Provided by: manpages-tr_2.0.6-2_all 
İSİM
crontab - cron’u yöneten tablolar
AÇIKLAMA
Bir crontab dosyasında, cron(8) sürecinin hangi zamanda hangi komutu çalıştıracağını belirten açıklamalar
bulunur. Her kullanıcı kendi crontab dosyasına sahip olabilir. Bu kullanıcılara ait crontab
dosyalarındaki zamanlanmış komutlar, crontab dosyasının sahibi hangi kullanıcı ise onun adı altında
çalıştırılır. Uucp ve News genellikle kendi crontab dosyalarına sahiptirler, bu sayede bir cron komutunun
parçası olarak su(1) komutunu çalıştırma ihtiyacı ortadan kalkmış olur.
Boş satırlar, sekmeler ve ara boşluklar yok sayılırlar. ’#’ karakteri ile başlayan satırlar yorum
satırlarıdır. Dosyanın işletilmesi sırasında sistem tarafından önemsenmezler. Unutmayın ki, cron
komutları ve yorumlar aynı satırda olamazlar. Bir yorum satırının devamında, bir cron komutu yer
alıyorsa, sistem burasını da yorum olarak kabul eder ve işleme sokmaz. Aynı şekilde; yorumlar da, ortam
değişkeni ayarları biçiminde, aynı satırda yer alamazlar.
Geçerli bir crontab satırı, ya ortam değişkenidir, ya da bir cron komutudur. Bir ortam değişkeni şu
şekilde olur:
isim = değer
Eşit işaretinin yanındaki boşluklar seçime bağlıdır. Değer içindeki sonraki boşluklar, isme atanan
değerin bir parçası olarak kabul edileceklerdir. Değer dizgesi, önde veya arkada yer alan boşlukları
korumak için, çift ya da tek tırnak içinde olabilir. Buradaki temel nokta çift tırnak ile başlarsanız
çift tırnak ile bitirmeniz gerektiğidir. Aynı şekilde tek tırnak ile başlarsanız tek tırnak ile
bitirmelisiniz.
Pek çok ortam değişkeni, cron(8) süreci tarafından düzenlenir. SHELL değişkeni, /bin/sh’ı işaret eder.
LOGNAME ve HOME, crontab dosyasının sahibinin /etc/passwd dosyasındaki değerlerine göre ayarlanır. HOME
ve SHELL ortam değişkenleri, crontab içindeki ayrıca belirtilerek önemsenmeyebilir ama LOGNAME önemsenir.
Uyarı:
BSD sistemlerde, LOGNAME değişkeni bazen USER olarak adlandırılabilir. Bu tür sistemlerde, USER
değişkeni de ayarlanmalıdır.
LOGNAME, HOME ve SHELL’e ek olarak; cron(8), bu crontab dosyasındaki komutların çalışması sonucu e-posta
göndermeyi gerektirecek bir durum ortaya çıkmışsa, MAILTO değişkenini de arar. Şayet MAILTO tanımlı ve
içeriği boş değil ise, posta burada belirtilen kullanıcıya gönderilir. Şayet MAILTO belirtilmiş ama
içeriği boş ise, (MAILTO="" gibi) e-posta gönderilmez. Diğer durumlarda, e-posta, crontab dosyasının
sahibi olan kullanıcıya gönderilir. Bu seçenek, cron(8)’u yüklerken postacı olarak /usr/lib/sendmail
yerine /bin/mail kullanmaya karar verdiğiniz durumlarda oldukça faydalı olur -- /bin/mail sahte isme izin
vermez ve UUCP genellikle onun e-postalarını okumaz.
Bir cron(8) komutunun yapısı V7 standartı ile oldukça uyumludur. Her satır, sonunda bir komut olan, beş
adet zaman ve tarih alanına sahiptir. Şayet bu bir sistem crontab dosyası ise kullanıcı adı da
belirtilir. Komutlar cron(8) tarafından işletilir. Burada belirtilen bir komutun işletilmesi için:
dakika, saat ve ay bölümünün gerçek zaman ile aynı olması ve haftanın günü ya da ayın günü bölümününden
en az birisinin gerçek zaman ile aynı olması gerekir (açıklama için aşağıdaki Bilgi’ye bakınız). Burada
unutulmaması gereken bir nokta vardır: kayıp saatler diye adlandırabileceğimiz zaman (yaz saati, kış
saati uygulamalarında geçişlerde yaşanan saat kaybı gibi) için ayarlanmış görevler asla çalışmayacaktır.
Benzer şekilde, bir seferden daha fazla yaşanan saatler için ayarlanmış görevlerde iki kez
çalıştırılacaktır (yaz saati kış saati değişimlerinde saatin geriye alınıp, iki kere aynı saat diliminin
yaşanması). cron(8), her dakika başı cron girişlerini gözden geçirir. Zaman ve tarih alanları:
Alan adı izin verilen değerler
-------- ---------------------
minute 0-59 (dakika)
hour 0-23 (saat)
day of month 1-31 (ayın günü)
month 1-12 (veya ay isimleri)
day of week 0-7 (Pazar günü için 0, 7; isim kullanılabilir.)
Yıldız (*) ile işaretlenmiş bir alan baştan sona (=hepsi) anlamına gelir.
Sayı aralıkları belirtilebilir. Aralıklar, ‘-’ işareti ile ayrılmış iki sayıdan oluşur. Belirtilen bir
aralığa başlangıç ve bitiş sayıları da dahildir. Örneğin; 8-11 saat aralığı: 8,9,10 ve 11 saatlerini
kapsar.
Listeler kullanılabilir. Liste; virgül ile ayrılmış sayılar dizesidir. Örneğin: ‘‘1,2,5,9’’ ve
‘‘0-4,8-12’’.
Adım değerleri aralıklarla birlikte kullanılabilir. Bir aralıktan sonra ‘/<sayı>’ şeklinde ifade edilir.
Buradaki sayı adımlama değeridir. Örneğin; “0-23/2” saat ifadesi, V7 standartında
“0,2,4,6,8,10,12,14,16,18,20,22” değerlerini ifade etmektedir. Adımlama bir yıldızdan ‘*’sonra da
yapılabilir. “*/2” nin anlamı; her iki saatte bir demektir.
“month” ve “day of week” alan adları için isimler de kullanılabilir. Büyük/küçük harf ayrımı olmaksızın
ingilizce ismin ilk üç harfini kullanabilirsiniz. İsim aralıkları ve isim listelerini kullanamazsınız.
6. alan (satırın geri kalanı kısmı) çalıştırılacak komutu belirtir. Satırsonu karakterine veya “%”
işaretine kadar olan kısım, /bin/sh ya da crontab’ın SHELL ortam değişkenince tanımlanmış olan kabuk
tarafından çalıştırılır. Yüzde işareti ‘%’, ‘\’ işareti ile öncelenmedikçe, satırsonu karakteri haline
dönüşür ve ilk ‘%’ den sonraki tüm bilgi, standart girdiye komut olarak gönderilir.
Bilgi:
Komutun çalıştırılacağı gün iki alandan ayarlanabilir: ayın günü ve haftanın günü. Her iki alan da
belirli bir gün ile sınırlıysa (yani ‘*’ değilse, yani belirtilmiş bir gün varsa), gerçek zaman bu
iki değerden biri ile eşleşince, komut çalıştırılır. Örneğin; ‘‘30 4 1,15 * 5’’ dizgesi bir komutu
her ayın 1. ve 15. günleri saat 4:30’da, artı her Cuma çalıştırılır.
ÖRNEK CRON DOSYASI
# komutları çalıştırmak için /bin/sh kullanılsın,
# /etc/passwd’de belirtilen önemsizdir
SHELL=/bin/sh
# kimin crontab’ı olduğunu boşver, bütün çıktıları ‘paul’e postala
MAILTO=paul
#
# hergün gece yarısından sonra beş dakika çalıştır
5 0 * * * $HOME/bin/daily.job >> $HOME/tmp/out 2>&1
# her ayın ilk günü saat 14:15 de çalıştır -- çıktılar paul’e postalansın
15 14 1 * * $HOME/bin/monthly
# hafta içi (Pazartesi-Cuma) hergün saat 22:00’da çalıştır ve Joe’yu kızdır
0 22 * * 1-5 mail -s "Saat 22:00" joe%Joe,%%Çocukların nerede?%
23 0-23/2 * * * echo "her gün 00:23, 02:23, 04:23 de çalışır"
5 4 * * sun echo "her Pazar 4:05’de çalışır"
İLGİLİ DOSYALAR
/etc/crontab Sistem crontab dosyası
İLGİLİ BELGELER
cron(8), crontab(1).
İLAVELER
Haftanın günlerini belirtirken; hem 0. gün, hem de 7. gün Pazar olarak kabul edilecektir. BSD ve ATT bu
konuda anlaşamamışlar gibi görünüyor.
Listeler ve aralıklar aynı alan içinde birlikte olamazlar. “1-3,7-9" dizgesi ATT veya BSD cron’u
tarafından reddedilecektir. cron komutu, bu dizge yerine “1-3” veya “7,8,9” şeklinde tanımlamaları kabul
edecektir.
Aralıklar adımlama içerebilir. "1-9/2" , "1,3,5,7,9" ile aynı anlamdadır.
Ay ve haftanın günleri isim olarak belirtilebilir.
Ortam değişkenleri crontab içinden ayarlanabilir. BSD veya ATT’de alt süreçlere aktarılan ortam, /etc/rc
içindekilerden birisidir.
Komut çıktısı; crontab’ın sahibine postalanabilir (BSD bunu beceremez), crontab’ın sahibinden başkasına
postalanabilir (SysV bunu beceremez) veya bu özellik kapatılabilir ve kimseye posta gönderilmez (SysV
bunu da yapamaz).
YAZAN
Paul Vixie tarafından yazılmıştır.
ÇEVİREN
© 2003 Yalçın Kolukısa
Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak için https://github.com/TLBP/manpages-
tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.
cron 3.0 24 Ocak 1994 CRONTAB(5)