Provided by: manpages-pl_0.5-1_all bug

NAZWA

       bash - GNU Bourne-Again SHell

SKŁADNIA

       bash [opcje] [plik]

PRAWA AUTORSKIE

       Bash is Copyright (C) 1989-2011 by the Free Software Foundation, Inc.

OPIS

       Bash  jest zgodnym z sh interpreterem języka poleceń, wykonującym polecenia ze standardowego wejścia bądź
       z pliku.  Włączono doń również przydatne cechy zaczerpnięte z powłoki Korna i powłoki C (ksh i csh).

       Bash w zamierzeniu jest implementacją zgodną z POSIX-ową specyfikacją powłok i  narzędzi  --  IEEE  POSIX
       Shell  and Utilities specification (IEEE Standard 1003.1). Bash może być skonfigurowany w ten sposób, aby
       był domyślnie zgodny z normą POSIX.

OPCJE

       Oprócz jednoznakowych opcji powłoki  udokumentowanych  w  opisie  wbudowanego  polecenia  set,  polecenia
       wbudowane  mogą  być użyte jako opcje przy wywołaniu powłoki. Dodatkowo, bash przy wywołaniu interpretuje
       poniższe opcje:

       -c łańcuch
                 Jeśli występuje opcja -c, to polecenia odczytywane są z łańcucha.  Jeżeli po łańcuchu  istnieją
                 argumenty, to są one przypisywane do argumentów pozycyjnych, poczynając od $0.
       -i        Jeżeli występuje opcja -i, to powłoka jest interaktywna.
       -l        Program  bash  będzie  działał  jakby  został  wywołany  jako powłoka zgłoszeniowa (patrz niżej
                 WYWOŁANIE).
       -r        Jeżeli występuje opcja -r, to powłoka staje się powłoką okrojoną  (restricted).  Patrz  poniżej
                 POWŁOKA OKROJONA.
       -s        Jeśli występuje opcja -s lub po przetworzeniu opcji nie pozostają żadne argumenty, to polecenia
                 odczytywane   są  ze  standardowego  wejścia.  Opcja  ta  umożliwia  na  ustawienie  parametrów
                 pozycyjnych podczas wywołania powłoki interaktywnej.
       -D        Na standardowym wyjściu wypisywana jest lista łańcuchów  cytowanych  cudzysłowem  poprzedzonych
                 znakiem  $.   Są  to  łańcuchy  będące przedmiotem tłumaczenia języka, gdy bieżącym ustawieniem
                 regionalnym (locale) nie jest C ani POSIX.  Implikuje to opcję -n; nie zostaną  wykonane  żadne
                 polecenia.
       [-+]O [opcja_shopt]
                 opcja_shopt  jest  jedną  z opcji powłoki akceptowanych przez polecenie wbudowane shopt (zobacz
                 WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Jeśli występuje opcja_shopt, to -O  nadaje  wartość  tej
                 opcji,  zaś  +O  unieważnia  ją.   Jeżeli  nie  podano  opcji_shopt, to na standardowym wyjściu
                 wypisywane są nazwy i wartości opcji powłoki akceptowanych przez shopt.  Jeśli opcją  wywołania
                 jest  +O,  tworzone  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można było wykorzystać je jako
                 wejście.
       --        Zapis -- sygnalizuje koniec opcji i wyłącza dalsze ich przetwarzanie.  Argumenty występujące po
                 -- traktowane są jako nazwy plików i argumenty. Argument - jest równoważnikiem --.

       Bash interpretuje także wiele opcji wieloznakowych.  Jeśli mają zostać rozpoznane, opcje te muszą pojawić
       się w wierszu poleceń przed opcjami jednoznakowymi,

       --debugger
              Ustawia profil debuggera do  wykonania,  przed  uruchomieniem  powłoki.  Włącza  rozszerzony  tryb
              debugowania (patrz opis opcji extdebug do wbudowanego polecenia shopt poniżej).
       --dump-po-strings
              Równoważne -D, ale wyjście jest w formacie pliku GNU gettext po (portable object).
       --dump-strings
              Równoważnik -D.
       --help Wyświetla na standardowym wyjściu komunikat o użytkowaniu i pomyślnie kończy pracę.
       --init-file plik
       --rcfile plik
              Wykonuje  polecenia  z  podanego  pliku  zamiast  ze  standardowego systemowego pliku inicjującego
              /etc/bash.bashrc i osobistego pliku  inicjującego  ~/.bashrc,  jeśli  powłoka  jest  interaktywna.
              Zobacz WYWOŁANIE poniżej.

       --login
              Równoważne -l.

       --noediting
              Nie używa biblioteki GNU readline do odczytu wierszy poleceń w trybie interaktywnym.

       --noprofile
              Nie  odczytuje ani ogólnosystemowego pliku startowego /etc/profile ani żadnego z osobistych plików
              inicjujących ~/.bash_profile, ~/.bash_login czy ~/.profile.  Domyślnie, bash czyta  te  pliki  gdy
              jest wywołany jako powłoka zgłoszeniowa (zobacz WYWOŁANIE poniżej).

       --norc Nie odczytuje i nie wykonuje systemowego pliku inicjującego /etc/bash.bashrc oraz osobistego pliku
              inicjującego  ~/.bashrc  jeśli powłoka jest interaktywna. Opcja ta jest domyślnie włączona, jeżeli
              powłokę wywołano jako sh.

       --posix
              Zmienia zachowanie bash tam, gdzie domyślne  działanie  różni  się  od  standardu  POSIX,  tak  by
              spełniać standard (tryb posix).

       --restricted
              Powłoka staje się okrojona (zobacz POWŁOKA OKROJONA poniżej).

       --verbose
              Równoważnik opcji -v.

       --version
              Pokazuje  na  standardowym  wyjściu  informację  o wersji tego egzemplarza bash i pomyślnie kończy
              pracę.

ARGUMENTY

       Jeśli po przetworzeniu opcji pozostają jakieś argumenty, a nie podano ani opcji -c  ani  -s,  to  zakłada
       się, że pierwszy argument jest nazwą pliku zawierającego polecenia powłoki. Jeżeli bash został wywołany w
       taki  sposób,  to  $0  przypisywana  jest  nazwa  pliku  z poleceniami, a parametrom pozycyjnym pozostałe
       argumenty. Bash odczytuje i wykonuje polecenia z tego pliku, a następnie kończy  pracę.  Kod  zakończenia
       basha  jest wówczas kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia skryptu. Jeśli nie wykonano żadnego
       polecenia, to kod zakończenia wynosi 0. Najpierw  wykonywana  jest  próba  otworzenia  pliku  w  bieżącym
       katalogu, a następnie, jeśli się ona nie powiedzie, powłoka przeszukuje katalogi w PATH szukając skryptu.

WYWOŁANIE

       Powłoka  zgłoszeniowa  (login  shell)  to taka, w której pierwszym znakiem zerowego argumentu jest -, lub
       taka, którą uruchomiono z opcją --login.

       Powłoka interaktywna to taka, którą uruchomiono bez argumentów innych niż opcje i bez opcji  -c;  zarówno
       jej  standardowe  wejście  jak  i  wyjście  powiązane  jest  z  terminalami (tak jak określiła to funkcja
       isatty(3)), albo taka, którą uruchomiono z opcją -i.  Jeśli bash jest interaktywny, to ustawiane jest PS1
       zaś $- zawiera i; pozwala to skryptowi powłoki lub plikowi startowemu na sprawdzanie tego stanu.

       Poniższe akapity opisują, jak bash wykonuje swoje pliki startowe.  Jeśli któryś z tych  plików  istnieje,
       ale  nie  może  być odczytany, to bash zgłasza błąd.  Tyldy (~) w nazwach plików interpretowane są według
       reguł opisanych poniżej w części Interpretacja tyld sekcji INTERPRETACJA.

       Gdy bash wywoływany jest jako powłoka zgłoszeniowa lub jako powłoka nie-interaktywna z opcją  --login,  w
       pierwszej  kolejności  czyta  i  wykonuje  polecenia  z  pliku  /etc/profile,  jeśli takowy istnieje.  Po
       odczytaniu tego pliku, szuka ~/.bash_profile, ~/.bash_login i  ~/.profile,  w  tej  kolejności,  po  czym
       odczytuje  i  wykonuje  polecenia  z pierwszego istniejącego i dającego się odczytać.  Można posłużyć się
       opcją --noprofile podczas uruchamiania powłoki, by zakazać takiego zachowania.

       Podczas kończenia pracy powłoki zgłoszeniowej, bash czyta i wykonuje polecenia  z  pliku  ~/.bash_logout,
       jeśli taki istnieje.

       Jeżeli  uruchamiana  jest  powłoka  interaktywna  nie  będąca powłoką zgłoszeniową, bash czyta i wykonuje
       polecenia z /etc/bash.bashrc i ~/.bashrc, jeśli takie pliki istnieją.  Może to  być  zakazane  za  pomocą
       opcji --norc.  Opcja --rcfile plik wymusi odczyt i wykonanie poleceń z pliku zamiast z /etc/bash.bashrc i
       ~/.bashrc.

       Jeśli bash startuje w trybie nie-interaktywnym, na przykład w celu uruchomienia skryptu powłoki, to szuka
       w  środowisku  zmiennej BASH_ENV, interpretuje jej wartość, jeśli ją znalazł, i używa otrzymanej wartości
       jako nazwy pliku do odczytania i wykonania.  Bash zachowuje się  tak,  jakby  były  wykonane  następujące
       polecenia:
              if [ -n "$BASH_ENV" ]; then . "$BASH_ENV"; fi
       ale do szukania nazwy pliku nie jest używana wartość zmiennej PATH.

       Jeżeli  bash  wywołano pod nazwą sh, to próbuje on naśladować zachowanie startowe historycznych wersji sh
       tak ściśle jak to jest możliwe, przy równoczesnym spełnianiu  standardu  POSIX.   Wywołany  jako  powłoka
       interaktywna  lub  powłoka  nie-interaktywna  z  opcją  --login,  usiłuje  na początku odczytać i wykonać
       polecenia z /etc/profile i ~/.profile, w tej kolejności.  W celu zakazania  tego  zachowania  można  użyć
       opcji  --noprofile.   Wywołany  jako  powłoka  interaktywna  pod  nazwą  sh, bash poszukuje zmiennej ENV,
       interpretuje jej wartość, jeśli jest zdefiniowana, i posługuje się otrzymaną wartością jako nazwą  pliku,
       który  ma  być  odczytany i wykonany.  Ponieważ powłoka wywołana jako sh nie usiłuje czytać ani wykonywać
       poleceń z jakichkolwiek innych plików  startowych,  opcja  --rcfile  nie  ma  żadnych  skutków.   Powłoka
       nie-interaktywna  wywołana  pod nazwą sh nie próbuje czytać żadnych plików startowych.  Wywołany jako sh,
       bash wchodzi w tryb posix po odczycie plików startowych.

       Gdy bash uruchomiony jest w trybie posix, jak z opcją --posix wiersza  poleceń,  kieruje  się  standardem
       POSIX  dla  plików  startowych.   W trybie tym, powłoka interaktywna interpretuje zmienną ENV a polecenia
       odczytywane i wykonywane są z pliku, którego nazwą jest zinterpretowana wartość.   Nie  są  czytane  inne
       pliki startowe.

       Bash  usiłuje  rozstrzygnąć,  czy  jest  uruchomiony  ze  standardowym  wejściem  podpiętym do połączenia
       sieciowego, przez demona powłoki zdalnej, zwykle rshd lub przez bezpiecznego demona powłoki sshd.  Jeżeli
       stwierdzi, że został uruchomiony w ten  sposób, to odczytuje i wykonuje polecenia z ~/.bashrc, jeśli plik
       ten istnieje i daje się czytać. Nie będzie tego robił wywołany jako sh.  Można posłużyć się opcją --norc,
       by zakazać tego zachowania oraz opcją --rcfile, by wymusić czytanie innego pliku, ale rshd zazwyczaj  nie
       wywołuje powłoki z tymi opcjami ani nie pozwala na ich podanie.

       Jeśli  powłoka  została uruchomiona z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego, a nie
       podano opcji -p, to nie są odczytywane żadne pliki startowe,  funkcje  powłoki  nie  są  dziedziczone  ze
       środowiska,  zmienne SHELLOPTSP, BASHOPTS, CDPATH, i GLOBIGNORE, jeśli jest takie występują w środowisku,
       są ignorowane a efektywny identyfikator użytkownika jest ustawiany  na  jego  identyfikator  rzeczywisty.
       Jeśli  przy  wywołaniu  podano  opcję -p, to zachowanie startowe jest takie samo, ale nie jest resetowany
       efektywny id użytkownika.

DEFINICJE

       W pozostałej części tego dokumentu używane są poniższe definicje.
       odstęp Spacja lub znak tabulacji.
       słowo  Sekwencja znaków uważana przez powłokę za pojedynczą jednostkę. Znana też jako token.
       nazwa  Jest to słowo składające się  wyłącznie  ze  znaków  alfanumerycznych  i  znaków  podkreślenia,  i
              rozpoczynające się znakiem alfabetycznym lub podkreśleniem. Wspominane również jako identyfikator.
       metaznak
              Znak, który, gdy nie jest cytowany, oddziela słowa. Jeden z poniższych:
              |  & ; ( ) < > space tab
       operator sterujący
              token pełniący funkcję sterującą. Jest to jeden z poniższych symboli:
              || & && ; ;; ( ) | |& <newline>

SŁOWA ZASTRZEŻONE

       Słowa  zastrzeżone  (reserved  words)  to takie, które mają dla powłoki specjalne znaczenie.  Następujące
       słowa są rozpoznawane jako zastrzeżone, gdy  nie  są  cytowane  i  występują  albo  jako  pierwsze  słowo
       polecenia prostego (zobacz GRAMATYKA POWŁOKI poniżej) albo trzecie słowo poleceń case lub for;

       ! case  do done elif else esac fi for function if in select then until while { } time [[ ]]

GRAMATYKA POWŁOKI

   Polecenia proste
       Polecenie  proste  jest sekwencją opcjonalnych przypisań zmiennych, po której następują rozdzielane przez
       odstęp słowa i przekierowania, a zakończoną operatorem  sterującym.  Pierwsze  słowo  określa  polecenie,
       jakie  ma  zostać wykonane i jest przekazywane jako argument numer zero.  Pozostałe słowa są przekazywane
       jako argumenty wywoływanego polecenia.

       Wartością zwracaną polecenia prostego jest jego kod zakończenia lub 128+n jeżeli polecenie przerwane jest
       sygnałem n.

   Potoki
       Potok jest sekwencją jednego lub więcej poleceń rozdzielonych jednym z operatorów kontrolnych |  lub  |&.
       Formatem potoku jest:

              [time [-p]] [ ! ] polecenie [ [||&] polecenie2 ... ]

       Standardowe  wyjście  z  polecenia  połączone  jest  za  pośrednictwem  potoku  ze  standardowym wejściem
       polecenia2.  Połączenie to wykonywane  jest  przed  możliwymi  przekierowaniami  podanymi  dla  polecenia
       (zobacz  poniżej  PRZEKIEROWANIE.  Jeśli  użyte  jest  |&,  to  standardowe wyjście błędów polecenia jest
       połączone ze standardowym wejściem polecenia2 za pomocą  potoku;  jest  to  skrócona  forma  2>&1  |.  To
       bezpośrednie   przekierowanie   standardowego   wyjścia   błędów   jest   przeprowadzane   po  wszystkich
       przekierowaniach określonych przez polecenie.

       Zwracanym kodem zakończenia potoku jest kod zakończenia ostatniego polecenia,  chyba  że  włączono  opcję
       pipefail. W takim przypadku kod zakończenia potoku jest wartością ostatniego (po prawej) polecenia, które
       zakończyło  się  kodem  niezerowym lub zero, jeśli wszystkie polecenia zakończyły się powodzeniem. Jeżeli
       potok poprzedza zastrzeżone  słowo  !,  to  kod  zakończenia  takiego  potoku  jest  negacją  (NOT)  kodu
       zakończenia ostatniego polecenia, zgodnie z powyższym opisem. Powłoka oczekuje na zakończenie (terminate)
       wszystkich poleceń w potoku przed zwróceniem wartości.

       Jeżeli  potok  jest  poprzedzony  słowem  zastrzeżonym  time,  to  po jego zakończeniu podawany jest czas
       wykonywania, jak również czas użytkownika i czas systemu zużyty na wykonanie.  Opcja  -p  zmienia  format
       tworzonych wyników na określony przez POSIX. Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to nie rozpoznaje
       time  jako słowa zastrzeżonego, jeśli kolejny token rozpoczyna się znakiem "-". Do sformatowania łańcucha
       określającego, jak powinna być wyświetlana informacja o czasach, można ustawić zmienną TIMEFORMAT; zobacz
       opis TIMEFORMAT w Zmienne powłoki poniżej.

       Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to  po  time  może  wystąpić  znak  nowego  wiersza.  W  takim
       przypadku,  powłoka  wyświetla  całkowity  czas  użytkownika  i systemu, skonsumowany przez powłokę i jej
       potomków. Zmienną TIMEFORMAT można określić format informacji o czasie.

       Każde polecenie w potoku uruchamiane jest jako odrębny proces (tj. w podpowłoce).

   Listy
       Lista jest potokiem lub sekwencją kilku potoków rozdzielonych jednym z operatorów ;,  &,  &&  lub  ⎪⎪,  i
       opcjonalnie zakończoną jednym ze znaków ;, & lub <nowy-wiersz>.

       Spośród  tych  operatorów  listowych,  && i ⎪⎪ mają ten sam priorytet, następujące po nich ; i &, również
       mają równy między sobą priorytet.

       W zastępstwie średnika, w liście może pojawić się sekwencja jednego lub więcej znaków nowego wiersza.

       Jeśli polecenie zakończone jest operatorem sterującym &, to powłoka wykonuje  je  w  tle  (background)  w
       podpowłoce.   Powłoka  macierzysta  nie  oczekuje  na  zakończenie  polecenia,  a  zwracany kod wynosi 0.
       Polecenia oddzielane znakiem średnika ; wykonywane są sekwencyjnie; powłoka oczekuje na zakończenie pracy
       przez każde z nich po kolei. Zwracany kod jest kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia.

       Listy AND i OR są sekwencjami jednego lub więcej potoków oddzielonych odpowiednio operatorami sterującymi
       && i ||. Listy AND i OR są wykonywane z pozostawioną łącznością. Lista AND ma postać

              polecenie1 && polecenie2

       polecenie2 wykonywane jest wtedy, i tylko wtedy, gdy polecenie1 zwraca zerowy kod zakończenia.

       Lista OR ma postać

              polecenie1 ⎪⎪ polecenie2

       polecenie2 jest wykonywane wtedy, i tylko wtedy, gdy polecenie1 zwraca  niezerowy  kod  zakończenia.  Kod
       zwracany przez listy AND i OR jest kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia listy.

   Polecenia złożone
       Polecenie złożone (compound command) jest jednym z poniższych:

       (lista)
              Lista  wykonywana  jest  w  podpowłoce (patrz ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ poniżej). Przypisania
              zmiennych i polecenia wbudowane wpływające na środowisko powłoki nie zachowują swoich  skutków  po
              zakończeniu polecenia. Zwracanym kodem jest kod zakończenia listy.

       { lista; }
              Lista  jest po prostu wykonywana w bieżącym środowisku powłoki.  Lista musi być zakończona znakiem
              nowej linii lub średnika. Nazywane  jest  to  poleceniem  grupowania.  Zwracanym  kodem  jest  kod
              zakończenia  listy.   Należy  pamiętać, że w przeciwieństwie do metaznaków ( i ), { i }słowami
              zastrzeżonymi i aby zostały rozpoznane muszą się pojawić tam, gdzie  dozwolone  jest  użycie  słów
              zastrzeżonych.   Ponieważ  nie powodują podziału na słowa, muszą być oddzielone od listy za pomocą
              białego znaku lub innego metaznaku powłoki.

       ((wyrażenie))
              Wyrażenie interpretowane jest zgodnie z zasadami opisanymi poniżej  w  sekcji  OBLICZANIE  WYRAŻEŃ
              ARYTMETYCZNYCH.   Jeśli  wartość wyrażenia jest niezerowa, to kodem zwracanym jest 0; w przeciwnym
              razie kodem zwracanym jest 1. Jest to ściśle równoważne konstrukcji let "wyrażenie".

       [[ wyrażenie ]]
              Zwraca kod 0 lub 1 w  zależności  od  interpretacji  wyrażenia  warunkowego  wyrażenie.  Wyrażenia
              złożone  są  ze składowych (primaries)  opisanych poniżej w opcji WYRAŻENIA WARUNKOWE.  Na słowach
              pomiędzy [[ a ]] nie są wykonywane rozwinięcia nazw plików ani  podział  na  słowa;  są  natomiast
              wykonywane:  interpretacja  tyld,  parametrów  i  zmiennych, interpretacja wyrażeń arytmetycznych,
              podstawianie wyników  poleceń,  podstawianie  wyników  procesów  i  usunięcia  cytowań.  Operatory
              warunkowe, takie jak -f, nie mogą być cytowane, jeśli mają zostać rozpoznane jako składowe.

              Operatory  <  i  >,  gdy są używane z [[, sortują zgodnie z porządkiem leksykograficznym, używając
              bieżącego ustawienia locale.

       Proszę zapoznać się z wbudowanym poleceniem test (rozdział  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej),  aby
       dowiedzieć się jak obsługiwane są parametry (np. sytuacja gdy ich nie podano).

       Jeśli używane są operatory == i !=, to łańcuch po prawej stronie operatora jest wzorcem i jest dopasowany
       zgodnie  z  opisanymi  poniżej  regułami Dopasowania wzorca. Jeśli włączono opcję powłoki nocasematch, to
       przy dopasowaniu ignorowana jest wielkość liter. Zwracaną wartością jest 0 gdy łańcuch  pasuje  (==)  lub
       nie  pasuje  (!=)  i  1  w  przeciwnym  wypadku.  Każda  część  wzorca może być cytowana, aby wymusić jej
       dopasowanie jako łańcuch.

       Dostępny jest dodatkowy operator dwuargumentowy =~, który ma ten sam priorytet co == i !=.  Gdy  zostanie
       użyty,  łańcuch  po  prawej  stronie operatora jest rozszerzonym wyrażeniem regularnym i jest odpowiednio
       dopasowywany (jak przez regex(3)). Zwracaną wartością  jest  0  gdy  łańcuch  pasuje  do  wzorca  i  1  w
       przeciwnym  wypadku. Jeśli wyrażenie regularne ma nieprawidłową składnię, zwracane jest 2. Jeśli włączono
       opcję powłoki nocasematch, to przy dopasowaniu ignorowana jest wielkość liter. Każda  część  wzorca  może
       być  cytowana, aby wymusić jej dopasowanie jako łańcuch. Podłańcuch dopasowany przez podwyrażenie ujęte w
       nawiasy wewnątrz wyrażenia regularnego, jest  zapisywany  w  zmiennej  tablicowej  BASH_REMATCH.  Element
       BASH_REMATCH  z  indeksem  0  jest częścią łańcucha pasującą do całego wyrażenia regularnego. Element tej
       zmiennej z indeksem n jest częścią łańcucha pasującą do n-tego podwyrażenia ujętego w nawiasy.

       Wyrażenia można łączyć  przy  pomocy  następujących  operatorów,  wymienionych  w  kolejności  malejącego
       priorytetu:

              ( wyrażenie )
                     Zwraca wartość wyrażenia. Może służyć do unieważnienia zwykłej kolejności operatorów.
              ! wyrażenie
                     Prawda jeżeli wyrażenie jest fałszywe.
              wyrażenie1 && wyrażenie2
                     Prawda jeśli zarówno wyrażenie1 jak i wyrażenie2 są prawdziwe.
              wyrażenie1 || wyrażenie2
                     Prawda jeśli choć jedno spośród wyrażenie1 lub wyrażenie2 jest prawdziwe.

              Operatory  &&  i  ||  nie  wykonują  wyrażenia2  jeżeli wartość wyrażenia1 wystarcza do określenia
              wartości, jaka zostanie zwrócona przez całe wyrażenie warunkowe.

       for nazwa [ [ in [ słowo ... ] ] ; ] do lista ; done
              Interpretowane są słowa następujące po in, tworząc listę elementów.  Zmiennej nazwa nadawana  jest
              kolejno  wartość  każdego  elementu tej listy i każdorazowo wykonywana jest lista poleceń.  Jeżeli
              pominięto in słowo, to polecenie for wykonuje  listę  po  jednym  razie  dla  każdego  ustawionego
              parametru pozycyjnego (zobacz PARAMETRY poniżej).  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego
              wykonanego  polecenia.   Jeśli  interpretacja  elementów  następujących  po in daje w wyniku pustą
              listę, to nie są wykonywane żadne polecenia i zwracany jest kod 0.

       for (( wyr1 ; wyr2 ; wyr3 )) ; do lista ; done
              Na początku obliczane jest wyrażenie arytmetyczne wyr1, zgodnie z  zasadami  opisanymi  poniżej  w
              OBLICZANIE  WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH.  Następnie wielokrotnie obliczane jest wyr2, aż do osiągnięcia
              przez nie wartości zero.  Każdorazowo gdy obliczone wyr2 jest niezerowe, wykonywana jest  lista  i
              obliczane  jest  wyrażenie  arytmetyczne wyr3.  Jeśli pominięto któreś z wyrażeń, to zachowuje się
              ono tak, jakby przyjmowało wartość 1.  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego  wykonanego
              polecenia listy, lub fałsz jeśli któreś z wyrażeń jest niepoprawne.

       select nazwa [ in słowo ] ; do lista ; done
              Interpretowana   jest   lista   słów   następujących   po  in,  tworząc  listę  elementów.  Zestaw
              zinterpretowanych słów wypisywany jest na standardowym wyjściu, każde poprzedzone liczbą  kolejną.
              Jeśli  pominięto  in  słowo,  to  wypisywane  są  parametry  pozycyjne (zobacz PARAMETRY poniżej).
              Następnie wyświetlany jest znak zachęty PS3 i czytany jest wiersz ze standardowego wejścia. Jeżeli
              wiersz składa się z  liczby  odpowiadającej  jednemu  z  wyświetlonych  słów,  to  zmiennej  nazwa
              przypisywana  jest  wartość  tego  słowa.  Jeśli wiersz jest pusty, słowa i zachęta wyświetlane są
              ponownie. Jeżeli odczytano EOF, to polecenie kończy pracę. Każda inna wartość powoduje, że  nazwie
              zostanie  przypisany  łańcuch  pusty.  Odczytany  wiersz zachowywany jest w zmiennej REPLY.  lista
              wykonywana  jest  po  każdym  wyborze,  dopóki  nie  zostanie  wykonane  polecenie  break.   Kodem
              zakończenia  select  jest kod zakończenia ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero jeśli nie
              wykonano żadnych poleceń.

       case słowo in [ [(] wzorzec [ | wzorzec ] ... ) lista ;; ] ... esac
              Polecenie case najpierw interpretuje słowo i próbuje dopasować uzyskany wynik każdego z wzorców po
              kolei, posługując się tymi samymi regułami  dopasowywania,  co  dla  rozwijania  nazw  ścieżkowych
              (zobacz  Rozwijanie  nazw  ścieżkowych poniżej). Słowo jest interpretowane zgodnie z interpretacją
              tyldy, podstawianiem parametrów i zmiennych, podstawianiem wyrażeń arytmetycznych, wyników poleceń
              i wyników procesów oraz usunięciem cytowań. Każdy sprawdzany wzorzec podlega interpretacji  tyldy,
              podstawianiu  parametrów  i  zmiennych,  podstawianiu  wyrażeń  arytmetycznych,  wyników poleceń i
              wyników procesów. Jeśli włączono opcję powłoki nocasematch, to dopasowanie jest przeprowadzane bez
              uwzględniania wielkości liter. Gdy znalezione zostanie dopasowanie, wykonywana jest  odpowiadająca
              mu  lista.  Jeśli  użyto  operatora  ;;,  nie  przeprowadza  się  próby  kolejnego  dopasowania po
              znalezieniu  pierwszego  pasującego  wzorca.  Użycie  ;&  w  miejsce  ;;  powoduje   kontynuowanie
              wykonywania  z  powiązaną  listą,  z  następnym zestawem wzorców. Jeśli użyje się w zamian ;;&, to
              powłoka sprawdza następną listę wzorców twierdzenia (jeśli istnieje) i  wykonuje  każdą  powiązaną
              listę w przypadku pomyślnego dopasowania. Jeżeli żaden ze wzorców nie pasuje, to kodem zakończenia
              jest  zero.  W  przeciwnym  razie jest on równy kodowi zakończenia ostatniego z wykonanych poleceń
              listy.

       if lista; then lista; [ elif lista; then lista; ] ... [ else lista; ] fi
              Wykonywana jest lista występująca po if.  Jeżeli jej kod zakończenia jest  zerowy,  to  wykonywana
              jest lista klauzuli then. W przeciwnym wypadku, wykonywana jest lista każdego elif po kolei; jeśli
              kod  zakończenia którejś wynosi 0, to wykonywana jest lista then i polecenie jest kończone. Jeżeli
              nie wystąpił żaden z powyższych przypadków, to wykonywana jest lista występująca po klauzuli else,
              jeśli takowa istnieje. Kodem zakończenia jest kod ostatniego wykonanego polecenia listy  lub  zero
              jeśli żaden z warunków nie okazał się prawdziwy.

       while lista-1; do lista-2; done
       until lista-1; do lista-2; done
              Polecenie  while  wykonuje  listę  lista-2 w sposób ciągły dopóty, dopóki ostatnie polecenie listy
              lista-1 nie zwróci kodu zakończenia równego zero. Polecenie until  działa  podobnie  do  polecenia
              while,  a  jedyną różnicą jest to, że test jest zanegowany - lista-2 jest wykonywana tak długo, aż
              ostatnie polecenie listy-1 nie zwróci kodu zakończenia różnego od zera. Kod wyjścia poleceń  while
              i  until jest kodem zakończenia ostatniego polecenia wykonanego z listy-2 lub zerem, jeśli żadne z
              nich nie zostało wykonane.

   Współprocesy (koprocesy)
       Współproces jest poleceniem powłoki poprzedzonym słowem zastrzeżonym coproc. Współproces jest  wykonywany
       w  podpowłoce  w  sposób  asynchroniczny,  jeśli  polecenie zostało zakończone operatorem kontrolnym &, z
       ustawionym dwustronnym potokiem pomiędzy wykonującą go powłoką a współprocesem.

       Format współprocesu jest następujący:

              coproc [NAZWA] polecenie [przekierowania]

       W ten sposób tworzy jest współproces o nazwie NAZWA. Jeśli nie podano NAZWY, domyślną jest COPROC.  NAZWA
       nie  może  zostać  podana,  jeśli polecenie jest poleceniem prostym (patrz powyżej), w przeciwnym wypadku
       jest interpretowane jako pierwsze słowo polecenia prostego.  Gdy  współproces  jest  wykonywany,  powłoka
       tworzy  zmienną  tablicową  (patrz  Tablice  poniżej)  o  nazwie  NAZWA w kontekście wykonywanej powłoki.
       Standardowe wyjście polecenia jest połączone potokiem z deskryptorem pliku  wykonywanej  powłoki,  a  ten
       jest  przypisany  do NAZWA[0]. Standardowe wejście polecenia jest połączone potokiem z deskryptorem pliku
       wykonywanej powłoki, a ten jest przypisany  do  NAZWA[1].  Ten  potok  jest  ustawiany  przed  wszystkimi
       przekierowaniami  podanymi  z  poleceniem  (patrz  PRZEKIEROWANIE poniżej). Deskryptory pliku mogą zostać
       użyte jako argumenty do poleceń powłoki i przekierowań, korzystając ze standardowych interpretacji  słów.
       Identyfikator  procesu  powłoki  utworzonej do wykonania współprocesu jest dostępny jako wartość zmiennej
       NAZWA_PID. Do czekania na zakończenie współprocesu można użyć wbudowanego polecenia wait.

       Kodem zakończenia współprocesu jest kod wyjścia polecenia.

   Definiowanie funkcji powłoki
       Funkcja powłoki jest obiektem wywoływanym podobnie jako polecenie proste i wykonującym polecenie  złożone
       z nowym zestawem parametrów pozycyjnych. Funkcje powłoki deklaruje się w następujący sposób:

       nazwa () polecenie-złożone [przekierowanie]
       function nazwa [()] polecenie-złożone [przekierowanie]
              W  ten sposób definiowana jest funkcja o nazwie nazwa. Słowo zastrzeżone function jest opcjonalne.
              Jeśli je podano, to nawiasy są opcjonalne. Ciałem funkcji jest polecenie złożone polecenie-złożone
              (patrz Polecenia  złożone  powyżej).  Polecenie  jest  zwykle  listą  poleceń  objętych  nawiasami
              klamrowymi  {  i  },  ale  może  to być dowolne z poleceń wypisanych powyżej w rozdziale Polecenia
              złożone. Polecenie-złożone jest wykonywane ilekroć podano nazwę  jako  nazwę  polecenia  prostego.
              Wszystkie  przekierowania  (patrz  PRZEKIEROWANIE  poniżej) podane podczas definiowania funkcji są
              wykonywane gdy funkcja jest wykonywana. Kod zakończenia definicji funkcji wynosi  zero,  chyba  że
              wystąpił  błąd  składni,  lub  istnieje  już  funkcja tylko do odczytu o tej samej nazwie. Podczas
              wykonywania, kodem wyjścia funkcji jest kod zakończenia  ostatniego  polecenia  wykonanego  w  jej
              ciele. Patrz również FUNKCJE poniżej.

KOMENTARZE

       W  powłoce nie-interaktywnej lub w powłoce interaktywnej, w której włączono opcję interactive_comments do
       opcji wbudowanych shopt (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej) słowo rozpoczynające się od znaku  #
       powoduje, że słowo to i wszystkie pozostałe znaki w tym wierszu będą ignorowane. Powłoka interaktywna bez
       włączonej opcji interactive_comments nie pozwala na komentarze. Opcja interactive_comments jest domyślnie
       włączona w powłokach interaktywnych.

CYTOWANIE

       Cytowanie  służy  do  usuwania specjalnego znaczenia dla powłoki pewnych znaków lub słów. Cytowanie można
       stosować do wyłączania  specjalnego  traktowania  znaków  specjalnych,  zapobiegania  rozpoznawaniu  słów
       zastrzeżonych jako takich oraz do zapobiegania podstawianiu parametrów.

       Każdy  z  metaznaków  podanych  powyżej  w DEFINICJACH posiada dla powłoki specjalne znaczenie i musi być
       cytowany, jeśli ma oznaczać samego siebie.

       Gdy używane są funkcje interpretacji historii poleceń (patrz INTERPRETACJA HISTORII), znak  interpretacji
       historii, zwykle !, musi być cytowany, jeśli chce się uniknąć interpretacji historii.

       Istnieją  trzy mechanizmy cytowania: znak specjalny (escape character), apostrofy (pojedyncze cudzysłowy)
       i cudzysłowy zwykłe (podwójne).

       Niecytowany odwrotny ukośnik (\) jest znakiem specjalnym.  Chroni on przed interpretacją dosłowną wartość
       następującego po nim znaku, z wyjątkiem <nowejlinii>. Jeśli pojawi się para \<nowalinia> a  sam  odwrotny
       ukośnik  nie  jest  cytowany,  to traktowana jest ona jak kontynuacja wiersza (to znaczy, usuwana jest ze
       strumienia wejściowego i w efekcie ignorowana).

       Ujęcie znaków w apostrofy chroni dosłowne wartości każdego z nich. Apostrof nie może pojawić się pomiędzy
       innymi apostrofami, nawet jeśli jest poprzedzony odwrotnym ukośnikiem.

       Ujęcie znaków w cudzysłowy chroni dosłowne wartości każdego z nich, za wyjątkiem  $,  `  i  \  oraz,  gdy
       włączone  jest  dopełnianie  z  historii,  !.   Znaki  $  i  ` zachowują swe specjalne znaczenie wewnątrz
       cudzysłowów. Odwrotny ukośnik  zachowuje  specjalne  znaczenie  tylko,  gdy  występuje  po  nim  jeden  z
       poniższych  znaków:  $,  `, ", \ lub <nowalinia>.  Cudzysłów może być cytowany wewnątrz cudzysłowów przez
       poprzedzenie go odwrotnym ukośnikiem. Jeśli dopełnianie z historii jest  włączone,  to  będzie  wykonane,
       chyba że znak ! jest ujęty w cudzysłowy lub cytowany odwrotnym ukośnikiem. Odwrotny ukośnik poprzedzający
       ! nie jest usuwany.

       Parametry specjalne * i @ posiadają specjalne znaczenie wewnątrz cudzysłowów (zobacz PARAMETRY poniżej).

       Słowa  postaci  $'łańcuch'  traktowane  są  specjalnie. Słowo takie interpretowane jako łańcuch, w którym
       znaki poprzedzone odwrotnym ukośnikiem zastępowane są według standardu  ANSI  C.  Sekwencje  specjalne  z
       odwrotnym ukośnikiem, jeśli występują, dekodowane są następująco:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \'     apostrof
              \"     cudzysłów
              \nnn   ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do  czterech  cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna do ośmiu cyfr
                     szesnastkowych)
              \cx    znak kontrolny x

       Przetłumaczony wynik jest pojedynczo cytowany, tak jakby nie było znaku dolara.

       Ujęty w cudzysłowy łańcuch  poprzedzony  znakiem  dolara  ($"łańcuch")  spowoduje,  że  łańcuch  zostanie
       zinterpretowany  zgodnie  z bieżącymi ustawieniami regionalnymi (locale). Jeśli ustawione są one na C lub
       POSIX, to znak dolara jest ignorowany. Jeżeli łańcuch jest tłumaczony i zamieniany, to  zastąpienie  jest
       podwójnie cytowane.

PARAMETRY

       Parametr  jest  elementem  przechowującym  wartości.  Może  on  być  nazwą,  liczbą  lub jednym ze znaków
       specjalnych podanych poniżej w sekcji Parametry specjalne.  Dla celów  powłoki  zmienna  jest  parametrem
       oznaczanym  przez  nazwę.   Zmienna  posiada  wartość  i  zero  lub  więcej atrybutów.  Wartość atrybutom
       przypisuje się za pomocą polecenia wbudowanego declare (zobacz opis  tego  polecenia  poniżej,  w  sekcji
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

       Parametr jest ustawiony jeśli przypisano mu wartość. Łańcuch pusty jest poprawną wartością. Po ustawieniu
       zmiennej,  może  być  ona unieważniona wyłącznie przez użycie wbudowanego polecenia unset (zobacz poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI ).

       Do zmiennej można wykonać przypisanie przy pomocy instrukcji postaci

              nazwa=[wartość]

       Jeżeli nie podano wartości, to zmiennej przypisywany jest łańcuch pusty.  Wszystkie  wartości  przechodzą
       przez interpretację tyld, podstawianie parametrów, interpretację zmiennych, podstawianie wyników poleceń,
       interpretację wyrażeń arytmetycznych i usuwanie cytowań (zobacz poniżej INTERPRETACJA). Jeżeli zmienna ma
       ustawiony  atrybut  integer  (całkowita), to wartość podlega interpretacjom wyrażeń arytmetycznych, nawet
       jeśli nie użyto interpretacji $((...)). Zobacz poniżej Interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych.  Nie  jest
       wykonywane  dzielenie na słowa, z wyjątkiem "$@", jak wyjaśniono to poniżej w sekcji Parametry specjalne.
       Nie jest wykonywane rozwijanie nazw plików.  Instrukcje przypisania mogą się też pojawiać jako  argumenty
       poleceń wbudowanych alias, declare, typeset, export, readonly i local.

       W  kontekście,  w  którym  instrukcja  przypisania  przypisuje wartość do zmiennej powłoki lub do tablicy
       indeksowanej, operator += może posłużyć do dołączenia lub dodania do poprzedniej wartości  zmiennej.  Gdy
       +=  jest  stosowane  do zmiennej z ustawionym atrybutem liczby całkowitej, to wartość jest obliczana jako
       wyrażenie arytmetyczne i dodawana do bieżącej wartości zmiennej, która również  jest  obliczana.  Gdy  +=
       jest  stosowane  do  zmiennej  tablicowej używając przypisania złożonego (patrz Tablice poniżej), wartość
       zmiennej nie jest niszczona (jak to ma miejsce przy użyciu =), a nowe wartości są  dołączane  do  tablicy
       poczynając   od   indeksu  większego  o  jeden  on  maksymalnego  indeksu  tablicy  (w  przypadku  tablic
       indeksowanych) lub jest dodawana jako dodatkowa para klucz-wartość (w  przypadku  tablic  asocjacyjnych).
       Gdy += jest stosowane do zmiennej łańcuch-wartość, to wartość jest interpretowana i dołączana do wartości
       zmiennej.

   Parametry pozycyjne
       Parametr  pozycyjny  to  parametr określany cyfrą lub cyframi, innymi niż pojedyncza cyfra 0.  Parametrom
       pozycyjnym nadawane są wartości argumentów powłoki  (w  czasie  jej  wywołania).  Wartości  te  mogą  być
       ponownie  nadawane  przy  pomocy  wbudowanego polecenia set.  Do parametrów pozycyjnych nie można wykonać
       przypisania przy pomocy instrukcji przypisania.  Parametry pozycyjne są  tymczasowo  zastępowane  podczas
       wykonywania funkcji powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Jeżeli  interpretowany  jest  parametr  pozycyjny  określany  więcej niż jedną cyfrą, to musi być ujęty w
       nawiasy (zobacz poniżej INTERPRETACJA).

   Parametry specjalne
       Powłoka kilka parametrów traktuje specjalnie. Do parametrów tych można się wyłącznie odwoływać; nie  jest
       dozwolone przypisywanie im wartości.
       *      Interpretowane  jest  jako parametry pozycyjne, począwszy od pierwszego. Gdy interpretacja pojawia
              się wewnątrz cudzysłowów, to parametr ten interpretowany jest jako pojedyncze słowo z  wartościami
              każdego  z  parametrów  rozdzielonymi  pierwszym znakiem zmiennej specjalnej IFS.  To znaczy, "$*"
              jest równoważne "$1c$2c...", gdzie c jest pierwszym znakiem wartości zmiennej IFS.  Jeżeli IFS nie
              jest ustawione, to parametry  oddzielane  są  spacjami.   Jeśli  IFS  jest  łańcuchem  pustym,  to
              parametry są ze sobą połączone bez rozdzielających je separatorów.
       @      Interpretowane  jako  parametry  pozycyjne, począwszy od pierwszego. Gdy interpretacja pojawia się
              wewnątrz cudzysłowów, to każdy parametr interpretowany jest jako odrębne słowo.  To  znaczy,  "$@"
              jest równoważne "$1" "$2" ... Jeśli wewnątrz słowa zachodzi interpretacja (ujęta w cudzysłowy), to
              pierwszy  zinterpretowany  parametr  jest łączony z początkiem oryginalnego słowa, a interpretacja
              ostatniego parametru jest łączona z końcem oryginalnego słowa. Jeśli  nie  ma  żadnych  parametrów
              pozycyjnych, "$@" i $@ interpretowane są jako nic (tj. są usuwane).
       #      Interpretowane jako liczba parametrów pozycyjnych, podana dziesiętnie.
       ?      Interpretowane jako kod zakończenia ostatnio wykonanego potoku pierwszoplanowego.
       -      Interpretowane  jako  bieżące flagi opcji, takie jakie zostały podane podczas wywołania, ustawione
              przy pomocy wbudowanego polecenia set lub ustawione przez samą powłokę (tak jak opcja -i).
       $      Interpretowany jest jako identyfikator procesu powłoki. W podpowłoce (), interpretowany jest  jako
              ID procesu bieżącej powłoki, nie zaś podpowłoki.
       !      Interpretowany jako ID procesu ostatnio wykonywanego polecenia tła (polecenia asynchronicznego).
       0      Interpretowany  jako  nazwa  powłoki  lub skryptu powłoki. Ustawiane jest to na etapie inicjowania
              powłoki. Jeżeli bash wywoływany został z plikiem poleceń, to  $0  ustawiane  jest  na  nazwę  tego
              pliku.  Jeśli  bash  został  uruchomiony  z opcją -c, to $0 jest ustawiane na pierwszy argument po
              łańcuchu, jaki ma zostać wywołany, jeśli taki występuje. W przeciwnym wypadku, ustawiany  jest  na
              nazwę pliku użytą do wywołania bash, jaką podaje argument zerowy.
       _      Podczas  uruchamiania  powłoki,  ustawiany  na  bezwzględną nazwę powłoki lub wykonywanego skryptu
              powłoki przekazanego w liście argumentów.  Następnie, interpretowany jest  jako  ostatni  argument
              poprzedniego  polecenia,  po  interpretacji.   Ustawiany  również  na  pełną  nazwę  pliku każdego
              polecenia wykonanego i umieszczonego  w  środowisku  eksportowanym  do  tego  polecenia.   Podczas
              sprawdzania poczty parametr ten przechowuje nazwę aktualnie sprawdzanego pliku poczty.

   Zmienne powłoki
       Powłoka ustawia następujące zmienne:

       BASH   Interpretowane jako pełna nazwa pliku użyta do wywołania tego przebiegu bash.
       BASHOPTS
              Oddzielana  dwukropkiem  lista  włączonych  opcji  powłoki.  Każde  słowo na liście jest poprawnym
              argumentem do opcji -s wbudowanego polecenia shopt  (patrz  WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI  poniżej).
              Opcje  pojawiające  się  w  BASHOPTS są tymi, które są raportowane jako włączone (on) przez shopt.
              Jeśli ta zmienna występuje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda opcja powłoki z  listy
              będzie włączona przed odczytaniem plików startowych. Ta zmienna jest tylko do odczytu.
       BASHPID
              Zmienna  przechowuje  identyfikator  bieżącego procesu bash. W określonych przypadkach, takich jak
              sytuacja, gdy podpowłoki nie wymagają ponownej inicjalizacji bash, różni się od $$.
       BASH_ALIASES
              Zmienna tablicy asocjacyjnej, której wpisy odpowiadają  wewnętrznej  liście  aliasów  zarządzanych
              przez  wbudowane  polecenie  alias.  Elementy dodawane do tablicy pojawiają się na liście aliasów,
              usunięcie elementów tablicy powoduje usunięcie aliasów z listy aliasów.
       BASH_ARGC
              Zmienna tablicowa, której  wartościami  są  liczby  parametrów  każdej  ramki  w  bieżącym  stosie
              wywołania  bash. Liczba parametrów bieżącego podprogramu (funkcji powłoki lub skryptu wykonywanego
              przez . lub  source)  znajduje  się  na  górze  stosu.  Gdy  podprogram  jest  wykonywany,  liczba
              przekazanych  parametrów  jest  przypisywana  do  BASH_ARGC. Powłoka ustawia BASH_ARGC wyłącznie w
              rozszerzonym trybie debugowania (patrz opis opcji extdebug wbudowanego polecenie shopt poniżej).
       BASH_ARGV
              Zmienna tablicowa zawierająca wszystkie parametry bieżącego stosu wywołania bash. Ostatni parametr
              ostatniego wywołania  podprogramu  jest  umieszczony  na  wierzchołku  stosu,  natomiast  pierwszy
              parametr  pierwszego  wywołania  na  spodzie.  Gdy podprogram jest wykonywany, liczba przekazanych
              parametrów jest przypisywana do BASH_ARGV. Powłoka  ustawia  BASH_ARGV  wyłącznie  w  rozszerzonym
              trybie debugowania (patrz opis opcji extdebug wbudowanego polecenie shopt poniżej).
       BASH_CMDS
              Zmienna  tablicy  asocjacyjnej,  której  wpisy  odpowiadają  wewnętrznej  liście  skrótów poleceń,
              zarządzanej przez wbudowane polecenie hash. Elementy dodawane do tablicy pojawiają się  na  liście
              skrótów, usunięcie elementów tablicy powoduje usunięcie ich z tablicy skrótów.
       BASH_COMMAND
              Aktualnie  wykonywane polecenie lub polecenie przeznaczone do wykonania, chyba że powłoka wykonuje
              aktualnie polecenie będące wynikiem zadziałania pułapki - wówczas jest to polecenie  wykonywane  w
              czasie zadziałania pułapki.
       BASH_EXECUTION_STRING
              Argument polecenia do opcji wywołania -c.
       BASH_LINENO
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami są numery wierszy plików źródłowych, w których przywołano
              każdy odpowiednik ze zmiennej FUNCNAME. ${BASH_LINENO[$i]} jest numerem wiersza w pliku  źródłowym
              (${BASH_SOURCE[$i+1]}),  gdzie  przywołano ${FUNCNAME[$i]} (lub ${BASH_LINENO[$i-1]}, jeśli odnosi
              się do innej funkcji powłoki). Proszę użyć LINENO, aby pobrać bieżący numer wiersza.
       BASH_REMATCH
              Zmienna tablicowa, której wartości są przypisywane  operatorem  dwuargumentowym  =~  do  polecenia
              warunkowego  [[.  Element  o  indeksie  0  jest  częścią  łańcucha  pasującego do całego wyrażenia
              regularnego. Element o indeksie n jest częścią łańcucha pasującego do n-tego podwyrażenia  ujętego
              w nawiasy. Zmienna jest tylko do odczytu.
       BASH_SOURCE
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami  są  nazwy  plików  źródłowych,  w  których  zdefiniowano
              odpowiadające  nazwy  funkcji  powłoki   w   zmiennej   tablicowej   FUNCNAME.   Funkcja   powłoki
              ${FUNCNAME[$i]} jest zdefiniowana w pliku ${BASH_SOURCE[$i]} i wywoływana z ${BASH_SOURCE[$i+1]}..
       BASH_SUBSHELL
              Zwiększana  o  jeden,  przy  każdym  utworzeniu  podpowłoki  lub  środowiska podpowłoki. Wartością
              początkową jest 0.
       BASH_VERSINFO
              Zmienna tablicowa tylko do odczytu, której elementy zawierają informacje  o  wersji  uruchomionego
              bash.  Wartości przypisane elementom tablicy są następujące:
              BASH_VERSINFO[0]        Główny numer wersji, wydanie (release).
              BASH_VERSINFO[1]        Poboczny numer wersji (version).
              BASH_VERSINFO[2]        Poziom łat (patch level).
              BASH_VERSINFO[3]        Wersja kompilatu (build version).
              BASH_VERSINFO[4]        Status wydania (np. beta1).
              BASH_VERSINFO[5]        Wartość MACHTYPE.
       BASH_VERSION
              Interpretowane jako łańcuch opisujący wersję uruchomionego bash.
       COMP_CWORD
              Indeks  w  ${COMP_WORDS}  słowa  zawierającego  bieżącą pozycję kursora.  Zmienna ta jest dostępna
              wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej
              Programowalne uzupełnianie).
       COMP_KEY
              Klawisz  (lub  ostatni  klawisz  w  sekwencji  klawiszy)  użyty  do  wywołania  bieżącej   funkcji
              uzupełniania.
       COMP_LINE
              Bieżący  wiersz  poleceń.  Ta  zmienna  jest  dostępna  tylko  w  funkcjach  powłoki i poleceniach
              zewnętrznych wywoływanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej  Programowalne
              uzupełnianie).
       COMP_POINT
              Indeks  bieżącej  pozycji  kursora  względem  początku bieżącego polecenia.  Jeżeli kursor jest na
              końcu bieżącego polecenia, to wartość tej zmiennej jest  równa  ${#COMP_LINE}.   Ta  zmienna  jest
              dostępna   tylko  w  funkcjach  powłoki  i  poleceniach  zewnętrznych  wywoływanych  przez  usługi
              programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_TYPE
              Ustawiana na wartość całkowitą odpowiadającą typowi uzupełnienia,  którego  próbę  przeprowadzono,
              które  spowodowało  wywołanie  funkcji  uzupełnienia:  TAB,  do  normalnego  uzupełnienia,  ?,  do
              wypisywania uzupełnień po udanej tabulacji, !, do wypisywania alternatyw częściowego  uzupełnienia
              słowa,  @,  do  wypisania uzupełnień, jeśli słowo nie zostało zmodyfikowane lub %, do uzupełnienia
              menu. Zmienna ta jest dostępna tylko w funkcjach powłoki  i  zewnętrznych  poleceniach  wywołanych
              przez narzędzia programowalnego uzupełnienia powłoki (patrz poniżej Programowalne uzupełnienie).
       COMP_WORDBREAKS
              Zestaw znaków traktowanych przez bibliotekę readline jako separatory słów, podczas przeprowadzania
              uzupełnień  słów.  Jeśli  unieważniono  COMP_WORDBREAKS, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeżeli jest następnie ponownie ustawiona.
       COMP_WORDS
              Zmienna tablicowa (patrz Tablice poniżej) składająca się z pojedynczych słów z aktualnego  wiersza
              poleceń. Wiersz jest dzielony na słowa tak, jak podzieliłby go readline, używając COMP_WORDBREAKS,
              zgodnie  z opisem powyżej. Zmienna ta jest dostępna wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez
              usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COPROC Zmienna tablicowa (patrz poniżej Tablice) tworzona do zatrzymania deskryptorów  plików  z  wyjścia
              lub wejścia nienazwanych współprocesów (zobacz Współprocesy (koprocesy) powyżej).
       DIRSTACK
              Zmienna tablicowa (zobacz Tablice poniżej) zawierająca bieżącą zawartość stosu katalogów. Katalogi
              pojawiają  się  na stosie w kolejności, w jakiej są wyświetlane przez wbudowane dirs.  Przypisanie
              do elementów tej zmiennej tablicowej może  posłużyć  do  zmiany  katalogów  już  występujących  na
              stosie,  ale do dodania i usunięcia katalogów muszą być użyte wbudowane pushd i popd.  Przypisanie
              wartości tej zmiennej nie zmieni bieżącego katalogu.  Jeśli DIRSTACK jest unieważnione,  to  traci
              swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       EUID   Interpretowane  jako  efektywny  identyfikator bieżącego użytkownika, inicjowane przy uruchamianiu
              powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       FUNCNAME
              Zmienna tablicowa zawierająca nazwy wszystkich funkcji powłoki obecnych w stosie wywołań.  Element
              z  indeksem  0  jest  nazwą  aktualnie  wykonywanej  funkcji  powłoki.  Najniższy  element (tzn. z
              najwyższym numerem indeksu) to  "main".   Zmienna  istnieje  tylko  gdy  wykonywana  jest  funkcja
              powłoki.  Przypisania  do  FUNCNAME  nie  odnoszą skutku i zwracają kod błędu. Jeśli FUNCNAME jest
              unieważniona, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeśli jest następnie ponownie ustawiona.

              Zmienna ta może zostać użyta razem z BASH_LINENO i BASH_SOURCE. Każdy  element  FUNCNAME  ma  swój
              odpowiednik  w  BASH_LINENO  i  BASH_SOURCE opisujący stos wywołania. Na przykład, ${FUNCNAME[$i]}
              została wywołana z pliku ${BASH_SOURCE[$i+1]} w wierszu o  numerze  ${BASH_LINENO[$i]}.  Wbudowane
              polecenie caller wyświetla bieżący stos wywołania używając tej informacji.
       GROUPS Zmienna  tablicowa  zawierająca  listę  grup,  których  członkiem  jest  bieżący użytkownik. Próby
              przypisywania wartości do GROUPS nie odnoszą efektu i zwracają  kod  błędu.   Jeżeli  GROUPS  jest
              unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       HISTCMD
              Licznik  historii  (indeks  na  liście historii poleceń) bieżącego polecenia.  Jeżeli HISTCMD jest
              unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       HOSTNAME
              Automatycznie ustawiane na nazwę aktualnego hosta.
       HOSTTYPE
              Automatycznie ustawiane na łańcuch unikalnie opisujący typ  maszyny,  na  której  jest  wykonywany
              bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       LINENO Przy  każdym  odwołaniu  do  tego  parametru  powłoka  zastępuje  jego  wartość  liczbą dziesiętną
              reprezentującą aktualny kolejny numer wiersza (poczynając od 1) skryptu lub funkcji. Nie  zapewnia
              się, by wartość ta miała znaczenie poza skryptem bądź funkcją.  Jeśli LINENO jest unieważnione, to
              traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       MACHTYPE
              Automatycznie  ustawiane na łańcuch w pełni opisujący typ systemu, na którym jest wykonywany bash,
              w standardowym formacie GNU cpu-firma-system.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       MAPFILE
              Zmienna tablicowa (patrz Tablice poniżej)  tworzona  do  zatrzymania  tekstu  odczytywanego  przez
              wbudowane polecenie mapfile, gdy nie podano nazwy zmiennej.
       OLDPWD Poprzedni katalog roboczy ustawiony poleceniem cd.
       OPTARG Wartość  ostatniego,  będącego  opcją,  argumentu przetworzonego przez wbudowane polecenie getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OPTIND Numer (indeks) następnego argumentu, jaki ma zostać przetworzony przez wbudowane polecenie getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OSTYPE Automatycznie ustawiane na łańcuch opisujący system operacyjny, w  którym  jest  wykonywany  bash.
              Wartość domyślna zależy od systemu.
       PIPESTATUS
              Zmienna  tablicowa  (zobacz  Tablice  poniżej)  zwierająca  listę  kodów  zakończenia z procesów w
              ostatnio wykonywanym potoku pierwszoplanowym (który może zawierać pojedyncze polecenie).
       PPID   Identyfikator procesu macierzystego powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       PWD    Bieżący katalog roboczy, ustawiony poleceniem cd.
       RANDOM Za każdym razem, gdy następuje odwołanie do  tego  parametru,  generowana  jest  całkowita  liczba
              losowa  z zakresu od 0 do 32767. Sekwencję liczb losowych można zainicjować przypisując wartość do
              RANDOM.  Jeżeli RANDOM jest unieważniona, to traci swe specjalne właściwości,  nawet  jeżeli  jest
              następnie ponownie ustawiona.
       READLINE_LINE
              Zawartość  bufora  wiersza  realine,  do  użycia  z  "bind  -x" (patrz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI
              poniżej).
       READLINE_POINT
              Pozycja punktu wprowadzania w buforze wiersza readline, do użycia z  "bind  -x"  (patrz  WBUDOWANE
              POLECENIA POWŁOKI poniżej).
       REPLY  Ustawiona  na  wiersz  wejścia  odczytany wbudowanym poleceniem read jeśli nie podano żadnych jego
              argumentów.
       SECONDS
              Każdorazowo, gdy występuje odwołanie  do  tego  parametru,  zwracana  jest  liczba  sekund,  jakie
              upłynęły  od wywołania powłoki. Jeżeli do SECONDS zostanie przypisana wartość, to wartość zwracana
              przez kolejne odwołania jest równa liczbie sekund od czasu przypisania  plus  przypisana  wartość.
              Jeżeli  SECONDS jest unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie
              ponownie ustawione.
       SHELLOPTS
              Lista, rozdzielonych dwukropkami, włączonych opcji  powłoki.  Każde  słowo  listy  jest  poprawnym
              argumentem  opcji -o wbudowanego polecenia set (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej). Opcje
              pojawiające się w SHELLOPTS to te, które są zgłaszane jako włączone  (on)  przez  set  -o.   Jeśli
              zmienna  ta  istnieje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda z opcji powłoki występująca
              na tej liście zostanie włączona przed odczytem jakichkolwiek plików startowych.  Jest  to  zmienna
              tylko do odczytu.
       SHLVL  Inkrementowana każdorazowo, gdy uruchamiane jest kolejne wystąpienie bash.
       UID    Interpretowane  jako  identyfikator  bieżącego  użytkownika, inicjowane przy uruchamianiu powłoki.
              Zmienna ta jest tylko do odczytu.

       Poniższe zmienne są używane przez powłokę. W niektórych przypadkach bash przypisuje im domyślne wartości;
       przypadki te są odnotowane niżej.

       BASH_ENV
              Jeżeli parametr ten jest ustawiony  podczas  wykonywania  przez  bash  skryptu,  to  jego  wartość
              interpretowana  jest  jako  nazwa  pliku  zawierającego  polecenia do zainicjowania powłoki, jak w
              ~/.bashrc.  Wartość BASH_ENV podlega interpretacji  parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń  i
              interpretacjom  wyrażeń arytmetycznych przed interpretacją jej jako nazwy pliku.  Zmienna PATH nie
              jest używana do znalezienia pliku o powstałej w ten sposób nazwie.
       BASH_XTRACEFD
              Jeśli ustawiono liczbę całkowitą odpowiadającą poprawnemu deskryptorowi  pliku,  to  bash  zapisze
              wyjście  stosu  wygenerowane  gdy set -x jest włączone do tego deskryptora pliku. Deskryptor pliku
              jest zamykany gdy BASH_XTRACEFD jest  usuwana  lub  przy  przypisaniu  nowej  wartości.  Usunięcie
              BASH_XTRACEFD  lub przypisanie jej łańcucha pustego powoduje wysłanie stosu na standardowe wyjście
              błędów. Proszę zauważyć, że ustawienie BASH_XTRACEFD na 2 (deskryptor  pliku  wyjścia  błędów),  a
              następnie usunięcie jej spowoduje zamknięcie standardowego wyjścia błędów.
       CDPATH Ścieżka  wyszukiwania  dla  polecenia  cd.   Jest  to lista rozdzielonych dwukropkami katalogów, w
              których powłoka szuka katalogów docelowych podanych przez  polecenie  cd.   Przykładową  wartością
              jest ".:~:/usr".
       COLUMNS
              Używana przez polecenie wbudowane select do wyznaczenia szerokości terminala przy wypisywaniu list
              wyboru. Ustawiana automatycznie po otrzymaniu SIGWINCH.
       COMPREPLY
              Zmienna  tablicowa,  z  której  bash  czyta  możliwe  uzupełnienia  tworzone przez funkcję powłoki
              wywołaną przez usługę programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       EMACS  Gdy bash znajdzie opisywaną  zmienną  w  środowisku  podczas  uruchamiania  powłoki,  z  wartością
              ustawioną  na  "t",  to  przyjmuje,  że  powłoka  działa w buforze powłoki Emacsa i wyłącza edycję
              wiersza.
       ENV    Podobnie jak BASH_ENV; używana gdy powłoka jest wywołana w trybie POSIX.
       FCEDIT Domyślny edytor dla wbudowanego polecenia fc.
       FIGNORE
              Lista rozdzielonych dwukropkami przyrostków, jakie mają być ignorowane podczas  uzupełniania  nazw
              plików  (zobacz READLINE poniżej).  Nazwa pliku o przyrostku pasującym do jednej z pozycji FIGNORE
              wyłączana jest z listy dopasowanych nazw plików.  Przykładową  wartością  jest  ".o:~"  (cytowanie
              jest niezbędne przy przypisywaniu do tej zmiennej wartości zawierającej tyldy).
       FUNCNEST
              Gdy   jest   ustawiona  na  wartość  numeryczną  większą  od  zera,  definiuje  maksymalny  poziom
              zagnieżdżenia  funkcji.  Wywołania  funkcji  przekraczające  określony  poziom   będą   powodowały
              przerwanie bieżącego polecenia.
       GLOBIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wzorców  definiujących  zestaw  nazw  plików,  jakie  mają  być
              ignorowane podczas rozwijania nazw plików.  Jeżeli plik pasujący  do  wzorca  rozwijającego  nazwę
              ścieżkową  pasuje  również  do  któregoś  z  wzorców  w  GLOBIGNORE,  to  jest  on usuwany z listy
              dopasowanych.
       HISTCONTROL
              Lista rozdzielonych dwukropkami wartości, określającymi  sposób  zapisywania  w  liście  historii.
              Jeżeli  posiada  wartość  ignorespace,  to  wiersze  rozpoczynające  się  od  znaku  spacji nie są
              wprowadzane do listy historii. Jeśli posiada wartość ignoredups, to wiersze pasujące do ostatniego
              wiersza historii nie  są  wprowadzane.  Wartość  ignoreboth  łączy  obie  te  możliwości.  Wartość
              erasedups   powoduje  usunięcie  z  historii  wszystkich  wcześniejszych  wierszy,  pasujących  do
              bieżącego, przed zapisaniem listy. Wszystkie wartości poza  wymienionymi  powyżej  są  ignorowane.
              Jeśli  zmienna  ta  nie  jest zdefiniowana lub ma wartość inną od powyższych, to wszystkie wiersze
              przeczytane przez analizator składni zachowywane są  w  liście  historii,  stosownie  do  wartości
              HISTIGNORE.  Drugi  i  kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są sprawdzane i są
              dodawane do historii bez względu na wartość HISTCONTROL.
       HISTFILE
              Nazwa pliku, w którym zachowywana jest historia  poleceń  (zobacz  HISTORIA  poniżej).   Wartością
              domyślną  jest  ~/.bash_history.  Jeśli  ustawienie  tej  zmiennej zostanie skasowane, to historia
              poleceń nie będzie zachowana po zakończeniu pracy powłoki interaktywnej.
       HISTFILESIZE
              Maksymalna liczba wierszy zawartych w pliku historii. Podczas przypisywania wartości tej zmiennej,
              jeżeli jest to niezbędne, plik historii  jest  obcinany  tak,  by  nie  zawierał  więcej  wierszy.
              Domyślną wartością jest 500.  Plik historii jest także obcinany do tego rozmiaru po zapisaniu go w
              czasie kończenia pracy przez powłokę interaktywną.
       HISTIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wzorców służących do decydowania, jakie wiersze poleceń powinny
              być zachowane w liście historii. Każdy z wzorców zakotwiczony jest  na  początku  wiersza  i  musi
              pasować  do całego wiersza (nie jest dodawane żadne niejawne `*'). Każdy z wzorców sprawdzany jest
              z bieżącym wierszem po wykonaniu kontroli określonych przez HISTCONTROL.  Oprócz  zwykłych  znaków
              dopasowywania  wzorców  używanych przez powłokę, `&' dopasowuje poprzedni wiersz historii. Literał
              `&' można uzyskać poprzedzając go odwrotnym ukośnikiem; odwrotny ukośnik jest usuwany przed  próbą
              dopasowania.  Druga  i kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są sprawdzane i są
              dodawane do historii bez względu na wartość HISTIGNORE.
       HISTSIZE
              Liczba poleceń do zapamiętania w historii poleceń (zobacz HISTORIA poniżej).   Wartością  domyślną
              jest 500.
       HISTTIMEFORMAT
              Gdy  ta  zmienna  jest  ustawiona  i nie jest pusta, jej wartość jest użyta jak format łańcucha do
              strftime(3),  w  celu  wyświetlenia  pieczątki  czasowej  związanej  z  każdym  wpisem   historii,
              wyświetlanym  przez  wbudowane polecenie history. Gdy zmienna jest ustawiona, pieczątki czasowe są
              zapisywane do pliku historii, dzięki czemu mogą być zachowywane między  sesjami  powłoki.  Używany
              jest  wówczas  znak  komentarza  historii,  aby  odróżnić pieczątki czasowe od pozostałych wierszy
              historii.
       HOME   Katalog domowy bieżącego użytkownika; domyślny argument  wbudowanego  polecenia  cd.  Wartość  tej
              zmiennej wykorzystywana jest też przy wykonywaniu interpretacji tyld.
       HOSTFILE
              Zawiera  nazwę  pliku  o  tym samym formacie co /etc/hosts który powinien być czytany, gdy powłoka
              potrzebuje uzupełnić nazwę  hosta.   Listę  możliwych  uzupełnień  można  zmieniać  podczas  pracy
              powłoki. Następnym razem, gdy wykonywana jest próba uzupełnienia nazwy hosta bash dodaje zawartość
              nowego  pliku do już istniejącej listy.  Jeżeli HOSTFILE jest ustawione, ale nie posiada wartości,
              bash usiłuje uzyskać listę możliwych uzupełnień nazw hostów czytając /etc/hosts Gdy HOSTFILE  jest
              unieważniane, lista hostów jest czyszczona.
       IFS    Wewnętrzny   Separator   Pól   (Internal   Field  Separator)  używany  do  podziału  na  słowa  po
              interpretacjach i dzieleniu  wierszy  na  słowa  we  wbudowanym  poleceniu  read.   Jego  domyślną
              wartością jest ,,<spacja><tabulacja><nowalinia>”.
       IGNOREEOF
              Steruje  działaniem  powłoki interaktywnej przy otrzymaniu przez nią znaku EOF jako jedynego znaku
              wejścia. Jeżeli jest ustawiona, to jej wartość jest liczbą kolejnych znaków EOF  jakie  muszą  być
              wpisane  jako  pierwsze  znaki  wiersza  wprowadzania  przed zakończeniem pracy przez bash.  Jeśli
              zmienna ta istnieje, ale nie zawiera wartości  numerycznej  lub  nie  ma  wartości,  to  wartością
              domyślną jest 10. Jeżeli nie istnieje, to EOF wskazuje powłoce koniec wprowadzanych danych.
       INPUTRC
              Nazwa  pliku  startowego  dla  readline,  unieważniająca domyślny plik ~/.inputrc (zobacz READLINE
              poniżej).
       LANG   Służy do wyznaczania kategorii locale dla wszystkich kategorii nie wyszczególnionych przez zmienne
              rozpoczynające się od znaków LC_.
       LC_ALL Zmienna ta unieważnia wartość LANG  i  wszelkich  innych  zmiennych  LC_  określających  kategorie
              locale.
       LC_COLLATE
              Ta  zmienna  wyznacza  kolejność (collation order) używaną przy sortowaniu wyników rozwijania nazw
              plików, decyduje też  o  zachowaniu  wielu  wyrażeń,  klas  równoważnych  i  sekwencje  sortowania
              (collating sequences) w rozwijaniu nazw plików i dopasowywaniu wzorców.
       LC_CTYPE
              Ta  zmienna  decyduje o interpretacji znaków i zachowaniu się klas znaków wewnątrz rozwijania nazw
              plików i dopasowywania wzorców.
       LC_MESSAGES
              Ta zmienna decyduje o ustawieniu locale używanym do tłumaczenia  ujętych  w  cudzysłowy  łańcuchów
              poprzedzonych znakiem $.
       LC_NUMERIC
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania liczb.
       LINES  Używana  przez  polecenie  wbudowane  select  do wyznaczenia długości kolumn przy wypisywaniu list
              wyboru.  Ustawiana automatycznie po otrzymaniu SIGWINCH.
       MAIL   Jeżeli parametrowi temu jest przypisana nazwa pliku, a nie jest  ustawiona  zmienna  MAILPATH,  to
              bash informuje użytkownika o nadejściu poczty do podanego pliku lub katalogu w formacie Maildir.
       MAILCHECK
              Określa  jak często (w sekundach) bash sprawdza pocztę. Domyślnie jest to 60 sekund. Gdy nadchodzi
              pora sprawdzenia poczty, powłoka wykonuje to przed wyświetleniem głównej zachęty.   Jeśli  zmienna
              ta  nie  jest  ustawiona  lub  jest  ustawiona na wartość nie większą od zera lub zero, to powłoka
              wyłącza sprawdzanie poczty.
       MAILPATH
              Lista rozdzielonych dwukropkami nazw plików, w  jakich  ma  być  sprawdzana  poczta.  Można  podać
              komunikat,  jaki  ma  zostać wyświetlony, gdy do danego pliku przybędzie wiadomość pocztowa, przez
              oddzielenie nazwy pliku od komunikatu znakiem '?'.  Użyte w tekście komunikatu, $_  interpretowane
              jest jako nazwa bieżącego pliku pocztowego.  Przykład:
              MAILPATH='/var/mail/bfox?"You have mail":~/shell-mail?"$_ has mail!"'
              Bash  zapewnia  tej  zmiennej wartość domyślną, ale położenie plików pocztowych użytkownika, jakim
              się posługuje zależy od systemu (np. /var/mail/$USER).
       OPTERR Jeżeli ustawiono na wartość 1, bash wyświetla komunikaty o błędach  generowanych  przez  wbudowane
              polecenie  getopts  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej).  OPTERR inicjowane jest na 1
              każdorazowo, gdy wywoływana jest powłoka lub wykonywany jest skrypt powłoki.
       PATH   Ścieżka wyszukiwania poleceń. Jest to lista rozdzielanych dwukropkami katalogów, w których powłoka
              szuka poleceń (zobacz WYKONYWANIE  POLECEŃ  poniżej).  Nazwa  katalogu  zerowej  długości  (pusta)
              oznacza katalog bieżący. Pusty katalog można podać jako dwa złączone dwukropki lub początkowy albo
              końcowy  dwukropek.  Domyślna  ścieżka  zależy  od  systemu  i ustawiana jest przez administratora
              instalującego              bash.               Powszechną              wartością              jest
              ``/usr/gnu/bin:/usr/local/bin:/usr/ucb:/bin:/usr/bin''.
       POSIXLY_CORRECT
              Jeśli podczas uruchamiania bash w środowisku istnieje ta zmienna, to powłoka przed odczytem plików
              startowych wchodzi w tryb posix, tak jakby przy jej wywołaniu podano opcję --posix.  Jeśli zmienna
              ta zostanie ustawiona podczas pracy powłoki, to bash włącza tryb posix, tak jakby zostało wykonane
              polecenie set -o posix

       PROMPT_COMMAND
              Jeżeli  jest  ustawiona,  to  jej  wartość  jest  wykonywana jako polecenie przed każdym wysłaniem
              zachęty głównej.
       PROMPT_DIRTRIM
              Gdy jest ustawiona na liczbę większa od zera, jej wartość jest używana  jako  liczba  początkowych
              składowych  katalogów  do usunięcia podczas interpretowania sekwencji specjalnych łańcucha zachęty
              \w i \W (patrz poniżej ZACHĘTA POWŁOKI). Usuwane znaki są zastępowane wielokropkiem.
       PS1    Wartość tego parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA)  i używana jako główny łańcuch
              zachęty. Jego wartością domyślną jest "\s-\v\$ ".
       PS2    Wartość tego parametru jest interpretowana jak PS1  i  używana  jako  wtórny  (secondary)  łańcuch
              zachęty. Domyślnie jest to "> ".
       PS3    Wartość tego parametru służy jako zachęta w poleceniu select (zobacz powyżej GRAMATYKA POWŁOKI).
       PS4    Wartość  tego  parametru  interpretowana  jest  jak  PS1  i  wypisywana  przed  każdym  poleceniem
              wyświetlanym przez bash podczas śledzenia wykonywania.   Pierwszy  znak  PS4,  w  razie  potrzeby,
              powtarzany jest wielokrotnie, by wskazać wiele poziomów zagnieżdżenia.  Domyślnie jest to "+ ".
       SHELL  Pełna  ścieżka  powłoki  jest przechowywana w tej zmiennej środowiskowej. Jeśli nie jest ustawiona
              podczas uruchamiania powłoki, bash przypisuje jej wartość  pełnej  ścieżki  powłoki  zgłoszeniowej
              bieżącego użytkownika.
       TIMEFORMAT
              Wartość  tego  parametru  służy  jako  łańcuch  formatu określającego, jak powinna być wyświetlana
              informacja o czasach dla  potoków  poprzedzonych  słowem  zastrzeżonym  time.  Znak  %  rozpoczyna
              sekwencję  specjalną,  która jest interpretowana jako wartość czasu lub inna informacja. Sekwencje
              specjalne i ich znaczenie są następujące; nawiasy kwadratowe opisują części opcjonalne.
              %%        Dosłowny znak %.
              %[p][l]R  Czas, jaki upłynął, w sekundach.
              %[p][l]U  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie użytkownika.
              %[p][l]S  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie systemowym.
              %P        Procent wykorzystania CPU, liczony jako (%U + %S) / %R.

              Opcjonalne p jest cyfrą określającą dokładność  (precision),  liczbę  cyfr  ułamkowych  po  kropce
              dziesiętnej.   Wartość  zero  powoduje,  że nie będzie wyświetlana ani kropka dziesiętna ani część
              ułamkowa.  Mogą być podane co najwyżej trzy miejsca po kropce dziesiętnej; wartości p większe od 3
              zmieniane są na 3.  Jeżeli nie podano p, to używana jest wartość 3.

              Opcjonalne l określa dłuższy (longer) format wyników, zawierający minuty, w postaci MMmSS.FFs.   O
              tym, czy występuje ułamkowa część sekund decyduje wartość p.

              Jeżeli   zmienna   ta   nie   jest  ustawiona,  to  bash  działa  tak,  jakby  miała  ona  wartość
              $'\nreal\t%3lR\nuser\t%3lU\nsys%3lS'. Jeżeli  jej  wartością  jest  pusty  łańcuch,  to  nie  jest
              wyświetlana  żadna  informacja o czasach (timing).  Podczas wyświetlania łańcucha formatu dodawany
              jest kończący znak nowej linii.
       TMOUT  Jeśli ustawione na wartość większą od zera,  to  TMOUT  jest  interpretowane  jako  domyślny  czas
              oczekiwania  wbudowanego  read. Polecenie select kończy się, jeśli dane nie zostaną wprowadzone po
              liczbie TMOUT sekund, jeżeli wejście pochodzi z  terminala.  W  przypadku  powłok  interaktywnych,
              wartość  jest  interpretowana jako liczba sekund określającą czas, przez jaki powłoka ma czekać na
              wprowadzenie danych po wyświetleniu głównej zachęty. Bash kończy pracę po  odczekaniu  tego  czasu
              jeśli dane nie pojawiły się.
       TMPDIR Jeśli jest ustawiona, bash używa jej wartości jako nazwy katalogu w którym tworzy pliki tymczasowe
              do użytku powłoki.
       auto_resume
              Zmienna  ta  steruje sposobem interakcji powłoki z użytkownikiem i sposobem kontroli zadań. Jeżeli
              jest ustawiona, to jednowyrazowe polecenia proste bez przekierowań traktowane są  jako  aspirujące
              do wznowienia istniejącego zatrzymanego zadania. Nie pozwala się na żadną dwuznaczność; jeśli jest
              więcej  niż  jedno  zadanie  rozpoczynające  się od wpisanego łańcucha, wybierane jest zadanie, do
              którego ostatnio sięgano.  Nazwa zatrzymanego zadania, w tym  kontekście,  jest  wierszem  poleceń
              użytym  do  jego  uruchomienia.   Jeśli  posiada  wartość  exact,  to  podany łańcuch musi pasować
              dokładnie do nazwy zatrzymanego zadania; Jeśli jest ustawione  na  substring,  to  podany  łańcuch
              powinien   pasować   do  podłańcucha  nazwy  zatrzymanego  zadania.   Wartość  substring  zapewnia
              funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %?  (zobacz  STEROWANIE  ZADANIAMI  poniżej).
              Jeśli ustawiono inną wartość, to podany łańcuch musi być przedrostkiem nazwy zatrzymanego zadania;
              zapewnia to funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %.
       histchars
              Dwa  lub  trzy  znaki  sterujące  interpretacją  historii  i  podziałem na leksemy (zobacz poniżej
              INTERPRETACJA HISTORII).   Pierwszy  znak  jest  znakiem  interpretacji  historii,  sygnalizującym
              początek  interpretacji  historii,  zwykle  `!'.   Drugi znak jest znakiem szybkiego podstawiania,
              ("quick substitution"), służącym jako skrót do powtórnego  uruchamiania  poprzednio  wprowadzonego
              polecenia,  podstawiającym  w  poleceniu  jeden  łańcuch  za  inny.   Domyślnym  znakiem szybkiego
              podstawiania jest `^'.  Opcjonalny, trzeci znak  jest  znakiem  wskazującym,  że  pozostała  część
              wiersza,  w  którym  występuje  on jako pierwszy znak słowa, jest komentarzem.  Zwykle znakiem tym
              jest `#'. Znak komentarza historii powoduje, że dla pozostałych słów wiersza podstawianie historii
              jest pomijane.  Niekoniecznie  powoduje  to  traktowanie  reszty  wiersza  jako  komentarza  przez
              analizator składni powłoki.

   Tablice
       Bash  udostępnia  indeksowane  i  asocjacyjne  zmienne tablicowe jednowymiarowe. Jako tablica może zostać
       użyta dowolna zmienna; wbudowane declare jawnie zadeklaruje tablicę. Nie ma maksymalnego rozmiaru tablic,
       ani wymagania, by wszystkie jej elementy były indeksowane czy przypisywane w  sposób  ciągły.  Do  tablic
       indeksowanych  można  się odwołać przy pomocy liczb całkowitych (w tym wyrażeń arytmetycznych), począwszy
       od zera; natomiast tablice asocjacyjne używają konkretnych łańcuchów.

       Tablica indeksowana tworzona jest automatycznie jeśli wykonywane jest  przypisanie  do  jakiejś  zmiennej
       przy   pomocy   składni   nazwa[wskaźnik]=wartość.   Wskaźnik  tablicy  traktowany  jest  jako  wyrażenie
       arytmetyczne, które musi po interpretacji dać liczbę. Jeśli wskaźnik da po interpretacji liczbę  mniejszą
       od zera, to jest używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik -1 odnosi
       się  więc do ostatniego elementu tablicy). Chcąc jawnie zadeklarować tablicę indeksowaną, użyj declare -a
       nazwa (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  declare -a nazwa[wskaźnik] jest również akceptowane;
       wskaźnik jest wówczas ignorowany.

       Tablice asocjacyjne są tworzone za pomocą konstrukcji declare -A nazwa.

       Atrybuty mogą być podane do zmiennej tablicy przy użyciu declare i readonly. Każdy z atrybutów  stosowany
       jest do wszystkich elementów tablicy.

       Przypisania  do  tablic  wykonywane  są  przy  pomocy  przypisań  złożonych  postaci  nazwa=(wartość1 ...
       wartośćn), gdzie każda  wartość  ma  postać  [wskaźnik]=łańcuch.  Przypisania  tablic  indeksowanych  nie
       wymagają  nawiasu  kwadratowego i wskaźnika. Jeżeli podano opcjonalne nawiasy i wskaźnik, to wartość jest
       przypisywana wskazanemu elementowi tablicy indeksowanej; w przeciwnym wypadku wartość  przypisywana  jest
       elementowi o indeksie o jeden większym od ostatniego elementu z przypisaną wartością. Indeks jest liczony
       od zera.

       Przy przypisywaniu do tablicy asocjacyjnej konieczne jest podanie wskaźnika.

       Składnia ta jest akceptowana także przez wbudowane declare. Przypisania do pojedynczych elementów tablicy
       można wykonywać przy pomocy składni nazwa[wskaźnik]=wartość wprowadzonej powyżej.

       Do  elementu  tablicy  można  odwoływać  się używając ${nazwa[wskaźnik]}. Nawiasy są wymagane, by uniknąć
       konfliktów z rozwijaniem nazw plików. Jeśli wskaźnikiem jest @ lub *, to  powyższe  słowo  interpretowane
       jest  jako  wszystkie  elementy  nazwy.   Wskaźniki  te  różnią  się tylko wtedy, gdy słowo pojawia się w
       cudzysłowach.  Jeśli słowo ujęto w cudzysłowy, to ${nazwa[*]} interpretowane jest jako pojedyncze słowo o
       wartości wszystkich elementów tablicy  rozdzielonych  pierwszym  znakiem  zmiennej  specjalnej  IFS,  zaś
       ${nazwa[@]}  interpretuje  każdy z elementów nazwa jako odrębne słowo. Jeśli brak jest elementów tablicy,
       to ${nazwa[@]} interpretowane jest jako  nic.  Jeśli  wewnątrz  słowa  zachodzi  interpretacja  (ujęta  w
       cudzysłowy),  to  pierwszy  zinterpretowany  parametr  jest  łączony  z  początkiem oryginalnego słowa, a
       interpretacja ostatniego  parametru  jest  łączona  z  końcem  oryginalnego  słowa.  Jest  to  zachowanie
       analogiczne  do  interpretacji  parametrów  specjalnych  *  i  @  (zobacz  powyżej  Parametry specjalne).
       ${#nazwa[wskaźnik]} interpretowane jest jako długość ${nazwa[wskaźnik]}. Jeśli wskaźnikiem jest * lub  @,
       to  interpretacją  jest  liczba  elementów  w tablicy. Odwoływania się do zmiennej tablicowej bez podania
       wskaźnika jest równoważne odwołaniu do elementu numer zero.

       Zmienna tablicowa jest ustawiona, jeśli do wskaźnika przypisano  wartość.  Łańcuch  pusty  jest  poprawną
       wartością.

       Do  niszczenia  tablic  służy wbudowane polecenie unset.  unset nazwa[wskaźnik] niszczy element tablicy o
       indeksie wskaźnik. Konieczne jest zachowanie wzmożonej uwagi, aby zapobiec niechcianym skutkom rozwijania
       nazw plików.  Polecenie  unset  nazwa,  gdzie  nazwa  jest  tablicą,  lub  unset  nazwa[wskaźnik],  gdzie
       wskaźnikiem jest * lub @, usuwa całą tablicę.

       Każde  z  wbudowanych  declare,  local i readonly akceptuje opcję -a do określania tablic indeksowanych i
       opcję -A do określania tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie opcje, to pierwszeństwo ma  -A.  Polecenie
       read  akceptuje opcję -a do przypisywania tablicy listy słów przeczytanych ze standardowego wejścia.  set
       i declare wyświetlają wartości tablicowe w sposób umożliwiający ponowne ich użycie w przypisaniach.

INTERPRETACJA

       Interpretacja wykonywana jest na wierszu poleceń po jego podziale na  słowa.   Istnieje  siedem  rodzajów
       wykonywanych   interpretacji:   interpretacja  nawiasów  (brace  expansion),  interpretacja  tyld  (tilde
       expansion), podstawianie  parametrów  i  interpretacja  zmiennych  (parameter  and  variable  expansion),
       podstawienie  wyników  poleceń  (command  substitution), interpretacja wyrażeń arytmetycznych (arithmetic
       expansion), podział na słowa (word splitting)  i rozwinięcie nazw plików (pathname expansion).

       Kolejność  interpretacji:  interpretacja   nawiasów,   interpretacja   tyld,   podstawianie   parametrów,
       interpretacja  zmiennych  i wyrażeń arytmetycznych i podstawianie wyników poleceń (wykonywane od lewej do
       prawej), podział na słowa i rozwijanie nazw ścieżek.

       Na systemach potrafiących to obsłużyć, istnieje dodatkowa dostępna  interpretacja:  podstawienie  wyników
       procesów (process substitution).

       Tylko  interpretacja  nawiasów,  dzielenie  na  słowa  i rozwinięcie nazw plików mogą zmienić liczbę słów
       interpretowanego wyrażenia; pozostałe  interpretacje  rozwijają  pojedyncze  słowo  w  pojedyncze  słowo.
       Jedynymi wyjątkami są interpretacje "$@" i "${nazwa[@]}" wyjaśnione powyżej (zobacz PARAMETRY).

   Interpretacja nawiasów
       Interpretacja nawiasów jest mechanizmem, przez który mogą być generowane dowolne łańcuchy.  Mechanizm ten
       przypomina  rozwinięcia  nazw plików, ale generowane nazwy plików nie muszą określać plików istniejących.
       Wzorce, mające podlegać interpretacji nawiasów mają postać opcjonalnej  preambuły,  po  której  występują
       serie  separowanych  przecinkami  łańcuchów  pomiędzy  parą  nawiasów  klamrowych,  po  których następuje
       opcjonalny dopisek (postscript).  Preambuła stanowi przedrostek  dla  każdego  z  łańcuchów  zawartych  w
       nawiasach, a dopisek dodawany jest do każdego łańcucha wynikowego, przy interpretacji od lewej do prawej.

       Interpretacja nawiasów może być zagnieżdżana. Wyniki każdego zinterpretowanego łańcucha nie są sortowane;
       zachowywana  jest  kolejność od lewej do prawej. Na przykład, a{d,c,b}e interpretowane jest jako "ade ace
       abe".

       Sekwencja wyrażeń przyjmuje postać {x..y[..krok]}, gdzie  x  i  y  są  albo  liczbami  całkowitymi,  albo
       pojedynczymi  znakami,  a  opcjonalny  krok  jest  liczbą  całkowitą.  Gdy podane są liczby całkowite, to
       wyrażenie jest rozwijane do  wszystkich  liczb  pomiędzy  x  i  y  (włącznie).  Podane  liczby  mogą  być
       poprzedzone  0,  które  wymusza identyczną szerokość każdej z wynikowych liczb. Gdy x lub y zaczynają się
       zerem, to powłoka próbuje wymusić utworzenie liczb zawierających tę samą  liczbę  cyfr,  uzupełniając  je
       zerami  tam,  gdzie  zachodzi  taka  potrzeba.  Gdy  podano znaki, wyrażenie jest rozwijane do wszystkich
       znaków, znajdujących się leksykalnie pomiędzy x a y (włącznie). Proszę odnotować, że x i y muszą być tego
       samego typu. Gdy podano krok, to jest  on  używany  jako  różnica  pomiędzy  poszczególnymi  wynikami.  W
       zależności od podanych wartości, domyślnym krokiem jest 1 lub -1.

       Interpretacja  nawiasów  wykonywana  jest  przed  innymi  rodzajami  interpretacji,  a znaki o specjalnym
       znaczeniu dla innych interpretacji są zachowywane w wyniku. Jest ściśle tekstowa. Bash nie stosuje żadnej
       interpretacji składniowej do kontekstu interpretacji czy tekstu pomiędzy nawiasami.

       Poprawnie zbudowana interpretacja nawiasów musi zawierać niecytowany nawias otwierający i zamykający i co
       najmniej jeden niecytowany przecinek.  Wszelkie  niepoprawnie  skonstruowane  interpretacje  nawiasów  są
       pozostawiane  bez  zmian.   {  lub  ,  można  cytować przy pomocy odwrotnego ukośnika, co chroni je przed
       przyjmowaniem za część wyrażenia nawiasowego.   Dla  uniknięcia  konfliktu  z  interpretacją  parametrów,
       łańcuch ${ nie jest traktowany jako spełniający warunki interpretacji nawiasów.

       Typowym  zastosowaniem  tej konstrukcji jest skrót, wtedy gdy wspólny przedrostek łańcuchów do utworzenia
       jest dłuższy niż w powyżej podanym przykładzie, np.:

              mkdir /usr/local/src/bash/{old,new,dist,bugs}
       lub
              chown root /usr/{ucb/{ex,edit},lib/{ex?.?*,how_ex}}

       Interpretacja nawiasów wprowadza niewielką niezgodność z historycznymi  wersjami  sh.   sh  nie  traktuje
       nawiasów  otwierających  i  zamykających  w  specjalny  sposób  gdy pojawiają się one jako część słowa, i
       zachowuje je w wyniku.  W bash konsekwencją interpretacji nawiasów jest usuwanie nawiasów  ze  słów.   Na
       przykład,  słowo  wprowadzone  do  sh jako plik{1,2} pojawi się w identycznej postaci na wyjściu. To samo
       słowo po interpretacji przez bash daje plik1 plik2.  Jeżeli pożądana jest ścisła zgodność z  sh,  uruchom
       bash  z  opcją  +B lub wyłącz interpretację nawiasów przy pomocy opcji +B polecenia set (zobacz WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Interpretacja tyldy
       Jeżeli słowo rozpoczyna się niecytowanym znakiem tyldy (`~'), to wszystkie znaki  poprzedzające  pierwszy
       niecytowany  ukośnik  (lub  wszystkie  znaki,  gdy  nie  ma  ukośnika)  uważane  są  za przedrostek tyldy
       (tilde-prefix).  Jeżeli żaden ze znaków w przedrostku tyldy nie jest cytowany, to jego znaki  następujące
       po  znaku  tyldy  traktowane są jako możliwa nazwa logowania (login name).  Jeśli ta nazwa logowania jest
       łańcuchem pustym, to tylda zastępowana jest wartością parametru  powłoki  HOME.   Jeżeli  HOME  nie  jest
       ustawione,  to  podstawiany jest za nie katalog domowy użytkownika uruchamiającego powłokę.  W przeciwnym
       wypadku, przedrostek tyldy zastępowany jest katalogiem domowym skojarzonym z określoną nazwą logowania.

       Jeśli przedrostkiem tyldy jest `~+',  to  jest  on  zastępowany  wartością  zmiennej  PWDpowłoki.   Jeśli
       przedrostkiem  tyldy  jest `~-', to jest on zastępowany wartością zmiennej powłoki OLDPWD, jeśli jest ona
       ustawiona.  Jeżeli występujące w przedrostku po tyldzie  znaki  składają  się  z  liczby  N,  opcjonalnie
       poprzedzonej  przez  `+'  lub  `-',  to  przedrostek  tyldy  zastępowany jest odpowiednim elementem stosu
       katalogów,  jaki  zostałby  wyświetlony  przez  wbudowane  dirs,  wywołane  z  przedrostkiem  tyldy  jako
       argumentem.   Jeżeli  w  przedrostku  tyldy  znaki  występujące  po  tyldzie  składają  się  z liczby bez
       początkowego `+' lub `-', to przyjmowane jest `+'.

       Jeśli nazwa logowania jest nieprawidłowa lub interpretacja tyldy nie  powiodła  się,  to  słowo  z  tyldą
       pozostaje niezmienione.

       Każde  z przypisań do zmiennej sprawdzane jest na obecność niecytowanych przedrostków tyldy występujących
       bezpośrednio po : lub =.  W tych przypadkach również jest wykonywana jest interpretacja tyldy.  Na skutek
       tego, można posługiwać się nazwami plików z tyldami w przypisaniach do PATH, MAILPATH i CDPATH, a powłoka
       przypisze zinterpretowaną wartość.

   Podstawianie parametrów
       Znak `$'  wprowadza  podstawianie  parametrów,  podstawianie  wyników  poleceń  i  interpretację  wyrażeń
       arytmetycznych.  Podlegająca  interpretacji nazwa parametru lub symbol mogą być ujęte w nawiasy klamrowe,
       które są opcjonalne, ale służą  do  ochrony  interpretowanej  zmiennej  przed  znakami,  jakie  występują
       bezpośrednio po niej, a które mogłyby zostać zinterpretowane jako część nazwy.

       Gdy  używane  są  nawiasy,  pasującym  nawiasem kończącym jest pierwszy `}', nie chroniony przez odwrotny
       ukośnik, nie znajdujący się wewnątrz cytowanego łańcucha ani  nie  osadzony  w  wyrażeniu  arytmetycznym,
       podstawieniu wyniku polecenia czy podstawieniu parametru.

       ${parametr}
              Podstawiana  jest wartość parametru. Nawiasy wymagane są gdy parametr jest parametrem pozycyjnym o
              więcej niż  jednej  cyfrze,  lub  gdy  po  parametrze  występuje  znak,  który  nie  powinien  być
              interpretowany jako część jego nazwy.

       Jeżeli  pierwszym  znakiem  parametru  jest  wykrzyknik,  to  rozpoczyna on poziom zagnieżdżenia zmiennej
       pośredniej.  Bash posługuje się wartością zmiennej utworzonej z reszty  parametru  jako  nazwą  zmiennej;
       zmienna  ta jest następnie interpretowana a w dalszym podstawianiu używana jest otrzymana wartość zamiast
       wartości samego parametru.  Znane jest to jako interpretacja pośrednia (indirect  expansion).   Wyjątkami
       są interpretacja ${!przedrostek*} i ${!nazwa[@]} opisane poniżej. Aby wprowadzić interpretację pośrednią,
       wykrzyknik musi występować bezpośrednio po lewym nawiasie klamrowym.

       W   każdym   z  poniższych  przypadków,  słowo  podlega  interpretacji  tyldy,  podstawianiu  parametrów,
       podstawianiu wyników poleceń i interpretacji wyrażeń arytmetycznych.

       Gdy nie  przeprowadza  interpretacji  podłańcuchów,  bash  sprawdza  czy  parametr  nie  jest  pusty  lub
       nieustawiony.   Pominięcie   dwukropka   skutkuje  sprawdzeniem  jedynie  tego,  czy  parametr  nie  jest
       nieustawiony.

       ${parametr:-słowo}
              Używa wartości domyślnych. Jeżeli parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  podstawiane  jest
              zinterpretowane słowo.  W przeciwnym razie, podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:=słowo}
              Przypisuje   wartości  domyślne.   Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  jest  mu
              przypisywane zinterpretowane słowo.  Następnie podstawiana jest wartość parametru.   Nie  można  w
              ten sposób przypisywać wartości parametrom pozycyjnym ani parametrom specjalnym.
       ${parametr:?słowo}
              Wyświetla  błąd  jeśli pusty lub nieustawiony.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty, to na
              standardowe wyjście błędów zapisywane jest zinterpretowane słowo (lub komunikat  o  takim  wyniku,
              jeśli  brak  słowa).  Jeśli powłoka nie jest interaktywna, to kończy pracę.  W przeciwnym wypadku,
              podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:+słowo}
              Używa wartości alternatywnej.  Jeżeli parametr jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  nic  nie  jest
              podstawiane, w przeciwnym razie podstawiane jest zinterpretowane słowo.
       ${parametr:przesunięcie}
       ${parametr:przesunięcie:długość}
              Interpretacja  podłańcuchów.   Interpretuje  co  najwyżej  długość  znaków parametru poczynając od
              znaków określonych  przez  przesunięcie.  Jeśli  pominięto  długość,  to  interpretuje  podłańcuch
              parametru   poczynając  od  znaku  określonego  przez  przesunięcie.  długość  i  przesunięcie  są
              wyrażeniami arytmetycznymi (zobacz OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH poniżej).  długość musi dawać
              w wyniku liczbę większą bądź równą zero.  Jeżeli przesunięcie daje w  wyniku  liczbę  mniejszą  od
              zera, a parametrem nie jest @ ani tablica indeksowana lub asocjacyjna, to uzyskana wartość używana
              jest  jako  offset  liczony od końca wartości parametru, zamiast liczby znaków, a interpretacją są
              znaki pomiędzy  dwoma  przesunięciami.   Jeżeli  parametrem  jest  @,  to  wynikiem  jest  długość
              parametrów pozycyjnych, począwszy od przesunięcia. Jeżeli parametr jest nazwą tablicy indeksowanej
              przez  @  lub *, to wynikiem jest długość członków tablicy począwszy od ${parametr[przesunięcie]}.
              Wartość ujemna jest interpretowana jako różnica w stosunku do maksymalnego indeksu  danej  tablicy
              powiększonym   o  jeden.  Interpretacja  podłańcucha  zastosowana  do  tablicy  asocjacyjnej  daje
              niezdefiniowane  wyniki.  Proszę  zwrócić  uwagę,  że  ujemne  przesunięcie  musi  być  oddzielone
              dwukropkiem  i  co  najmniej  jedną spacją, aby uniknąć pomylenia z interpretacją :-. Indeksowanie
              podłańcucha rozpoczyna się od zera, chyba że używane są parametry pozycyjne, wówczas  indeksowanie
              zaczyna  się  od  1.  Jeżeli  przesunięciem jest 0 oraz używane są parametry pozycyjne, to $0 jest
              dodawane jako przedrostek do listy.

       ${!przedrostek*}
       ${!przedrostek@}
              Nazywa pasujący przedrostek. Rozwija się w listę nazw tych zmiennych, których  nazwy  rozpoczynają
              się  od  przedrostka,  rozdzielonych  od  siebie  pierwszym znakiem zmiennej specjalnej IFS. Jeśli
              używane  jest  @,  a  interpretacja  jest  ujęta  w  cudzysłowy,  to  każda  nazwa  zmiennej  jest
              interpretowana jako oddzielne słowo.

       ${!nazwa[@]}
       ${!nazwa[*]}
              Lista  kluczy  z  tablicy.  Jeśli nazwa jest zmienną tablicową, jest rozwijana do listy wskaźników
              (kluczy) tablicowych przypisanych do nazwy. Jeśli nazwa nie jest tablicą, interpretowana  jest  do
              0,  jeśli  nazwa  jest  ustawiona  lub pozostaje pusta w przeciwnym wypadku. Gdy używane jest !, a
              interpretacja jest ujęta w cudzysłowy, każdy klucz jest rozwijany do oddzielnego słowa.

       ${#parametr}
              Długość parametru. Podstawiana jest długość, w znakach,  wartości  parametru.   Jeżeli  parametrem
              jest  * lub @, wartość podstawiana jest liczbą parametrów pozycyjnych.  Jeżeli parametr jest nazwą
              tablicy o indeksowanej przez * lub @, wartość podstawiana jest liczbą elementów tablicy.

       ${parametr#słowo}
       ${parametr##słowo}
              Usuwanie pasującego wzorca przedrostka. Słowo jest interpretowane tworząc wzorzec,  tak  samo  jak
              przy  rozwijaniu  nazw  plików.  Jeżeli wzorzec pasuje do początku wartości parametru, to wynikiem
              interpretacji jest zinterpretowana wartość parametru z usuniętym najkrótszym (przypadek ,,#”)  lub
              najdłuższym  (przypadek  ,,##”)  pasującym  wzorcem.   Jeżeli parametrem jest @ lub *, to operacja
              usunięcia  wzorca  stosowana  jest  do  każdego  po  kolei  parametru  pozycyjnego,  zaś  wynikiem
              interpretacji  jest powstała lista.  Jeśli parametr jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub
              *, to operacja usuwania wzorca jest przeprowadzana po  kolei  na  każdym  elemencie  tablicy,  zaś
              wynikiem interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr%słowo}
       ${parametr%%słowo}
              Usuwanie  pasującego  wzorca  przyrostka.  Słowo jest interpretowane tworząc wzorzec, tak samo jak
              przy rozwijaniu nazw plików. Jeżeli wzorzec pasuje do końcowej części zinterpretowanego parametru,
              wynikiem interpretacji jest zinterpretowana wartość parametru z usuniętym  najkrótszym  (przypadek
              ,,%”)  lub  najdłuższym  (przypadek  ,,%%”)  pasującym wzorcem. Jeżeli parametrem jest @ lub *, to
              operacja usunięcia wzorca stosowana jest do każdego po kolei parametru pozycyjnego,  zaś  wynikiem
              interpretacji  jest  powstała lista. Jeśli parametr jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub
              *, operacja usuwania wzorca jest przeprowadzana po kolei na każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem
              interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr/wzorzec/łańcuch}
              Zastępowanie wzorca.  Wzorzec jest interpretowany w identyczny  sposób  jak  to  ma  miejsce  przy
              rozwijaniu  nazw plików. Parametr jest rozwijany, a najdłuższe dopasowanie wzorca do jego wartości
              jest zastępowane łańcuchem. Jeśli wzorzec rozpoczyna się /, to  wszystkie  dopasowania  wzorca  są
              zastępowane  łańcuchem.  Normalnie,  zastępowane  jest  tylko  pierwsze dopasowanie. Jeśli wzorzec
              rozpoczyna się #, to musi pasować do początku zinterpretowanej wartości parametru.  Jeśli  zaczyna
              się  %,  musi  natomiast  pasować  do  końca  tej  wartości.  Jeśli  łańcuch jest pusty, wszystkie
              dopasowania wzorca są usuwane, a początkowy / wzorca może zostać pominięty. Jeśli parametrem  jest
              @  lub  *, to operacja podstawiania jest przeprowadzana na każdym parametrze pozycyjnym z kolei, a
              zinterpretowanym wynikiem jest powstała lista. Jeśli parametr jest  zmienną  tablicową,  w  której
              jako  indeks  podano @ lub *, to operacja podstawiania jest przeprowadzana na każdym jej wpisie po
              kolei, a zinterpretowanym wynikiem jest powstała lista.

       ${parametr^wzorzec}
       ${parametr^^wzorzec}
       ${parametr,wzorzec}
       ${parametr,,wzorzec}
              Modyfikacja wielkości znaków. Ta interpretacja  modyfikuje  wielkość  zawartych  liter  zgodnie  z
              parametrem.  Wzorzec  jest  interpretowany  w  taki  sposób,  jak czyni to rozwijanie nazw plików.
              Operator ^ konwertuje małe litery pasujące do wzorca na wielkie, operator , działa odwrotnie. ^^ i
              ,, konwertują każdy dopasowany znak interpretowanej wartości, natomiast ^ i ,  konwertują  jedynie
              jej  pierwszy  znak. Jeśli nie podano wzorca, to przyjmuje się za niego ?, co powoduje dopasowanie
              każdego znaku. Jeśli parametrem jest @ lub *, to operacja podstawiania stosowana jest  do  każdego
              po  kolei  parametru  pozycyjnego, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.  Jeśli parametr
              jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub *, operacja  podstawiania  jest  przeprowadzana  po
              kolei na każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

   Podstawianie wyników poleceń
       Podstawianie  wyników  poleceń  (command  substitution)  pozwala na zastępowanie nazwy polecenia wyjściem
       (wynikiem) z jego działania.  Posiada dwie postaci:

              $(polecenie)
       lub
              `polecenie`

       Bash wykonuje interpretację wykonując  polecenie  i  zastępując  podstawiane  polecenie  jego  utworzonym
       standardowym  wyjściem,  z usuniętymi końcowymi znakami nowej linii.  Zawarte wewnątrz wyniku znaki nowej
       linii nie są usuwane, ale mogą być usunięte podczas podziału na  słowa.   Podstawienie  wyniku  polecenia
       $(cat plik) można zastąpić równoważnym, ale szybszym $(< plik).

       Gdy używane jest podstawianie w starym stylu, z użyciem odwrotnych apostrofów, odwrotny ukośnik zachowuje
       swe znaczenie dosłowne, z wyjątkiem przypadków, gdy jest poprzedzony przez $, ` lub \.  Pierwszy odwrotny
       apostrof  (`)  nie  poprzedzony  odwrotnym  ukośnikiem  kończy  podstawianie  wyniku  polecenia.  Podczas
       posługiwania się postacią $(polecenie), polecenie tworzą wszystkie znaki pomiędzy  nawiasami;  żaden  nie
       jest traktowany specjalnie.

       Podstawianie wyników poleceń może być zagnieżdżane. W celu zagnieżdżenia postaci z odwrotnymi apostrofami
       zabezpiecz wewnętrzne przed interpretacją używając odwrotnych ukośników.

       Jeżeli  podstawianie  pojawia się wewnątrz cudzysłowów, to na wynikach nie jest przeprowadzany podział na
       słowa ani rozwinięcie nazw plików.

   Interpretacja wyrażeń arytmetycznych
       Interpretacja wyrażeń arytmetycznych pozwala na obliczanie wyrażeń arytmetycznych i podstawianie  wyniku.
       Format interpretacji arytmetycznej:

              $((wyrażenie))

       Stary format $[wyrażenie] jest przestarzały i zostanie usunięty w przyszłych wersjach basha.

       wyrażenie  traktowane  jest  tak, jakby było ujęte w cudzysłowy, ale cudzysłów wewnątrz nawiasów nie jest
       traktowany specjalnie.  Wszystkie tokeny w wyrażeniu podlegają  interpretacji  parametrów,  interpretacji
       łańcuchów,  podstawianiu  wyników  poleceń  i  usuwaniu  cudzysłowów.  Wyrażenia  arytmetyczne  mogą  być
       zagnieżdżane.

       Interpretacja przeprowadzana jest zgodnie z zasadami podanymi poniżej w sekcji  OBLICZENIA  ARYTMETYCZNE.
       Jeżeli  wyrażenie  jest  nieprawidłowe,  bash  wypisuje  komunikat  o niepowodzeniu i nie występuje żadne
       podstawienie.

   Podstawianie wyników procesów (Process substitution)
       Podstawianie wyników procesów obsługiwane jest na  systemach  obsługujących  potoki  nazwane  (FIFO)  lub
       metodę  /dev/fd  nazywania  otwartych  plików.  Przybiera ono postać <(lista) lub >(lista).  Proces lista
       uruchamiany jest z wejściem i wyjściem podłączonym do  FIFO  lub  jakiegoś  pliku  w  /dev/fd.  W  wyniku
       interpretacji  nazwa  tego pliku przesyłana jest jako argument bieżącego polecenia.  Jeżeli posłużono się
       postacią >(lista), zapis do pliku będzie stanowić  wejście  dla  listy.  Jeżeli  posłużono  się  postacią
       <(lista), plik przekazany jako argument powinien zostać odczytany w celu uzyskania wyjścia listy.

       Gdy jest to możliwe, podstawianie wyników procesu wykonywane jest równocześnie z interpretacją parametrów
       i zmiennych, podstawianiem wyników poleceń i interpretacją wyrażeń arytmetycznych.

   Podział na słowa
       Powłoka  przeszukuje  wyniki  interpretacji  parametrów,  podstawiania  poleceń  i  interpretacji wyrażeń
       arytmetycznych, które nie pojawiają się wewnątrz cudzysłowów, w celu przeprowadzenia podziału na słowa.

       Powłoka traktuje każdy znak IFS jak separator i w miejscu ich występowania dzieli na słowa wyniki  innych
       interpretacji.  Jeżeli IFS nie jest ustawione lub jego wartością jest dokładnie <spacja><tab><nowalinia>,
       wartość  domyślna,  to  sekwencje  składające  się ze <spacji>, <tabulatora> i <nowejlinii> na początku i
       końcu wyników poprzednich interpretacji są ignorowane, a do podziału na  słowa  służy  dowolna  sekwencja
       znaków IFS, jeżeli nie znajduje się na początku lub końcu.  Jeżeli IFS posiada wartość inną niż domyślna,
       to sekwencje białych znaków spacji i tabulacji są ignorowane na początku i końcu słowa, dopóki biały znak
       występuje  w  wartości  IFS (biały znak IFS).  Inne znaki w IFS nie będące białymi znakami IFS, łącznie z
       dowolnymi przyległymi białymi znakami IFS, ograniczają pole.  Sekwencja białych znaków IFS  jest  również
       traktowana jako ogranicznik.  Jeśli IFS jest łańcuchem pustym, to nie występuje podział na słowa.

       Jawnie  puste argumenty ("" lub '') są pozostawiane.  Niecytowane argumenty puste niejawnie, wynikające z
       interpretacji  parametrów  nie  posiadających  wartości,  są  usuwane.   Jeśli  parametr   bez   wartości
       interpretowany jest wewnątrz cudzysłowów, to wynikiem jest argument pusty i jest on zachowywany.

       Zauważ, że jeśli nie występuje interpretacja, to nie jest również wykonywany podział.

   Rozwijanie nazw plików (Pathname Expansion)
       Po  podziale na słowa, jeżeli nie ustawiona została opcja -f, przegląda każde słowo w poszukiwaniu znaków
       *, ? i [.  Jeśli pojawia się jeden  z  nich,  to  słowo  uważane  jest  za  wzorzec  i  zastępowane  jest
       posortowaną  alfabetycznie listą nazw plików pasujących do wzorca.  Jeżeli nie znaleziono pasujących nazw
       a wyłączona jest opcja nullglob  powłoki,  słowo  pozostawiane  jest  bez  zmian.  Jeżeli  nullglob  jest
       włączone,  a nie znaleziono dopasowań, to słowo jest usuwane. Jeśli ustawiona jest opcja failglob powłoki
       i nie znaleziono dopasowań, to wyświetlany jest komunikat o błędzie, a  polecenie  nie  jest  wykonywane.
       Jeżeli  włączona  jest  opcja  nocaseglob  powłoki, to dopasowywanie wzorca wykonywane jest bez zwracania
       uwagi na wielkość liter. Proszę zwrócić uwagę, ze gdy użyte  są  wyrażenia  zakresowe,  takie  jak  [a-z]
       (patrz  niżej),  mogą  również  zostać  uwzględnione  litery  innej wielkości, w zależności od ustawienia
       LC_COLLATE. Gdy do rozwinięcia nazw  plików  używa  się  wzorca,  to  znak  "."  na  początku  nazwy  lub
       bezpośrednio  po  ukośniku  musi  zostać  dopasowany dosłownie, chyba że ustawiono opcję dotglob powłoki.
       Podczas dopasowywania nazwy pliku znak ukośnika musi zawsze zostać dopasowany dosłownie.   W  pozostałych
       przypadkach,  kropka  ".  nie  jest  traktowana specjalnie.  Zobacz poniżej opis shopt w sekcji WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz omówienie opcji powłoki nocaseglob, nullglob, failglob i dotglob.

       Do ograniczenia zestawu nazw plików pasujących do wzorca można wykorzystać  zmienną  powłoki  GLOBIGNORE.
       Jeżeli GLOBIGNORE jest ustawione, każda z pasujących nazw plików pasująca również do jednego ze wzorców w
       GLOBIGNORE  jest  usuwana  z  listy  dopasowań.   Nazwy plików "." i ".." są zawsze ignorowane, nawet gdy
       GLOBIGNORE jest ustawione. Jednakże, ustawienie GLOBIGNORE skutkuje włączeniem opcji dotglob, tak że będą
       dopasowywane wszystkie inne nazwy  plików  rozpoczynające  się  od  kropki.   W  celu  uzyskania  starego
       zachowania,  ignorującego  nazwy  zaczynające się ".", jednym ze wzorców w GLOBIGNORE należy zrobić ".*".
       Opcja dotglob jest wyłączana, gdy kasowane jest GLOBIGNORE.

       Dopasowanie wzorca

       Każdy znak pojawiający się we wzorcu, różny od specjalnych znaków wzorca  opisanych  poniżej,  dopasowuje
       sam  siebie.  Znak  NUL nie może wystąpić we wzorcu. Odwrotny ukośnik cytuje następujący po nim znak; sam
       ukośnik jest pomijany podczas dopasowania. Specjalne znaki wzorca muszą być  cytowane,  jeżeli  mają  być
       dopasowane dosłownie.

       Specjalne znaki wzorca mają następujące znaczenie:

              *      Dopasowuje  dowolny łańcuch, łącznie z łańcuchem pustym. Jeśli włączona jest opcja globstar
                     powłoki, a * jest użyte w kontekście rozwijania nazw plików, to dwa złączone znaki *  użyte
                     w  pojedynczym  wzorcu  dopasują  wszystkie  pliki  wraz  z  zerem  lub  więcej katalogów i
                     podkatalogów. Jeśli po dwóch gwiazdkach * wystąpi ukośnik /, to dopasowane  będą  wyłącznie
                     katalogi i podkatalogi.
              ?      Dopasowuje dowolny pojedynczy znak.
              [...]  Dopasowuje  jeden z ujętych w nawiasy kwadratowe znaków. Para znaków rozdzielona myślnikiem
                     opisuje wyrażenie zakresu; dopasowywany  jest  nim  dowolny  znak,  który  przy  sortowaniu
                     leksykalnym,  z  zastosowaniem  bieżącego ustawienia locale i zestawu znaków, wypada między
                     tymi dwoma znakami, włącznie z nimi.  Jeżeli pierwszym znakiem występującym  po  [  jest  !
                     lub  ^,  to  dopasowywany  jest dowolny znak nie zawarty w nawiasach.  Kolejność sortowania
                     znaków w wyrażeniach zakresu określona jest  przez  bieżące  ustawienie  locale  i  wartość
                     zmiennej  środowiskowej  LC_COLLATE,  jeśli  istnieje.  Znak - można dopasować włączając go
                     jako pierwszy lub ostatni ze znaków zestawu.  Znak ]  można  dopasować  włączając  go  jako
                     pierwszy znak zestawu.

                     Wewnątrz [ i ], można podawać klasy znaków (character classes), używając składni [:klasa:],
                     gdzie klasa jest jedną z poniższych klas zdefiniowanych w standardzie POSIX:
                     alnum alpha ascii blank cntrl digit graph lower print punct space upper word xdigit
                     Klasa  znaków  dopasowuje  dowolny znak należący do tej klasy. Klasa znaków word dopasowuje
                     litery, cyfry i znak podkreślenia "_".

                     Wewnątrz [ i ], można podać klasę równoważności, używając składni [=z=],  która  dopasowuje
                     wszystkie znaki o tej samej wadze sortowania (zdefiniowaną w bieżącym ustawieniu locale) co
                     znak z.

                     Wewnątrz [ i ], składnia [.symbol.] dopasowuje symbol sortowania (collating symbol) symbol.

       Jeżeli  przy  pomocy  wbudowanego  shopt włączono opcję extglob, to rozpoznawane jest kilka rozszerzonych
       operatorów dopasowania wzorców.  W poniższym opisie, lista-wzorców  jest  listą  złożoną  z  jednego  lub
       więcej  wzorców rozdzielonych znakiem |.  Wzorce złożone można konstruować przy pomocy jednego lub więcej
       poniższych pod-wzorców:

              ?(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub jedno wystąpienie zadanych wzorców
              *(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              +(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jedno lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              @(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jeden z zadanych wzorców
              !(lista-wzorców)
                     Dopasowuje cokolwiek prócz jednego z zadanych wzorców

   Usunięcie cytowań
       Po poprzednich interpretacjach, wszystkie niecytowane wystąpienia znaków \, ' i ", które  nie  wynikły  z
       jednej z powyższych interpretacji, są usuwane.

PRZEKIEROWANIE

       Przed  wykonaniem  polecenia,  jego  wejście  i  wyjście mogą zostać przekierowane przy pomocy specjalnej
       notacji interpretowanej przez powłokę.  Przekierowań można też używać do otwierania  i  zamykania  plików
       dla  środowiska wykonywania bieżącej powłoki. Poniższe operatory przekierowania mogą występować przed lub
       pojawiać się gdziekolwiek  wewnątrz  polecenia  prostego  lub  występować  po  poleceniu.  Przekierowania
       przetwarzane są w kolejności występowania, od lewej do prawej.

       Każde przekierowanie, które może być poprzedzone numerem deskryptora pliku, może być w zamian poprzedzone
       słowem  zapisanym następująco: {nazwa-zmiennej}. W takim przypadku, dla każdego operatora przekierowania,
       z wyjątkiem >&- i <&-, powłoka nada deskryptor pliku większy od 10  i  przypisze  go  do  nazwy-zmiennej.
       Jeśli >&- lub <&- jest poprzedzone {nazwą-zmiennej}, to wartość nazwy-zmiennej definiuje deskryptor pliku
       przeznaczony do zamknięcia.

       W poniższych opisach, jeśli pominięto deskryptor pliku, a pierwszym znakiem operatora przekierowania jest
       <, przekierowanie dotyczy standardowego wejścia (deskryptor pliku 0).  Jeżeli pierwszym znakiem operatora
       przekierowania jest >, przekierowanie dotyczy standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1).

       Słowo  następujące  do  operatorze  przekierowania w poniższych opisach podlega, chyba że podano inaczej,
       interpretacji nawiasów, interpretacji tyldy,  interpretacji  parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń,
       interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych,  usuwaniu  cytowań, rozwijaniu nazw plików i podziałowi na słowa.
       Jeśli zinterpretowane zostanie jako więcej niż jedno słowo, to bash zgłosi błąd.

       Zauważ, że kolejność przekierowań jest znacząca. Na przykład, polecenie

              ls > dirlist 2>&1

       kieruje zarówno standardowe wyjście jak i wyjście diagnostyczne (stderr)  do pliku dirlist,  podczas  gdy
       polecenie

              ls 2>&1 > dirlist

       kieruje  tylko  standardowe  wyjście  do  pliku  dirlist,  gdyż  wyjście błędów zostało zduplikowane jako
       standardowe wyjście przed przekierowaniem wyjścia do dirlist.

       Bash obsługuje kilka nazw plików w sposób specjalny gdy są one użyte w  przekierowaniach.  Opisano  to  w
       poniższej tablicy:

              /dev/fd/fd
                     Jeżeli fd jest poprawną liczbą całkowitą, to duplikowany jest deskryptor pliku fd.
              /dev/stdin
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 0.
              /dev/stdout
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 1.
              /dev/stderr
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 2.
              /dev/tcp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą  numer  portu  lub  nazwą  usługi,  to  bash usiłuje otworzyć połączenie TCP do
                     odpowiedniego gniazda.
              /dev/udp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą numer portu lub nazwą usługi,  to  bash  usiłuje  otworzyć  połączenie  UDP  do
                     odpowiedniego gniazda.

       Nieudane otwarcie lub utworzenie pliku powoduje niepowodzenie przekierowania.

       Przekierowania używające deskryptorów plików, większych niż 9 muszą być używane z dużą ostrożnością, gdyż
       mogą być w konflikcie z deskryptorami plików używanymi wewnętrznie przez powłokę.

       Proszę  zauważyć,  że  wbudowane  polecenie  exec  może  tworzyć przekierowania odnoszące się do bieżącej
       powłoki.

   Przekierowanie wejścia
       Przekierowanie wejścia powoduje otwarcie do odczytu pliku, którego nazwa wynika  z  interpretacji  słowa.
       Odczyt  będzie wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego wejścia (zerowy deskryptor pliku) jeśli
       nie podano n.

       Ogólny format przekierowania wejścia:

              [n]<słowo

   Przekierowanie wyjścia
       Przekierowanie wyjścia powoduje otwarcie do zapisu pliku, którego nazwa  wynika  z  interpretacji  słowa.
       Zapis  będzie  wykonywany  z deskryptora pliku n lub standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony; jeżeli istnieje obcinany jest do rozmiaru zerowego.

       Ogólny format przekierowania wyjścia:

              [n]>słowo

       Jeżeli operatorem przekierowania jest >, a została włączona opcja noclobber wbudowanego polecenia set, to
       przekierowanie nie powiedzie się jeżeli plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa istnieje  i  jest
       zwykłym  plikiem.   Jeżeli  operatorem  przekierowania  jest >|, albo operatorem jest > przy niewłączonej
       opcji noclobber, to wykonywana jest próba przekierowania, nawet jeśli plik słowo istnieje.

   Dołączanie przekierowanego wyjścia
       Przekierowanie wyjścia w ten sposób powoduje, że plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa zostanie
       otwarty do dołączania (append).  Dołączanie będzie wykonywane z deskryptora  pliku  n  lub  standardowego
       wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony.

       Ogólny format dołączania wyjścia:

              [n]>>słowo

   Przekierowanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Bash  pozwala,  przy  pomocy  tej  konstrukcji,  przekierować  standardowe wyjście (deskryptor pliku 1) i
       standardowe wyjście błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Istnieją dwie postaci takiego przekierowania:

              &>słowo
       i
              >&słowo

       Spośród nich, zalecaną jest pierwsza forma.  Jest ona semantycznie równoważna

              >słowo 2>&1

   Dołączanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Ta konstrukcja pozwala na dołączanie, standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) i standardowego  wyjścia
       błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Format dołączania standardowego wyjścia i wyjścia błędów:

              &>>słowo

       Jest to semantycznie równoważne

              >>słowo 2>&1

   Dokumenty włączone (Here Documents)
       Ten  typ przekierowania instruuje powłokę, by czytała wejście z bieżącego źródła aż do napotkania wiersza
       zawierającego tylko słowo (bez żadnych kończących  odstępów).   Wszystkie  wiersze  przeczytane  do  tego
       momentu są następnie używane jako standardowe wejście polecenia.

       Format dokumentów włączonych jest następujący:

              <<[-]słowo
                      dokument włączony
              ogranicznik

       Na  słowie  nie  jest  wykonywana interpretacja parametrów, podstawiania wyników poleceń, rozwijanie nazw
       plików ani  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych.   Jeżeli  jakieś  znaki  w  słowie  są  cytowane,  to
       ogranicznik  jest  wynikiem  usunięcia  cytowań  ze  słowa,  a  wiersze  w  dokumencie  włączonym  nie są
       interpretowane.  Jeżeli słowo  nie  jest  cytowane,  wszystkie  wiersze  dokumentu  włączonego  podlegają
       interpretacji  parametrów,  podstawianiu  poleceń  i interpretacji wyrażeń arytmetycznych. W tym ostatnim
       przypadku, sekwencja \<nowalinia> jest ignorowana, a do cytowania znaków \, $ i ` musi być użyte \.

       Jeżeli operatorem przekierowania jest <<-, to wszystkie początkowe znaki tabulacji są obcinane z  wierszy
       wejściowych  i  wiersza  zawierającego  ogranicznik.   Pozwala  to  na  ustawienie  naturalnych wcięć dla
       dokumentów włączonych w skryptach powłoki.

   Łańcuchy włączone (Here Strings)
       Wariant dokumentów włączonych, którego format jest następujący:

              <<<słowo

       Słowo jest interpretowane i podawane do polecenia na jego standardowe wejście.

   Powielanie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo

       służy do powielania deskryptorów plików wejściowych.  Jeżeli słowo zinterpretowane  zostanie  jako  jedna
       lub  więcej  cyfr,  to  deskryptor  pliku oznaczony przez n czyniony jest kopią tego deskryptora.  Jeżeli
       cyfry w słowie nie określają otwartego dla wejścia deskryptora, pojawia się błąd przekierowania.   Jeżeli
       słowo  zinterpretowane  jest jako -, deskryptor pliku n jest zamykany. Jeżeli n nie zostało określone, to
       stosowane jest standardowe wejście (deskryptor pliku 0).

       Operator

              [n]>&słowo

       podobnie, służy do powielania deskryptorów standardowego wyjścia.  Jeżeli nie określono n, stosowane jest
       standardowe wyjście (deskryptor pliku  1).   Jeżeli  cyfry  w  słowie  nie  określają  deskryptora  pliku
       otwartego  do  wyjścia,  pojawia  się błąd przekierowania.  W przypadku specjalnym, jeżeli pominięto n, a
       słowo nie jest interpretowane jako jedna lub więcej cyfr, to przekierowywane  są  standardowe  wyjście  i
       standardowe wyjście błędów, jak opisano poprzednio.

   Przenoszenie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo-

       przenosi  deskryptor  pliku  słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n, na standardowe wejście
       (deskryptor pliku 0). Słowo jest zamykane po zduplikowaniu do n.

       Podobnie, operator przekierowania

              [n]>&słowo-

       przenosi deskryptor pliku słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n,  na  standardowe  wyjście
       (deskryptor pliku 1).

   Otwieranie deskryptorów plików do odczytu i zapisu
       Operator przekierowania

              [n]<>słowo

       powoduje, że plik o nazwie wynikłej z interpretacji słowa zostanie otwarty do odczytu i zapisu.  Odczyt i
       zapis  będą  wykonywane  z  deskryptora  pliku n lub standardowego wejścia (deskryptor pliku 0) jeśli nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje, to jest tworzony.

ALIASY

       Aliasy (czyli synonimy) pozwalają na zastąpienie słowa łańcuchem, gdy zostanie ono  użyte  jako  pierwsze
       słowo w poleceniu prostym.  Powłoka utrzymuje listę aliasów, które mogą być ustawiane i unieważniane przy
       pomocy  wbudowanych poleceń alias i unalias (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).  Dla pierwszego
       słowa każdego polecenia, jeśli nie jest cytowane, następuje sprawdzenie, czy posiada  ono  alias.  Jeżeli
       tak,  to  słowo  to jest zastępowane tekstem aliasu. Znaki /, $, ` i = i wszystkie metaznaki powłoki oraz
       znaki cytowania wypisane powyżej nie mogą być nazwą  aliasu.  Tekst  zastępujący  może  zawierać  dowolne
       poprawne wejście powłoki, łącznie z metaznakami powłoki. Pierwsze słowo tekstu zastępującego jest z kolei
       sprawdzane  na  aliasy,  ale  słowo  identyczne z interpretowanym właśnie aliasem nie jest interpretowane
       powtórnie. Oznacza to, że można mieć alias ls  do  ls  -F,  na  przykład,  a  bash  nie  będzie  usiłował
       rekurencyjnie  interpretować  zastępującego tekstu.  Jeżeli ostatnim znakiem wartości aliasu jest odstęp,
       to następne słowo polecenia występujące po aliasie ma również sprawdzaną interpretację aliasów.

       Aliasy są tworzone i pokazywane poleceniem alias, a usuwane poleceniem unalias.

       Nie ma żadnego mechanizmu posługiwania  się  argumentami  w  tekście  zastępującym.  Jeśli  potrzebne  są
       argumenty, powinna zostać użyta funkcja powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Aliasy  nie  są  interpretowane,  gdy  powłoka  nie  jest  interaktywna, chyba że ustawiono opcję powłoki
       expand_aliases przy pomocy shopt (zobacz opis shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

       Reguły dotyczące definiowania i używania aliasów są nieco zagmatwane.   Bash  zawsze  czyta  co  najmniej
       jeden  pełny  wiersz z wejścia przed wykonaniem jakichkolwiek poleceń tego wiersza. Aliasy interpretowane
       są w czasie odczytu polecenia, nie podczas jego wykonywania. Z tego powodu, definicja aliasu  występująca
       w  tym  samym  wierszu, co inne polecenie nie zadziała aż do przeczytania następnego wiersza wejścia.  Na
       polecenia występujące po definicji aliasu, w tym samym wierszu, nowy alias nie ma wpływu.  Zachowanie  to
       ujawnia  się  także  podczas  wykonywania  funkcji.   Aliasy interpretowane są w czasie odczytu definicji
       funkcji, nie zaś podczas jej wykonywania, gdyż sama definicja funkcji stanowi polecenie złożone. W skutek
       tego  aliasy  zdefiniowane  w  funkcji  nie  są  dostępne,  aż  do  chwili  po  wykonaniu  funkcji.   Dla
       bezpieczeństwa,  zawsze  umieszczaj definicje aliasów w odrębnym wierszu i nie używaj alias w poleceniach
       złożonych.

       Prawie w każdym zastosowaniu aliasy są wyparte przez funkcje powłoki.

FUNKCJE

       Punkcja powłoki, zdefiniowana jak opisano powyżej, w sekcji GRAMATYKA POWŁOKI, przechowuje szereg poleceń
       do późniejszego wykonania.  Gdy nazwa  funkcji  powłoki  używana  jest  jako  nazwa  polecenia  prostego,
       wykonywana jest lista poleceń związanych z tą nazwą funkcji.  Funkcje wykonywane są w kontekście bieżącej
       powłoki; do ich interpretacji nie jest tworzony żaden nowy proces (zauważ różnicę w stosunku do wykonania
       skryptu   powłoki).   Podczas  wykonywania  funkcji,  przekazane  jej  argumenty  stają  się  parametrami
       pozycyjnymi. Aktualizowany jest specjalny parametr #, tak by odzwierciedlał zmianę. Parametr pozycyjny  0
       nie jest zmieniany.  Zmienna FUNCNAME podczas wykonywania funkcji ustawiana jest na jej nazwę.

       Wszystkie  inne  aspekty środowiska wykonywania powłoki są identyczne między funkcją i jej wywołującym, z
       następującymi wyjątkami: pułapki (trap) DEBUG i RETURN (zobacz opis wbudowanego trap  poniżej,  w  sekcji
       WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI)  nie są dziedziczone, chyba że funkcja ma podany atrybut trace (patrz opis
       wbudowanego declare poniżej) lub opcja powłoki -o functrace została  włączona  wbudowanym  set  (w  takim
       przypadku  wszystkie funkcje dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN). Pułapka ERR nie jest dziedziczona, chyba
       że włączono opcję -o errtrace powłoki.

       Zmienne lokalne dla funkcji mogą być deklarowane przy pomocy wbudowanego polecenia local.  Zwykle zmienne
       i ich wartości są wspólne dla funkcji i jej wołającego.

       Jeśli zmienna FUNCNEST zostanie ustawiona  na  wartość  liczbową  większą  od  0,  to  będzie  definiować
       maksymalny  poziom  zagnieżdżenia  funkcji.  Wywołania  funkcji przekraczające ten poziom będą powodowały
       przerwanie całego polecenia.

       Jeżeli w funkcji wywoływane jest wbudowane polecenie  return,  funkcja  kończy  działanie  i  wykonywanie
       wznawiane  jest  od  następnego  polecenia po wywołaniu funkcji. Każda funkcja powiązana z pułapką RETURN
       jest wykonywana przed wznowieniem wykonywania. Gdy funkcja  kończy  działanie,  parametrom  pozycyjnym  i
       parametrowi specjalnemu # przywracane są wartości, jakie posiadały one przed wykonaniem funkcji.

       Listę  nazw  i  definicji  funkcji  można  uzyskać  przy  pomocy opcji -f wbudowanych poleceń declare lub
       typeset.  Opcja -F poleceń declare lub typeset podaje same nazwy funkcji  (i  opcjonalnie  plik  źródłowy
       oraz  numer  wiersza, jeśli włączono opcję powłoki extdebug).  Funkcje można eksportować, tak że będą one
       automatycznie zdefiniowane w podpowłokach. Wykonuje się to przy pomocy  opcji  -f  wbudowanego  polecenia
       export.  Definicję  funkcji  można  usunąć  opcją  -f lub wbudowanym unset. Proszę zauważyć, że funkcje i
       zmienne powłoki posiadające tę samą nazwę mogą dać  w  wyniku  wiele  wpisów  o  identycznych  nazwach  w
       środowisku,  przekazywanym  do potomków powłoki. Należy zachować ostrożność w przypadkach, w których może
       to powodować problemy.

       Funkcje mogą być rekurencyjne. Zmienna FUNCNEST może posłużyć do ograniczenia  głębokości  stosu  wywołań
       funkcji  i  liczby  wywołań  funkcji. Domyślnie, nie ma narzuconego ograniczenia na liczbę rekurencyjnych
       wywołań.

OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH

       Powłoka pozwala, pod pewnymi warunkami, na obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych  (zobacz  wbudowane
       polecenie  let i Interpretacja wyrażeń arytmetycznych).  Obliczenia wykonywane są na liczbach całkowitych
       o ustalonej wielkości (fixed-width), bez kontroli przepełnienia (overflow), mimo  iż  dzielenie  przez  0
       jest  przechwytywane  i  oznaczane  jako  błąd.  Operatory i ich priorytety oraz sposób ich dołączania są
       takie same jak w języku C.  Poniższa lista operatorów pogrupowana jest w poziomy operatorów o  jednakowym
       priorytecie.  Poziomy podano w kolejności malejącego priorytetu.

       id++ id--
              post-inkrementacja i post-dekrementacja zmiennej
       ++id --id
              pre-inkrementacja i pre-dekrementacja zmiennej
       - +    jednoargumentowy minus i plus
       ! ~    negacja logiczna i bitowa
       **     potęgowanie
       * / %  mnożenie, dzielenie, reszta z dzielenia
       + -    dodawanie, odejmowanie
       << >>  lewo i prawostronne przesunięcie bitowe
       <= >= < >
              porównanie
       == !=  równości i nierówność
       &      bitowa koniunkcja (AND)
       ^      bitowa alternatywa wyłączna (XOR)
       |      bitowa alternatywa (OR)
       &&     logiczna koniunkcja (AND)
       ||     logiczna alternatywa (OR)
       wyraż?wyraż:wyraż
              operator warunkowy
       = *= /= %= += -= <<= >>= &= ^= |=
              przypisanie
       wyraż1 , wyraż2
              przecinek

       Jako   operandy  dozwolone  są  zmienne  powłoki;  interpretacja  parametrów  przeprowadzana  jest  przed
       obliczeniem wyrażenia.  Wewnątrz wyrażenia, do zmiennych powłoki można się też odwoływać przez nazwę, bez
       użycia składni interpretacji  parametrów.  Zmienna  powłoki,  która  jest  pusta  lub  nieustawiona  jest
       przyjmowana  jako  0,  gdy  odwołuje  się do jej nazwy bez używania składni interpretacji parametrów. Gdy
       wystąpi odwołanie się do zmiennej lub gdy przypisano wartość zmiennej, której  nadano  wcześniej  atrybut
       liczby  całkowitej  przy  użyciu  declare  -i, to jej wartość obliczana jest jako wyrażenie arytmetyczne.
       Pusta wartość jest interpretowana jako 0. Zmienna  powłoki  nie  musi  mieć  włączonego  atrybutu  liczby
       całkowitej by mogła być użyta w wyrażeniu.

       Stałe  z  początkowym  0  interpretowane  są  jako  liczby  ósemkowe. Początkowe 0x lub 0X oznacza liczbę
       szesnastkową. W pozostałych przypadkach liczby mają postać [podstawa#]n, gdzie opcjonalna  podstawa  jest
       liczbą  dziesiętną  pomiędzy 2 a 64 reprezentującą podstawę układu pozycyjnego, zaś n liczbą w układzie o
       tej  podstawie.   Jeśli  pominięto  podstawa#,  to  używana  jest  podstawa  10.   Cyfry  większe  niż  9
       reprezentowane  są  przez  małe  litery,  wielkie  litery, @ i _, w tej kolejności.  Jeżeli podstawa jest
       mniejsza bądź równa 36, to do zapisu liczb pomiędzy 10 a 35 można  używać  zamiennie  małych  i  wielkich
       liter.

       Operatory  interpretowane są w kolejności priorytetu. Podwyrażenia w nawiasach obliczane są jako pierwsze
       i mogą unieważnić podane wyżej reguły priorytetów.

WYRAŻENIA WARUNKOWE

       Wyrażenia warunkowe używane są przez polecenie złożone [[ oraz polecenia wbudowane test i [ do testowania
       atrybutów pliku i wykonywania porównań łańcuchowych i arytmetycznych.  Wyrażenia złożone są z  poniższych
       jedno-  i  dwuargumentowych  składowych.   Jeśli któryś z argumentów plikowych jednej z składowych jest w
       postaci /dev/fd/n, to sprawdzany jest deskryptor pliku n.  Jeżeli argument plik  którejś  składowej  jest
       jednym z /dev/stdin, /dev/stdout lub /dev/stderr, to sprawdzany jest, odpowiednio, deskryptor 0, 1 lub 2.

       Jeśli  nie  określono  inaczej,  składowe  operujące  na plikach podążają za dowiązaniami symbolicznymi i
       działają na celu dowiązania, a nie na samym dowiązaniu.

       Gdy operatory < i > są używane z poleceniem  [[,  to  sortują  zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym,
       używając bieżącego ustawienia locale. Polecenie test sortuje korzystając z kolejności ASCII.

       -a plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -b plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest blokowym plikiem specjalnym.
       -c plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest znakowym plikiem specjalnym.
       -d plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest katalogiem.
       -e plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -f plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest plikiem zwykłym.
       -g plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-group-id.
       -h plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -k plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit ochrony (sticky bit).
       -p plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest potokiem nazwanym (FIFO).
       -r plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się czytać.
       -s plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma rozmiar większy niż zero.
       -t fd  Prawda jeśli deskryptor pliku fd jest otwarty i odnosi się do terminala.
       -u plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-user-id.
       -w plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się doń zapisać.
       -x plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest wykonywalny.
       -G plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id grupy.
       -L plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -N plik
              Prawda jeśli plik istnieje i został zmodyfikowany od czasu jego ostatniego odczytu.
       -0 plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id użytkownika.
       -S plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest gniazdem.
       plik1 -ef plik2
              Prawda jeśli plik1 i plik2 odnoszą się do tego samego urządzenia i numeru i-węzła.
       plik1 -nt plik2
              Prawda,  jeśli  plik1  jest  nowszy (według daty modyfikacji) niż plik2 lub plik1 istnieje a plik2
              nie.
       plik1 -ot plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest starszy niż plik2 lub plik2 istnieje a plik1 nie.
       -o nazwa_opcji
              Prawda jeśli opcja powłoki nazwa_opcji jest włączona.  Zobacz zestawienie opcji w opisie opcji  -o
              wbudowanego set, poniżej.
       -v nazwa-zmiennej
              Prawda, jeśli zmienna powłoki zmienna-powłoki jest ustawiona (została jej przypisana wartość).
       -z łańcuch
              Prawda jeśli długość łańcucha wynosi zero.
       string
       -n łańcuch
              Prawda jeśli łańcuch ma długość niezerową.

       łańcuch1 == łańcuch2
       łańcuch1 = łańcuch2
              Prawda,  jeśli łańcuchy są sobie równe. = powinno być używane z poleceniem test, w celu zachowania
              zgodności z normą POSIX.

       łańcuch1 != łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuchy nie są równe.

       łańcuch1 < łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuch1 przy sortowaniu występowałby przed łańcuchem2  według  bieżącego  ustawienia
              locale.

       łańcuch1 > łańcuch2
              Prawda  jeśli  łańcuch1  przy  sortowaniu  występowałby  po  łańcuchu2 według bieżącego ustawienia
              locale.

       arg1 OP arg2
              OP jest jednym z -eq, -ne, -lt, -le,  -gt  lub  -ge.   Te  arytmetyczne  operatory  dwuargumentowe
              zwracają  prawdę  jeśli  arg1  jest  odpowiednio  równe  (eq),  nie równe (ne), mniejsze niż (lt),
              mniejsze bądź równe (le), większe niż (gt) lub większe bądź równe (ge) arg2.  Arg1 i arg2 mogą być
              dodatnimi lub ujemnymi liczbami całkowitymi.

INTERPRETACJA POLECEŃ PROSTYCH

       Gdy  wykonywane  jest  polecenie  proste,  powłoka  wykonuje  następujące  interpretacje,  przypisania  i
       przekierowania, od lewej do prawej.

       1.     Słowa   oznaczone  przez  analizator  składni  jako  przypisania  zmiennych  (poprzedzające  nazwę
              polecenia) i przekierowania zachowywane są do późniejszego przetworzenia.

       2.     Słowa, nie będące przypisaniami  zmiennych  ani  przekierowaniami  są  interpretowane.  Jeżeli  po
              interpretacji  pozostaną  jakieś  słowa,  to pierwsze z nich przyjmowane jest za nazwę polecenia a
              pozostałe za argumenty.

       3.     Wykonywane są przekierowania, jak opisano powyżej w sekcji PRZEKIEROWANIE.

       4.     W każdym przypisaniu zmiennej tekst po znaku równości = podlega interpretacji tyldy, interpretacji
              parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń,  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych  i   usuwaniu
              cudzysłowów, zanim zostanie przypisany do zmiennej.

       Jeżeli  nie  otrzymano  żadnej  nazwy  polecenia,  to  przypisania zmiennych dotyczą środowiska aktualnej
       powłoki. W przeciwnym razie, zmienne są dodawane do środowiska wykonywanego polecenia i nie  mają  wpływu
       na  środowisko  bieżącej  powłoki.  jeżeli  któreś  z przypisań usiłuje nadać wartość zmiennej read-only,
       pojawia się błąd, a polecenie kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli nie otrzymano żadnej nazwy polecenia, wykonywane są przekierowania, ale nie  mają  one  wpływu  na
       bieżące środowisko powłoki. Błąd przekierowania powoduje, że polecenie kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli  po  interpretacji  istnieje  nazwa  polecenia,  to  wykonywanie odbywa się jak opisano poniżej. W
       przeciwnym wypadku, polecenie kończy pracę.  Jeżeli jednym z wykonanych kroków było podstawienie  wyników
       polecenia, to zwracany kod zakończenia jest kodem ostatniego wykonanego podstawienia polecenia. Jeśli nie
       wystąpiło podstawianie poleceń, to polecenie kończy pracę z kodem zerowym.

WYKONYWANIE POLECEŃ

       Po  podziale polecenia na słowa, jeśli jego wynikiem jest polecenie proste z opcjonalną listą argumentów,
       podejmowane są poniższe akcje.

       Jeśli polecenie nie zawiera ukośników, powłoka usiłuje je zlokalizować.  Jeżeli istnieje funkcja  powłoki
       o  tej nazwie, wywoływana jest ta funkcja, jak opisano powyżej w sekcji FUNKCJE.  Jeżeli nazwa nie pasuje
       do funkcji, powłoka szuka jej na liście poleceń wbudowanych. Jeżeli  znaleziono  pasujące,  to  jest  ono
       wywoływane.

       Jeżeli  nazwa  nie  jest  ani  funkcją powłoki ani poleceniem wbudowanym i nie zawiera ukośników, to bash
       przeszukuje każdy element z PATH usiłując znaleźć katalog zawierający plik wykonywalny o  takiej  nazwie.
       Bash  posługuje  się  tablicą mieszającą (hash table) do zapamiętywania pełnych nazw plików wykonywalnych
       (zobacz hash w WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Pełne przeszukiwanie katalogów  z  PATH  wykonywane
       jest  tylko  wtedy, gdy polecenia nie znaleziono w tablicy mieszającej. Jeżeli wyszukiwanie nie powiedzie
       się, powłoka szuka zdefiniowanej funkcji powłoki o  nazwie  command_not_found_handle.  Jeśli  ta  funkcja
       istnieje,  jest  wywoływana  z pierwotnym poleceniem i jego argumentami użytymi jako jej argumenty, a kod
       wyjścia funkcji staje się kodem wyjścia powłoki. Jeśli funkcja nie jest  zdefiniowana,  powłoka  wypisuje
       komunikat o błędzie i zwraca kod zakończenia równy 127.

       Jeżeli  poszukiwanie  było pomyślne lub jeśli nazwa polecenia zawiera jeden lub więcej ukośników, powłoka
       wykonuje zadany program w odrębnym środowisku wykonania.  Argumentowi 0 przypisywana jest podana nazwa, a
       pozostałym argumentom polecenia podane argumenty, jeśli były takowe.

       Jeżeli wykonanie to nie powiedzie się, gdyż plik nie ma formatu wykonywalnego, a nie jest katalogiem,  to
       zakłada  się,  że  jest  on  skryptem  powłoki,  plikiem zawierającym polecenia powłoki.  Powoływana jest
       podpowłoka do jego wykonania. Powłoka ta reinicjuje się, zatem efekt jest taki, jakby do obsługi  skryptu
       została  wywołana  nowa powłoka, z wyjątkiem tego, że położenia poleceń zapamiętane przez rodzica (zobacz
       hash poniżej w WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI są zachowywane przez potomka.

       Jeżeli program jest plikiem o zawartości rozpoczynającej się od #!, to reszta pierwszego wiersza  określa
       interpreter  dla  tego  programu.   Powłoka uruchamia podany interpreter na systemach operacyjnych, które
       same nie obsługują tego formatu wykonywalnego. Argumenty dla interpretera  składają  się  z  pojedynczego
       opcjonalnego argumentu występującego po nazwie interpretera w pierwszym wierszu programu, następującej po
       nim nazwy programu i następujących po niej argumentów polecenia, jeśli były takowe.

ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ

       Powłoka posiada środowisko wykonywania (execution environment), na które składają się:

       •      otwarte  pliki  odziedziczone  przez  powłokę  przy  wywołaniu, zmodyfikowane przez przekierowania
              przekazane do wbudowanego polecenia exec

       •      bieżący katalog roboczy ustawiony przez cd, pushd lub popd, albo odziedziczony przez powłokę  przy
              wywołaniu

       •      maska trybu tworzonych plików ustawioną przez umask albo odziedziczoną po rodzicu powłoki

       •      bieżące pułapki ustawione przez trap

       •      parametry  powłoki  ustawione  przez  przypisania  zmiennych przy pomocy set albo odziedziczone ze
              środowiska rodzica powłoki

       •      funkcje powłoki zdefiniowane podczas wykonywania lub odziedziczone ze środowiska rodzica powłoki

       •      opcje włączone przy wywołaniu (albo domyślnie albo przy pomocy argumentów  wiersza  poleceń)  albo
              przez set

       •      opcje włączone przez shopt

       •      aliasy powłoki zdefiniowane przy pomocy alias

       •      różne id procesów, łącznie z identyfikatorami zadań tła, wartość $$ i wartość $PPID

       Gdy ma zostać wykonane polecenie proste inne niż funkcja powłoki lub polecenie wbudowane, wywoływane jest
       w  odrębnym  środowisku  wykonania,  składających  się  z poniższych elementów. Jeśli nie podano inaczej,
       wartości dziedziczone są z powłoki.

       •      otwarte pliki powłoki, plus modyfikacje i dodatki określone przez przekierowania polecenia

       •      bieżący katalog roboczy

       •      maska trybu tworzonych plików

       •      zmienne powłoki oznaczone do wyeksportowania, razem ze zmiennymi  wyeksportowanymi  do  polecenia,
              przekazane w środowisku

       •      pułapki przechwycone przez powłokę resetowane są do wartości odziedziczonych przez nią od rodzica,
              a pułapki ignorowane przez powłokę są ignorowane.

       Polecenie wywołane w odrębnym środowisku nie może wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Podstawienia wyników poleceń i polecenia asynchroniczne wywoływane są w środowisku podpowłoki, które jest
       kopią  środowiska  powłoki,  z  wyjątkiem  tego,  że  pułapki przechwycone przez powłokę są resetowane do
       wartości, jakie powłoka odziedziczyła po rodzicu podczas wywołania. Polecenia wbudowane  wywoływane  jako
       część  potoku  również wykonywane są w środowisku podpowłoki. Zmiany wykonane w środowisku podpowłoki nie
       mogą wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Podpowłoki utworzone do wykonania podstawiania wyników poleceń dziedziczą  wartość  opcji  -e  z  powłoki
       macierzystej. Jeśli bash nie działa w trybie posix, to czyści opcję -e w takich podpowłokach.

       Jeżeli  po  poleceniu  występuje  &,  a  nie  uaktywniono sterowania zadaniami, to domyślnym standardowym
       wejściem dla tego polecenia jest pusty plik /dev/null. W przeciwnym razie wywoływane polecenie dziedziczy
       deskryptory plików po wołającej powłoce, zmodyfikowane przekierowaniami.

ŚRODOWISKO

       Podczas wywoływania program otrzymuje tablicę łańcuchów zwaną środowiskiem (environment). Jest  to  lista
       par nazwa-wartość, o postaci nazwa=wartość.

       Powłoka  pozwala  na manipulowanie środowiskiem na kilka sposobów. Przy wywołaniu, przeszukuje ona własne
       środowisko  i  tworzy  parametr  dla  każdej  znalezionej  nazwy,   automatycznie   zaznaczając   go   do
       wyeksportowania  do  procesów  potomnych. Wykonywane polecenia dziedziczą środowisko.  Polecenia export i
       declare -x pozwalają na dodawanie i usuwanie ze środowiska parametrów i  funkcji.   Jeżeli  w  środowisku
       zmieniana  jest  wartość  parametru,  to  nowa  wartość  staje  się częścią środowiska, zastępując starą.
       Środowisko dziedziczone przez każde wykonywane polecenie składa się z  początkowego  środowiska  powłoki,
       którego  wartości  mogą  być  w  powłoce zmieniane, minus ewentualne pary usunięte poleceniem unset, plus
       dodane poprzez polecenia export i declare -x.

       Środowisko  dla  dowolnego  polecenia  prostego  czy  funkcji  może  być  tymczasowo  powiększone   przez
       poprzedzenie  polecenia  przypisaniem  parametrów, jak opisano powyżej w sekcji PARAMETRY.  Te instrukcje
       przypisania mają wpływ wyłącznie na środowisko postrzegane przez to polecenie.

       Jeżeli ustawiona jest opcja -k (zobacz poniżej opis wbudowanego polecenia set), to wszystkie  przypisania
       parametrów umieszczane są w środowisku polecenia, a nie tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.

       Gdy  bash  wywołuje  polecenie  zewnętrzne,  zmienna  _  ustawiana  jest na pełną nazwę pliku polecenia i
       przekazywana temu poleceniu w jego środowisku.

KOD ZAKOŃCZENIA

       Kod zakończenia wykonanego polecenia jest  wartością  zwracaną  przez  wywołanie  systemowe  waitpid  lub
       funkcję  będącą jego odpowiednikiem. Kody zakończenia mieszczą się w zakresie od 0 do 255, przy czym, jak
       wyjaśniono poniżej, powłoka może używać wartości powyżej  125  w  sposób  specjalny.  Kod  zakończenia  z
       wbudowanych  poleceń  powłoki  i  poleceń  złożonych  również  są ograniczone do powyższego przedziału. W
       szczególnych przypadkach, powłoka używa wartości specjalnych aby poinformować o konkretnym trybie błędu.

       Dla celów powłoki, polecenie, które zakończyło pracę z zerowym kodem zakończenia,  powiodło  się.  Zerowy
       kod  oznacza  powodzenie.  Niezerowy  kod  oznacza  niepowodzenie.  Gdy  polecenie  kończy pracę z błędem
       krytycznym N, bash posługuje się wartością 128+N jako kodem zakończenia.

       Jeżeli nie znaleziono polecenia, proces potomny  powołany  do  jego  wykonania  zwraca  kod  127.  Jeżeli
       polecenie zostało znalezione, ale nie jest wykonywalne, kod zakończenia wynosi 126.

       Jeżeli  polecenie  nie  powiodło  się  z  powodu  błędu  podczas  interpretacji  lub  przekierowania, kod
       zakończenia jest większy od zera.

       Wbudowane polecenia powłoki zwracają kod 0 (true prawda) jeśli się powiodły, i  niezerowy  (false  fałsz)
       jeśli  podczas  ich  wykonywania  pojawił  się  błąd.   Wszystkie  polecenia wbudowane zwracają kod 2 dla
       wskazania niepoprawnego użycia.

       Sam Bash zwraca kod zakończenia ostatniego wykonanego  polecenia,  chyba  że  pojawi  się  błąd  składni,
       wówczas kończy pracą z wartością niezerową. Zobacz też poniżej polecenie wbudowane exit.

SYGNAŁY

       Gdy  bash  jest  interaktywny,  przy  braku jakichkolwiek pułapek (przechwytywania sygnałów), ignoruje on
       SIGTERM (tak, że kill 0 nie zabija powłoki interaktywnej), a SIGINT  jest  przechwytywany  i  obsługiwany
       (tak,  że wbudowane polecenie wait daje się przerwać).  We wszystkich przypadkach, bash ignoruje SIGQUIT.
       Jeżeli działa kontrola zadań, bash ignoruje SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Zadania synchroniczne uruchomione przez bash mają procedury obsługi sygnałów (signal handlers)  ustawione
       na  wartości  odziedziczone  przez  powłokę  po  rodzicu. Jeżeli nie pracuje kontrola zadań, to polecenia
       asynchroniczne ignorują również SIGINT i SIGQUIT.  Polecenia  uruchamiane  wskutek  podstawiania  poleceń
       ignorują generowane z klawiatury sygnały kontroli zadań SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Powłoka  domyślnie  kończy  pracę po otrzymaniu SIGHUP.  Przed zakończeniem, powłoka interaktywna rozsyła
       otrzymany SIGHUP do wszystkich zadań, pracujących lub zatrzymanych.  Do zatrzymanych zadań wysyłany  jest
       SIGCONT by upewnić się, że otrzymują SIGHUP.  Chcąc uniknąć wysłania sygnału przez powłokę do konkretnego
       zadania,  należy  usunąć  je  z  tablicy  zadań  przy pomocy wbudowanego polecenia disown (zobacz poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI)  lub oznakować, by nie otrzymywało SIGHUP, posługując się disown -h.

       Jeżeli przy pomocy shopt została ustawiona opcja huponexit powłoki,  bash  wysyła  SIGHUP  do  wszystkich
       zadań, gdy kończy pracę interaktywna powłoka zgłoszeniowa.

       Gdy  bash  podczas  oczekiwania  na ukończenie polecenia otrzymuje sygnał, dla którego ustawiono pułapkę,
       pułapka ta nie zostanie wykonana aż do zakończenia pracy  polecenia.   Gdy  bash  oczekuje  na  polecenie
       asynchroniczne  za  pośrednictwem wbudowanego wait, odbiór sygnału, dla którego ustawiono przechwytywanie
       spowoduje, że wbudowane wait natychmiast skończy pracę z kodem  większym  od  128,  po  czym  natychmiast
       zostanie wywołana pułapka.

KONTROLA ZADAŃ

       Kontrola  zadań  odnosi  się do możliwości selektywnego zatrzymywania (zawieszania - suspend) wykonywania
       procesów i późniejszej kontynuacji (wznawiania - resume) ich wykonywania. Użytkownik zwykle  wykorzystuje
       to  udogodnienie  za  pośrednictwem  interaktywnego  interfejsu  obsługiwanego  wspólnie  przez systemowy
       sterownik terminala i bash.

       Powłoka kojarzy z każdym potokiem zadanie.  Przechowuje tablicę aktualnie wykonywanych zadań, którą można
       przeglądać za pomocą polecenia jobs.  Gdy bash uruchamia zadanie asynchronicznie (w tle), wypisuje wiersz
       w rodzaju:

              [1] 25647

       wskazujący, że zadanie to ma numer 1 a ID ostatniego procesu w potoku związanym z zadaniem wynosi  25647.
       Wszystkie  procesy  w  jednym  potoku  należą  do  tego  samego  zadania.   Bash posługuje się abstrakcją
       (abstraction) zadania jako podstawą kontroli zadań.

       Dla ułatwienia implementacji interfejsu  użytkownika  do  kontroli  zadań,  system  operacyjny  utrzymuje
       pojęcie  ID  grupy  procesów bieżącego terminala (current terminal process group ID).  Elementy tej grupy
       procesów (procesy, których ID grupy procesów jest równy ID grupy procesów bieżącego terminala)  otrzymują
       generowane  z  klawiatury  sygnały,  takie  jak  SIGINT.   Mówimy, że procesy te pracują pierwszoplanowo.
       Procesy tła to takie, których ID grupy procesów różni się od  terminala;  procesy  takie  są  odporne  na
       sygnały pochodzące z klawiatury.  Tylko procesom pierwszoplanowym wolno czytać i, jeśli użytkownik ustawi
       stty  tostop,  pisać  na  terminal.  Do  procesów tła usiłujących czytać z (i pisać do, jeśli działa stty
       tostop) terminala wysyłany jest przez sterownik terminala sygnał  SIGTTIN  (SIGTTOU),  który,  jeśli  nie
       zostanie przechwycony, wstrzymuje proces.

       Jeżeli  system  operacyjny,  na  którym działa bash obsługuje kontrolę zadań, bash zawiera funkcje do jej
       wykorzystywania.  Naciśnięcie klawisza wstrzymania (zwykle ^Z, Control-Z) podczas pracy procesu powoduje,
       że proces ten zostanie zatrzymany a sterowanie zostanie zwrócone do bash.  Naciśnięcie klawisza opóźnione
       wstrzymanie (zwykle ^Y, Control-Y) powoduje, że proces zostanie zatrzymywany gdy będzie  usiłował  czytać
       wejście  z  terminala,  a  sterowanie  powróci  do bash.  Użytkownik może następnie zmieniać stan takiego
       zadania, posługując się poleceniem bg do kontynuacji zadania w tle, fg do kontynuacji na pierwszym planie
       lub poleceniem kill do zabicia zadania.  ^Z działa natychmiast i ma efekt  uboczny:  powoduje  odrzucenie
       oczekującego wyjścia i wprowadzonych, a nieprzetworzonych naciśnięć klawiszy (typeahead).

       Istnieje  kilka  sposobów wskazywania zadania w powłoce.  Znak % poprzedza nazwę zadania. Zadanie numer n
       można wskazać jako %n.  Zadanie może być też określone przez użycie  przedrostka  nazwy  użytej  do  jego
       uruchomienia  lub  podłańcucha,  jaki  występuje  w jego wierszu poleceń.  Na przykład, %ce odnosi się do
       zatrzymanego zadania ce.  Jeśli przedrostek pasuje do więcej niż jednego zadania, bash  zgłasza  błąd.  Z
       drugiej strony, użycie %?ce, wskazuje na zadanie zawierające podłańcuch ce w swym wierszu poleceń. Jeżeli
       łańcuch  pasuje  do  więcej  niż  jednego zadania, bash zgłasza błąd. Symbole %% i %+ określają rozumiane
       przez powłokę bieżące zadanie, będące ostatnim zadaniem zatrzymanym, gdy było  na  pierwszym  planie  lub
       uruchomionym  w  tle.   Do poprzedniego zadania można odwoływać się przy pomocy %-.  W wyjściu odnoszącym
       się do zadań (np. wyjście polecenia jobs), bieżące zadanie jest zawsze zaznaczone znakiem  +,  a  zadanie
       poprzednie  -.  Pojedynczy  %  (bez  towarzyszącego  określenia  zadania) również odnosi się do bieżącego
       zadania.

       Do przywrócenia zadania na pierwszy plan można posłużyć się po prostu jego nazwą: %1 jest  synonimem  dla
       ,,fg  %1”,  przywracającego zadanie 1 z tła na pierwszy plan.  Podobnie, ,,%1 &” wznawia zadanie 1 w tle,
       równoważnie do ,,bg %1””.

       Powłoka natychmiast dowiaduje się czy zadanie zmieniło stan.  Normalnie, bash czeka ze zgłoszeniem  zmian
       do  momentu,  gdy  ma  wyświetlić  zachętę,  by  nie  przerywać  innego wyjścia. Jeżeli włączono opcję -b
       wbudowanego polecenia set, bash zgłasza takie zmiany natychmiast.  Dla każdego kończącego  pracę  procesu
       potomnego wykonywana jest ewentualna pułapka przechwytująca SIGCHLD.

       Jeżeli  wykonano próbę zakończenia pracy bash przy istniejących zatrzymanych zadaniach (lub, gdy włączono
       opcję powłoki checkjobs używając wbudowanego shopt, działających zadaniach), powłoka  wypisuje  komunikat
       ostrzegawczy i, jeśli włączono opcję checkjobs wypisuje zadania wraz z ich stanem. Można wówczas posłużyć
       się  poleceniem  jobs  do sprawdzenia ich stanu. Jeżeli wykonywana jest druga próba zakończenia pracy bez
       wystąpienia wtrąconego między nie polecenia, powłoka nie  wypisuje  kolejnego  ostrzeżenia  a  zatrzymane
       zadania są przerywane.

ZACHĘTA POWŁOKI

       Przy  wykonywaniu  interaktywnym  bash  wyświetla  główny  symbol zachęty (primary prompt) PS1 kiedy jest
       gotowa na odczyt polecenia, zaś wtórną (secondary) zachętę PS2 kiedy potrzebuje więcej danych  z  wejścia
       do  uzupełnienia  polecenia.   Bash  pozwala  na dostosowywanie tych łańcuchów zachęty poprzez wstawianie
       wielu znaków specjalnych rozpoczynających się odwrotnym ukośnikiem, które są dekodowane jak następuje:
              \a     znak dzwonka ASCII (07)
              \d     data w formacie "DzieńTyg Miesiąc Dzień" (np. "Tue May 26")
              \D{format}
                     format jest przekazywany do strftime(3), a wynik jest wstawiany do łańcucha zachęty.  Pusty
                     format daje w wyniku czas w lokalnym formacie. Nawiasy klamrowe są wymagane
              \e     znak escape ASCII (033)
              \h     nazwa hosta do pierwszej kropki `.'
              \H     nazwa hosta
              \j     liczba zadań aktualnie obsługiwanych przez powłokę
              \l     główna część nazwy urządzenia terminala powłoki
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \s     nazwa powłoki, główna część nazwy $0 (fragment występujący po ostatnim ukośniku)
              \t     bieżący czas w formacie 24-godzinnym GG:MM:SS
              \T     bieżący czas w formacie 12-godzinnym GG:MM:SS
              \@     bieżący czas w 12-godzinnym formacie am/pm
              \A     bieżący czas w 24-godzinnym formacie GG:MM
              \u     nazwa bieżącego użytkownika (username)
              \v     wersja programu bash (np. 2.00)
              \V     wydanie bash, wersja+poziom łat (np., 2.00.0)
              \w     bieżący  katalog  roboczy,  z  $HOME  zapisanym w skrócie tyldą (używa wartości ze zmiennej
                     PROMPT_DIRTRIM)
              \W     główna część nazwy bieżącego katalogu roboczego, z $HOME zapisanym w skrócie tyldą
              \!     numer tego polecenia w historii
              \#     numer polecenia tego polecenia
              \$     jeżeli efektywnym UID jest 0, to #, w przeciwnym razie $
              \nnn   znak odpowiadający ósemkowej liczbie nnn
              \\     odwrotny ukośnik
              \[     początek sekwencji znaków niedrukowalnych,  która  może  służyć  do  osadzenia  w  zachęcie
                     sekwencji sterujących terminalem
              \]     koniec sekwencji znaków niedrukowalnych

       Numer  polecenia  i  numer  w  historii  są zwykle różne: numer polecenia w historii jest jego pozycją na
       liście historii, która może obejmować polecenia odtworzone z pliku historii  (zobacz  poniżej  HISTORIA),
       podczas  gdy  numer  polecenia  jest  pozycją w sekwencji poleceń wykonanych w obecnej sesji powłoki.  Po
       zdekodowaniu, łańcuch jest interpretowany poprzez interpretację parametrów, podstawianie wyników poleceń,
       interpretację wyrażeń arytmetycznych, interpretację łańcuchów i usuwanie  cytowań,  zgodnie  z  wartością
       opcji promptvars powłoki (zobacz opis polecenia shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

READLINE

       Jest  to biblioteka obsługująca odczytywanie wejścia podczas posługiwania się powłoką interaktywną, chyba
       że przy wywołaniu powłoki podano opcję --noediting.  Domyślnie, polecenia edycji wiersza  są  podobne  do
       występujących  w  macsie.   Dostępny jest także interfejs edycji wiersza w stylu vi.  Edycja wiersza może
       zostać włączona w dowolnym czasie, przy użyciu opcji -o emacs lub -o vi  wbudowanego  polecenia  set.  By
       wyłączyć  edycję wiersza po uruchomieniu powłoki, użyj opcji +o emacs lub +o vi wbudowanego polecenia set
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Notacja Readline
       W tej sekcji, do zapisu naciśnięć  klawiszy  używana  jest  notacja  w  stylu  emacsa.  Klawisze  Control
       zapisywane  są  jako  C-klawisz,  np.,  C-n oznacza Control-N. Podobnie, meta klawisze zapisywane są jako
       M-klawisz, zatem M-x oznacza Meta-X.  (Na klawiaturach bez klawisza meta M-x oznacza ESC x, tj.  naciśnij
       klawisz  Escape  a następnie klawisz x.  Czyni to ESC przedrostkiem meta (meta prefix).  Kombinacja M-C-x
       oznacza ESC-Control-x, lub  naciśnij  klawisz  Escape,  następnie  przytrzymaj  klawisz  Control  podczas
       naciskania klawisza x.)

       Poleceniom  readline można podawać numeryczne argumenty, które normalnie działają jako licznik powtórzeń.
       Czasami jednak, znaczący jest znak argumentu. Przekazanie ujemnego argumentu poleceniu,  które  działa  w
       przód  (np.  kill-line)  powoduje, że będzie ono działać odwrotnym kierunku (wstecz).  Polecenia, których
       zachowanie z argumentami odbiega od podanego odnotowano poniżej.

       Gdy polecenie opisano jako  usuwające  (killing)  tekst,  tekst  ten  jest  zachowywany  to  ewentualnego
       późniejszego odzyskania (przywołania yanking). Kolejne usunięcia powodują, że tekst jest zbierany w jedną
       całość,  którą  można  odzyskać  naraz. Polecenia nie usuwające tekstu oddzielają kawałki tekstu w stosie
       usuwania (killing ring).

   Inicjalizacja Readline
       Readline dostosowywane jest przy pomocy poleceń umieszczanych w pliku inicjującym (plik inputrc).   Nazwa
       tego  pliku brana jest z wartości zmiennej INPUTRC.  Jeżeli zmienna ta nie jest ustawiona, domyślną nazwą
       jest ~/.inputrc.  Gdy startuje program używający biblioteki readline, odczytywany jest  plik  inicjujący,
       po  czym  ustawiane  są  przypisania  klawiszy  i zmienne.  Istnieje tylko kilka podstawowych konstrukcji
       dozwolonych w pliku inicjacji readline.  Puste wiersze są ignorowane.  Wiersze rozpoczynające się od # są
       komentarzami.  Wiersze rozpoczynające się od $ wskazują konstrukcje warunkowe.  Inne  wiersze  wyznaczają
       przypisania klawiszy i ustawienia zmiennych.

       Domyślne  przypisania klawiszy można zmienić przy pomocy pliku inputrc.  Inne programy posługujące się tą
       biblioteką mogą dodawać własne polecenia i przypisania.

       Na przykład, umieszczenie

              M-Control-u: universal-argument
       lub
              C-Meta-u: universal-argument
       w inputrc spowodowałoby, że M-C-u wywoływałoby polecenie readline universal-argument.

       Rozpoznawane są następujące symboliczne nazwy znaków: RUBOUT, DEL, ESC, LFD, NEWLINE, RET,  RETURN,  SPC,
       SPACE i TAB.

       Oprócz  nazw poleceń readline pozwala przypisywać klawisze do łańcucha. Łańcuch ten zostanie wstawiony po
       naciśnięciu klawisza (makro).

   Przypisania klawiszy Readline
       Składnia przypisań klawiszy sterujących w pliku  inputrc  jest  prosta.  Wymagana  jest  wyłącznie  nazwa
       polecenia  lub  tekst  makra  i  sekwencja  klawiszy, do której powinno być przypisane. Klawisze mogą być
       podane na dwa sposoby: jako symboliczna nazwa klawisza, może być z przedrostkami Meta- lub Control-,  lub
       jako sekwencja klawiszy.

       Przy  użyciu  postaci  nazwa-klaw:nazwa-funkcji  lub  makro,  nazwa-klaw  jest  nazwą klawisza zapisaną w
       jęz.angielskim. Na przykład:

              Control-u: universal-argument
              Meta-Rubout: backward-kill-word
              Control-o: "> output"

       W powyższym przykładzie, C-u przypisane jest do funkcji  universal-argument,  M-DEL  przypisane  jest  do
       funkcji  backward-kill-word  a  C-o  przypisane  do  uruchamiania  makra  wyrażonego  po prawej (to jest,
       wstawiania tekstu ``> output'' w wiersz).

       W drugiej postaci, "sekw-klaw":nazwa-funkcji lub makro, sekw-klaw różni się od nazwa-klaw powyżej tym, że
       przez umieszczenie sekwencji w cudzysłowach można podać łańcuchy  oznaczające  całą  sekwencję  klawiszy.
       Można posłużyć się niektórymi kombinacjami klawiszy w stylu GNU Emacs-a, jak w poniższym przykładzie, nie
       są jednak rozpoznawane symboliczne nazwy znaków:

              "\C-u": universal-argument
              "\C-x\C-r": re-read-init-file
              "\e[11~": "Klawisz funkcyjny 1"

       W  tym  przykładzie, C-u jest ponownie przypisane do funkcji universal-argument.  C-x C-r przypisane jest
       do funkcji re-read-init-file, zaś ESC [ 1 1 ~ przypisane jest do wstawienia tekstu ``Function Key 1''.

       Oto pełny zestaw sekwencji specjalnych w stylu GNU Emacs
              \C-    przedrostek control
              \M-    przedrostek meta
              \e     znak escape
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \"     dosłowny cudzysłów "
              \'     dosłowny apostrof '

       Oprócz sekwencji specjalnych w  stylu  GNU  Emacsa,  dostępny  jest  drugi  zestaw  sekwencji  z  użyciem
       odwrotnego ukośnika:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \d     delete
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \nnn   ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)

       Podczas wprowadzania tekstu makra, do wskazania jego definicji muszą być użyte  pojedyncze  lub  podwójne
       cudzysłowy.   Zakłada  się,  że  tekst  niecytowany  jest nazwą funkcji.  W ciele makra interpretowane są
       sekwencje specjalne z użyciem odwrotnego ukośnika opisane powyżej. odwrotny ukośnik cytuje  dowolny  inny
       znak w tekście makra, łącznie z " i '.

       Bash  umożliwia  wyświetlanie  i  zmianę  bieżących  przypisań  klawiszy  readline  za pomocą wbudowanego
       polecenia bind.  Tryb edycji można przełączać podczas używania interaktywnego przez posłużenie się  opcją
       -o wbudowanego polecenia set (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

   Zmienne Readline
       Readline  posiada  zmienne, których można używać do dodatkowego dostosowania jej zachowania. Zmienna może
       być ustawiana w pliku inputrc przy pomocy instrukcji postaci

              set nazwa-zmiennej wartość

       Z wymienionymi niżej wyjątkami, zmienne readline mogą przyjmować wartości On lub Off (wielkość znaków nie
       ma znaczenia). Nierozpoznane nazwy zmiennych są ignorowane. Gdy odczytywana jest wartość zmiennej,  puste
       lub wyzerowane wartości, "on" (bez względu na wielkość liter) i "1" są równoważne On. Wszystkie pozostałe
       wartości są równoważne Off. A oto zmienne i ich wartości domyślne:

       bell-style (audible)
              Kontroluje, co dzieje się gdy readline chce użyć sygnału dźwiękowego terminala. Jeśli ustawiona na
              none,  readline  nigdy  nie  emituje  sygnału.  Jeśli ustawiona na visible, readline posługuje się
              "widzialnym dzwonkiem" (visible bell), jeśli jest dostępny.  Jeżeli ustawiona na audible, readline
              usiłuje uzyskać sygnał dźwiękowy z terminala.
       bind-tty-special-chars (On)
              Jeśli ustawiona na On, readline będzie próbował  przypiąć  znaki  kontrolne  traktowane  w  sposób
              specjalny przez sterownik terminala jądra do ich odpowiedników readline.
       comment-begin (,,#”)
              Łańcuch  wstawiany,  gdy  wykonywane  jest  polecenie  insert-comment readline.  Polecenie to jest
              przypisane do M-# w trybie emacs, zaś do # w trybie vi.
       completion-ignore-case (Off)
              Jeżeli  ustawiona  na  On,  readline  wykonuje  dopasowywanie  i  uzupełnianie  nazw  plików   bez
              rozróżniania wielkości liter.
       completion-prefix-display-length (0)
              Długość  (w  znakach)  wspólnego  przedrostka listy możliwych uzupełnień, które są wyświetlane bez
              modyfikacji. Gdy jest ustawiona na wartość większą od zera, wspólne  przedrostki  dłuższe  od  tej
              wartości są zastępowane wielokropkiem podczas wyświetlania dostępnych uzupełnień.
       completion-query-items (100)
              Określa,  kiedy  użytkownik  jest pytany o oglądanie takiej liczby możliwych uzupełnień tworzonych
              przez polecenie possible-completions.  Może być ustawiona na dowolną liczbę całkowitą większą  lub
              równą  zero.  Jeżeli liczba możliwych uzupełnień jest większa bądź równa wartości tej zmiennej, to
              użytkownik jest pytany czy chce je oglądnąć; w przeciwnym razie są one  po  prostu  pokazywane  na
              terminalu.
       convert-meta (On)
              Jeśli  ustawione  na  On,  readline  będzie  zamieniał znaki z ustawionym ósmym bitem na sekwencje
              klawiszy ASCII przez obcięcie ósmego bitu i  poprzedzenie  znakiem  escape  (w  efekcie,  używając
              escape jako przedrostka meta).
       disable-completion (Off)
              Jeśli  ustawione na On, readline zabroni uzupełniania słów. Znaki uzupełniania zostaną wstawione w
              wiersz tak, jakby zostały przypisane do self-insert.
       editing-mode (emacs)
              Kontroluje czy readline rozpoczyna pracę z zestawem przypisań klawiszy podobnym do  emacs  czy  do
              vi.  editing-mode może być ustawiane albo na emacs albo na vi.
       echo-control-characters (On)
              Jeśli ustawione na On, readline wyświetla znak odpowiadający sygnałowi otrzymanemu z klawiatury, w
              systemach które informują o obsługiwaniu tej właściwości.
       enable-keypad (Off)
              Gdy jest ustawione na On, readline będzie usiłować włączyć numeryczny blok klawiatury (application
              keypad) przy wywołaniu.  Niektóre systemy potrzebują tego do włączenia klawiszy strzałek.
       enable-meta-key (On)
              Gdy  jest ustawiona na On, readline próbuje włączyć dostępne modyfikujące klawisze meta, o których
              obsługiwaniu zapewnia terminal, gdy są wywoływane. Na wielu terminalach meta klawisz jest  używany
              do wysyłania znaków ośmiobitowych.
       expand-tilde (Off)
              Jeżeli ustawione na On, podczas próby uzupełniania słów readline wykonuje interpretację tyldy.
       history-preserve-point (Off)
              Ustawione  na  on  powoduje,  że  kod  obsługi  historii  poleceń usiłuje w każdym wierszu poleceń
              odzyskanym za pomocą previous-history lub next-history umieścić punkt (bieżącą pozycję kursora)  w
              tym samym miejscu.
       history-size (0)
              Ustawia  maksymalną  liczbę  wpisów historii zapisywanych w liście historii. Gdy jest ustawiona na
              zero, liczba wpisów w liście historii jest nieograniczona.
       horizontal-scroll-mode (Off)
              Ustawione na On powoduje, że readline do wyświetlania posługuje się  pojedynczym  wierszem.  Jeśli
              wejście  jest dłuższe niż szerokość ekranu, to jego zawartość jest wówczas przewijana w poziomie w
              pojedynczym wierszu ekranu, zamiast zawijania do następnego wiersza.
       input-meta (Off)
              Jeśli ustawiona na On, readline dopuści ośmiobitowe wejście (to znaczy, nie będzie obcinać  ósmego
              bitu  z odczytywanych znaków), bez względu na to, co twierdzi terminal o możliwości obsługi. Nazwa
              meta-flag jest synonimem tej zmiennej.
       isearch-terminators (,,C-[C-J”)
              Łańcuch  znaków,  który  powinien  przerywać  wyszukiwanie  krokowe   (incremental   search)   bez
              późniejszego  wykonywania  znaku  jako  polecenia.   Jeżeli  zmiennej  tej nie nadano wartości, to
              wyszukiwanie krokowe będą przerywać ESC i C-J.
       keymap (emacs)
              Ustawia  bieżące  mapowanie  klawiatury  readline.  Zestawami   poprawnych   mapowań   są   emacs,
              emacs-standard,  emacs-meta,  emacs-ctlx,  vi, vi-command i vi-insert.  vi jest równoważnikiem dla
              vi-command;  emacs  jest  równoważne  emacs-standard.  Domyślną  wartością  jest  emacs;   wartość
              editing-mode również wpływa na domyślne mapowanie.
       mark-directories (On)
              Jeżeli ustawione na On, to uzupełniane nazwy katalogów mają dołączany końcowy ukośnik.
       mark-modified-lines (Off)
              Jeżeli  ustawione  na On, wiersze historii, które zostały zmienione wyświetlane są z poprzedzającą
              je gwiazdką (*).
       mark-symlinked-directories (Off)
              Gdy ustawiona na On, uzupełniane nazwy będące dowiązaniami symbolicznymi do katalogów, mają dodany
              znak ukośnika (przedmiot wartości mark-directories).
       match-hidden-files (On)
              Ta zmienna, gdy jest ustawiona na On, powoduje, że readline  wykonując  uzupełnianie  nazw  plików
              dopasowuje  pliki, których nazwy zaczynają się od kropki `.' (pliki ukryte). Gdy ustawiona na Off,
              początkowa kropka w nazwie jaka ma być uzupełniona, musi być wpisana przez użytkownika.
       menu-complete-display-prefix (Off)
              Gdy ustawiona na On, uzupełnianie menu wyświetla wspólny przedrostek  listy  możliwych  uzupełnień
              (który może być pusty) przed cyklicznym przełączaniem się między pozycjami z listy.
       output-meta (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  readline  wyświetla znaki z ustawionym ósmym bitem wprost zamiast jako
              sekwencje specjalne z meta-przedrostkiem.
       page-completions (On)
              Gdy ustawione na On, readline używa wewnętrznego programu wyświetlającego podobnego  do  more,  do
              wyświetlania pełnego ekranu możliwych uzupełnień na raz.
       print-completions-horizontally (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  readline  wyświetla dopasowane uzupełnienia w kolejności alfabetycznej
              poziomo, zamiast w dół ekranu.
       revert-all-at-newline (Off)
              Gdy ustawione na On, readline anuluje wszystkie zmiany w wierszach historii  przed  powrotem,  gdy
              wykonywane  jest accept-line. Domyślnie, wiersze historii mogą zostać zmodyfikowane i zachować swe
              listy anulowań poprzez odwołania do readline.
       show-all-if-ambiguous (Off)
              Zmienia to domyślne zachowanie funkcji uzupełniania. Jeżeli jest ustawione na on, to słowa  mające
              więcej  niż jedno możliwe uzupełnienie powodują, że natychmiast zostaną podane dopasowania zamiast
              wyemitowania sygnału dźwiękowego.
       show-all-if-unmodified (Off)
              Zmienna   modyfikuje   domyślne   zachowanie   funkcji   uzupełnienia   w   sposób   podobny    do
              show-all-if-ambiguous.  Gdy  jest  ustawiona  na  On,  słowa  które  mają więcej niż jedno możliwe
              uzupełnienie bez możliwych uzupełnień częściowych (możliwe uzupełnienia  nie  posiadają  wspólnego
              przedrostka), są wypisywane natychmiast, bez wcześniejszego używania brzęczyka.
       skip-completed-text (Off)
              Gdy  jest  ustawiona  na  On, modyfikuje domyślne zachowanie uzupełniania gdy do wiersza wstawiane
              jest pojedyncze dopasowanie. Jest to aktywne tylko podczas przeprowadzania uzupełnienia  w  środku
              słowa.  Gdy  jest  włączona,  readline nie wstawia znaków z uzupełniania, które pasują do znaków w
              miejscu wprowadzania w uzupełnianym  słowie,  dzięki  czemu  części  słowa  za  kursorem,  nie  są
              duplikowane.
       visible-stats (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  to  przy  wyświetlaniu  możliwych  uzupełnień  do nazwy pliku zostanie
              dołączony znak określający typ pliku wskazywany przez stat(2).

   Konstrukcje warunkowe Readline
       Readline implementuje udogodnienie podobne  duchem  do  funkcji  kompilacji  warunkowej  preprocesora  C,
       pozwalające na wykonywanie przypisań klawiszy i ustawień zmiennych w zależności od wyniku testów. Używane
       są cztery dyrektywy analizatora składni.

       $if    Konstrukcja  $if pozwala na wykonanie przypisań klawiszy w oparciu o tryb edycji, używany terminal
              lub aplikację korzystającą z readline.  Tekst  testu  rozciąga  się  do  końca  wiersza;  do  jego
              wydzielenia nie są wymagane żadne znaki.

              mode   Postać  mode=  dyrektywy  $if służy do sprawdzania czy readline jest w trybie emacs czy vi.
                     Może być wykorzystywana, na przykład, w połączeniu z poleceniem set keymap,  do  ustawienia
                     przypisań  w  mapowaniach  emacs-standard i emacs-ctlx tylko jeśli readline uruchamia się w
                     trybie emacs.

              term   Postać term=  można  wykorzystywać  do  włączenia  specyficznych  dla  terminala  przypisań
                     klawiszy,  być  może  do  przypisania wyjścia dla sekwencji klawiszy funkcyjnych terminala.
                     Słowo po prawej stronie = sprawdzane jest z zarówno pełną nazwą terminala, jaki  i  częścią
                     jego  nazwy przed pierwszym -. Umożliwia to, na przykład, dopasowanie przez sun zarówno sun
                     jak i sun-cmd.

              aplikacja
                     Konstrukcja aplikacja służy  do  włączania  ustawień  specyficznych  dla  aplikacji.  Każdy
                     program  korzystający  z  biblioteki readline ustawia nazwę aplikacji (application name), a
                     plik inicjujący może sprawdzić czy ma ona jakąś szczególną wartość.  Może to być używane do
                     przypisywania sekwencji klawiszy  funkcjom  przydatnym  w  danym  programie.  Na  przykład,
                     poniższe  polecenie  dodaje  sekwencję  klawiszy  wykonującą w bash cytowanie bieżącego lub
                     poprzedniego słowa:

                     $if Bash
                     # Cytuj bieżące lub poprzednie słowo
                     "\C-xq": "\eb\"\ef\""
                     $endif

       $endif Polecenie to, jak widać w poprzednim przykładzie, kończy wykonywanie polecenia $if.

       $else  Polecenia w tej gałęzi dyrektywy $if wykonywane są gdy nie powiedzie się sprawdzenie warunku.

       $include
              Dyrektywa ta pobiera jako argument pojedynczą nazwę pliku i odczytuje polecenia  i  przypisania  z
              tego pliku. Na przykład, poniższa dyrektywa odczytałaby /etc/inputrc:

              $include  /etc/inputrc

   Wyszukiwanie
       Readline  zapewnia  polecenia  do  wyszukiwania  w  historii  poleceń  (zobacz poniżej HISTORIA)  wierszy
       zawierających zadany łańcuch.  Istnieją dwa tryby wyszukiwania: krokowy  (incremental)  i  nie-niekrokowy
       (non-incremental).

       Wyszukiwania  krokowe  rozpoczynają się przed zakończeniem wpisywania przez użytkownika szukanego tekstu.
       Po wpisaniu każdego znaków szukanego łańcucha readline wyświetla następną pozycję  historii  pasującą  do
       wpisanego  do  tej  pory  łańcucha.   Wyszukiwanie krokowe wymaga tylko tylu znaków ile potrzebne jest do
       znalezienia pożądanej pozycji historii.  Znaki występujące w wartości zmiennej isearch-terminators  służą
       do  przerwania  wyszukiwania  krokowego.   Jeżeli zmienna ta nie ma przypisanej wartości, to wyszukiwanie
       przerywają znaki Escape i Control-J.   Control-G  porzuca  wyszukiwanie  krokowe  i  przywraca  pierwotny
       wiersz.   Gdy  przerwie  się  wyszukiwanie,  pozycja  historii  zawierająca poszukiwany łańcuch staje się
       bieżącym wierszem.

       W celu odnalezienia innych pasujących pozycji,  należy  nacisnąć  odpowiednio  Control-S  lub  Control-R.
       Wyszukuje  to  wstecz  lub  w  przód  kolejną pasującą do dotychczas wpisanego łańcucha pozycję historii.
       Wszystkie inne sekwencje klawiszy przypisane do polecenia readline  przerywają  wyszukiwanie  i  wykonują
       zadane  polecenie.   Na  przykład,  znak  nowej linii przerywa wyszukiwanie i akceptuje wiersz, wykonując
       skutkiem tego polecenie z listy historii.

       Readline pamięta łańcuch użyty w ostatnim wyszukiwaniu krokowym. Jeżeli Control-R zostanie naciśnięte dwa
       razy, bez wprowadzenia pomiędzy naciśnięciami innych  znaków  definiujących  nowy  łańcuch  szukania,  to
       wykorzystywany jest uprzednio zapamiętany łańcuch.

       Wyszukiwania  nie-krokowe czytają cały szukany łańcuch przed rozpoczęciem wyszukiwania pasujących wierszy
       historii. Łańcuch może być wpisany przez użytkownika lub być częścią zawartości bieżącego wiersza.

   Nazwy poleceń Readline
       Poniżej podano listę nazw poleceń i domyślnych sekwencji klawiszy, do których są one  przypisane.   Nazwy
       poleceń  bez  towarzyszącej  sekwencji  klawiszy są domyślnie nieprzypisane.  W poniższych opisach, punkt
       oznacza bieżącą pozycję  kursora,  zaś  zaznaczenie  do  pozycji  kursora  zapamiętanej  przez  polecenie
       set-mark.  Tekst pomiędzy punktem a zaznaczeniem nazywany jest obszarem.

   Polecenia ruchu
       beginning-of-line (C-a)
              Przesuwa na początek bieżącego wiersza.
       end-of-line (C-e)
              Przesuwa na koniec wiersza.
       forward-char (C-f)
              Przesuwa o znak w przód.
       backward-char (C-b)
              Przesuwa o znak wstecz.
       forward-word (M-f)
              Przesuwa na koniec następnego słowa. Słowa złożone są ze znaków alfanumerycznych (liter i cyfr).
       backward-word (M-b)
              Przesuwa   na   początek   bieżącego,   lub  poprzedniego,  słowa.  Słowa  złożone  są  ze  znaków
              alfanumerycznych (liter i cyfr).
       shell-forward-word
              Przesuwa na koniec następnego  słowa  w  przód.  Słowa  są  oddzielone  niecytowanymi  metaznakami
              powłoki.
       shell-backward-word
              Przesuwa  na  początek  bieżącego  lub poprzedniego słowa w tył. Słowa są oddzielone niecytowanymi
              metaznakami powłoki.
       clear-screen (C-l)
              Czyści ekran pozostawiając bieżący wiersz na górze ekranu. Z argumentem, odświeża  bieżący  wiersz
              bez czyszczenia ekranu.
       redraw-current-line
              Odświeża bieżący wiersz.

   Polecenia operujące na historii
       accept-line (Newline, Return)
              Akceptuje  wiersz  bez względu na to, gdzie znajduje się kursor. Jeżeli wiersz ten nie jest pusty,
              to dodaje go do listy historii stosownie  do  stanu  zmiennej  HISTCONTROL.   Jeżeli  wiersz  jest
              zmienionym wierszem historii, to odtwarza wiersz historii do stanu pierwotnego.
       previous-history (C-p)
              Sprowadza poprzednie polecenie z listy historii, przesuwając się wstecz listy.
       next-history (C-n)
              Ściąga następne polecenie z listy historii, przesuwając się do przodu na liście.
       beginning-of-history (M-<)
              Przesuwa na pierwszy wiersz w historii.
       end-of-history (M->)
              Przesuwa na koniec historii wprowadzania, tj. obecnie wprowadzanego wiersza.
       reverse-search-history (C-r)
              Wyszukuje  wstecz  poczynając  od  bieżącego wiersza i przesuwając się, w razie potrzeby, 'w górę'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       forward-search-history (C-s)
              Wyszukuje w przód poczynając od bieżącego wiersza i przesuwając się, w  razie  potrzeby,  'w  dół'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       non-incremental-reverse-search-history (M-p)
              Wyszukuje  wstecz  poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       non-incremental-forward-search-history (M-n)
              Wyszukuje w przód poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem  nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       history-search-forward
              Wyszukuje  w  przód  w  historii  łańcucha znaków pomiędzy początkiem bieżącego wiersza a punktem.
              Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-search-backward
              Wyszukuje wstecz w historii łańcucha  znaków  pomiędzy  początkiem  bieżącego  wiersza  a  bieżącą
              pozycją kursora (punkt).  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       yank-nth-arg (M-C-y)
              Wstawia  pierwszy  argument  poprzedniego polecenia (zwykle drugie słowo z poprzedniego wiersza) w
              punkt (bieżącą pozycję kursora). Z argumentem n, wstawia n-te słowo poprzedniego polecenia  (słowa
              w  poprzednim  poleceniu  zaczynają  się  od słowa 0). Argument ujemny wstawia n-te słowo od końca
              poprzedniego polecenia. Po obliczeniu argumentu n, jest on wyodrębniany w taki sposób,  jak  gdyby
              podano opcję interpretowania historii "!n".
       yank-last-arg (M-., M-_)
              Wstawia  ostatni  argument poprzedniego polecenia (ostatnie słowo poprzedniej pozycji historii). Z
              argumentem  numerycznym,  zachowuje  się  dokładnie  tak,  jak  yank-nth-arg.   Kolejne  wywołania
              yank-last-arg  przesuwają  wstecz  listy historii, wstawiając po kolei ostatni argument (lub słowo
              określone przez argument do pierwszego  wywołania)  każdego  wiersza.  Każdy  argument  numeryczny
              podany do pomyślnego wywołania określa kierunek ruchu w historii. Argument ujemny zmienia kierunek
              poruszania  się (w tył lub w przód). Możliwości interpretacji historii są używane do wyodrębnienia
              ostatniego argumentu, podobnie jak gdyby wybrano interpretację historii za pomocą "!$".
       shell-expand-line (M-C-e)
              Interpretuj wiersz, jak czyni to powłoka. Wykonuje to aliasy i interpretację historii, jak również
              interpretację słów powłoki. Zobacz INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       history-expand-line (M-^)
              Wykonuje interpretację powłoki w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz INTERPRETACJA  HISTORII
              poniżej.
       magic-space
              Wykonuje  interpretację  powłoki  w  odniesieniu  do  bieżącego  wiersza i wstawia spację.  Zobacz
              INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       alias-expand-line
              Wykonuje interpretację aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz ALIASY powyżej.
       history-and-alias-expand-line
              Wykonuje interpretację historii i aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.
       insert-last-argument (M-., M-_)
              Synonim yank-last-arg.
       operate-and-get-next (C-o)
              Akceptuje do wykonania bieżący wiersz i ściąga do edycji  następny  względem  bieżącego  wiersz  z
              historii. Argumenty są ignorowane.
       edit-and-execute-command (C-xC-e)
              Przywołuje  edytor  w bieżącym wierszu poleceń i wykonuje wynik jako polecenie powłoki. Bash stara
              się wywołać $VISUAL, $EDITOR i emacs jako edytor, w tej kolejności.

   Polecenia zmiany tekstu
       delete-char (C-d)
              Usuwa znak w punkcie (pod kursorem).  Jeżeli punkt jest początkiem wiersza, nie ma żadnych  znaków
              w wierszu, a ostatni wpisany znak został przypisany do delete-char, to zwraca EOF.
       backward-delete-char (Rubout)
              Usuwa  znak  przed kursorem. Jeżeli podano argument numeryczny, zachowuje usunięty tekst na stosie
              usunięć.
       forward-backward-delete-char
              Usuwa znak pod kursorem, chyba że kursor znajduje się na końcu wiersza, wówczas usuwany jest  znak
              przed kursorem.
       quoted-insert (C-q, C-v)
              Dodaje  następny znak do wiersza dosłownie. W ten sposób wstawiane są znaki takie, jak na przykład
              C-q.
       tab-insert (C-v TAB)
              Wstawia znak tabulacji.
       self-insert (a, b, A, 1, !, ...)
              Wstawia wpisany znak.
       transpose-chars (C-t)
              Zamienia miejscami znak sprzed punktu ze znakiem  w  punkcie,  równocześnie  przesuwając  punkt  w
              przód.  Jeżeli  punkt  jest  na  końcu  wiersza  to zamienia to miejscami dwa znaki przed punktem.
              Argumenty ujemne nie skutkują.
       transpose-words (M-t)
              Zamienia miejscami słowo sprzed punktu ze słowem za punktem,  przesuwając  równocześnie  punkt  za
              przesunięte  sprzed  niego słowo.  Jeżeli punkt jest na końcu wiersza to zamienia to miejscami dwa
              ostanie słowa wiersza.
       upcase-word (M-u)
              Zamienia na wielkie litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na  wielkie
              litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       downcase-word (M-l)
              Zamienia na małe litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na małe litery
              poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       capitalize-word (M-c)
              Zamienia  na  kapitaliki  (pierwsza  litera  wielka,  pozostałe  małe) bieżące (następne) słowo. Z
              argumentem ujemnym zamienia na kapitaliki poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       overwrite-mode
              Przełącza  tryb  nadpisywania.  Z  jawnym,  dodatnim  argumentem  liczbowym,  przełącza  do  trybu
              nadpisywania. Z jawnym, niedodatnim argumentem liczbowym, przełącza do trybu wstawiania. Polecenie
              dotyczy  jedynie  trybu emacs, tryb vi nadpisuje w inny sposób. Każde odwołania do readline() jest
              uruchamiane w trybie wstawiania. W trybie nadpisywania, znaki przypisane do self-insert  zastępują
              tekst  pod kursorem, zamiast przesuwać go w prawą stronę. Znaki przypisane do backward-delete-char
              zastępują znak przed kursorem spacją. Domyślnie, to polecenie nie jest przypisane.

   Usuwanie i wklejanie
       kill-line (C-k)
              Usuwa tekst od punktu do końca wiersza.
       backward-kill-line (C-x Rubout)
              Usuwa wstecz do początku wiersza.
       unix-line-discard (C-u)
              Usuwa wstecz od punktu do początku wiersza. Usuwany tekst jest zachowywany na stosie usunięć.
       kill-whole-line
              Usuwa wszystkie znaki bieżącego wiersza, bez względu na położenie punktu.
       kill-word (M-d)
              Usuwa od punktu do końca bieżącego słowa, lub jeśli użyte pomiędzy słowami,  do  końca  następnego
              słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez forward-word.
       backward-kill-word (M-Rubout)
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez backward-word.
       shell-kill-word (M-d)
              Usuwa  od  kursora  do  końca  bieżącego słowa lub, jeśli kursor znajduje się pomiędzy słowami, do
              końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-forward-word.
       shell-backward-kill-word (M-Rubout)
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-backward-word.
       unix-word-rubout (C-w)
              Usuwa słowo  sprzed  punktu,  jako  separatora  słów  używając  białych  znaków.   Usunięty  tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       unix-filename-rubout
              Usuwa  słowo sprzed punktu, jako separatora słów używając białych znaków i ukośnika.Usunięty tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       delete-horizontal-space (M-\)
              Usuwa wszystkie spacje i tabulatory wokół punktu.
       kill-region
              Usuwa tekst w bieżącym obszarze.
       copy-region-as-kill
              Kopiuje tekst obszaru do bufora usuwania.
       copy-backward-word
              Kopiuje  słowo  sprzed  punktu  do  bufora  usuwania.   Granice  słów  są  takie  same,  jak   dla
              backward-word.
       copy-forward-word
              Kopiuje  słowo  występujące  po  punkcie  do bufora usuwania.  Granice słów są takie same, jak dla
              forward-word.
       yank (C-y)
              Wkleja wierzchołek stosu usunięć do bufora w punkcie (w miejscu kursora).
       yank-pop (M-y)
              Obraca stos usunięć i wkleja nowy wierzchołek. Działa tylko następując po yank lub yank-pop.

   Argumenty numeryczne
       digit-argument (M-0, M-1, ..., M--)
              Dodaje tę cyfrę do już składanego argumentu lub rozpoczyna nowy argument.  M-- rozpoczyna argument
              ujemny.
       universal-argument
              Jest to inna metoda podawania argumentu.  Jeżeli po tym poleceniu występuje jedna lub więcej cyfr,
              z opcjonalnym początkowym znakiem minus, to cyfry te  definiują  argument.   Jeżeli  po  poleceniu
              występują  cyfry,  to  powtórne  wykonanie  universal-argument  kończy  argument numeryczny, ale w
              przeciwnym wypadku jest ignorowane.  W przypadku specjalnym, jeżeli bezpośrednio po tym  poleceniu
              występuje  znak  nie  będący  ani  cyfrą  ani  znakiem  minus,  to argument licznik dla następnego
              polecenia mnożony jest przez  cztery.   Argument  licznik  [zwykle  powtórzeń]  wynosi  początkowo
              cztery,  toteż  wykonanie  tej  funkcji  po  raz  pierwszy  nadaje mu wartość cztery, po raz drugi
              szesnaście, i tak dalej.

   Uzupełnianie
       complete (TAB)
              Usiłuje przeprowadzić uzupełnianie tekstu przed  punktem.   Bash  próbuje  uzupełniania  traktując
              tekst  kolejno:  jako  zmienną  (jeżeli  tekst  zaczyna  się od $), nazwę użytkownika (jeśli tekst
              zaczyna się od ~), nazwę hosta (jeśli tekst zaczyna się od @) lub polecenie (łącznie z aliasami  i
              funkcjami).  Jeżeli  żadne  z powyższych nie daje dopasowania, to próbowane jest uzupełnianie nazw
              plików.
       possible-completions (M-?)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu przed punktem.
       insert-completions (M-*)
              Wstawia  przed  punktem  wszystkie  uzupełnienia  tekstu,  które  zostałyby   wygenerowane   przez
              possible-completions.
       menu-complete
              Podobne  do complete, ale zastępuje słowo, jakie ma zostać uzupełnione pojedynczym uzupełnieniem z
              listy możliwych.  Powtarzane wykonanie menu-complete powoduje krokowe  przechodzenie  przez  listę
              możliwych uzupełnień i wstawianie każdego z nich po kolei (zamiast uzupełnianego słowa).  Na końcu
              listy  uzupełnień emitowany jest sygnał dźwiękowy (zależny od ustawienia bell-style) i przywracany
              jest pierwotny tekst.  Argument n przesuwa n pozycji w przód na liście dopasowań;  do  przesuwania
              się  wstecz  można  użyć argumentu ujemnego. Polecenie w zamierzeniu ma być przypisane do klawisza
              TAB, ale domyślnie nie jest przypisane.
       menu-complete-backward
              Podobne do menu-complete, ale przemieszcza się wstecz po liście możliwych uzupełnień,  identycznie
              gdyby menu-complete podano ujemny argument. To polecenie jest domyślnie nieprzypisane.
       delete-char-or-list
              Usuwa  znak  pod  kursorem,  jeśli  nie jest to początek bądź koniec wiersza (jak delete-char). Na
              końcu wiersza, zachowuje się identycznie jak possible-completions.  To  polecenie  jest  domyślnie
              nieprzypisane.
       complete-filename (M-/)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie nazw plików na tekście sprzed kursora.
       possible-filename-completions (C-x /)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę pliku.
       complete-username (M-~)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       possible-username-completions (C-x ~)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       complete-variable (M-$)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       possible-variable-completions (C-x $)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       complete-hostname (M-@)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       possible-hostname-completions (C-x @)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       complete-command (M-!)
              Usiłuje  uzupełnić  tekst sprzed punktu, traktując go jak nazwę polecenia.  Uzupełnianie polecenia
              próbuje  dopasować  tekst  kolejno  do  aliasów,  słów  zastrzeżonych,  funkcji  powłoki,  poleceń
              wbudowanych powłoki i wreszcie nazw plików wykonywalnych.
       possible-command-completions (C-x !)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę polecenia.
       dynamic-complete-history (M-TAB)
              Usiłuje  uzupełnić  tekst sprzed kursora, w celu odnalezienia możliwych uzupełnień porównując go z
              wierszami listy historii.
       dabbrev-expand
              Usiłuje wykonać uzupełnienie menu  na  tekście  sprzed  kursora,  w  celu  odnalezienia  możliwych
              uzupełnień porównując go z wierszami listy historii.
       complete-into-braces (M-{)
              Wykonuje  uzupełnianie  nazwy pliku i wstawia listę możliwych uzupełnień ujętą w nawiasy klamrowe,
              tak że jest ona dostępna dla powłoki (zobacz powyżej Interpretacja nawiasów).

   Makra klawiaturowe
       start-kbd-macro (C-x ()
              Rozpoczyna zachowywanie wpisywanych znaków w bieżącym makrze klawiaturowym.
       end-kbd-macro (C-x ))
              Zatrzymuje  zachowywanie  wpisywanych  znaków  w  bieżącym  makrze  klawiaturowym  i   przechowuje
              definicję.
       call-last-kbd-macro (C-x e)
              Ponownie  wykonuje  zdefiniowane  makro  klawiaturowe,  powodując pojawianie się znaków makra tak,
              jakby zostały wpisane z klawiatury.

   Różne
       re-read-init-file (C-x C-r)
              Odczytuje zawartość pliku inputrc i  dołącza  wszystkie  znalezione  tam  przypisania  klawiszy  i
              zmiennych.
       abort (C-g)
              Zaniechuje bieżącego polecenia edycji i emituje sygnał dźwiękowy terminala (zgodnie z ustawieniami
              bell-style).
       do-uppercase-version (M-a, M-b, M-x, ...)
              Jeżeli  poprzedzony  przedrostkiem  meta  znak  x jest małą literą, uruchamia plecenie, które jest
              przypisane do odpowiedniej wielkiej litery.
       prefix-meta (ESC)
              Poprzedza przedrostkiem meta następny wpisany znak.  ESC f jest równoważne Meta-f.
       undo (C-_, C-x C-u)
              Krokowe cofnięcie operacji, pamiętane odrębnie dla każdego wiersza.
       revert-line (M-r)
              Cofa wszystkie zmiany wykonane na tym wierszu. Podobne do wykonania polecenia  undo  wystarczająco
              wiele razy, by przywrócić wiersz do stanu początkowego.
       tilde-expand (M-&)
              Wykonuje interpretację tyldy w odniesieniu do bieżącego słowa.
       set-mark (C-@, M-<spacja>)
              stawia  znacznik  (mark)  w  bieżącym  punkcie.  Jeżeli  podano argument numeryczny, znacznik jest
              ustawiany na takiej pozycji.
       exchange-point-and-mark (C-x C-x)
              Zamień  punkt  ze  znacznikiem.  Aktualna  pozycja  kursora  ustawiana  jest  na  zapamiętaną,   a
              dotychczasowa pozycja zachowywana jako znacznik.
       character-search (C-])
              Odczytywany  jest  znak  a  punkt  przesuwa się na następne wystąpienie tego znaku. Licznik ujemny
              wyszukuje poprzednie wystąpienia.
       character-search-backward (M-C-])
              Odczytywany jest znak a punkt przesuwa się na poprzednie wystąpienie tego  znaku.  Licznik  ujemny
              wyszukuje kolejne wystąpienia.
       skip-csi-sequence
              Odczytuje  wystarczająco wiele znaków, aby pobrać sekwencje wielu klawiszy, np. zdefiniowaną przez
              klawisze takie jak Home i End. Takie sekwencje  zaczynają  się  znacznikiem  sekwencji  kontrolnej
              (Control  Sequence Indicator - CSI), z reguły ESC-[. Jeśli taka sekwencja jest przypisana do "\[",
              to klawisze wchodzące w skład tej sekwencji nie będą działać (chyba że zostały  jawnie  przypisane
              do  polecenia  readline)  zamiast  wstawiać niepowiązane znaki do bufora edycyjnego. Domyślnie, to
              polecenie jest nieprzypisane, ale przypisanie powinno przeważnie odnosić się do ESC-[.
       insert-comment (M-#)
              Bez argumentu  numerycznego,  na  początek  bieżącego  wiersza  wstawiana  jest  wartość  zmiennej
              comment-begin  readline.  Jeśli  podano  numeryczny argument, to polecenia działa jak przełącznik:
              jeśli znaki na początku wiersza nie pasują do wartości comment-begin, to wartość jest wstawiana, w
              przeciwnym wypadku znaki w comment-begin są usuwane z początku każdego wiersza. W każdym przypadku
              wiersz jest akceptowany tak, jakby wprowadzono znak nowej linii.  Domyślna  wartość  comment-begin
              powoduje,  że  polecenie  to  czyni  bieżący wiersz komentarzem powłoki. Jeśli numeryczny argument
              powoduje usunięcie znaku komentarza, to dany wiersze będzie wykonany przez powłokę.
       glob-complete-word (M-g)
              Słowo sprzed kursora jest traktowane jako wzorzec rozwijania  nazw  plików,  bez  jawnego  dodania
              gwiazdki  (asterysku). Ten wzorzec może zostać użyty do wygenerowania listy pasujących nazw plików
              do możliwych uzupełnień.
       glob-expand-word (C-x *)
              Słowo sprzed kursora traktowane jest jak wzorzec rozwijania nazw plików  i  wstawiana  jest  lista
              pasujących  nazw, zastępując słowo-wzorzec. Jeśli podano numeryczny argument, to przed rozwijaniem
              nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       glob-list-expansions (C-x g)
              Wyświetlana jest lista rozwinięć, jakie zostałyby utworzone przez glob-expand-word, a wiersz  jest
              ponownie  wyświetlany. Jeśli podano numeryczny argument, to przed rozwijaniem nazw plików dodawana
              jest gwiazdka (asterysk).
       dump-functions
              Wypisuje do strumienia wyjściowego readline wszystkie funkcje i ich przypisania  klawiszy.  Jeżeli
              podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można zrobić je częścią
              pliku inputrc.
       dump-variables
              Wypisuje do strumienia wyjściowego readline wszystkie ustawialne zmienne readline i ich  wartości.
              Jeżeli  podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można zrobić je
              częścią pliku inputrc.
       dump-macros
              Wypisuje wszystkie sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie dają w  wyniku.
              Jeżeli  podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można zrobić je
              częścią pliku inputrc.
       display-shell-version (C-x C-v)
              Wyświetla informację o wersji aktualnego egzemplarza bash.

   Programowalne uzupełnianie
       Gdy następuje próba uzupełnienia słowa dla argumentu polecenia,  dla  którego  zdefiniowano  specyfikację
       uzupełniania  (completion  specification,  compspec)  przy  pomocy wbudowanego polecenia complete (zobacz
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej), wywoływane są usługi programowalnego uzupełniania.

       Po pierwsze, identyfikowana jest nazwa polecenia. Jeśli słowo  polecenia  jest  łańcuchem  pustym  (próba
       uzupełniania następuje na początku pustego wiersza), używany jest każdy compspec zdefiniowany opcją -E do
       complete.  Jeżeli  dla tego polecenia zdefiniowano compspec, to compspec jest używane do utworzenia listy
       możliwych uzupełnień słowa.  Jeżeli słowo polecenia jest pełną nazwą ścieżkową, to najpierw szukane  jest
       compspec  dla  pełnej nazwy.  Jeśli nie zostanie odnalezione, to następuje próba znalezienia compspec dla
       części występującej po ostatnim ukośniku. Jeśli powyższe wyszukiwania nie dają wyniku w compspec, to jako
       domyślne używane są compspec zdefiniowane opcją -D do complete.

       Po odnalezieniu compspec, jest ono używane do utworzenia listy  pasujących  słów.   Jeżeli  compspec  nie
       zostało znalezione, to wykonywane jest domyślne uzupełnianie basha, jak opisano powyżej w Uzupełnianie.

       Na  początek,  używane  są  akcje określone przez compspec. Zwracane są wyłącznie dopasowania poprzedzone
       dopasowywanym słowem.  Gdy do  uzupełniania  nazw  plików  lub  katalogów  użyto  opcji  -f  lub  -d,  do
       filtrowania dopasowań wykorzystywana jest zmienna powłoki FIGNORE.

       W  następnej  kolejności  tworzone  są  ewentualne  uzupełnienia określone przez wzorzec rozwinięcia nazw
       plików opcji -G.  Słowa tworzone przez wzorzec nie muszą pasować do uzupełnianego słowa.  Zmienna powłoki
       GLOBIGNORE nie jest używana do filtrowania dopasowań, ale zmienna FIGNORE jest używana.

       Następnie, brany jest pod uwagę łańcuch podany jako argument opcji -W.  Łańcuch jest  najpierw  rozbijany
       przy zastosowaniu znaków ze zmiennej specjalnej IFS jako separatorów.  Honorowane jest cytowanie powłoki.
       Później  każde  ze  słów interpretowane jest z wykorzystaniem interpretacji nawiasów, interpretacji tyld,
       podstawiania parametrów, interpretacji zmiennych i wyrażeń arytmetycznych i podstawiania wyników poleceń,
       jak opisano powyżej w sekcji INTERPRETACJA.  Wyniki są rozbijane z zastosowaniem reguł opisanych  powyżej
       w  sekcji  Podział na słowa.  Wyniki interpretacji są dopasowywane przedrostkiem z uzupełnianym słowem, a
       pasujące słowa stają się możliwymi uzupełnieniami.

       Po utworzeniu tych dopasowań, wywoływana jest funkcja lub polecenie określone opcjami -F i  -C.   Podczas
       wywoływania  polecenia  czy funkcji, zmiennym COMP_LINE, COMP_POINT, COMP_KEY i COMP_TYPE przypisywane są
       wartości, jak opisano to powyżej w sekcji Zmienne  powłoki.   Jeżeli  wywoływana  jest  funkcja  powłoki,
       ustawiane  są  również  zmienne  COMP_WORDS  i  COMP_CWORD.  Kiedy wywoływana jest funkcja czy polecenie,
       pierwszym argumentem staje się nazwa polecenia, którego argumenty są uzupełniane,  drugim  argumentem  --
       uzupełniane słowo, a trzecim słowo poprzedzające w wierszu poleceń słowo aktualnie uzupełniane.  Nie jest
       wykonywane  żadne  filtrowanie  utworzonych  uzupełnień  stosownie  do  uzupełnianego  słowa. Funkcja czy
       polecenie mają pełną swobodę tworzenia dopasowań.

       W pierwszej kolejności wywoływana jest funkcja określona przez  -F.   Do  tworzenia  dopasowań  może  ona
       korzystać  z  dowolnych  możliwości  powłoki,  łącznie  z opisanym poniżej poleceniem wbudowanym compgen.
       Funkcja musi umieścić możliwe uzupełnienia w zmiennej tablicowej COMPREPLY.

       Następnie, wywoływane jest polecenie określone opcją -C, działające w środowisku równoważnym podstawianiu
       poleceń.  Powinno ono wypisać listę uzupełnień, po jednym w wierszu, na standardowe wyjście.  Jeżeli jest
       to niezbędne, do utworzenia znaku nowej linii można użyć odwróconego ukośnika.

       Po utworzeniu wszelkich możliwych uzupełnień, do listy tej  stosowany  jest  filtr  określony  opcją  -X.
       Filtr  jest  takim  wzorcem,  jak używany przy rozwijaniu nazw ścieżkowych.  Znak & we wzorcu zastępowany
       jest tekstem uzupełnianego słowa.   Literał  &  można  otrzymać  poprzedzając  go  odwrotnym  ukośnikiem;
       odwrotny  ukośnik  zostanie  usunięty przed próbą dopasowania.  Wszystkie uzupełnienia pasujące do wzorca
       będą usunięte z listy.  Początkowy ! daje zaprzeczenie wzorca.  Będą  wówczas  usuwane  uzupełnienia  nie
       pasujące do wzorca.

       Na  koniec,  do  każdego elementu listy dodawane są przedrostek i przyrostek określone opcjami -P i -S, a
       wynik zwracany jest do kodu uzupełniania readline jako lista możliwych uzupełnień.

       Jeśli poprzednio zastosowane działania nie utworzyły żadnych dopasowań, zaś  przy  definiowaniu  compspec
       podano opcję -o dirnames polecenia complete, to dokonywana jest próba uzupełnienia nazwy katalogu.

       Jeśli  do  complete podano opcję -o plusdir gdy istnieje zdefiniowane compspec, to próba dopasowania nazw
       katalogów jest przeprowadzana, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych akcji.

       Domyślnie, jeżeli znaleziono compspec, to cokolwiek ono utworzy zwracane  jest  do  kodu  uzupełniającego
       jako  pełny  zestaw  możliwych  uzupełnień.   Nie  są  próbowane  domyślne  uzupełnienia bash, a domyślne
       uzupełnianie nazw ścieżkowych przez readline jest wyłączone.  Jeśli  przy  definiowaniu  compspec  podano
       opcję  -o  bashdefault,  to  jeżeli  compspec  nie utworzy żadnych uzupełnień, wykonane zostanie domyślne
       uzupełnienia bash. Jeśli przy definiowaniu compspec podano opcję -o default polecenia complete, to jeżeli
       compspec nie utworzy żadnych uzupełnień, wykonane zostanie domyślne uzupełnianie  z  readline  (i,  jeśli
       próbowano domyślnych uzupełnień bash, także one).

       Gdy  compspec  informuje  o  żądaniu  uzupełnienia  nazwy  katalogu, funkcje programowalnego uzupełnienia
       wymuszają na readline dodanie ukośnika, do uzupełnianych  nazw  będących  dowiązaniami  symbolicznymi  do
       katalogów,  które  są  przedmiotem wartości zmiennej mark-direstories readline, niezależnie od ustawienia
       zmiennej mark-symlinked-directories readline.

       Istnieje pewna obsługa uzupełnień modyfikowanych dynamicznie. Jest to szczególnie użyteczne w  kombinacji
       z  domyślnym  uzupełnianiem  z  opcją  complete  -D.  W  przypadku  funkcji  powłoki,  wykonywanych  jako
       odpowiedzialne za uzupełnianie, możliwe jest poinformowanie że  uzupełnienie  powinno  być  ponowione  za
       pomocą  kodu  zakończenia  równego  124.  Jeśli  funkcja  powłoki  zwróci 124 i zmieni powiązany compspec
       poleceniem, którego próbę  uzupełnienia  podjęto  (podanego  jako  pierwszy  argument  gdy  funkcja  jest
       wykonywana),  programowalne  uzupełnianie  rozpoczyna  od  początku,  próbując  znaleźć nowy compspec dla
       polecenia. Pozwala na ustawianie uzupełnień budowanych  dynamicznie  po  wykonanej  próbie  uzupełnienia,
       zamiast ładowania ich wszystkich naraz.

       Przykładowo,  przyjmując  że  istnieje  biblioteka składająca się z compspec, każda przechowywana w pliku
       odpowiadającym nazwie polecenia, to  następująca  domyślna  funkcja  uzupełnienia  załaduje  uzupełnienia
       dynamicznie:

       _completion_loader()
       {
            . "/etc/bash_completion.d/$1.sh" >/dev/null 2>&1 && return 124
       }
       complete -D -F _completion_loader

HISTORIA

       Jeżeli  włączona  jest opcja -o history wbudowanego polecenia set, to powłoka zapewnia dostęp do historii
       poleceń, listy poleceń poprzednio wprowadzonych.  Wartość  zmiennej  HISTSIZE  wykorzystywana  jest  jako
       liczba  poleceń  do  zachowania  na  liście  historii.  Zachowywany jest tekst ostatnich HISTSIZE poleceń
       (domyślnie 500). Powłoka przechowuje każde polecenie na liście przed podstawieniem wartości parametrów  i
       zmiennych  (zobacz  powyżej  INTERPRETACJA), ale przed wykonaniem interpretacji historii, w zależności od
       wartości zmiennych powłoki HISTIGNORE i HISTCONTROL.

       Przy uruchamianiu, historia inicjowana jest z  pliku  o  nazwie  wskazanej  zmienną  HISTFILE  (domyślnie
       ~/.bash_history).  Plik  o  nazwie wziętej z wartości HISTFILE jest obcinany, jeśli zachodzi potrzeba, by
       zawierał nie więcej wierszy niż określono to wartością zmiennej  HISTFILESIZE.  Gdy  plik  historii  jest
       odczytywany,  wiersze  zaczynające  się  od  znaku  komentarza historii, po którym występuje bezpośrednio
       cyfra,  są  interpretowane  jako  czasy  poprzedzającego  wcześniejszego  historii.  Czasy  te  mogą  być
       opcjonalnie  wyświetlane,  w  zależności  od  wartości  zmiennej  HISTTIMEFORMAT. Podczas kończenia pracy
       powłoki interaktywnej, ostatnie $HISTSIZE wierszy kopiowane jest z listy historii do  $HISTFILE.   Jeżeli
       włączona  jest opcja powłoki histappend (zobacz opis shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej),
       to wiersze są dodawane na koniec pliku historii, w  przeciwnym  razie  plik  historii  jest  nadpisywany.
       Jeżeli  HISTFILE  nie  jest  ustawione  lub  plik  historii  nie  daje  się zapisać, to historia nie jest
       zachowywana. Jeśli  zmienna  HISTTIMEFORMAT  jest  ustawiona,  to  pieczątki  czasowe  oznaczone  znakiem
       komentarza  historii  są zapisywane do pliku historii, tak więc mogą być one zachowywane pomiędzy sesjami
       powłoki. Znak historii komentarza jest wykorzystywany w celu odróżnienia pieczątek  czasowych  od  innych
       wierszy  historii.  Po  zapisaniu,  plik  historii jest obcinany, by nie zawierał więcej niż HISTFILESIZE
       wierszy. Jeśli HISTFILESIZE nie jest ustawione, to obcinanie nie jest wykonywane.

       Do edycji lub ponownego wykonania części listy  historii  można  korzystać  z  wbudowanego  polecenia  fc
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Wbudowanego polecenia history można używać do wyświetlania
       lub  zmiany  listy  historii  i  manipulacji  plikiem  historii.  Podczas posługiwania się edycją wiersza
       poleceń, w każdym z trybów edycji  umożliwiających  dostęp  do  listy  historii,  dostępne  są  polecenia
       przeszukiwania.

       Powłoka  umożliwia  kontrolę  nad  tym,  jakie polecenia są zachowywane na liście.  Można ustawić zmienne
       HISTCONTROL i HISTIGNORE, co  spowoduje,  że  powłoka  będzie  zachowywać  tylko  podzbiór  wprowadzonych
       poleceń.   Opcja  powłoki  cmdhist,  jeżeli  jest włączona, powoduje, że powłoka będzie usiłować zachować
       każdy wiersz polecenia wielowierszowego w tej samej pozycji historii, dodając, gdzie jest  to  niezbędne,
       średniki,  by  zachować poprawność składni.  Opcja powłoki lithist powoduje, że powłoka będzie zachowywać
       polecenia z osadzonymi znakami nowej linii zamiast średników. Zobacz opis wbudowanego  shopt  poniżej,  w
       sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz informacje o ustawianiu i kasowaniu opcji powłoki.

INTERPRETACJA HISTORII

       Powłoka  obsługuje  funkcję  interpretacji  historii, podobną do interpretacji historii w csh.  Ta sekcja
       opisuje dostępne możliwości składni. Funkcja ta jest domyślnie włączona dla powłok interaktywnych i  może
       być  wyłączona  przy  pomocy  opcji  +H  wbudowanego  polecenia  set  (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA
       POWŁOKI).  Powłoki nie-interaktywne domyślnie nie wykonują interpretacji historii.

       Interpretacja historii wprowadza słowa z listy historii do strumienia wejściowego, ułatwiając powtarzanie
       poleceń lub poprawianie szybkie błędów w poprzednich poleceniach.

       Interpretacja historii przeprowadzana jest bezpośrednio  po  przeczytaniu  pełnego  wiersza,  przed  jego
       podziałem  na słowa przez powłokę.  Odbywa się w dwu częściach.  Pierwszą jest określenie, który wiersz z
       listy historii ma zostać użyty  podczas  podstawiania.   Drugą  stanowi  wybór  części  tego  wiersza  do
       włączenia  w  bieżący.   Wybrany  z  historii  wiersz  jest  zdarzeniem (event), a jego części na których
       wykonywane są działania są słowami.  Dostępne są różne modyfikatory do manipulowania  wybranymi  słowami.
       Wiersz  rozbijany  jest  na  słowa  w  ten  sam  sposób  jak  podczas  odczytu wejścia, tak że kilka słów
       separowanych metaznakami ujętych w cudzysłowy traktowanych jest jak jedno słowo.  Interpretacja  historii
       wprowadzana  są  obecnością znaku rozwijającego historię, którym domyślnie jest !.  Cytować ten znak mogą
       wyłącznie odwrotny ukośnik (\)  i pojedyncze cudzysłowy.

       Następujące znaki powstrzymują interpretację historii jeśli zostaną znalezione  bezpośrednio  za  znakiem
       interpretacji  historii,  nawet  jeśli  jest  niecytowany:  spacja,  tabulacja, znak nowego wiersza, znak
       powrotu karetki i =. Jeśli włączono opcję powłoki extglob, to ( również zapobiegnie interpretacji.

       Kilka opcji powłoki ustawianych przy pomocy  shopt  może  służyć  do  śledzenia  działania  interpretacji
       historii.   Jeżeli opcja histverify powłoki jest włączona (zobacz opis wbudowanego shopt)  i używane jest
       readline, to podstawienia historii  nie  są  natychmiast  przesyłane  do  analizatora  składni  (parsera)
       powłoki.   Zamiast  tego,  zinterpretowany  wiersz jest ponownie ładowany do bufora edycyjnego readline w
       celu dalszej modyfikacji.  Jeżeli wykorzystywane jest readline  i  włączona  jest  opcja  histreedit,  to
       zakończone  niepowodzeniem  podstawienie  historii  zostanie  ponownie  załadowane  do  bufora edycyjnego
       readline w celu poprawienia.  Opcją -p wbudowanego polecenia history można posłużyć się  do  oglądnięcia,
       co  zrobi  interpretacja  historii przed jej zastosowaniem.  Opcji -s wbudowanego polecenia history można
       użyć w celu dodania poleceń na koniec listy historii bez faktycznego ich wykonania, tak że będą  dostępne
       dla następnych przywołań.

       Powłoka  pozwala  na  kontrolowanie  różnych  znaków  stosowanych  przez mechanizm interpretacji historii
       (zobacz opis histchars powyżej, w sekcji Zmienne powłoki). Do  oznaczania  pieczątek  czasowych,  powłoka
       używa znaku komentarza historii podczas zapisywania pliku historii.

   Desygnatory zdarzeń (Event Designators)
       Desygnator  zdarzenia  jest odwołaniem do pozycji wiersza poleceń na liście historii. O ile odwołanie nie
       jest absolutne, zdarzenia są relatywne w stosunku do bieżącej pozycji w liście historii.

       !      Rozpoczyna podstawianie historii, z wyjątkiem sytuacji, gdy występuje po nim  odstęp,  znak  nowej
              linii, = lub ( (gdy włączono opcję powłoki extglob używając wbudowanego shopt).
       !n     Wskazuje na n-ty wiersz poleceń.
       !-n    Wskazuje na wiersz poleceń bieżący minus n.
       !!     Wskazuje na poprzednie polecenie. jest to synonim `!-1'.
       !łańcuch
              Wskazuje na ostatnie poleceniem rozpoczynające się od łańcucha.
       !?łańcuch[?]
              Wskazuje  na  ostatnie  polecenie  poprzedzające  bieżącą  pozycję  w liście historii, zawierające
              łańcuch.  Kończące ? można pominąć jeśli bezpośrednio po łańcuchu występuje znak nowej linii.
       ^łańcuch1^łańcuch2^
              Szybkie podstawianie. Powtarza ostatnie polecenie, wymieniając łańcuch1 na łańcuch2.   Równoważnik
              ,,!!:s/łańcuch1/łańcuch/” (zobacz poniżej Modyfikatory).
       !#     Cały wiersz poleceń wpisany do tego momentu.

   Desygnatory słów (Word Designators)
       Desygnatory  słów  służą  do  wybierania  ze  zdarzenia  żądanych  słów.  Dwukropek : oddziela określenie
       zdarzenia od desygnatora słowa. Może być pominięty jeśli desygnator słowa rozpoczyna się od ^,  $,  *,  -
       lub  %.   Słowa  numerowane  są  od  początku  wiersza,  przy  czym pierwsze ma numer 0 (zero).  Słowa są
       wstawiane do bieżącego wiersza, rozdzielane pojedynczymi spacjami.

       0 (zero)
              Słowo zerowe. Dla powłoki jest to słowo polecenia.
       n      n-te słowo.
       ^      Pierwszy argument. To znaczy, słowo 1.
       $      Ostatni argument.
       %      Słowo dopasowane przez ostatnie wyszukanie `?łańcuch?'.
       x-y    Zakres słów; `-y' jest skróconym `0-y'.
       *      Wszystkie słowa prócz zerowego. jest to synonim dla `1-$'.  Nie  jest  błędem  użycie  *  jeśli  w
              zdarzeniu jest tylko jedno słowo; w tym przypadku zwracany jest łańcuch pusty.
       x*     Skrót od x-$.
       x-     Skrót od x-$ podobnie jak x*, ale pomija ostatnie słowo.

       jeśli  desygnator  słowa  podano  bez  określenia  zdarzenia,  za  zdarzenie  przyjmowane jest poprzednie
       polecenie.

   Modyfikatory
       Po opcjonalnym desygnatorze słowa może pojawić się sekwencja jednego lub więcej poniższych modyfikatorów,
       każdy poprzedzony dwukropkiem `:'.

       h      Usuwa końcową składową nazwy pliku, pozostawiając tylko początek.
       t      Usuwa wszystkie początkowe składowe nazwy pliku, pozostawiając koniec.
       r      Usuwa kończący przyrostek postaci .xxx, pozostawiając główną część nazwy (basename).
       e      Usuwa wszystko prócz końcowego przyrostka.
       p      Wypisuje nowe polecenie, ale go nie wykonuje.
       q      Cytuje podstawiane słowa, zabezpieczając je przed dalszym podstawianiem.
       x      Cytuje podstawiane słowa jak q, ale rozbija na słowa w miejscach odstępów i znaków nowej linii.
       s/stary/nowy/
              Zastępuje nowym pierwsze wystąpienie starego w wierszu zdarzenia.  Zamiast  /  może  zostać  użyty
              dowolny  ogranicznik.   Końcowy  ogranicznik  jest opcjonalny jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza
              zdarzenia. Separator może być cytowany w  nowym  i  starym  przy  pomocy  pojedynczego  odwrotnego
              ukośnika.  Jeżeli  w nowym pojawia się &, to jest zastępowany starym.  Pojedynczy odwrotny ukośnik
              będzie cytował &. Jeżeli stary jest pusty, to ustawiany jest na  ostatni  podstawiany  stary  lub,
              jeśli nie było poprzednich podstawień historii, ostatni łańcuch w wyszukiwaniu !?łańcuch[?].
       &      Powtarza poprzednie podstawienie.
       g      Powoduje,  że zmiany zostaną zastosowane do całego wiersza zdarzenia.  Używany w połączeniu z `:s'
              (np. `:gs/stary/nowy/')  lub `:&'. Jeśli użyty z `:s', to zamiast / można  posłużyć  się  dowolnym
              separatorem, a ostatni separator jest opcjonalny jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza zdarzenia.
       G      Stosuje następujący po nim modyfikator "s" raz do każdego słowa w wierszu zdarzenia.

WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI

       Jeśli  nie  podano  inaczej,  każde  z poleceń wbudowanych opisanych w niniejszej sekcji jako akceptujące
       opcje poprzedzone - akceptuje również symbol -- określający koniec opcji. Wbudowane :, true, false i test
       nie akceptują opcji i nie traktują -- w sposób specjalny. Wbudowane exit, logout, break, continue, let  i
       shift  akceptują  i  przetwarzają  argumenty  zaczynające się od -, bez wymogu podania --. Inne wbudowane
       polecenia, które akceptują argumenty, lecz nie są opisane jako akceptujące opcje, interpretują  argumenty
       zaczynające się od - jako opcje nieprawidłowe i wymagają --, aby zapobiec takiej interpretacji,
       : [argumenty]
              Bez efektów; polecenie to nie robi niczego poza interpretacją argumentów i wykonaniem ewentualnych
              podanych przekierowań. Zwracany jest zerowy kod zakończenia.

        .  plik [argumenty]
       source plik [argumenty]
              Odczytuje  i  wykonuje  polecenia  z  zadanego  pliku  w aktualnym środowisku powłoki i zwraca kod
              zakończenia ostatniego wykonanego  polecenia  z  tego  pliku.   Jeżeli  nazwa  pliku  nie  zawiera
              ukośnika, to do znalezienia katalogu go zawierającego używana jest zmienna PATH.  Plik poszukiwany
              w  PATH  nie  musi  być  wykonywalny.   Jeśli  bash  nie  jest  w trybie posix, wówczas jeżeli nie
              znaleziono pliku w PATH, to przeszukiwany jest katalog bieżący.   Jeśli  we  wbudowanym  poleceniu
              shopt  wyłączona  jest  opcja  sourcepath,  to  PATH  nie jest przeszukiwane.  jeśli podano jakieś
              argumenty, to stają się one parametrami pozycyjnymi podczas wykonywania pliku. W przeciwnym  razie
              argumenty pozycyjne pozostają bez zmian.  Kod zakończenia jest kodem ostatniego zakończonego przez
              skrypt  polecenia  (0 jeśli nie wykonano żadnego polecenia), a fałszem jeżeli nie znaleziono pliku
              lub nie można go odczytać.

       alias [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Alias bez argumentów bądź z opcją -p wypisuje na standardowym  wyjściu  listę  aliasów  w  postaci
              alias  nazwa=wartość.   Jeśli nie dostarczono argumentów, to definiowany jest alias (synonim)  dla
              każdej nazwy, dla której podano wartość.   Początkowa  spacja  w  wartości  powoduje,  że  podczas
              interpretacji aliasu następne słowo będzie sprawdzane na podstawianie aliasów.  Dla każdej nazwy z
              listy  argumentów,  dla której nie podano wartości, wypisywana jest nazwa i wartość aliasu.  Alias
              zwraca prawdę, chyba że podano nazwę, dla której nie został zdefiniowany żaden alias.

       bg [spec_zad]
              Wznawia w tle zawieszone zadanie spec_zad, tak jakby zostało ono uruchomione z &.  Jeśli  spec_zad
              nie  występuje,  to  używane  jest  bieżące  zadanie,  określone  tak, jak je pojmuje powłoka.  bg
              spec_zad zwraca 0, chyba że uruchomiono je  przy  wyłączonej  kontroli  zadań  (job  control)  lub
              uruchomiono  z włączoną kontrolą zadań, jeśli nie znaleziono spec_zad lub uruchomiono bez kontroli
              zadań.

       bind [-m keymap] [-lpsvPSV]
       bind [-m keymap] [-q funkcja] [-u funkcja] [-r sekw_klaw]
       bind [-m keymap] -f plik
       bind [-m keymap] -x sekw_klaw:polec_powłoki
       bind [-m keymap] sekw_klaw:nazwa_funkcji
       bind readline-command
              Wyświetla bieżące ustawienia przypisań (bindings)  klawiszy  i  funkcji  readline  lub  przypisuje
              sekwencję klawiszy to funkcji lub makra readline.  Składnia tych przypisań jest identyczna jak dla
              .inputrc,  ale  każde  z  przypisań  musi  być  przesłane  jako osobny argument; np., '"\C-x\C-r":
              re-read-init-file'. Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -m keymap
                     Wykorzystuje  keymap  jako  mapę  klawiszy,  do  której  mają  być   zastosowane   następne
                     przypisania.   Akceptowanymi  nazwami  map  klawiszyemacs, emacs-standard, emacs-meta,
                     emacs-ctlx, vi, vi-move, vi-command i vi-insert.  vi równoważne jest vi-command; emacs jest
                     równoważne emacs-standard.
              -l     Podaje nazwy wszystkich funkcji readline.
              -p     Wyświetla nazwy funkcji i przypisania w taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -P     Podaje bieżące przypisania i nazwy funkcji readline.
              -s     Wyświetla nazwy i  wartości  zmiennych  readline  w  taki  sposób,  że  mogą  być  ponownie
                     odczytane.
              -S     Wyświetla sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie one wysyłają.
              -v     Wyświetla  sekwencje  klawiszy  readline przypisane do makr i łańcuchy jakie one wysyłają w
                     taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -V     Podaje bieżące nazwy i wartości zmiennych readline.
              -f plik
                     Czyta przypisania klawiszy z pliku.
              -q funkcja
                     Podaje, które klawisze wywołują podaną funkcję.
              -u funkcja
                     Odwołuje przypisania wszystkich klawiszy przypisanych do danej funkcji.
              -r sekw_klaw
                     Usuwa bieżące przypisania dla sekwencji klawiszy.
              -x sekw_klaw:polec_powłoki
                     Powoduje, że za każdym naciśnięciem sekwencji klawiszy zostanie wykonane polecenie powłoki.
                     Gdy polecenie powłoki jest wykonywane, powłoka ustawia zmienną READLINE_LINE  na  zawartość
                     bufora   wiersza   readline  oraz  zmienną  READLINE_POINT  na  bieżące  położenie  miejsca
                     wprowadzania  znaków.  Jeśli  wykonywane  polecenie  zmienia  wartość   READLINE_LINE   lub
                     READLINE_POINT, to te nowe wartości zostaną uwzględnione podczas edytowania.

              Zwracana jest wartość 0, chyba że podano nierozpoznaną opcję lub pojawił się błąd.

       break [n]
              Opuszcza  pętlę  for,  while,  until  lub  select.   Jeżeli podano n, przerywa działanie do n-tego
              poziomu.  n musi być ≥ 1. Jeżeli n  jest  większe  od  liczby  obejmujących  polecenie  pętli,  to
              kończone  są  wszystkie obejmujące pętle. Wartością zwracaną jest 0, chyba że powłoka nie wykonuje
              pętli podczas wykonania break.

       builtin wbudowane [argumenty]
              Wykonuje  zadane  polecenie  wbudowane  powłoki,  przesyłając  mu  argumenty  i  zwraca  jego  kod
              zakończenia.   Przydatne  podczas  definiowania  funkcji  o  nazwie  tożsamej  z nazwą wbudowanego
              polecenia powłoki, zachowując funkcjonalność polecenia wbudowanego wewnątrz funkcji.  Wbudowane cd
              jest powszechnie redefiniowane w ten sposób.  Kodem zakończenia jest  fałsz  jeśli  wbudowane  nie
              jest wbudowanym poleceniem powłoki.

       caller [wyrażenie]
              Zwraca  kontekst  aktywnego  wywołania  podprogramu  (funkcji  powłoki  lub  skryptu  wykonywanego
              wbudowanymi poleceniami . lub source). Bez  wyrażenia,  caller  wyświetla  numer  wiersza  i  plik
              źródłowy   bieżącego  wywołania  podprogramu.  Jeśli  do  wyrażenia  przekazano  nieujemną  liczbę
              całkowitą, to caller wyświetla numer wiersza, nazwę podprogramu i plik źródłowy związany z pozycją
              w bieżącym stosie wywołania. Te dodatkowe informacje mogą być  użyte  np.  do  wyświetlenia  stosu
              wywołania.  Bieżąca  ramka  jest ramką 0. Zwracaną wartością jest 0, chyba że powłoka nie wykonuje
              wywołania podprogramu lub wyrażenie nie odnosi się do prawidłowej pozycji w stosie wywołania.

       cd [-L|[-P [-e]]] [katalog]
              Zmienia bieżący katalog roboczy na dir. Zmienna HOME jest domyślnym  katalogiem.   Zmienna  CDPATH
              definiuje ścieżkę przeszukiwań dla katalogu zawierającego katalog.  Alternatywne nazwy katalogów w
              CDPATH  rozdzielane  są  dwukropkiem (:). Pusta nazwa katalogu w CDPATH jest tym samym, co katalog
              bieżący, tj. ,,.”. Jeżeli katalog rozpoczyna się ukośnikiem (/), to CDPATH nie jest używane. Opcja
              -P nakazuje użycie fizycznej struktury katalogów zamiast podążania za  dowiązaniami  symbolicznymi
              (zobacz  też  opcja  -P  wbudowanego  polecenia  set);  Opcja -L wymusza podążanie za dowiązaniami
              symbolicznymi. Jeśli z -P użyto opcji -e, a bieżący katalog  roboczy  nie  może  zostać  pomyślnie
              określony  po  pomyślnej  zmianie katalogu, to cd zwróci kod oznaczający niepowodzenie. Argument -
              jest równoważny $OLDPWD. Jeśli użyta jest niepusta nazwa  katalogu  z  CDPATH  lub  jeśli  -  jest
              pierwszym  argumentem,  a  zmiana katalogu odbyła się pomyślnie, na standardowe wyjście wypisywana
              jest ścieżka absolutna  do  nowego  katalogu  roboczego.  Wartością  zwracaną  jest  prawda  jeśli
              pomyślnie zmieniono katalog; w przeciwnym przypadku fałsz.

       command [-pVv] polecenie [arg ...]
              Uruchamia   polecenie  z  argumentami  zakazując  zwykłego  wyszukiwania  funkcji  przez  powłokę.
              Wykonywane są wyłącznie polecenia wbudowane i polecenia znalezione w PATH.   Jeżeli  podano  opcję
              -p,   wyszukiwanie  polecenia  wykonywane  jest  przy  użyciu  domyślnej  PATH,  która  gwarantuje
              znalezienie wszystkich standardowych narzędzi.  Jeśli użyto albo opcji -V albo -v,  to  wypisywany
              jest  opis  polecenia.   Opcja  -v  powoduje,  że zostanie wyświetlone pojedyncze słowo wskazujące
              polecenie lub nazwę pliku, użyte do wywołania polecenia; opcja -V tworzy bardziej  obszerny  opis.
              Jeżeli  podano  opcję  -V lub -v, to kodem zakończenia jest 0 gdy odnaleziono polecenie, zaś 1 gdy
              nie. Jeśli nie podano żadnej z tych opcji i pojawił się błąd lub nie można znaleźć  polecenia,  to
              kod  zakończenia  wynosi 127. W przeciwnym wypadku kodem zakończenia wbudowanego polecenia command
              jest kod zakończenia polecenia.

       compgen [opcja] [słowo]
              Tworzy możliwe dopasowania uzupełnień dla słowa zgodnie z opcjami,  które  mogą  być  dowolnymi  z
              opcji  akceptowanych  przez  wbudowane  polecenie  complete,  z  wyjątkiem  -p  i  -r,  i wypisuje
              dopasowania na standardowe wyjście.  Przy stosowaniu  opcji  -F  lub  -C,  różne  zmienne  powłoki
              ustawiane  przez  usługi  programowalnego uzupełniania, gdy są dostępne, nie będą mieć użytecznych
              wartości.

              Dopasowania będą tworzone w ten sam sposób, jakby  kod  uzupełniania  programowalnego  tworzył  je
              wprost  ze  specyfikacji  uzupełniania z tymi samymi flagami.  Jeżeli podano słowo, to wyświetlone
              zostaną wyłącznie uzupełnienia doń pasujące.

              Wartością zwracaną jest prawda, chyba że podano niepoprawną opcję lub nie zostały utworzone  żadne
              dopasowania.

       complete [-abcdefgjksuv] [-o opcjacomp] [-DE] [-A akcja] [-G wzglob] [-W listasłów] [-F funkcja] [-C
       polecenie]
              [-X wzfiltr] [-P przedrostek] [-C przyrostek] nazwa [nazwa ...]
       complete -pr [-DE] [nazwa ...]
              Określa,  w jaki sposób będą uzupełniane argumenty dla każdej z nazw.  Jeżeli podano opcję -p, lub
              nie podano żadnych opcji, to wypisywane są istniejące specyfikacje uzupełniania - w sposób,  który
              pozwala  na  ich ponowne wykorzystanie jako wejścia.  Opcja -r usuwa specyfikację uzupełniania dla
              każdej z nazw, lub jeśli nazw nie podano, wszystkie specyfikacje uzupełniania. Opcja -D  wskazuje,
              że  pozostałe  opcje  i  akcje  powinny  dotyczyć  "domyślnego"  polecenia  uzupełniania,  to jest
              uzupełniania, którego próbę podjęto na poleceniu o niezdefiniowanym wcześniej uzupełnieniu.  Opcja
              -E  oznacza,  że  pozostałe  opcje i akcje powinny dotyczyć "pustego" polecenia uzupełniania, tzn.
              uzupełniania, którego próbę podjęto na pustym wierszu.

              Proces stosowania tych specyfikacji uzupełnień podczas prób uzupełniania słów omówiono  powyżej  w
              sekcji Programowalne uzupełnianie.

              Pozostałe  opcje,  jeśli je podano, mają niżej opisane znaczenie.  Argumenty opcji -G, -W i -X (i,
              jeśli to niezbędne, -P i -S) powinny być cytowane dla ochrony  przed  interpretacją  jaka  wystąpi
              zanim zostanie wywołane polecenie complete.
              -o opcjacomp
                      Wartość  opcjacomp  reguluje  kilka  aspektów  zachowania się compspec wykraczających poza
                      zwykłe tworzenie uzupełnień.  opcjacomp przyjmuje jedną z wartości:
                      bashdefault
                              Wykonuje pozostałe z  domyślnych  uzupełnień  bash,  jeśli  compspec  nie  utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      default Stosuje   domyślne  uzupełnianie  readline  jeśli  compspec  nie  utworzy  żadnych
                              dopasowań.
                      dirnames
                              Wykonuje uzupełnianie nazw katalogów jeśli compspec nie utworzy żadnych dopasowań.
                      filenames
                              Powiadamia  readline,  że  compspec  tworzy  nazwy  plików,  zatem  może   wykonać
                              przetwarzanie  specyficzne dla takich nazw (jak dodanie ukośnika do nazw katalogów
                              czy usunięcie końcowych spacji). Zaprojektowane do stosowania z funkcjami powłoki.
                      nospace Przekazuje readline, aby nie dodawało spacji (domyślnie) do uzupełnionych słów, na
                              końcu wiersza.
                      plusdirs
                              Po utworzeniu dopasowań zdefiniowanych przez compspec, przeprowadzana  jest  próba
                              dopasowania nazw katalogów, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych
                              akcji.
              -A akcja
                      akcja może być jedną z poniższych, tworzących listę możliwych dopasowań:
                      alias   Nazwy aliasów. Można też podać jako -a.
                      arrayvar
                              Nazwy zmiennych tablicowych.
                      binding Nazwy przypisań klawiszy readline.
                      builtin Nazwy wbudowanych poleceń powłoki. Można też podać jako -b.
                      command Nazwy poleceń. Można też podać jako -c.
                      directory
                              Nazwy katalogów. Można też podać jako -d.
                      disabled
                              Nazwy wyłączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      enabled Nazwy włączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      export  Nazwy wyeksportowanych zmiennych powłoki. Można też podać jako -e.
                      file    Nazwy plików. Można też podać jako -f.
                      function
                              Nazwy funkcji powłoki.
                      group   Nazwy grup. Można też podać jako -g.
                      helptopic
                              Tematy pomocy akceptowane przez wbudowane polecenie help.
                      hostname
                              Nazwy hostów, pobrane z pliku określonego przez zmienną powłoki HOSTFILE.
                      job     Nazwy zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami. Można też podać jako -j.
                      keyword Zastrzeżone słowa powłoki. Można też podać jako -k.
                      running Nazwy działających zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      service Nazwy usług. Można też podać jako -s.
                      setopt  Dozwolone argumenty opcji -o polecenia wbudowanego set.
                      shopt   Nazwy opcji powłoki, takie, jakie akceptuje polecenie wbudowane shopt.
                      signal  Nazwy sygnałów.
                      stopped Nazwy zatrzymanych zadań, jeśli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      user    Nazwy użytkowników. Można też podać jako -u.
                      variable
                              Nazwy wszystkich zmiennych powłoki. Można też podać jako -v.
              -C polecenie
                      polecenie  jest  wykonywane  w  środowisku  podpowłoki,  a  jego wyjście jest używane jako
                      możliwe uzupełnienia.
              -F funkcja
                      Funkcja powłoki funkcja jest wykonywana w bieżącym środowisku powłoki. Po jej zakończeniu,
                      możliwe uzupełnienia są pobierane z wartości zmiennej tablicowej COMPREPLY.
              -G wzglob
                      Wzorzec rozwijania nazw plików wzglob jest rozwijany, tworząc listę możliwych uzupełnień.
              -P przedrostek
                      na początku każdego z możliwych  uzupełnień,  po  zastosowaniu  wszystkich  innych  opcji,
                      dodawany jest przedrostek.
              -S przyrostek
                      na końcu każdego z możliwych uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich innych opcji, dodawany
                      jest przyrostek.
              -W listasłów
                      listasłów  jest  rozbijana  przy  zastosowaniu  znaków  ze  zmiennej  specjalnej  IFS jako
                      separatorów, a każde ze słów wynikowych  jest  interpretowane.   Możliwe  uzupełnienia  są
                      elementami listy wynikowej, pasującymi do uzupełnianego słowa.
              -X wzfiltr
                      wzfiltr  jest  wzorcem  używanym  do  rozwijania  nazw  plików.   Stosowany  jest do listy
                      możliwych uzupełnień utworzonej przez poprzedzające go opcje i argumenty, a każde pasujące
                      do niego uzupełnienie jest usuwane z listy.   Początkowy  !  w  wzfiltr  powoduje  negację
                      wzorca; usuwane są wówczas uzupełnienia nie pasujące do wzfiltr.

              Wartością  zwracana  jest  prawda,  chyba  że podano niepoprawną opcję, podano bez argumentu nazwa
              opcję inną niż -p lub -r, usiłowano usunąć specyfikację uzupełniania dla  nazwy,  dla  której  nie
              istnieje żadna specyfikacja, albo też podczas dodawania specyfikacji uzupełniania wystąpił błąd.

       compopt [-o opcja] [-DE] [+o opcja] [nazwa]
              Modyfikuje  opcje  uzupełniania  dla  każdej nazwy, zgodnie z opcjami lub dla właśnie wykonywanego
              uzupełnienia, jeśli nie podano nazwy. Jeśli nie podano opcji,  wyświetla  opcje  uzupełniania  dla
              każdej  nazwy  lub  dla  bieżącego  uzupełniania.  Możliwymi  wartościami opcji są opcje, które są
              poprawne do wbudowanego polecenia complete. Opcja -D  oznacza,  że  pozostałe  opcje  powinny  być
              stosowane  do "domyślnego" polecenia uzupełniania, tzn. uzupełniania, którego próbę przeprowadzono
              dla polecenia, dla którego nie zdefiniowano wcześniej uzupełnień. Opcja -E oznacza,  że  pozostałe
              opcje  powinny  być  zastosowane  do  "pustego" polecenia uzupełniania, tzn. uzupełnienia, którego
              próbę przeprowadzono na pustym wierszu.

              Zwracaną wartością  jest  prawda,  chyba  że  podano  nieprawidłową  opcję,  przeprowadzono  próbę
              zmodyfikowania  opcji  dla  nazwy,  dla której nie istnieje specyfikacja uzupełniania lub wystąpił
              błąd wyjścia.

       continue [n]
              Wznawia następną iterację obejmującej je pętli for, while, until lub  select.   Jeżeli  podano  n,
              wznawia  n-tą  obejmującą  pętlę.   n  musi być ≥ 1. Jeżeli n jest większe niż liczba obejmujących
              pętli, to wznawiana jest ostatnia z pętli (,,najwyższa”). Wartość  zwracana  wynosi  0,  chyba  że
              powłoka nie wykonuje pętli podczas wykonywania continue.

       declare [-aAfFgilrtux] [-p] [nazwa[=wartość]]
       typeset [-aAfFgilrtux] [-p] [nazwa[=wartość]]
              Deklaruje  zmienne  i/lub  nadaje  im atrybuty.  Jeśli nie podano żadnych nazw, wyświetla wartości
              zmiennych.  Opcja -p będzie wyświetlać atrybuty i wartości każdej nazwy. Gdy  używane  jest  -p  z
              argumentem  nazwa,  ignorowane  są dodatkowe opcje. Opcja -p podana bez argumentów nazwa wyświetli
              atrybuty i wartości wszystkich zmiennych posiadających atrybuty określone przez  dodatkowe  opcje.
              Jeśli  nie  podano  innych  opcji z -p, declare wyświetli atrybuty i wartości wszystkich zmiennych
              powłoki. Opcja -f ograniczy wyświetlanie  do  funkcji  powłoki.  Opcja  -F  zabrania  wyświetlania
              definicji  funkcji;  wypisywane  są  tylko nazwy i atrybuty funkcji.  Jeśli włączono opcję powłoki
              extdebug przy użyciu shopt, to wyświetlane są również nazwa pliku źródłowego i  numer  wiersza,  w
              którym  zdefiniowano  funkcję.  Opcja  -F  implikuje  -f. Opcja -f wymusza tworzenie i modyfikację
              zmiennych na poziomie globalnym, nawet gdy declare jest wykonywane w  funkcji  powłoki.  Jest  ona
              ignorowana  we  wszystkich innych przypadkach. Poniższych opcji można użyć do ograniczenia wyników
              do zmiennych o określonym atrybucie lub do nadania zmiennym atrybutów:
              -a     Każda z nazw jest indeksowaną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -A     Każda z nazw jest asocjacyjną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -f     Używa wyłącznie nazw funkcji.
              -i     Zmienna jest traktowana jak całkowita; gdy zmiennej jest przypisywana  wartość,  wykonywana
                     jest interpretacja wyrażeń arytmetycznych (zobacz OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH).
              -l     Gdy   zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  wielkie  litery  są  zamieniane  na  małe.
                     Przypisania za pomocą wielkich liter są wyłączone.
              -r     Powoduje, że dane nazwy stają  się  tylko-do-odczytu  (readonly).   Nazwom  tym  nie  można
                     przypisać  wartości następnymi poleceniami przypisania.  Nie można też ich usunąć za pomocą
                     unset.
              -t     Nadaje każdej nazwie atrybut trace. Funkcje z tym  atrybutem  dziedziczą  pułapki  DEBUG  i
                     RETURN z wywołującej je funkcji. Atrybut ten nie ma specjalnego znaczenia dla zmiennych.
              -u     Gdy   zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  małe  litery  są  zamieniane  na  wielkie.
                     Przypisania za pomocą małych liter są wyłączone.
              -x     Zaznacza nazwę do wyeksportowania przez środowisko do kolejnych poleceń.

              Użycie `+' zamiast `-' wyłącza atrybut, z wyjątkiem tego, że +a nie może być używane do niszczenia
              zmiennej tablicowej. a +r nie usunie atrybutu tylko do odczytu.  Użyte  w  funkcji,  powodują,  że
              każda  z  nazw staje się lokalna, jak przy pomocy polecenia local, chyba że podano opcję -g. Jeśli
              po zmiennej występuje =wartość, to wartość zmiennej  jest  ustawiana  na  wartość.  Zwracana  jest
              wartość  0,  chyba  że  napotkano  niepoprawną opcję, próbę zdefiniowania funkcji przy pomocy ``-f
              foo=bar'', przypisania wartości zmiennej readonly, przypisania wartości  zmiennej  tablicowej  bez
              użycia  składni  przypisania  złożonego  (zobacz  Tablice powyżej), jedna z nazw nie jest poprawną
              nazwą zmiennej powłoki, usiłowano wyłączyć status readonly dla zmiennej tylko do odczytu, wyłączyć
              status tablicy dla zmiennej tablicowej albo próbowano wyświetlić nieistniejącą funkcję przy pomocy
              -f.

       dirs [+n] [-n] [-clpv]
              Bez opcji wyświetla listę aktualnie zapamiętanych katalogów.  Domyślnie  wyświetlana  jest  ona  w
              pojedynczym  wierszu,  z  nazwami katalogów rozdzielonymi spacjami.  Katalogi dodawane są do listy
              poleceniem pushd polecenie popd usuwa pozycje z listy.
              +n     Wyświetla ntą pozycję licząc od lewej na liście pokazywanej przez dirs przy  wywołaniu  bez
                     opcji; początkową jest zero.
              -n     Wyświetla  ntą pozycję licząc od prawej na liście pokazywanej przez dirs przy wywołaniu bez
                     opcji; początkową jest zero.
              -c     Czyści stos katalogów usuwając wszystkie jego pozycje.
              -l     Tworzy dłuższy listing;  domyślnie  format  listingu  posługuje  się  tyldą  do  oznaczania
                     katalogu domowego.
              -p     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz.
              -v     Wypisuje  stos katalogów po jednej pozycji na wiersz, poprzedzając każdą z nich jej pozycją
                     (indeksem) w stosie.

              Wartością zwracaną jest 0, chyba że podano nieprawidłową opcję lub n wskazuje  poza  koniec  stosu
              katalogów.

       disown [-ar] [-h] [zadanie ...]
              Bez opcji, każde z podanych zadań usuwane jest z tablicy zadań aktywnych. Jeśli nie podano zadania
              i  nie  użyto  ani opcji -a ani -r, to używane jest zadanie bieżące w pojęciu powłoki. Jeśli użyto
              opcji -h, każde zadanie nie jest usuwane z tablicy, ale jest jako  takie  zaznaczane,  tak  że  do
              zadania  nie jest wysyłany sygnał SIGHUP jeśli powłoka otrzymuje SIGHUP.  Jeśli nie podano zadania
              i nie użyto ani opcji -a ani -r, to używane jest zadanie bieżące.  Jeżeli podano zadanie, opcja -a
              oznacza usunięcie lub zaznaczenie wszystkich zadań; opcja -r bez argumentu zadania ogranicza akcję
              do działających zadań.  Wartością zwracaną  jest  0,  chyba  że  zadanie  nie  określa  poprawnego
              zadania.

       echo [-neE] [argument ...]
              Wyświetla  argumenty, rozdzielone spacjami, zakończone znakiem nowej linii. Kodem zakończenia jest
              zawsze 0.  Jeżeli podano -n, to nie jest wysyłany kończący znak nowej linii.  Jeżeli podano  opcję
              -e,  włączana jest interpretacja podanych niżej znaków specjalnych. Opcja -E wyłącza interpretację
              tych znaków,  nawet  na  systemach,  gdzie  są  one  domyślnie  interpretowane.   Do  dynamicznego
              sprawdzania,  czy  echo  interpretuje  domyślnie  te znaki, czy nie, służy opcja powłoki xpg_echo.
              echo nie interpretuje -- jako oznaczenia końca opcji.   echo  interpretuje  następujące  sekwencje
              specjalne:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \c     pomiń kończący znak nowej linii
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \0nnn  ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do  czterech  cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna do ośmiu cyfr
                     szesnastkowych)

       enable [-a] [-dnps] [-f plik] [nazwa ...]
              Włącza i wyłącza wbudowane polecenia powłoki.  Wyłączenie poleceń wbudowanych umożliwia  wykonanie
              polecenia  dyskowego  mającego  tę  samą  nazwę,  co  wbudowane,  bez  podawania jego pełnej nazwy
              ścieżkowej, mimo iż powłoka normalnie  szuka  poleceń  wbudowanych  przed  poleceniami  dyskowymi.
              Jeżeli  posłużono się opcją -n, wyłączana jest każda z nazw; w przeciwnym razie nazwy są włączone.
              Na przykład, chcąc użyć pliku binarnego test znalezionego przez PATH zamiast wersji  wbudowanej  w
              powłokę,  należy  uruchomić  ``enable  -n  test''.   Opcja -f oznacza załadowanie nowego polecenia
              wbudowanego  nazwa  z  obiektu  dzielonego  (shared  object)   plik,  na  systemach  obsługujących
              dynamiczne ładowanie.  Opcja -d usunie polecenie wbudowane załadowane poprzednio przez -f.  Jeżeli
              nie  podano  żadnych  argumentów  nazwa  lub  jeśli podano opcję -p, wypisywana jest lista poleceń
              wbudowanych powłoki.   Bez  innych  argumentów  opcyjnych,  lista  ta  składa  się  ze  wszystkich
              włączonych  poleceń  wbudowanych.   Jeśli  podano  -n,  wypisywane  są  tylko  wyłączone polecenia
              wbudowane.   Jeżeli  podano  -a,  wypisywana  lista  zawiera  wszystkie  polecenia  wbudowane,  ze
              wskazaniem  przy  każdym czy jest ono włączone czy też nie.  Jeżeli podano -s, wyjście ograniczone
              jest do POSIX-owych ,,specjalnych” poleceń wbudowanych.  Wartością zwracaną jest 0, chyba że nazwa
              nie jest poleceniem wbudowanym powłoki  lub  wystąpił  błąd  podczas  ładowania  nowego  polecenia
              wbudowanego z obiektu dzielonego.

       eval [argument ...]
              Argumenty  są czytane i łączone w pojedyncze polecenie.  Polecenie to jest następnie odczytywane i
              wykonywane przez powłokę, zaś jego kod zakończenia jest zwracany jako wartość eval.  Jeżeli nie na
              żadnych argumentów, lub wszystkie argumenty są puste, eval zwraca 0.

       exec [-cl] [-a nazwa] [polecenie [argumenty]]
              Jeżeli podano polecenie, zastępuje ono powłokę.  Nie tworzony jest żaden nowy  proces.   Argumenty
              stają  się  argumentami  polecenia.   Jeśli podano opcję -l, umieszcza kreskę na początku zerowego
              argumentu przesyłanego do polecenia.  Tak samo, jak robi  to  login(1).   Opcja  -c  powoduje,  że
              polecenie  zostanie  wykonane  z  pustym  środowiskiem.  Jeżeli  podano  -a,  powłoka  przesyła do
              wykonywanego polecenia nazwę jako zerowy argument. Jeżeli polecenie z  jakiegoś  powodu  nie  może
              zostać  wykonane,  to  powłoka nie-interaktywna kończy pracę, chyba że włączona jest opcja powłoki
              execfail, wówczas zwraca niepowodzenie.  Powłoka interaktywna zwraca niepowodzenie jeśli plik  nie
              może  zostać wykonany.  Jeżeli nie podano polecenia, przekierowania skutkują w bieżącej powłoce, a
              kodem zakończenia jest 0. W przypadku błędu przekierowania kod zakończenia wynosi 1.

       exit [n]
              Powoduje, że powłoka kończy pracę z kodem równym n. Jeśli pominięto n, kodem zakończenia jest  kod
              ostatniego wykonanego polecenia.  Przed końcem pracy powłoki wykonywane jest przechwycenie sygnału
              EXIT.

       export [-fn] [nazwa[=słowo]] ...
       export -p
              Podane nazwy zaznaczane są do automatycznego wyeksportowania do środowiska następnych wykonywanych
              poleceń.  Jeśli  podano opcję -f, to nazwy odnoszą się do funkcji.  Jeżeli nie podano żadnych nazw
              lub jeżeli podano opcję -p, to wypisywana jest lista wszystkich eksportowanych w tej powłoce nazw.
              Opcja -n powoduje usunięcie cechy eksportowania z podanych zmiennych.  Jeśli  po  nazwie  zmiennej
              występuje  =słowo,  to  wartość  zmiennej  jest  ustawiana  na  słowo.  export  zwraca  zerowy kod
              zakończenia, chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej
              powłoki lub podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       fc [-e nazwa_e] [-lnr] [pierwsze] [ostatnie]
       fc -s [wzorzec=zastąpienie] [polecenie]
              Polecenie poprawiania (Fix Command).  W pierwszej postaci, z listy historii wybierany jest  zakres
              poleceń  od  pierwszego  do  ostatniego.   Pierwsze  i ostatnie mogą być podawane jako łańcuch (do
              odnalezienia ostatniego polecenia rozpoczynającego się tym łańcuchem) lub jako  liczba  (indeks  w
              liście  historii,  gdzie  liczba  ujemna  używana jest jako offset od numeru bieżącego polecenia),
              Jeżeli nie określono ostatniego, to jest ono ustawiane na bieżące polecenie w przypadku listowania
              (tak że ``fc -l -10'' wypisuje ostatnich 10 poleceń) i  na  pierwsze  w  pozostałych  przypadkach.
              Jeżeli  nie  określono  pierwszego  polecenia,  to  jest  ono  ustawiane na poprzednie polecenie w
              przypadku edycji a na -16 przy listowaniu.

              Opcja -n wstrzymuje wyświetlanie numerów poleceń podczas listowania.  Opcja -r  odwraca  kolejność
              poleceń.   Jeżeli podano opcję -l, to polecenia listowane są na standardowym wyjściu. W przeciwnym
              razie dla pliku zawierającego te polecenia wywoływany jest edytor podany  przez  nazwa_e.   Jeżeli
              nie  podano  nazwa_e,  używana  jest  wartość FCEDIT, a wartość EDITOR jeśli nie ustawiono FCEDIT.
              Jeżeli nie ustawiono żadnej z nich, używany jest vi  Po  zakończeniu  edycji,  wysyłane  edytowane
              polecenia są wyświetlane przez echo i wykonywane.

              W  drugiej postaci, polecenie jest ponownie wykonywane po każdej wymianie wystąpienia wzorca przez
              zastąpienie.  Przydatnym aliasem do wykorzystania z tą formą jest ``r="fc -s"'', tak, że napisanie
              ``r cc'' uruchamia ostatnie polecenie rozpoczynające się od  ``cc''  a  napisanie  ``r''  ponownie
              wykonuje ostatnie polecenie.

              Jeżeli  użyta  została  pierwsza  postać,  to  wartością  zwracaną  jest  0,  chyba  że  napotkano
              nieprawidłową opcję lub pierwszy albo ostatni określają wiersze historii  spoza  zakresu.   Jeżeli
              podano opcję -e, wartością zwracaną jest wartość ostatniego wykonanego polecenia lub niepowodzenie
              jeśli  pojawił  się  błąd  tymczasowego  pliku  poleceń.   Jeżeli  użyta  została druga postać, to
              zwracanym kodem jest kod ponownie wykonanego polecenia, chyba że polecenie nie określa  poprawnego
              wiersza poleceń -- wówczas fc zwraca porażkę.

       fg [zadanie]
              Wznawia  zadanie  na  pierwszym  planie  i czyni je zadaniem bieżącym.  Jeżeli nie podano zadania,
              używane jest bieżące zadanie  w  pojęciu  powłoki.   Wartością  zwracaną  jest  wartość  polecenia
              umieszczonego  na  pierwszym  planie,  lub  porażka jeżeli fb uruchomiono przy wyłączonej kontroli
              zadań, lub uruchomiono je przy włączonej kontroli zadań,  ale  zadanie  nie  określa  prawidłowego
              zadania lub zadanie określa zadanie, które zostało uruchomione bez kontroli zadań.

       getopts łańcuch_opcji nazwa [argumenty]
              getopts  używane  jest  przez  procedury powłoki do analizy parametrów pozycyjnych.  Łańcuch opcji
              zawiera znaki opcji, jakie mają być rozpoznawane; jeżeli po znaku występuje dwukropek, to oczekuje
              się, że opcja będzie posiadać argument, który powinien być  od  niej  oddzielony  białym  znakiem.
              Jako  znaki  opcji  nie  mogą  wystąpić dwukropek i znak zapytania.  Przy każdym wywołaniu getopts
              umieszcza następną opcję w zmiennej powłoki nazwa, inicjując  nazwę  jeśli  nie  istniała.  Indeks
              następnego  argumentu do przetwarzania umieszczany jest w zmiennej OPTIND.  OPTIND inicjowany jest
              na 1 za każdym razem, gdy wywoływana jest powłoka lub skrypt powłoki. Gdy opcja wymaga  argumentu,
              getopts  umieszcza  go  w zmiennej OPTARG.  Powłoka nie resetuje OPTIND automatycznie; musi być on
              resetowany ręcznie pomiędzy wielokrotnymi odwołaniami do getopts w tym  samym  wywołaniu  powłoki,
              jeśli używany ma być nowy zestaw parametrów.

              Po  napotkaniu  końca  opcji,  getopts  kończy  pracę  zwracając  wartość większą od zera.  OPTIND
              ustawiane jest na indeks pierwszego argumentu nie będącego opcją, zaś nazwa ustawiana jest na ?.

              getopts  normalnie  analizuje  parametry  pozycyjne,  ale  jeśli  w  argumentach,  podano   więcej
              argumentów, to getopts przetwarza je zamiast parametrów pozycyjnych.

              getopts  może  zgłaszać  błędy  na  dwa  sposoby.  Jeżeli  pierwszym  znakiem  łańcucha opcji jest
              dwukropek, to stosowane jest ciche (silent)  zgłaszanie  błędów.  Przy  zwykłej  pracy  komunikaty
              diagnostyczne  wypisywane  są  przy  napotkaniu  nieprawidłowych  opcji lub brakujących argumentów
              opcji.  Jeżeli zmienna OPTERR ustawiona jest na 0, nie będą wyświetlane żadne  komunikaty  błędów,
              nawet jeśli pierwszym znakiem łańcucha opcji nie jest dwukropek.

              Przy  napotkaniu  nieprawidłowej  opcji getopts umieszcza ? w nazwie i, jeśli nie pracuje w trybie
              cichym, wypisuje komunikat błędu i kasuje OPTARG.  Jeżeli getopts  pracuje  w  trybie  cichym,  to
              znaleziony   znak  opcji  umieszczany  jest  w  OPTARG  i  nie  jest  wypisywany  żaden  komunikat
              diagnostyczny.

              Jeśli nie znaleziono wymaganego argumentu,  a  getopts  nie  pracuje  w  trybie  cichym,  w  nazwa
              umieszczany  jest  znak  zapytania  (?),  kasowane jest OPTARG i wyświetlany jest komunikat błędu.
              Jeżeli getopts pracuje w trybie cichym, to w nazwie  umieszczany  jest  dwukropek  (:),  a  OPTARG
              ustawiane jest na znaleziony znak opcji.

              getopts  zwraca  prawdę,  jeśli znaleziono określoną lub nie określoną opcję.  Zwraca fałsz jeżeli
              napotkano koniec opcji lub pojawił się błąd.

       hash [-lr] [-p plik] [-dt] [nazwa]
              Dla każdej nazwy określana i zapamiętywana  jest  pełna  nazwa  plikowa  polecenia  wyszukanego  w
              katalogach $PATH. Jeżeli podano opcję -p, nie jest wykonywane przeszukanie ścieżki, a plik używane
              jest  jako  pełna  nazwa  pliku  polecenia.   Opcja  -r  powoduje,  że  powłoka zapomina wszystkie
              zapamiętane wcześniej miejsca. Opcja  -d  powoduje,  że  powłoka  zapomina  wszystkie  zapamiętane
              wcześniej miejsca dla każdej nazwy. Jeśli podano opcję -t, to wypisywana jest odpowiadająca nazwie
              pełna  nazwa  pliku.   Jeżeli  przy  więcej  niż jednym argumencie nazwy podano -t, to przed każdą
              przechowywaną pełną nazwą  wypisywana  jest  nazwa.   Opcja  -l  powoduje  wyświetlanie  wyniku  w
              formacie,  który  może  zostać  ponownie  wykorzystany  jako  wejście.  Jeżeli  nie podano żadnych
              argumentów, to wypisywana jest informacja  o  zapamiętanych  poleceniach.   Kodem  zwracanym  jest
              prawda, chyba że nie odnaleziono nazwy lub podano nieprawidłową opcję.

       help [-dms] [wzorzec]
              Wyświetla  pomocne  informacje  o  poleceniach  wbudowanych.  Jeżeli  podano wzorzec, to help daje
              szczegółową pomoc dotyczącą wszystkich poleceń pasujących do wzorca; w przeciwnym razie wypisywana
              jest pomoc dla wszystkich poleceń wbudowanych i struktur sterujących powłoki.
              -d     Wyświetla krótki opis dla każdego wzorca
              -m     Wyświetla opis dla każdego wzorca w formacie podobnym do strony man
              -s     Wyświetla jedynie krótkie podsumowanie użycia każdego wzorca

              Kodem zakończenia jest 0, chyba nie nie dopasowano żadnego polecenia do wzorca.

       history [n]
       history -c
       history -d przesunięcie
       history -anrw [plik]
       history -p arg [arg ...]
       history -s arg [arg ...]
              Bez żadnych opcji, wyświetla listę historii poleceń z  numerami  wierszy.   Wiersze  ukazane  z  *
              zostały  zmienione.  Argument  n  pokazuje  jedynie  ostatnich  n wierszy. Jeśli ustawiono zmienną
              powłoki HISTTIMEFORMAT i nie jest ona pusta, to do wyświetlania pieczątek czasowych  związanych  z
              każdym  wyświetlanym  wpisem  historii  używany  jest  format  łańcucha  do  strftime(3). Pomiędzy
              formatowaną pieczątką czasową a wierszem historii nie jest wstawiany odstęp. Jeżeli  podano  plik,
              to używany jest on jako nazwa pliku historii; jeśli nie, to używana jest wartość HISTFILE.  Opcje,
              jeżeli je podano, mają następujące znaczenie:
              -c     Czyści listę historii usuwając wszystkie jej pozycje.
              -d przesunięcie
                     Usuwa wpis historii z pozycji przesunięcie.
              -a     Dodaje ,,nowe” wiersze (wprowadzone od początku bieżącej sesji bash)  do pliku historii.
              -n     Wczytuje  do bieżącej listy wiersze jeszcze nie przeczytane z pliku historii. Są to wiersze
                     dołączone do pliku historii od chwili rozpoczęcia bieżącej sesji pracy bash.
              -r     Czyta zawartość pliku historii i posługuje się nią jako bieżącą listą historii.
              -w     Zapisuje bieżącą listę do pliku historii, nadpisując jego zawartość.
              -p     Na zadanych argumentach wykonuje podstawianie historii  (history  substitution).  Wyświetla
                     wyniki  na standardowym wyjściu.  Nie zachowuje wyników na liście.  Każdy z argumentów musi
                     być cytowany, by wyłączyć normalną interpretację historii.
              -s     Zachowuje argumenty na liście historii jako pojedynczą pozycję. Przed dodaniem argumentów z
                     listy usuwane jest ostatnie polecenie.

              Jeśli ustawiona jest zmienna HISTTIMEFORMAT, to do pliku historii  zapisywana  jest  informacja  o
              czasie  związanym  z  każdym  wpisem  historii,  oznaczona  znakiem  komentarza historii. Gdy plik
              historii jest  odczytywany,  wiersze  zaczynające  się  znakiem  komentarza  historii,  po  którym
              występuje  bezpośrednio  cyfra,  są  interpretowane  jako  czasy  poprzedniego  wiersza  historii.
              Wartością zwracaną jest 0, chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub podczas odczytu  czy  zapisu
              pliku historii pojawił się błąd, podano niepoprawny argument offset opcji -d, lub nie powiodła się
              interpretacja historii podanej jako argument -p.

       jobs [-lnprs] [ zadanie ... ]
       jobs -x polecenie [ argumenty ... ]
              Pierwsza postać podaje aktywne zadania. Opcje mają następujące znaczenie:
              -l     Oprócz zwykłej informacji podaje identyfikatory procesów.
              -n     Wyświetla wyłącznie informację o zadaniach, które zmieniły status od chwili, gdy użytkownik
                     był ostatnio powiadamiany o ich statusie.
              -p     Listuje tylko ID procesu lidera grupy procesów zadania.
              -r     Ogranicz wyniki do zadań pracujących.
              -s     Ogranicz wyniki do zadań zatrzymanych.

              Jeżeli podano zadanie, wyniki ograniczane są do informacji o tym zadaniu.  Kodem zwracanym jest 0,
              chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub podano nieprawidłowe zadanie.

              Jeżeli  podano opcję -x, to jobs zastępuje wszelkie zadania znalezione w poleceniu lub argumentach
              odpowiednim ID grupy procesów, wykonuje polecenie przesyłając mu  argumenty,  i  zwraca  jego  kod
              zakończenia.

       kill [-s sigspec | -n signum | -sigspec] [pid | jobspec] ...
       kill -l [sigspec | exit_status]
              Wysyła  sygnały  określony  przez sigspec lub signum do procesu określonego przez pid lub jobspec.
              sigspec jest albo nazwą sygnału, jak np.   SIGKILL  (z  lub  bez  przedrostka  SIG)  albo  numerem
              sygnału;  signum  jest numerem sygnału. Jeśli nie podano sigspec, to przyjmuje się SIGTERM.  Opcja
              -l listuje nazwy sygnałów.  Jeżeli przy podanym -l  użyto  jakichś  argumentów,  to  listowane  są
              sygnały  odpowiadające  tym  argumentom,  a kodem zwracanym jest 0.  Argument exit_status opcji -l
              jest liczbą określającą numer sygnału lub kod zakończenia procesu przerwanego przez sygnał.   kill
              zwraca  prawdę,  jeśli  przynajmniej jeden z sygnałów został pomyślnie przesłany, lub fałsz, jeśli
              pojawił się błąd lub napotkano niepoprawną opcję.

       let arg [arg ...]
              Każdy argument jest wyrażeniem arytmetycznym, jakie ma zostać zinterpretowane  (zobacz  OBLICZANIE
              WYRAŻEŃ  ARYTMETYCZNYCH).  Jeżeli ostatni z nich interpretowany jest jako zero, to let zwraca 1; w
              przeciwnym wypadku zwracane jest 0.

       local [opcja] [nazwa[=wartość] ...]
              Dla każdego argumentu tworzona jest zmienna  lokalna  o  nazwie  nazwa  i  jest  jej  przypisywana
              wartość.   Opcją  może  być  każda  z  opcji  akceptowanych przez declare.  Gdy local używane jest
              wewnątrz funkcji, powoduje, że zmienna nazwa ma zasięg widzialności ograniczony do tej  funkcji  i
              jej  potomków.   Bez  operandów,  local  wysyła  listę zmiennych lokalnych na standardowe wyjście.
              Błędem jest użycie local poza funkcją.  Zwracany jest kod 0, chyba że local  zostanie  użyte  poza
              funkcją lub podano nieprawidłową nazwę, albo nazwa jest zmienną tylko do odczytu.

       logout Kończy pracę powłoki zgłoszeniowej.

       mapfile [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c wielkość] [tablica]
       readarray [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c wielkość] [tablica]
              Odczytuje  wiersze ze standardowego wejścia do indeksowanej zmiennej tablicowej tablica lub, jeśli
              podano opcję -u, z deskryptora pliku fd. Domyślną tablicą jest zmienna  MAPFILE  Opcje,  jeśli  je
              podano, mają następujące znaczenie:
              -n     Kopiuje najwyżej liczbę wierszy. Gdy liczba wynosi 0, kopiowane są wszystkie wiersze.
              -O     Rozpoczyna przypisywanie do tablicy od indeksu indeks. Domyślnym jest 0.
              -s     Pomija pierwsze liczba wierszy.
              -t     Usuwa końcowe znaki nowego wiersza z każdego odczytanego wiersza.
              -u     Odczytuje wiersze z deskryptora pliku fd zamiast ze standardowego wejścia.
              -C     Oblicza wywoł-zwr po każdym odczytaniu liczby wielkość wierszy. Opcja -c określa wielkość.
              -c     Określa liczbę wierszy odczytanych pomiędzy każdym odwołaniem do wywoł-zwr.

              Jeśli  podano  -C  bez  -c,  to domyślną wielkością jest 5000. Gdy wykonywane jest wywoł-zwr, jako
              dodatkowe argumenty przekazywane są  mu  indeks  następnego  elementu  tablicy  do  przypisania  i
              wiersza,  który ma być przypisy do tego elementu. Wywoł-zwr jest wykonywane po odczytaniu wiersza,
              ale przed przypisaniem elementu tablicy.

              Jeśli nie podano indeksu, mapfile wyczyści tablicę przed przypisaniem do niej wartości.

              Polecenie mapfile zwraca sukces, chyba że podano nieprawidłową opcję lub argument  opcji,  tablica
              jest nieprawidłowa, nie da się do niej przypisać wartości lub nie jest tablicą indeksowaną.

       popd [-n] [+n] [-n]
              Usuwa  pozycje ze stosu katalogów. Bez argumentów, usuwa katalog z wierzchołka stosu i wykonuje cd
              do nowego katalogu na wierzchołku.  Argumenty, jeśli występują, mają następujące znaczenie:
              -n     Nie wykonuje zwykłej zmiany katalogu podczas usuwania katalogów ze stosu, tak że  zmieniany
                     jest tylko stos.
              +n     Usuwa  ntą  pozycję,  licząc od lewej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od zera. Na
                     przykład ``popd +0'' usuwa pierwszy katalog, a ``popd +1'' drugi.
              -n     Usuwa ntą pozycję, licząc od prawej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od  zera.  Na
                     przykład ``popd -0'' usuwa ostatni katalog, a ``popd -1'' przedostatni.

              Jeżeli  polecenie  popd  powiedzie się, to wykonywane jest również dirs, a kodem zwracanym jest 0.
              popd zwraca  fałsz  jeśli  napotkano  nieprawidłową  opcję,  stos  katalogów  jest  pusty,  podano
              nieistniejącą pozycję stosu lub nie udała się zmiana katalogu.

       printf [-v zmienna] format [argumenty]
              Zapisuje  sformatowane  argumenty  na  standardowe  wyjście przy pomocy zadanego formatu. Opcja -v
              przypisuje wynik do zmiennej zmienna zamiast wyświetlać je na standardowe wyjściowe.

              format jest łańcuchem znakowym zawierającym trzy rodzaje  obiektów:  zwykłe  znaki,  które  są  po
              prostu kopiowane na standardowe wyjście, sekwencje specjalne, które są konwertowane i kopiowane na
              standardowe  wyjście,  i  specyfikacje  formatu,  z  których  każda  powoduje wypisanie następnego
              kolejnego argumentu.  Oprócz standardowych formatów printf(1), interpretuje on również następujące
              rozszerzenia:
              %b     powoduje, że printf interpretuje sekwencje specjalne w odpowiednim argumencie, (z wyjątkiem
                     \c, które przerywa wypisywanie, odwrotnych ukośników w \', \" i \?, które nie są usuwane  i
                     cytowań ósemkowych zaczynających się od \0, które mogą zawierać do czterech cyfr).
              %q     powoduje,  że  printf  wysyła  odpowiedni  argument  w  formacie,  jaki  może  być ponownie
                     wykorzystany jako wejście powłoki.
              %(format-daty)T
                     powoduje, że printf wyświetla łańcuch daty/czasu jako  rezultat  użycia  formatu-daty  jako
                     łańcucha  formatu  do  strftime(3).  Powiązany argument jest liczba całkowitą odpowiadającą
                     liczbie sekund od początku epoki [Uniksa]. Można użyć dwóch specjalnych wartości argumentu:
                     -1 reprezentuje bieżący czas, a -2 odpowiada czasowi wywołania powłoki.

              Argumenty do specyfikacji formatu niebędących łańcuchami są traktowane jako stałe C,  z  wyjątkiem
              początkowego  znaku  plus  lub  minus,  który jest dozwolony oraz przypadku gdy pierwszy znak jest
              pojedynczym  lub  podwójnym  apostrofem,  gdy  wartością  jest  wartość  ASCII  następującego   po
              cudzysłowie znaku.

              W  razie  potrzeby  format  wykorzystywany  jest ponownie, aż do obsłużenia wszystkich argumentów.
              Jeżeli format wymaga większej ilości argumentów niż  podano,  to  dodatkowe  specyfikacje  formatu
              zachowują  się  tak,  jakby dostarczono im odpowiednio wartość zerową lub łańcuch pusty.  Zwracana
              jest wartość zero w przypadku powodzenia, niezerowa przy porażce.

       pushd [-n] [+n] [-n]
       pushd [-n] [katalog]
              Dodaje katalog na wierzchołek stosu katalogów, albo obraca stos, czyniąc  nowy  wierzchołek  stosu
              bieżącym  katalogiem  roboczym.   Bez  argumentów, zamienia miejscami dwa najwyższe katalogi stosu
              [wierzchołek i następny] i zwraca 0, chyba że stos jest pusty.  Argumenty, jeśli je  podano,  mają
              następujące znaczenie:
              -n     Nie wykonuje zwykłej zmiany katalogu podczas dodawania katalogów do stosu, tak że zmieniany
                     jest tylko stos.
              +n     Obraca  stos,  tak że nty katalog (licząc od lewej listy pokazywanej przez dirs, poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              -n     Obraca stos, tak że nty katalog (licząc od prawej listy pokazywanej przez dirs,  poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              katalog
                     Odkłada katalog na wierzchołek stosu, czyniąc go nowym bieżącym katalogiem roboczym.

              Jeżeli  polecenie  pushd  powiodło  się,  to  wykonywane  jest  również dirs.  Jeżeli używana jest
              pierwsza postać pushd, to zwracane jest 0, chyba że nie udało się cd  na  katalog.   Przy  drugiej
              postaci,  pushd  zwraca  0, chyba że stos katalogów jest pusty, podano nieistniejący element stosu
              lub nie powiodła się zmiana katalogu na zadany nowy katalog bieżący.

       pwd [-LP]
              Wypisuje bezwzględną nazwę pliku bieżącego katalogu roboczego.  Pokazana nazwa nie zawiera żadnych
              dowiązań symbolicznych jeśli podano opcję -P albo włączona  jest  opcja  -o  physical  wbudowanego
              polecenia  set.   Jeśli  użyto  opcji  -L,  wypisana  nazwa  ścieżkowa  może  zawierać  dowiązania
              symboliczne.  Zwracany kod wynosi 0, chyba że podczas odczytu nazwy bieżącego katalogu pojawi  się
              błąd lub podano nieprawidłową opcję.

       read [-ers] [-a anazwa] [-d znak-odst] [-i tekst] [-n nznaki] [-N nznaki] [-p zachęta] [-t czas-oczek]
       [-u fd] [nazwa ...]
              Czytany  jest  pojedynczy wiersz ze standardowego wejścia lub z deskryptora pliku fd podanego jako
              argument do opcji -u, a jego pierwsze słowo jest przypisywane do pierwszej nazwy, drugie słowo  do
              drugiej  nazwy  i  tak  dalej,  przy  czym pozostałe na koniec słowa i rozdzielające je separatory
              przypisane zostaną do ostatniej nazwy.  Jeżeli ze standardowego wejścia przeczytano mniej słów niż
              podanych zostało nazw, to pozostałym nazwom przypisywane są puste wartości.  Do  podziału  wiersza
              na  słowa  wykorzystywane  są  znaki z IFS.  Znaku odwrotnego ukośnika (\) można użyć do usunięcia
              specjalnego znaczenia następnego czytanego znaku oraz do oznaczenia kontynuacji  wiersza.   Opcje,
              jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -a anazwa
                     Słowa  są  przypisywane  do kolejnych indeksów zmiennej tablicowej anazwa, poczynając od 0.
                     anazwa  jest  kasowana  przed  przypisaniem  nowych  wartości.   Inne  argumenty  nazwa  są
                     ignorowane.
              -d sep Pierwszy znak sep służy do zakończenia wiersza wejścia, zamiast znaku nowej linii.
              -e     Jeżeli  standardowe  wejście  pochodzi  z  terminala,  to do uzyskania wiersza używane jest
                     readline (zobacz READLINE powyżej). Readline używa bieżących (lub domyślnych, jeśli  edycja
                     wiersza nie była wcześniej aktywna) ustawień edycyjnych.
              -i tekst
                     Gdy  do  odczytu  wiersza jest używane readline, tekst jest umieszczany w buforze edycyjnym
                     przed rozpoczęciem edycji.
              -n nznaki
                     read powraca po przeczytaniu nznaki znaków, zamiast czekać  na  cały  wiersz  wejścia,  ale
                     przestrzega znaku odstępu jeśli odczytano mniej niż nznaki znaków przed odstępem.
              -N nznaki
                     Polecenie  read  powraca  pod przeczytaniu dokładnie nznaków, zamiast czekać na cały wiersz
                     wejścia, chyba że wystąpił koniec wiersza lub czas oczekiwania read  minął.  Znaki  odstępu
                     napotkane  w  wejściu  nie  są  traktowane  w sposób specjalny i nie powodują powrotu read,
                     dopóki nie zostanie przeczytanych nznaków.
              -p zachęta
                     Wyświetla zachętę (prompt) na standardowym  wyjściu  błędów,  bez  kończącego  znaku  nowej
                     linii,  przed próbą odczytu wejścia.  Zachęta wyświetlana jest tylko jeśli wejście pochodzi
                     z terminala.
              -r     Odwrotny ukośnik nie działa jako znak specjalny. Traktowany  jest  jako  część  wiersza.  W
                     szczególności,  para  odwrotny  ukośnik-znak  nowej  linii  nie  może być wykorzystana jako
                     kontynuacja wiersza.
              -s     Tryb cichy. Jeżeli wejście pochodzi z terminala, to znaki nie są powtarzane (bez echa).
              -t czas-oczek
                     Powoduje, że read zwraca niepowodzenie,  jeśli  w  ciągu  czas-oczek  sekund  nie  zostanie
                     przeczytany pełny wiersz wejścia.  Czas-oczek może być liczbą dziesiętną z częścią ułamkową
                     po  znaku  kropce.  Opcja działa jedynie gdy read odczytuje wejście z terminala, potoku lub
                     innego pliku specjalnego, nie działa natomiast podczas czytania ze zwykłych  plików.  Jeśli
                     czas-oczek  ustawiono na 0, to read zwraca sukces jeśli wejście jest dostępne na określonym
                     deskryptorze pliku lub zwraca niepowodzenie w  przeciwnym  wypadku.  Kod  zakończenia  jest
                     większy od 128, jeśli przekroczono czas oczekiwania.
              -u fd  Czyta wejście z deskryptora pliku fd.

              Jeśli  nie  podano  żadnych nazw, odczytany wiersz przypisywany jest zmiennej REPLY.  Zwracany kod
              wynosi 0, chyba że napotkano koniec pliku lub read przekroczy czas oczekiwania (w takim  przypadku
              jest on większy od 128) lub jako argument do -u podano nieprawidłowy deskryptor pliku.

       readonly [-aAf] [-p] [nazwa[=słowo] ...]
              Podane  nazwy  oznaczane są jako readonly; wartości tych nazw nie mogą być zmieniane następującymi
              później przypisaniami.  Jeśli podano opcję -f, oznaczane  są  funkcje  o  nazwach  odpowiadających
              nazwom.   Opcja  -a ogranicza zmienne do tablic indeksowanych, a -A do tablic asocjacyjnych. Jeśli
              podano obie opcje, pierwszeństwo ma opcja -A. Jeśli nie podano argumentów nazw  lub  jeśli  podano
              opcję  -p,  wypisywane  jest  zestawienie  wszystkich  nazw o atrybucie readonly.  Inne opcje mogą
              zostać użyte do ograniczenia wyniku do podzbioru nazw readonly. Opcja -p powoduje, że wyniki  będą
              wyświetlane  w  formacie,  który  może  być  ponownie  wykorzystany  jako wejście. Jeśli po nazwie
              zmiennej występuje =słowo, to wartość zmiennej jest ustawiana na słowo. Zwracany jest kod równy 0,
              chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki  lub
              podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       return [n]
              Powoduje,  że  funkcja kończy pracę zwracając wartość określoną przez n.  Jeśli pominięto n, kodem
              zakończenia jest kod ostatniego polecenia wykonanego w ciele funkcji.  Jeżeli zostanie użyte  poza
              funkcją,  ale  podczas  wykonywania  skryptu  przez  polecenie  .  (source),  powoduje zatrzymanie
              wykonywania tego skryptu przez powłokę  i  zwrócenie  albo  n  albo  kodu  zakończenia  ostatniego
              wykonanego  w  skrypcie  polecenia.   Jeżeli zostanie użyte poza funkcją i nie podczas wykonywania
              skryptu przez ., zwracany jest fałsz. Wszystkie polecenia związane  z  pułapką  (trap)  RETURN  są
              wykonywane przez wznowieniem wykonywania po powrocie do funkcji lub skryptu.

       set [--abefhkmnptuvxBCEHPT] [-o opcja] [arg ...]
       set [+abefhkmnptuvxBCEHPT] [+o opcja] [arg ...]
              Bez  opcji,  wyświetlane są nazwa i wartość każdej ze zmiennych powłoki, w formacie który może być
              ponownie wykorzystany jako wejście do ustawiania lub ponownego  ustawiania  aktualnie  ustawionych
              zmiennych. Zmienne tylko do odczytu nie mogą być ponownie ustawiane. W trybie posix, wypisywane są
              jedynie  zmienne powłoki. Wyniki są sortowane zgodnie z bieżącymi ustawieniami locale.  Gdy podane
              są opcje, ustawiają one lub kasują atrybuty powłoki.  Argumenty pozostałe po  przetworzeniu  opcji
              traktowane  są  jako  wartości  parametrów pozycyjnych i przypisywane, kolejno, do $1, $2, ... $n.
              Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -a      Automatycznie zaznacza zmienione lub utworzone zmienne i funkcje do wyeksportowania ich do
                      środowiska kolejnych poleceń.
              -b      Natychmiast podaje status zakończonych  zadań  drugoplanowych,  zamiast  czynić  to  przed
                      następną podstawową zachętą. Działa tylko jeśli włączona jest kontrola zadań.
              -e      Zakończ  natychmiast,  jeśli  potok  (który  może  składać  się  z  pojedynczego polecenia
                      powłoki), polecenie podpowłoki ujęte w nawiasy lub jedno z poleceń wykonywanych jako część
                      listy poleceń ujętych w nawiasy klamrowe (zobacz GRAMATYKA POWŁOKI powyżej) kończy pracę z
                      kodem niezerowym. Powłoka nie  kończy  pracy  jeśli  polecenie,  które  się  nie  powiodło
                      znajduje  się  zaraz  za  słowem kluczowym while lub until, jest częścią tekstu po słowach
                      zastrzeżonych if lub elif, jest częścią  listy  &&  lub  ⎪⎪,  jest  częścią  każdego  poza
                      ostatnim  poleceniem  potoku, lub wartość zwrócona przez polecenie została odwrócona przez
                      !.  Przed zakończeniem pracy powłoki wykonywana jest pułapka na  sygnał  ERR,  jeśli  była
                      ustawiona.  Ta  opcja  stosuje się do środowiska powłoki i oddzielnie do każdej podpowłoki
                      środowiska (zobacz ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ powyżej) i może  spowodować  zakończenie
                      podpowłok przed wykonaniem wszystkich poleceń w podpowłoce.
              -f      Wyłącza rozwijanie nazw plików.
              -h      Zapamiętuje położenie poleceń przy wyszukiwania ich do wykonania.  Domyślnie włączone.
              -k      Wszystkie  argumenty  występujące  w  postaci  instrukcji  przypisania  umieszczane  są  w
                      środowisku polecenia, nie zaś tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.
              -m      Tryb monitorowania. Włączona jest kontrola zadań. Opcja ta  jest  domyślnie  włączona  dla
                      powłok interaktywnych na systemach ją obsługujących (zobacz STEROWANIE ZADANIAMI powyżej).
                      Procesy  drugoplanowe  działają w odrębnej grupie procesów a po ich zakończeniu wypisywany
                      jest wiersz zawierający ich kod zakończenia.
              -n      Odczytuje polecenia, ale nie ich nie wykonuje. Może być wykorzystane do sprawdzenia błędów
                      składni w skrypcie powłoki. Ignorowane przez powłoki interaktywne.
              -o nazwa-opcji
                      Nazwą-opcji może być jedna z poniższych:
                      allexport
                              To samo, co -a.
                      braceexpand
                              To samo, co -B.
                      emacs   Użyj interfejsu edycji wiersza poleceń w stylu emacsa. Włączone  domyślnie,  jeśli
                              powłoka  jest  interaktywna,  chyba  że  została  uruchomiona z opcją --noediting.
                              Wpływa to również na interfejs edycyjny używany przez read -e.
                      errexit To samo, co -e.
                      errtrace
                              To samo, co -E.
                      functrace
                              To samo, co -T.
                      hashall To samo, co -h.
                      histexpand
                              To samo, co -H.
                      history Włącza historię poleceń, jak opisano powyżej w sekcji  HISTORII.   Opcja  ta  jest
                              domyślnie włączona w powłokach interaktywnych.
                      ignoreeof
                              Efekt jest taki, jakby zostało wykonane polecenie powłoki ``IGNOREEOF=10'' (zobacz
                              powyżej Zmienne powłoki).
                      keyword To samo, co -k.
                      monitor To samo, co -m.
                      noclobber
                              To samo, co -C.
                      noexec  To samo, co -n.
                      noglob  To samo, co -f.
                      nolog   Obecnie ignorowane.
                      notify  To samo, co -b.
                      nounset To samo, co -u.
                      onecmd  To samo, co -t.
                      physical
                              To samo, co -P.
                      pipefail
                              Gdy  ustawione,  zwracana  wartość  potoku  jest  wartością ostatniego (po prawej)
                              polecenia, które zakończyło  się  z  kodem  niezerowym  lub  zero,  gdy  wszystkie
                              polecenia w potoku zakończyły się sukcesem. Opcja jest domyślnie wyłączona.
                      posix   Zmienia  zachowanie  bash  tam,  gdzie  domyślne  działanie różni się od standardu
                              POSIX, tak by spełniać standard (tryb posix).
                      privileged
                              To samo, co -p.
                      verbose To samo, co -v.
                      vi      Używa interfejsu edycji wiersza poleceń w stylu vi. Wpływa to również na interfejs
                              edycyjny używany przez read -e.
                      xtrace  To samo, co -x.
                      Jeżeli podano -o bez nazwy-opcji, to  wypisywane  są  wartości  bieżących  opcji.   Jeżeli
                      podano  +o  bez  nazwy-opcji,  na  standardowym wyjściu wyświetlana jest seria poleceń set
                      potrzebnych do odtworzenia aktualnych ustawień opcji.
              -p      Włącza tryb uprzywilejowany (privileged). W tym trybie  pliki  $ENV  i  $BASH_ENV  nie  są
                      przetwarzane,  funkcje  powłoki  nie  są  dziedziczone ze środowiska, a zmienne SHELLOPTS,
                      BASHOPTS, CDPATH i GLOBIGNORE, jeśli występują w środowisku, są ignorowane.  Jeśli powłoka
                      została uruchomiona z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego  a  nie
                      podano  opcji  -p,  to  podejmowane są opisane wyżej akcje a efektywny id użytkownika jest
                      ustawiany na identyfikator rzeczywisty. Jeżeli  przy  uruchamianiu  podano  opcję  -p,  to
                      efektywny  identyfikator  użytkownika nie jest resetowany.  Wyłączenie tej opcji powoduje,
                      że identyfikatory efektywne  użytkownika  i  grupy  zostaną  ustawione  na  identyfikatory
                      rzeczywiste.
              -t      Kończy pracę po przeczytaniu i wykonaniu jednego polecenia.
              -u      Podczas   interpretacji   parametrów  traktuje  nieustawione  zmienne  i  parametry  (poza
                      parametrami specjalnymi "@" i "*") jako błąd.  Jeżeli wykonywana jest próba  interpretacji
                      nieustawionej  zmiennej,  to  powłoka  wypisuje  komunikat  o  błędzie  i,  jeśli nie jest
                      interaktywna, kończy pracę z niezerowym kodem.
              -v      Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
              -x      Po interpretacji każdego polecenia prostego, poleceń for,  case  i  select  lub  polecenia
                      arytmetycznego  for wyświetla zinterpretowaną wartość PS4, po której następuje polecenie i
                      jego zinterpretowane argumenty lub powiązana lista słów.
              -B      Powłoka wykonuje interpretacją nawiasów (zobacz Interpretacja nawiasów powyżej). Domyślnie
                      włączone.
              -C      Jeśli  włączone,  bash  nie  nadpisuje   istniejącego   pliku   przy   użyciu   operatorów
                      przekierowania  >, >& i <>.  Można to ominąć tworząc pliki wyjściowe przy użyciu operatora
                      przekierowania >| zamiast >.
              -E      Gdy ustawiona, pułapka ERR jest dziedziczona przez funkcje powłoki, uzupełnienia poleceń i
                      polecenia wykonywane w środowisku podpowłoki. Pułapka ERR normalnie nie jest  dziedziczona
                      w takich przypadkach.
              -H      Włącza  zastępowanie  historii  w  stylu  !.  Opcja ta jest domyślnie włączona dla powłoki
                      interaktywnej.
              -P      Jeżeli jest ustawiona,  to  powłoka  nie  podąża  za  dowiązaniami  symbolicznymi  podczas
                      wykonywania  poleceń  zmieniających  bieżący  katalog roboczy, jak cd.  Używa zamiast tego
                      fizycznej struktury katalogów. Domyślnie, bash podąża  za  logicznym  łańcuchem  katalogów
                      podczas wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy.
              -T      Gdy  ustawiona, pułapki DEBUG i RETURN są dziedziczone przez funkcje powłoki, uzupełnienia
                      poleceń i polecenia wykonywane w środowisku podpowłoki. Pułapki  DEBUG  i  RETURN  nie  są
                      normalnie dziedziczone w takich przypadkach.
              --      Jeżeli  po  tej opcji nie występują żadne argumenty, to parametry pozycyjne są kasowane. W
                      przeciwnym razie, parametry pozycyjne ustawiane są na argumenty, nawet  jeśli  niektóre  z
                      nich zaczynają się od znaku -.
              -       Sygnalizuje  koniec  opcji,  powodując  przypisanie  wszystkich  pozostałych argumentów do
                      parametrów pozycyjnych.  Opcje -x i  -v  są  wyłączane.   Jeżeli  nie  ma  argumentów,  to
                      parametry pozycyjne pozostają bez zmian.

              Opcje  są  domyślnie wyłączone, chyba że wskazano inaczej.  Użycie + zamiast - spowoduje, że opcje
              te zostaną wyłączone.  Opcje  mogą  także  zostać  określone  jako  argumenty  wywołania  powłoki.
              Bieżący  zestaw  opcji można znaleźć w $-.  Zwracanym kodem jest zawsze prawda, chyba że napotkano
              nieprawidłową opcję.

       shift [n]
              Parametrom pozycyjnym od n+1 ... zmienia nazwy na $1 ..... Parametry reprezentowane  przez  liczby
              $#  w  dół  do  $#-n+1  są  usuwane.  n musi być liczbą nieujemną mniejszą lub równą $#.  Jeżeli n
              wynosi 0, parametry nie są zmieniane.  Jeżeli nie podano n, zakłada się, że wynosi  1.   Jeżeli  n
              jest  większe  od  $#, parametry pozycyjne nie są zmieniane.  Kod zakończenia jest większy od zera
              jeżeli n jest większe od $# lub mniejsze od zera; w przeciwnym wypadku 0.

       shopt [-pqsu] [-o] [nazwa_opcji ...]
              Przełącza wartości zmiennych sterujących opcjonalnym zachowaniem powłoki.  Bez żadnych opcji, albo
              z opcją -p, wyświetlana jest lista wszystkich dających się ustawić opcji, ze wskazaniem dla każdej
              czy jest ona ustawiona czy nie.  Opcja -p powoduje, że wyniki będą wyświetlane w  postaci  dającej
              się ponownie wykorzystać jako wejście.  Pozostałe opcje mają następujące znaczenie:
              -s     Włącz (ustaw) każdą nazwę_opcji.
              -u     Wyłącz (usuń) każdą nazwę_opcji.
              -q     Zaniechaj  zwykłego  wyświetlania (tryb cichy); zwracany kod wskazuje na to czy nazwa_opcji
                     jest ustawiona czy nie ustawiona.  Jeżeli z  -q  podano  wiele  argumentów  nazw_opcji,  to
                     zwracanym  kodem  jest  zero, gdy wszystkie nazwy_opcji są włączone; w przeciwnym razie kod
                     jest niezerowy.
              -o     Ogranicza  wartości  nazwy_opcji  do  wartości  zdefiniowanych  dla  opcji  -o  wbudowanego
                     polecenia set.

              Jeżeli  użyto albo -s albo -u bez argumentów nazw_opcji, wyświetlanie ogranicza się do tych opcji,
              które, odpowiednio, są ustawione bądź nieustawione.  Jeżeli nie wskazano inaczej, opcje  shopt  są
              domyślnie wyłączone (nie ustawione).

              Przy  listowaniu opcji zwracany jest kod zerowy jeśli wszystkie nazwy_opcji są włączone, niezerowy
              w przeciwnym wypadku. Przy ustawianiu lub kasowaniu opcji  zwracany  jest  zerowy  kod,  chyba  że
              nazwa_opcji nie jest poprawną opcją powłoki.

              Lista opcji shopt obejmuje:

              autocd  Jeśli  jest  ustawiona, nazwa polecenia będąca nazwą katalogu jest wykonywana identycznie,
                      jak gdyby  była  argumentem  polecenia  cd.  Opcja  ta  jest  używana  tylko  w  powłokach
                      interaktywnych.
              cdable_vars
                      Jeśli  jest  ustawiona, to nie będący katalogiem argument wbudowanego polecenia cd uważany
                      jest za nazwę zmiennej; wartością tej zmiennej jest katalog, na który ma nastąpić zmiana.
              cdspell Jeśli jest ustawiona, to pomniejsze błędy w pisowni składowej katalogu w poleceniu cd będą
                      poprawiane.   Sprawdzenie  takich  błędów  obejmuje  znaki  zamienione  miejscami,   znaki
                      pominięte  i pojedyncze zbędne znaki. Jeżeli znaleziono poprawkę, wypisywana jest poprawna
                      nazwa pliku a polecenie kontynuuje działanie.  Opcja ta jest  wykorzystywana  tylko  przez
                      powłoki interaktywne.
              checkhash
                      Jeśli jest ustawiona, bash sprawdza przed próbą wykonania polecenia znalezionego w tablicy
                      mieszającej, czy polecenie to istnieje. Jeżeli już nie istnieje, to wykonywane jest zwykłe
                      przeszukiwanie ścieżki.
              checkjobs
                      Jeśli  jest  ustawiona,  bash wypisuje status każdego zatrzymanego i działającego zadania,
                      przed  wyjściem  z  powłoki  interaktywnej.  Jeśli  jakieś  zadanie  działa,  powoduje  to
                      odroczenia  wyjścia  do  momentu,  gdy  zostanie  przeprowadzona  druga próba wyjścia, bez
                      uruchamiania dodatkowych poleceń pomiędzy próbami (patrz KONTROLA ZADAŃ powyżej).  Powłoka
                      zawsze wstrzymuje wychodzenie, gdy jakiekolwiek zadanie jest zatrzymane.
              checkwinsize
                      Jeżeli  jest  ustawione,  bash sprawdza rozmiar okna po każdym poleceniu i, jeśli zachodzi
                      potrzeba, aktualizuje wartość LINES i COLUMNS.
              cmdhist Jeżeli jest ustawione, bash usiłuje zapisać wszystkie wiersze polecenia wielowierszowego w
                      tej samej pozycji historii. Pozwala to na łatwą ponowną edycję poleceń obejmujących  wiele
                      wierszy.
              compat31
                      Jeżeli  jest  ustawiona,  bash  używa  swego  zachowania  z  wersji  3.1, z uwzględnianiem
                      cytowanych argumentów do operatora =~ polecenia warunkowego [[.
              compat32
                      Gdy jest ustawiona, bash używa swego zachowania z  wersji  3.2,  respektując  porównywanie
                      łańcuchów  z  uwzględnieniem  locale, gdy używane są operatory < i > polecenia warunkowego
                      [[. Wersje do bash-4.1 używają kolejności ASCII i strcmp(3); wersje  od  bash-4.1  używają
                      bieżącej kolejności locale i strcoll(3).
              compat40
                      Gdy  jest  ustawiona,  bash  używa swego zachowania z wersji 4.0, respektując porównywanie
                      łańcuchów z uwzględnieniem locale, gdy używane są operatory < i > polecenia warunkowego [[
                      (patrz poprzedni wpis powyżej) oraz efekt przerywania listy poleceń.
              compat41
                      Gdy  ustawiona,  bash,  gdy  jest  w  trybie  posix,  traktuje  pojedyncze  cudzysłowy   w
                      interpretacji ujętej w podwójne cudzysłowy, jako znak specjalny. Pojedynczy cudzysłów musi
                      pasować  (musi występować ich parzysta liczba), a znaki pomiędzy pojedynczymi cudzysłowami
                      są traktowane jako cytowane. Jest  to  zachowanie  trybu  posix  w  wersji  4.1.  Domyślne
                      zachowania basha pozostaje takie samo, jak w poprzednich wersjach.
              direxpand
                      Gdy   ustawiona,   bash   zastępuje   nazwy   katalogów   wynikami  rozwijania  słów  przy
                      przeprowadzaniu uzupełnienia nazw plików. W ten sposób  zmieniana  jest  zawartość  bufora
                      edycji  readline.  Jeśli  nie  jest ustawiona, bash stara się zachować treść wpisaną przez
                      użytkownika.
              dirspell
                      Jeżeli jest ustawiona, bash  stara  się  poprawić  pomyłki  w  nazwach  katalogów  podczas
                      uzupełniania słów, jeśli nazwa katalogu wprowadzonego pierwotnie, nie istnieje.
              dotglob Jeżeli  jest  ustawione,  to  bash  do  wyników rozwinięcia nazw plików włącza także nazwy
                      plików rozpoczynające się kropką `.'.
              execfail
                      Jeżeli jest ustawione, to powłoka nie-interaktywna nie zakończy pracy  nie  mogąc  wykonać
                      pliku  określonego  jako  argument  wbudowanego  polecenia exec.  Powłoka interaktywna nie
                      kończy pracy, jeśli exec zawiedzie.
              expand_aliases
                      Jeżeli jest ustawiona, aliasy są interpretowane jak opisano powyżej w  ALIASY.   Opcja  ta
                      jest włączona domyślnie dla powłok interaktywnych.
              extdebug
                      Gdy jest ustawiona, włączone jest zachowanie przeznaczone do użycia przez debuggery:
                      1.     Opcja  -F  wbudowanego  polecenia  declare wyświetla nazwę pliku źródłowego i numer
                             wiersza odpowiadający każdej nazwie funkcji podanej jako argument.
                      2.     Jeśli polecenie uruchomione przez pułapkę DEBUG zwraca wartość  niezerową,  kolejne
                             polecenie jest pomijane i nie jest wykonywane.
                      3.     Jeśli  polecenie  uruchamiane  przez  pułapkę  DEBUG  zwróci  wartość  2, a powłoka
                             wykonywana  w  podprogramie  (funkcja  powłoki  lub   skrypt   powłoki   wykonywany
                             wbudowanymi . lub source), to symulowane jest wywołanie do return.
                      4.     BASH_ARGC  i  BASH_ARGV  są  aktualizowane zgodnie z opisem w opisie tych zmiennych
                             powyżej.
                      5.     Włączone jest śledzenie funkcji: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN.
                      6.     Włączone jest śledzenie błędów: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i  podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapkę ERR.
              extglob Jeśli jest włączona, włączane są rozszerzone funkcje dopasowywania wzorców opisane powyżej
                      w Rozwijanie nazw plików.
              extquote
                      Jeżeli  jest  włączona,  cytowania  $'łańcuch'  and  $"łańcuch" są przeprowadzane wewnątrz
                      interpretacji ${parametr} ujętych w podwójne cudzysłowy. Opcja jest domyślnie włączona.
              failglob
                      Jeśli jest włączona, wzorce do których nie dopasowano nazw plików podczas rozwinięcia nazw
                      plików, dają w wyniku błąd rozwinięcia (interpretacji).
              force_fignore
                      Jeśli jest ustawiona, przyrostki określone zmienną powłoki  FIGNORE  powodują  ignorowanie
                      słów  podczas  przeprowadzania  uzupełniania  słów nawet, gdy ignorowane słowa są jedynymi
                      dostępnymi uzupełnieniami. Proszę  zapoznać  się  z  ZMIENNE  POWŁOKI,  aby  uzyskać  opis
                      FIGNORE. Opcja jest domyślnie włączona.
              globstar
                      Gdy  jest  ustawiona,  wzorzec  ** używany w kontekście rozwijania nazw plików, dopasowuje
                      wszystkie pliki i zero lub więcej katalogów i podkatalogów. Jeśli po wzorcu  występuje  /,
                      to dopasowywane są jedynie katalogi i podkatalogi.
              gnu_errfmt
                      Jeżeli  jest  ustawiona,  komunikaty  błędów powłoki są wypisywane w standardowym formacie
                      błędów GNU.
              histappend
                      Jeżeli jest ustawiona, to do pliku o nazwie wskazanej zmienną HISTFILE  podczas  kończenia
                      pracy przez powłokę dodawana jest lista historii, zamiast nadpisywania tego pliku listą.
              histreedit
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to użytkownik ma możliwość ponownej edycji
                      nieudanego podstawienia historii historii.
              histverify
                      Jeżeli  jest  ustawione,  a  używane jest readline, to wyniki podstawiania historii nie są
                      natychmiast przesyłane do analizatora powłoki. Zamiast tego, wiersz wynikowy ładowany jest
                      do bufora edycyjnego readline, pozwalając na dalsze zmiany.
              hostcomplete
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, bash będzie usiłować wykonać  uzupełnianie
                      nazwy  hosta  podczas  uzupełniania  słowa zawierającego @ (zobacz Uzupełnianie w READLINE
                      powyżej).  Domyślnie włączone.
              huponexit
                      Jeżeli jest ustawione, to bash wyśle SIGHUP do wszystkich zadań  podczas  kończenia  pracy
                      interaktywnej powłoki zgłoszeniowej.
              interactive_comments
                      Jeśli  jest  włączone, pozwala by słowo rozpoczynające się od # powodowało pominięcie tego
                      słowa i wszystkich pozostałych znaków wiersza  w  powłoce  interaktywnej  (zobacz  powyżej
                      KOMENTARZE). Opcja domyślnie włączona.
              lastpipe
                      Jeśli  jest  ustawiona,  a  kontrola  zadań  nie  jest aktywna, powłoka uruchamia ostatnie
                      polecenie potoku, który nie jest wykonywany w tle, w bieżącym środowisku powłoki.
              lithist Jeśli  jest  ustawione,  a  włączona  jest  opcja  cmdhist,  to  polecenia  wielowierszowe
                      zachowywane są w historii w miarę możliwości z osadzonymi znakami nowej linii zamiast przy
                      użyciu średników jako separatorów.
              login_shell
                      Powłoka  ustawia  tę  opcję jeśli zostanie uruchomiona jako zgłoszeniowa (zobacz WYWOŁANIE
                      powyżej).  Ta wartość nie może być zmieniona.
              mailwarn
                      Jeżeli jest ustawione, zaś do pliku, w  którym  sprawdza  pocztę  bash  sięgano  od  czasu
                      ostatniego  sprawdzania,  to  zostanie  wyświetlony komunikat ,,The mail in plikpoczty has
                      been read” (Poczta w plikpoczty została przeczytana).
              no_empty_cmd_completion
                      Jeśli jest ustawione, i stosowane jest readline, to bash nie będzie usiłował szukać w PATH
                      możliwych uzupełnień, gdy próba uzupełniania wystąpi w pustym wierszu.
              nocaseglob
                      Jeśli zostało ustawione, to bash przy rozwijaniu nazw plików dopasowuje je  nie  zwracając
                      uwagi na wielkość liter (zobacz Rozwijanie nazw plików powyżej).
              nocasematch
                      Gdy  jest  ustawiona, bash dopasowuje wzorce ignorując wielkość liter, podczas wykonywania
                      dopasowania, w czasie wykonywania poleceń warunkowych case lub [[.
              nullglob
                      Jeśli jest ustawione, to, bash pozwala by wzorce nie dopasowujące żadnych  plików  (zobacz
                      Rozwijanie nazw plików powyżej)  rozwijały się w łańcuch pusty, zamiast na same siebie.
              progcomp
                      Jeżeli  jest ustawione, to włączone są usługi programowalnego uzupełniania (zobacz powyżej
                      Programowalne uzupełnianie). Domyślnie włączone.
              promptvars
                      Jeżeli  jest  ustawione,  to  łańcuchy  zachęty  podlegają   interpretacji   zmiennych   i
                      podstawianiu parametrów po interpretacji zachęty opisanej w ZACHĘTA powyżej. Opcja ta jest
                      domyślnie włączona.
              restricted_shell
                      Powłoka  ustawia  tę  opcję  jeśli  została uruchomiona w trybie okrojonym (zobacz POWŁOKA
                      OKROJONA poniżej).  Wartość ta nie może być zmieniona.  Nie jest  ona  resetowana  podczas
                      odczytu plików startowych, pozwalając im na odkrycie czy powłoka jest okrojona czy nie.
              shift_verbose
                      Jeżeli  jest  ustawiona,  to  wbudowane  shift  wypisuje  komunikat  o  błędzie gdy liczba
                      przesunięć (przez shift) przekracza liczbę parametrów pozycyjnych.
              sourcepath
                      Jeśli jest ustawiona, to polecenie wbudowane source (.) posługuje się  wartością  PATH  do
                      znalezienia katalogu zawierającego plik podany jako argument.  Opcja domyślnie włączona.
              xpg_echo
                      Jeżeli   jest  ustawiona,  to  dla  wbudowanego  polecenia  echo  włączane  jest  domyślne
                      interpretowanie sekwencji specjalnych z odwrotnym ukośnikiem.

       suspend [-f]
              Zawiesza wykonywanie tej powłoki do otrzymania przez nią sygnału SIGCONT.  Opcja -f mówi,  by  nie
              narzekać, jeśli użyto suspend w powłoce zgłoszeniowej; po prostu zawiesić mimo to. Kodem zwracanym
              jest  0,  chyba  że  powłoka  jest  powłoką  zgłoszeniową  i nie podano opcji -f, lub gdy nie jest
              włączona kontrola zadań.

       test wyraż
       [ wyraż ]
              Zwraca kod 0 lub 1 w zależności od interpretacji wyrażenia warunkowego wyraż.   każdy  operator  i
              operand  musi  być odrębnym argumentem.  Wyrażenia składając się ze składowych opisanych powyżej w
              WYRAŻENIA WARUNKOWE. test nie akceptuje żadnych opcji, ani nie akceptuje i nie ignoruje  argumentu
              -- jako wskaźnika końca opcji.

              Wyrażenia  mogą  być  łączone  przy użyciu poniższych operatorów, podanych w kolejności malejącego
              priorytetu. Ich interpretacja zależy od liczby argumentów; patrz niżej. Priorytet operatorów  jest
              używany gdy występuje pięć argumentów lub więcej.
              ! wyraż
                     Prawda jeśli wyraż jest fałszem.
              ( wyraż )
                     Zwraca wartość wyraż.  Może być stosowane do obejścia zwykłej kolejności operatorów.
              wyraż1 -a wyraż2
                     Prawda jeśli oba: wyraż1 i wyraż2 są prawdziwe.
              wyraż1 -o wyraż2
                     Prawda jeśli wyraż1 lub wyraż2 jest prawdziwe.

              test  i  [  interpretują  wyrażenia  warunkowe  posługując  się  zestawem  reguł opartych o liczbę
              argumentów.

              0 argumentów
                     Wyrażenie jest fałszywe.
              1 argument
                     Wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy argument nie jest pusty (null).
              2 argumenty
                     Jeśli pierwszym argumentem jest !, to wyrażenie jest prawdziwe  wtedy  i  tylko  wtedy  gdy
                     drugi  argument  jest  pusty.  Jeśli  pierwszy  argument  jest  jednym z jednoargumentowych
                     operatorów warunkowych podanych powyżej w WYRAŻENIA WARUNKOWE, to wyrażenie jest  prawdziwe
                     jeżeli  test  jednoargumentowy jest prawdziwy.  Jeżeli pierwszy argument nie jest poprawnym
                     jednoargumentowym operatorem warunkowym, to wyrażenie ma wartość fałsz.
              3 argumenty
                     Następujące warunki są stosowane w wypisanej kolejności. Jeżeli drugi argument jest  jednym
                     z  dwuargumentowych operatorów warunkowych podanych powyżej w WYRAŻENIA WARUNKOWE, to wynik
                     wyrażenia jest wynikiem dwuargumentowego  testu  z  zastosowaniem  pierwszego  i  trzeciego
                     argumentu  jako  operandów. Operatory -a i -o są uważane za dwuargumentowe, jeśli występują
                     trzy argumenty. Jeśli pierwszym  argumentem  jest  !,  to  wartość  stanowi  negację  testu
                     dwuargumentowego  przy  użyciu  drugiego i trzeciego argumentu.  Jeśli pierwszym argumentem
                     jest dokładnie ( a trzecim argumentem dokładnie ), to wynik jest  jednoargumentowym  testem
                     drugiego argumentu.  W pozostałych przypadkach wyrażenie jest fałszywe.
              4 argumenty
                     Jeśli  pierwszym  argumentem  jest  !,  to  wynik  jest negacją trójargumentowego wyrażenia
                     złożonego z pozostałych  argumentów.   W  przeciwnym  wypadku,  wyrażenie  jest  poddawanie
                     analizie  składni  i interpretowane zgodnie z priorytetami przy zastosowaniu reguł podanych
                     powyżej.
              5 lub więcej argumentów
                     Wyrażenie jest poddawanie analizie składni i interpretowane  zgodnie  z  priorytetami  przy
                     zastosowaniu reguł podanych powyżej.

              Gdy  operatory  <  i  >  są  używane  z test lub [, sortują zgodnie z porządkiem leksykograficznym
              używając kolejności ASCII.

       times  Wypisuje sumaryczne czasy użytkownika i systemu dla powłoki i procesów z niej uruchomionych. Kodem
              zwracanym jest 0.

       trap [-lp] [argument] [sigspec ...]
              Polecenie argument ma zostać odczytane i wykonane, gdy powłoka otrzyma sygnał(y)  sigspec.   Jeśli
              nie występuje argument (i występuje pojedynczy sigspec) lub jest to -, to wszystkie podane sygnały
              resetowane  są  do  swych  wartości  pierwotnych  (wartości, jakie miały przy wejściu do powłoki).
              Jeżeli argument jest łańcuchem pustym, to sygnał określony przez  każde  sigspec  jest  ignorowany
              przez  powłokę  i  polecenia,  jakie  ona  wywołuje.   Jeżeli  nie  wystąpił argument a podano -p,
              wyświetlane są polecenia związane z przechwyceniem każdego z sygnałów sigspec.  Jeżeli nie  podano
              żadnych argumentów lub jeśli podano tylko -p, to trap wypisuje listę poleceń związanych z każdym z
              numerów sygnałów.  Każde -l powoduje wypisanie przez powłokę listy nazw sygnałów i odpowiadających
              im  nazw.  Każdy  sigspec  jest albo nazwą sygnału zdefiniowaną w <signal.h> albo numerem sygnału.
              Wielkość liter nazw sygnałów nie ma znaczenia, a przedrostek SIG jest opcjonalny.

              Jeżeli sigspec jest sygnałem EXIT (0), to polecenie argument wykonywane jest przy kończeniu  pracy
              przez  powłokę.  Jeżeli  sigspec jest równe DEBUG, to polecenie argument wykonywane jest po każdym
              poleceniu prostym, poleceniach for, case i select, każdym poleceniem  arytmetycznym  for  i  przed
              wykonaniem  pierwszego  polecenia  w  funkcji  powłoki  (zobacz GRAMATYKA POWŁOKI powyżej). Proszę
              zapoznać się z opisem opcji extdebug do wbudowanego shopt, aby dowiedzieć się więcej na temat  jej
              wpływu  na  pułapkę  DEBUG. Jeśli sigspec to RETURN, to polecenie argument jest wykonywane zawsze,
              gdy funkcja powłoki lub skrypt wykonywany wbudowanymi . lub source kończą swe wykonanie.

              Jeśli sigspec jest ERR, wówczas polecenie  argument  wykonywane  jest  każdorazowo  gdy  polecenie
              proste  zwróci  niezerowy  kod  zakończenia.   Pułapka  zastawiona  na ERR nie jest wykonywana gdy
              polecenie, które zakończyło się niepowodzeniem jest występuje bezpośrednio po  słowach  kluczowych
              while  lub  until, jest częścią testu instrukcji if, częścią poleceń wykonywanych w listach && lub
              ⎪⎪ albo jeśli wartość zwracana przez to polecenie jest wstawiana za pomocą !.  Identyczne  warunki
              są przestrzegane przez opcję errexit.

              Sygnały  ignorowane przy wejściu do powłoki nie mogą być przechwycone ani zresetowane.  W procesie
              potomnym,  podczas  jego  tworzenia,  sygnały  przechwycone  resetowane  są  do   swych   wartości
              pierwotnych.   Zwracanym  kodem  jest  fałsz  jeśli  którykolwiek  z sigspec jest nieprawidłowy; w
              przeciwnym razie trap zwraca true.

       type [-aftpP] nazwa [nazwa ...]
              Bez opcji wskazuje, jak powinna być interpretowana każda z nazw, jeśli zostanie użyta  jako  nazwa
              polecenia.   Jeżeli  użyto  opcji  -t,  to  type  wypisuje łańcuch będący jednym z alias, keyword,
              function, builtin lub file, jeśli nazwa jest odpowiednio  aliasem,  zastrzeżonym  słowem  powłoki,
              funkcją,  poleceniem  wbudowanym  lub  plikiem  dyskowym.  Jeśli nie znaleziono nazwy, to nie jest
              wypisywane nic i jako kod zakończenia zwracany jest fałsz.  Jeśli posłużono się opcją -p  to  type
              zwraca albo nazwę pliku dyskowego, który zostałby wykonany jeśli nazwa zostałaby podana jako nazwa
              polecenia,  albo  nic  jeśli  ``type  -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Opcja -P wymusza na PATH
              wyszukiwanie każdego name, nawet jeśli ``type -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Jeśli  polecenie
              zostało  zapamiętane  poleceniem  hash,  to  -p  i  -P  wypisuje  jego wartość, niekoniecznie plik
              pojawiający się jako pierwszy w PATH. Jeśli użyto opcji -a, to  type  wypisuje  wszystkie  miejsca
              zawierające  plik wykonywalny o nazwie nazwa. Aliasy i funkcje są uwzględniane wyłącznie jeśli nie
              podano również opcji -p. Tablica zapamiętanym poleceń nie jest sprawdzana, jeśli użyto  -a.  Opcja
              -f  przesłania  funkcję  wyszukiwania  powłoki  jak  wbudowanym  command. type zwraca prawdę jeśli
              odnaleziono wszystkie argumenty i fałsz, gdy któregoś z nich nie odnaleziono.

       ulimit [-HSTabcdefilmnpqrstuvx [limit]]
              Zapewnia kontrolę nad zasobami dostępnymi powłoce i procesów jakie  ona  uruchamia,  na  systemach
              umożliwiających  taką  kontrolę.   Opcje  -H  i  -S określają, że dla danego zasobu ustawiane jest
              twarde (hard) lub miękkie (soft) ograniczenie. Ograniczenie twarde nie może być  zwiększane  przez
              zwykłego  użytkownika  po  ustawieniu;  ograniczenie  miękkie  może  być zwiększane aż do wartości
              ograniczenia twardego. Jeśli nie podano ani -H ani -S,  to  ustawiane  jest  zarówno  ograniczenie
              miękkie jak i twarde.  Ograniczenie limit może być liczbą w jednostkach określonych dla zasobu lub
              jedną ze specjalnych wartości: hard, soft lub unlimited, oznaczających odpowiednio: bieżące twarde
              ograniczenie,  bieżące  miękkie  ograniczenie  oraz  brak  ograniczenia.   Jeżeli pominięto limit,
              wypisywana jest bieżąca wartość ograniczenia miękkiego danego zasobu, chyba że  podano  opcję  -H.
              Gdy  podano więcej niż jedno określenie zasobu, przed wartością wypisywana jest nazwa ograniczenia
              i jednostka miary.  Inne opcje interpretowane są następująco:
              -a     Podawane są wszystkie bieżące ograniczenia
              -b     Maksymalny rozmiar bufora gniazda
              -c     Maksymalny rozmiar tworzonych plików core
              -d     Maksymalny rozmiar segmentu danych procesu
              -e     Maksymalny priorytet planisty ("nice")
              -f     Maksymalny rozmiar plików zapisywanych przez powłokę i jej potomków
              -i     Maksymalna liczba oczekujących sygnałów
              -l     Maksymalny rozmiar, jaki może zostać zablokowany w pamięci
              -m     Maksymalny rozmiar części rezydentnej (wiele systemów nie przestrzega tego limitu)
              -n     Maksymalna  liczba  otwartych  deskryptorów  pliku  (większość  systemów  nie  pozwala   na
                     ustawianie tej wartości)
              -p     Rozmiar potoku w blokach 512-bajtowych (może nie być ustawione)
              -q     Maksymalny rozmiar kolejek komunikatów POSIX, w bajtach
              -r     Maksymalny priorytet rzeczywisty planisty
              -s     Maksymalny rozmiar stosu
              -t     Maksymalny czas CPU w sekundach
              -u     Maksymalna liczba procesów dostępnych dla pojedynczego użytkownika
              -v     Maksymalna  wielkość pamięci wirtualnej dostępna dla powłoki i, w niektórych systemach, dla
                     jej potomków.
              -x     Maksymalna liczba plików blokad
              -T     Maksymalna liczba wątków

              Jeżeli podano limit, to staje się nową wartością ograniczenia  zadanego  zasobu  (opcja  -a  tylko
              wyświetla).   Jeżeli  nie  podano  żadnej  opcji,  to  zakłada się opcję -f.  Wartości podawane są
              przyrostowo co 1024-bajty, z wyjątkiem -t, podawanego w sekundach, -p, w jednostkach 512-bajtowych
              bloków, oraz -T, -b, -n, and -u, będących wartościami bez miana. Zwracanym kodem jest 0, chyba  że
              podano nieprawidłową opcję lub argument albo podczas ustawiania nowego ograniczenia wystąpił błąd.

       umask [-p] [-S] [tryb]
              Maska  praw  dostępu  dla plików tworzonych przez użytkownika ustawiana jest na tryb.  Jeżeli tryb
              rozpoczyna  się  od  cyfry,  jest  interpretowany  jako  liczba  ósemkowa;  w   przeciwnym   razie
              interpretowany  jest  jako  maska  w trybie symbolicznym, podobnie jak akceptowane przez chmod(1).
              Jeżeli pominięto tryb wypisywana jest  aktualna  wartość  maski.   Opcja  -S  powoduje,  że  maska
              zostanie  wypisana  w  postaci  symbolicznej;  domyślne  wyjście  jest w postaci liczby ósemkowej.
              Jeżeli podano opcję -p  i  pominięto  tryb,  to  wyjście  ma  postać,  która  może  być  powtórnie
              wykorzystana  jako  wejście.  Kodem zwracanym jest 0 jeśli pomyślnie zmieniono tryb lub nie podano
              argumentu tryb, zaś fałsz w pozostałych sytuacjach.

       unalias [-a] [nazwa ...]
              Usuwa każdą z nazw z listy zdefiniowanych aliasów. Jeżeli  podano  -a,  to  usuwane  są  definicje
              wszystkich  aliasów.  Zwracanym  kodem  jest  prawda, chyba że podana nazwa nie jest zdefiniowanym
              aliasem.

       unset [-fv] [nazwa ...]
              Dla każdej nazwy, usuwa odpowiadającą jej wartość lub funkcję. Jeżeli nie podano żadnych opcji lub
              podano opcję -v, to każda z nazw odnosi się do zmiennej powłoki.  Zmienne read-only nie  mogą  być
              kasowane.  Jeżeli podano -f, to każda z nazw wskazuje na funkcję powłoki, a definicja funkcji jest
              usuwana.   Każda  z  usuniętych  zmiennych  lub  funkcji  usuwana  jest ze środowiska przesyłanego
              następnym poleceniom.  Jeśli  usunięta  zostanie  któraś  ze  zmiennych  COMP_WORDBREAKS,  RANDOM,
              SECONDS,  LINENO, HISTCMD, FUNCNAME, GROUPS, lub DIRSTACK, to traci ona swe specjalne właściwości,
              nawet jeśli zostanie następnie ponownie ustawiona. Kodem zakończenia jest prawda, chyba  że  nazwa
              nie istnieje lub jest readonly.

       wait [n ...]
              Czeka  na  każdy  podany proces i zwraca jego kod zakończenia.  n może być identyfikatorem procesu
              lub określeniem zadania; jeśli podano określenie zadania,  to  nastąpi  oczekiwanie  na  wszystkie
              procesy  w potoku tego zadania.  Jeżeli nie podano n, następuje oczekiwanie na wszystkie aktualnie
              aktywne procesy potomne i zwracany jest kod zerowy.  Jeśli  n  określa  nieistniejący  proces  lub
              zadanie,  to  zwracany  jest  kod  127.   W  pozostałych przypadkach zwracany jest kod zakończenia
              ostatniego procesu lub zadania na jakie czekano.

POWŁOKA OKROJONA

       Jeśli bash uruchomiony jest pod nazwą rbash, lub przy jego wywołaniu posłużono się opcją -r, to staje się
       powłoką okrojoną (restricted).  Powłoka okrojona służy do ustawienia środowiska lepiej kontrolowanego niż
       powłoka standardowa. Zachowuje się ona identycznie  jak  bash  z  wyjątkiem  tego,  że  poniższe  nie  są
       dozwolone lub nie są wykonywane:

       •      zmiana katalogów przy pomocy cd

       •      ustawianie lub kasowanie wartości SHELL, PATH, ENV lub BASH_ENV

       •      podawanie nazw poleceń zawierających /

       •      podawanie nazw plików zawierających / jako argumentu wbudowanego polecenia . (kropka).

       •      podawanie nazwy pliku zawierającej ukośnik jako argument do opcji -p wbudowanego polecenia hash.

       •      importowanie definicji funkcji ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      analiza wartości SHELLOPTS ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      przekierowywanie wyjścia przy pomocy operatorów >, >|, <>, >&, &> i >>

       •      posługiwanie się wbudowanym poleceniem exec w celu zastąpienia powłoki innym poleceniem

       •      dodawanie lub usuwanie poleceń przy pomocy opcji -f i -d wbudowanego polecenia enable

       •      używanie wbudowanego polecenia enable do włączania wyłączonych wbudowanych poleceń powłoki

       •      podawanie opcji -p wbudowanego polecenia command

       •      wyłączanie trybu okrojonego za pomocą set +r lub set +o restricted.

       Powyższe ograniczenia wymuszane są po przeczytaniu plików uruchomieniowych.

       Jeśli  wykonywane  polecenie  okaże  się  skryptem  powłoki (patrz WYKONYWANIE POLECEŃ powyżej), to rbash
       wyłącza wszelkie ograniczenia w powłoce zrodzonej do wykonania skryptu.

ZOBACZ TAKŻE

       Bash Features, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu Readline Library, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu History Library, Brian Fox i Chet Ramey
       Portable Operating System Interface (POSIX) Part 2: Shell and Utilities, IEEE
       sh(1), ksh(1), csh(1)
       emacs(1), vi(1)
       readline(3)

PLIKI

       /bin/bash
              Plik wykonywalny powłoki bash
       /etc/profile
              Ogólnosystemowy plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       /etc/bash.bashrc
              Ogólnosystemowy plik startowy dla powłoki interaktywnej
       /etc/bash.bash.logout
              Ogólnosystemowy plik porządkujący dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany  podczas  kończenia  przez
              nią pracy
       ~/.bash_profile
              Osobisty plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       ~/.bashrc
              Indywidualny plik startowy dla powłoki trybu interaktywnego
       ~/.bash_logout
              Indywidualny  plik  porządkujący dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany podczas kończenia przez nią
              pracy
       ~/.inputrc
              Indywidualny plik inicjujący do readline

AUTORZY

       Brian Fox, Free Software Foundation
       bfox@gnu.org

       Chet Ramey, Case Western Reserve University
       chet.ramey@case.edu

ZGŁOSZENIA BŁĘDÓW

       Jeśli znajdziesz w bash błąd, powinieneś go zgłosić. Ale najpierw powinieneś upewnić się, że rzeczywiście
       jest to błąd i że pojawia się w najświeższej wersji bash jaką masz. Jest ona zawsze dostępna pod  adresem
       ftp://ftp.gnu.org/pub/gnu/bash/.

       Po  ustaleniu,  że  błąd faktycznie istnieje, użyj polecenia bashbug do wysłania zgłoszenia błędu.  Jeśli
       masz poprawkę  usuwającą  problem,  zachęcamy  do  przesłania  jej  również!  Sugestie  i  `filozoficzne'
       zgłoszenia  błędów  mogą  być  przesyłane [w języku angielskim] do bug-bash@gnu.org lub wysyłane na grupę
       dyskusyjną gnu.bash.bug.

       WSZYSTKIE zgłoszenia błędów powinny zawierać:

       Numer wersji bash
       Sprzęt i system operacyjny
       Użyty kompilator
       Opis błędnego zachowania
       Krótki skrypt lub przepis na uzyskanie błędu

       bashbug wstawia pierwsze trzy pozycje automatycznie  do  szablonu  jaki  udostępnia  w  celu  wypełnienia
       zgłoszenia błędów.

       Komentarze  i  zgłoszenia  błędów  dotyczące  tej strony podręcznika [oryginału] powinny być kierowane na
       adres chet.ramey@case.edu.

BŁĘDY

       Jest za duży i zbyt wolny.

       Istnieje trochę subtelnych różnic pomiędzy bash a tradycyjnymi wersjami sh, głównie z powodu specyfikacji
       POSIX.

       Aliasy w niektórych zastosowaniach wprawiają w zakłopotanie.

       Poleceń wbudowanych powłoki i funkcji nie można zatrzymywać/wznawiać.

       Polecenia złożone i sekwencje poleceń postaci `a ; b ; c' nie  są  obsługiwane  przychylnie  przy  próbie
       wstrzymania  procesu.  Gdy  proces  jest  zatrzymany,  powłoka  natychmiast  wykonuje  następne polecenie
       sekwencji.  Wystarcza umieszczanie sekwencji poleceń wewnątrz nawiasów by  wymusić  wykonanie  ich  przez
       podpowłokę, która może być zatrzymana jako całość.

       Zmienne tablicowe nie mogą być (na razie) eksportowane.

       Może istnieć tylko jeden aktywny współproces w danym czasie.

TŁUMACZENIE

       Autorami   polskiego   tłumaczenia   niniejszej   strony   podręcznika   man  są:  Wojtek  Kotwica  (PTM)
       <wkotwica@post.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>.

       Polskie tłumaczenie jest częścią  projektu  manpages-pl;  uwagi,  pomoc,  zgłaszanie  błędów  na  stronie
       http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/. Jest zgodne z wersją  4.2+dfsg oryginału.

GNU Bash-4.2                                     28 grudnia 2010                                         BASH(1)