İSİM

       passwd - kullanıcının parolasını günceller

KULLANIM

       passwd [-k] [-l] [-u [-f]] [-d] [-n asgari_ömür] [-x azami_ömür]
              [-w uyarı_süresi] [-i askı_süresi] [-S] [kullanıcı]

AÇIKLAMA

       passwd, bir kullanıcının parolasını günceller

       passwd,  Linux-PAM  API´si  aracılığı  ile  çalışmak üzere ayarlanmıştır. Aslında, passwd,
       kendisini Linux-Pam ile birlikte bir "passdw" servisi olarak  başlatır  ve   yetkilendirme
       için ayarlanmış parola modüllerini kullanır. Daha sonra kullanıcının parolası güncellenir.

       Bu servis için, Linux-PAM ayar dosyası, basitçe, şu şekilde olurdu:

       #
       # bir parola güncellenmeden önce, bu önerilen parolanın sağlamlığını
       # kontrol eden passwd servis girdisi.
       #
       passwd password requisite             /usr/lib/security/pam_cracklib.so retry=3
       passwd password required             /usr/lib/security/pam_unix.so use_authtok
       #

       NOT: Bu uygulamanın düzgün çalışması için, diğer modül türlerine ihtiyaç yoktur.

SEÇENEKLER

       -k     Bu  seçenek,  güncellemenin,  sadece  geçerlilik süresi bitmiş parolaları kapsadığı
              anlamaına gelir. Kullanıcı geçerlilik süresi dolmamış parolalarını kullanmaya devam
              edebilir.

       -l     Bu  seçeneği  sadece  root  kullanıcı  kullanabilir.  Belirtilen hesabı kilitlemeye
              yarar. Kilitleme işlemi; şifrelenmiş parolanın sözdizimi geçersiz hale  getirilerek
              uygulanır (şifreli sözdiziminin başına ! getirmek suretiyle).

       --stdin
              Bu  seçenek,  yeni  parolanın  borulanabilen  standart  girdiden okunacağı anlamına
              gelir.

       -u     -l  seçeneğinin  tersidir.  Kilitlenmiş  hesap  parolalarının  önündeki  !  önekini
              kaldırarak,  hesabı  kullanıma  açar.  Bu  seçenek,  sadece root kullanıcıya tahsis
              edilmiştir. Öntanımlı olarak, passdw, parolasız bir hesap oluşturmayı reddedecektir
              (parola  olarak  sadece  !  işaretine  sahip  bir  hesabın kilidini kaldıramaz). -f
              seçeneği, bu korumayı aşmak için kullanılabilir.

       -d     Bu seçenek,  bir  hesabın  parolasını  yok  etmenin  en  kolay  ve  hızlı  yoludur.
              Belirtilen  hesabın  parolasız açılmasını sağlar. Sadece root kullanıcı bu seçeneği
              kullanabilir.

       -n     Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa,
              bu  seçenekle  parolanın  geçerli  olduğu asgari süre gün cinsinden belirtilebilir.
              Sadece root kullanıcı bu seçeneği kullanabilir.

       -x     Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa,
              bu  seçenekle  parolanın  geçerli  olduğu  azami süre gün cinsinden belirtilebilir.
              Sadece root kullanıcı bu seçeneği kullanabilir.

       -w     Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa,
              bu  seçenekle,  kullanıcının  parolasının  zamanaşımına uğrayacağı tarihten kaç gün
              önceden itibaren uyarılacağı gün cinsinden belirtilebilir. Sadece root kullanıcı bu
              seçeneği kullanabilir.

       -i     Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa,
              kullanıcı parolası zamanaşımına uğradıktan sonra  kullanıcı  hesabı  tamamen  iptal
              edilene  kadar  kaç  gün  süreyle  bekleneceği belirtilir. Sadece root kullanıcı bu
              seçeneği kullanabilir.

İKİ ÖNEMLİ KURAL

   Parolanızı koruyun
       Parolanızı herhangi bir yere not  etmeyin.  Bunun  yerine  ezberinizde  tutun.  Parolanızı
       şifrelenmemiş  bir dosya içine yazıp, ortalıkta bırakmayın. Birbirinden bağımsız parolalar
       kullanın. Her yere aynı parola ile üye olmayın. Bilgisayar destek veya  satış  görevlileri
       ile  parolanızı  paylaşmayın. Parolanızı yazarken, kimsenin sizi izlemesine izin vermeyin.
       Güvenli olduğuna inanmadığınız bir sistemden,  parolanız  aracılığı  ile  giriş  yapmayın.
       Parolanız  için  geçerlilik  süreleri tahsis edin ve parolanızı düzenli olarak değiştirin.
       Bir  sistemdeki  parolanız  sizin  her  şeyinizdir.   Bu   konuda   paronoyak   davranmak,
       vurdumduymazlıktan daha mantıklı bir yöntemdir.

   Tahmin edilmesi güç bir parola seçin
       passwd,  sizin kötü bir parola seçmenizi önlemeye çalışacaktır, fakat bu çok güvenilir bir
       sistem değildir. Parolalarınızı, mantıklı bir şekilde  oluşturun.  Herhangi  bir  sözlükte
       (hangi dilde olursa olsun) bulunabilecek kelimeler kullanmayın. Çocuğunuzun, en sevdiğiniz
       film kahramanınızın, evcil hayvanlarınızın, ana-babanızın, mekanların  ve  ünlü  kişilerin
       adlarını  parola  olarak  seçmeyin.  Telefon numarası, araç plakanız, doğum tarihiniz, SSK
       numaranız gibi başkaları tarafından ulaşılabilecek bilgileri, parola olarak kullanmayınız.
       Basit   şablonlu   parolalardan  uzak  durun.  Bunun  yerine,  küçük  ve  büyük  harflerin
       karışımından  oluşan  ve  mümkünse  içerisinde  rakamlar  bulunan  parolalar  seçin.  Uzun
       parolalar  kullanın.  Noktalama işaretlerinin kullanıldığı kelime çiftleri oldukça iyi bir
       seçim olacaktır. Uzun ve akılda kalır bir cümlenin ilk harflerinden oluşmuş  anlamsız  bir
       kelime de oldukça iyi bir seçim sayılır.

       Sistem,  sizi  bu  iki  kurala  uymak konusunda biraz zorlayacaktır ama buradaki en önemli
       etken "insan"dır. Sistemlerin daha güvenli hale gelmesini sağlayan en önemli etken  uyanık
       kullanıcılardır.

ÇIKIŞ DURUMU

       Çıkış durumu olarak 0, işlemin başarıyla tamamlandığını gösterir. Hata oluştuğu durumlarda
       1 ile çıkar. Metin olarak çıktılanabilen hatalar standart hataya yazılır.

UYUMLULUK

       Linux-PAM (Linux için Eklenebilir Kimlik Kanıtlama modülleri).
       Şayet, elinizdeki Linux-PAM sürümü, Linux  dosya  sistemi  standartları  ile  uyumlu  ise,
       modülleri  /usr/lib/security  dizini  (örnekte  gösterilen)  yerine  /lib/security altında
       bulabilirsiniz.

İLGİLİ DOSYALAR

       /etc/pam.d/passwd - Linux-PAM yapılandırma dosyası

YAZILIM HATALARI

       Bilinen herhangi bir yazılım hatası yoktur.

İLGİLİ BELGELER

       pam_chauthok(2), pam(8).

       Linux-PAM ile bu uygulamanın  birlikte  nasıl  yapılandırıldığı  hakkında  daha  ayrıntılı
       bilgiyi
       http://parc.power.net/morgan/Linux-PAM/index.html
       adresindeki, Linux-PAM System Administrators´ Guide içinde bulabilirsiniz.

YAZAN

       Cristian Gafton  <gafton (at) redhat.com> tarafından yazılmıştır.

ÇEVİREN

       Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at) yahoo.com>, Aralık 2003