İSİM

       umount - dosya sistemlerini ayırır

KULLANIM

       umount -a [-dflnrv] [-t ds-türü] [-O seçenek...]
       umount [-dflnrv] {dizin|aygıt}
       umount {-h|-V}

AÇIKLAMA

       umount, dosya sistem(ler)ini, bağlı olduğu dosya hiyeraşisinden ayırır. Bir dosya sistemi,
       bağlandığı dizin adı verilerek belirtilir. Dosya sisteminin üzerinde olduğu özel aygıt
       isimlerinin belirtilmesi de işe yarayabilir ama bu yöntem oldukça eskidir. Ayrıca, aygıtın
       birden fazla dizine bağlandığı durumlarda hata oluşacaktır.

       "Meşgul" bir dosya sisteminin ayrılamayacağı unutulmamalıdır. Örneğin; açık dosyalar var
       ise veya bir süreç oradaki bir dizin içinde çalışıyorsa ya da o dizindeki bir takas
       dosyası kullanımda ise, vb. Örneğin bir süreç libc’yi başlatır ve libc oradaki yerel
       dosyaları açar böyle bir durumda, süreç umount’u çalıştırabilse bile işlem başarılı olmaz.
       Bir delice ayırma işlemi bu sorunların üstesinden gelir, ancak başka sorunları da
       beraberinde getirebilir. Bkz: --lazy seçeneği.

SEÇENEKLER

       -a, --all
           /proc/self/mountinfo (veya artık kullanılmayan /etc/mtab) dizininde listelenen dosya
           sistemlerinden proc, devfs, devpts, sysfs, rpc_pipefs ve nfsd hariç kalanların tamamı
           sistemden ayrılır. Hariç tutulan dosya sistemleri de ayrılmak istenirse --types
           seçeneğinde listelenebilir.

       -A, --all-targets
           Belirtilen dosya sisteminin geçerli bağlama isimalanındaki tüm bağlama noktalarını
           ayırır. Dosya sistemi, bağlama noktasıyla veya aygıt ismi ya da UUID ve benzerleri ile
           belirtilebilir. --recursive seçeneği ile birlikte kullanıldığında bağlı dosya
           sistemlerinin altındaki bağlı dosya sistemleri de ardışık olarak sistemden ayrılır. Bu
           seçenek yalnızca /etc/mtab dosyasının /proc/mounts dosyasına sembolik bağ olabildiği
           sistemlerde kullanılabilir.

       -c, --no-canonicalize
           Dosya yolunun bileşenlerinde yer alan sembolik bağların ardışık olarak izlenmesi
           işlemi stat(2) ve readlink(2) çağrıları ile yapılır ve bu çağrılar bazı durumlarda
           askıda kalabilir (örneğin NFS sistemlerinde sunucu ortada yoksa). Bu seçenekle bu
           çağrılar yapılmaz. Bu seçenek yalnızca bağlama noktası eşsiz ve mutlak bir dosya yolu
           olarak belirtilmişse kullanılmalıdır.

           Bu seçenek root olmayan kullanıcıların ayırma işlemlerinde sessizce yok sayılır.

           Bu seçenek hakkında ayrıntılı bilgi için mount(8) sayfasına bakılabilir. umount bu
           seçeneği dışsal ayırma araçlarına (/sbin/umount.tür) aktarmaz.

       -d, --detach-loop
           Ayrılan aygıt bir dönüş aygıtı olduğunda, ayırma işlemine ek olarak dönüş aygıtı da
           serbest bırakılır. Bu seçenek autoclear özelliğinin öntanımlı olarak etkin olduğu
           durumda mount(8) ile ilklendirilen dönüş aygıtları için gereksizdir.

       --fake
           Gerçek sistem çağrısı veya dışsal ayırma araçlarının çalıştırılması dışında her şeyin
           yapılmasını sağlar; dosya sisteminin bağlantısını kesiyormuş gibi yapar. -n
           seçeneğiyle daha önce ayrılmış bir dosya sisteminin (artık kullanılmayan) /etc/mtab
           dosyasındaki girdilerini silmek için kullanılabilir.

       -f, --force
           Ayırma işlemini (ulaşılamayan NFS sistemlerinin varlığında) zorlar.

           Bu seçeneğin kullanımı durumunda umount sürecinin askıda kalmayacağının hiçbir
           garantisi yoktur. Ulaşılamayan NFS sistemleri üzerinde uygulanamayacak stat(2) ve
           readlink(2) çağrılarından kaçınmak için sembolik bağ içermeyen mutlak dosya yollarının
           kullanılması şiddetle tavsiye olunur.

       -i, --internal-only
           Dışsal /sbin/umount.ds-türü aracı mevcut olsa bile çalıştırılmaz. Bu tür dışsal
           araçlar sistemde mevcutsa öntanımlı olarak çalıştırılır.

       -l, --lazy
           Tembel ayırma. Dosya sistemi dosya hiyerarşisinden hemen ayrılır ve meşguliyeti biter
           bitmez bu dosya sistemine yapılan tüm atıflar temizlenir.

           Bu seçeneğin ağ dosya sisteminde veya alt bağlantılara sahip yerel dosya sisteminde
           kullanılması durumunda, her an sistemin yeniden başlatılması beklenebilir. umount -l
           için önerilen kullanım durumu, normal bir umount’un kapatılmış bir sunucu veya ağ disk
           bölümü nedeniyle askıda kalacağı erişilemeyen bir ağ paylaşımı nedeniyle kapanma
           sırasında beklemede kalmasını önlemektir. Paylaşımın yeniden bağlanması mümkün
           olmayacaktır.

       -n, --namespace isimalanı
           Bağlı dosya sistemlerinin belirtilen isimalanına göre ayrılmasını sağlar. isimalanı,
           belirtilen isimalanında çalışan bir sürecin süreç kimliği veya belirtilen isimalanını
           temsil eden bir dosya olabilir.

           umount, /etc/fstab dosyasını okuduğunda, /etc/mtab dosyasına yazdığında (veya
           /run/mount dosyasına yazdığında) ve umount(2) sistem çağrısında ilgili isimalanına
           geçer, aksi takdirde özgün isimalanında kalır. Yani, hedef bağlama isimalanının
           umount(2) çağrısı için gerekli kütüphaneleri veya diğer gereksinimleri içermesi
           gerekmez.

           Daha ayrıntılı bilgi için bkz: mount_namespaces(7)

       -n, --no-mtab
           /etc/mtab dosyasına yazmadan dosya sistemini ayırır.

       -O, --test-opts seçenek...
           Yalnızca, /etc/fstab dosyasında dosya sistemi için belirtilen seçenek varsa dosya
           sistemini ayırır. Virgüllerle ayırarak birden fazla seçenek belirtilebilir. Seçeneğin
           eyleminin uygulanması istenmiyorsa seçeneğin önüne "no" dizgesi konulabilir.

       -q, --quiet
           "bağlı değil" ("not mounted") hata iletileri engellenir.

       -R, --recursive
           Belirtilen her dizini özyinelemeli olarak ayırır. Zincirdeki bir ayırma işlemi bir
           nedenle başarısız olursa, özyineleme her dizin için duracaktır. Bağlantı noktaları
           arasındaki ilişki /proc/self/mountinfo girdileriyle belirlenir. Dosya sistemi, bağlama
           noktası yolu ile belirtilmelidir; aygıt adına (veya UUID) göre özyinelemeli ayırma
           desteklenmez. 2.37 sürümünden bu yana, aynı bağlama noktasında bağlanmış birden fazla
           dosya sistemi olduğunda bunların tümü ayrılabilmektedir.

       -r, --read-only
           Ayırma başarısız olursa dosya sistemini salt-okunur olarak yeniden bağlamayı dener.

       -t, --types ds-türü[,...]
           Eylemlerin yalnızca belirtilen türdeki dosya sistemlerinde gerçekleştirilmesi
           gerektiğini belirtir. Virgülle ayrılmış bir liste halinde birden fazla tür
           belirtilebilir. Dosya sistemi türleri listesinin önüne, belirtilen türlerin tümü için
           herhangi bir işlem yapılmaması gerektiğini belirtmek için "no" eklenebilir. umount’un
           bağlı dosya sistemleri hakkındaki bilgileri çekirdekten (/proc/mounts) okuduğu ve
           dosya sistemi adlarının /etc/fstab’da kullanılan dosya sistemi adlarından farklı
           olabileceği unutulmamalıdır. (örneğin, "nfs4" ve "nfs").

       -v, --verbose
           Ayrıntı kipi.

       -h, --help
           Yardım metnini gösterir ve çıkar.

       -V, --version
           Sürüm bilgilerini gösterir ve çıkar.

AYRICALIKSIZ KULLANICILAR

       Normalde, yalnızca root kullanıcısı dosya sistemlerini bağlayabilir. Ancak, /etc/fstab
       dosyasının ilgili satırında user seçeneği varsa, herhangi bir kullanıcı ilgili dosya
       sistemini bağlayabilir. Ayrıntılar için bkz: mount(8)

       2.34 sürümünden beri, çekirdek bağlama tablosu kullanıcının kimliğini içeriyorsa, umount
       komutu fuse dosya sistemleri için de ayırma işlemini gerçekleştirmekte kullanılabilir. Bu
       durumda fstab user= bağlama seçeneği gerekli değildir.

       2.35 sürümünden beri, kullanıcı izinleri dahili libmount güvenlik kurallarına göre
       yetersiz kaldığında umount komutu çıkmaz ve suid izinlerini düşürüp normal root olmayan
       kullanıcı olarak devam eder. Bu, root izinlerinin gerekli olmadığı (fuse dosya sistemleri,
       kullanıcı isimalanları gibi) kullanım durumlarını desteklemek için kullanılabilir.

DÖNÜŞ AYGITI

       umount komutu, /etc/mtab dosyasından bağımsız olarak mount(8) komutuyla ilklendirilmiş
       dönüş aygıtını otomatik olarak ayırır.

       Bu durumda, aygıt autoclear özelliği ile ilklendirilir (daha fazla ayrıntı için bkz:
       losetup(8)), aksi takdirde --detach-loop seçeneğini veya losetup -d /dev/loop[N] komutunu
       kulanmak gerekir. autoclear özelliği Linux 2.6.25’ten beri desteklenmektedir.

DIŞSAL ARAÇLAR

       Dışsal ayırma araçları için sözdizimi:

           umount.sonek {dizin|aygıt} [-flnrv] [-N isimalanı] [-t tür.alttür]

       Burada, sonek dosya sistemi türüdür (veya mtab dosyasında uhelper= veya helper= ile
       belirtilen değerdir). -t seçeneği alt tür desteği olan dosya sistemleri için kullanılır.
       Örnek:

           umount.fuse -t fuse.sshfs

       uhelper=değer imleci (ayrıcalıksız araç), sıradan kullanıcıların /etc/fstab içinde
       tanımlanmayan (örneğin, udisks(8) ile bağlanmış bir aygıt için) bir bağlama noktasının
       bağlantısının kesilmesi gerektiğinde /etc/mtab dosyasında görünebilir.

       /etc/mtab dosyasındaki helper=ds-türü imleci, tüm ayırma isteklerini kullanıcı kimlikten
       bağımsız olarak /sbin/umount.ds-türü aracına yönlendirir.

       /etc/mtab dosyasının şu anda kullanımdan kaldırıldığı ve helper= ve diğer kullanıcı alanı
       bağlama seçeneklerinin libmount tarafından sağlandığı unutulmamalıdır.

ORTAM DEĞİŞKENLERİ

       LIBMOUNT_FSTAB=yol
           fstab dosyasının öntanımlı yerini geçersiz kılar (suid için yok sayılır)

       LIBMOUNT_MTAB=yol
           mstab dosyasının öntanımlı yerini geçersiz kılar (suid için yok sayılır)

       LIBMOUNT_DEBUG=all
           libmount hata ayıklama çıktısı etkin olur

İLGİLİ DOSYALAR

       /etc/fstab
           bilinen dosya sistemleri tablosu

       /etc/mtab
           bağlı dosya sistemleri tablosu (kullanımdan kalktı, artık /proc/mounts dosyasına
           sembolik bağ oldu)

       /proc/self/mountinfo
           çekirdek tarafından üretilen bağlı dosya sistemleri tablosu

TARİHÇE

       AT&T UNIX sürüm 6 bir umount komutu içeriyordu.

İLGİLİ BELGELER

       mount(2), losetup(8), mount_namespaces(7), mount(8)

GERİBİLDİRİM

       Hata bildirimleri için https://github.com/util-linux/util-linux/issues adresindeki hata
       izleyici kullanılabilir.

YARARLANIM

       umount komutu util-linux paketinin bir parçası olup Linux Çekirdek Arşivinden
       indirilebilir: <https://www.kernel.org/pub/linux/utils/util-linux/>.

ÇEVİREN

       © 2003 Yalçın Kolukısa
       © 2022 Nilgün Belma Bugüner
       Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
       Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak için
       https://github.com/TLBP/manpages-tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni
       bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.