Provided by: manpages-pl_4.13-4_all 
NAZWA
chattr - zmienia atrybuty plików w linuksowym systemie plików
SKŁADNIA
chattr [ -RVf ] [ -v wersja ] [ -p projekt ] [ tryb ] pliki...
OPIS
chattr zmienia atrybuty plików w linuksowym systemie plików.
Format w trybie symbolicznym ma postać +-=[aAcCdDeFijmPsStTux].
Operator + powoduje dodanie wybranych atrybutów do istniejących; - powoduje ich usunięcie,
a = powoduje, że stają się jedynymi atrybutami jakie posiadają pliki.
Litery aAcCdDeFijmPsStTux oznaczają wybór nowych atrybutów dla plików: tylko dopisywanie
(a), bez aktualizacji atime (A), kompresja (c), bez kopiowania przy zapisie (C), bez
zrzutów (d), synchroniczna aktualizacja katalogu (D), format ekstentu (e), wyszukiwania
katalogów niezależne od wielkości znaków (F), niezmienny (i), dziennik danych (j), brak
kompresji (m), hierarchię projektu (P), bezpieczne kasowanie (s), synchroniczna
aktualizacja (S), brak łączenia końcówek (t), korzeń hierarchii katalogów (T),
niekasowalność (u) oraz bezpośredni dostęp do plików (x)
Następujące atrybuty mają status tylko do odczytu i mogą zostać wyświetlone przez
lsattr(1), lecz nie są modyfikowalne przez chattr: zaszyfrowany (E), katalog indeksowany
(I), dane wewnątrz i-węzła (N), zabezpieczenie verity (V).
Nie wszystkie opcje są obsługiwane i wykorzystywane przez wszystkie systemy plików. Więcej
informacji na ten temat należy szukać w podręcznikach systemowych danych systemów plików,
takich jak btrfs(5), ext4(5) i xfs(5).
OPCJE
-R Rekurencyjna zmiana atrybutów katalogów i ich zawartości.
-V Tryb szczegółowy komunikatów chattr oraz wypisanie wersji programu.
-f Wyłącza wyświetlanie większości komunikatów o błędach.
-v wersja
Ustawia wersję pliku/numer pokolenia (generation number).
-p projekt
Ustawia numer projektu pliku.
ATRYBUTY
a Plik z ustawionym atrybutem a może być otwierany do zapisu tylko w trybie
dopisywania. Jedynie superużytkownik lub proces posiadający możliwosć
CAP_LINUX_IMMUTABLE może ustawić lub zdjąć ten atrybut.
A Gdy modyfikowany jest plik z ustawionym atrybutem A, jego rekord atime nie jest
zmieniany. Pozwala to uniknąć sporej ilości dyskowych operacji wejścia/wyjścia w
systemach zainstalowanych na laptopach.
c Plik z ustawionym atrybutem c jest automatycznie kompresowany na dysku przez jądro.
Odczyt tego pliku zwraca zdekompresowane dane. Zapis do pliku powoduje kompresję
danych przed zapisaniem ich na dysku. Uwaga: proszę zapoznać się z rozdziałem o
błędach i ograniczeniach na końcu niniejszego dokumentu. Uwaga: w przypadku btrfs,
po ustawieniu flagi c nie da się ustawić flagi C. Występuje też konflikt z opcją
montowania btrfs nodatasum).
C Plik z atrybutem C nie jest przedmiotem aktualizacji kopiowania przy zapisie. Flaga
jest obsługiwana wyłącznie w systemach przeprowadzających kopiowanie przy zapisie.
Uwaga: w btrfs flaga ta powinna być ustawiana dla pustych i nowych plików. Jeśli
zostanie ustawiona dla pliku mającego bloki danych, nie jest zdefiniowane, kiedy
bloki przypisane do pliku będą w pełni stabilne. Jeśli flaga jest ustawiona na
katalogu, nie ma wpływu na sam katalog, lecz wszystkie nowe pliki w nim tworzone
będą miały ustawiony atrybut No_COW. Gdy ustawiona jest flaga C, nie można ustawić
flagi c.
d Plik z ustawionym atrybutem d nie jest kandydatem do archiwizacji, podczas
uruchamiania programu dump(8).
D Gdy modyfikowany jest katalog z ustawionym atrybutem D, zmiany są zapisywane na
dysk synchronicznie; jest to równoznaczne z opcją montowania "dirsync", dotyczącą
określonego zbioru plików.
e Atrybut e wskazuje, że plik używa ekstentów do mapowania bloków na dysku. Nie może
być usunięty przez chattr(1).
E Plik, katalog lub dowiązanie symboliczne z atrybutem E jest zaszyfrowany przez
system plików. Nie da się go ustawić ani zresetować za pomocą chattr(1), choć można
go wyświetlić programem lsattr(1).
F Katalog z ustawionym atrybutem F wskazuje, że wszystkie wyszukiwania ścieżek
wewnątrz niego są wykonywane bez zwracania uwagi na wielkość znaków. Atrybut można
zmienić wyłącznie w pustych katalogach, w systemach plików z włączoną funkcją
casefold.
i Plik z atrybutem i nie może być zmieniany: nie może być kasowany ani nie może być
zmieniana jego nazwa, nie można tworzyć do niego dowiązań, większość jego
metadanych nie da się zmienić oraz niemożliwe jest otwarcie go w trybie do zapisu.
Jedynie superużytkownik i proces posiadający możliwość CAP_LINUX_IMMUTABLE może
ustawić lub zdjąć ten atrybut.
I Atrybut I jest używany przez kod h-drzew do wskazania, że dany katalog jest
indeksowany za pomocą haszowanych drzew. Nie może być ustawiony ani zdjęty przez
chattr(1), choć może być wyświetlony przez lsattr(1).
j Wszystkie dane z pliku z ustawionym atrybutem j zostaną zapisane do dziennika ext3
lub ext4 przed zapisaniem ich do pliku, o ile system plików został zamontowany z
opcją "data=ordered" lub "data=writeback" i posiada dziennik. Gdy system plików
jest zamontowany z opcją "data=journal", wszystkie dane są zapisywane do dziennika,
więc ten atrybut nie ma znaczenia. Jedynie superużytkownik i proces posiadający
możliwość CAP_LINUX_IMMUTABLE może ustawić lub zdjąć ten atrybut.
m Plik z atrybutem m jest nie jest kompresowany w systemach plików obsługujących
kompresję po pliku.
N Plik z atrybutem N wskazuje że plik przechowuje dane bezpośrednio w i-węźle. Nie da
się go ustawić ani zdjąć za pomocą chattr(1), choć można go wyświetlić programem
lsattr(1).
P Katalog z ustawionym atrybutem P, będzie wymuszał hierarchiczną strukturę z
identyfikatorem projektu. Pliki i katalogi utworzone w tym katalogu odziedziczą
jego identyfikator projektu. Ograniczone są operacje zmian nazw - przy
przenoszeniu pliku lub katalogu do innego katalogu identyfikatory projektów muszą
się zgadzać. Dodatkowo dowiązanie twarde do pliku można utworzyć tylko wówczas,
jeśli identyfikator projektu dla pliku i jego katalogu docelowego są zgodne.
s Gdy plik z ustawionym atrybutem s zostanie skasowany, jego bloki zostają wyzerowane
i zapisane z powrotem na dysku. Uwaga: proszę zapoznać się z rozdziałem o błędach i
ograniczeniach na końcu niniejszego dokumentu.
S Gdy modyfikowany jest plik z ustawionym atrybutem S, zmiany są zapisywane na dysk
synchronicznie; jest to równoznaczne z opcją montowania "sync", dotyczącą
określonego zbioru plików.
t Plik z atrybutem t nie będzie miał częściowego fragmentu bloku na końcu pliku
uwspólnionego z innymi plikami (na systemach plików wspierających łączenie
końcówek). Jest to niezbędne dla programów takich jak LILO, które dokonują
bezpośredniego odczytu z systemu plików i które nie rozumieją plików o połączonych
końcówkach. Uwaga: w chwili pisania tego tekstu systemy plików ext2, ext3 i ext4
nie obsługują (jeszcze, oprócz bardzo eksperymentalnych łatek) łączenia końcówek.
T Katalog z atrybutem T zostanie uznany za będący na szczycie hierarchii katalogów na
potrzeby alokatora bloków Orlov. Jest to wskazówka dla alokatora bloków używanego
przez ext3 i ext4, że podkatalogi znajdujące się poniżej nie są ze sobą powiązane i
dlatego powinny być rozmieszczone w innych miejscach do celów alokacji. Dobrym
pomysłem jest np. ustawienie atrybutu "T" dla katalogu /home, dzięki czemu
/home/jasiek i /home/marysia będą położone w oddzielnych grupach bloków. Do
katalogów, które nie mają ustawionego tego atrybutu, alokator bloków Orlov będzie
się starał grupować podkatalogi bliżej siebie tam, gdzie to będzie możliwe.
u Gdy kasowany jest plik z ustawionym atrybutem u, jego zawartość zostaje zachowana.
Umożliwia to użytkownikowi odzyskanie takiego pliku. Uwaga: proszę zapoznać się z
rozdziałem o błędach i ograniczaniach na końcu niniejszego dokumentu.
x Atrybut x można ustawić na katalogu lub pliku. Jeśli jest ustawiony na istniejącym
katalogu, to zostanie odziedziczony przez wszystkie nowo utworzone pliki i
podkatalogi. Jeśli istniejący katalog zawierał już jakieś pliki lub podkatalogi,
zmodyfikowanie atrybutu katalogu nadrzędnego nie zmieni atrybutów tych plików i
podkatalogów.
V Plik z atrybutem V ma włączoną funkcję verity. Nie da się do niego pisać, a system
plików automatycznie zweryfikuje wszystkie odczyty z niego wobec szyfru
kryptograficznego obejmującego całą zawartość pliku np. za pomocą drzewa Merkle.
Umożliwia to wydajne uwierzytelnienie pliku. Nie da się go ustawić ani zresetować
za pomocą chattr(1), choć można go wyświetlić programem lsattr(1).
AUTOR
chattr został napisany przez Remy'ego Carda <Remy.Card@linux.org>. Obecnie opiekuje się
nim Theodore Ts'o <tytso@alum.mit.edu>.
BŁĘDY I OGRANICZENIA
Atrybuty c, s i u nie są honorowane przez kod systemów plików ext2, ext3 i ext4 w obecnej
implementacji jąder Linux z głównej gałęzi. Ustawienie atrybutów a i i nie ma wpływu na
możliwość zapisu do już istniejących deskryptorów plików.
Opcja j jest przydatna tylko w systemach plików ext3 i ext4.
Opcja D jest przydatna tylko przy korzystaniu z jądra Linux w wersji 2.5.19 lub
późniejszej.
DOSTĘPNOŚĆ
chattr jest częścią pakietu e2fsprogs i jest dostępny na stronie
http://e2fsprogs.sourceforge.net.
ZOBACZ TAKŻE
lsattr(1), btrfs(5), ext4(5), xfs(5).
T◈UMACZENIE
Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Przemek Borys
<pborys@dione.ids.pl>, Andrzej Krzysztofowicz <ankry@green.mf.pg.gda.pl> i Michał Kułach
<michal.kulach@gmail.com>
Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji
można uzyskać zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3
⟨https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html⟩ lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ
ODPOWIEDZIALNOŚCI.
Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej
⟨manpages-pl-list@lists.sourceforge.net⟩.