Provided by: manpages-pl_0.6-2_all 
NAZWA
joe - "własny edytor Joe'go" (Joe's Own Editor)
SKŁADNIA
joe [opcje_globalne] [ [opcje_lokalne] nazwapliku ]...
jstar [opcje_globalne] [ [opcje_lokalne] nazwapliku ]...
jmacs [opcje_globalne] [ [opcje_lokalne] nazwapliku ]...
rjoe [opcje_globalne] [ [opcje_lokalne] nazwapliku ]...
jpico [opcje_globalne] [ [opcje_lokalne] nazwapliku ]...
OPIS
Uwaga! To tłumaczenie może być nieaktualne!
JOE jest pełnoekranowym edytorem ASCII mającym duże możliwości. Brak trybów pracy
interfejsu (w przeciwieństwie do np. vi) powoduje, że bardziej przypomina przyjazne
edytory PC. Użytkownicy WordStara czy środowisk "turbo" firmy Borland poczują się jak w
domu. JOE jest w pełni funkcjonalnym ekranowym edytorem unixowym i posiada wiele funkcji
edycji programów i tekstu.
JOE emuluje również kilka innych edytorów. JSTAR jest dość wierną imitacją WordStara z
wieloma rozszerzeniami JOE. JPICO jest bliską imitacją edytora PICO z systemu pocztowego
Pine. JMACS jest imitacją GNU-EMACSa. RJOE jest okrojoną wersją JOE, umożliwiającą edycję
tylko tych plików, które zostały podane w linii poleceń.
Mimo, iż JOE jest faktycznie pięcioma różnymi edytorami, to nadal wymaga tylko jednego
pliku wykonywalnego, jedynie z pięcioma różnymi nazwami. Nazwa edytora z dodanym rc
stanowi nazwę pliku inicjującego JOE'go; decyduje on zachowaniu się edytora.
JOE jest darmowym oprogramowaniem: możesz go rozpowszechniać i/lub zmieniać na warunkach
licencji GNU General Public License opublikowanej przez Free Software Foundation. Nie
planuję przekształcenia JOE w produkt komercyjny czy shareware'owy. JOE jest dostępny
przez Internet za pośrednictwem anonimowego FTP z ftp.std.com, plik:
src/editors/joe*.tar.Z.
UŻYCIE
Uruchomienie edytora następuje przez wpisanie joe oraz zera lub więcej nazw plików, jakie
chcesz edytować. Każda z nazw pliku może być poprzedzona ustawieniem opcji lokalnej (patrz
tablica opcji lokalnych, niżej). W linii poleceń mogą być też umieszczone inne opcje,
globalne, odnoszące się do całego edytora (patrz poniżej tablica opcji globalnych). Jeśli
edytujesz nowy plik, to możesz nadać mu nazwę albo przy wywołaniu edytora albo w edytorze,
w momencie zapisu pliku. Dostępna jest zmodyfikowana składnia nazw plików, tak by
umożliwić ci edycję wyników programów, standardowego wejścia/wyjścia czy części plików lub
urządzeń. Szczegóły znajdziesz dalej, w sekcji Nazwy plików.
Po uruchomieniu edytora możesz wpisywać tekst lub posługiwać się specjalnymi sekwencjami
znaków sterujacych, by wykonać inne zadania edycyjne. Opis sekwencji sterujących znajduje
się w dalszej części niniejszej dokumentacji. Możesz też użyć kombinacji klawiszy ^K H,
przywołującej pomoc w edytorze.
Teraz trochę wyjaśnień mętnych nauk komputerowych:
Zapis ^ oznacza, że przytrzymujesz klawisz Control w trakcie naciskania następnego
klawisza (w ten sam sposób działa Shift przy uzyskiwaniu dużych liter). Wiele sekwencji
sterujących powielonych jest przez inne klawisze, zatem nie zawsze musisz naciskać klawisz
Control: ESC będzie działać jak ^[, Del zadziała zamiast ^?, Backspace zamiast ^H, Tab
zamiast ^I, Return lub Enter działają jak ^M, zaś Linefeed działa tak jak ^J. Niektóre
klawiatury mogą sprawić kłopoty z pewnymi klawiszami sterującymi. ^_, ^^ oraz ^@ zwykle
mogą być wprowadzone bez naciśnięcia shift (spróbuj ^-, ^6 i ^2). Inne klawiatury mogą
przypisywać je do innych klawiszy. Wypróbuj: ^., ^, i ^/. Zwykle zamiast ^@ możesz użyć
^SPACE. ^\ i ^] interpretowane są przez wiele programów komunikacyjnych, włączając w to
telnet i kermit. Zwykle po prostu naciskasz klawisz dwukrotnie, by przeszedł przez program
komunikacyjny.
Po wpisaniu ^K H na górze ekranu pojawi się okno pierwszej pomocy. Możesz nadal
wprowadzać i edytować tekst przy włączonym oknie pomocy. Zmianę stron z kolejnymi
tematami pomocy uzyskasz naciskając ^[ i ^[ (to jest ESC i ESC). Wygaszenie okna z pomocą
uzyskasz kombinacją ^K H.
Możesz dostosować układ klawiatury, ekrany pomocy i wiele domyślnych sposobów zachowywania
się edytora kopiując plik inicjujący JOE'go (zwykle usr/local/lib/joerc) jako .joerc do
swego katalogu domowego i zmieniając go. Patrz sekcja joerc poniżej.
Jeśli chcesz by JOE był używany jako twój domyślny edytor dla e-mail i News, powinieneś
ustawić zmienne środowiska EDITOR oraz VISUAL w pliku inicjującym swojej powłoki (.cshrc
lub .profile), tak by wskazywały na JOE'go (zwykle znajduje się on w /usr/local/bin/joe).
Istnieje wiele innych nieoczywistych parametrów wywołania, jakie być może muszą być
ustawione, szczególnie, gdy ekran twojego terminala nie jest odświeżany tak, jakbyś tego
oczekiwał. Patrz sekcja Zmienne środowiska.
OPCJE LINII POLECEŃ
W linii poleceń można podać następujące opcje globalne:
-asis Znaki o kodach powyżej 127 będą wysyłane do terminala bez zmian, zamiast
zastępowania ich negatywami odpowiednich znaków o kodach poniżej 128. Jeśli nie
działa, to sprawdź serwer terminala.
[od tłum: opcja niezbędna do prawidłowej obsługi polskich znaków]
-backpath ścieżka
Po podaniu tej opcji, pliki kopii zapasowych będą zapisywane w zadanym katalogu
zamiast w pierwotnych katalogach każdego z plików.
-baud nnn
Ustawia prędkość transmisji (baud rate) dla celów optymalizacji ekranu terminala.
Joe wstawia opóźnienia dla prędkości niższych od 19200, które omijają buforowanie
terminala, tak że znaki pisane z wyprzedzeniem mieszają się z wyjściem ekranu.
Polecenia przewijania nie będą używane dla 38400 bitów/s. Przydatne dla X-
terminali oraz innych terminali konsoli, które nie są naprawdę połączone przez
łącze szeregowe.
-beep Joe będzie sygnalizował dźwiękiem błędy poleceń i przekroczenie przez kursor granic
tekstu.
-columns nnn
Ustala liczbę kolumn ekranu.
-csmode
Tryb kontynuacji wyszukiwania: wyszukiwanie następujące bezpośrednio po innym
będzie powtarzać poprzednie zamiast prośby o nowy łańcuch znakowy do wyszukania.
Przydatne dla poleceń ^[S i ^[R oraz gdy joe próbuje udawać emacsa.
-dopadding
Joe zwykle zakłada, że pomiędzy nim a temirnalem istnieje jakiś rodzaj sterowania
przepływem danych. Jeśli tak nie jest, opcja ta spowoduje, że joe będzie wysyłał
dodatkowe ^@ do terminala, jak podano we wpisie do termcap. Dodatkowe ^@ pozwalają
terminalowi nadgonić po długich poleceniach tty.
-exask Powoduje weryfikację przez ^KX nazwy pliku, jaki ma zostać zapisany.
-force Ta opcja upewnia się, że ostatnia linia tekstu zakończona jest znakiem line-feed
(koniec linii).
-help Po podaniu tej opcji edytor uruchomi się z ekranem pomocy.
-keepup
Normalnie numer kolumny tekstu oraz pola przedrostka klawisza sterującego w liniach
statusu wyświetlane są z jednosekundowym opóźnieniem, by zredukować obciążenie
procesora. Opcja ta powoduje, że są one aktualizowane po każdym naciśnięciu
klawisza.
-lightoff
Użycie tej opcji powoduje wyłączanie podświetlenia bloku tekstu po dowolnym
poleceniu działającym na bloku.
-lines nnn
Ustala liczbę linii ekranu.
-marking
Podświetlany jest tekst pomiędzy ^KB a kursorem (użyj z opcją -lightoff i
zmienionym plikiem joerc by uzyskać wybieranie bloku metodą ciągnięcia). (drop-
anchor style block selection).
-mid Przy włączeniu tej opcji jeśli kursor przesuwa się poza okno, to okno jest
przewijane, tak by kursor był pośrodku. Opcja ta jest wymuszana na powolnych
terminalach, które nie posiadają poleceń przewijania (scrolling).
-nobackups
Ocja ta wyłącza tworzenie plików kopii zapasowych.
-nonotice
Wyłącza wyświetlanie informacji o prawach autorskich podczas uruchamiania edytora.
-nosta Wyłącza górną linię statusu. Miłe, jeśli chcesz widzieć na ekranie tylko swój tekst
lub używasz vt52.
-noxon Próbuje wyłączyć przetwarzanie ^S/^Q. Przydatne, gdy joe próbuje być WordStarem lub
emacsem.
-orphan
Jeżeli włączona jest ta opcja, to dodatkowe pliki z linii poleceń będą umieszczone
w nieprzypisanych buforach (orphaned buffers), zamiast w dodatkowych oknach.
Przydatne, gdy joe próbuje być emacsem.
-pg nnn
Podaje liczbę linii pozostawianych po użyciu PgUp/PgDn (^U/^V). Użycie wartości -1
oznacza połowę okna.
-skiptop nnn
Nie używaj nnn górnych linii ekranu. Przydatna, gdy joe używany jest jako edytor
BBS.
Każda z powyższych opcji może także zostać użyta w pliku joerc. Ponadto, opcje NOXON,
BAUD, LINES, COLUMNS i DOPADDING mogą zostać ustawione jako zmienne środowiska.
Do ustalenia typu swego terminala możesz ustawić zmienną środowiska JOETERM, zasłaniającą
typową zmienną TERM.
Przed każdą nazwą pliku można użyć poniższych opcji:
+nnn Kursor na starcie ustawia się w zadanej linii.
-crlf Joe używa CR-LF jako sekwencji kończącej linię zamiast tylko LF. Do edycji plików
MS-DOS lub VMS.
-wordwrap
Joe przenosi poprzedni wyraz, jeśli piszesz poza prawym marginesem.
-autoindent
Jeżeli naciśniesz Return w linii z wcięciem, to wcięcie jest powtarzane w nowej
linii.
-overwrite
Pisanie nadpisuje istniejące znaki zamiast wstawiania przed nimi.
-lmargin nnn
Ustawia lewy margines.
-rmargin nnn
Ustawia prawy margines.
-tab nnn
Ustawia szerokość tabulacji.
-indentc nnn
Ustawia znak wcięcia (indent) dla ^K, i ^K. (32 dla SPACE, 9 dla TAB).
-istep nnn
Ustawia krok wcięcia dla ^K, i ^K..
-linums
Przed każdą linią wyświetlany jest numer linii.
-rdonly
Plik jest tylko do odczytu.
-keymap nazwa
Użyj innej sekcji pliku joerc do przypisań sekwencji klawiszy.
Opcje te mogą być także podane w pliku joerc. Mogą być ustawione w zależności od
rozszerzenia pliku. Programy (rozszerzenia .c, .h lub .p) mają zwykle włączone
automatyczne wcięcia (autoindent). Dla innych plików włączone jest przenoszenie wyrazów
(wordwrap), ale pliki rc mają je wyłączone.
ZADANIA EDYCJI
Prosta edycja
Kiedy wpisujesz znaki w edytorze, są one zwykle wstawiane do edytowanego pliku (lub
dołączane do pliku, jeśli kursor jest na końcu pliku). Jest to normalny tryb pracy
edytora. Jeżeli chcesz zastąpić fragment istniejącego tekstu, musisz usunąć stary tekst
przed lub po wpisaniu tekstu go zastępującego. Do usuwania tekstu można użyć klawisza
backspace: przesuń kursor w prawo, za tekst, który chcesz usunąć i naciskaj backspace aż
do uzyskania pożądanego efektu.
Naciśnij klawisz Enter lub Return by wstawić złamanie linii. Na przykład, jeśli kursor
był pośrodku linii i nacisnąłeś Return, to wówczas linia zostanie podzielona na dwa linie,
a kursor pojawi się na początku drugiej linii. Naciśnij backspace na początku linii aby
zlikwidować podział linii.
Do przemieszczania się wewnątrz pliku użyj klawiszy strzałek. Jeżeli twoja klawiatura nie
ma klawiszy strzałek (lub z jakiegoś powodu nie działają), użyj ^F do przesunięcia naprzód
(w prawo), oraz ^N, by przesunąć się do następnego linii (w dół). Klawisze strzałek w
prawo i w lewo po prostu przesuwają w tekście do przodu i do tyłu o jeden znak: jeśli
jesteś na początku linii i naciśniesz strzałkę w lewo, przesuniesz się na koniec
poprzedniej linii. Strzałki w górę i w dół przesuwają w przód i wstecz o liczbę znaków
niezbędną, by kursor pojawił się w tej samej kolumnie, w której był w linii początkowej.
Jeżeli chcesz utworzyć wcięcie we wprowadzanym tekście, możesz posłużyć się klawiszem TAB.
Wstawia on specjalny znak sterujący, który powoduje, że następujące po nim znaki
rozpoczynają się od następnej pozycji tabulacji (tab stop). Pozycje tabulacji normalnie
rozmieszczone są co 8 kolumn, ale można to zmienić przy pomocy polecenia ^T D.
Programujący w Pascalu czy C często ustawiają pozycje tabulacji co 4 kolumny.
Jeżeli z jakiegoś powodu zobaczysz bałagan na ekranie swojego terminala (na przykład, gdy
otrzymasz powiadomienie o poczcie z biff), możesz nakazać edytorowi odświeżenie ekranu
naciskając ^R.
Istnieje jeszcze wiele innych klawiszy służących do usuwania tekstu i nawigacji w obrębie
pliku. Na przykład, naciśnięcie ^D usuwa znak, na którym stoi kursor zamiast usuwania
wstecz jak czyni to backspace. ^D usunie również znak podziału linii, jeśli kursor
znajduje się na końcu linii. Naciśnij ^Y by usunąć całą linię, w której znajduje się
kursor lub ^J by usunąć tekst od kursora do końca linii.
Naciśnięcie ^A przesuwa kursor na początek linii, w której się on znajduje. Podobnie ^E
przemieszcza kursor na koniec linii. Klawisze ^U i ^V przewijają kursor odpowiednio w górę
i w dół o połowę wysokości ekranu. "Przewijanie" oznacza, że przesuwa się tekst na
ekranie, lecz kursor pozostaje w tym samym miejscu na ekranie. Możesz przesunąć kursor na
początek lub na koniec pliku naciskając ^K U lub ^K V. Przeglądając ekrany pomocy edytora
zapoznasz się z wieloma innymi poleceniami kasowania i przemieszczania.
W przypadku popełnienia pomyłki możesz nacisnąć ^_ by ją wycofać (undo). Na większości
klawiatur wystarczy nacisnąć ^- by uzyskać ^_, ale na niektórych być może będziesz musiał
przytrzymać równocześnie klawisze Shift i Control by uzyskać prawidłowy efekt. Jeżeli
wycofasz zbyt dużo zmian, możesz je przywrócić (redo) do stanu przed cofnięciem - naciśnij
^^ (wystarczy ^6 na większości klawiatur).
Jesli prowadzisz edycję w jednym miejscu pliku, a chciałbyś na chwilę oglądnąć lub
poprawić inne miejsce pliku, możesz powrócić do poprzedniego miejsca naciskając ^K -.
Polecenie to faktycznie cofa cię do ostatniego miejsca, w którym dokonałeś zmian w pliku.
Możesz chodzić po historii miejsc przy pomocy ^K - i ^K = w ten sam sposób, w jaki
przemieszczasz się przez historię zmian poleceniami "wycofaj" i "przywróć".
Po zakończeniu edycji pliku naciśnij ^K X, by opuścić edytor. Jeżeli jeszcze nie nazwałeś
edytowanego pliku zostaniesz zapytany o nazwę.
Podczas edycji pliku pracujesz faktycznie na kopii pliku. Tak więc, jeżeli zdecydujesz, że
nie chcesz zmian przeprowadzonych w danej sesji edycji, możesz nacisnąć ^C. Opuścisz
wówczas edytor bez zapisywania zmian.
Jeżeli edytujesz plik i zachowasz zmiany, w bieżącym katalogu zostanie utworzona jego
kopia zapasowa. Zawiera ona pierwotną wersję pliku i ma nazwę oryginału zakończoną
przyrostkiem ~.
Przenoszenie wyrazów i formatowanie
Jeśli w pliku z kodem Pascala lub C piszesz poza prawą krawędzią ekranu, to ekran
przewinie się w prawo, podążając za kursorem. Jeżeli piszesz poza prawą krawędzią ekranu w
zwykłym pliku (którego nazwa nie kończy się na .c, .h czy .p), JOE automatycznie
przeniesie ostatni wyraz do następnej linii, tak że nie musisz naciskać Return. Nazywa się
to trybem przenoszenia (zawijania) wyrazów (word-wrap mode). Przenoszenie wyrazów można
włączać i wyłączać poleceniem ^T W. Plik inicjujący JOE'go jest zwykle skonfigurowany tak,
że tryb ten jest automatycznie włączany dla wszystkich plików nie będących programami.
Poniżej, w sekcji opisującej joerc dowiesz się, jak zmieniać tę i inne akcje domyślne.
Poza trybem przenoszenia wyrazów JOE nie formatuje automatycznie akapitów jak niektóre
procesory tekstu. Natomiast, jeżeli chcesz zreformatować akapit, naciśnij ^K J. Polecenie
to "wypełnia" akapit, w którym znajduje się kursor, umieszczając tyle wyrazów w linii, ile
to jest możliwe. Akapit, w tym przypadku, jest blokiem tekstu oddzielonym powyżej i
poniżej pustą linią.
Marginesy, używane przez JOE'go do formatowania akapitów i przenoszenia wyrazów mogą być
ustawione poleceniami ^T L i ^T R. Jeżeli lewy margines ustawiony jest na wartość różną od
1, to gdy rozpoczniesz pisanie na początku linii, kursor natychmiast przeskoczy do lewego
marginesu.
Możesz wycentrować linię pomiędzy marginesami używając polecenia ^K A.
Tryb nadpisywania
Konieczność usuwania starego tekstu przed lub po wstawianiu nowego bywa męcząca. Zdarza
się to, na przykład, jeśli zmieniasz tabelę i chcesz zachować pozycję kolumny po prawej
stronie tabeli. W tym przypadku możesz przestawić edytor w tryb nadpisywania przy pomocy
^T T. Gdy edytor pracuje w tym trybie, wpisywane przez ciebie znaki zastępują istniejący
tekst jak zrobiłaby to idealna maszyna do pisania. Również backspace po prostu przesuwa w
lewo zamiast usuwania znaku po lewej, jeżeli nie jest na końcu lub na początku linii.
Nadpisywanie nie jest naturalnym sposobem pracy elektronicznej z tekstem, powinieneś więc
możliwie szybko powrócić do trybu wstawiania naciskając powtórnie ^T T.
Jeżeli potrzebujesz wstawienia w trybie nadpisywania, naciśnij ^@. Polecenie to wstawia
pojedynczy odstęp (SPACE) do tekstu.
Znaki sterujące Ctrl i metaznaki
Każdy znak reprezentowany jest przez numer. Na przykład, `A' ma numer 65, zaś `1' ma numer
49. Wszystkie znaki, które zwykle widzisz, mają numery od 32 do 126 [tłum.:nie dotyczy to
specyficznych polskich znaków]. To szczególne, arbitralne przypisanie znaków do numerów
nazywane jest zestawem znaków ASCII. Liczby poza tym zakresem, od 0 do 255, nie są zwykle
wyświetlane, lecz czasami mają inne, specjalne znaczenie. Liczba 10, na przykład, używana
jest do zmiany (łamania) linii. Możesz wprowadzać takie specjalne, nie wyświetlane znaki
sterujące Ctrl (control characters) naciskając najpierw ` a następnie znak z zakresu @ A B
C ... X Y Z [ ^ ] \ _, by uzyskać znaki o numerach 0 - 31 oraz ? by uzyskać znak 127. Na
przykład, jeżeli naciśniesz ` J, wstawisz znak końca linii; wciśnięcie ` I wstawia znak
TAB (który robi to samo, co klawisz TAB). Przydatnym znakiem sterującym jest znak numer 12
(` L), który w większości drukarek powoduje wysuw do początku strony. Zauważysz, że JOE
wyświetla go jako podkreślone L. Możesz też wprowadzać znaki o numerach (kodach) powyżej
127, metaznaki (meta characters), naciskając najpierw ^\. Dodaje to 128 do następnego
wprowadzonego znaku (prawdopodobnie sterującego). JOE wyświetla zaki o kodach powyżej 128
w negatywie (inwersji). Niektóre języki, posuiadające więcej liter niż język angielski,
używają metaznaków dla pozostałych, brakujących liter alfabetu. Musisz przełączyć edytor w
tryb ASIS (dosł."tak jak jest"), opisany dalej, by znaki te nie podlegały tłumaczeniu przy
przesyłaniu do terminala.
Zapytania edytora
Jeśli naciśniesz TAB w dowolnym zapytaniu o nazwę pliku, to joe spróbuje, jeśli to
możliwe, uzupełnić wprowadzoną przez ciebie nazwę. Jeżeli nie może uzupełnić całej nazwy,
gdyż istnieje więcej niż jedna możliwość uzupełnienia, zasygnalizuje to dźwiękiem. Po
ponownym naciśnięciu TAB, joe wyświetli listę pasujących nazw. Możesz użyć klawiszy
strzałek do nawigacji po menu katalogu i nacisnąć RETURN lub SPACE, by wybrać pozycję.
Jeżeli naciśniesz pierszą literę jednej z pozycji katalogu, zostanie ona wybrana. Jeśli
więcej niż jedna pozycja zaczyna się tą literą, to kursor będzie przemieszczał się
pomiędzy nimi. Wybór podkatalogu lub .. powoduje, że nazwa katalogu zostanie dodana do
nazwy pliku a do menu zostanie załadowany nowy katalog. Możesz nacisnąć backspace, by
powrócić do poprzedniego katalogu.
Większość zapytań pamięta odpowiedzi, jakich im udzieliłeś. Możesz użyć strzałek w górę i
w dół, by korzystać z list historii odpowiedzi.
Zapytania są faktycznie prostymi jednolinijkowymi oknami bez linii statusu. Możesz więc
użyć w nich dowolnego z poleceń, jakich normalnie używasz przy pracy z tekstem. Historia
zapytania jest naprawdę po prostu innymi liniami tego samego "pliku zapytania". Zatem,
jeśli chcesz, możesz w niej użyć wyszukiwania przy pomocy polecenia ^K F.
Ponieważ polecenia są oknami, możesz także przełączać się z nich sekwencjami ^K P i ^K N.
Gdzie jestem?
Naciśnij ^K SPACE, by JOE podał ci w ostatniej linii ekranu numer linii, kolumny i numer
kolejny bajtu. Możesz na stałe włączyć wyświetlanie numeru linii i/lub kolumny w linii
statusu umieszczając odpowiednie sekwencje escape w łańcuchach znakowych ustalających
linię statusu. Szczegóły znajdziesz w pliku joerc. Pokazana jest również liczba
skojarzona ze znakiem, na którym stoi kursor (jego kod ASCII).
Operacje na plikach
Polecenie ^K D zapisuje bieżący plik (niekoniecznie pod nazwą, pod jaką był pierwotnie
wywołany). Po zapisie pliku możesz nacisnąć ^K E i edytować inny plik.
Jeżeli chcesz zachować jedynie wybrany fragment pliku, przeczytaj niżej sekcję na temat
bloków.
Możesz włączyć zawartość innego piku do pliku aktualnie edytowanego, naciskając ^K R.
Chwilowe wstrzymanie pracy z edytorem
Jeżeli potrzebujesz chwilowo opuścić edytor i wrócić do powłoki, naciśnij ^K Z. Możesz w
ten sposób wstrzymać pracę, by odpowiedzieć na wiadomość e-mail czy, na przykład, poczytać
tę stronę podręcznika. W celu powrotu do edytora będziesz musiał wpisać fg albo exit
(dowiesz się, które z nich, po naciśnięciu ^K Z).
Wyszukiwanie tekstu
Naciśnięcie ^K F powoduje, że edytor będzie szukał w przód lub wstecz fragmentu tekstu
(łańcucha znaków - string). Zostaniesz zapytany o tekst do wyszukania. Po naciśnięciu
Return, otrzymasz kolejne pytanie, o opcje. Możesz po prostu powtórnie nacisnąć Return -
edytor natychmiast poszuka tekstu w pozostałej części pliku (wyszukiwanie do przodu).
Możesz również wybrać jedną z poniżsych opcji:
b Wyszukaj wstecz zamiast w przód.
i Podczas wyszukiwania traktuj duże i małe litery jak takie same. Normalnie duże
litery i małe litery uważane są za różne.
nnn (gdzie nnn jest liczbą) Jeśli wprowadzisz liczbę, JOE szuka N-tego wystąpienia
tekstu. Jest to przydatne do przechodzenia do szczególnych miejsc pliku mającego
jakąś regularną strukturę.
r Zastąp tekst. Po wprowadzeniu opcji r zostaniesz zapytany o tekst zastępujący.
Każdorazowo, gdy edytor znajdzie szukany tekst, będziesz pytany, czy chcesz
zastąpić znaleziony tekst tekstem zastępującym. Naciskasz: y by zastąpić tekst i
wyszukać następne wystąpienie, n by nie zastępować tekstu, ale szukać kolejnego
wystąpienia, r by zastąpić wszystkie pozostałe wystąpienia tekstu w pozostałej
części pliku bez pytania o potwierdzenie (z zastrzeżeniem opcji nnn, omówionej
powyżej), albo ^C by zatrzymać wyszukiwanie i zastępowanie.
Polecenie ^L powtarza poprzednie wyszukiwanie.
Wyrażenia regularne
Jako tekst szukany mogą być wprowadzone specjalne sekwencje znaków:
\* Znajduje zero lub więcej znaków. Na przykład, jeżeli jako tekst szukany podasz
A\*B, JOE spróbuje znaleźć A, po którym następuje dowolna liczba znaków, a
następnie B.
\? Znajduje dokładnie jeden znak. Na przykład, jeśli jako tekst do wyszukania podasz
A\?B, to JOE znajdxie AXB, ale nie AB czy AXXB.
\^ \$ Oznaczają odpowiednio początek i koniec linii. Na przykład, podanie \^test\$
spowoduje wyszukanie linii zawierającej wyłącznie test.
\< \> Oznaczając poczatek i koniec wyrazu. Na przykład, podanie \<\*kot\*\> powoduje
wyszukiwanie całych słów, w których znajduje się podciąg (fragment) kot (np. kot,
kotwica, stukot).
\[...] Dopasowuje dowolny pojedynczy znak spośród wymienionych w nawiasach kwadratowych.
Na przykład, jeżeli jako tekst do wyszukania podano \[Cc]oś, to JOE odnajduje
zarówno Coś jak i coś. Wewnątrz nawiasów kwadratowych można użyć zakresu znaków. Na
przykład, \[A-Z] znajduje dowolną dużą literę łacińską. Jeśli pierwszym znakiem
wewnątrz nawiasów jest ^, to JOE szuka dowolnego znaku różnego od podanych w
nawiasach.
\c Działa jak \*, ale dopasowuje całe wyrażenie języka C. Na przykład, jeżeli szukasz
malloc(\c), to JOE odnajdzie wszystkie wywołania funkcji malloc, nawet jeśli
wewnątrz nawiasów jest inny ).
\+ Znajduje zero lub więcej znaków następujących bezpośrednio po \+. Na przykład, po
podaniu \[ ]\+\[ ], gdzie znakami wewnątrz nawiasów są zarówno SPACE jak i TAB, JOE
odnajdzie białe znaki.
\\ Oznacza pojedyncze \.
\n Znajduje znak specjalny końca linii lub zmiany linii.
Wiele specjalnych sekwencji znaków może być również użytych w tekście zastępującym:
\& Ta sekwencja zastępowana jest przez tekst dopasowany w szukanym łańcuchu znaków. Na
przykład, jeżeli szukano łańcucha \<\*\>, który dopasowuje słowa, zaś jako łańcuch
zastępujący podano "\&", to JOE umieści znaki cudzysłowu wokół wyrazów.
\0 - \9
Zastępują tekst dopasowany przez N-te wystąpienie \*, \?, \+, \c, \+ lub \[...] w
szukanym łańcuchu.
\\ Użyj tej sekwencji, jeśli potrzebujesz \ w łańcuchu zastępującym.
\n Użyj tej sekwencji, jeśli potrzebujesz zmiany linii w łańcuchu zastępującym.
Kilka przykładów:
Załóżmy, że masz listę adresów, każdy w osobnej linii. Linie zaczynają się od "Adres:" a
każdy element adresu jest oddzielony przecinkiem. Jak to:
Adres: S. Holmes, 221b Baker St., London, England
Jeżeli chciałbyś zmienić układ listy, tak by na początku był kraj, potem miasto, nazwisko
osoby a na końcu adres, możesz zrobić to tak:
Wpisz ^K F by rozpocząć szukanie. Następnie wprowadź łańcuch do wyszukania:
Adres:\*,\*,\*,\*\$
by dopasować "Adres:", cztery elementy rozdzielone przecinkami oraz koniec linii. Przy
zapytaniu o opcje, wybierz r, gdyz chcemy zastępować wyszukany łańcuch. Potem podaj
łańcuch zastępujący:
Adres:\3,\2,\0,\1
co powinno przetasować informację w wymagany przez ciebie sposób. Po naciśnięciu return
rozpocznie się wyszukiwanie, a przykładowa linia zostanie zmieniona na:
Adres: England, London, S. Holmes, 221b Baker St.
Bloki tekstu
Chcąc przesuwać, powielać, zapisywać czy usuwać zadane fragmenty tekstu możesz posłużyć
się podświetlanymi blokami. Najpierw przesuń kursor na początek fragmentu tekstu, z którym
chcesz pracować i naciśnij ^K B. Następnie przesuń kursor na znak zaraz za końcem
interesującego cię tekstu i naciśnij ^K K. Tekst pomiędzy ^K B i ^K K powinien się
podświetlić. Możesz teraz przemieścić kursor w jakieś inne miejsce dokumentu i nacisnąć ^K
C by wstawić kopię podświetlonego tekstu w miejsce wskazane kursorem. ^K Y usuwa
podświetlony tekst. ^K W zapisuje podświetlony tekst do pliku.
Bardzo przydatnym poleceniem jest ^K /, które filtruje blok tekstu przy pomocy polecenia
unixowego. Na przykład, jeżeli przez ^K B i ^K K wybierzesz listę wyrazów, a następnie
wpiszesz ^K / sort, to lista ta zostanie posortowana. Innym użytecznym poleceniem
unixowym zastosowanym na blokach tekstu jest tr. Jeśli wpiszesz ^K / tr a-z A-Z, to
wszystkie litery alfabetu łacińskiego użyte w podświetlonym tekście zostną zamienione na
duże.
Po zakończeniu pracy z blokiem tekstu możesz, jeśli ci to nie przeszkadza, pozostawić
podświetlenie (oczywiście, jeżeli przypadkowo naciśniesz ^K Y i nie zauważysz...). Jednak,
jeżeli naprawdę ci to przeszkadza, po prostu naciśnij ^K B ^K K, co wyłączy podświetlenie
(pusty blok).
Wcięcia bloków tekstu programu
Tryb automatycznych wcięć przełączany poleceniem ^T I. Plik joerc jest zwykle
skonfigurowany tak, że pliki o nazwach kończących się na .p, .c lub .h mają włączony tryb
automatycznych wcięć. W takim trybie po naciśnięciu Return kursor zostanie umieszczony w
tej samej kolumnie, w której znajdował się pierwszy różny od SPACE/TAB znak pierwotnej
linii.
Do przesuwania bloku tekstu w lewo lub w prawo możesz użyć poleceń ^K , i ^K .. Jeżeli w
czasie ich wydawania żaden tekst nie jest podświetlony, to zostanie wybrany i przesunięty
przez kolejne polecenia blok programu, w obrębie którego znajduje się kursor. Liczba
kolumn, o ile przesuwają tekst te polecenia, może być ustawiona opcją ^T.
Okna
Możesz prowadzić jednoczesną edycję wielu plików lub wielu różnych miejsc w tym samym
pliku. Aby to zrobić naciśnij ^K O, co podzieli ekran na dwa okna. Polecenia ^K P i ^K N
przesuwają kursor odpowiednio do górnego i dolnego okna. ^K E rozpoczyna edycję nowego
pliku w jednym z okien. Okno znika po zapisaniu pliku przez ^K X lub porzuceniu edycji
poleceniem ^C. Jeśli porzucasz edycję pliku otwartego w dwu oknach, to znika tylko jedno z
okien; nie oznacza to całkowitego zaniechania pracy z plikiem.
Możesz nacisnąć ^K O w oknie, by utworzyć więcej okien. Jeżeli na ekranie masz zbyt wiele
okien, ale nie chcesz ich usuwać, naciśnij ^K I. Spowoduje to pokazanie tylko okna, w
którym znajduje się kursor, lub, jeśli na ekranie było tylko jedno okno, próbę
umieszczenia na ekranie wszystkich ukrytych okien. Jeżeli okien ukrytych jest więcej, niż
można pomieścić na ekranie, możesz użyć ^K N w najniższym z nich lub ^K P na najwyższym,
by się do nich dostać.
Jeżeli przy wywołaniu JOE'go podano więcej niż jedną nazwę pliku, to każdy plik zostanie
umieszczony w osobnym oknie.
Możesz zmieniać wysokość okien przy pomocy poleceń ^K G i ^K T.
Makra klawiaturowe
Makra pozwalają na zapisanie szeregu naciśnięć klawiszy i odtworzenie ich za naciśnięciem
dwu klawiszy. Przydaje się to do automatyzacji powtarzalnych zadań. W celu rozpoczęcia
rejestracji makra naciśnij ^K [ oraz cyfrę od 0 do 9. W linii statusu zostanie wyświetlone
(Macro n recording...). Teraz użyj serii klawiszy, którą chciałbyś móc powtarzać.
Polecenia, które wprowadzisz będą mieć zwykłe znaczenie. Naciśnięcie ^K ] zatrzymuje
rejestrację makra. Możesz teraz nacisnąć ^K zakończone numerem, pod jakim zapisałeś makro,
co powinno jednokrotnie wykonać sekwencję zarejestrowanych naciśnięć.
Na przykład, jeśli chcesz wstawić "**" na początku pewnej liczby linii, możesz wpisać:
^K [ ^A ** <strzałka w dół> ^K ]
Rozpoczyna to proces rejestrowania makra, przesuwa kursor na początek linii, wstawia "**",
przesuwa kursor w dół o jedną linię i kończy rejestrację makra. Ponieważ zawarliśmy w nim
naciśnięcia klawiszy niezbędne do ustawienia kursora w następnej linii, możemy powtarzać
użycie tego makra bez potrzeby własnoręcznego przesuwania kursora. Warto o tym pamiętać
rejestrując makra.
Jeżeli zauważysz, że makro, które rejestrujesz posiada już samo w sobie powtarzającą się
sekwencję klawiszy, to możesz zapisać jedno makro wewnątrz innego, używając oczywiście
innego numeru makra. Możesz również wykonywać poprzednio zarejestrowane makra wewnątrz
nowych makr.
Powtarzanie
Możesz użyć polecenia powtarzania, ^K \, by powtórzyć zadaną ilość razy makro lub
jakiekolwiek inne polecenie czy nawet zwykły znak. Naciśnij ^K \, wpisz ile razy chcesz by
zostało powtórzone polecenie i naciśnij Return. Następne użyte polecenie edycji zostanie
powtórzone zadaną liczbę razy.
Na przykład, by usunąć 20 linii tekstu, wpisz:
^K \ 20<return>^Y
Tryb bloków prostokątnych
Po użyciu ^T X, sekwencje ^K B i ^K K będą zaznaczać prostokątne bloki tekstu zamiast
bloków ciągłego tekstu (stream-of-text). Tryb ten przydaje się do przesuwania,
kopiowania, usuwania czy zapisu kolumn tekstu. Możesz też filtrować kolumny tekstu przy
pomocy polecenia ^K /, jeśli chcesz, na przykład, posortować kolumnę. Tryb ten wpływa
również na polecenie wstawiania pliku, ^K R. Gdy wybrany jest tryb pracy z blokami
prostokątnymi, przydaje się również tryb nadpisywania tekstu (^T T). Po wybraniu trybu
nadpisywania prostokąty nie będą wstawiane przed istniejący tekst - zamiast tego będą go
zastępować. Również polecenie usunięcia bloku (^K Y) wyczyści wybrany obszar spacjami i
tabulatorami zamiast usuwania go. Tryb zastępowania jest szczególnie użyteczny w poleceniu
filtrowania bloku (^K /), gdyż zachowuje pierwotną szerokość wybranej kolumny.
Wyszukiwanie znaczników (tags)
Jeżeli tworzysz duży program w języku C z wieloma plikami źródłowymi, możesz użyć programu
ctags do utworzenia pliku tags. Plik ten zawiera listę symboli programu oraz plików i
miejsc, gdzie symbole są definiowane. Możesz posłużyć się poleceniem ^K ; wyszukującym
symbol (funkcje, stałe symboliczne itd.), wczytującym plik, w którym jest on zdefiniowany,
do bieżącego okna i ustawiającym kursor w miejscu, gdzie zdefiniowano symbol. ^K ; pyta o
pożądany symbol, ale domyślnie używa symbolu, na którym stoi kursor. Ponieważ ^K ;
wczytuje plik z definicją do bieżącego okna, zapewne zechcesz uprzednio podzielić okna
sekwencją ^K O, by mieć wczytany do edytora zarówno pierwotny plik jak i plik z definicją.
Okna powłoki
Naciśnięcie ^K ' uruchamia powłokę poleceń w jednym z okien JOE'go. Gdy kursor jest na
końcu okna powłoki (naciśnij ^K V, jeśli nie jest), cokolwiek wpiszesz przesyłane jest do
powłoki zamiast okna. Wyniki zwracane przez powłokę lub polecenia wykonywane w powłoce
dołączane są na koniec okna powłoki. Kursor będzie przemieszczał się za nimi, jeśli był na
końcu okna. Polecenie to przydaje się do zapisywania wyników poleceń powłoki - na
przykład wyjścia polecenia make, rezultatu wyszukiwania przez grep ciągu znaków w plikach
czy listy katalogów z sesji FTP. Oprócz możliwych do wpisania znaków (typeable
characters), przesyłane są do powłoki klawisze ^C, Backspace, DEL, Return i ^D. Wpisz
polecenie powłoki exit, by zatrzymać zapisywanie wyników z powłoki. Jeżeli naciśniesz ^C w
oknie powłoki, gdy kursor nie znajduje się na końcu okna, proces powłoki zostanie zabity.
ZMIENNE ŚRODOWISKA
Poprawna praca JOE'go wymaga właściwego ustawienia wielu innych zmiennych środowiska.
Powinna być prawidłowo ustawiona prędkość transmisji dla połączenia między komputerem a
twoim terminalem; tylko wtedy JOE będzie gładko aktualizował ekran i umożliwi wpisywanie
znaków z wyprzedzeniem opóźniając odświeżanie ekranu. Ustaw prędkość poleceniem stty nnn.
Powinna zostać ustawiona na wartość najbliższą faktycznej prędkości połączenia. Na
przykład, jeżeli jesteś połączony za pośrednictwem modemu 1200 bodów, to tej właśnie
wartości powinieneś użyć jako parametru stty. Jeżeli jesteś połączony modemem 14.4k, ale
"terminal server", z którym jesteś połączony łączy się z komputerem z 9600 bodów, to
powinieneś ustawić prędkość na 9600. Specjalna prędkość 38400 lub extb wskazuje, że
używasz bardzo szybkiego połączenia, jak na przykład konsoli mającej bezpośrednie
odwzorowanie w pamięci (memory mapped console) lub pseudoterminala X-window (X-window
terminal emulator). Jeżeli nie możesz użyć polecenia stty do ustawienia rzeczywistej
przepustowości, możesz zamiast tego nadać wartość numeryczną zmiennej środowiska BAUD
(setenv BAUD 9600 dla powłoki csh lub BAUD=9600; export BAUD dla sh).
Zmienna środowiska TERM musi być ustawiona na typ terminala, z którego korzystasz. Jeżeli
rozmiar (liczba linii/kolumn) twojego terminala różni się od wskazanej we wpisie w TERMCAP
czy TERMINFO, możesz go ustawić przy pomocy polecenia stty rows nn cols nn albo ustawiając
zmienne środowiska LINES i COLUMNS.
Zwykle JOE spodziewa się, że sterowanie przepływem danych (flow control) pomiędzy
komputerem a twoim terminalem używa programowych potwierdzeń ^S/^Q (tzn. jeśli komputer
wysyła do terminala znaki zbyt szybko, to terminal przesyła ^S, by zasygnalizować żądanie
wstrzymania nadawania kolejnych danych, zaś ^Q, by wznowić nadawanie). Jeżeli sterowanie
przepływem danych używa potwierdzenia sprzętowego (hardware handshaking) lub "out-of-hand"
albo terminal jest dostatecznie szybki by zawsze nadążać za danymi nadawanymi z komputera,
możesz przypisać sekwencje ^S i ^Q do poleceń edycyjnych JOE'go. W tym celu powinieneś
ustawić zmienną środowiska NOXON, by JOE mógł wyłączyć potwierdzanie przez ^S/^Q. Jeśli
połączenie między komputerem a twoim terminalem nie używa potwierdzeń, zaś terminal nie
jest dość szybki by poprawnie odbierać wszystkie nadsyłane dane, to możesz ustawić zmienną
środowiska DOPADDING, co spowoduje, że JOE spowolni wysyłanie przeplatając znakami
wypełniającymi (PAD) sekwencje aktualniania ekranu terminala.
NAZWY PLIKÓW
Wszędzie, gdzie JOE oczekuje wprowadzenia nazwy pliku, zarówno w linii poleceń jak i w
zapytaniach edytora, możesz również wpisać:
!polecenie
Odczyt lub zapis danych do lub z polecenia powłoki. Na przykład, użyj joe '!ls', by
otrzymać kopię listingu katalogu gotową do edycji, albo wewnątrz edytora użyj ^K D
!mail jhallen@world.std.com, aby wysłać do autora JOE'go edytowany plik.
>>nazwapliku
Nakazuje JOE'mu dołączenie edytowanego tekstu na koniec pliku nazwapliku.
nazwapliku, START, ROZMIAR
Daje dostęp do konkretnego fragmentu pliku lub urządzenia. START oraz ROZMIAR mogą
być wprowadzone w postaci dziesiętnej (np. 123), ósemkowej (np. 0777) lub
szesnastkowej (np. 0xFF). Na przykład, joe /dev/fd0,508,2 umożliwia edycję 508-go i
509-go bajtu pierwszego napędu dyskietek w Linuksie.
- Pobiera dane ze standardowego wejścia lub zapisuje wyniki na standardowe wyjście.
Na przykład, możesz włączyć joe'go do potoku poleceń: quota -v | joe - | mail root,
jeśli chcesz ponarzekać na swoje zbyt małe udziały w przestrzeni dyskowej (quota).
PLIK joerc
Opcje ^T, ekrany pomocy i przypisania sekwencji klawiszy do poleceń edytora zdefiniowane
są w pliku inicjującym JOE'go. Po zrobieniu kopii tego pliku (który zwykle znajduje się w
/usr/local/lib/joerc) do katalogu domowego, pod nazwą $HOME/.joerc, możesz zmieniać te
ustawienia według własnych upodobań. Składnia pliku inicjującego powinna być dość
oczywista, poza tym są w nim zawarte dalsze wskazówki.
PODZIĘKOWANIA
JOE'go napisał Joseph H. Allen. Zgłoszenia błędów i pytania nadsyłaj na adres
jhallen@world.std.com. W pracy nad stworzeniem JOE'go pomogli również Larry Foard
(entropy@world.std.com) i Gary Gray (ggray@world.std.com).
INFORMACJE O TŁUMACZENIU
Powyższe tłumaczenie pochodzi z nieistniejącego już Projektu Tłumaczenia Manuali i może
nie być aktualne. W razie zauważenia różnic między powyższym opisem a rzeczywistym
zachowaniem opisywanego programu lub funkcji, prosimy o zapoznanie się z oryginalną
(angielską) wersją strony podręcznika za pomocą polecenia:
man --locale=C 1 joe
Prosimy o pomoc w aktualizacji stron man - więcej informacji można znaleźć pod adresem
http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/.
JOE(1)