sekund od  początku  epoki  [Uniksa].
                     Można  użyć  dwóch  specjalnych  wartości argumentu: -1 reprezentuje bieżący
                     czas,  a  -2  odpowiada  czasowi  wywołania  powłoki.  Jeśli  nie  poda  się
                     argumentu,  konwersja  przebiega tak, jak gdyby podano -1. Jest to wyjątek w
                     zwyczajnym zachowaniu printf.

              The %b, %q, and %T directives all use the field width and precision arguments  from
              the  format  specification and write that many bytes from (or use that wide a field
              for) the expanded  argument,  which  usually  contains  more  characters  than  the
              original.

              Argumenty  do  specyfikacji formatu niebędących łańcuchami są traktowane jako stałe
              C, z wyjątkiem początkowego  znaku  plus  lub  minus,  który  jest  dozwolony  oraz
              przypadku  gdy  pierwszy  znak  jest  pojedynczym  lub  podwójnym  apostrofem,  gdy
              wartością jest wartość ASCII następującego po cudzysłowie znaku.

              W razie potrzeby format wykorzystywany jest ponownie, aż do  obsłużenia  wszystkich
              argumentów.   Jeżeli  format  wymaga  większej  ilości  argumentów  niż  podano, to
              dodatkowe specyfikacje formatu zachowują się tak, jakby dostarczono im  odpowiednio
              wartość  zerową  lub  łańcuch  pusty.   Zwracana  jest  wartość  zero  w  przypadku
              powodzenia, niezerowa przy porażce.

       pushd [-n] [+n] [-n]
       pushd [-n] [katalog]
              Adds a directory to the top of the directory stack, or rotates  the  stack,  making
              the  new  top of the stack the current working directory.  With no arguments, pushd
              exchanges the top two elements of the directory  stack.   Arguments,  if  supplied,
              have the following meanings:
              -n     Nie  wykonuje  zwykłej  zmiany  katalogu  podczas  obracania  lub  dodawania
                     katalogów do stosu, tak że zmieniany jest tylko stos.
              +n     Obraca stos, tak że nty katalog (licząc od  lewej  listy  pokazywanej  przez
                     dirs, poczynając od zera)  staje się wierzchołkiem.
              -n     Obraca  stos,  tak  że nty katalog (licząc od prawej listy pokazywanej przez
                     dirs, poczynając od zera)  staje się wierzchołkiem.
              katalog
                     Adds dir to the directory stack at the top

              After the stack has been modified, if the -n option was not  supplied,  pushd  uses
              the  cd  builtin  to  change  to  the directory at the top of the stack.  If the cd
              fails, pushd returns a non-zero value.

              Otherwise, if no arguments are supplied, pushd returns 0 unless the directory stack
              is  empty.  When rotating the directory stack, pushd returns 0 unless the directory
              stack is empty or a non-existent directory stack element is specified.

              If the pushd command is successful, bash runs dirs to show the  final  contents  of
              the directory stack.

       pwd [-LP]
              Wypisuje  bezwzględną nazwę pliku bieżącego katalogu roboczego.  Pokazana nazwa nie
              zawiera żadnych dowiązań symbolicznych jeśli podano opcję  -P  albo  włączona  jest
              opcja  -o physical wbudowanego polecenia set.  Jeśli użyto opcji -L, wypisana nazwa
              ścieżkowa może zawierać dowiązania symboliczne.  Zwracany kod wynosi  0,  chyba  że
              podczas  odczytu  nazwy bieżącego katalogu pojawi się błąd lub podano nieprawidłową
              opcję.

       read [-ers] [-a anazwa] [-d znak-odst] [-i tekst] [-n nznaki] [-N nznaki] [-p zachęta] [-t
       czas-oczek] [-u fd] [nazwa ...]
              One  line  is read from the standard input, or from the file descriptor fd supplied
              as an argument to the -u option, split into words as  described  above  under  Word
              Splitting, and the first word is assigned to the first name, the second word to the
              second name, and so on.  If there are more words than names,  the  remaining  words
              and their intervening delimiters are assigned to the last name.  If there are fewer
              words read from the input stream than names, the remaining names are assigned empty
              values.  The characters in IFS are used to split the line into words using the same
              rules the shell uses for expansion (described above  under  Word  Splitting).   The
              backslash  character  (\)  may  be  used to remove any special meaning for the next
              character read and for line continuation.  Options, if supplied, have the following
              meanings:
              -a anazwa
                     Słowa  są  przypisywane  do  kolejnych  indeksów zmiennej tablicowej anazwa,
                     poczynając od 0.  anazwa jest kasowana przed przypisaniem  nowych  wartości.
                     Inne argumenty nazwa są ignorowane.
              -d sep The  first  character  of  delim is used to terminate the input line, rather
                     than newline.  If delim is the empty string, read will terminate a line when
                     it reads a NUL character.
              -e     If  the  standard  input  is  coming from a terminal, readline (see READLINE
                     above) is used to obtain the line.  Readline uses the current  (or  default,
                     if  line  editing  was  not  previously  active)  editing settings, but uses
                     readline's default filename completion.
              -i tekst
                     Gdy do odczytu wiersza jest  używane  readline,  tekst  jest  umieszczany  w
                     buforze edycyjnym przed rozpoczęciem edycji.
              -n nznaki
                     read  powraca  po  przeczytaniu nznaki znaków, zamiast czekać na cały wiersz
                     wejścia, ale przestrzega znaku odstępu  jeśli  odczytano  mniej  niż  nznaki
                     znaków przed odstępem.
              -N nznaki
                     Polecenie read powraca pod przeczytaniu dokładnie nznaków, zamiast czekać na
                     cały wiersz wejścia, chyba że wystąpił koniec wiersza lub  czas  oczekiwania
                     read  minął.  Znaki  odstępu  napotkane w wejściu nie są traktowane w sposób
                     specjalny i nie powodują powrotu read,  dopóki  nie  zostanie  przeczytanych
                     nznaków.  Wynik  nie  jest dzielony na znaki w IFS; założenie jest takie, że
                     zmienna  jest  przypisywana  dokładnie  odczytanym  znakom  (z   wyłączeniem
                     ukośnika; zob. opcja -r poniżej).
              -p zachęta
                     Wyświetla  zachętę  (prompt)  na standardowym wyjściu błędów, bez kończącego
                     znaku nowej linii, przed próbą odczytu wejścia.   Zachęta  wyświetlana  jest
                     tylko jeśli wejście pochodzi z terminala.
              -r     Backslash  does not act as an escape character.  The backslash is considered
                     to be part of the line.  In particular, a  backslash-newline  pair  may  not
                     then be used as a line continuation.
              -s     Tryb  cichy. Jeżeli wejście pochodzi z terminala, to znaki nie są powtarzane
                     (bez echa).
              -t timeout
                     Cause read to time out and return failure if a complete line of input (or  a
                     specified  number  of  characters)   is  not  read  within  timeout seconds.
                     timeout may be a decimal number with  a  fractional  portion  following  the
                     decimal  point.  This option is only effective if read is reading input from
                     a terminal, pipe, or other special file; it has no effect when reading  from
                     regular  files.   If  read times out, read saves any partial input read into
                     the specified variable name.  If timeout is  0,  read  returns  immediately,
                     without trying to read any data.  The exit status is 0 if input is available
                     on the specified file descriptor, or the  read  will  return  EOF,  non-zero
                     otherwise.  The exit status is greater than 128 if the timeout is exceeded.
              -u fd  Czyta wejście z deskryptora pliku fd.

              If no names are supplied, the line read, without the ending delimiter but otherwise
              unmodified, is assigned to the variable REPLY.  The exit  status  is  zero,  unless
              end-of-file  is  encountered,  read  times out (in which case the status is greater
              than 128), a variable assignment error (such as assigning to a  readonly  variable)
              occurs, or an invalid file descriptor is supplied as the argument to -u.

       readonly [-aAf] [-p] [nazwa[=słowo] ...]
              Podane  nazwy oznaczane są jako readonly; wartości tych nazw nie mogą być zmieniane
              następującymi później przypisaniami.  Jeśli podano opcję -f, oznaczane są funkcje o
              nazwach   odpowiadających   nazwom.    Opcja   -a   ogranicza   zmienne  do  tablic
              indeksowanych, a -A do tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie opcje, pierwszeństwo
              ma opcja -A. Jeśli nie podano argumentów nazw lub jeśli podano opcję -p, wypisywane
              jest zestawienie wszystkich nazw o atrybucie  readonly.   Inne  opcje  mogą  zostać
              użyte  do  ograniczenia  wyniku  do  podzbioru nazw readonly. Opcja -p powoduje, że
              wyniki będą wyświetlane w formacie,  który  może  być  ponownie  wykorzystany  jako
              wejście.  Jeśli  po  nazwie  zmiennej  występuje  =słowo,  to wartość zmiennej jest
              ustawiana na słowo. Zwracany jest kod równy 0,  chyba  że  napotkano  nieprawidłową
              opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki lub podano -f z nazwą,
              która nie jest funkcją.

       return [n]
              Causes a function to stop executing and return the value  specified  by  n  to  its
              caller.  If n is omitted, the return status is that of the last command executed in
              the function body.  If return is executed by a trap handler, the last command  used
              to  determine  the status is the last command executed before the trap handler.  If
              return is executed during a DEBUG trap, the last  command  used  to  determine  the
              status  is the last command executed by the trap handler before return was invoked.
              If return is used outside a function, but during execution of a  script  by  the  .
              (source)  command,  it  causes  the  shell to stop executing that script and return
              either n or the exit status of the last command executed within the script  as  the
              exit  status  of  the  script.   If  n  is  supplied, the return value is its least
              significant 8 bits.  The  return  status  is  non-zero  if  return  is  supplied  a
              non-numeric  argument,  or is used outside a function and not during execution of a
              script by . or source.  Any command associated with the  RETURN  trap  is  executed
              before execution resumes after the function or script.

       set [-abefhkmnptuvxBCEHPT] [-o option-name] [--] [-] [arg ...]
       set [+abefhkmnptuvxBCEHPT] [+o option-name] [--] [-] [arg ...]
              Without options, display the name and value of each shell variable in a format that
              can be reused as input  for  setting  or  resetting  the  currently-set  variables.
              Read-only  variables  cannot  be  reset.   In  posix mode, only shell variables are
              listed.  The output is sorted according to the current locale.   When  options  are
              specified,  they  set  or  unset  shell  attributes.  Any arguments remaining after
              option processing are treated as values  for  the  positional  parameters  and  are
              assigned,  in  order, to $1, $2, ... $n.  Options, if specified, have the following
              meanings:
              -a      Każdej utworzonej lub zmodyfikowanej zmiennej  lub  funkcji  nadawany  jest
                      atrybut  eksportu  oraz  oznaczane  są  one  jako do wyeksportowania ich do
                      środowiska kolejnych poleceń.
              -b      Natychmiast podaje status zakończonych zadań drugoplanowych, zamiast czynić
                      to  przed  następną  podstawową  zachętą.  Działa tylko jeśli włączona jest
                      kontrola zadań.
              -e      Exit immediately if a pipeline  (which  may  consist  of  a  single  simple
                      command),  a  list,  or a compound command (see SHELL GRAMMAR above), exits
                      with a non-zero status.  The shell does not exit if the command that  fails
                      is part of the command list immediately following a while or until keyword,
                      part of the test following the if or  elif  reserved  words,  part  of  any
                      command  executed in a && or || list except the command following the final
                      && or ||, any command in a pipeline but  the  last,  or  if  the  command's
                      return  value is being inverted with !.  If a compound command other than a
                      subshell returns a non-zero status because a command failed  while  -e  was
                      being ignored, the shell does not exit.  A trap on ERR, if set, is executed
                      before the shell exits.  This option applies to the shell  environment  and
                      each  subshell  environment  separately  (see COMMAND EXECUTION ENVIRONMENT
                      above), and may cause subshells to exit before executing all  the  commands
                      in the subshell.

                      Jeśli polecenie złożone lub funkcja powłoki jest wykonywana w kontekście, w
                      którym -e jest ignorowane, to żadne  z  poleceń  wykonywanych  w  poleceniu
                      złożonym  lub  ciele  funkcji  nie zostanie dotknięte ustawieniem -e, nawet
                      jeśli -e jest ustawione, a polecenie  zwróci  kod  błędu.  Jeśli  polecenie
                      złożone lub funkcja powłoki ustawi -e w trakcie wykonywania w kontekście, w
                      którym -e jest ignorowane, to ustawienie nie odniesie żadnego skutku dopóki
                      polecenie  złożone lub polecenie zawierające wywołanie funkcji nie zakończy
                      się.
              -f      Wyłącza rozwijanie nazw plików.
              -h      Zapamiętuje  położenie  poleceń  przy  wyszukiwania   ich   do   wykonania.
                      Domyślnie włączone.
              -k      Wszystkie   argumenty   występujące   w   postaci   instrukcji  przypisania
                      umieszczane są w środowisku polecenia, nie zaś tylko te, które  poprzedzają
                      nazwę polecenia.
              -m      Monitor  mode.   Job  control is enabled.  This option is on by default for
                      interactive shells on systems that support it (see JOB CONTROL above).  All
                      processes  run  in  a  separate  process  group.   When  a  background  job
                      completes, the shell prints a line containing its exit status.
              -n      Odczytuje polecenia, ale nie ich nie wykonuje.  Może  być  wykorzystane  do
                      sprawdzenia  błędów  składni  w  skrypcie powłoki. Ignorowane przez powłoki
                      interaktywne.
              -o nazwa-opcji
                      Nazwą-opcji może być jedna z poniższych:
                      allexport
                              To samo, co -a.
                      braceexpand
                              To samo, co -B.
                      emacs   Użyj interfejsu edycji wiersza poleceń  w  stylu  emacsa.  Włączone
                              domyślnie,  jeśli  powłoka  jest  interaktywna,  chyba  że  została
                              uruchomiona z opcją --noediting. Wpływa  to  również  na  interfejs
                              edycyjny używany przez read -e.
                      errexit To samo, co -e.
                      errtrace
                              To samo, co -E.
                      functrace
                              To samo, co -T.
                      hashall To samo, co -h.
                      histexpand
                              To samo, co -H.
                      history Enable  command  history,  as  described above under HISTORY.  This
                              option is on by default in interactive shells.
                      ignoreeof
                              Efekt  jest  taki,  jakby  zostało   wykonane   polecenie   powłoki
                              ``IGNOREEOF=10'' had been executed (see Shell Variables above).
                      keyword To samo, co -k.
                      monitor To samo, co -m.
                      noclobber
                              To samo, co -C.
                      noexec  To samo, co -n.
                      noglob  To samo, co -f.
                      nolog   Obecnie ignorowane.
                      notify  To samo, co -b.
                      nounset To samo, co -u.
                      onecmd  To samo, co -t.
                      physical
                              To samo, co -P.
                      pipefail
                              Gdy  ustawione,  zwracana  wartość potoku jest wartością ostatniego
                              (po prawej) polecenia, które zakończyło się z kodem niezerowym  lub
                              zero,  gdy  wszystkie  polecenia  w potoku zakończyły się sukcesem.
                              Opcja jest domyślnie wyłączona.
                      posix   Change the behavior of bash where  the  default  operation  differs
                              from  the  POSIX  standard to match the standard (posix mode).  See
                              SEE ALSO below for a reference to a document that details how posix
                              mode affects bash's behavior.
                      privileged
                              To samo, co -p.
                      verbose To samo, co -v.
                      vi      Używa  interfejsu  edycji  wiersza  poleceń  w  stylu vi. Wpływa to
                              również na interfejs edycyjny używany przez read -e.
                      xtrace  To samo, co -x.
                      Jeżeli podano -o bez  nazwy-opcji,  to  wypisywane  są  wartości  bieżących
                      opcji.    Jeżeli   podano  +o  bez  nazwy-opcji,  na  standardowym  wyjściu
                      wyświetlana jest seria poleceń set potrzebnych  do  odtworzenia  aktualnych
                      ustawień opcji.
              -p      Włącza  tryb  uprzywilejowany  (privileged).  W  tym  trybie  pliki  $ENV i
                      $BASH_ENV nie są przetwarzane,  funkcje  powłoki  nie  są  dziedziczone  ze
                      środowiska,  a  zmienne  SHELLOPTS,  BASHOPTS,  CDPATH  i GLOBIGNORE, jeśli
                      występują w środowisku, są ignorowane.  Jeśli powłoka została uruchomiona z
                      efektywnym  id  użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego a nie podano
                      opcji -p, to podejmowane są opisane wyżej akcje a efektywny id  użytkownika
                      jest  ustawiany  na  identyfikator  rzeczywisty.  Jeżeli  przy uruchamianiu
                      podano  opcję  -p,  to  efektywny  identyfikator   użytkownika   nie   jest
                      resetowany.   Wyłączenie  tej  opcji  powoduje, że identyfikatory efektywne
                      użytkownika i grupy zostaną ustawione na identyfikatory rzeczywiste.
              -r      Enable restricted shell mode.  This option cannot be unset once it has been
                      set.
              -t      Kończy pracę po przeczytaniu i wykonaniu jednego polecenia.
              -u      Treat  unset variables and parameters other than the special parameters "@"
                      and "*", or array variables subscripted with "@" or "*", as an  error  when
                      performing  parameter  expansion.   If  expansion  is attempted on an unset
                      variable or parameter, the shell prints  an  error  message,  and,  if  not
                      interactive, exits with a non-zero status.
              -v      Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
              -x      Po interpretacji każdego polecenia prostego, poleceń for, case i select lub
                      polecenia arytmetycznego for  wyświetla  zinterpretowaną  wartość  PS4,  po
                      której  następuje  polecenie i jego zinterpretowane argumenty lub powiązana
                      lista słów.
              -B      The shell performs brace expansion (see Brace Expansion above).  This is on
                      by default.
              -C      Jeśli   włączone,   bash  nie  nadpisuje  istniejącego  pliku  przy  użyciu
                      operatorów przekierowania >, >&  i  <>.   Można  to  ominąć  tworząc  pliki
                      wyjściowe przy użyciu operatora przekierowania >| zamiast >.
              -E      Gdy  ustawiona,  pułapka  ERR  jest  dziedziczona  przez  funkcje  powłoki,
                      uzupełnienia  poleceń  i  polecenia  wykonywane  w  środowisku  podpowłoki.
                      Pułapka ERR normalnie nie jest dziedziczona w takich przypadkach.
              -H      Włącza  zastępowanie  historii w stylu !.  Opcja ta jest domyślnie włączona
                      dla powłoki interaktywnej.
              -P      Jeżeli jest ustawiona, to powłoka  nie  rozwiązuje  dowiązań  symbolicznych
                      podczas  wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy, jak cd.
                      Używa zamiast tego fizycznej struktury katalogów. Domyślnie, bash podąża za
                      logicznym  łańcuchem  katalogów  podczas  wykonywania poleceń zmieniających
                      bieżący katalog roboczy.
              -T      Gdy ustawiona,  pułapki  DEBUG  i  RETURN  są  dziedziczone  przez  funkcje
                      powłoki,   uzupełnienia   poleceń   i  polecenia  wykonywane  w  środowisku
                      podpowłoki. Pułapki DEBUG i RETURN nie są normalnie dziedziczone  w  takich
                      przypadkach.
              --      Jeżeli  po  tej opcji nie występują żadne argumenty, to parametry pozycyjne
                      są kasowane. W  przeciwnym  razie,  parametry  pozycyjne  ustawiane  są  na
                      argumenty, nawet jeśli niektóre z nich zaczynają się od znaku -.
              -       Sygnalizuje  koniec  opcji,  powodując  przypisanie  wszystkich pozostałych
                      argumentów do parametrów pozycyjnych.  Opcje -x i -v są wyłączane.   Jeżeli
                      nie ma argumentów, to parametry pozycyjne pozostają bez zmian.

              Opcje  są  domyślnie  wyłączone,  chyba  że  wskazano  inaczej.  Użycie + zamiast -
              spowoduje, że opcje te zostaną wyłączone.  Opcje mogą także zostać  określone  jako
              argumenty  wywołania  powłoki.  Bieżący zestaw opcji można znaleźć w $-.  Zwracanym
              kodem jest zawsze prawda, chyba że napotkano nieprawidłową opcję.

       shift [n]
              Parametrom pozycyjnym od n+1 ... zmienia nazwy na $1 ..... Parametry reprezentowane
              przez  liczby  $# w dół do $#-n+1 są usuwane.  n musi być liczbą nieujemną mniejszą
              lub równą $#.  Jeżeli n wynosi 0, parametry nie są zmieniane.  Jeżeli nie podano n,
              zakłada  się, że wynosi 1.  Jeżeli n jest większe od $#, parametry pozycyjne nie są
              zmieniane.  Kod zakończenia jest większy od zera jeżeli n jest większe  od  $#  lub
              mniejsze od zera; w przeciwnym wypadku 0.

       shopt [-pqsu] [-o] [nazwa_opcji ...]
              Toggle  the  values  of settings controlling optional shell behavior.  The settings
              can be either those listed below, or, if the -o option  is  used,  those  available
              with  the  -o  option  to the set builtin command.  With no options, or with the -p
              option, a list of all settable options is displayed, with an indication of  whether
              or  not  each  is  set; if optnames are supplied, the output is restricted to those
              options.  The -p option causes output to be displayed in a form that may be  reused
              as input.  Other options have the following meanings:
              -s     Włącz (ustaw) każdą nazwę_opcji.
              -u     Wyłącz (usuń) każdą nazwę_opcji.
              -q     Zaniechaj  zwykłego  wyświetlania  (tryb cichy); zwracany kod wskazuje na to
                     czy nazwa_opcji jest ustawiona czy nie ustawiona.  Jeżeli z -q podano  wiele
                     argumentów   nazw_opcji,   to  zwracanym  kodem  jest  zero,  gdy  wszystkie
                     nazwy_opcji są włączone; w przeciwnym razie kod jest niezerowy.
              -o     Ogranicza wartości nazwy_opcji  do  wartości  zdefiniowanych  dla  opcji  -o
                     wbudowanego polecenia set.

              Jeżeli  użyto  albo -s albo -u bez argumentów nazw_opcji, shopt pokazuje jedynie te
              opcji, które, odpowiednio, są ustawione  bądź  nieustawione.  Jeżeli  nie  wskazano
              inaczej, opcje shopt są domyślnie wyłączone (nie ustawione).

              Przy  listowaniu  opcji  zwracany  jest  kod  zerowy jeśli wszystkie nazwy_opcji są
              włączone, niezerowy w przeciwnym  wypadku.  Przy  ustawianiu  lub  kasowaniu  opcji
              zwracany jest zerowy kod, chyba że nazwa_opcji nie jest poprawną opcją powłoki.

              Lista opcji shopt obejmuje:

              assoc_expand_once
                      If  set,  the  shell  suppresses  multiple  evaluation of associative array
                      subscripts  during  arithmetic  expression  evaluation,   while   executing
                      builtins  that  can  perform  variable  assignments,  and  while  executing
                      builtins that perform array dereferencing.
              autocd  Jeśli jest ustawiona, nazwa polecenia będąca nazwą katalogu jest wykonywana
                      identycznie,  jak gdyby była argumentem polecenia cd. Opcja ta jest używana
                      tylko w powłokach interaktywnych.
              cdable_vars
                      Jeśli  jest  ustawiona,  to  nie  będący  katalogiem  argument  wbudowanego
                      polecenia  cd  uważany  jest za nazwę zmiennej; wartością tej zmiennej jest
                      katalog, na który ma nastąpić zmiana.
              cdspell Jeśli jest ustawiona, to pomniejsze błędy w pisowni  składowej  katalogu  w
                      poleceniu  cd  będą  poprawiane.   Sprawdzenie takich błędów obejmuje znaki
                      zamienione miejscami, znaki pominięte i  pojedyncze  zbędne  znaki.  Jeżeli
                      znaleziono  poprawkę,  wypisywana  jest  poprawna  nazwa  pliku a polecenie
                      kontynuuje działanie. Opcja ta  jest  wykorzystywana  tylko  przez  powłoki
                      interaktywne.
              checkhash
                      Jeśli  jest  ustawiona,  bash  sprawdza  przed  próbą  wykonania  polecenia
                      znalezionego w tablicy mieszającej, czy polecenie to istnieje.  Jeżeli  już
                      nie istnieje, to wykonywane jest zwykłe przeszukiwanie ścieżki.
              checkjobs
                      If  set,  bash  lists  the  status  of  any stopped and running jobs before
                      exiting an interactive shell.  If any jobs are  running,  this  causes  the
                      exit to be deferred until a second exit is attempted without an intervening
                      command (see JOB CONTROL above).  The shell always postpones exiting if any
                      jobs are stopped.
              checkwinsize
                      If  set,  bash  checks  the  window  size after each external (non-builtin)
                      command and, if necessary, updates the values of LINES and  COLUMNS.   This
                      option is enabled by default.
              cmdhist If  set,  bash attempts to save all lines of a multiple-line command in the
                      same history entry.  This allows easy re-editing  of  multi-line  commands.
                      This  option  is  enabled  by  default,  but  only has an effect if command
                      history is enabled, as described above under HISTORY.
              compat31
              compat32
              compat40
              compat41
              compat42
              compat43
              compat44
              compat50
                      These  control  aspects  of  the  shell's  compatibility  mode  (see  SHELL
                      COMPATIBILITY MODE below).

              complete_fullquote
                      Gdy  ustawiona,  bash cytuje wszystkie metaznaki powłoki w nazwach plików i
                      katalogów w trakcie wykonywania uzupełniania. Gdy nieustawiona, bash  usuwa
                      metaznaki takie jak znak dolara z zestawu cytowanych znaków w uzupełnianych
                      nazwach plików, gdy te metaznaki pojawiają się w odniesieniach do zmiennych
                      powłoki,  w  słowach do uzupełnienia. Oznacza to, że znaki dolara w nazwach
                      zmiennych uzupełnianych do katalogów nie będą cytowane, jednak znaki dolara
                      pojawiające się w nazwach plików w ogóle nie będą cytowane. Jest to aktywne
                      tylko  wówczas,  gdy  bash   używa   odwrotnego   ukośnika   do   cytowania
                      uzupełnianych  nazw  plików.  Zmienna  ta jest domyslnie ustawiana, co jest
                      domyślnym zachowaniem basha w wersjach do 4.2.

              direxpand
                      Gdy ustawiona, bash zastępuje nazwy katalogów wynikami rozwijania słów przy
                      przeprowadzaniu  uzupełnienia  nazw  plików.  W  ten  sposób zmieniana jest
                      zawartość bufora edycji readline. Jeśli nie jest ustawiona, bash stara  się
                      zachować treść wpisaną przez użytkownika.

              dirspell
                      Jeżeli  jest ustawiona, bash stara się poprawić pomyłki w nazwach katalogów
                      podczas uzupełniania słów, jeśli nazwa katalogu  wprowadzonego  pierwotnie,
                      nie istnieje.

              dotglob If  set,  bash  includes  filenames  beginning with a `.' in the results of
                      pathname expansion.  The filenames “.” and  “..”  must  always  be  matched
                      explicitly, even if dotglob is set.

              execfail
                      Jeżeli  jest  ustawione, to powłoka nie-interaktywna nie zakończy pracy nie
                      mogąc wykonać pliku określonego jako argument wbudowanego  polecenia  exec.
                      Powłoka interaktywna nie kończy pracy, jeśli exec zawiedzie.

              expand_aliases
                      If set, aliases are expanded as described above under ALIASES.  This option
                      is enabled by default for interactive shells.

              extdebug
                      If set at shell invocation, or in a shell startup file, arrange to  execute
                      the  debugger  profile before the shell starts, identical to the --debugger
                      option.  If set after invocation, behavior intended for use by debuggers is
                      enabled:

                      1.     Opcja   -F  wbudowanego  polecenia  declare  wyświetla  nazwę  pliku
                             źródłowego i  numer  wiersza  odpowiadający  każdej  nazwie  funkcji
                             podanej jako argument.

                      2.     Jeśli  polecenie  uruchomione  przez  pułapkę  DEBUG  zwraca wartość
                             niezerową, kolejne polecenie jest pomijane i nie jest wykonywane.

                      3.     Jeśli polecenie uruchamiane przez pułapkę DEBUG zwróci wartość 2,  a
                             powłoka  wykonywana  w  podprogramie  (funkcja  powłoki  lub  skrypt
                             powłoki wykonywany wbudowanymi . lub  source),  to  symulowane  jest
                             wywołanie do return.

                      4.     BASH_ARGC   and   BASH_ARGV   are  updated  as  described  in  their
                             descriptions above).

                      5.     Włączone  jest  śledzenie  funkcji:  podstawianie  poleceń,  funkcje
                             powłoki  i  podpowłoki przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą
                             pułapki DEBUG i RETURN.

                      6.     Włączone  jest  śledzenie  błędów:  podstawianie  poleceń,   funkcje
                             powłoki  i  podpowłoki przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą
                             pułapkę ERR.

              extglob If set, the  extended  pattern  matching  features  described  above  under
                      Pathname Expansion are enabled.

              extquote
                      Jeżeli jest włączona, cytowania $'łańcuch' and $"łańcuch" są przeprowadzane
                      wewnątrz interpretacji ${parametr} ujętych  w  podwójne  cudzysłowy.  Opcja
                      jest domyślnie włączona.

              failglob
                      Jeśli  jest  włączona, wzorce do których nie dopasowano nazw plików podczas
                      rozwinięcia nazw plików, dają w wyniku błąd rozwinięcia (interpretacji).

              force_fignore
                      If set, the suffixes specified by the FIGNORE shell variable cause words to
                      be  ignored  when  performing word completion even if the ignored words are
                      the only possible completions.  See SHELL VARIABLES above for a description
                      of FIGNORE.  This option is enabled by default.

              globasciiranges
                      If set, range expressions used in pattern matching bracket expressions (see
                      Pattern Matching above) behave as if  in  the  traditional  C  locale  when
                      performing  comparisons.   That is, the current locale's collating sequence
                      is not taken into account, so b will not  collate  between  A  and  B,  and
                      upper-case and lower-case ASCII characters will collate together.

              globskipdots
                      If  set,  pathname  expansion  will never match the filenames “.” and “..”,
                      even if the pattern begins with a “.”.  This option is enabled by default.

              globstar
                      Gdy jest ustawiona, wzorzec ** używany w kontekście rozwijania nazw plików,
                      dopasowuje  wszystkie  pliki  i  zero  lub więcej katalogów i podkatalogów.
                      Jeśli po  wzorcu  występuje  /,  to  dopasowywane  są  jedynie  katalogi  i
                      podkatalogi.

              gnu_errfmt
                      Jeżeli   jest   ustawiona,   komunikaty  błędów  powłoki  są  wypisywane  w
                      standardowym formacie błędów GNU.

              histappend
                      Jeżeli jest ustawiona, to do pliku  o  nazwie  wskazanej  zmienną  HISTFILE
                      podczas kończenia pracy przez powłokę dodawana jest lista historii, zamiast
                      nadpisywania tego pliku listą.

              histreedit
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to użytkownik ma  możliwość
                      ponownej edycji nieudanego podstawienia historii historii.

              histverify
                      Jeżeli  jest  ustawione,  a  używane  jest readline, to wyniki podstawiania
                      historii nie są natychmiast  przesyłane  do  analizatora  powłoki.  Zamiast
                      tego,   wiersz  wynikowy  ładowany  jest  do  bufora  edycyjnego  readline,
                      pozwalając na dalsze zmiany.

              hostcomplete
                      If set, and readline is being used, bash will attempt to  perform  hostname
                      completion  when  a  word containing a @ is being completed (see Completing
                      under READLINE above).  This is enabled by default.

              huponexit
                      Jeżeli jest ustawione, to bash wyśle SIGHUP  do  wszystkich  zadań  podczas
                      kończenia pracy interaktywnej powłoki zgłoszeniowej.

              inherit_errexit
                      Jeśli   jest  ustawione,  uzupełnianie  poleceń  dziedziczy  wartość  opcji
                      errexit, zamiast kasować ją w środowisku podpowłoki. Opcja ta jest włączana
                      jeśli włączony jest tryb posix.

              interactive_comments
                      If  set, allow a word beginning with # to cause that word and all remaining
                      characters on that line to be ignored in an interactive shell (see COMMENTS
                      above).  This option is enabled by default.

              lastpipe
                      Jeśli  jest ustawiona, a kontrola zadań nie jest aktywna, powłoka uruchamia
                      ostatnie polecenie potoku, który nie jest  wykonywany  w  tle,  w  bieżącym
                      środowisku powłoki.

              lithist Jeśli   jest  ustawione,  a  włączona  jest  opcja  cmdhist,  to  polecenia
                      wielowierszowe zachowywane są w historii w miarę  możliwości  z  osadzonymi
                      znakami nowej linii zamiast przy użyciu średników jako separatorów.

              localvar_inherit
                      If  set,  local variables inherit the value and attributes of a variable of
                      the same name that exists at a previous  scope  before  any  new  value  is
                      assigned.  The nameref attribute is not inherited.

              localvar_unset
                      If  set, calling unset on local variables in previous function scopes marks
                      them so subsequent lookups find them unset  until  that  function  returns.
                      This  is  identical  to  the  behavior  of unsetting local variables at the
                      current function scope.

              login_shell
                      The shell sets this  option  if  it  is  started  as  a  login  shell  (see
                      INVOCATION above).  The value may not be changed.

              mailwarn
                      Jeżeli  jest ustawione, zaś do pliku, w którym sprawdza pocztę bash sięgano
                      od czasu ostatniego sprawdzania, to zostanie  wyświetlony  komunikat  ,,The
                      mail   in   plikpoczty   has   been  read”  (Poczta  w  plikpoczty  została
                      przeczytana).

              no_empty_cmd_completion
                      Jeśli jest ustawione,  i  stosowane  jest  readline,  to  bash  nie  będzie
                      usiłował szukać w PATH możliwych uzupełnień, gdy próba uzupełniania wystąpi
                      w pustym wierszu.

              nocaseglob
                      If  set,  bash  matches  filenames  in  a  case-insensitive  fashion   when
                      performing pathname expansion (see Pathname Expansion above).

              nocasematch
                      Gdy  jest  ustawiona,  bash  dopasowuje  wzorce  ignorując  wielkość liter,
                      podczas wykonywania dopasowania, w czasie wykonywania  poleceń  warunkowych
                      case  lub  [[, przy wykonywaniu interpretacji zastępowania słów wzorców lub
                      podczas  filtrowania  możliwych  dopełnień  jako   części   programowalnych
                      dopełnień.

              noexpand_translation
                      If  set,  bash  encloses the translated results of $"..." quoting in single
                      quotes instead of double quotes.  If the string is not translated, this has
                      no effect.

              nullglob
                      If  set,  bash allows patterns which match no files (see Pathname Expansion
                      above) to expand to a null string, rather than themselves.

              patsub_replacement
                      If set, bash expands occurrences of & in the replacement string of  pattern
                      substitution  to  the  text  matched  by  the  pattern,  as described under
                      Parameter Expansion above.  This option is enabled by default.

              progcomp
                      If set, the programmable completion facilities (see Programmable Completion
                      above) are enabled.  This option is enabled by default.

              progcomp_alias
                      If  set, and programmable completion is enabled, bash treats a command name
                      that doesn't have any completions as a possible alias  and  attempts  alias
                      expansion.  If it has an alias, bash attempts programmable completion using
                      the command word resulting from the expanded alias.

              promptvars
                      If set, prompt strings undergo parameter expansion,  command  substitution,
                      arithmetic  expansion,  and quote removal after being expanded as described
                      in PROMPTING above.  This option is enabled by default.

              restricted_shell
                      The shell sets this option  if  it  is  started  in  restricted  mode  (see
                      RESTRICTED  SHELL below).  The value may not be changed.  This is not reset
                      when the startup files are executed, allowing the startup files to discover
                      whether or not a shell is restricted.

              shift_verbose
                      Jeżeli  jest ustawiona, to wbudowane shift wypisuje komunikat o błędzie gdy
                      liczba przesunięć (przez shift) przekracza liczbę parametrów pozycyjnych.

              sourcepath
                      If set, the . (source) builtin uses the value of PATH to find the directory
                      containing  the  file  supplied  as an argument.  This option is enabled by
                      default.

              varredir_close
                      If set, the shell automatically closes file descriptors assigned using  the
                      {varname}  redirection  syntax  (see  REDIRECTION above) instead of leaving
                      them open when the command completes.

              xpg_echo
                      Jeżeli jest ustawiona, to dla  wbudowanego  polecenia  echo  włączane  jest
                      domyślne interpretowanie sekwencji specjalnych z odwrotnym ukośnikiem.

       suspend [-f]
              Suspend  the  execution  of this shell until it receives a SIGCONT signal.  A login
              shell, or a shell without job control enabled, cannot be suspended; the  -f  option
              can  be  used  to  override  this and force the suspension.  The return status is 0
              unless the shell is a login shell or job control is  not  enabled  and  -f  is  not
              supplied.

       test wyraż
       [ wyraż ]
              Return  a  status  of  0  (true)  or  1  (false) depending on the evaluation of the
              conditional expression  expr.   Each  operator  and  operand  must  be  a  separate
              argument.   Expressions  are  composed  of  the  primaries  described  above  under
              CONDITIONAL EXPRESSIONS.  test does not accept any options, nor does it accept  and
              ignore an argument of -- as signifying the end of options.

              Wyrażenia mogą być łączone przy użyciu poniższych operatorów, podanych w kolejności
              malejącego priorytetu. Ich interpretacja zależy od liczby argumentów; patrz  niżej.
              Priorytet operatorów jest używany gdy występuje pięć argumentów lub więcej.
              ! wyraż
                     Prawda jeśli wyraż jest fałszem.
              ( wyraż )
                     Zwraca  wartość  wyraż.   Może  być stosowane do obejścia zwykłej kolejności
                     operatorów.
              wyraż1 -a wyraż2
                     Prawda jeśli oba: wyraż1 i wyraż2 są prawdziwe.
              wyraż1 -o wyraż2
                     Prawda jeśli wyraż1 lub wyraż2 jest prawdziwe.

              test i [ interpretują wyrażenia warunkowe posługując się zestawem reguł opartych  o
              liczbę argumentów.

              0 argumentów
                     Wyrażenie jest fałszywe.
              1 argument
                     Wyrażenie  jest  prawdziwe  wtedy  i tylko wtedy gdy argument nie jest pusty
                     (null).
              2 argumenty
                     If the first argument is !, the expression is true if and only if the second
                     argument  is  null.   If  the first argument is one of the unary conditional
                     operators listed above under CONDITIONAL EXPRESSIONS, the expression is true
                     if  the  unary  test  is  true.   If the first argument is not a valid unary
                     conditional operator, the expression is false.
              3 argumenty
                     The following conditions are applied in the order  listed.   If  the  second
                     argument  is  one  of  the  binary  conditional operators listed above under
                     CONDITIONAL EXPRESSIONS, the result of the expression is the result  of  the
                     binary  test using the first and third arguments as operands.  The -a and -o
                     operators are considered binary operators when there  are  three  arguments.
                     If  the  first  argument is !, the value is the negation of the two-argument
                     test using the second and third arguments.  If the first argument is exactly
                     (  and  the third argument is exactly ), the result is the one-argument test
                     of the second argument.  Otherwise, the expression is false.
              4 argumenty
                     The following conditions are applied in the  order  listed.   If  the  first
                     argument  is  !, the result is the negation of the three-argument expression
                     composed of the remaining arguments.  the two-argument test using the second
                     and  third  arguments.   If  the  first argument is exactly ( and the fourth
                     argument is exactly ), the result is the two-argument test of the second and
                     third   arguments.   Otherwise,  the  expression  is  parsed  and  evaluated
                     according to precedence using the rules listed above.
              5 lub więcej argumentów
                     Wyrażenie jest  poddawanie  analizie  składni  i  interpretowane  zgodnie  z
                     priorytetami przy zastosowaniu reguł podanych powyżej.

              Gdy  operatory  <  i  >  są  używane  z  test  lub  [, sortują zgodnie z porządkiem
              leksykograficznym używając kolejności ASCII.

       times  Wypisuje sumaryczne czasy użytkownika i systemu  dla  powłoki  i  procesów  z  niej
              uruchomionych. Kodem zwracanym jest 0.

       trap [-lp] [argument] [sigspec ...]
              Polecenie  argument  ma  zostać odczytane i wykonane, gdy powłoka otrzyma sygnał(y)
              sigspec.  Jeśli nie występuje argument (i występuje pojedynczy sigspec) lub jest to
              -,  to  wszystkie  podane  sygnały  resetowane  są  do  swych  wartości pierwotnych
              (wartości, jakie miały przy wejściu do powłoki).  Jeżeli  argument  jest  łańcuchem
              pustym,  to  sygnał  określony  przez każde sigspec jest ignorowany przez powłokę i
              polecenia,  jakie  ona  wywołuje.   Jeżeli  nie  wystąpił  argument  a  podano  -p,
              wyświetlane  są  polecenia  związane  z  przechwyceniem każdego z sygnałów sigspec.
              Jeżeli nie podano żadnych argumentów lub jeśli podano tylko -p,  to  trap  wypisuje
              listę  poleceń związanych z każdym z numerów sygnałów.  Każde -l powoduje wypisanie
              przez powłokę listy nazw sygnałów i odpowiadających im  nazw.  Każdy  sigspec  jest
              albo  nazwą sygnału zdefiniowaną w <signal.h> albo numerem sygnału.  Wielkość liter
              nazw sygnałów nie ma znaczenia, a przedrostek SIG jest opcjonalny.

              If a sigspec is EXIT (0) the command arg is executed on exit from the shell.  If  a
              sigspec  is  DEBUG,  the  command  arg is executed before every simple command, for
              command, case command, select command, every arithmetic for command, and before the
              first command executes in a shell function (see SHELL GRAMMAR above).  Refer to the
              description of the extdebug option to the shopt builtin for details of  its  effect
              on the DEBUG trap.  If a sigspec is RETURN, the command arg is executed each time a
              shell function or a  script  executed  with  the  .  or  source  builtins  finishes
              executing.

              Jeśli  sigspec  jest  ERR,  wówczas polecenie argument wykonywane gdy potok (mogący
              składać się z jednego polecenia prostego),  lista,  lub  polecenie  złożone  zwróci
              niezerowy  kod  zakończenia.  Pułapka  zastawiona  na  ERR  nie jest wykonywana gdy
              polecenie, które zakończyło  się  niepowodzeniem  jest  występuje  bezpośrednio  po
              słowach  kluczowych  while  lub  until,  jest  częścią testu instrukcji if, częścią
              poleceń wykonywanych w listach && lub || z wyjątkiem polecenia za ostatnim  &&  lub
              ||,  dowolnym poleceniem w potoku z wyjątkiem ostatniego lub jeśli wartość zwracana
              przez to polecenie jest wstawiana za pomocą !. Identyczne warunki są  przestrzegane
              przez opcję errexit.

              Sygnały   ignorowane  przy  wejściu  do  powłoki  nie  mogą  być  przechwycone  ani
              zresetowane.  W procesie potomnym, podczas  jego  tworzenia,  sygnały  przechwycone
              resetowane  są  do  swych  wartości  pierwotnych.  Zwracanym kodem jest fałsz jeśli
              którykolwiek z sigspec jest nieprawidłowy; w przeciwnym razie trap zwraca true.

       type [-aftpP] nazwa [nazwa ...]
              Bez opcji wskazuje, jak powinna być interpretowana każda  z  nazw,  jeśli  zostanie
              użyta jako nazwa polecenia.  Jeżeli użyto opcji -t, to type wypisuje łańcuch będący
              jednym z alias, keyword, function, builtin lub file, jeśli nazwa  jest  odpowiednio
              aliasem,  zastrzeżonym  słowem  powłoki, funkcją, poleceniem wbudowanym lub plikiem
              dyskowym.  Jeśli nie znaleziono nazwy, to  nie  jest  wypisywane  nic  i  jako  kod
              zakończenia  zwracany jest fałsz.  Jeśli posłużono się opcją -p to type zwraca albo
              nazwę pliku dyskowego, który zostałby wykonany jeśli nazwa  zostałaby  podana  jako
              nazwa  polecenia,  albo  nic  jeśli  ``type -t name'' nie zwróciłoby file. Opcja -P
              wymusza na PATH wyszukiwanie  każdego  name,  nawet  jeśli  ``type  -t  name''  nie
              zwróciłoby  file.  Jeśli  polecenie zostało zapamiętane poleceniem hash, to -p i -P
              wypisuje jego wartość, który  niekoniecznie  jest  plikiem  pojawiającym  się  jako
              pierwszy  w  PATH.  Jeśli  użyto  opcji  -a,  to  type  wypisuje  wszystkie miejsca
              zawierające plik wykonywalny o nazwie  nazwa.  Aliasy  i  funkcje  są  uwzględniane
              wyłącznie  jeśli nie podano również opcji -p. Tablica zapamiętanym poleceń nie jest
              sprawdzana, jeśli użyto -a. Opcja -f przesłania funkcję  wyszukiwania  powłoki  jak
              wbudowanym  command.  type  zwraca  prawdę  jeśli odnaleziono wszystkie argumenty i
              fałsz, gdy któregoś z nich nie odnaleziono.

       ulimit [-HS] -a
       ulimit [-HS] [-bcdefiklmnpqrstuvxPRT [limit]]
              Provides control over the resources available to the shell and to processes started
              by  it, on systems that allow such control.  The -H and -S options specify that the
              hard or soft limit is set for the given resource.  A hard limit cannot be increased
              by a non-root user once it is set; a soft limit may be increased up to the value of
              the hard limit.  If neither -H nor -S is specified, both the soft and  hard  limits
              are set.  The value of limit can be a number in the unit specified for the resource
              or one of the special values hard, soft, or unlimited, which stand for the  current
              hard  limit,  the  current  soft  limit,  and  no limit, respectively.  If limit is
              omitted, the current value of the soft limit of the resource is printed, unless the
              -H  option  is given.  When more than one resource is specified, the limit name and
              unit, if appropriate, are printed before the value.  Other options are  interpreted
              as follows:
              -a     All current limits are reported; no limits are set
              -b     Maksymalny rozmiar bufora gniazda
              -c     Maksymalny rozmiar tworzonych plików core
              -d     Maksymalny rozmiar segmentu danych procesu
              -e     Maksymalny priorytet planisty ("nice")
              -f     Maksymalny rozmiar plików zapisywanych przez powłokę i jej potomków
              -i     Maksymalna liczba oczekujących sygnałów
              -k     Maksymalna liczba kqueue które można przypisać
              -l     Maksymalny rozmiar, jaki może zostać zablokowany w pamięci
              -m     Maksymalny  rozmiar  części rezydentnej (wiele systemów nie przestrzega tego
                     limitu)
              -n     Maksymalna liczba  otwartych  deskryptorów  pliku  (większość  systemów  nie
                     pozwala na ustawianie tej wartości)
              -p     Rozmiar potoku w blokach 512-bajtowych (może nie być ustawione)
              -q     Maksymalny rozmiar kolejek komunikatów POSIX, w bajtach
              -r     Maksymalny priorytet rzeczywisty planisty
              -s     Maksymalny rozmiar stosu
              -t     Maksymalny czas CPU w sekundach
              -u     Maksymalna liczba procesów dostępnych dla pojedynczego użytkownika
              -v     Maksymalna  wielkość pamięci wirtualnej dostępna dla powłoki i, w niektórych
                     systemach, dla jej potomków.
              -x     Maksymalna liczba plików blokad
              -P     Maksymalna liczba pseudoterminali
              -R     The  maximum  time  a  real-time  process  can  run  before   blocking,   in
                     microseconds
              -T     Maksymalna liczba wątków

              If  limit  is  given,  and the -a option is not used, limit is the new value of the
              specified resource.  If no option is given, then -f  is  assumed.   Values  are  in
              1024-byte  increments,  except  for  -t,  which  is  in  seconds;  -R,  which is in
              microseconds; -p, which is in units of 512-byte blocks; -P, -T, -b, -k, -n, and -u,
              which  are  unscaled  values;  and,  when  in  posix  mode, -c and -f, which are in
              512-byte increments.  The return status is 0 unless an invalid option  or  argument
              is supplied, or an error occurs while setting a new limit.

       umask [-p] [-S] [tryb]
              Maska  praw dostępu dla plików tworzonych przez użytkownika ustawiana jest na tryb.
              Jeżeli tryb rozpoczyna się od cyfry, jest interpretowany jako  liczba  ósemkowa;  w
              przeciwnym razie interpretowany jest jako maska w trybie symbolicznym, podobnie jak
              akceptowane przez chmod(1).  Jeżeli pominięto tryb wypisywana jest aktualna wartość
              maski.   Opcja  -S  powoduje,  że  maska  zostanie wypisana w postaci symbolicznej;
              domyślne wyjście jest w  postaci  liczby  ósemkowej.   Jeżeli  podano  opcję  -p  i
              pominięto  tryb,  to  wyjście ma postać, która może być powtórnie wykorzystana jako
              wejście.  Kodem zwracanym jest 0 jeśli pomyślnie  zmieniono  tryb  lub  nie  podano
              argumentu tryb, zaś fałsz w pozostałych sytuacjach.

       unalias [-a] [nazwa ...]
              Usuwa  każdą z nazw z listy zdefiniowanych aliasów. Jeżeli podano -a, to usuwane są
              definicje wszystkich aliasów. Zwracanym kodem jest prawda, chyba  że  podana  nazwa
              nie jest zdefiniowanym aliasem.

       unset [-fv] [-n] [nazwa ...]
              For  each name, remove the corresponding variable or function.  If the -v option is
              given, each name refers  to  a  shell  variable,  and  that  variable  is  removed.
              Read-only  variables  may  not be unset.  If -f is specified, each name refers to a
              shell function, and the function definition  is  removed.   If  the  -n  option  is
              supplied,  and  name  is  a variable with the nameref attribute, name will be unset
              rather than the variable it references.  -n has no  effect  if  the  -f  option  is
              supplied.   If no options are supplied, each name refers to a variable; if there is
              no variable by that name, a function with that name, if any, is unset.  Each  unset
              variable or function is removed from the environment passed to subsequent commands.
              If  any  of  BASH_ALIASES,  BASH_ARGV0,  BASH_CMDS,  BASH_COMMAND,   BASH_SUBSHELL,
              BASHPID,  COMP_WORDBREAKS, DIRSTACK, EPOCHREALTIME, EPOCHSECONDS, FUNCNAME, GROUPS,
              HISTCMD, LINENO, RANDOM, SECONDS, or SRANDOM are unset,  they  lose  their  special
              properties,  even if they are subsequently reset.  The exit status is true unless a
              name is readonly or may not be unset.

       wait [-fn] [-p varname] [id ...]
              Wait for each specified child process and return its termination status.   Each  id
              may  be  a process ID or a job specification; if a job spec is given, all processes
              in that job's pipeline are waited for.  If id is not  given,  wait  waits  for  all
              running  background jobs and the last-executed process substitution, if its process
              id is the same as $!, and the return status is zero.  If the -n option is supplied,
              wait  waits  for  a single job from the list of ids or, if no ids are supplied, any
              job, to complete and returns its exit status.  If none of the supplied arguments is
              a  child  of  the  shell,  or  if  no  arguments  are supplied and the shell has no
              unwaited-for children, the exit status is 127.  If the -p option is  supplied,  the
              process  or  job  identifier  of  the  job for which the exit status is returned is
              assigned to the variable varname named by the option argument.  The  variable  will
              be  unset initially, before any assignment.  This is useful only when the -n option
              is supplied.  Supplying the -f option, when job control is enabled, forces wait  to
              wait  for id to terminate before returning its status, instead of returning when it
              changes status.  If id specifies a non-existent process or job, the  return  status
              is 127.  If wait is interrupted by a signal, the return status will be greater than
              128, as described under SIGNALS above.  Otherwise, the return status  is  the  exit
              status of the last process or job waited for.

SHELL COMPATIBILITY MODE

       Bash-4.0  introduced  the  concept  of  a shell compatibility level, specified as a set of
       options to the shopt builtin ( compat31, compat32, compat40, compat41, and so on).   There
       is  only  one  current  compatibility  level  --  each  option is mutually exclusive.  The
       compatibility level is intended to allow users to select behavior from  previous  versions
       that  is  incompatible  with  newer  versions  while  they  migrate scripts to use current
       features and behavior. It's intended to be a temporary solution.

       This section does not mention behavior that is standard for a  particular  version  (e.g.,
       setting compat32 means that quoting the rhs of the regexp matching operator quotes special
       regexp characters in the word, which  is  default  behavior  in  bash-3.2  and  subsequent
       versions).

       If a user enables, say, compat32, it may affect the behavior of other compatibility levels
       up to and including the current compatibility level.  The idea is that each  compatibility
       level  controls  behavior that changed in that version of bash, but that behavior may have
       been  present  in  earlier  versions.   For  instance,  the  change  to  use  locale-based
       comparisons  with  the  [[ command came in bash-4.1, and earlier versions used ASCII-based
       comparisons, so enabling compat32 will  enable  ASCII-based  comparisons  as  well.   That
       granularity  may  not  be  sufficient  for  all  uses, and as a result users should employ
       compatibility levels carefully.  Read the documentation for a particular feature  to  find
       out the current behavior.

       Bash-4.3  introduced  a  new  shell  variable:  BASH_COMPAT.   The  value assigned to this
       variable (a decimal version number like 4.2, or an integer corresponding to  the  compatNN
       option, like 42) determines the compatibility level.

       Starting   with   bash-4.4,   Bash  has  begun  deprecating  older  compatibility  levels.
       Eventually, the options will be removed in favor of BASH_COMPAT.

       Bash-5.0 is the final version for which there will be an individual shopt option  for  the
       previous version. Users should use BASH_COMPAT on bash-5.0 and later versions.

       The  following table describes the behavior changes controlled by each compatibility level
       setting.  The compatNN tag is used as shorthand for setting the compatibility level to  NN
       using  one of the following mechanisms.  For versions prior to bash-5.0, the compatibility
       level may be set using the corresponding compatNN shopt option.  For  bash-4.3  and  later
       versions, the BASH_COMPAT variable is preferred, and it is required for bash-5.1 and later
       versions.

       compat31
              •      quoting the rhs of the [[ command's regexp matching operator  (=~)   has  no
                     special effect

       compat32
              •      interrupting  a command list such as "a ; b ; c" causes the execution of the
                     next command in the list (in bash-4.0 and later versions, the shell acts  as
                     if  it  received the interrupt, so interrupting one command in a list aborts
                     the execution of the entire list)

       compat40
              •      the < and > operators to the [[ command do not consider the  current  locale
                     when  comparing  strings;  they  use ASCII ordering.  Bash versions prior to
                     bash-4.1 use ASCII collation and  strcmp(3);  bash-4.1  and  later  use  the
                     current locale's collation sequence and strcoll(3).

       compat41
              •      in  posix mode, time may be followed by options and still be recognized as a
                     reserved word (this is POSIX interpretation 267)
              •      in posix mode, the parser requires that an  even  number  of  single  quotes
                     occur  in the word portion of a double-quoted parameter expansion and treats
                     them specially, so that characters within the single quotes  are  considered
                     quoted (this is POSIX interpretation 221)

       compat42
              •      the  replacement  string  in  double-quoted  pattern  substitution  does not
                     undergo quote removal, as it does in versions after bash-4.2
              •      in posix mode, single quotes are considered special when expanding the  word
                     portion  of  a  double-quoted parameter expansion and can be used to quote a
                     closing  brace  or  other  special  character  (this  is   part   of   POSIX
                     interpretation 221); in later versions, single quotes are not special within
                     double-quoted word expansions

       compat43
              •      the shell does not print a warning message if an attempt is made  to  use  a
                     quoted  compound  assignment  as  an  argument  to declare (e.g., declare -a
                     foo='(1 2)'). Later versions warn that this usage is deprecated
              •      word expansion errors are considered non-fatal errors that cause the current
                     command  to  fail,  even in posix mode (the default behavior is to make them
                     fatal errors that cause the shell to exit)
              •      when executing a shell function, the loop state (while/until/etc.)   is  not
                     reset, so break or continue in that function will break or continue loops in
                     the calling context. Bash-4.4 and later reset the loop state to prevent this

       compat44
              •      the shell sets up the values used by BASH_ARGV and  BASH_ARGC  so  they  can
                     expand  to the shell's positional parameters even if extended debugging mode
                     is not enabled
              •      a subshell inherits loops from its parent context, so break or continue will
                     cause  the  subshell  to  exit.   Bash-5.0 and later reset the loop state to
                     prevent the exit
              •      variable assignments preceding builtins like export and  readonly  that  set
                     attributes  continue  to  affect variables with the same name in the calling
                     environment even if the shell is not in posix mode

       compat50
              •      Bash-5.1 changed the way $RANDOM is generated  to  introduce  slightly  more
                     randomness.  If  the  shell  compatibility  level  is set to 50 or lower, it
                     reverts to the method from bash-5.0 and previous versions,  so  seeding  the
                     random number generator by assigning a value to RANDOM will produce the same
                     sequence as in bash-5.0
              •      If the command hash table is empty, bash versions prior to bash-5.1  printed
                     an informational message to that effect, even when producing output that can
                     be reused as input. Bash-5.1 suppresses that message when the -l  option  is
                     supplied.

       compat51
              •      The  unset  builtin  treats  attempts  to  unset  array  subscripts  @ and *
                     differently depending on whether the array is indexed  or  associative,  and
                     differently than in previous versions.

POWŁOKA OKROJONA

       Jeśli  bash  uruchomiony jest pod nazwą rbash, lub przy jego wywołaniu posłużono się opcją
       -r, to staje się powłoką okrojoną (restricted).   Powłoka  okrojona  służy  do  ustawienia
       środowiska  lepiej  kontrolowanego  niż powłoka standardowa. Zachowuje się ona identycznie
       jak bash z wyjątkiem tego, że poniższe nie są dozwolone lub nie są wykonywane:

       •      zmiana katalogów przy pomocy cd

       •      ustawianie lub kasowanie wartości SHELL, PATH, HISTFILE, ENV lub BASH_ENV

       •      podawanie nazw poleceń zawierających /

       •      podawanie nazw plików  zawierających  /  jako  argumentu  wbudowanego  polecenia  .
              (kropka).

       •      specifying  a  filename  containing  a  slash as an argument to the history builtin
              command

       •      podawanie nazwy pliku zawierającej ukośnik jako argument do  opcji  -p  wbudowanego
              polecenia hash.

       •      importowanie definicji funkcji ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      analiza wartości SHELLOPTS ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      przekierowywanie wyjścia przy pomocy operatorów >, >|, <>, >&, &> i >>

       •      posługiwanie  się  wbudowanym  poleceniem  exec  w  celu  zastąpienia powłoki innym
              poleceniem

       •      dodawanie lub usuwanie poleceń przy pomocy opcji  -f  i  -d  wbudowanego  polecenia
              enable

       •      używanie  wbudowanego polecenia enable do włączania wyłączonych wbudowanych poleceń
              powłoki

       •      podawanie opcji -p wbudowanego polecenia command

       •      turning off restricted mode with set +r or shopt -u restricted_shell.

       Powyższe ograniczenia wymuszane są po przeczytaniu plików uruchomieniowych.

       When a command that is found to be a shell  script  is  executed  (see  COMMAND  EXECUTION
       above), rbash wyłącza wszelkie ograniczenia w powłoce zrodzonej do wykonania skryptu.

ZOBACZ TAKŻE

       Bash Features, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu Readline Library, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu History Library, Brian Fox i Chet Ramey
       Portable Operating System Interface (POSIX) Part 2: Shell and Utilities, IEEE --
              http://pubs.opengroup.org/onlinepubs/9699919799/
       http://tiswww.case.edu/~chet/bash/POSIX -- opis trybu posix
       sh(1), ksh(1), csh(1)
       emacs(1), vi(1)
       readline(3)

PLIKI

       /bin/bash
              Plik wykonywalny powłoki bash
       /etc/profile
              Ogólnosystemowy plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       /etc/bash.bashrc
              Ogólnosystemowy plik startowy dla powłoki interaktywnej
       /etc/bash.bash.logout
              Ogólnosystemowy  plik  porządkujący  dla  powłoki zgłoszeniowej, wykonywany podczas
              kończenia przez nią pracy
       ~/.bash_profile
              Osobisty plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       ~/.bashrc
              Indywidualny plik startowy dla powłoki trybu interaktywnego
       ~/.bash_logout
              Indywidualny  plik  porządkujący  dla  powłoki  zgłoszeniowej,  wykonywany  podczas
              kończenia przez nią pracy
       ~/.bash_history
              The default value of HISTFILE, the file in which bash saves the command history
       ~/.inputrc
              Indywidualny plik inicjujący do readline

AUTORZY

       Brian Fox, Free Software Foundation
       bfox@gnu.org

       Chet Ramey, Case Western Reserve University
       chet.ramey@case.edu

ZGŁOSZENIA BŁĘDÓW

       If  you find a bug in bash, you should report it.  But first, you should make sure that it
       really is a bug, and that it appears in the latest version of bash.  The latest version is
       always          available         from         ftp://ftp.gnu.org/pub/gnu/bash/         and
       http://git.savannah.gnu.org/cgit/bash.git/snapshot/bash-master.tar.gz.

       Po ustaleniu, że błąd faktycznie istnieje, użyj polecenia bashbug do  wysłania  zgłoszenia
       błędu.   Jeśli  masz  poprawkę  usuwającą  problem,  zachęcamy  do przesłania jej również!
       Sugestie i `filozoficzne' zgłoszenia błędów mogą być przesyłane [w języku  angielskim]  do
       bug-bash@gnu.org lub wysyłane na grupę dyskusyjną gnu.bash.bug.

       WSZYSTKIE zgłoszenia błędów powinny zawierać:

       Numer wersji bash
       Sprzęt i system operacyjny
       Użyty kompilator
       Opis błędnego zachowania
       Krótki skrypt lub przepis na uzyskanie błędu

       bashbug  wstawia  pierwsze  trzy  pozycje automatycznie do szablonu jaki udostępnia w celu
       wypełnienia zgłoszenia błędów.

       Komentarze i zgłoszenia błędów dotyczące tej strony podręcznika  [oryginału]  powinny  być
       kierowane na adres chet.ramey@case.edu.

BŁĘDY

       Jest za duży i zbyt wolny.

       Istnieje  trochę  subtelnych  różnic  pomiędzy  bash a tradycyjnymi wersjami sh, głównie z
       powodu specyfikacji POSIX.

       Aliasy w niektórych zastosowaniach wprawiają w zakłopotanie.

       Poleceń wbudowanych powłoki i funkcji nie można zatrzymywać/wznawiać.

       Polecenia złożone i sekwencje poleceń postaci `a ; b ; c' nie są  obsługiwane  przychylnie
       przy  próbie wstrzymania procesu. Gdy proces jest zatrzymany, powłoka natychmiast wykonuje
       następne polecenie sekwencji.  Wystarcza umieszczanie sekwencji poleceń wewnątrz  nawiasów
       by wymusić wykonanie ich przez podpowłokę, która może być zatrzymana jako całość.

       Zmienne tablicowe nie mogą być (na razie) eksportowane.

       Może istnieć tylko jeden aktywny koproces w danym czasie.

TŁUMACZENIE

       Autorami   polskiego   tłumaczenia   niniejszej  strony  podręcznika  są:  Wojtek  Kotwica
       <wkotwica@post.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe  informacje  o  warunkach  licencji
       można   uzyskać   zapoznając   się   z   GNU   General   Public   License   w   wersji   3
       ⟨https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html⟩  lub  nowszej.  Nie   przyjmuje   się   ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy  w  tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres listy dyskusyjnej
       ⟨manpages-pl-list@lists.sourceforge.net⟩.