Provided by: manpages-tr_2.0.6-2_all 
İSİM
agetty - Linux getty; uçbirim kipini, hızını ve hat disiplinini ayarlar
KULLANIM
agetty [seçenekler] aygıt [hat_hızları] [uçbirim]
AÇIKLAMA
agetty bir uçbirim aygıtı açar ve komut istemine kullanıcı adını basar ve login(1)
komutunu çağırır. agetty normalde init(1) tarafından başlatılır.
agetty kablolu ve çevirmeli hatlar için yararlı olan birkaç standart dışı özelliğe
sahiptir:
• Kullanıcı adını okuduğunda tty ayarlarını eşlik bitlerine ve silme, öldürme, satır
sonu ve büyük harf karakterlerine uyarlar. agetty çift, tek, yok veya 0 eşlik bitli 7
bitlik karakterleri ve eşliksiz 8 bitlik karakterleri işleyebilir. Tanıdığı özel
karakterler: Ctrl-U (geri yoket); sil ve geri sil; satır başı ve satır sonu. Ayrıca
bkz: --erase-chars ve --kill-chars seçenekleri.
• İsteğe bağlı olarak, Hayes(tm)-uyumlu modemler tarafından üretilen CONNECT
iletilerinden hat hızını elde eder.
• İsteğe bağlı olarak önceden açılmış bir hat verildiğinde hattı kapatmaz (geri arama
uygulamaları için kullanışlıdır).
• İsteğe bağlı olarak /etc/issue dosyasının içeriğini göstermez.
• İsteğe bağlı olarak /etc/issue veya /etc/issue.d yerine başka issue dosya veya
dizinleri gösterir.
• İsteğe bağlı olarak kullanıcı adı istemini göstermez.
• İsteğe bağlı olarak login(1) yerine başka bir oturum açma uygulaması başlatır.
• İsteğe bağlı olarak donanım akış denetimini açar.
• İsteğe bağlı olarak, taşıyıcı algılamaya gerek kalmadan hattı yerel olmaya zorlar.
agetty /etc/gettydefs (System V) veya /etc/gettytab (SunOS 4) dosyalarını kullanmaz.
DEĞİŞTİRGELER
aygıt
/dev dizinine göre dosya yolu. "-" belirtilirse, agetty, standart girdinin zaten bir
uçbirime bağlı olduğunu ve uzak kullanıcıyla bağlantının zaten kurulduğunu varsayar.
System V altında "-" belirtilecekse "--" ile öncelenmelidir.
hat_hızları
hat_hızları virgül ayraçlı bir listedir. agetty BREAK karakterini her alışında,
listede döngüsel olarak bir sonraki hat hızını dener.
hat_hızları azalan sırada belirtilmelidir, böylece daha düşük hıza geçmek için boş
karakter (Ctrl-@) kullanılabilir.
Bu girdi isteğe bağlıdır ve sanal uçbirimler için gereksizdir.
Seri uçbirimler için mevcut hat hızını korumak öntanımlıdır (bkz: --keep-baud) ve
başarısızlık durumunda ’9600’ tek hızdır.
uçbirim
TERM ortam değişkeni için kullanılacak değer. Bu, init(1)’in ayarlamış olabileceği her
şeyi geçersiz kılar ve login(1) ve kabuk tarafından devralınır.
Sanal uçbirimde Linux için vt100 veya linux; Sanal uçbirimde GNU Hurd için hurd
öntanımlıdır.
SEÇENEKLER
-8, --8bits
Uçbirimin temiz 8 bitlik olduğunu varsayar, bu nedenle eşlik algılamasını devre dışı
bırakır.
-a, --autologin kullanıcı
Belirtilen kullanıcı için kullanıcı adı ve parola sorulmaksızın otomatik olarak oturum
açılır. Bu seçeneğin kullanımı login(1) komut satırına -f seçeneğinin kullanıcı
girdisi ile eklenmesine sebep olur. Ayrıca, bu seçeneğin davranışında değişiklik yapan
--login-options seçeneğine de bakılabilir.
--autologin seçeneğinin agetty’nin seri hattı başlatma şeklini etkileyebileceği
unutulmamalıdır, çünkü otomatik oturum açmada agetty hattı okumadığından hat
ayarlarını iyileştirme şansı yoktur.
-c, --noreset
Uçbirim denetim kiplerini (cflags) sıfırlamaz. Ayrıntılar için bkz: termios(3).
-E, --remote
Genellikle telnetd(8) gibi bir şey tarafından çağrıldığında login(1) komutuna uzak
konağın adı belirtilir. Bu seçenek, agetty’nin utmp(5)’te kullanılmak üzere login(1)
komutuna uzak konağın adını aktarmakta kullanılır. Bkz: --host seçeneği.
--host sahtekonak seçeneği de belirtilmişse bunlar da login(1) komut satırına eklenir.
--nohostname seçeneğini kullanımı ise login(1) komut satırına -H seçeneğinin
eklenmesine sebep olur.
Bkz: --login-options.
-f, --issue-file yol
/etc/issue ve benzerlerinin yerine gösterilecek dosyalar ve dizinler ":" ayraçlı bir
liste oarak belirtilir. Belirtilen tüm dosya ve dizin içeriklleri gösterilir,
bulunmayanlar ve boş dosyalar uyarmaksızın yok sayılır. Dizin belirtilmesi durumunda
dizin içinde bulunan .issue uzantılı dosyaların içeriği sürüm sırasına göre
gösterilir. Böylece farklı uçbirimlerde o uçbirimlere özgü iletiler gösterilebilir.
--noissue seçeneği bu seçeneği geçersiz kılar.
--show-issue
Geçerli issue dosyasını (ve diğerlerini) geçerli uçbirimde gösterir ve çıkar. Bu
seçenek yalnızca geçerli ayarları görüntülemek içindir, başka bir amacı yoktur. Gerçek
çıktının uçbirim ve agetty komut satırına bağlı olması nedeniyle çıktının bazı
öntanımlı veya eksik bilgileri kullanabileceği unutulmamalıdır.
-h, --flow-control
Donanım (RTS/CTS) akış denetimini etkinleştirir. Uygun olduğunda yazılım (XON/XOFF)
akış protokolünü devre dışı bırakmak uygulamaya bırakılır.
-H, --host sahtekonak
Belirtilen sahtekonak utmp(5) dosyasına yazılır. Normalde, yerel kablolu bağlantılar
ve konsollar için agetty kullanıldığından, oturum açma konağı verilmez. Ancak bu
seçenek, uçbirim yoğunlaştırıcıları ve benzerlerini tanımlamak için faydalı olabilir.
-i, --noissue
Oturum açma isteminden önce /etc/issue (ve diğerlerinin) içeriğini göstermez. Yanlış
hat hızında çok sayıda metin alındığında uçbirimler veya iletişim donanımında işler
karışabilir; oturum açma isteminden önce çok fazla metin geliyorsa çevirmeli ağ
betikleri başarısız olabilir.
-I, --init-string dizge
Başka bir şey göndermeden önce uçbirime veya modeme gönderilecek ilk dizgeyi tanımlar.
Bu dizge, bir modemi başlatmak için kullanılabilir. Yazdırılamayan karakterler,
sekizlik kodlardan önce ters eğik çizgi (\) yazılarak gönderilebilir. Örneğin, satır
sonu karakterini (ASCII 10, sekizlik 012) göndermek için \12 yazılır.
-J, --noclear
Kullanıcı adını ekrana yazmadan önce ekranı temizlemez. Öntanımlı olarak ekran
temizlenir.
-l, --login-program komut
login(1) yerine belirtilen komut çalıştırılır. Standart-dışı oturum açma uygulaması
kullanımına izin verir. Böyle bir uygulama, örneğin, çevirmeli ağ parolasını sorabilir
veya farklı bir parola dosyası kullanabilir. Bkz: --login-options.
-L, --local-line[=kip]
CLOCAL kipini belirler. kip auto, always veya never olabilir. kip belirtilmezse always
öntanımlıdır. --local-line seçeneğinin kendisinin belirtilmediği durumda ise auto
öntanımlıdır.
always
Taşıyıcının algılanmasına gerek kalmadan hattı yerel hat olmaya zorlar. Bu, seri
hattın taşıyıcı algılama sinyalinin ayarlanmadığı yerel olarak bağlı bir uçbirimin
varlığında faydalı olabilir.
never
CLOCAL kipini hat ayarından açıkça temizler ve hatta taşıyıcı algılama sinyali
beklenir.
auto
agetty öntanımlısı.CLOCAL kipini değiştirmez ve çekirdek tarafından
etkinleştirilen ayarları izler.
-m, --extract-baud
Hayes(tm) uyumlu modemler tarafından üretilen CONNECT durum iletisinden hat hızını
saptamaya çalışır. Durum iletisinin biçimi: "<çerçöp><hız><çerçöp>". agetty, modemin
durum iletisini komut satırından belirtilen hat_hızlarından ilkinin hızında yaydığını
varsayar.
--extract-baud seçeneği aşırı yüklü sistemlerde başarısız olabileceğinden, komut
satırından beklenen tüm hat_hızları (büyükten küçüğe) sıralanmak suretiyle BREAK
işlemi yine de etkinleştirilebilir.
--list-speeds
Desteklenen hat hızlarını gösterir. Bu derleme sırasında belirlenir.
-n, --skip-login
Oturum açma istemini göstermez. BBS gibi sistemlerde standart-dışı oturum açma
işlemlerinde --login-program seçeneği ile bağlanmak için kullanılabilir. --skip-login
seçeneğiyle, agetty’nin oturum açan kullanıcıdan hiçbir girdi almayacağı, bu nedenle
bağlantının eşlik, karakter boyutu ve satır sonu işlemlerini çözümleyemeyeceği
unutulmamalıdır. Eşlik biti 0, 7 bitlik karakterler ve ASCII CR (13) satır başı
karakteri öntanımlıdır. agetty’nin başlattığı uygulamanın (genellikle login(1)) root
aidiyetinde çalıştığına dikkat edilmelidir.
-N, --nonewline
/etc/issue içeriğini çıktılamadan önce satırı sonlandırmaz.
-o, --login-options login_seçenekleri
login(1)’e aktarılacak seçenekler ve girdiler. Kullanıcı adı istemi için \u
belirtilmelidir. Örnek:
--login-options ’-h darkstar -- \u’
Bkz: --autologin, --login-program ve --remote.
Bu seçeneği kullanmadan önce GÜVENLİK UYARISI bölümü okunmalıdır.
-p, --login-pause
Oturum açma istemine düşmeden önce bir tuşa basılmasını bekler. Kabukları tembelce
yavrulatarak bellekten tasarruf etmek için --autologin ile birlikte kullanılabilir.
-r, --chroot dizin
Belirtilen dizin kök dizin (/) olur.
-R, --hangup
Belirtilen uçbirimin sanal olarak kapatılması için vhangup(2) çağrısı yapılır.
-s, --keep-baud
Mevcut hat hızı korunmaya çalışılır. agetty her BREAK karakteri alışında komut
satırında belirtilen hat hızlarından bir sonrakini kullanılır. hat_hızlarının
belirtilmesi durumunda, özgün hat hızı belirtilen hat_hızları listesinin sonuna
kaydedilir. Böylece, beklenmedik BREAK’lerden sonra özgün hat hızına dönmek mümkün
olur.
-t, --timeout süre
süre sonunda kullanıcı adı hala okunmamışsa agetty kendini sonlandırır. Bu seçeneğin
kablolu uçbirim hatlarında kullanılması önerilmez.
-U, --detect-case
Tamamen büyük harflerle yazılmış uçbirim adlarını algılama desteği ve küçük harfe
dönüşüm desteği etkin olur. Bu desteğin Unicode karakterleri kapsamadığına dikkat
edilmelidir.
-w, --wait-cr
/etc/issue dosyası vb. ve oturum açma istemi gönderilmeden önce kullanıcı veya modemin
bir satır sonu veya satır başı karakteri göndermesi beklenir. --init-string seçeneği
ile kulllanışlıdır.
--nohints
Num Lock, Caps Lock ve Scroll Lock tuşları hakkında ipuçları basmaz.
--nohostname
Konak adı öntanımlı olarak basılır. Bu seçenek belirtilirse konak adı gösterilmez.
--long-hostname
Öntanımlı olarak konak adının ilk noktaya kadar olan bölümü basılır. Bu seçenek
belirtilirse, gethostname(3P)) veya (yoksa) getaddrinfo(3) ile döndürülen tam
nitelikli konak adı gösterilir.
--erase-chars dizge
Bu seçenek, kullanıcı oturum açma adını yazdığında ’geri sil’ ("önceki karakteri
yoksay") olarak yorumlanması gereken ek karakterleri belirler. util-linux 2.23’ten
beri hiçbir ek ’geri sil’ karakteri öntanımlısı etkin değildir, evvelce ek ’geri sil’
karakteri ’#’ idi.
--kill-chars dizge
Bu seçenek, kullanıcı oturum açma adını yazdığında ’geri yoket’ ("önceki karakterin
tamamını yoksay") olarak yorumlanması gereken ek karakterleri belirler. util-linux
2.23’ten beri hiçbir ek ’geri yoket’ karakteri öntanımlısı etkin değildir, evvelce ek
’geri yoket’ karakteri ’@’ idi.
--chdir dizin
Oturumu açmadan önce dizin geçerli dizin yapılır.
--delay sayı
Uçbirimi açmadan önce sayı saniye bekler.
--nice öncelik
login(1) belirtilen öncelik ile çalıştırılır.
--reload
Kullanıcı henüz oturum açmaya başlamadıysa, çalışan tüm agetty örneklerinden
görüntülenen istemlerini yeniden yüklemelerini ve güncellemelerini istemek içindir.
Bunu yaptıktan sonra komut çıkacaktır. Bu özellik, Linux inotify(7) bulunmayan
sistemlerde desteklenmeyebilir.
-h, --help
Kullanım bilgilerini gösterir ve çıkar.
-V, --version
Sürüm bilgilerini gösterir ve çıkar.
ÖRNEKLER
Bu bölüm, /etc/inittab dosyasındaki bir girdinin işlem alanına ilişkin örnekleri gösterir.
Diğer alanlar için uygun değerlerin başa eklenmesi gerekir. Ayrıntılar için bkz:
inittab(5).
Kablolu hat veya konsol uçbirimi için:
/sbin/agetty 9600 ttyS1
Uygun taşıyıcı algılama kablolaması olmayan doğrudan bağlı bir uçbirim için (uçbirim
parola istemi göstermek yerine uyuyorsa bu komut denenebilir):
/sbin/agetty --local-line 9600 ttyS1 vt100
9600/2400/1200 bps modem ile eski tarz çevirmeli hat için:
/sbin/agetty --extract-baud --timeout 60 ttyS1 9600,2400,1200
Sabit 115200 bps arabirimli bir Hayes modem için (örnek ilklendirme dizgesi modem
yankısını ve sonuç kodlarını kapatır, modem/bilgisayar DCD’sinin modem/modem DCD’sini
izlemesini, bir DTR düşürümüyle bağlantının kesilmesini ve 1 çalmadan sonra otomatik yanıt
verilmesini sağlar):
/sbin/agetty --wait-cr --init-string ’ATE0Q1&D2&C1S0=1\015’ 115200 ttyS1
GÜVENLİK UYARISI
--login-program ve --login-options seçenekleri kullanılırken dikkatli olmak gerekir. Kötü
niyetli bir kullanıcının, kullanılan oturum açma uygulamasına aktarılacak gömülü
seçeneklerle günlük adları girmeye çalışabileceği unutulmamalıdır. agetty başta bir "-"
olup olmadığına bakar ve günlük adının bir girdi olarak iletildiğinden emin olur (böylece
gömülü boşluklar başka bir girdi oluşturmaz), ancak oturum açma uygulamasının komut
satırını nasıl ayrıştırdığına bağlı olarak bu yeterli olmayabilir. Kullanılan oturum açma
uygulamasının bu şekilde kötüye kullanılamayacağından emin olunmalıdır.
Bazı uygulamalar, komut satırının geri kalanının seçenekler için yorumlanmaması
gerektiğini belirtmek için "--" kullanır. Kullanıcı adı için \u belirtmeden önce "--"
iletmek mümkünse bu özellik kullanılmalıdır.
ISSUE DOSYALARI
Öntanımlı issue dosyası /etc/issue dosyasıdır. Dosya varsa, agetty ayrıca /etc/issue.d
dizinine de bakar. Dizin, öntanımlı issue dosyasının isteğe bağlı eklentisidir ve dizinin
içeriği /etc/issue içeriğinden sonra yazdırılır. /etc/issue dosyası yoksa dizine bakılmaz.
Dizindeki .issue uzantılı tüm dosyaların içeriği sürüm sırasına göre basılır. Dizin,
üçüncü taraf iletilerini bağımsız olarak birincil sistem /etc/issue dosyasında tutmak için
kullanılabilir.
2.35 sürümünden beri issue dosyası ve dizini için ek konumlar desteklenmektedir. Öntanımlı
/etc/issue dosyası yoksa agetty önce /run/issue ve /run/issue.d ardından /usr/lib/issue ve
/usr/lib/issue.d konumlarına bakar. /etc dizini konağa özel yapılandırma için, /run
üretilen öğeler için ve /usr/lib yapılandırma ile sağlanan statik dağıtım içindir.
Öntanımlı yol --issue-file seçeneği ile geçersiz kılınabilir. Bu durumda belirtilen yolun
dosya veya dizin olması gerekir ve tüm öntanımlı issue dosyası ve dizin konumları yok
sayılır.
issue dosyası özelliği --noissue seçeneği ile tamamen devre dışı bırakılabilir.
Geçerli issue dosyası geçerli uçbirimde agetty --show-issue komutuyla görüntülenebilir.
issue dosyaları, sistem adını, tarihini, saatini vb. görüntülemek için belirli öncelemler
içerebilir. Tüm öncelemler bir ters eğik çizgiden (\) ve hemen ardından gelen aşağıda
listelenen karakterlerden birinden oluşur.
4 veya 4{arabirim}
Belirtilen ağ arabiriminin IPv4 adresini yerleştirir (örnek: \4{eth0}). arabirim
belirtilmezse tam yapılandırılmış ilk arabirim seçilir. Yapılandırılmış bir arabirim
yoksa son çare olarak makine konak adının IP adresi yerleştirilir.
6 veya 6{arabirim}
IPv6 için olması dışında \4 ile aynıdır.
b Geçerli hattın hızını yerleştirir.
d Geçerli tarihi yerleştirir.
e veya e{isim}
Desteklenen okunabilir ismi bir öncelem haline getirir (Örnek: \e{red}Uyarı
metni.\e{reset}). isim belirtilmezse \033 yerleştirilir. Desteklenen isimler: black,
blink, blue, bold, brown, cyan, darkgray, gray, green, halfbright, lightblue,
lightcyan, lightgray, lightgreen, lightmagenta, lightred, magenta, red, reset,
reverse, yellow, white. Bilinmeyen isimler uyarmaksızın yok sayılır.
s İşletim sisteminin adını yerleştirir. uname -s komutu ile aynıdır. Ayrıca bkz: \S
öncelem kodu.
S veya S{DEĞİŞKEN}
/etc/os-release dosyasındaki değişkenlerden ismi belirtilen DEĞİŞKENin değerini
yerleştirir. Bu dosya yoksa son çare olarak /usr/lib/os-release dosyasına bakılır.
DEĞİŞKEN belirtilmezse PRETTY_NAME veya sistem ismi (bkz: \s) kullanılır. Bu öncelem
kodu /etc/issue dağıtım ve sürümünü bağımsız tutmak için kullanılabilir. Ayrıca,
\S{ANSI_COLOR} öncelemi gerçek uçbirim öncelemine dönüştürülür.
l Geçerli uçbirim hattının ismini yerleştirir.
m Makine mimarisini yerleştirir. uname -m komutu ile aynıdır.
n hostname olarak da bilinen makine konak adını yerleştirir. uname -n komutu ile
aynıdır.
o Makinenin NIS alan adını yerleştirir. hostname -d komutu ile aynıdır.
O Makinenin DNS alan adını yerleştirir.
r İşletim sistemini sürüm numarasını yerleştirir. uname -r komutu ile aynıdır.
t Geçerli saati yerleştirir.
u Oturum açmış kullanıcı sayısını yerleştirir.
U "1 user" veya lt;n> oturum açmış kullanıcı sayısı olmak üzere "<n> users" dizgesini
yerleştirir.
v İşletim sistemi sürümü, derlenme zamanı vb. yerleştirir.
/etc/issue dosyası örneği:
Bulunduğunuz yer: \n.\o (\s \m \r) \t
Bu dosya şöyle bir çıktıya sebep olur:
Bulunduğunuz yer: thingol.example.org (Linux i386 1.1.9) 18:29:30
İLGİLİ DOYALAR
/var/run/utmp
Sistem durum dosyası.
/etc/issue
Oturum isteminden önce basılır.
/etc/os-release, /usr/lib/os-release
İşletim sistemini betimleyen veri
/dev/console
Sorunların bildirildiği aygıt (syslog(3) kulllanılıyorsa)
HATA AYIKLAMA
Hat hızı algılama özelliğini (--extract-baud seçeneği) kullanabilmek için çevirmeli
aramanın tamamlanmasından hemen sonra agetty’nin başlatılması gerekir (2400 bps ile
konuşan modemlerde 30 ms içinde). Özelliğin aşırı yüklü sistemlerde bile çalışmasını
sağlama almak için, --extract-baud seçeneğini daima hat_hızları girdisi birlikte kullanmak
gerekir, böylece BREAK işleminin etkinleşmesi sağlanır.
/etc/issue vb. içindeki metin ve oturum açma ismi daima 0 eşlik bitli 7 bitlik karakterler
ile çıktılanır.
Hat hızı algılama özelliği (--extract-baud seçeneği) modemin DCD hattını açtıktan sonra
durum iletisi çıktılamasını gerektirir.
TEŞHİS
Yapılandırmaya bağlı olarak, tüm teşhisler konsol aygıtına yazılır veya syslog(3)
aracılığıyla raporlanır. aygıt bir uçbirim aygıtını belirtmiyorsa, geçerli süreç için utmp
girdisi yoksa (yalnızca System V), vb. hata iletileri üretilir.
YAZAN
Werner Fink (Suse) ve Karel Zak (Redhat) tarafından yazılmıştır.
Özgün agetty seri uçbirimler için W.Z. Venema tarfından yazılmış ve Peter Orbaek
tarafından Linux’a uyarlanmıştır.
GERİBİLDİRİM
Yazılım hatalarını bildirmek için <https://github.com/util-linux/util-linux/issues>
altında bir konu açın.
YARARLANIM
agetty util-linux paketiyle gelmekte olup Linux Çekirdeği Arşivinden indirilebilir:
<https://www.kernel.org/pub/linux/utils/util-linux/>
ÇEVİREN
© 2022 Nilgün Belma Bugüner
Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak için
https://github.com/TLBP/manpages-tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni
bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.