Provided by: manpages-pl_4.27.0-1_all 
NAZWA
mkfs.fat - tworzy system plików FAT MS-DOS
SKŁADNIA
mkfs.fat [OPCJE] URZĄDZENIE [LICZBA-BLOKÓW]
OPIS
mkfs.fat służy do utworzenia systemu plików FAT na urządzeniu lub w pliku obrazu. URZĄDZENIE jest
specjalnym plikiem odnoszącym się do urządzenia (np. /dev/sdXX) lub pliku obrazu (który nie musi istnieć,
jeśli zastosuje się opcję -C). LICZBA-BLOKÓW to liczba bloków na urządzeniu, przy czym rozmiar bloku
wynosi zawsze 1024 bajtów, niezależnie od rozmiaru sektora czy klastra. Z tego względu LICZBA-BLOKÓW
określa wielkość systemu plików w KiB, a nie liczbę sektorów (podobnie jak wszystkie inne opcje
mkfs.fat). Jeśli nie poda się jej, mkfs.fat automatycznie wypełni dostępne miejsce systemem plików.
Obsługiwane są dwa warianty systemu plików FAT. Standardowym są systemy plików FAT12, FAT16 i FAT32
zdefiniowane przez Microsoft i szeroko stosowane na dyskach twardych i na przenośnych nośnikach USB lub
kartach pamięci SD. Innym wariantem jest przestarzały wariant Atari używany na Atari ST.
W trybie Atari, jeśli użytkownik nie zażądał inaczej, mkfs.fat użyje 2 sektorów na klaster, ponieważ
GEMDOS nie lubi innych wartości. Będzie także przestrzegał maksymalnej liczby sektorów, którą może
obsłużyć GEMDOS. Większe systemy plików są tworzone przez zwiększanie logicznego rozmiaru sektora.
Generowany jest zgodny z Atari numer seryjny systemu plików, a 12-bitowy FAT jest używany tylko do
systemu plików, które mają jeden ze zwyczajowych rozmiarów dyskietek (720k, 1.2M, 1.44M, 2.88M); w
przeciwnym wypadku używany jest FAT 16-bitowy. Można to nadpisać opcją -F. Niektóre pola
charakterystyczne dla sektora rozruchowego PC nie są zapisywane, a komunikat startowy (opcja -m) jest
ignorowany.
OPCJE
-a Zwyczajowo mkfs.fat dla wszystkich systemów plików z wyjątkiem tych małych wyrówna wszystkie
struktury danych do rozmiaru klastra, aby mieć pewność, że jeśli partycja jest poprawnie wyrównana,
to tak samo wyrównane będą wszystkie struktury danych systemu plików. Ta opcja wyłącza wyrównywanie i
może dostarczyć dodatkowych klastrów do przechowywania danych, jednakże będzie to okupione znaczącym
spadkiem wydajności w przypadku dysków RAID, dysków przenośnych lub dysków twardych o dużych
sektorach.
-A Wybiera wariant Atari systemu plików FAT, jeśli nie jest on już aktywny - w takim wypadku wybiera
standardowy wariant FAT. Opcja ta jest wybierana domyślnie, jeśli mkfs.fat uruchomiono na 68k Atari
Linux.
-b SEKTOR-KOPII-ZAPASOWEJ
Wybiera lokalizację kopii sektora rozruchowego FAT32. Wartość domyślna zależy od liczby
zarezerwowanych sektorów, ale zwyczajowo jest to sektor 6. Jeśli dostępne jest wolne miejsce za
zapasowym sektorem rozruchowym, zapasowe informacje FAT32 są umieszczane właśnie za nim, zwykle w
sektorze 7. Sektor kopii musi zawierać się w zakresie zarezerwowanych sektorów. Wartość równa 0
wyłącza tworzenie kopii zapasowej sektorów: rozruchowego i informacji FAT32.
-c Sprawdza obecność błędnych bloków na urządzeniu przed tworzeniem systemu plików.
-C Tworzy plik podany w linii poleceń jako URZĄDZENIE i zapisuje w nim system plików do utworzenia.
Można tego użyć do utworzenia nowego systemu plików w pliku zamiast w rzeczywistym urządzeniu i do
uniknięcia używania polecenia dd do utworzenia pliku o wymaganym rozmiarze. Opcja ta wymaga podania
parametru LICZBA-BLOKÓW, ponieważ w przeciwnym wypadku nie byłby znany rozmiar tworzonego systemu
plików. Plik jest tworzony jako plik z dziurami (sparse file) zawierający tylko metadane (sektor
rozruchowy, tablice FAT i katalog główny). Porcje danych nie są zapisywane na dysk, ale mimo to plik
będzie miał poprawny rozmiar. Plik wynikowy może być potem skopiowany na dyskietkę lub inne
urządzenie albo zamontowany poprzez urządzenie pętli zwrotnej.
-D NUMER-URZĄDZENIA
Określa numer urządzenia BIOS do zapisania w sektorze rozruchowym FAT. Dla dysków twardych i nośników
wymiennych zwykle jest to 0x80–0xFF (0x80 jest pierwszym dyskiem twardym C:, 0x81 jest drugim dyskiem
twardym D:, ...), natomiast dla dyskietek lub partycji używanych do emulacji dyskietek jest to
0x00–0x7F (0x00 jest pierwszą stacją dyskietek A:, 0x01 jest drugą stacją dyskietek B:).
-f LICZBA-TABLIC-FAT
Określa liczbę tablic alokacji plików (FAT) w systemie plików. Domyślną wartością jest 2.
-F ROZMIAR-TABLICY-FAT
Określa typ używanej tablicy alokacji plików (12-, 16- lub 32-bitowa). Jeśli nie podano tej opcji, to
mkfs.fat automatycznie wybiera najlepszy rozmiar FAT dla danego systemu plików.
-g GŁOWICE/SEKTORY-NA-ŚCIEŻKĘ
Określa liczbę GŁOWIC i SEKTORÓW-NA-ŚCIEŻKĘ, które opisują geometrię URZĄDZENIA. Obie wartości są
przechowywane w sektorze rozruchowym FAT. Liczba SEKTORÓW-NA-ŚCIEŻKĘ służy do wyrównania całkowitej
liczby sektorów FAT. Domyślnie, geometria dysków jest odczytywana z samego URZĄDZENIA. Jeśli nie jest
to dostępne, używana jest translacja z wykorzystaniem logicznych bloków adresowych (LBA-Assist
Translation) i tablicy translacji z II części specyfikacji systemu plików kart SD (SD Card Part 2
File System Specification) w zależności od całkowitej liczby sektorów.
-h LICZBA-UKRYTYCH-SEKTORÓW
Określa liczbę tzw. ukrytych sektorów, przechowywaną w sektorze rozruchowym FAT: liczba ta
reprezentuje początek sektora partycji zawierającej system plików. Zwykle jest to przesunięcie (w
sektorach) w stosunku do początku dysku, choć wobec woluminów logicznych MBR, będących częścią
partycji rozszerzonej typu 0x05 (partycja rozszerzona nie LBA), nieco dziwaczna implementacja FAT w
MS-DOS wymaga, aby liczba ta była podana w odniesieniu do najbliższego partycji rozszerzonego sektora
rozruchowego (ang. Extended Boot Record). Kod rozruchowy i inne oprogramowanie obsługujące woluminy
FAT, może również polegać na poprawności wartości liczby ukrytych sektorów, choć większość
współczesnych implementacji FAT zignoruje ją. Domyślnie, gdy URZĄDZENIE jest blokowym urządzeniem
partycji, mkfs.fat użyje wartości będącej w odniesieniu do początku dysku. W innym przypadku mkfs.fat
przyjmie wartość równą zero. Opcji tej można użyć do przesłonięcia tego zachowania.
-i IDENTYFIKATOR-WOLUMINU
Ustawia identyfikator woluminu nowo utworzonego systemu plików; IDENTYFIKATOR-WOLUMINU jest 32-bitową
liczbą szesnastkową (na przykład, 2e24ec82). Domyślnie jest to liczba zależna od czasu utworzenia
systemu plików.
-I Ignoruje i wyłącza różne zabezpieczenia programu. Domyślnie mkfs.fat odmówi utworzenia systemu plików
na urządzeniu z partycjami lub wirtualnym mapowaniem. mkfs.fat w takim przypadku wypisze ostrzeżenie
i odmówi współpracy. W przypadku dysków magnetooptycznych (MO) jest inaczej - nie zawsze są one
partycjonowane, a system plików może pokrywać cały dysk. Inne systemy operacyjne nazywają to formatem
superdyskietki. Opcja ta pozwoli programowi mkfs.fat działać na takich dyskach.
-l NAZWA-PLIKU
Odczytuje listę błędnych bloków z podanego pliku o nazwie NAZWA-PLIKU.
-m PLIK-KOMUNIKATÓW
Ustawia komunikat, jaki otrzymuje użytkownik podczas próby rozruchu tego systemu plików bez poprawnie
zainstalowanego systemu operacyjnego. Komunikat nie może przekraczać 418 bajtów po konwersji znaków
końca linii na kombinacje powrót karetki+koniec linii i rozwinięciu znaków tabulacji. Jeżeli nazwą
pliku jest myślnik ("-"), to tekst jest pobierany ze standardowego wejścia.
-M TYP-NOŚNIKA-FAT
Określa typ nośnika do zapisania w sektorze ładowania FAT. Wartością zazwyczaj jest 0xF8 dla dysków
twardych i 0xF0 lub wartość z przedziału od 0xF9 do 0xFF dla dyskietek lub partycji używanych do
emulowania dyskietek.
--mbr[=y|yes|n|no|a|auto]
Wypełnia (nieprawdziwą) tablicę MBR wpisem jednej partycji dysku rozpoczynającej się od sektora 0
(obejmującą również sam MBR) i wypełniającą całe urządzenie dyskowe. Jest to potrzebne tylko w
przypadku dysków niewymiennych używanych w systemach Microsoft Windows i tylko przy formatowaniu
całego niespartycjonowanego dysku. Położenie tego wpisu i tablicy partycji nakłada się na koniec
pierwszego sektora FAT (położenie kodu rozruchowego), przez co nie jest używane dodatkowe miejsce.
Domyślną wartością jest tryb auto, w którym mkfs.fat umieszcza tablicę MBR tylko dla dysków
niewymiennych, przy partycjonowaniu całego, niespartycjonowanego dysku.
-n NAZWA-WOLUMINU
Ustawia nazwę woluminu (etykietę) systemu plików. Nazwa woluminu może mieć długość do 11 znaków. Przy
podaniu pustego łańcucha, ciągu składającego się wyłącznie ze spacji lub łańcucha "NO NAME" jako
NAZWY-WOLUMINU, efekt jest taki sam jakby nie użyto opcji -n. Domyślnie nazwa nie jest nadawana.
--codepage=STRONA
Używa STRONY kodowej DOS przy etykiecie. Domyślnie jest to strona kodowa 850.
-r WPISY-KATALOGU-GŁÓWNEGO
Określa minimalną liczbę pozycji dostępnych w głównym katalogu. Domyślnie jest to 112 lub 224 dla
dyskietek oraz 512 dla dysków twardych. Proszę zauważyć, że jest to wartość minimalna, która może być
zwiększona przez mkfs.fat ze względu na wyrównanie struktur. Zobacz też: opcja -a mkfs.fat.
-R LICZBA-ZAREZEROWOWANYCH-SEKTORÓW
Ustawia minimalną liczbę zarezerwowanych sektorów. Format FAT32 wymaga co najmniej 2 zarezerwowanych
sektorów, domyślną wartością jest 32. W przypadku innych systemów wartością domyślną jest 1 (tylko
sektor rozruchowy). Proszę zauważyć, że jest to wartość minimalna, która może być zwiększona przez
mkfs.fat ze względu na wyrównanie struktur. Zobacz też: opcja -a mkfs.fat.
-s SEKTORÓW-NA-KLASTER
Określa liczbę sektorów dysku przypadających na jeden klaster. Musi być potęgą 2, tj. 1, 2, 4, 8, ...
128.
-S ROZMIAR-SEKTORA-LOGICZNEGO
Określa liczbę sektorów dysku przypadających na jeden klaster. Musi być potęgą 2 większą lub równą
512, tj. 512, 1024, 2048, 4096, 8192, 16384 lub 32768. Wartości większe niż 4096 nie są zgodne ze
specyfikacją systemu plików FAT i nie wszędzie muszą działać.
-v Wypisuje szczegółowe informacje.
--offset SEKTOR
Zapisuje system plików do podanego sektora pliku urządzenia. Opcja jest przydatna przy tworzeniu
systemu plików w obrazie spartycjonowanego dysku, bez konieczności używania urządzenia pętli
zwrotnej.
--variant TYP
Tworzy system plików w wariancie TYP. Dozwolone wartości to: standard i atari (wielkość liter nie ma
znaczenia). Różnice pomiędzy tymi wariantami opisano w rozdziale OPIS.
--help
Wyświetla podsumowanie opcji i kończy pracę.
--invariant
Używa stałych, do danych w innym wypadku tworzonych losowo lub w zależności od czasu, takich jak
identyfikator woluminu i czas jego utworzenia. Opcja ta umożliwia uzyskanie identycznych rezultatów
przy wielokrotnym uruchomieniu mkfs.fat na tym samym urządzeniu. Służy głównie do testowania
mkfs.fat.
USTERKI
mkfs.fat nie potrafi utworzyć rozruchowych systemów plików. Z różnych powodów utworzenie takiego systemu
plików nie jest takie proste jak mogłoby się wydawać i mkfs.fat nie będzie tego wspierał ;)
ZOBACZ TAKŻE
fatlabel(8), fsck.fat(8)
STRONA INTERNETOWA
Strona internetowa projektu dosfstools znajduje się w serwisie GitHub.
AUTORZY
dosfstools napisali: Werner Almesberger, Roman Hodek, i inni. Aktualni opiekunowie to: Andreas Bombe i
Pali Rohár.
TŁUMACZENIE
Tłumaczenie niniejszej strony podręcznika: Wojtek Kotwica <wkotwica@post.pl>, Robert Luberda
<robert@debian.org> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>
Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać
zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ
ODPOWIEDZIALNOŚCI.
Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej manpages-pl-
list@lists.sourceforge.net.
dosfstools 4.2 31 stycznia 2021 r. MKFS.FAT(8)