Provided by: manpages-pl_0.5-1_all bug

NAZWA

       lilo - instaluje program rozruchowy LiLO

SKŁADNIA

       Podstawowe zastosowanie:

        lilo

       Dodatkowe zastosowania:

        lilo -A        # aktywuje/pokazuje partycję aktywną
        lilo -E        # edytuje nagłówek lub aktualizuje mapę bitową
        lilo -I        # sprawdza ścieżkę bieżącego jądra
        lilo -M        # zapisuje główny sektor rozruchowy na urządzeniu
        lilo -q        # odpytuje mapę i pokazuje jej zawartość
        lilo -R        # ustawia domyślny wiersz pol. do nast. restartu
        lilo -T        # wyświetla więcej informacji na dany temat
        lilo {-u|-U}   # odinstalowuje program rozruchowy LiLO.SH OPIS lilo instaluje program
       rozruchowy, który zostanie uaktywniony przy następnym uruchomieniu komputera.  Domyślny
       plik konfiguracyjny /etc/lilo.conf (zob. lilo.conf(5)) zawiera większość opcji, lecz
       wiele, w tych te, które przesłaniają plik konfiguracyjny, może zostać podanych w wierszu
       polecenia.

OPCJE

       -A główne-urządzenie [ N ]
           Użyte z pojedynczym argumentem, wyświetla aktywną partycję na urządzeniu
           główne-urządzenie; np. /dev/sda. Z N=0, dezaktywuje wszystkie partycje na urządzeniu.
           Gdy N będzie w zakresie [1..n], aktywuje podaną partycje, dezaktywując wszystkie
           pozostałe. Zwykle tylko partycje podstawowe [1..4] mogą być aktywowane, lecz jeśli w
           głównym sektorze rozruchowym (MBR) obecny jest rozszerzony główny program rozruchowy
           (patrz opcja -M), to uaktywniona może być dowolna partycja. To, czy dany system
           operacyjny będzie się w stanie uruchomić z partycji partycji logicznej, zależy od jego
           charakterystyki. Linuksowy sektor rozruchowy LILO może być uruchomiony z partycji
           logicznej.

       -b urządzenie-rozruchowe
           Ustala urządzenie rozruchowe gdzie program rozruchowy będzie zainstalowany.  Na
           przyjład "-b /dev/sda" ustala główny sektor rozruchowy (MBR) na pierwszym dysku jako
           urządzenie rozruchowe; "-b /dev/sdb5" jako urządzenie rozruchowe ustala pierwszą
           partycję logiczną na drugim dysku.

       -B plik-mapy-bitowej
           Określa plik mapy bitowej z graficznym ekranem wykorzystywanym w czasie uruchamiania
           systemu, najlepiej przygotowanym wcześniej za pomocą opcji -E.

       -c  Włącza kompresję mapy. Ta opcja połączy żądania odczytu z sąsiednich sektorów.
           Przyspiesza to startowanie (szczególnie z dyskietki).

       -C plik-konfiguracyjny
           Ustawia inną ścieżkę i nazwę pliku konfiguracyjnego. Domyślna to /etc/lilo.conf.

       -d opóźnienie
           Ustala opóźnienie w dziesiętnych częściach sekundy ("20" = 2 sek.) przed automatycznym
           uruchomieniem pierwszego obrazu. To daje czas na przerwanie automatycznego procesu
           startu klawiszem Shift, Alt, Ctrl, ScrollLock lub CapsLock. Po takim przerwaniu
           wyświetlona zostanie zachęta boot:.

           Ten przełącznik zostanie przesłonięty jeśli w pliku konfiguracyjnym pojawi się prompt.

       -D etykieta
           Używa jądra o podanej etykiecie, jako domyślnego jądra do wystartowania, zamiast
           pierwszego z listy w pliku konfiguracyjnym.

       -E nazwa_pliku.roz
           Gdy .roz to .bmp, zakłada się, że plik ten jest plikiem graficznym do użycia w
           konfiguracyjnej dyrektywie bitmap=. Proszę uruchomić interaktywny edytor aby utworzyć
           lub zmienić kolor/informacje o położeniu nagłówku LILO pliku z mapą bitową (patrz
           bmp-colors, bmp-table i bmp-timer na stronie podręcznika lilo.conf(5)).

           Gdy .roz to .dat, zakłada się, że plik ten jest plikiem konfiguracyjnym z podanymi
           parametrami graficznej mapy bitowej, które zamieniane są na nagłówek LILO w pliku z
           mapą bitową o takiej samej nazwie.

           Gdy plik .bmp będzie modyfikowany za pomocą edytora graficznego (np. GIMP-a), to
           nagłówek LILO zostanie utracony. Można go odzyskać używając pliku .dat, który służy za
           tekstową kopię zapasową informacji nagłówkowych LILO.

       -f tablica-dysku
           Ustawia inny plik z parametrami geometrii dysku (domyślnym jest /etc/disktab).

       -F  Unieważnia sprawdzanie sektora startowego dla systemów plików (np. swap, ext4, xfs,
           ...), które mogą być zniszczone przez instalację sektora startowego LILO na pierwszym
           sektorze partycji. Te systemy plików używają pierwszego sektora jako superbloku.

           Proszę porównać z -P ignore, które obchodzi sprawdzenie danej partycji.

       -g  Generuje adresy cylinder/głowica/sektor (geometryczny) dysku.  Jest to ograniczone do
           1023 cylindrów. Wymusza kompatybilność ze starszymi wersjami LILO (przestarzały
           przełącznik).

       -H  Obchodzi zatrzymanie krytyczne, gdy macierz RAID nie posiada wszystkich aktywnych
           dysków.

       -I etykieta [D|a|i|k|r|R]
           Etykieta jest brana z nazwy obrazu podanego w pliku konfiguracyjnym. To polecenie
           wyświetli odpowiadającą etykiecie nazwę pliku jądra, pliku tablicy klawiszy,
           początkowego pliku ramdysku, określeniu korzenia lub łańcucha "append=" (opcja "i",
           "k", "r", "R" lub "a"). Opcja "d" ignoruje parametr etykieta i wypisuje domyślną
           etykietę "image=" lub pierwszą etykietę "image=", jeśli nie podano domyślnego image.

       -l  Generuje 24-bitowe liniowe adresy sektorów, zamiast adresów cylindrów/głowic/sektorów.

       -L  Generuje 32-bitowe Logiczne Adresy Bloków (Logical Block Addresses - LBA), zamiast
           adresów cylindrów/głowic/sektorów (cylinder/head/sector - CHS). Pozwala to na dostęp
           do wszystkich partycji na dyskach mających więcej niż 1024 cylindry (jest to domyślna
           geometria).

       -m plik-mapy
           Używa podanego pliku mapy zamiast domyślnego /boot/map.

       -M główne-urządzenie {mbr|ext}
           Instaluje główny sektor rozruchowy (MBR) na urządzeniu podanym jako główne-urządzenie,
           wybierając standardowy lub rozszerzony główny program ładujący, zgodnie z opcją.
           Podstawowa tablica partycji na główne-urządzenie pozostaje w nienaruszonym stanie. Gdy
           numer seryjny urządzenia nie jest obecny, generowany jest nowy i zapisywany w MBR.
           Jeśli poda się mbr, to standardowy główny program ładujący przeszuka partycje 1-4
           szukając partycji z flagą active (aktywna) i uruchomi się z tej partycji. Dozwolona
           jest tylko jedna partycja oznaczona jako aktywna. Jeśli poda się ext, przeszukiwanie
           obejmie również partycje rozszerzone. Obecność rozszerzonego głównego programu
           ładującego w głównym sektorze rozruchowym (MBR = sektor 0) dysku, wpływa na działanie
           opcji -A.

       -p  Wymaga interaktywnego wpisania wszystkich haseł podanych w pliku konfiguracyjnym jako
           "".

       -P {fix|ignore|opcja-globalna}
           Naprawienie lub zignorowanie błędnych tablic partycji, tzn. tablicy partycji z
           niepasującymi adresami sektora/głowicy/cylindra. Najpierw należy zawsze spróbować użyć
           ignore gdyż fix nadpisze tablicę partycji, być może niszcząc wszystkie partycje na
           dysku.

           ignore jest używane także po to aby obejść sprawdzanie tablicy partycji w poszukiwaniu
           typów partycji, które mogą nie pozwalać na instalację sektora startowego LILO. Proszę
           porównać z flagą "-F", która unieważnia sprawdzanie bieżącego sektora rozruchowego.

           opcja globalna pozwala na przekazanie dowolnej opcji, która może pojawić się w sekcji
           globalnej (u góry) pliku konfiguracyjnego (/etc/lilo.conf). Na przykład -P nowarn
           przekaże opcję "nowarn", tak jakby "nowarn" pojawiło się pliku konfiguracyjnym (tak
           samo, jak przełącznik "-w"). Podobnie, -P timeout=50 doda lub przesłoni wiersz
           "timeout=" w pliku konfiguracyjnym. Proszę zauważyć, że przełącznik -P w
           rzeczywistości dubluje wiele przełączników wiersza polecenia. Jednak nie jest to
           dokładnie to samo, ponieważ niektóre przełączniki przesłaniają inne opcje, np. "-g"
           (-P geometric), "-L" (-P lba32).

       -q  Wyświetla aktualnie mapowane pliki. lilo tworzy plik, domyślnie /boot/map, zawierający
           wszystkie nazwy i lokalizacje jąder startowych. Ta opcja wyświetli te nazwy. Proszę
           użyć wraz z opcją -v aby uzyskać bardziej szczegółową informację na temat
           zainstalowanych programów rozruchowych.

       -r główny-katalog
           Wykonuje chroot do podanego katalogu przed podjęciem jakiegokolwiek działania. Nowy
           katalog główny musi zawierać katalog /dev i może potrzebować katalogu /boot.  Może być
           także potrzebny plik /etc/lilo.conf.

       -R wiersz poleceń
           Ta opcja zmienia domyślną linię poleceń dla programu rozruchowego podczas jego
           następnego uruchomienia. Po wykonaniu wiersz ten zostanie usunięty, ponieważ jest on
           tylko jednorazowy. Na ogół jest to wykorzystywane w skryptach zamykania systemu, zaraz
           przed wywołaniem "shutdown -r". Użyte bez żadnego argumentu anuluje zablokowaną lub
           przywróci linię komend.

       -s plik-zapisu
           Gdy lilo zapisuje nowy sektor rozruchowy zachowuje poprzednią jego zawartość w pliku o
           domyślnej nazwie boot/boot.NNNN, gdzie NNNN jest szesnastkowym zapisem głównego i
           pobocznego numeru urządzenia danego dysku/partycji.

           Ta opcja wyznacza zapasowy plik zapisu na jeden z trzech sposobów: katalog zapisu
           (domyślnym jest "/boot") używając domyślnej nazwy pliku "boot.NNNN" w podanym
           katalogu; szablon ścieżki, do którego dopisywane jest ".NNNN" (domyślnym byłby
           "/boot/boot"); pełna nazwa ścieżki pliku, która musi zawierać poprawny przyrostek
           ".NNNN". Z opcją -u konieczne jest podanie pełnej ścieżki pliku.

       -S plik-zapisu
           Normalnie lilo nie nadpisze istniejącego zapisanego pliku. Ta opcja mówi, że
           nadpisywanie jest wymuszone. Tak jak z -s określeniem musi być katalog zapisu, szablon
           nazwy lub pełna ścieżka (zawierająca przyrostek ".NNNN").

       -t  Test. Nic nie jest zapisywane do sektora rozruchowego sektora ani do pliku mapy. Użyte
           razem z opcją -v wyświetla co lilo ma zamiar robić.

       -T opcja
           Wypisuje informacje systemową, z której część pochodzi z BIOS-u. Jest to wygodniejsze
           od uruchamiania diagnostycznej dyskietki LILO.  opcja może być każdą z podanych:

              help  - wypisuje listę dostępnych diagnostyk
              ChRul - wypisuje typy partycji podlegające Zasadom-Zmian
                      (Change-Rules)
              EBDA  - wypisuje informacje o Rozszerzonym Obszarze Danych
                      BIOSU (Extended BIOS Data Area)
              geom=<dysk> wypisuje geometrię dysku np. geom=0x80
              geom  - wypisuje geometrię dla wszystkich dysków
              table=<dysk> wypisuje podstawową tablicę partycji;
                      np. table=/dev/sda
              video - wypisuje dostępne tryby graficzne programu rozruchowego

       -u [nazwa-urządzenia]
           Dezinstalacja lilo, poprzez powrotne skopiowanie zapisanego wcześniej sektora
           rozruchowego. Wraz z tą opcją użyte mogą być parametry -s i -C. Nazwa-urządzenia jest
           opcjonalna. Sprawdzany jest czas i data pliku.

       -U [nazwa-urządzenia]
           Tak jak przy -u, ale bez sprawdzenia czasu i daty.

       -v [numer]
           Zwiększenie poziomu komunikatów. Podanie od jednej do pięciu opcji -v sprawi, że lilo
           wyświetli więcej komunikatów. Numer (od 1 do 5) oznacza poziom szczegółowości.

       -V  Wyświetla numer wersji.

       -w[+|-]
           Jako -w lub -w- - wyłącza ostrzeżenia. Użyte jako -w+ przesłania nowarn z pliku
           konfiguracyjnego i pokazuje ostrzeżenia.

       -x opcja
           Tylko dla instalacji RAID. Opcja może być każdym ze słów kluczowych none, auto, mbr,
           mbr-only, lub oddzieloną przecinkami listą dodatkowych urządzeń startowych (lista nie
           może zawierać spacji).

           Instalacje RAID zapisują wpis rozruchowy na partycji RAID. Warunkowe zapisywanie MBR-u
           może pomóc w ustawieniu RAID-a jako ładujący (bootable) podczas odzyskiwania, lecz
           wszystkie domyślne działania mogą zostać unieważnione. Działanie podobne do
           poprzedniej wersji jest osiągnięte dzięki opcji -x mbr-only.

       -X  Zarezerwowane do wewnętrznego użycia przez LILO. Może dawać różne wyniki dla różnych
           wersji LILO. Linia zaczynająca się od "CFLAGS=" zawiera opcje kompilatora użyte do
           utworzenia tej wersji LILO.

       -z  Gdy użyte z opcją "-M", usuwa numer seryjny urządzenia. Przeważnie opcja ta używana
           jest w następującej sekwencji do wygenerowania nowego numeru seryjnego urządzenia:

                lilo -z -M /dev/sda
                lilo -M /dev/sda

       -Z opcja
           Przekazuje programowi rozruchowego, że konieczna jest specjalna uwaga, ponieważ BIOS
           nie przekazuje poprawnego kodu urządzenia w DL (-Z0). Lub daje informacje, że BIOS
           zawsze przekazuje poprawny kod (-Z1). Odnosi się do, i przesłania, opcję pliku
           konfiguracyjnego "bios-passes-dl=".

KONFIGURACJA

       Powyższe opcje linii poleceń odpowiadają podanym poniżej słowom kluczowym w pliku
       konfiguracyjnym.

        -b bootdev boot=bootdev   -B file.bmp bitmap=file.bmp  -c compact
        -d dsec delay=dsec  -D label default=label  -f file disktab=file
       -g geometric  -l linear  -L lba32  -m mapfile map=mapfile  -P fix
       fix-table  -P ignore ignore-table  -s file backup=file  -S file
       force-backup=file  -v [N] verbose=N  -w nowarn  -x option
       raid-extra-boot=option  -Z option bios-passes-dl=option

OPCJE ROZRUCHOWE

       Opcje podane tutaj mogą być podane z linii komend gdy ładowany jest obraz jądra. Opcje te
       są przetwarzane przez LILO i usuwane z linii komend przekazywanej do jądra, chyba że
       zaznaczono inaczej.

       lock
           Blokuje linię komend, tak jakby "lock" było podane w pliku /etc/lilo.conf.

       mem=###[,K,M,G]
           Ustala maksymalną ilość pamięci w systemie w bajtach, kilobajtach, megabajtach lub
           gigabajtach. Ta opcja nie jest usuwana z linii komend i jest zawsze przekazywana do
           jądra.

       nobd
           Wyłącza pobieranie danych z BIOS-u. Opcja ta jest zarezerwowana do użytku z BIOS-ami
           niekompatybilnymi z IBM, które zawieszają się na liniach:

                Loading...............
                BIOS data check

       vga=[ASK,EXT,EXTENDED,NORMAL,###,0x###]
           Pozwala unieważnić domyślny tryb wideo podczas startu jądra.

BŁĘDY ŁADOWANIA SYSTEMU

       Proces ładowania systemu dzieli się na dwa etapy. Program ładujący pierwszego stopnia jest
       pojedynczym sektorem i ładowany jest przez BIOS lub przez program ładujący do MBR. Ładuje
       on wielosektorowy program ładujący drugiego stopnia, lecz jest bardzo ograniczonej
       wielkości. Gdy program ładujący pierwszego stopnia przejmuje kontrolę, wypisuje literę
       "L"; gdy jest gotowy przekazać kontrolę programu ładującemu drugiego stopnia wypisuje
       literę "I". Gdy wystąpi jakikolwiek błąd, np. błąd odczytu z dysku, wypisany będzie
       szesnastkowy kod błędu i operacja zostanie powtórzona. Wszystkie szesnastkowe kody błędów
       są wartościami zwracanymi przez BIOS, z wyjątkiem wartości 40, 99 i 9A, które są
       generowane przez LILO. A oto częściowa lista kodów błędów:

         00 no error (brak błędu)
         01 invalid disk command (nieprawidłowe polecenie dysku)
         02 address mark not found (nie znaleziono znacznika adresu)
         03 disk write-protected (dysk zabezpieczony przed zapisem
         04 sector not found (nie znaleziono sektora)
         06 floppy disk removed (wysunięto dyskietkę)
         08 DMA overrun (przepełnienie DMA)
         0A bad sector flag (błędna flaga sektora)
         0B bad track flag (błędna flaga ścieżki)
         20 controller failure (błąd kontrolera)
         40 seek failure (BIOS) (błąd wyszukiwania)
         40 cylinder>1023 (LILO)
         99 invalid second stage index sector (LILO) (nieprawidłowy indeks
       sektora drugiej fazy LILO)
         9A no second stage loader signature (LILO) (brak sygnatury drugiej fazy
       LILO)
         AA drive not ready (dysk nie jest gotowy)
         FF sense operation failed

       Kod błędu nr 40 jest generowany przez BIOS lub przez LILO podczas konwersji liniowego
       (24-bitowego) adresu dyskowego na adres geometryczny (C:H:S). Błąd ten może być wywołany
       także na starszych systemach, które nie obsługują adresowania lba32 (32-bitowego). Błędy
       99 oraz 9A najczęściej oznaczają, że nie da się odczytać pliku mapy (-m lub map=), np. gdy
       LILO nie zostało uruchomione po jakiejś zmianie systemowej, lub jest nieścisłość pomiędzy
       tym, czego użyło LILO (lilo -v3 aby wyświetlić), a tym co jest aktualnie używane przez
       BIOS (do zdiagnozowania tego problemu może być potrzebna jedna z dyskietek
       diagnostycznych, dostępnych w źródłowej dystrybucji).

       Gdy program ładujący drugiego stopnia otrzyma kontrolę od tego pierwszego stopnia,
       wypisuje literę "L", a po zainicjowaniu się, włączając weryfikację "Tablicy Deskryptorów"
       - listy jąder/innych do załadowania - wypisze literę "O", formując całe słowo "LILO"
       pisane wielkimi literami.

       Wszystkie błędy programu ładującego drugiego stopnia są wiadomościami w języku angielskim
       i próbują wskazać, mniej lub bardziej udanie, istotę błędu.

BŁĘDY

       Opcje pliku konfiguracyjnego "backup" i "force-backup" powinny określać katalog zapasowy
       lub szablon ścieżki pliku zapasowego na wszystkich instalacjach RAID. Użycie jawnej nazwy
       pliku może nie pozwolić na poprawne utworzenie wielu plików zapasowych. Najlepiej jest
       używać mechanizmu domyślnego, ponieważ działa on poprawnie we wszystkich przypadkach.

PRAWA AUTORSKIE

        Copyright (C) 1992-1998 Werner Almesberger  Copyright (C) 1999-2007
       John Coffman  Copyright (C) 2009-2013 Joachim Wiedorn

       Dystrybucja i użycie w postaci binarnej i źródłowej z (lub bez) modyfikacjami jest
       dozwolone na zasadach licencji BSD dołączonej w pliku COPYING.

AUTOR

       lilo napisali:

        Werner Almesberger (wersje: 0-21),  John Coffman (wersje: 21.2-22.8),
        Joachim Wiedorn (od wersji 23.0).

       Niniejsza strona podręcznika systemowego została napisana przez Wernera Almesbergera i
       Joachima Wiedorna <ad_debian at joonet.de>.

ZOBACZ TAKŻE

       lilo.conf(5), liloconfig(8), lilo-uuid-diskid(8), mkrescue(8), fdisk(8), mkinitrd(8)

TŁUMACZENIE

       Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika man są: Adam Byrtek (PTM)
       <alpha@irc.pl>, Grzegorz Goławski (PTM) <grzegol@pld.org.pl> i Michał Kułach
       <michal.kulach@gmail.com>.

       Polskie tłumaczenie jest częścią projektu manpages-pl; uwagi, pomoc, zgłaszanie błędów na
       stronie http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/. Jest zgodne z wersją  24.0
       oryginału.