Provided by: manpages-pl_0.7-1_all bug

NAZWA

       gawk - język wyszukiwania i przetwarzania wzorców.

SKŁADNIA

       gawk  [opcje w stylu POSIX lub GNU] -f plik-programu [--] plik...

       gawk  [opcje w stylu POSIX lub GNU] [--] tekst-programu plik...

       pgawk [opcje w stylu POSIX lub GNU] -f plik-programu [--] plik...

       pgawk [opcje w stylu POSIX lub GNU] [--] tekst-programu plik...

OPIS

        Uwaga! To tłumaczenie może być nieaktualne!

       Gawk  jest  implementacją GNU języka programowania AWK. Odpowiada on definicji tego języka z POSIX 1003.2
       Command Language And Utilities Standard.  Wersja ta jest z kolei oparta na opisie z The  AWK  Programming
       Language,  napisanym  przez Aho, Kernighana i Weinbergera, z dodatkowymi właściwościami, zdefiniowanymi w
       wersji awk z SysVR4.  Gawk udostępnia również najświeższe rozszerzenia awk z Bell Laboratories oraz  parę
       rozszerzeń specyficznych dla GNU.

       Pgawk  jest  profilującą  wersją  gawk.   W  każdym aspekcie jest identyczny z gawk, z wyjątkiem tego, że
       programy działają wolniej, a  na  zakończenie  automatycznie  tworzony  jest  profil  wykonania  w  pliku
       awkprof.out.  Zobacz opcja --profile, poniżej.

       Wiersz  poleceń  składa  się  z opcji dla gawk, tekstu programu (jeśli nie podano go poprzez opcję -f lub
       --file) i wartości, które mają być udostępnione w predefiniowanych zmiennych ARGC i ARGV.

OPCJE

       Opcje gawk mogą być zarówno tradycyjnymi POSIX-owymi jednoliterowymi opcjami, jak  i  długimi  opcjami  w
       stylu  GNU.  Opcje  POSIX-owe  zaczynają  się  pojedynczym  “-”,  a opcje GNU “--”.  Opcje w stylu GNU są
       udostępniane zarówno dla właściwości specyficznych dla GNU,  jak  i  dla  właściwości  POSIX-owych.  Inne
       implementacje AWK prawdopodobnie jednak będą przyjmować tylko tradycyjne, jednoliterowe opcje.

       Zgodnie  ze standardem POSIX, specyficzne dla gawk opcje są przekazywane przez argumenty opcji -W.  Można
       podać wiele opcji -W, lub wiele jej argumentów (oddzielonych przecinkami,  lub  ujętych  w  cudzysłowy  i
       oddzielonych  białymi  spacjami).   Wielkość  liter  w argumentach przekazanych opcji -W jest ignorowana.
       Każda opcja -W ma odpowiadająca sobie długą opcję w stylu GNU, jak opisano niżej.  Argumenty przekazywane
       długim opcjom w stylu GNU są łączone z opcją przy użyciu znaku =, bez dodatkowych spacji lub przekazywane
       w następnym argumencie wiersza poleceń (tj. bez znaku równości i po spacji).

       Gawk przyjmuje następujące, wymienione alfabetycznie, opcje.

       -F fs
       --field-separator=fs
              Używa fs jako wejściowego separatora pola (wartość predefiniowanej zmiennej FS).

       -v var=val
       --assign=var=val
              Przyznaje zmiennej var wartość  val.   Robi  to  przed  uruchomieniem  programu.   Takie  wartości
              zmiennych są dostępne dla bloku BEGIN programu AWK.

       -f plik-programu
       --file=plik-programu
              Odczytaj  źródło  programu AWK z pliku plik-programu, zamiast odczytywać go z pierwszego argumentu
              wiersza poleceń.  Można użyć wielu opcji -f (lub --file).

       -mf=NNN
       -mr=NNN
              Ustaw limity pamięci na wartość NNN.  Flaga f ustawia maksymalną liczbę pól,  a  flaga  r  ustawia
              maksymalny  rozmiar  rekordu.  Te  dwie  flagi i opcja -m pochodzą z wersji AT&T Bell Laboratories
              research  UNIX awk.  Są one ignorowane w gawk, gdyż nie posiada on predefiniowanych limitów.
       -W compat
       -W traditional
       --compat
       --traditional
              Pracuje w trybie zgodności.  W trybie tym, gawk zachowuje się identycznie z  UNIX  awk;  nie  jest
              rozpoznawane  żadne  ze  specyficznych dla GNU rozszerzeń.  Postać --traditional jest preferowana.
              Zobacz ROZSZERZENIA GNU, dla dalszych informacji.

       -W copyleft
       -W copyright
       --copyleft
       --copyright
              Wypisuje krótką wersję informacji o kopiowaniu (na standardowe wyjście).

       -W dump-variables[=plik]
       --dump-variables[=plik]
              Wypisuje do pliku posortowaną listę zmiennych globalnych, ich typoów i końcowych wartości.   Jeśli
              nie podano pliku, to gawk używa pliku o nazwie awkvars.out w katalogu bieżącym.
              Lista  wszystkich  zmiennych  globalnych  to  dobry  sposób na wyszukanie błędów typograficznych w
              programach.  Może się też przydać, gdy masz  wielki  program  z  mnóstwem  funkcji  a  chcesz  się
              upewnić,  że  nie  używają  one  przypadkiem  ze  zmiennych  globalnych, które uważasz za lokalne.
              (Szczególnie łatwo pomylić się przy prostych nazwach zmiennych, jak i, j, i tak dalej.)

       -W help
       -W usage
       --help
       --usage
              Wypisuje na standardowe wyjście krótkie podsumowanie dostępnych  opcji.   (Zgodnie  z  GNU  Coding
              Standards, te opcje powodują natychmiastowe, pomyślne zakończenie pracy).

       -W lint[=fatal]
       --lint[=fatal]
              Daje  ostrzeżenia  o  konstrukcjach,  które są pokraczne lub nieprzenośne dla innych implementacji
              AWK.  Z opcjonalnym argumentem fatal, ostrzeżenia lint stają się  błędami  krytycznymi.   Może  to
              drastyczne, ale korzystanie z tej opcji na pewno zachęci do pisania czystszych programów AWK.
       -W lint-old
       --lint-old
              Daje ostrzeżenia o konstrukcjach, które nieprzenośne na pierwotną wersję Uniksowego awk.
       -W gen-po
       --gen-po
              Przegląda  i analizuje program AWK program, i tworzy na standardowym wyjściu plik formatu GNU .po,
              zawierający wpisy dla wszystkich podlegających lokalizacji łańcuchów w programie. Sam program  nie
              jest  wykonywany.   Więcej  szczegółów  o  plikach .po można znaleźć w pakiecie dystrybucyjnym GNU
              gettext.

       -W non-decimal-data
       --non-decimal-data
              Rozpoznaje wartości ósemkowe i szesnastkowe w danych wejściowych.  Używaj tej opcji ze  szczególną
              ostrożnością!

       -W posix
       --posix
              Włącza tryb zgodności, w którym obowiązują następujące dodatkowe ograniczenia:

              • sekwencje specjalne \x nie są rozpoznawane.

              • Przy  FS ustawionym na pojedynczą spację jako separatory pól działają tylko spacje i tabulatory,
                znaki nowej linii nie są separatorami pól.

              • Nie można kontynuować linii po ?  i :.

              • Synonim `func' dla słowa kluczowego `function' nie jest rozpoznawany.

              • Operatory ** i **= nie mogą być używane zamiast ^ i ^=.

              • Nie jest dostępna funkcja fflush().

       -W profile[=plik_prof]
       --profile[=plik_prof]
              Wysyła dane profilowania do pliku_prof.  Domyślnie  jest  to  awkprof.out.   Uruchomiony  z  gawk,
              profil  jest  tylko “ładnie wypisaną” wersją programu.  Uruchomiony z pgawk, profil zawiera liczbę
              wykonań każdej instrukcji programu (na lewym marginesie) oraz liczbę wywołań  funkcji  dla  każdej
              funkcji użytkownika.

       -W re-interval
       --re-interval
              Włącz  użycie  wyrażeń  powtarzanych  (interval  expressions)  w dopasowywaniu wyrażeń regularnych
              (patrz poniżej Wyrażeniaregularne).  Wyrażenia powtarzane nie były tradycyjnie dostępne  w  języku
              AWK.  Standard  POSIX  dodał  je dla uzyskania wzajemnej zgodności awk i egrep.  Jednak ich użycie
              najprawdopodobniej da błędy w starych programach AWK, zatem gawk udostępnia je  tylko  wtedy,  gdy
              zażądano tego niniejszą opcją lub podano opcję --posix.
       -W source=tekst-programu
       --source=tekst-programu
              Używa  tekst-programu  jako  kodu  źródłowego  programu  AWK.   Opcja ta pozwala na łatwe łączenie
              funkcji bibliotecznych (używanych poprzez opcje -f i --file)  z  kodem  źródłowym  wprowadzanym  w
              wierszu  poleceń.   Jest  to  przeznaczone  przede  wszystkim  dla  średnio  dużych programów AWK,
              używanych w skryptach powłokowych.
              Forma -W source= tej opcji używa reszty argumentu wiersza poleceń  jako  tekstu  programu;  dalsze
              opcje -W nie będą rozpoznawane w tym samym argumencie.

       -W version
       --version
              Wypisuje  informację  o  wersji  tej  konkretnej  kopii  gawk  (na  standardowe wyjście).  Jest to
              przydatne przede wszystkim do zdobywania informacji, czy bieżąca kopia gawk,  którą  posiadasz  na
              systemie  jest  aktualna.  Przydaje się także przy zgłaszaniu błędów. (Według GNU Coding Standards
              (Standardów Kodowania GNU), opcje te powodują natychmiastowe, zakończone  powodzeniem  zakończenie
              pracy.)

       --     Sygnalizuje  koniec  opcji.  Dzięki  temu  następne  argumenty  programu  AWK mogą rozpoczynać się
              myślnikiem “-”. [Na przykład rozpoczynające się myślnikiem nazwy  plików].  Istnieje  głównie  dla
              utrzymania  spójności  z  konwencją przetwarzania argumentów używaną w większości programów POSIX-
              owych.
       W trybie zgodności wszelkie inne opcje są zaznaczane jako niepoprawne, lecz poza  tym  są  ignorowane.  W
       normalnym  trybie  działania,  jeśli  dostarczono tekst programu AWK, nieznane opcje są mu przekazywane w
       tablicy ARGV, aby mógł je sobie sam przetworzyć. Przydaje się to w praktyce do uruchamiania programów AWK
       przez mechanizm “#!” interpretera.

WYWOŁANIE PROGRAMU AWK

       Program AWK składa się z sekwencji instrukcji wzorzec-akcja oraz opcjonalnych definicji funkcji.
              wzorzec   { instrukcje akcji }
              function nazwa(lista parametrów) { instrukcje }
       Gawk najpierw odczytuje źródło programu z podanych plików-programu.  Gawk czyta tekst programu tak, jakby
       wszystkie pliki-programu zostały połączone ze sobą w całość. Przydaje się do budowania bibliotek  funkcji
       AWK,  bez  konieczności włączania ich do każdego nowego programu AWK, który z nich korzysta. Umożliwia to
       również łączenie funkcji bibliotecznych z programami z wiersza poleceń.
       Zmienna środowiskowa AWKPATH określa ścieżkę przeszukiwania, używaną  do  znajdowania  plików  źródłowych
       podanych w opcji -f.  Jeśli zmienna ta nie istnieje, domyślną ścieżką staje się ".:/usr/local/share/awk".
       (Faktyczny  katalog  może być różny, zależnie od tego jak skompilowano i zainstalowano awk.)  Jeśli nazwa
       pliku, podana opcji -f zawiera znak “/”, nie jest dokonywane żadne przeszukiwanie ścieżki.
       Gawk wywołuje  programy  AWK  w  następującej  kolejności.   Najpierw  dokonuje  wszelkich  inicjalizacji
       zmiennych,  zadanych  w  opcjach -v.  Następnie kompiluje program do postaci wewnętrznej.  Potem wywołuje
       kod, zawarty w blokach BEGIN (jeśli istnieją), a następnie zaczyna odczytywać każdy z plików, podanych  w
       tablicy ARGV.  Jeśli nie podano takich nazw plików, gawk odczytuje standardowe wejście.
       Jeśli  nazwa  pliku w wierszu poleceń ma postać var=val , to jest traktowana jako inicjalizacja zmiennej.
       Zmienna var uzyska wartość val.  (Dzieje się  to  po  uruchomieniu  każdego  bloku  BEGIN.)   Ten  sposób
       inicjalizowania  zmiennych  najbardziej przydaje się do dynamicznego nadawania wartości zmiennym, których
       AWK używa do określania sposobu, w jaki wejście rozbijane jest na pola i rekordy. Jest też  użyteczny  do
       kontroli stanu, jeśli zachodzi potrzeba wielokrotnego czytania danego pliku danych.
       Jeśli wartość konkretnego elementu ARGV jest pusta (""), to gawk ją pomija.
       Dla  każdego  rekordu  wejścia gawk dokonuje porównania, sprawdzając czy odpowiada on jakiemuś wzorcowi z
       programu AWK.  Jeśli wzorzec będzie odpowiadał rekordowi, zostanie wykonana związana z nim akcja.  Wzorce
       są sprawdzane w kolejności ich pojawienia się w programie.
       Na koniec, gdy wyczerpane zostanie całe wejście, gawk wywołuje kod zawarty w bloku END.

ZMIENNE, REKORDY I POLA

       Zmienne  AWK  są  dynamiczne;  zaczynają  istnieć  gdy  są  po  raz  pierwszy  użyte.   Ich  wartości  są
       zmiennoprzecinkowe,  znakowe  (ciągi  znaków)  lub  jedne i drugie naraz, zależnie od sposobu użycia. AWK
       posiada również tablice jednowymiarowe; symulowane  mogą  być  również  tablice  wielowymiarowe.  Podczas
       działania programu ustawianych jest kilka predefiniowanych zmiennych; będą one opisane niżej.
   Rekordy
       Zwykle  rekordy  rozdzielane  są  znakami  nowej  linii  [czyli  rekordem  jest pojedyncza linia]. Możesz
       kontrolować sposób, w jaki będą separowane rekordy przypisując  wartość  wbudowanej  zmiennej  RS  Jeżeli
       zawiera  ona  pojedynczy  znak,  to  jest  on  ogranicznikiem  rekordów.  W przeciwnym przypadku, RS jest
       wyrażeniem regularnym. Tekst wejściowy pasujący do tego wyrażenia rozdziela rekord.  Jednakże,  w  trybie
       zgodności  do rozdzielania rekordów zostanie użyty tylko jego pierwszy znak.  jeżeli RS jest ustawiony na
       łańcuch pusty, to rekordy rozdzielane są pustymi liniami. W tym przypadku znak nowej linii zawsze  działa
       jako ogranicznik pola, oprócz wartości ogranicznika ustawionej przez FS.
   Pola
       Po  przeczytaniu  każdego  rekordu  wejściowego,  gawk rozbija go na pola, używając do tego celu wartości
       separatora pól, FS.  Jeśli FS jest pojedynczym znakiem, to pola są rozdzielane tym  właśnie  znakiem.   W
       przeciwnym wypadku FS powinien być wyrażeniem regularnym. W szczególnym wypadku, kiedy FS jest pojedynczą
       spacją, pola są oddzielane dowolną ilością białych spacji (spacji, tabulatorów, nowych linii). (Ale patrz
       omówienie  --posix).   UWAGA:  Wartość  zmiennej  IGNORECASE  (patrz  niżej)  również  wpływa  na  sposób
       rozdzielania pól i rekordów (w wypadku gdy odpowiednio FS bądź RS jest wyrażeniem regularnym).
       Jeśli zmienną FIELDWIDTHS ustawiono na listę oddzielonych spacjami liczb,  to  każde  pole  powinno  mieć
       stałą  szerokość,  zaś  gawk  dokonuje  podziału  przy  użyciu podanych szerokości. Wartość FS jest wtedy
       ignorowana.  Przyznanie zmiennej FS nowej wartości unieważnia użycie FIELDWIDTHS,  i  przywraca  domyślne
       zachowanie.
       Do  każdego pola w rekordzie wejściowym można odwołać się przez jego pozycję, $1, $2, itd.  $0 jest całym
       rekordem (zwykle linią).  Do pól nie musisz się odwoływać przez stałe:
              n = 5
              print $n
       wypisze piąte pole rekordu wejściowego.
       Zmienna NF jest ustawiana na całkowitą liczbę pól w rekordzie wejściowym.
       Odniesienia do pól nieistniejących (np. pól znajdujących się za $NF) dają łańcuch zerowy. Jednak  nadanie
       nieistniejącemu  polu  wartości  (np.   $(NF+2)  = 5) zwiększa wartość licznika NF, a pola znajdujące się
       `pomiędzy', inicjuje łańcuchem zerowym. Przypisanie to poowoduje również ponowne  przetworzenie  wartości
       zmiennej $0, w której pola zostaną rozdzielone wartością OFS.
       Przypisanie  wartości  istniejącemu polu powoduje ponowne utworzenie całego rekordu podczas odwołania się
       do $0.  Podobnie, przypisanie wartości do $0 powoduje, że rekord jest  ponownie  dzielony,  tworząc  nowe
       wartości pól.
   Wbudowane zmienne
       Wbudowanymi zmiennymi Gawk są:
       ARGC        Liczba argumentów wiersza poleceń (nie liczy opcji przekazanych gawk, ani źródła programu).
       ARGIND      Indeks w tablicy ARGV bieżąco przetwarzanego pliku.
       ARGV        Tablica  argumentów  wiersza  poleceń.  Tablica  ta  jest  indeksowana  od  zera do ARGC - 1.
                   Dynamiczna zmiana zawartości ARGV może sterować plikami  używanymi  jako  dane.   BINMODE  Na
                   systemach   nie-POSIX-owych,   określa   użycie  trybu  “binarnego”  do  wszystkich  operacji
                   wejścia/wyjścia plików.  Numeryczne wartości 1, 2 lub 3 oznaczają, że binarne wejście/wyjście
                   powinno zostać użyte  dla,  odpowiednio,  plików  wejściowych,  wyjściowych,  lub  wszystkich
                   plików.   Wartości  łańcuchowe: "r" lub "w" oznaczają używanie binarnego wejścia/wyjścia dla,
                   że plików, odpowiednio, wejściowych lub wyjściowych.   Wartości  łańcuchowe:  "rw"  lub  "wr"
                   oznaczają,  że  binarne  wejście/wyjście  powinno być użyte dla wszystkich plików.  Wszystkie
                   inne wartości łańcuchowe są traktowane jak "rw", ale powodują komunikat ostrzegawczy.
       CONVFMT     Format konwersji dla liczb, domyślnie "%.6g".
       ENVIRON     Tablica zawierająca wartości bieżącego środowiska.  Tablica  ta  jest  indeksowana  zmiennymi
                   środowiskowowymi,  każdy  element  tablicy jest wartością danej zmiennej (np. ENVIRON["HOME"]
                   może mieć wartość /u/arnold).  Zmiana tej tablicy nie wpłynie na  środowisko  widziane  przez
                   programy, które gawk wywołuje przez przekierowania lub przy użyciu funkcji system().
       ERRNO       Jeśli  pojawi  się  błąd  systemowy podczas przekierowywania dla getline, podczas odczytu dla
                   getline lub podczas close(), to ERRNO będzie zawierać łańcuch  opisujący  błąd.   Podlega  on
                   tłumaczeniu przy ustawieniach locale innych niż angielskie.
       FIELDWIDTHS Jest  rozdzieloną  białymi spacjami listą szerokości pól. Jeśli zmienna ta jest ustawiona, to
                   gawk rozbija wejście na pola o stałych szerokościach (domyślnie rozbija  je  według  wartości
                   separatora FS).
       FILENAME    Nazwa pliku bieżącego pliku wejściowego.  Jeśli nie podano plików w wierszu poleceń, FILENAME
                   przechowuje wartość “-”.  Wartość zmiennej FILENAME jest niezdefiniowana wewnątrz bloku BEGIN
                   (chyba że zostanie nadana przez getline).
       FNR         Liczba rekordów wejściowych w bieżącym pliku wejściowym.
       FS          Separator pól wejściowych, domyślnie spacja.
       IGNORECASE  Określa wrażliwość na wielkości znaków w operacjach na wyrażeniach regularnych. Jeśli zmienna
                   IGNORECASE  ma  wartość niezerową, to porównywanie wzorców w regułach, rozdzielanie pól przez
                   FS, rozdzielanie rekordów przez RS, dopasowywanie wyrażeń regularnych  przez  ~  i  !~,  oraz
                   wbudowane  funkcje  gsub(),  index(), match(), split() i sub(), będą ignorować wielkość liter
                   podczas operacji na wyrażeniach regularnych.  UWAGA: Ustawienie to nie wpływa na indeksowanie
                   tablic, ani na funkcję asort().
                   Tak więc jeśli  IGNORECASE  nie  jest  równe  zero,  /aB/  odpowiada  wszystkim  następującym
                   łańcuchom  --  "ab", "aB", "Ab", i "AB".  Jak ze wszystkimi zmiennymi AWK, początkowa wartość
                   IGNORECASE jest zerem, więc operacje na  wyrażeniach  regularnych  są  wrażliwe  na  wielkość
                   znaków.  W  Unixie  przy  ignorowaniu  wielkości  znaków  używany  jest  pełny  zestaw znaków
                   ISO-8859-1 Latin-1.
       LINT        Zapewnia dynamiczne sterowanie opcją --lint z wnętrza programu AWK.  Gdy jest prawdziwe, gawk
                   wypisuje ostrzeżenia lint. Gdy fałszywe  --   nie  wypisuje.   Kiedy  ma  przypisaną  wartość
                   łańcuchową  "fatal",  ostrzeżenia lint stają się błędami krytycznymi, dokłądnie tak samo, jak
                   przy --lint=fatal.  Każda inna wartość prawdziwa wypisuje tylko ostrzeżenia.
       NF          Liczba pól w bieżącym rekordzie wejściowym.
       NR          Całkowita liczba odczytanych do tej pory rekordów wejściowych.
       OFMT        Format wyjściowy liczb, domyślnie "%.6g".
       OFS         Separator pól wyjściowych, domyślnie spacja.
       ORS         Separator  rekordów  wyjściowych,  domyślnie  nowa  linia.   PROCINFO  Elementy  tej  tablicy
                   umożliwiają  dostęp  do  informacji  o  działającym  programie  AWK. W niektórych systemach w
                   tablicy mogą istnieć elementy od "group1" aż do "groupn" dla pewnego n, będącego liczbą  grup
                   dodatkowych, do których należy program.  Do sprawdzenia tych elementów użyj operatora in.  Na
                   pewno są dostępne następujące elementy:
                   PROCINFO["egid"]   wartość funkcji systemowej getegid(2).
                   PROCINFO["euid"]   wartość funkcji systemowej geteuid(2).
                   PROCINFO["FS"]     "FS",  jeśli działa podział na pola za pomocą FS, lub "FIELDWIDTHS", jeśli
                                      działa podział na pola za pomocą FIELDWIDTHS.
                   PROCINFO["gid"]    wartość funkcji systemowej getgid(2).
                   PROCINFO["pgrpid"] ID grupy procesów bieżącego procesu.
                   PROCINFO["pid"]    ID bieżącego procesu.
                   PROCINFO["ppid"]   ID procesu macierzystego dla bieżącego procesu.
                   PROCINFO["uid"]    wartość funkcji systemowej getuid(2).
       RS          Separator rekordów wejściowych, domyślnie nowa linia.  Jeśli RS ma wartość łańcucha zerowego,
                   to rekordy są oddzielane pustymi liniami.  Gdy RS jest ustawiony na łańcuch zerowy,  to  znak
                   nowej  linii  zawsze  działa  jak  separator  pola,  oprócz  działania jakiejkolwiek wartości
                   zmiennej FS.
       RT          Zakończenie rekordu.  Gawk ustawia  RT  na  tekst  wejściowy,  który  pasował  do  znaku  lub
                   wyrażenia regularnego określonego przez RS.
       RSTART      Indeks pierwszego znaku, dopasowanego funkcją match(); 0 w przypadku braku dopasowania.
       RLENGTH     Długość łańcucha dopasowanego funkcją match(); -1 w przypadku braku dopasowania.
       SUBSEP      Znak, używany do separacji wielokrotnych indeksów w elementach tablicowych, domyślnie jest to
                   "\034".
       TEXTDOMAIN  Dziedzina tekstowa programu AWK.  Stosowane od odszukania zlokalizowanych tłumaczeń łańcuchów
                   znakowych programu.
   Tablice
       Tablice  są  indeksowane  wyrażeniem,  ujętym  w  nawiasy kwadratowe ([ i ]).  Jeśli wyrażenie jest listą
       wyrażeń (wyraż, wyraż ...)  to indeks tablicy jest sklejany z wartości (łańcuchowych) każdego  wyrażenia,
       oddzielonych  wartością  zmiennej  SUBSEP.  [Uwaga: jest tak dlatego, że AWK używa tablic asocjacyjnych -
       tak jakby słownikowych - nie ma  tu  normalnych  liczbowych  indeksów  -  indeksem  może  być  cokolwiek,
       najczęściej  łańcuch.  Symulowanie  tablic  wielowymiarowych  polega  właśnie na sklejaniu poszczególnych
       indeksów w unikalny łańcuch -- przyp.  tłum.]  Właściwość ta jest używana do  symulacji  wielowymiarowych
       tablic. Na przykład:
              i = "A" ; j = "B" ; k = "C"
              x[i, j, k] = "hello, world\n"
       przypisuje  łańcuch  "hello,  world\n"  elementowi tablicy x, o indeksie będącym łańcuchem "A\034B\034C".
       Wszystkie tablice w AWK są asocjacyjne, tj. indeksowane wartościami łańcuchowymi.
       Do sprawdzenia czy dana tablica posiada oczekiwany indeks [łańcuchowy], można użyć operatora in, który ma
       zastosowanie przede wszystkim w instrukcjach if lub while.
              if (val in array)
                   print array[val]
       Jeśli tablica posiada wielokrotne indeksy, można użyć konstrukcji (i, j) in array.
       Konstrukcja in może być również użyta w pętli  for  do  iterowania  poprzez  wszystkie  elementy  tablicy
       [ponieważ  jest  ona  asocjacyjna, nie można jej iterować przez przelecenie indeksu od zera do najwyższej
       wartości - indeks może być tu przecież dowolnym łańcuchem - przyp.  tłum.]
       Element można skasować z tablicy przy użyciu polecenia delete.  Poleceniem delete można się też  posłużyć
       do skasowania całej zawartości tablicy, przez podanie jej nazwy bez indeksu.
   Typy zmiennych i konwersje
       Zmienne  oraz  pola  mogą  być  liczbami  (zmiennoprzecinkowymi),  łańcuchami  lub jednym i drugim naraz.
       Interpretacja wartości zmiennej zależy od kontekstu.  Jeśli jest  użyta  w  wyrażeniu  numerycznym,  jest
       interpretowana jako liczba; jeśli jest użyta w wyrażeniu łańcuchowym, to jest traktowana jak łańcuch.
       Aby wymusić traktowanie zmiennej jako liczby, dodaj do niej 0; aby wymusić traktowanie jej jako łańcucha,
       doklej do niej łańcuch zerowy.
       Podczas konwersji łańcucha na liczbę, obróbka jest dokonywana przy użyciu funkcji strtod(3).  Liczba jest
       przekształcana  na łańcuch przy użyciu wartości CONVFMT jako parametru formatującego dla sprintf(3), oraz
       wartości numerycznej jako argumentu. Jednak, nawet mimo że wszystkie liczby w AWK są  zmiennoprzecinkowe,
       wartości całkowite są zawsze konwertowane jak całkowite (integer). Tak więc, przy
              CONVFMT = "%2.2f"
              a = 12
              b = a ""
       zmienna b uzyskuje wartość łańcuchową "12", a nie "12.00".
       Gawk  dokonuje  porównań  w  następujący  sposób:  Jeśli  dwie  wartości są numeryczne, to są porównywane
       numerycznie. Jeśli  jedna  z  wartości  jest  numeryczna,  a  druga  łańcuchowa,  która  jest  “łańcuchem
       numerycznym”,  to  porównania są również dokonywane numerycznie.  W przeciwnym wypadku wartość numeryczna
       jest konwertowana do łańcucha i dokonywane jest porównanie  łańcuchowe.   Dwa  łańcuchy  są,  oczywiście,
       porównywane  jako  łańcuchy.   Zwróć  uwagę,  że  standard  POSIX stosuje pojęcie “łańcucha numerycznego”
       wszędzie, nawet do stałych łańcuchowych.  Jednak jest to oczywiście nieprawidłowe i gawk tego  nie  robi.
       (Na szczęście, poprawiono to w następnej wersji standardu.)
       Zauważ,  że  stałe  znakowe, takie jak "57" nie są łańcuchami numerycznymi - są one stałymi łańcuchowymi.
       Pojęcie “łańcuchów numerycznych” odnosi się wyłącznie do pól, wejścia getinput, FILENAME, elementów ARGV,
       ENVIRON i elementów tablicy utworzonej funkcją  split()  będących  łańcuchami  numerycznymi.   Podstawową
       koncepcją  jest to, że wyglądające na numeryczne dane z wejścia użytkownika, i tylko one, są traktowane w
       opisany sposób.
       Niezainicjalizowane zmienne mają wartość numeryczną zero i łańcuchową "" (zero lub pusty łańcuch).
   Stałe ósemkowe i szesnastkowe
       Poczynając od wersji 3.1 gawk , w kodzie źródłowym programów AWK można korzystać ze stałych ósemkowych  i
       szesnastkowych  w  stylu  języka  C.   Na  przykład,  ósemkowa  wartość  011  jest równa dziesiętnej 9, a
       szesnastkowa 0x11 jest równa dziesiętnej 17.
   Stałe łańcuchowe
       Stałe łańcuchowe w AWK są sekwencjami znaków ujętymi w cudzysłowy (").  Wewnątrz  łańcuchów  rozpoznawane
       są pewne sekwencje specjalne, jak w C.  Są to:
       \\   dosłowny odwrotny ukośnik (backslash)
       \a   znak dzwonka, “alert”; zazwyczaj znak ASCII BEL
       \b   backspace
       \f   wysuw strony (form-feed)
       \n   znak nowej linii (newline).
       \r   powrót karetki (carriage return).
       \t   tabulacja pozioma (horizontal tab).
       \v   tabulacja pionowa (vertical tab).
       \xcyfry hex
            Znak  reprezentowany  przez  łańcuch  cyfr  szesnastkowych  występujących  po \x.  Tak jak w ANSI C,
            wszystkie kolejne cyfry szesnastkowe uważane są za część sekwencji specjalnej.   (Ta  cecha  powinna
            nam coś mówić o projektowaniu języków przez komitety.)  Np., "\x1B" jest znakiem ASCII ESC (escape).
       \ddd Znak  reprezentowany przez 1-, 2- lub 3-cyfrową sekwencję cyfr ósemkowych.  Np., "\033" jest znakiem
            ASCII ESC (escape).
       \c   Dosłowny znak c.
       Sekwencji specjalnych można  też  używać  wewnątrz  stałych  wyrażeń  regularnych  (np.,  /[ \t\f\n\r\v]/
       dopasowuje białe znaki).
       W  trybie  zgodności,  znaki  reprezentowane  przez  ósemkowe  lub  szesnastkowe  sekwencje  specjalne są
       traktowane  dosłownie,  jeśli  użyto  ich  w  stałych  wyrażeniach  regularnych.   Zatem,  /a\52b/   jest
       równoważnikiem /a\*b/.

WZORCE I AKCJE

       AWK  jest językiem zorientowanym liniowo. Najpierw przychodzi wzorzec, a potem akcja. Instrukcje akcji są
       zawarte w nawiasach { i }.  Pominąć można zarówno wzorzec, jak i akcję, lecz  oczywiście  nie  obydwa  te
       pola  naraz.  Jeśli pominięto wzorzec, to akcja jest wykonywana dla każdego z rekordów wejścia. Brakująca
       akcja jest z kolei równoważna akcji
              { print }
       która wypisuje cały rekord.
       Komentarze rozpoczynają się znakiem “#” i trwają aż do końca  linii.   Do  oddzielania  instrukcji  można
       używać  pustych  linii.  Zwykle  instrukcja  kończy  się  wraz  z nową linią, jednak nie jest to regułą w
       przypadku linii kończących się na “,”, “{”, “?”, “:”, “&&” lub “||”.  Dla liniach kończących  się  na  do
       lub  else  również  wystąpi  automatyczna  kontynuacja instrukcji w następnej linii.  W innych wypadkach,
       linia może być kontynuowana przez zakończenie jej znakiem “\”; w takim  wypadku  znak  nowej  linii  jest
       ignorowany.
       Wiele  instrukcji  można  też  zgrupować w jednej linii, oddzielając je znakiem “;”. Tyczy się to zarówno
       instrukcji w części akcji z pary wzorzec-akcja (zwykły przypadek), jak i do  samych  instrukcji  wzorzec-
       akcja.
   Wzorce
       Wzorce w AWK mogą być jedną z następujących rzeczy:
              BEGIN
              END
              /wyrażenie regularne/
              wyrażenie relacyjne
              wzorzec && wzorzec
              wzorzec || wzorzec
              wzorzec ? wzorzec : wzorzec
              (wzorzec)
              ! wzorzec
              wzorzec1, wzorzec2
       BEGIN i END są dwoma specjalnymi rodzajami wzorców, które nie są porównywane z danymi wejściowymi. Części
       akcji  wszelkich  wzorców  BEGIN są łączone, tak jakby wszystkie one zostały napisane w pojedynczym bloku
       BEGIN.  Są one wykonywane przed rozpoczęciem odczytywania danych wejściowych.  Podobnie,  wszelkie  bloki
       END  są  również  łączone  i wykonywane po wyczerpaniu danych wejściowych.  (lub po dojściu do instrukcji
       exit.)  Wzorce BEGIN i END nie mogą być łączone z innymi  wzorcami  w  wyrażeniach  wzorcowych.   Wzorcom
       BEGIN i END nie może brakować części definiującej akcję.
       Dla  wzorców  /wyrażeń regularnych/ powiązana instrukcja wykonywana jest dla każdego rekordu wejściowego,
       który odpowiada zadanemu wyrażeniu regularnemu. Wyrażenia regularne są  tymi  samymi  wyrażeniami,  które
       można spotkać w egrep(1), i są podsumowane niżej.
       wyrażenie  relacyjne  może  używać  dowolnego  operatora ze zdefiniowanych w sekcji o akcjach operatorów.
       Ogólnie, testują one, czy określone pola odpowiadają określonym wyrażeniom regularnym.
       Operatory &&, ||, i !  są logicznymi AND, OR i NOT, podobnie jak w języku C. Są one  obliczane  w  sposób
       skrócony,  podobnie  jak  w  C,  i  służą  głównie  do łączenia bardziej podstawowych wyrażeń wzorcowych.
       Podobnie jak w większości języków, dla wymuszenia kolejności porównywania można użyć nawiasów.
       Operator ?: działa podobnie jak ten sam operator w C.  Jeśli  pierwszy  wzorzec  jest  prawdziwy,  to  do
       testowania  używany  jest  następny  wzorzec; w przeciwnym wypadku używany jest trzeci wzorzec. Obliczany
       jest tylko albo drugi albo trzeci wzorzec.
       Forma wzorzec1, wzorzec2 wyrażenia jest nazywana  wzorcem  zakresu.   Dopasowuje  ona  wszystkie  rekordy
       wejście,  poczynając  od  rekordu,  który  odpowiada  wzorcowi1,  aż  do  rekordu pasującego do wzorzec2,
       włącznie. Nie łączy się to z innymi rodzajami wyrażeń wzorcowych.
   Wyrażenia regularne
       Wyrażenia regularne  są  rozszerzoną  formą  tego,  co  można  znaleźć  w  egrep.   Składają  się  one  z
       następujących znaków:
       c          dopasowuje nie-specjalny znak c.
       \c         dopasowuje dosłowny znak c.
       .          dopasowuje dowolny znak włącznie ze znakiem nowej linii.
       ^          dopasowuje początek łańcucha.
       $          dopasowuje koniec łańcucha.
       [abc...]   lista znaków, dopasowuje dowolny ze znaków abc....
       [^abc...]  zanegowana lista znaków, dopasowuje wszystkie znaki poza abc....
       r1|r2      alternatywa: dopasowuje albo r1 albo r2.
       r1r2       konkatenacja: dopasowuje r1, a następnie r2.
       r+         dopasowuje jeden lub więcej r-ów.
       r*         dopasowuje zero lub więcej r-ów.
       r?         dopasowuje zero lub jeden r.
       (r)        grupowanie: dopasowuje r.
       r{n}
       r{n,}
       r{n,m}     Jedna lub dwie liczby w nawiasach klamrowych opisują wyrażenie powtarzane.  Jeżeli w nawiasach
                  jest jedna liczba, to poprzedzające wyrażenie regularne r powtarzane jest n razy. Jeżeli użyto
                  dwu  rozdzielonych  przecinkiem liczb, to r powtarzane jest od n do m razy. Jeżeli w nawiasach
                  jest jedna liczba, z następującym po niej przecinkiem to r powtarzane jest co najmniej n razy.
                  Wyrażenia powtarzane dostępne są tylko wtedy, gdy w wierszu poleceń użyto albo  opcji  --posix
                  albo --re-interval.

       \y         dopasowuje pusty łańcuch na początku bądź na końcu słowa.

       \B         dopasowuje pusty łańcuch wewnątrz słowa.

       \<         dopasowuje pusty łańcuch na początku słowa.

       \>         dopasowuje pusty łańcuch na końcu słowa.

       \w         dopasowuje dowolny znak wchodzący w skład słów (literę, cyfrę lub podkreślenie). [Nie obejmuje
                  to,   niestety   polskich  znaków  diakrytycznych.   Sekwencje  dotyczące  dopasowywania  słów
                  oczywiście również nie uwzględniają specyficznych polskich znaków].

       \W         dopasowuje dowolny znak nie wchodzący w skład słów.

       \`         dopasowuje pusty łańcuch na początku bufora (łańcucha).

       \'         dopasowuje pusty łańcuch na końcu bufora.

       Sekwencje specjalne (escape sequences), które są prawidłowe  w  stałych  łańcuchowych  (patrz  niżej)  są
       również poprawne w wyrażeniach regularnych.

       Klasy  znaków  są  nową  własnością  wprowadzoną w standardzie POSIX. Klasa znaków jest specjalną notacją
       służącą do opisu listy znaków posiadających szczególną cechę. Dla danej klasy rzeczywiście występujące  w
       niej  znaki  mogą  być różne w zależności od kraju i/lub używanego zestawu znaków. Na przykład, pojęcie o
       tym, co jest znakiem alfabetu jest odmienne w USA niż we Francji.

       Klasa znaków dozwolona jest wyłącznie w wyrażeniu regularnym wewnątrz nawiasów klamrowych  listy  znaków.
       Klasy  znaków  składają  się  z [:, słowa kluczowego opisującego klasą, i kończącego :].  POSIX definiuje
       następujące klasy znaków:

       [:alnum:]  Znaki alfanumeryczne.

       [:alpha:]  Znaki alfabetu.

       [:blank:]  Znaki spacji lub tabulatorów.

       [:cntrl:]  Znaki sterujące.

       [:digit:]  Znaki numeryczne (cyfry).

       [:graph:]  Znaki, które  są  zarówno  widoczne  (przy  wyświetlaniu)  jak  i  drukowalne.   (Spacja  jest
                  drukowalna, ale nie jest widoczna, podczas gdy a jest i takie, i takie.)

       [:lower:]  Znaki małych liter alfabetu.

       [:print:]  Znaki drukowalne (znaki, które nie są znakami sterującymi.)

       [:punct:]  Znaki interpunkcyjne (nie będące literami, cyframi, znakami sterującymi ani znakami spacji).

       [:space:]  Znaki spacji (takie jak zwykła spacja, tabulator, wysuw strony, by wymienić tylko kilka).

       [:upper:]  Znaki dużych liter alfabetu.

       [:xdigit:] Znaki będące cyframi szesnastkowymi.

       Na  przykład,  przed standardem POSIX, by dopasować znaki alfanumeryczne musiałbyś napisać /[A-Za-z0-9]/.
       Jeśli twój zestaw znaków zawiera inne znaki alfabetyczne, powyższe ich nie dopasuje,  a  jeśli  kolejność
       znaków  w  zestawie  jest  inna  niż  w  ASCII,  to  wyrażenie  to  może  nawet  nie  dopasowywać  znaków
       alfanumerycznych ASCII.  Za pomocą POSIX-owych klas znaków, możesz napisać /[[:alnum:]]/, i dopasowuje to
       wszystkie alfabetyczne i numeryczne znaki z twojego zestawu znaków.

       W listach znaków mogą pojawić się dodatkowe sekwencje specjalne. Dotyczy to zestawów  znaków  różnych  od
       ASCII,  które  mogą  posiadać  pojedyncze  symbole  (zwane  elementami porównywania - collating elements)
       reprezentowane przez więcej niż jeden znak, jak i kilka znaków równoważnych  w  operacjach  porównywania,
       czy sortowania. (np. we francuskim, zwykłe “e” i akcentowane (grave) e` są równoważne.)

       Symbole porównywania (Collating Symbols)
              Symbolem  porównywania  jest  wieloznakowy  element  porównywania  zawarty  pomiędzy [.  a .].  Na
              przykład,  jeśli  ch  jest  elementem  porównywania,  to  [[.ch.]]   jest  wyrażeniem   regularnym
              dopasowującym  ten element porównywania, podczas gdy [ch] jest wyrażeniem regularnym dopasowującym
              c albo h.

       Klasy równoważności (Equivalence Classes)
              Klasa równoważności jest specyficzną dla ustawień lokalnych nazwą  dla  listy  równoważnych  sobie
              znaków  . Nazwa zawarta jest pomiędzy [= a =].  Na przykład, do reprezentacji wszystkich “e,” “`,”
              and “`.”  możne zostać użyta nazwa  e.   W  tym  przypadku,  [[=e=]]  jest  wyrażeniem  regularnym
              dopasowującym dowolne z e, ,  lub e`.  e`.

       Cechy  te  są  bardzo  wartościowe  w  ustawieniach lokalnych innych niż dla języka angielskiego. Funkcje
       biblioteczne, których gawk używa do dopasowywania wyrażeń regularnych rozpoznają obecnie wyłącznie POSIX-
       owych klas znaków; nie rozpoznają one symboli porównywania ani klas równoważności.

       Operatory \y, \B, \<, \>, \w, \W, \` oraz \' są specyficzne dla gawk; są one rozszerzeniami  opartymi  na
       możliwościach bibliotek wyrażeń regularnych GNU.

       Różne opcje wiersza poleceń kontrolują sposób, w jaki gawk interpretuje znaki w wyrażeniach regularnych.

       Brak opcji
              W  przypadku domyślnym gawk udostępnia wszystkie możliwości wyrażeń regularnych POSIX oraz powyżej
              opisane operatory wyrażeń regularnych GNU. Nie są jednak obsługiwane wyrażenia powtarzane.

       --posix
              Obsługiwane są tylko POSIX-owe wyrażenia regularne,  operatory  GNU  nie  mają  swego  specjalnego
              znaczenia.  (tj., \w dopasowuje literał w).  Dozwolone są wyrażenia powtarzane.

       --traditional
              Dopasowywane  są  wyrażenia  regularne  tradycyjnego uniksowego awk.  Operatory GNU nie mają swego
              specjalnego znaczenia, nie są  dostępne  ani  wyrażenia  powtarzane  ani  POSIX-owe  klasy  znaków
              ([[:alnum:]] i tak dalej).  Znaki opisywane przez ósemkowe lub szesnastkowe sekwencje specjalne są
              traktowane dosłownie, nawet jeśli reprezentują one metaznaki wyrażeń regularnych.

       --re-interval
              Pozwala na wyrażenia powtarzane, nawet przy użyciu --traditional.

   Akcje
       Instrukcje  akcji  są zawarte w nawiasach { i }.  Instrukcje akcji składają się ze zwyczajnych instrukcji
       przypisania, warunków i instrukcji pętli, które można znaleźć w większości innych języków  programowania.
       Operatory,  instrukcje  sterującymi,  a także instrukcje wejścia/wyjścia są opracowane na podstawie tych,
       spotykanych w języku C.

   Operatory
       Operatory w AWK, w kolejności malejącego priorytetu, to

       (...)       Grupowanie

       $           Odniesienie się do pola.

       ++ --       Inkrementuj i dekrementuj. Zarówno przedrostkowe i przyrostkowe.

       ^           Potęgowanie (można użyć również **, oraz **= dla operatora przypisania).

       + - !       Jednoargumentowy plus, minus i logiczna negacja.

       * / %       Mnożenie, dzielenie i modulo (reszta dzielenia).

       + -         Dodawanie i odejmowanie.

       odstęp      Konkatenacja (złączenie) łańcuchów.

       < >
       <= >=
       != ==       Regularne operatory relacyjne.

       ~ !~        Dopasowanie  wyrażenia  regularnego,  dopasowanie  zanegowane.   UWAGA:  Nie  używaj  stałego
                   wyrażenia  regularnego (/foo/) po lewej stronie ~ lub !~.  Używaj go tylko po prawej stronie.
                   Wyrażenie /foo/ ~ exp ma takie samo znaczenie  jak  (($0  ~  /foo/)  ~  exp).   Nie  jest  to
                   zazwyczaj rzecz, której oczekujesz.

       in          Przynależność do tablicy.

       &&          Koniunkcja logiczna AND.

       ||          Alternatywa logiczna OR.

       ?:          Wyrażenie warunkowe z C. Ma ono postać wyraż1 ? wyraż2 : wyraż3. Jeśli wyraż1 jest prawdziwe,
                   to  wartością  wyrażenia  jest  wyraż2, w przeciwnym wypadku jest nią wyraż3.  Obliczane jest
                   wyłącznie jedno z wyraż2 i wyraż3.

       = += -=
       *= /= %= ^= Przypisanie. Obsługiwane jest  zarówno  przypisanie  absolutne  (zmienna  =  wartość)  jak  i
                   przypisanie operatorowe (inne formy).

   Instrukcje sterujące
       Instrukcje sterujące są następujące:

              if (warunek) instrukcja [ else instrukcja ]
              while (warunek) instrukcja
              do instrukcja while (warunek)
              for (wyraż1; wyraż2; wyraż3) instrukcja
              for (var in tablica) instrukcja
              break
              continue
              delete tablica[indeks]
              delete tablica
              exit [ wyrażenie ]
              { instrukcje }

   Instrukcje I/O
       Instrukcje I/O są następujące:

       close(plik [, jak])   Zamyka  plik,  potok lub proces współbieżny (co-process).  Opcjonalnego jak powinno
                             się używać wyłącznie do zamykania jednego końca dwukierunkowego potoku  do  procesu
                             współbieżnego. Musi to być wartość łańcuchowa, albo "to" albo "from".

       getline               Ustawia $0 z następnego rekordu wejściowego; ustawia NF, NR, FNR.

       getline <plik         Ustawia $0 z następnego rekordu pliku; ustawia NF.

       getline var           Ustawia var z następnego rekordu wejściowego; ustawia NF, FNR.

       getline var <plik     Ustawia var z następnego rekordu pliku.

       polecenie | getline [var]
                             Uruchamia  przesyłanie  potokiem  wyjścia  polecenia  albo  do $0, albo do var, jak
                             wyżej.

       polecenie |& getline [var]
                             Uruchamia polecenia jako proces współbieżny, wysyłając potokiem jego  wyjście  albo
                             do $0 albo do var, jak wyżej.  Procesy współbieżne są rozszerzeniem gawk.

       next                  Kończy  przetwarzanie  bieżącego  rekordu  wejściowego.  Następnie odczytywany jest
                             kolejny rekord wejściowy  i  przetwarzanie  rozpoczyna  się  od  pierwszego  wzorca
                             programu AWK. Jeśli osiągnięto koniec danych wejściowych, wykonywany jest blok END.

       nextfile              Kończy   przetwarzanie  bieżącego  pliku  wejściowego.  Następny  rekord  wejściowy
                             zostanie odczytany  z  kolejnego  pliku  wejściowego.   Aktualizowane  są  wartości
                             FILENAME  i  ARGIND,  zaś FNR jest ustawiane na 1 i przetwarzanie rozpoczyna się od
                             pierwszego  wzorca  programu  AWK.  Jeśli   osiągnięty   zostanie   koniec   danych
                             wejściowych, wykonywany jest blok END.

       print                 Wypisuje bieżący rekord. Rekord wyjściowy zakończony jest wartością zmiennej ORS.

       print lista-wyrażeń   Wypisuje  wyrażenia.  Każde  wyrażenie  jest  oddzielone  wartością  zmiennej  OFS.
                             Wyjściowy rekord jest kończony wartością zmiennej ORS.

       print lista-wyrażeń >plik
                             Wypisuje wyrażenia do pliku.  Każde wyrażenie jest rozdzielone  wartością  zmiennej
                             OFS.  Rekord wyjściowy jest zakończony wartością zmiennej ORS.

       printf fmt, lista-wyrażeń
                             Formatuje i wypisuje.

       printf fmt, lista-wyrażeń >plik
                             Formatuje i wypisuje do pliku.

       system(cmd-line)      Wywołuje polecenie systemowe cmd-line, i zwraca jego status wyjścia.  (funkcja może
                             nie być dostępna na systemach nie POSIX-owych.)

       fflush([plik])        Opróżnia  bufory  związane  z  otwartym plikiem wynikowym lub potokiem plik.  Jeśli
                             pominięto plik, to opróżniane jest standardowe wyjście.  Jeżeli plik jest łańcuchem
                             pustym, to opróżniane są bufory wszystkich otwartych plików i potoków.

       Dozwolone są też dodatkowe przekierowania wejścia i wyjścia dla print i printf.

       print ... >> plik
              dokleja wyjście do pliku.  a przekierowanie

       print ... | polecenie
              zapisuje do potoku.

       print ... |& polecenie
              wysyła dane do procesu współbieżnego.

       Polecenie getline zwraca zero na końcu pliku, a -1  przy  błędzie.   W  przypadku  błędu,  ERRNO  zawiera
       łańcuch opisujący problem.

       UWAGA:  używając  potoku  lub  procesu  współbieżnego  do getline albo z print czy printf wewnątrz pętli,
       musisz użyć close() do utworzenia nowych instancji tego polecenia.  AWK nie zamyka automatycznie  potoków
       ani procesów współbieżnych gdy zwrócą one EOF.

   Instrukcja printf
       Wersje  AWK  instrukcji  printf  oraz  funkcji  sprintf()  (patrz  niżej)  przyjmują  następujące formaty
       konwersji:

       %c      Znak ASCII.  Jeśli argument użyty z %c był numeryczny,  to  zostanie  potraktowany  jak  znak  do
               wypisania.   W  przeciwnym  wypadku,  argument będzie zrozumiany jako łańcuch i zostanie wypisany
               tylko pierwszy znak tego łańcucha.

       %d, %i  liczba dziesiętna (część całkowita).

       %e ,  %E
               Liczba zmiennoprzecinkowa w postaci [-]d.ddddddE[+-]dd.  Format %E używa po prostu E zamiast e.

       %f      Liczba zmiennoprzecinkowa w postaci [-]ddd.dddddd.

       %g ,  %G
               Używa konwersji e lub f w zależności od tego, która jest krótsza i  pomijając  nieznaczące  zera.
               Format %G używa E zamiast e.

       %o      Liczba ósemkowa bez znaku (także całkowita).

       %u      Liczba dziesiętna bez znaku (znów, całkowita).

       %s      Ciąg znaków (łańcuch).

       %x ,  %X
               Liczba szesnastkowa bez znaku (całkowita). Format %X używa liter ABCDEF zamiast abcdef.

       %%      Pojedynczy znak %; żaden argument nie jest konwertowany.

       Między % a literą sterującą mogą znaleźć się opcjonalne parametry dodatkowe:

       n$     Oznacza  użycie n-tego argumentu w tym miejscu formatowania.  Nosi nazwę specyfikatora pozycyjnego
              i jest przeznaczone głównie do  użytku  w  przetłumaczonych  wersjach  łańcuchów  formatu,  nie  w
              oryginalnym tekście programu AWK.  Jest to rozszerzenie gawk.

       -      Wyrażenie w swoim polu powinno być wyrównane do lewej.

       spacja W przypadku konwersji numerycznych, poprzedź wartości dodatnie odstępem, zaś ujemne znakiem minus.

       +      Znak  plus,  użyty  przed  modyfikatorem szerokości (patrz niżej), nakazuje zawsze umieszczać znak
              liczby przy konwersjach numerycznych, nawet jeżeli formatowane dane  są  dodatnie.  Modyfikator  +
              powoduje unieważnienie modyfikatora spacji.

       #      Używa  “alternatywnej postaci” pewnych liter sterujących.  Dla %o, dodaje początkowe zero.  Dla %x
              oraz %X dodaje początkowe 0x lub 0X przy niezerowych wynikach.  Dla %e, %E oraz  %f  wynik  zawsze
              zawiera kropkę dziesiętną.  Dla %g i %G z wyniku nie są usuwane końcowe zera.

       0      Początkowe  0  (zero)  działa  jako  flaga,  wskazująca,  że wynik powinien być uzupełniony zerami
              zamiast spacji. Odnosi się to nawet do formatów nie-numerycznych.  Flaga ta  działa  tylko  wtedy,
              gdy pole jest szersze niż wartość do wypisania.

       width (szerokość)
              Pole  powinno być wypełnione do tej szerokości. Zwykle pole uzupełniane jest spacjami. Jeśli użyto
              flagi 0, to wypełnienie zostanie dokonane przy użyciu zer.

       .prec (dokładność)
              Liczba określająca dokładność, jaka ma zostać użyta przy wypisywaniu.  Dla formatów %e, %E  i  %f,
              jest  to  liczba cyfr, jakie zostaną wypisane po kropce dziesiętnej.  Dla formatów %g i %G określa
              maksymalną liczbą cyfr znaczących. Dla formatów %d, %o, %i,  %u,  %x  oraz  %X  określa  minimalną
              liczbę  cyfr  do  wypisania.  Dla  %s jest to maksymalna liczba znaków łańcucha, jakie mają zostać
              wypisane.

       Dynamiczne właściwości width i prec z printf() używanego w języku C są również wspierane. Znak gwiazdki *
       w miejscu specyfikacji zarówno width  jak  i  prec  powoduje,  że  ich  wartości  są  pobierane  z  listy
       argumentów,  przekazywanej  printf  lub  sprintf().   Chcąc  użyć  specyfikatora pozycyjnego z dynamiczną
       szerokością lub dokładnością należy podać n$ po * w łańcuchu formatu.  Na przykład, "%3$*2$.*1$s".

   Specjalne nazwy plików
       Podczas przekierowań I/O przy użyciu print czy też printf do pliku, albo przy  użyciu  getline  z  pliku,
       gawk rozpoznaje wewnętrznie pewne specjalne nazwy plików. Te nazwy plików umożliwiają dostęp do otwartych
       deskryptorów  plików,  dziedziczonych  po  procesie rodzicielskim gawk'a (zazwyczaj powłoce).  Inne pliki
       specjalne zapewniają dostęp do informacji o uruchomionym procesie gawk.  Z tych specjalnych  nazw  plików
       można również korzystać w wierszu poleceń do określania plików danych.  Te nazwy to:

       /dev/stdin  Standardowe wejście.

       /dev/stdout Standardowe wyjście.

       /dev/stderr Standardowe wyjście diagnostyczne.

       /dev/fd/n   Plik związany z otwartym deskryptorem pliku n.

       Są one szczególnie przydatne do komunikatów o błędach. Na przykład:

              print "Spieprzyłeś to!" > "/dev/stderr"

       podczas gdy w przeciwnym wypadku musiałbyś użyć

              print "Spieprzyłeś to!" | "cat 1>&2"

       Poniższych  specjalnych  nazw  plików  można  używać  z  operatorem procesu współbieżnego |& do tworzenia
       witrualnych połączeń sieciowych TCP/IP.

       /inet/tcp/lport/rhost/rport  Plik dla połączenia TCP/IP na lokalnym porcie lport do zdalnej maszyny rhost
                                    na zdalnym porcie rport.  Użyj portu 0, jeśli chcesz, by to  system  znalazł
                                    port.

       /inet/udp/lport/rhost/rport  Podobne, lecz używa UDP/IP zamiast TCP/IP.

       /inet/raw/lport/rhost/rport  Zarezerwowane do przyszłego użytku.

       Inne  specjalne  nazwy  plików  zapewniające  informacje o działającym procesie gawk.  Te nazwy plików 
       obecnie przestarzałe.  Do uzyskania informacji, jakie podają, należy  skorzystać  z  tablicy  PROCINFO  .
       Nazwy tych plików to:

       Odczytanie tego pliku zwraca PID bieżącego procesu. Liczba jest w postaci
                   dziesiętnej i zakończona jest nową linią.

       /dev/ppid   Odczytanie  tego  pliku  zwróci  PID procesu rodzicielskiego. Podobnie jak wyżej, liczba jest
                   dziesiętna i zakończona nową linią.

       /dev/pgrpid Odczytanie tego pliku zwróci identyfikator  grupy  procesów  bieżącego  procesu,  zapisany  w
                   postaci dziesiętnej i zakończony nową linią.

       /dev/user   Odczytanie  tego  pliku  zwróci  pojedynczy rekord, zakończony nową linią. Pola są oddzielone
                   spacjami.  $1 jest wartością wywołania systemowego getuid(2),  $2  jest  wartością  wywołania
                   systemowego  geteuid(2),  $3  jest  wartością  wywołania  systemowego  getgid(2),  a  $4 jest
                   wartością wywołania systemowego getegid(2).  Jeśli są jeszcze jakieś dodatkowe pola, to są to
                   identyfikatory grup, zwrócone przez  getgroups(2).   W  niektórych  systemach  może  nie  być
                   obsługiwana przynależność do wielu grup.

   Funkcje numeryczne
       AWK ma następujące wbudowane funkcje arytmetyczne:

       atan2(y, x)   zwraca arcus tangens y/x w radianach.

       cos(wyraż)    zwraca cosinus z wyraż w radianach.

       exp(wyraż)    funkcja wykładnicza.

       int(wyraż)    skraca do liczby całkowitej.

       log(wyraż)    funkcja logarytmu naturalnego.

       rand()        zwraca liczbę losową z przedziału 0 i 1.

       sin(wyraż)    zwraca sinus z wyraż w radianach.

       sqrt(wyraż)   pierwiastek kwadratowy.

       srand([wyraż])
                     Używa wyraż jako nowego nasionka dla generatora liczb losowych. Bez podanego wyraż, używany
                     jest czas dnia. Wartość zwracana to poprzednie nasionko generatora liczb losowych.

   Funkcje łańcuchowe
       AWK ma następujące wbudowane funkcje łańcuchowe:

       asort(s [, d])          Zwraca  liczbę  elementów  w  źródłowej  tablicy s.  Zawartość s jest sortowana z
                               zastosowaniem  zwykłych  reguł  gawk  do  porównywania  wartości,   zaś   indeksy
                               posortowanych wartości s azstępowane są kolejnymi liczbami całkowitymi, począwszy
                               od  1.   Jeśli podano opcjonalną tablicę docelową d, to najpierw s jest powielana
                               do d, a następnie sortowana jest d,  a  indeksy  tablicy  źródłowej  s  pozostają
                               niezmienione.

       gensub(r, s, h [, t])   w  łańcuchu docelowym t wyszukuje podłańcuchy odpowiadające wyrażeniu regularnemu
                               r.  Jeżeli h jest łańcuchem zaczynającym się od g lub G, to  zastępuje  wszystkie
                               znalezione   dopasowania  r  przez  s.   W  przeciwnym  wypadku,  h  jest  liczbą
                               wskazującą, które z kolejnych dopasowań  r  ma  zostać  zastąpione.   Jeżeli  nie
                               podano  t,  to  zamiast  niego używane jest $0.  Wewnątrz tekstu zastępującego s,
                               można posłużyć się sekwencją \n, gdzie n jest cyfrą od  1  do  9,  wskazującą  na
                               tekst  dopasowany  przez n-te podwyrażenie w nawiasach. Sekwencja \0 oznacza cały
                               dopasowany tekst, tak samo jak znak &.  W przeciwieństwie do sub() i gsub(), jako
                               wynik funkcji zwracany jest zmieniony łańcuch,  zaś  pierwotny  łańcuch  docelowy
                               pozostaje nie zmieniony.

       gsub(r, s, t)           każdy podłańcuch, odpowiadający wyrażeniu regularnemu r w łańcuchu t, wymienia na
                               łańcuch  s,  i  zwraca  liczbę  podmian.  Jeśli nie podano t, używa $0.  Znak & w
                               tekście zastępującym zostanie zastąpiony faktycznie dopasowanym tekstem.  Użyj \&
                               by otrzymać literał &.  (Musi to być wpisane jako  "\\&".   Pełniejsze  omówienie
                               reguł  &  oraz  odwrotnych  ukośników  w  tekście zastępującym dla funkcji sub(),
                               gsub() i gensub() znajdziesz w pozycji GAWK: Efektywne programowanie w AWK.)

       index(s, t)             zwraca indeks łańcucha t w łańcuchu s, lub zero, jeśli t nie zostało znalezione.

       length(s)               zwraca długość łańcucha s lub długość $0, jeśli nie podano s.

       match(s, r [, a])       zwraca pozycję w s, gdzie pojawia się wyrażenie regularne r.  Jeśli nie podano r,
                               zwracane jest zero. Jeśli jest jednak obecne, to dodatkowo ustawiane  są  zmienne
                               RSTART  i  RLENGTH.   Zauważ,  że  kolejność  argumentów  jest  taka sama jak dla
                               operatora ~: str ~ re.   Jeśli  podano  tablicę  a,  to  jest  ona  czyszczona  a
                               następnie  elementy  od  1  do  n  wypełniane  są  fragmentami  s  pasującymi  do
                               odpowiednich ujętych w nawiasy podwyrażeń z r.  Zerowy element a zawiera fragment
                               s dopasowany przez całe wyrażenie regularne r.

       split(s, a, r)          dzieli łańcuch s na tablicę a w miejscach rozdzielonych wyrażeniem regularnym  r,
                               i  zwraca  liczbę  pól.  Jeśli  pominięto  r,  zamiast niego używane jest FS.  Na
                               początku, tablica a jest czyszczona. Podział odbywa się identycznie  jak  opisany
                               powyżej podział rekordu na pola.

       sprintf(fmt, lista-wyraż)
                               wypisuje listę-wyraż według fmt, i zwraca łańcuch wyjściowy.

       strtonum(str)           Bada   str,  i  zwraca  jego  numeryczną  wartość.   Jeśli  str  zaczyna  się  od
                               początkowego 0, to strtonum() przyjmuje, że str jest liczbą ósemkową.  Jeśli  str
                               zaczyna  się  od  początkowego  0x  lub  0X, to strtonum() przyjmuje, że str jest
                               liczbą szesnastkową.

       sub(r, s, t)            Podobne do gsub(), lecz podmieniany jest tylko pierwszy odpowiadający podłańcuch.

       substr(s, i, n)         zwraca maksymalnie n-znakowy podłańcuch łańcucha s, zaczynający się od pozycji i.
                               Jeśli pominięto parametr n, użyta zostaje reszta s.

       tolower(str)            zwraca kopię łańcucha str, w której wszystkie wielkie litery  zostały  zastąpione
                               małymi.  Nie alfabetyczne znaki pozostają bez zmian.

       toupper(str)            zwraca  kopię  łańcucha  str,  w  której wszystkie małe litery zostały zastąpione
                               wielkimi.  Nie alfabetyczne znaki pozostają bez zmian.

   Funkcje czasu
       Ponieważ jednym z podstawowych zadań programów AWK jest przetwarzanie plików z  logami,  które  zawierają
       informacje  czasowe,  gawk  udostępnia  następujące  funkcje,  umożliwiające uzyskiwanie znaczników czasu
       (timestamps) i ich formatowanie.

       mktime(danedaty)
                 Zamienia danedaty w znacznik czasu o tej postaci, co zwracana przez systime().   danedaty  jest
                 łańcuchem  postaci YYYY MM DD HH MM SS[ DST].  Zawartością łańcucha jest sześć lub siedem liczb
                 oznaczających odpowiednio: pełny rok łącznie ze stuleciem, miesiąc od 1 do 12,  dzień  miesiąca
                 od  1 do 31, godzina od 0 do 23, minuta od 0 do 59, i sekunda od 0 do 60, oraz opcjonalna flaga
                 zmiany czasu na letni.  Wartości tych liczb nie muszą leżeć w podanych zakresach. Na  przykład,
                 godzina -1 oznacza 1 godziną przed północą.  Przyjęto kalendarz gregoriański zaczynający się od
                 zera,  w  którym rok 0 występuje przed rokiem 1, a rok -1 przed rokiem 0.  Zakłąda się, że czas
                 jest podany według lokalnej strefy czasowej.  Jeśli flaga czasu letniego jest dodatnia, to czas
                 jest czasem letnim.  Jeśli jest zerowa, to  standardowym.  Jeśli  jest  ujemna  (domyślne),  to
                 mktime()  próbuje  ustalić  czy  dla zadanego czasu funkcjonuje czas letni.  Jeśli danedaty nie
                 zawierają wystarczającej liczby elementów lub wyknikowy czas jest  poza  zakresem,  to  funkcja
                 zwraca -1.

       strftime(format, timestamp)
                 formatuje  timestamp według wskazówek zawartych w zmiennej format.  timestamp powinien być taki
                 sam, jak ten, zwracany przez  systime().   Jeśli  brakuje  parametru  timestamp,  używany  jest
                 bieżący  czas  dnia.  Jeżeli  pominięto  format,  to  używany  jest  domyślny format równoważny
                 formatowi wyników z date(1).  Zobacz specyfikację funkcji strftime () w ANSI  C,  aby  zobaczyć
                 jakie  konwersje  formatów  są  na pewno dostępne.  Razem z gawk dostarczana jest wersja public
                 domain strftime(3) oraz odpowiednia strona podręcznika man; jeśli ta wersja  została  użyta  do
                 zbudowania gawk, to wszystkie konwersje opisane na tej stronie będą dostępne dla gawk.

       systime() zwraca  bieżący czas dnia w liczbach sekund od początku Epoki (czyli od północy UTC, 1 stycznia
                 1970 na systemach POSIX-owych).

   Funkcje operujące na bitach
       Począwszy od wersji 3.1 gawk, dostępne są poniższe funkcje operujące na bitach.  Działają przez konwersję
       wartości zmiennoprzecinkowych podwójnej precyzji  na  całkowite  unsigned  long,  wykonanie  operacji,  a
       następnie konwersję wyniku z powrotem na zmiennoprzecinkowy.  Te funkcje to:

       and(v1, v2)         Zwraca bitową koniunkcję AND wartości podanych przez v1 i v2.

       compl(val)          Zwraca bitowe uzupełnienie val.

       lshift(val, ile)    Zwraca wartość val, przesuniętą w lewo o ile bitów.

       or(v1, v2)          Zwraca bitową alternatywę OR wartości podanych przez v1 i v2.

       rshift(val, ile)    Zwraca wartość val, przesuniętą w prawo o ile bitów.

       xor(v1, v2)         Zwraca bitową alternatywę wykluczającą XOR wartości podanych przez v1 i v2.

   Funkcje internacjonalizacji
       Począwszy  od  wersji  3.1  gawk,  można  używać  wewnątrz programów AWK funkcji do tłumaczenia łańcuchów
       podczas wykonania programu.  Szczegóły opisano w GAWK: Efektywne programowanie w AWK.

       bindtextdomain(katalog [, domena])
              Określa katalog, w którym gawk szuka plików .mo, w  przypadku  gdy  nie  będą  lub  nie  mogą  być
              umieszczone  w  ,,standardowych''  miejscach (np., podczas testów).  Zwraca katalog, z którym jest
              ,,związana'' domena.
              Domyślną  domeną  jest  wartość  TEXTDOMAIN.   Jeśli  katalog  jest  łańcuchem  pustym  (""),   to
              bindtextdomain() zwraca bieżące wiązanie dla zadanej domeny.

       dcgettext(łańcuch [, domena [, kategoria]])
              Zwraca  tłumaczenie  łańcucha w domenie tekstowej domena dla kategorii locale kategoria.  Domyślną
              domeną jest bieżąca wartość TEXTDOMAIN.  Domyślną wartością kategorii jest "LC_MESSAGES".
              Jeśli podaje się wartość kategorii, to musi to być  łańcuch  równy  jednej  ze  znanych  kategorii
              locale  opisanych  w  GAWK:  Efektywne programowanie w AWK.  Trzeba również podać domenę tekstową.
              Użyj TEXTDOMAIN, jeśli chcesz korzystać z bieżącej domeny.

FUNKCJE UŻYTKOWNIKA

       Funkcje w AWK są definiowane następująco:

              function nazwa(lista parametrów) { instrukcje }

       Funkcje są wykonywane po wywołaniu ich z wyrażeń występujących we  wzorcach  lub  akcjach.  Do  tworzenia
       instancji  parametrów  formalnych,  zadeklarowanych  w  funkcji  używane  są  parametry faktyczne użyte w
       wywołaniu funkcji.  Tablice są przekazywane przez wskazanie, inne zmienne przez wartość.

       Ponieważ funkcje pierwotnie nie  były  częścią  języka  AWK,  obsługa  zmiennych  lokalnych  jest  trochę
       niezdarna:  Są  one  deklarowana  jako  dodatkowe  parametry  w  liście  parametrów.  Konwencja polega na
       separowaniu zmiennych lokalnych od parametrów dodatkowymi spacjami w liście parametrów. Na przykład:

              function  f(p, q,     a, b) { # a i b  lokalne
                             ..... }

              /abc/     { ... ; f(1, 2) ; ... }

       Lewy nawias w wywołaniu funkcji musi występować bezpośrednio  za  nazwą  funkcji,  bez  wtrąconej  białej
       spacji.  Ma  to  na  celu  zapobieżenie  niejednoznaczności składni z operatorem konkatenacji (łączenia).
       Ograniczenie to nie odnosi się do funkcji wbudowanych, które są opisane powyżej.

       Funkcje mogą wołać siebie nawzajem i mogą być  rekurencyjne.   Parametry  funkcji  używane  jako  zmienne
       lokalne  są  podczas  wywołania funkcji inicjalizowane na łańcuch pusty i liczbę zero.  Chcąc, by funkcja
       zwracała wartość należy posłużyć się  składnią:  return  wyraż.   Wartość  zwracana  przez  funkcję  jest
       niezdefiniowana  jeśli  nie  podano  wartości  zwracanej  lub  funkcja kończy pracę bez jawnej instrukcji
       powrotu.

       Jeżeli użyto --lint, to gawk ostrzega o wywołaniach niezdefiniowanych funkcji podczas analizy składni,  a
       nie w czasie wykonania.  Wywołanie niezdefiniowanej funkcji w czasie wykonania powoduje błąd krytyczny.

       Zamiast słowa function można używać słowa funct.

DYNAMICZNE ŁADOWANIE NOWYCH FUNKCJI

       Począwszy  od  wersji  3.1  gawk,  można  dynamicznie  dodawać  nowe  funkcje  wbudowane  do  pracującego
       interpretera gawk.  Dokładne szczegóły wykraczają poza zakres tej strony podręcznika.  Można je znaleźć w
       GAWK: Efektywne programowanie w AWK.

       extension(objekt, funkcja)
               Dynamicznie dołącza plik obiektów współużytkowanych o nazwie objekt, i wywołuje  funkcję  z  tego
               obiektu, do wykonania inicjowania.  Obydwa te argumenty powinny być podane jako łańcuchy.  Zwraca
               wartość zwracaną przez funkcję.

       Ta funkcja jest dostarczana i dokumentowana w GAWK: Efektywne programowanie w AWK, ale wszystko dotyczące
       tej  cechy  może  się zmienić w kolejnym wydaniu.  SILNIE zalecamy, byś nie używał tej funkcji do czegoś,
       czego nie masz zamiaru robić ponownie.

SYGNAŁY

       pgawk przyjmuje dwa sygnały.  SIGUSR1 powoduje, że zrzuca on profil  i  stos  wywołąń  funkcji  do  pliku
       profilu,  którym  jest  albo  awkprof.out,  albo  plik  podany  z  opcją --profile.  Następnie kontynuuje
       działanie.  SIGHUP powoduje, że zrzuca on profil i stos wywołąń funkcji a następnie kończy pracę.

PRZYKŁADY

       Wypisz i posortuj nazwy zgłoszeniowe (login) wszystkich użytkowników:

            BEGIN     { FS = ":" }
                 { print $1 | "sort" }

       Zlicz linie w pliku:

                 { nlines++ }
            END  { print nlines }

       Poprzedź każdą linię jej numerem w pliku:

            { print FNR, $0 }

       Konkatenatuj i numeruj linie (wariacja tematu):

            { print NR, $0 }

INTERNACJONALIZACJA

       Stałe łańcuchowe są ciągami znaków ujętymi w cudzysłowy. W  środowiskach  innych  niż  angielskojęzyczne,
       możliwe  jest  oznakowanie  łańcuchów  w  programie  AWK  jako  wymagających  tłumaczenia na włąsny język
       narodowy. Łańcuchy takie są oznaczone w programie AWK  przez  początkowy  znak  podkreślenia  (“_”).   Na
       przykład,

              gawk 'BEGIN { print "hello, world" }'

       zawsze wypisuje hello, world.  Ale,

              gawk 'BEGIN { print _"hello, world" }'

       we Francji może wypisać bonjour, monde.

       W tworzeniu i uruchamianiu zlokalizowanego programu AWK wyróżnia się kilka etapów.

       1.  Dodanie akcji BEGIN przypisującej wartość zmiennej TEXTDOMAIN do ustawienia domeny tekstowej na nazwę
           skojarzoną z naszym programem.

                BEGIN { TEXTDOMAIN = "myprog" }

           Umożliwia to gawkowi znalezienie pliku .mo związanego z programem.  Be ztego kroku, gawk używa domeny
           tekstowej messages, która prawdopodobnie nie zawiera tłumaczeń dla naszego programu.

       2.  Oznakowanie   początkowymi   znakami   podkreślenia   wszystkich   łańcuchów,  które  powinny  zostać
           przetłumaczone.

       3.  Jeśli to potrzebne, użycie w programie odpowiednich funkcji dcgettext() i/lub bindtextdomain().

       4.  Uruchomienie gawk --gen-po -f myprog.awk  >  myprog.po  w  celu  utworzenia  pliku  .po  dla  naszego
           programu.

       5.  Zapewnienie właściwego tłumaczenia, zbudowanie i zainstalowanie odpowiedniego pliku .mo.

       Funkcje internacjonalizacji opisano szczegółowo w GAWK: Efektywne programowanie w AWK.

ZGODNOŚĆ Z POSIX

       Podstawowym  celem  gawk  była zgodność ze standardem POSIX, a także zgodność z najnowszymi wersjami UNIX
       awk.  W tym celu gawk zawiera następujące widzialne dla użytkownika właściwości, które nie są  opisane  w
       książce o AWK, lecz są częścią awk z Bell Laboratories (Systemu Vr4), a także są częścią standardu POSIX.

       Książka  wskazuje, że przypisanie w wierszu poleceń zachodzi gdy awk w innym wypadku otworzył by argument
       jako plik, co następuje po wykonaniu bloku BEGIN.  Jednak we wcześniejszych  implementacjach,  gdy  takie
       przypisanie  pojawiło  się  przed jakimikolwiek nazwami plików, następowało ono przed uruchomieniem bloku
       BEGIN.  Aplikacje z czasem zaczęły polegać na tej  “właściwości”.   Gdy  awk  został  zmieniony  tak,  by
       odpowiadał  dokumentacji,  dodano  opcję -v do przypisywania wartości zmiennym przed wykonaniem programu,
       aby usatysfakcjonować aplikacje, które zależały od starego zachowania.  (Właściwość ta została uzgodniona
       między programistami Bell Laboratories i GNU).

       Opcja -W, przeznaczona dla właściwości zależnych od implementacji należy do standardu POSIX.

       Podczas przetwarzania argumentów, gawk używa specjalnej opcji “--”, sygnalizującej koniec argumentów.   W
       trybie  zgodności  będzie  ostrzegał,  lecz  poza tym ignorował opcje niezdefiniowane. W normalnym trybie
       działania, argumenty takie są przekazywane do programu AWK, aby je przetworzył.

       Książka o AWK nie definiuje wartości zwracanej przez srand().  Wersja SVr4 UNIX awk (oraz standard POSIX)
       zwracają wartość poprzedniego  używanego  nasionka,  umożliwiając  śledzenie  kolejnych  sekwencji  liczb
       losowych. Dlatego srand() w gawk również zwraca poprzednio używane nasionko.

       Innymi  nowymi  właściwościami  są:  używanie  wielu  opcji  -f  (z  MKS awk), tablica ENVIRON, sekwencje
       specjalne \a  oraz  \v  (opracowane  oryginalnie  w  gawk  i  przeniesione  z  powrotem  do  wersji  Bell
       Laboratories);  funkcje wbudowane tolower() i toupper() (z Bell Laboratories) oraz specyfikacje konwersji
       ANSI C w printf (zrobione pierwotnie w wersji Bell Laboratories).

WŁAŚCIWOŚCI HISTORYCZNE

       Istnieją dwie historyczne właściwości AWK, obsługiwane przez gawk.  Po pierwsze, możliwe  jest  wywołanie
       funkcji wbudowanej length() nie tylko bez argumentów, ale również bez nawiasów! Tak więc

              a = length # Święty Algol 60, Batman!

       oznacza to samo co jedno z poniższych

              a = length()
              a = length($0)

       Właściwość  ta  jest oznaczona jako “nieaprobowana” w standardzie POSIX i gawk wypisuje ostrzeżenie o jej
       użyciu, o ile podano w wierszu poleceń opcję -W lint.

       Inną właściwością jest używanie instrukcji continue lub break poza  ciałami  pętli  while,  for  lub  do.
       Tradycyjne  implementacje  AWK  traktowały takie użycie jako równoważnik instrukcji next.  Gawk realizuje
       ten sposób użycia, jeśli podano opcję --traditional.

ROZSZERZENIA GNU

       Gawk ma kilka rozszerzeń w stosunku do POSIX awk.  Są one opisane w tej sekcji.  Wszystkie  rozszerzenia,
       które są tu opisane można wyłączyć, wywołując gawk z opcją --traditional.

       Następujące właściwości gawk nie są dostępne w wersjach POSIX awk.

       • Dla plików podanych opcją -f nie jest wykonywane przeszukiwanie ścieżki.  option.  Dlatego też, zmienna
         środowiskowa AWKPATH nie jest zmienną specjalną.

       • Sekwencja specjalna \x (Wyłączana przez --posix.)

       • Funkcja fflush() (Wyłączana przez --posix.)

       • Możliwość  kontynuowania linii po ?  i :.  (Wyłączana przez --posix.)

       • Stałe ósemkowe i szesnastkowe w programach AWK.

       • Zmienne ARGIND, BINMODE, ERRNO, LINT, RT i TEXTDOMAIN nie są specjalne.

       • Zmienna IGNORECASE oraz jej efekty uboczne nie są dostępne.

       • Zmienna FIELDWIDTHS oraz rozdzielanie o ustalonej szerokości pola.

       • Nie jest dostępna tablica PROCINFO

       • Posługiwanie się RS jako wyrażeniem regularnym.

       • Nie są rozpoznawane specjalne nazwy plików dostępne do przeadresowań I/O.

       • Operator |& do tworzenia procesów współbieżnych.

       • Możliwość  wydzielania  pojedynczych  znaków  przy  użyciu  łańcucha pustego jako wartości FS oraz jako
         trzeciego argumentu funkcji split().

       • Użycie delete array do kasowania całej zawartości tablicy.

       • Użycie nextfile do porzucenia przetwarzania bieżącego pliku wejściowego.

       • Opcjonalny drugi argument funkcji close().

       • Opcjonalny trzeci argument funkcji match().

       • Możliwość użycia specyfikatorów pozycyjnych w printf i sprintf().

       Funkcje
         and(), asort(), bindtextdomain(), compl(), dcgettext(), gensub(), lshift(), mktime(),  or(),  rshift(),
         strftime(), strtonum(), systime() i xor().  ! .

       • Lokalizowalne łańcuchy.

       • Dynamiczne dodawanie nowych funkcji wbudowanych, funkcją extension().

       Książka  o  AWK  nie definiuje wartości zwracanej przez funkcję close().  Zaimplementowana w Gawk funkcja
       close() zwraca wartość z fclose(3) lub pclose(3), zależnie czy  zamykano  plik  czy  potok.   Zwraca  kod
       zakończenia procesu przy zamykaniu potoku wejściowego.  Wartością zwracaną jest -1 jeśli dany plik, potok
       czy proces współbieżny nie były otwarte za pomocą przekierowania.

       Gdy gawk jest wywołany z opcją --traditional, jeśli argumentem fs opcji -F jest “t”, to FS jest ustawiane
       na znak tabulacji.  Zauważ, że wpisanie gawk -F\t ...  powoduje po prostu zacytowanie przez powłokę znaku
       “t”  i  nie  przesyła “\t” do opcji -F.  Ponieważ jest to raczej brzydki przypadek specjalny, nie jest to
       zachowanie domyślne. Zachowanie to nie pojawia się również po podaniu opcji  -W  posix.   Aby  faktycznie
       uzyskać  znak  tabulacji  jako  separator pól, najlepiej posłużyć się apostrofami jako znakami cytowania:
       gawk -F'\t' ....

ZMIENNE ŚRODOWISKOWE

       Do podania listy katalogów przeglądanych przez gawk podczas poszukiwania plików  zadanych  opcjami  -f  i
       --file można posłużyć się zmienną środowiskową AWKPATH.

       Jeśli  w środowisku istnieje zmienna POSIXLY_CORRECT to gawk zachowuje się tak, jakby podano mu w wierszu
       poleceń opcję --posix.  Jeśli podano opcję --lint, gawk wyda ostrzeżenie o tym efekcie.

ZOBACZ TAKŻE

       egrep(1), getpid(2), getppid(2), getpgrp(2), getuid(2), geteuid(2), getgid(2), getegid(2), getgroups(2)

       The AWK Programming Language, Alfred V. Aho, Brian W. Kernighan,  Peter  J.  Weinberger,  Addison-Wesley,
       1988. ISBN 0-201-07981-X.

       GAWK: Efektywne programowanie w AWK, Edition 3.0, opublikowana przez Free Software Foundation, 2001.
       [od tłum.: powyższa publikacja dostarczana jest razem z opisywaną wersją programu]

BŁĘDY

       Opcja -F niekoniecznie ma właściwość przypisywania zmiennych; pozostaje tylko dla zgodności wstecznej.

       Niepoprawne  składniowo  programy  z  pojedynczego  znaku mogą powodować przepełnienie stosu analizatora,
       dając niezbyt pomocny komunikat. Programy takie są zaskakująco trudne do do  analizy  w  całkiem  ogólnym
       przypadku, a wysiłek, by to jednak robić nie jest tego wart.

AUTORZY

       Oryginalna  wersja  UNIX  awk  była opracowana i zaimplementowana przez Alfreda Aho, Petera Weinbergera i
       Briana Kernighana z Bell Laboratories.  Brian Kernighan wciąż pracuje nad nią i rozszerza ją.

       Paul Rubin i Jay Fenlason, z Free Software Foundation, napisali wersję gawk, zgodną z  oryginalną  wersją
       awk,  rozprowadzaną  w  Seventh  Edition  UNIX.   John Woods wprowadził wiele poprawek.  David Trueman, z
       pomocą Arnolda Robbinsa, uczynił gawk zgodnym z nową wersją  UNIX  awk.   Arnold  Robbins  jest  bieżącym
       opiekunem projektu.

       Pierwotny  port pod DOS został dokonany przez Conrada Kwoka i Scotta Garfinkle. Scott Deifik jest obecnym
       opiekunem wersji DOS. Pat Rankin zrobił port na VMS, a Michal Jaegermann zrobił port na Atari  ST.   Port
       na  OS/2  został  zrobiony  przez  Kai  Uwe  Rommela, przy udziale i pomocy Darrela Hankersona. Fred Fish
       zapewnił obsługę dla Amigi, Stephen Davies przeniesienie na Tandem, a Martin Brown na BeOS.

INFORMACJA O WERSJI

       Ta strona podręcznika man opisuje gawk, w wersji numer 3.1.0.

RAPORTY O BŁĘDACH

       Jeśli znajdziesz w  gawk  błąd,  proszę  o  przesłanie  listu  pocztą  elektroniczną  na  adres  bug-gnu-
       utils@gnu.org, z kopią (carbon copy) na arnold@gnu.org.  Proszę o załączenie wersji systemu operacyjnego,
       wersji  gawk  (otrzymanej  z  gawk  --version),  wersji  kompilatora C, którym została skompilowana, oraz
       możliwie małego programu testowego i danych, które umożliwiają powtórzenie problemu.

       Przed wysłaniem raportu o błędzie, zrób dwie rzeczy. Najpierw sprawdź, czy masz  najnowszą  wersję  gawk.
       Wiele  błędów  (zwykle  subtelnych)  jest  poprawianych  w  każdej nowej wersji i jeśli twoja wersja jest
       przedawniona, to być może problem jest już rozwiązany. Po drugie, proszę, przeczytaj  uważnie  tę  stronę
       podręcznika  man  oraz  podręczniki, aby się upewnić, że to, co uważasz za błąd, jest nim naprawdę, a nie
       tylko dziwactwem w konstrukcji języka.

       Cokolwiek zrobisz, NIE wysyłaj zgłoszenia błędu na grupę dyskusyjną comp.lang.awk.  Mimo, że  opiekunowie
       projektu  gawk  czasami  czytają  tę  grupę, wysyłanie na nią zgłoszeń jest drogą niepewną.  Proszę, użyj
       zamiast tego podanych wyżej adresów poczty elektronicznej.

PODZIĘKOWANIA

       Brian Kernighan  z  Bell  Laboratories  dał  wartościowe  wsparcie  podczas  testowania  i  debuggowania.
       Dziękujemy.

KOPIOWANIE NINIEJSZEJ DOKUMENTACJI

       [Sekcja nietłumaczona z uwagi na ograniczenie zawarte w ostatnim akapicie]

       Copyright © 1989, 1991-2001 Free Software Foundation, Inc.

       Permission  is  granted to make and distribute verbatim copies of this manual page provided the copyright
       notice and this permission notice are preserved on all copies.

       Permission is granted to copy and distribute modified versions of this manual page under  the  conditions
       for verbatim copying, provided that the entire resulting derived work is distributed under the terms of a
       permission notice identical to this one.

       Permission  is  granted  to  copy  and distribute translations of this manual page into another language,
       under the above conditions for modified versions, except that this permission notice may be stated  in  a
       translation approved by the Foundation.

INFORMACJE O TŁUMACZENIU

       Powyższe tłumaczenie pochodzi z nieistniejącego już Projektu Tłumaczenia Manuali i może nie być aktualne.
       W  razie  zauważenia  różnic  między powyższym opisem a rzeczywistym zachowaniem opisywanego programu lub
       funkcji, prosimy o zapoznanie się z oryginalną (angielską) wersją strony podręcznika za pomocą polecenia:

              man --locale=C 1 gawk

       Prosimy  o  pomoc  w  aktualizacji  stron  man  -   więcej   informacji   można   znaleźć   pod   adresem
       http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/.

Free Software Foundation                          29 maja 2001                                           GAWK(1)