Provided by: manpages-pl_0.7-1_all bug

NAZWA

       bash - GNU Bourne-Again SHell

SKŁADNIA

       bash [opcje] [łańcuch_polecenia | plik]

PRAWA AUTORSKIE

       Bash is Copyright (C) 1989-2016 by the Free Software Foundation, Inc.

OPIS

       Bash  jest zgodnym z sh interpreterem języka poleceń, wykonującym polecenia ze standardowego wejścia bądź
       z pliku.  Włączono doń również przydatne cechy zaczerpnięte z powłoki Korna i powłoki C (ksh i csh).

       Bash w zamierzeniu jest implementacją zgodną z POSIX-ową specyfikacją powłok i  narzędzi  --  IEEE  POSIX
       Shell  and Utilities specification (IEEE Standard 1003.1). Bash może być skonfigurowany w ten sposób, aby
       był domyślnie zgodny z normą POSIX.

OPCJE

       Oprócz jednoznakowych opcji powłoki  udokumentowanych  w  opisie  wbudowanego  polecenia  set,  polecenia
       wbudowane  mogą  być użyte jako opcje przy wywołaniu powłoki. Dodatkowo, bash przy wywołaniu interpretuje
       poniższe opcje:

       -c        Jeśli występuje opcja -c, to polecenia odczytywane są z pierwszego argumentu, niebędącego opcją
                 łańcucha_polecenia.  Jeżeli  po  łańcuchu_polecenia  istnieją  argumenty,  to   pierwszy   jest
                 przypisywany  do  $0  a  pozostałe są przypisywane do argumentów pozycyjnych. Przypisanie do $0
                 ustawia nazwę powłoki, co jest wykorzystywane przy ostrzeżeniach i komunikatach z błędami.
       -i        Jeżeli występuje opcja -i, to powłoka jest interaktywna.
       -l        Program bash będzie działał jakby  został  wywołany  jako  powłoka  zgłoszeniowa  (patrz  niżej
                 WYWOŁANIE).
       -r        Jeżeli  występuje  opcja  -r, to powłoka staje się powłoką okrojoną (restricted). Patrz poniżej
                 POWŁOKA OKROJONA.
       -s        Jeśli występuje opcja -s lub po przetworzeniu opcji nie pozostają żadne argumenty, to polecenia
                 odczytywane  są  ze  standardowego  wejścia.  Opcja  ta  umożliwia  na  ustawienie   parametrów
                 pozycyjnych podczas wywołania powłoki interaktywnej.
       -D        Na  standardowym  wyjściu  wypisywana jest lista łańcuchów cytowanych cudzysłowem poprzedzonych
                 znakiem $.  Są to łańcuchy będące przedmiotem  tłumaczenia  języka,  gdy  bieżącym  ustawieniem
                 regionalnym  (locale)  nie jest C ani POSIX.  Implikuje to opcję -n; nie zostaną wykonane żadne
                 polecenia.
       [-+]O [opcja_shopt]
                 opcja_shopt jest jedną z opcji powłoki akceptowanych przez polecenie  wbudowane  shopt  (zobacz
                 WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej).  Jeśli występuje opcja_shopt, to -O nadaje wartość tej
                 opcji, zaś +O unieważnia ją.   Jeżeli  nie  podano  opcji_shopt,  to  na  standardowym  wyjściu
                 wypisywane  są nazwy i wartości opcji powłoki akceptowanych przez shopt.  Jeśli opcją wywołania
                 jest +O, tworzone wyjście jest formatowane w taki sposób, by można  było  wykorzystać  je  jako
                 wejście.
       --        Zapis -- sygnalizuje koniec opcji i wyłącza dalsze ich przetwarzanie.  Argumenty występujące po
                 -- traktowane są jako nazwy plików i argumenty. Argument - jest równoważnikiem --.

       Bash interpretuje także wiele opcji wieloznakowych.  Jeśli mają zostać rozpoznane, opcje te muszą pojawić
       się w wierszu poleceń przed opcjami jednoznakowymi,

       --debugger
              Ustawia  profil  debuggera  do  wykonania,  przed  uruchomieniem  powłoki. Włącza rozszerzony tryb
              debugowania (patrz opis opcji extdebug do wbudowanego polecenia shopt poniżej).
       --dump-po-strings
              Równoważne -D, ale wyjście jest w formacie pliku GNU gettext po (portable object).
       --dump-strings
              Równoważnik -D.
       --help Wyświetla na standardowym wyjściu komunikat o użytkowaniu i pomyślnie kończy pracę.
       --init-file plik
       --rcfile plik
              Wykonuje polecenia z podanego  pliku  zamiast  ze  standardowego  systemowego  pliku  inicjującego
              /etc/bash.bashrc  i  osobistego  pliku  inicjującego  ~/.bashrc,  jeśli powłoka jest interaktywna.
              Zobacz WYWOŁANIE poniżej.

       --login
              Równoważne -l.

       --noediting
              Nie używa biblioteki GNU readline do odczytu wierszy poleceń w trybie interaktywnym.

       --noprofile
              Nie odczytuje ani ogólnosystemowego pliku startowego /etc/profile ani żadnego z osobistych  plików
              inicjujących  ~/.bash_profile,  ~/.bash_login  czy ~/.profile.  Domyślnie, bash czyta te pliki gdy
              jest wywołany jako powłoka zgłoszeniowa (zobacz WYWOŁANIE poniżej).

       --norc Nie odczytuje i nie wykonuje systemowego pliku inicjującego /etc/bash.bashrc oraz osobistego pliku
              inicjującego ~/.bashrc jeśli powłoka jest interaktywna. Opcja ta jest domyślnie  włączona,  jeżeli
              powłokę wywołano jako sh.

       --posix
              Zmienia  zachowanie  bash  tam,  gdzie  domyślne  działanie  różni  się od standardu POSIX, tak by
              spełniać standard (tryb posix). Więcej informacji o tym,  jak  tryb  posix  wpływa  na  zachowanie
              powłoki można znaleźć w dokumencie do którego odsyła ZOBACZ TAKŻE.

       --restricted
              Powłoka staje się okrojona (zobacz POWŁOKA OKROJONA poniżej).

       --verbose
              Równoważnik opcji -v.

       --version
              Pokazuje  na  standardowym  wyjściu  informację  o wersji tego egzemplarza bash i pomyślnie kończy
              pracę.

ARGUMENTY

       Jeśli po przetworzeniu opcji pozostają jakieś argumenty, a nie podano ani opcji -c  ani  -s,  to  zakłada
       się, że pierwszy argument jest nazwą pliku zawierającego polecenia powłoki. Jeżeli bash został wywołany w
       taki  sposób,  to  $0  przypisywana  jest  nazwa  pliku  z poleceniami, a parametrom pozycyjnym pozostałe
       argumenty. Bash odczytuje i wykonuje polecenia z tego pliku, a następnie kończy  pracę.  Kod  zakończenia
       basha  jest wówczas kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia skryptu. Jeśli nie wykonano żadnego
       polecenia, to kod zakończenia wynosi 0. Najpierw  wykonywana  jest  próba  otworzenia  pliku  w  bieżącym
       katalogu, a następnie, jeśli się ona nie powiedzie, powłoka przeszukuje katalogi w PATH szukając skryptu.

WYWOŁANIE

       Powłoka  zgłoszeniowa  (login  shell)  to taka, w której pierwszym znakiem zerowego argumentu jest -, lub
       taka, którą uruchomiono z opcją --login.

       Powłoka interaktywna to taka, którą uruchomiono bez argumentów innych niż opcje (chyba, że podano  -s)  i
       bez  opcji  -c;  zarówno  jej  standardowe  wejście  jak  i wyjście powiązane jest z terminalami (tak jak
       określiła to funkcja isatty(3)), albo taka, którą uruchomiono z opcją -i.  Jeśli bash jest  interaktywny,
       to  ustawiane  jest  PS1  zaś  $-  zawiera  i;  pozwala  to  skryptowi  powłoki lub plikowi startowemu na
       sprawdzanie tego stanu.

       Poniższe akapity opisują, jak bash wykonuje swoje pliki startowe.  Jeśli któryś z tych  plików  istnieje,
       ale  nie  może  być  odczytany, to bash zgłasza błąd. Tyldy (~) w nazwach plików interpretowane są według
       reguł opisanych poniżej w części Interpretacja tyld sekcji INTERPRETACJA.

       Gdy bash wywoływany jest jako powłoka zgłoszeniowa lub jako powłoka nie-interaktywna z opcją  --login,  w
       pierwszej  kolejności  czyta  i  wykonuje  polecenia  z  pliku  /etc/profile,  jeśli takowy istnieje.  Po
       odczytaniu tego pliku, szuka ~/.bash_profile, ~/.bash_login i  ~/.profile,  w  tej  kolejności,  po  czym
       odczytuje  i  wykonuje  polecenia  z pierwszego istniejącego i dającego się odczytać.  Można posłużyć się
       opcją --noprofile podczas uruchamiania powłoki, by zakazać takiego zachowania.

       Podczas kończenia interaktywnej  powłoki  zgłoszeniowej  lub  gdy  nieinteraktywna  powłoka  zgłoszeniowa
       wykonuje  wbudowane  polecenie  exit,  bash czyta i wykonuje polecenia z pliku ~/.bash_logout, jeśli taki
       istnieje.

       Jeżeli uruchamiana jest powłoka interaktywna nie będąca  powłoką  zgłoszeniową,  bash  czyta  i  wykonuje
       polecenia  z  /etc/bash.bashrc  i  ~/.bashrc, jeśli takie pliki istnieją.  Może to być zakazane za pomocą
       opcji --norc.  Opcja --rcfile plik wymusi odczyt i wykonanie poleceń z pliku zamiast z /etc/bash.bashrc i
       ~/.bashrc.

       Jeśli bash startuje w trybie nie-interaktywnym, na przykład w celu uruchomienia skryptu powłoki, to szuka
       w środowisku zmiennej BASH_ENV, interpretuje jej wartość, jeśli ją znalazł, i używa  otrzymanej  wartości
       jako  nazwy  pliku  do  odczytania  i wykonania.  Bash zachowuje się tak, jakby były wykonane następujące
       polecenia:
              if [ -n "$BASH_ENV" ]; then . "$BASH_ENV"; fi
       ale do szukania nazwy pliku nie jest używana wartość zmiennej PATH.

       Jeżeli bash wywołano pod nazwą sh, to próbuje on naśladować zachowanie startowe historycznych  wersji  sh
       tak  ściśle  jak  to  jest  możliwe, przy równoczesnym spełnianiu standardu POSIX.  Wywołany jako powłoka
       interaktywna lub powłoka nie-interaktywna z  opcją  --login,  usiłuje  na  początku  odczytać  i  wykonać
       polecenia  z  /etc/profile  i  ~/.profile, w tej kolejności.  W celu zakazania tego zachowania można użyć
       opcji --noprofile.  Wywołany jako powłoka  interaktywna  pod  nazwą  sh,  bash  poszukuje  zmiennej  ENV,
       interpretuje  jej wartość, jeśli jest zdefiniowana, i posługuje się otrzymaną wartością jako nazwą pliku,
       który ma być odczytany i wykonany.  Ponieważ powłoka wywołana jako sh nie usiłuje  czytać  ani  wykonywać
       poleceń  z  jakichkolwiek  innych  plików  startowych,  opcja  --rcfile  nie ma żadnych skutków.  Powłoka
       nie-interaktywna wywołana pod nazwą sh nie próbuje czytać żadnych plików startowych.  Wywołany  jako  sh,
       bash wchodzi w tryb posix po odczycie plików startowych.

       Gdy  bash  uruchomiony  jest  w trybie posix, jak z opcją --posix wiersza poleceń, kieruje się standardem
       POSIX dla plików startowych.  W trybie tym, powłoka interaktywna interpretuje  zmienną  ENV  a  polecenia
       odczytywane  i  wykonywane  są  z pliku, którego nazwą jest zinterpretowana wartość.  Nie są czytane inne
       pliki startowe.

       Bash usiłuje rozstrzygnąć,  czy  jest  uruchomiony  ze  standardowym  wejściem  podpiętym  do  połączenia
       sieciowego, przez demona powłoki zdalnej, zwykle rshd lub przez bezpiecznego demona powłoki sshd.  Jeżeli
       stwierdzi, że został uruchomiony w ten  sposób, to odczytuje i wykonuje polecenia z ~/.bashrc, jeśli plik
       ten istnieje i daje się czytać. Nie będzie tego robił wywołany jako sh.  Można posłużyć się opcją --norc,
       by  zakazać tego zachowania oraz opcją --rcfile, by wymusić czytanie innego pliku, ale ani rshd, ani sshd
       zazwyczaj nie wywołuje powłoki z tymi opcjami ani nie pozwala na ich podanie.

       Jeśli powłoka została uruchomiona z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego,  a  nie
       podano  opcji  -p,  to  nie  są  odczytywane żadne pliki startowe, funkcje powłoki nie są dziedziczone ze
       środowiska, zmienne SHELLOPTSP, BASHOPTS, CDPATH, i GLOBIGNORE, jeśli jest takie występują w  środowisku,
       są  ignorowane  a  efektywny  identyfikator użytkownika jest ustawiany na jego identyfikator rzeczywisty.
       Jeśli przy wywołaniu podano opcję -p, to zachowanie startowe jest takie samo,  ale  nie  jest  resetowany
       efektywny id użytkownika.

DEFINICJE

       W pozostałej części tego dokumentu używane są poniższe definicje.
       odstęp Spacja lub znak tabulacji.
       słowo  Sekwencja znaków uważana przez powłokę za pojedynczą jednostkę. Znana też jako token.
       nazwa  Jest  to  słowo  składające  się  wyłącznie  ze  znaków  alfanumerycznych i znaków podkreślenia, i
              rozpoczynające się znakiem alfabetycznym lub podkreśleniem. Wspominane również jako identyfikator.
       metaznak
              Znak, który, gdy nie jest cytowany, oddziela słowa. Jeden z poniższych:
              |  & ; ( ) < > space tab newline
       operator sterujący
              token pełniący funkcję sterującą. Jest to jeden z poniższych symboli:
              || & && ; ;; ;& ;;& ( ) | |& <newline>

SŁOWA ZASTRZEŻONE

       Słowa zastrzeżone (reserved words) to takie, które mają dla  powłoki  specjalne  znaczenie.   Następujące
       słowa  są  rozpoznawane  jako  zastrzeżone,  gdy  nie  są  cytowane  i występują albo jako pierwsze słowo
       polecenia prostego (zobacz GRAMATYKA POWŁOKI poniżej) albo trzecie słowo poleceń case lub for;

       ! case  coproc  do done elif else esac fi for function if in select then until while { } time [[ ]]

GRAMATYKA POWŁOKI

   Polecenia proste
       Polecenie proste jest sekwencją opcjonalnych przypisań zmiennych, po której następują  rozdzielane  przez
       odstęp  słowa  i  przekierowania,  a  zakończoną operatorem sterującym. Pierwsze słowo określa polecenie,
       jakie ma zostać wykonane i jest przekazywane jako argument numer zero.  Pozostałe słowa  są  przekazywane
       jako argumenty wywoływanego polecenia.

       Wartością zwracaną polecenia prostego jest jego kod zakończenia lub 128+n jeżeli polecenie przerwane jest
       sygnałem n.

   Potoki
       Potok  jest  sekwencją jednego lub więcej poleceń rozdzielonych jednym z operatorów kontrolnych | lub |&.
       Formatem potoku jest:

              [time [-p]] [ ! ] polecenie [ [||&] polecenie2 ... ]

       Standardowe wyjście  z  polecenia  połączone  jest  za  pośrednictwem  potoku  ze  standardowym  wejściem
       polecenia2.   Połączenie  to  wykonywane  jest  przed  możliwymi  przekierowaniami podanymi dla polecenia
       (zobacz poniżej PRZEKIEROWANIE. Jeśli użyte jest |&, to standardowe wyjście błędów polecenia razem z jego
       standardowym wyjściem jest połączone ze standardowym  wejściem  polecenia2  za  pomocą  potoku;  jest  to
       skrócona forma 2>&1 |. To bezpośrednie przekierowanie standardowego wyjścia błędów jest przeprowadzane po
       wszystkich przekierowaniach określonych przez polecenie.

       Zwracanym  kodem  zakończenia  potoku  jest kod zakończenia ostatniego polecenia, chyba że włączono opcję
       pipefail. W takim przypadku kod zakończenia potoku jest wartością ostatniego (po prawej) polecenia, które
       zakończyło się kodem niezerowym lub zero, jeśli wszystkie polecenia zakończyły  się  powodzeniem.  Jeżeli
       potok  poprzedza  zastrzeżone  słowo  !,  to  kod  zakończenia  takiego  potoku  jest  negacją (NOT) kodu
       zakończenia ostatniego polecenia, zgodnie z powyższym opisem. Powłoka oczekuje na zakończenie (terminate)
       wszystkich poleceń w potoku przed zwróceniem wartości.

       Jeżeli potok jest poprzedzony słowem zastrzeżonym  time,  to  po  jego  zakończeniu  podawany  jest  czas
       wykonywania,  jak  również  czas użytkownika i czas systemu zużyty na wykonanie.  Opcja -p zmienia format
       tworzonych wyników na określony przez POSIX. Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to nie rozpoznaje
       time jako słowa zastrzeżonego, jeśli kolejny token rozpoczyna się znakiem "-". Do sformatowania  łańcucha
       określającego, jak powinna być wyświetlana informacja o czasach, można ustawić zmienną TIMEFORMAT; zobacz
       opis TIMEFORMAT w Zmienne powłoki poniżej.

       Jeśli  powłoka  znajduje  się  w  trybie  posix,  to  po  time może wystąpić znak nowego wiersza. W takim
       przypadku, powłoka wyświetla całkowity czas użytkownika i  systemu,  skonsumowany  przez  powłokę  i  jej
       potomków. Zmienną TIMEFORMAT można określić format informacji o czasie.

       Każde polecenie w potoku uruchamiane jest jako odrębny proces (tj. w podpowłoce).

   Listy
       Lista  jest  potokiem  lub  sekwencją  kilku potoków rozdzielonych jednym z operatorów ;, &, && lub ⎪⎪, i
       opcjonalnie zakończoną jednym ze znaków ;, & lub <nowy-wiersz>.

       Spośród tych operatorów listowych, && i ⎪⎪ mają ten sam priorytet, następujące po nich  ;  i  &,  również
       mają równy między sobą priorytet.

       W zastępstwie średnika, w liście może pojawić się sekwencja jednego lub więcej znaków nowego wiersza.

       Jeśli  polecenie  zakończone  jest  operatorem  sterującym &, to powłoka wykonuje je w tle (background) w
       podpowłoce.  Powłoka macierzysta nie  oczekuje  na  zakończenie  polecenia,  a  zwracany  kod  wynosi  0.
       Polecenia oddzielane znakiem średnika ; wykonywane są sekwencyjnie; powłoka oczekuje na zakończenie pracy
       przez każde z nich po kolei. Zwracany kod jest kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia.

       Listy AND i OR są sekwencjami jednego lub więcej potoków oddzielonych odpowiednio operatorami sterującymi
       && i ||. Listy AND i OR są wykonywane z pozostawioną łącznością. Lista AND ma postać

              polecenie1 && polecenie2

       polecenie2 wykonywane jest wtedy, i tylko wtedy, gdy polecenie1 zwraca zerowy kod zakończenia.

       Lista OR ma postać

              polecenie1 ⎪⎪ polecenie2

       polecenie2  jest  wykonywane  wtedy,  i tylko wtedy, gdy polecenie1 zwraca niezerowy kod zakończenia. Kod
       zwracany przez listy AND i OR jest kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia listy.

   Polecenia złożone
       Polecenie złożone jest jednym z poniższych. W większości przypadków lista w  opisie  polecenia  może  być
       oddzielona  od  reszty polecenie jedną lub więcej znakami nowego wiersza, a po niej zamiast średnika może
       wystąpić znak nowego wiersza.

       (lista)
              Lista wykonywana jest w podpowłoce (patrz ŚRODOWISKO  WYKONYWANIA  POLECEŃ  poniżej).  Przypisania
              zmiennych  i  polecenia wbudowane wpływające na środowisko powłoki nie zachowują swoich skutków po
              zakończeniu polecenia. Zwracanym kodem jest kod zakończenia listy.

       { lista; }
              Lista jest po prostu wykonywana w bieżącym środowisku powłoki.  Lista musi być zakończona  znakiem
              nowej  linii  lub  średnika.  Nazywane  jest  to  poleceniem  grupowania. Zwracanym kodem jest kod
              zakończenia listy.  Należy pamiętać, że w przeciwieństwie do metaznaków ( i ), { i  }słowami
              zastrzeżonymi  i  aby  zostały  rozpoznane muszą się pojawić tam, gdzie dozwolone jest użycie słów
              zastrzeżonych.  Ponieważ nie powodują podziału na słowa, muszą być oddzielone od listy  za  pomocą
              białego znaku lub innego metaznaku powłoki.

       ((wyrażenie))
              Wyrażenie  interpretowane  jest  zgodnie  z zasadami opisanymi poniżej w sekcji OBLICZANIE WYRAŻEŃ
              ARYTMETYCZNYCH.  Jeśli wartość wyrażenia jest niezerowa, to kodem zwracanym jest 0;  w  przeciwnym
              razie kodem zwracanym jest 1. Jest to ściśle równoważne konstrukcji let "wyrażenie".

       [[ wyrażenie ]]
              Zwraca  kod  0  lub  1  w  zależności  od interpretacji wyrażenia warunkowego wyrażenie. Wyrażenia
              złożone są ze składowych (primaries)  opisanych poniżej w opcji WYRAŻENIA WARUNKOWE.   Na  słowach
              pomiędzy  [[  a  ]]  nie  są wykonywane rozwinięcia nazw plików ani podział na słowa; są natomiast
              wykonywane: interpretacja tyld, parametrów  i  zmiennych,  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych,
              podstawianie  wyników  poleceń,  podstawianie  wyników  procesów  i  usunięcia  cytowań. Operatory
              warunkowe, takie jak -f, nie mogą być cytowane, jeśli mają zostać rozpoznane jako składowe.

              Operatory < i >, gdy są używane z [[, sortują zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym,  używając
              bieżącego ustawienia locale.

       Proszę  zapoznać  się  z  wbudowanym  poleceniem test (rozdział WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej), aby
       dowiedzieć się jak obsługiwane są parametry (np. sytuacja gdy ich nie podano).

       Jeśli używane są operatory == i !=, to łańcuch po prawej stronie operatora jest wzorcem i jest dopasowany
       zgodnie z opisanymi poniżej regułami Dopasowania wzorca, jakby włączono opcję powłoki extglob. Operator =
       jest równoważny ==. Jeśli włączono  opcję  powłoki  nocasematch,  to  przy  dopasowaniu  ignorowana  jest
       wielkość  liter.  Zwracaną  wartością jest 0 gdy łańcuch pasuje (==) lub nie pasuje (!=) i 1 w przeciwnym
       wypadku. Każda część wzorca może być cytowana, aby wymusić jej dopasowanie jako łańcuch.

       Dostępny jest dodatkowy operator dwuargumentowy =~, który ma ten sam priorytet co == i !=.  Gdy  zostanie
       użyty,  łańcuch  po  prawej  stronie operatora jest rozszerzonym wyrażeniem regularnym i jest odpowiednio
       dopasowywany (jak przez regex(3)). Zwracaną wartością  jest  0  gdy  łańcuch  pasuje  do  wzorca  i  1  w
       przeciwnym  wypadku. Jeśli wyrażenie regularne ma nieprawidłową składnię, zwracane jest 2. Jeśli włączono
       opcję powłoki nocasematch, to przy dopasowaniu ignorowana jest wielkość liter. Każda  część  wzorca  może
       być   cytowana,  aby  wymusić  jej  dopasowanie  jako  łańcuch.  Wyrażenia  w  nawiasach  będące  częścią
       wyrażeń regularnych muszą być traktowane z dużą ostrożnością, ponieważ zwykłe znaki  cytowania  trasą swe
       znaczenie  między  nawiasami. Jeśli wzorzec jest przechowywany w zmiennej powłoki, zacytowanie go wymusza
       dopasowanie całego wzorca jako  łańcucha.  Podłańcuch  dopasowany  przez  podwyrażenie  ujęte  w  nawiasy
       wewnątrz  wyrażenia regularnego, jest zapisywany w zmiennej tablicowej BASH_REMATCH. Element BASH_REMATCH
       z indeksem 0 jest częścią łańcucha pasującą do całego  wyrażenia  regularnego.  Element  tej  zmiennej  z
       indeksem n jest częścią łańcucha pasującą do n-tego podwyrażenia ujętego w nawiasy.

       Wyrażenia  można  łączyć  przy  pomocy  następujących  operatorów,  wymienionych  w kolejności malejącego
       priorytetu:

              ( wyrażenie )
                     Zwraca wartość wyrażenia. Może służyć do unieważnienia zwykłej kolejności operatorów.
              ! wyrażenie
                     Prawda jeżeli wyrażenie jest fałszywe.
              wyrażenie1 && wyrażenie2
                     Prawda jeśli zarówno wyrażenie1 jak i wyrażenie2 są prawdziwe.
              wyrażenie1 || wyrażenie2
                     Prawda jeśli choć jedno spośród wyrażenie1 lub wyrażenie2 jest prawdziwe.

              Operatory && i || nie wykonują  wyrażenia2  jeżeli  wartość  wyrażenia1  wystarcza  do  określenia
              wartości, jaka zostanie zwrócona przez całe wyrażenie warunkowe.

       for nazwa [ [ in [ słowo ... ] ] ; ] do lista ; done
              Interpretowane  są słowa następujące po in, tworząc listę elementów.  Zmiennej nazwa nadawana jest
              kolejno wartość każdego elementu tej listy i każdorazowo wykonywana jest  lista  poleceń.   Jeżeli
              pominięto  in  słowo,  to  polecenie  for  wykonuje  listę po jednym razie dla każdego ustawionego
              parametru pozycyjnego (zobacz PARAMETRY poniżej).  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego
              wykonanego polecenia.  Jeśli interpretacja elementów następujących  po  in  daje  w  wyniku  pustą
              listę, to nie są wykonywane żadne polecenia i zwracany jest kod 0.

       for (( wyr1 ; wyr2 ; wyr3 )) ; do lista ; done
              Na  początku  obliczane  jest  wyrażenie arytmetyczne wyr1, zgodnie z zasadami opisanymi poniżej w
              OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH.  Następnie wielokrotnie obliczane jest wyr2, aż do  osiągnięcia
              przez  nie  wartości zero.  Każdorazowo gdy obliczone wyr2 jest niezerowe, wykonywana jest lista i
              obliczane jest wyrażenie arytmetyczne wyr3.  Jeśli pominięto któreś z wyrażeń,  to  zachowuje  się
              ono  tak, jakby przyjmowało wartość 1.  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego wykonanego
              polecenia listy, lub fałsz jeśli któreś z wyrażeń jest niepoprawne.

       select nazwa [ in słowo ] ; do lista ; done
              Interpretowana  jest  lista  słów  następujących  po   in,   tworząc   listę   elementów.   Zestaw
              zinterpretowanych  słów wypisywany jest na standardowym wyjściu, każde poprzedzone liczbą kolejną.
              Jeśli pominięto in słowo,  to  wypisywane  są  parametry  pozycyjne  (zobacz  PARAMETRY  poniżej).
              Następnie wyświetlany jest znak zachęty PS3 i czytany jest wiersz ze standardowego wejścia. Jeżeli
              wiersz  składa  się  z  liczby  odpowiadającej  jednemu  z  wyświetlonych  słów, to zmiennej nazwa
              przypisywana jest wartość tego słowa.  Jeśli wiersz jest pusty, słowa  i  zachęta  wyświetlane  są
              ponownie.  Jeżeli odczytano EOF, to polecenie kończy pracę. Każda inna wartość powoduje, że nazwie
              zostanie przypisany łańcuch pusty. Odczytany wiersz zachowywany  jest  w  zmiennej  REPLY.   lista
              wykonywana  jest  po  każdym  wyborze,  dopóki  nie  zostanie  wykonane  polecenie  break.   Kodem
              zakończenia select jest kod zakończenia ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero  jeśli  nie
              wykonano żadnych poleceń.

       case słowo in [ [(] wzorzec [ | wzorzec ] ... ) lista ;; ] ... esac
              Polecenie case najpierw interpretuje słowo i próbuje dopasować uzyskany wynik każdego z wzorców po
              kolei,  posługując  się  tymi  samymi  regułami  dopasowywania, co dla rozwijania nazw ścieżkowych
              (zobacz Rozwijanie nazw ścieżkowych poniżej). Słowo jest interpretowane  zgodnie  z  interpretacją
              tyldy, podstawianiem parametrów i zmiennych, interpretacji wyrażeń arytmetycznych, wyników poleceń
              i  wyników procesów oraz usunięciem cytowań. Każdy sprawdzany wzorzec podlega interpretacji tyldy,
              podstawianiu parametrów i zmiennych,  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych,  wyników  poleceń  i
              wyników procesów. Jeśli włączono opcję powłoki nocasematch, to dopasowanie jest przeprowadzane bez
              uwzględniania  wielkości liter. Gdy znalezione zostanie dopasowanie, wykonywana jest odpowiadająca
              mu lista.  Jeśli  użyto  operatora  ;;,  nie  przeprowadza  się  próby  kolejnego  dopasowania  po
              znalezieniu   pierwszego  pasującego  wzorca.  Użycie  ;&  w  miejsce  ;;  powoduje  kontynuowanie
              wykonywania z powiązaną listą, z następnym zestawem wzorców. Jeśli użyje  się  w  zamian  ;;&,  to
              powłoka  sprawdza  następną  listę wzorców twierdzenia (jeśli istnieje) i wykonuje każdą powiązaną
              listę w przypadku pomyślnego dopasowania. Jeżeli żaden ze wzorców nie pasuje, to kodem zakończenia
              jest zero. W przeciwnym razie jest on równy kodowi zakończenia  ostatniego  z  wykonanych  poleceń
              listy.

       if lista; then lista; [ elif lista; then lista; ] ... [ else lista; ] fi
              Wykonywana  jest  lista  występująca po if.  Jeżeli jej kod zakończenia jest zerowy, to wykonywana
              jest lista klauzuli then. W przeciwnym wypadku, wykonywana jest lista każdego elif po kolei; jeśli
              kod zakończenia którejś wynosi 0, to wykonywana jest lista then i polecenie jest kończone.  Jeżeli
              nie wystąpił żaden z powyższych przypadków, to wykonywana jest lista występująca po klauzuli else,
              jeśli  takowa  istnieje. Kodem zakończenia jest kod ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero
              jeśli żaden z warunków nie okazał się prawdziwy.

       while lista-1; do lista-2; done
       until lista-1; do lista-2; done
              Polecenie while wykonuje listę lista-2 w sposób ciągły dopóty,  dopóki  ostatnie  polecenie  listy
              lista-1  nie  zwróci  kodu  zakończenia równego zero. Polecenie until działa podobnie do polecenia
              while, a jedyną różnicą jest to, że test jest zanegowany: lista-2 jest wykonywana  tak  długo,  aż
              ostatnie  polecenie listy-1 nie zwróci kodu zakończenia różnego od zera. Kod wyjścia poleceń while
              i until jest kodem zakończenia ostatniego polecenia wykonanego z listy-2 lub zerem, jeśli żadne  z
              nich nie zostało wykonane.

   Koprocesy (współprocesy)
       Koproces jest poleceniem powłoki poprzedzonym słowem zastrzeżonym coproc. Jest on wykonywany w podpowłoce
       w  sposób  asynchroniczny,  jeśli  polecenie  zostało  zakończone  operatorem  kontrolnym &, z ustawionym
       dwustronnym potokiem pomiędzy wykonującą go powłoką a koprocesem.

       Format koprocesu jest następujący:

              coproc [NAZWA] polecenie [przekierowania]

       W ten sposób tworzy jest koproces o nazwie NAZWA. Jeśli nie podano NAZWY, domyślną jest COPROC. NAZWA nie
       może zostać podana, jeśli polecenie jest poleceniem prostym (patrz powyżej), w  przeciwnym  wypadku  jest
       interpretowane  jako  pierwsze  słowo  polecenia  prostego.  Gdy koproces jest wykonywany, powłoka tworzy
       zmienną tablicową (patrz Tablice poniżej) o nazwie NAZWA w kontekście  wykonywanej  powłoki.  Standardowe
       wyjście polecenia jest połączone potokiem z deskryptorem pliku wykonywanej powłoki, a ten jest przypisany
       do  NAZWA[0].  Standardowe  wejście  polecenia  jest  połączone potokiem z deskryptorem pliku wykonywanej
       powłoki, a ten jest przypisany do NAZWA[1]. Ten potok jest ustawiany  przed  wszystkimi  przekierowaniami
       podanymi  z poleceniem (patrz PRZEKIEROWANIE poniżej). Deskryptory pliku mogą zostać użyte jako argumenty
       do poleceń powłoki i przekierowań, korzystając ze standardowych interpretacji  słów.  Deskryptory  plików
       nie  są  dostępne  w  podpowłokach.  Identyfikator procesu powłoki utworzonej do wykonania koprocesu jest
       dostępny jako wartość zmiennej NAZWA_PID. Do czekania na zakończenie  koprocesu  można  użyć  wbudowanego
       polecenia wait.

       Ponieważ koproces jest tworzony jako polecenie asynchroniczne, polecenie coproc zawsze zwróci powodzenie.
       Zwracanym statusem koprocesu jest kod zakończenia polecenia.

   Definiowanie funkcji powłoki
       Funkcja  powłoki jest obiektem wywoływanym podobnie jako polecenie proste i wykonującym polecenie złożone
       z nowym zestawem parametrów pozycyjnych. Funkcje powłoki deklaruje się w następujący sposób:

       nazwa () polecenie-złożone [przekierowanie]
       function nazwa [()] polecenie-złożone [przekierowanie]
              W ten sposób definiowana jest funkcja o nazwie nazwa. Słowo zastrzeżone function jest  opcjonalne.
              Jeśli je podano, to nawiasy są opcjonalne. Ciałem funkcji jest polecenie złożone polecenie-złożone
              (patrz  Polecenia  złożone  powyżej).  Polecenie  jest  zwykle  listą  poleceń  objętych nawiasami
              klamrowymi { i }, ale może to być dowolne z  poleceń  wypisanych  powyżej  w  rozdziale  Polecenia
              złożone,  z  jednym  wyjątkiem:  jeśli  użyje  się słowa kluczowego function bez nawiasów, nawiasy
              klamrowe są obowiązkowe.  Polecenie-złożone  jest  wykonywane  ilekroć  podano  nazwę  jako  nazwę
              polecenia  prostego.  W  trybie_posix  nazwa nie może być taka sama, jak jedno ze specjalnych słów
              wbudowanych  POSIX.  Wszystkie  przekierowania  (patrz  PRZEKIEROWANIE  poniżej)  podane   podczas
              definiowania  funkcji są wykonywane gdy funkcja jest wykonywana. Kod zakończenia definicji funkcji
              wynosi zero, chyba że wystąpił błąd składni, lub istnieje już funkcja tylko do odczytu o tej samej
              nazwie. Podczas wykonywania, kodem wyjścia  funkcji  jest  kod  zakończenia  ostatniego  polecenia
              wykonanego w jej ciele. Patrz również FUNKCJE poniżej.

KOMENTARZE

       W  powłoce nie-interaktywnej lub w powłoce interaktywnej, w której włączono opcję interactive_comments do
       opcji wbudowanych shopt (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej) słowo rozpoczynające się od znaku  #
       powoduje, że słowo to i wszystkie pozostałe znaki w tym wierszu będą ignorowane. Powłoka interaktywna bez
       włączonej opcji interactive_comments nie pozwala na komentarze. Opcja interactive_comments jest domyślnie
       włączona w powłokach interaktywnych.

CYTOWANIE

       Cytowanie  służy  do  usuwania specjalnego znaczenia dla powłoki pewnych znaków lub słów. Cytowanie można
       stosować do wyłączania  specjalnego  traktowania  znaków  specjalnych,  zapobiegania  rozpoznawaniu  słów
       zastrzeżonych jako takich oraz do zapobiegania podstawianiu parametrów.

       Każdy  z  metaznaków  podanych  powyżej  w DEFINICJACH posiada dla powłoki specjalne znaczenie i musi być
       cytowany, jeśli ma oznaczać samego siebie.

       Gdy używane są funkcje interpretacji historii poleceń (patrz INTERPRETACJA HISTORII), znak  interpretacji
       historii, zwykle !, musi być cytowany, jeśli chce się uniknąć interpretacji historii.

       Istnieją  trzy mechanizmy cytowania: znak specjalny (escape character), apostrofy (pojedyncze cudzysłowy)
       i cudzysłowy zwykłe (podwójne).

       Niecytowany odwrotny ukośnik (\) jest znakiem specjalnym.  Chroni on przed interpretacją dosłowną wartość
       następującego po nim znaku, z wyjątkiem <nowejlinii>. Jeśli pojawi się para \<nowalinia> a  sam  odwrotny
       ukośnik  nie  jest  cytowany,  to traktowana jest ona jak kontynuacja wiersza (to znaczy, usuwana jest ze
       strumienia wejściowego i w efekcie ignorowana).

       Ujęcie znaków w apostrofy chroni dosłowne wartości każdego z nich. Apostrof nie może pojawić się pomiędzy
       innymi apostrofami, nawet jeśli jest poprzedzony odwrotnym ukośnikiem.

       Ujęcie znaków w cudzysłowy chroni dosłowne wartości każdego z nich, za wyjątkiem  $,  `  i  \  oraz,  gdy
       włączone  jest  dopełnianie  z  historii,  !.  Gdy  powłoka  działa  w trybie posix, ! nie ma specjalnego
       znaczenia wewnątrz podwójnych cudzysłowów, nawet gdy włączone jest dopełnianie z historii. Znaki  $  i  `
       zachowują  swe  specjalne  znaczenie wewnątrz cudzysłowów. Odwrotny ukośnik zachowuje specjalne znaczenie
       tylko, gdy występuje po nim jeden z poniższych znaków: $, `, ", \ lub <nowy wiersz>. Cudzysłów  może  być
       cytowany  wewnątrz  cudzysłowów  przez poprzedzenie go odwrotnym ukośnikiem. Jeśli dopełnianie z historii
       jest włączone, to będzie wykonane, chyba że znak  !  jest  ujęty  w  cudzysłowy  lub  cytowany  odwrotnym
       ukośnikiem. Odwrotny ukośnik poprzedzający ! nie jest usuwany.

       Parametry specjalne * i @ posiadają specjalne znaczenie wewnątrz cudzysłowów (zobacz PARAMETRY poniżej).

       Słowa  postaci  $'łańcuch'  traktowane  są  specjalnie. Słowo takie interpretowane jako łańcuch, w którym
       znaki poprzedzone odwrotnym ukośnikiem zastępowane są według standardu  ANSI  C.  Sekwencje  specjalne  z
       odwrotnym ukośnikiem, jeśli występują, dekodowane są następująco:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \'     apostrof
              \"     cudzysłów
              \?     znak zapytania
              \nnn   ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do  czterech  cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna do ośmiu cyfr
                     szesnastkowych)
              \cx    znak kontrolny x

       Przetłumaczony wynik jest pojedynczo cytowany, tak jakby nie było znaku dolara.

       Ujęty w cudzysłowy łańcuch  poprzedzony  znakiem  dolara  ($"łańcuch")  spowoduje,  że  łańcuch  zostanie
       zinterpretowany  zgodnie  z bieżącymi ustawieniami regionalnymi (locale). Jeśli ustawione są one na C lub
       POSIX, to znak dolara jest ignorowany. Jeżeli łańcuch jest tłumaczony i zamieniany, to  zastąpienie  jest
       podwójnie cytowane.

PARAMETRY

       Parametr  jest  elementem  przechowującym  wartości.  Może  on  być  nazwą,  liczbą  lub jednym ze znaków
       specjalnych podanych poniżej w sekcji Parametry specjalne.  Dla celów  powłoki  zmienna  jest  parametrem
       oznaczanym  przez  nazwę.   Zmienna  posiada  wartość  i  zero  lub  więcej atrybutów.  Wartość atrybutom
       przypisuje się za pomocą polecenia wbudowanego declare (zobacz opis  tego  polecenia  poniżej,  w  sekcji
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

       Parametr jest ustawiony jeśli przypisano mu wartość. Łańcuch pusty jest poprawną wartością. Po ustawieniu
       zmiennej,  może  być  ona unieważniona wyłącznie przez użycie wbudowanego polecenia unset (zobacz poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI ).

       Do zmiennej można wykonać przypisanie przy pomocy instrukcji postaci

              nazwa=[wartość]

       Jeżeli nie podano wartości, to zmiennej przypisywany jest łańcuch pusty.  Wszystkie  wartości  przechodzą
       przez interpretację tyld, podstawianie parametrów, interpretację zmiennych, podstawianie wyników poleceń,
       interpretację wyrażeń arytmetycznych i usuwanie cytowań (zobacz poniżej INTERPRETACJA). Jeżeli zmienna ma
       ustawiony  atrybut  integer  (całkowita), to wartość podlega interpretacjom wyrażeń arytmetycznych, nawet
       jeśli nie użyto interpretacji $((...)). Zobacz poniżej Interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych.  Nie  jest
       wykonywane  dzielenie na słowa, z wyjątkiem "$@", jak wyjaśniono to poniżej w sekcji Parametry specjalne.
       Nie jest wykonywane rozwijanie nazw plików.  Instrukcje przypisania mogą się też pojawiać jako  argumenty
       poleceń  wbudowanych  alias, declare, typeset, export, readonly i local (poleceń deklarujących). W trybie
       posix te słowa wbudowane mogą wystąpić w poleceniu po jednym  lub  większej  liczby  wystąpień  polecenia
       wbudowanego command i zachowują właściwości instrukcji przypisania.

       W  kontekście,  w  którym  instrukcja  przypisania  przypisuje wartość do zmiennej powłoki lub do tablicy
       indeksowanej, operator += może posłużyć do dołączenia  lub  dodania  do  poprzedniej  wartości  zmiennej.
       Obejmuje  to  argumenty do poleceń wbudowanych takich jak declare, które akceptują instrukcje przypisania
       (poleceń deklarujących). Gdy += jest stosowane do zmiennej z ustawionym atrybutem liczby  całkowitej,  to
       wartość  jest  obliczana  jako  wyrażenie  arytmetyczne  i  dodawana do bieżącej wartości zmiennej, która
       również jest obliczana. Gdy += jest stosowane  do  zmiennej  tablicowej  używając  przypisania  złożonego
       (patrz  Tablice  poniżej),  wartość zmiennej nie jest niszczona (jak to ma miejsce przy użyciu =), a nowe
       wartości są dołączane do tablicy poczynając od indeksu większego o jeden on maksymalnego indeksu  tablicy
       (w  przypadku  tablic  indeksowanych)  lub  jest  dodawana jako dodatkowa para klucz-wartość (w przypadku
       tablic asocjacyjnych). Gdy += jest stosowane do zmiennej łańcuch-wartość, to wartość jest  interpretowana
       i dołączana do wartości zmiennej.

       Zmiennej  można  przypisać  atrybut  nazwa  referencyjna  (ang.  nameref)  za pomocą opcji -n przekazanej
       poleceniom wbudowanym  declare  lub  local  (zob.  opisy  declare  i  local  niżej)  aby  utworzyć  nazwę
       referencyjną  lub  odniesienie  do  innej  zmiennej. Pozwala to na pośrednie operowanie na zmiennych. Gdy
       zmienna nazwy referencyjnej jest przywoływana, przypisywana, usuwana lub  modyfikowane  są  jej  atrybuty
       (inne  niż  użycie lub zmiana samej nazwy referencyjnej), operacja ta jest w rzeczywistości wykonywana na
       zmiennej określonej wartością zmiennej nazwy odniesienia. Nazwa  referencyjna  jest  często  używana  aby
       odnieść  się  do  zmiennej,  której  nazwa  jest przekazywana jako argument do funkcji. Przykładowo nazwa
       zmiennej jest przekazywana do funkcji powłoki w pierwszym argumencie, wykonując
              declare -n ref=$1
       wewnątrz funkcji tworzącej  zmienną  nazwy  referencyjnej  ref,  której  wartością  jest  nazwa  zmiennej
       przekazana  jako  pierwszy  argument.  Odniesienie  lub  przypisanie  ref  oraz  zmiana  jej atrybutów są
       traktowane jako odniesienie lub przypisania do zmiennej  oraz  zmiana  atrybutów  zmiennej  której  nazwę
       przekazano  jako $1. Jeśli zmienna kontrolujące pętle for ma atrybut nazwy referencyjnej, lista słów może
       być listą zmiennych powłoki, a nazwa zostanie przypisana za każdemu słowu z  listy,  w  kolejności,  przy
       wykonywaniu  pętli.  Zmienne  tablicowe  nie  mogą  otrzymać  atrybutu  nameref, jednak do zmiennych nazw
       referencyjnych mogą odnosić się zmienne tablicowe i wskaźniki zmiennych tablicowych.  Nazwy  referencyjne
       można  usunąć  stosując  opcję  -n  do  polecenia  wbudowanego  unset. W przeciwnym razie, gdy unset jest
       wykonywane z nazwą referencyjną jako argument, zmienna do której odnosi się nazwa  referencyjna  zostanie
       usunięta.

   Parametry pozycyjne
       Parametr  pozycyjny  to  parametr określany cyfrą lub cyframi, innymi niż pojedyncza cyfra 0.  Parametrom
       pozycyjnym nadawane są wartości argumentów powłoki  (w  czasie  jej  wywołania).  Wartości  te  mogą  być
       ponownie  nadawane  przy  pomocy  wbudowanego polecenia set.  Do parametrów pozycyjnych nie można wykonać
       przypisania przy pomocy instrukcji przypisania.  Parametry pozycyjne są  tymczasowo  zastępowane  podczas
       wykonywania funkcji powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Jeżeli  interpretowany  jest  parametr  pozycyjny  określany  więcej niż jedną cyfrą, to musi być ujęty w
       nawiasy (zobacz poniżej INTERPRETACJA).

   Parametry specjalne
       Powłoka kilka parametrów traktuje specjalnie. Do parametrów tych można się wyłącznie odwoływać; nie  jest
       dozwolone przypisywanie im wartości.
       *      Interpretowane  jest  jako  parametry  pozycyjne,  począwszy  od pierwszego. Gdy interpretacja nie
              pojawia się wewnątrz cudzysłowów, każdy parametr  pozycyjny  jest  interpretowany  jako  oddzielne
              słowo. W kontekście w jakim występują, te słowa ulegają kolejnemu podziałowi na słowa i rozwijaniu
              ścieżek.  Gdy  interpretacja pojawia się wewnątrz cudzysłowów, to parametr ten interpretowany jest
              jako pojedyncze słowo z wartościami każdego z parametrów rozdzielonymi pierwszym znakiem  zmiennej
              specjalnej  IFS.   To  znaczy,  "$*"  jest  równoważne "$1c$2c...", gdzie c jest pierwszym znakiem
              wartości zmiennej IFS.  Jeżeli IFS nie jest ustawione, to parametry oddzielane są spacjami.  Jeśli
              IFS jest łańcuchem pustym, to parametry są ze sobą połączone bez rozdzielających je separatorów.
       @      Interpretowane jako parametry pozycyjne, począwszy od pierwszego. Gdy  interpretacja  pojawia  się
              wewnątrz  cudzysłowów,  to  każdy parametr interpretowany jest jako odrębne słowo. To znaczy, "$@"
              jest równoważne "$1" "$2" ... Jeśli wewnątrz słowa zachodzi interpretacja (ujęta w cudzysłowy), to
              pierwszy zinterpretowany parametr jest łączony z początkiem oryginalnego  słowa,  a  interpretacja
              ostatniego  parametru  jest  łączona  z końcem oryginalnego słowa. Jeśli nie ma żadnych parametrów
              pozycyjnych, "$@" i $@ interpretowane są jako nic (tj. są usuwane).
       #      Interpretowane jako liczba parametrów pozycyjnych, podana dziesiętnie.
       ?      Interpretowane jako kod zakończenia ostatnio wykonanego potoku pierwszoplanowego.
       -      Interpretowane jako bieżące flagi opcji, takie jakie zostały podane podczas  wywołania,  ustawione
              przy pomocy wbudowanego polecenia set lub ustawione przez samą powłokę (tak jak opcja -i).
       $      Interpretowany  jest jako identyfikator procesu powłoki. W podpowłoce (), interpretowany jest jako
              ID procesu bieżącej powłoki, nie zaś podpowłoki.
       !      Interpretowany jako ID procesu ostatnio wykonywanego  polecenia  tła,  gdy  jest  wykonywane  jako
              polecenie asynchroniczne lub używając słowa wbudowanego bg (zob. niżej KONTROLA ZADAŃ).
       0      Interpretowany  jako  nazwa  powłoki  lub skryptu powłoki. Ustawiane jest to na etapie inicjowania
              powłoki. Jeżeli bash wywoływany został z plikiem poleceń, to  $0  ustawiane  jest  na  nazwę  tego
              pliku.  Jeśli  bash  został  uruchomiony  z opcją -c, to $0 jest ustawiane na pierwszy argument po
              łańcuchu, jaki ma zostać wywołany, jeśli taki występuje. W przeciwnym wypadku, ustawiany  jest  na
              nazwę pliku użytą do wywołania bash, jaką podaje argument zerowy.
       _      Podczas  uruchamiania  powłoki,  ustawiany  na  bezwzględną nazwę powłoki lub wykonywanego skryptu
              powłoki przekazanego w liście argumentów.  Następnie, interpretowany jest  jako  ostatni  argument
              poprzedniego  polecenia,  po  interpretacji.   Ustawiany  również  na  pełną  nazwę  pliku każdego
              polecenia wykonanego i umieszczonego  w  środowisku  eksportowanym  do  tego  polecenia.   Podczas
              sprawdzania poczty parametr ten przechowuje nazwę aktualnie sprawdzanego pliku poczty.

   Zmienne powłoki
       Powłoka ustawia następujące zmienne:

       BASH   Interpretowane jako pełna nazwa pliku użyta do wywołania tego przebiegu bash.
       BASHOPTS
              Oddzielana  dwukropkiem  lista  włączonych  opcji  powłoki.  Każde  słowo na liście jest poprawnym
              argumentem do opcji -s wbudowanego polecenia shopt  (patrz  WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI  poniżej).
              Opcje  pojawiające  się  w  BASHOPTS są tymi, które są raportowane jako włączone (on) przez shopt.
              Jeśli ta zmienna występuje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda opcja powłoki z  listy
              będzie włączona przed odczytaniem plików startowych. Ta zmienna jest tylko do odczytu.
       BASHPID
              Zmienna  przechowuje  identyfikator  bieżącego procesu bash. W określonych przypadkach, takich jak
              sytuacja, gdy podpowłoki nie wymagają ponownej inicjalizacji bash, różni się od $$.
       BASH_ALIASES
              Zmienna tablicy asocjacyjnej, której wpisy odpowiadają  wewnętrznej  liście  aliasów  zarządzanych
              przez  wbudowane  polecenie  alias.  Elementy dodawane do tablicy pojawiają się na liście aliasów,
              jednak usunięcie elementów tablicy obecnie nie powoduje usunięcie aliasów z listy  aliasów.  Jeśli
              BASH_ALIASES  zostanie  skasowana, traci swoje specjalne właściwości, nawet jeśli zostanie później
              zresetowana.
       BASH_ARGC
              Zmienna tablicowa, której  wartościami  są  liczby  parametrów  każdej  ramki  w  bieżącym  stosie
              wywołania  bash. Liczba parametrów bieżącego podprogramu (funkcji powłoki lub skryptu wykonywanego
              przez . lub  source)  znajduje  się  na  górze  stosu.  Gdy  podprogram  jest  wykonywany,  liczba
              przekazanych  parametrów  jest  przypisywana  do  BASH_ARGC. Powłoka ustawia BASH_ARGC wyłącznie w
              rozszerzonym trybie debugowania (patrz opis opcji extdebug wbudowanego polecenie shopt poniżej).
       BASH_ARGV
              Zmienna tablicowa zawierająca wszystkie parametry bieżącego stosu wywołania bash. Ostatni parametr
              ostatniego wywołania  podprogramu  jest  umieszczony  na  wierzchołku  stosu,  natomiast  pierwszy
              parametr  pierwszego  wywołania  na  spodzie.  Gdy podprogram jest wykonywany, liczba przekazanych
              parametrów jest przypisywana do BASH_ARGV. Powłoka  ustawia  BASH_ARGV  wyłącznie  w  rozszerzonym
              trybie debugowania (patrz opis opcji extdebug wbudowanego polecenie shopt poniżej).
       BASH_CMDS
              Zmienna  tablicy  asocjacyjnej,  której  wpisy  odpowiadają  wewnętrznej  liście  skrótów poleceń,
              zarządzanej przez wbudowane polecenie hash. Elementy dodawane do tablicy pojawiają się  na  liście
              skrótów,  jednak usunięcie elementów tablicy obecnie nie powoduje powoduje usunięcia ich z tablicy
              skrótów. Jeśli BASH_CMDS zostanie  skasowana,  traci  swoje  specjalne  właściwości,  nawet  jeśli
              zostanie później zresetowana.
       BASH_COMMAND
              Aktualnie  wykonywane polecenie lub polecenie przeznaczone do wykonania, chyba że powłoka wykonuje
              aktualnie polecenie będące wynikiem zadziałania pułapki - wówczas jest to polecenie  wykonywane  w
              czasie zadziałania pułapki.
       BASH_EXECUTION_STRING
              Argument polecenia do opcji wywołania -c.
       BASH_LINENO
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami są numery wierszy plików źródłowych, w których przywołano
              każdy odpowiednik ze zmiennej FUNCNAME. ${BASH_LINENO[$i]} jest numerem wiersza w pliku  źródłowym
              (${BASH_SOURCE[$i+1]}),  gdzie  przywołano ${FUNCNAME[$i]} (lub ${BASH_LINENO[$i-1]}, jeśli odnosi
              się do innej funkcji powłoki). Proszę użyć LINENO, aby pobrać bieżący numer wiersza.
       BASH_LOADABLES_PATH
              Lista rozdzielonych dwukropkami katalogów, w których powłoka szuka dynamicznie ładowalnych poleceń
              wbudowanych podanych przez polecenie enable.
       BASH_REMATCH
              Zmienna tablicowa, której wartości są przypisywane  operatorem  dwuargumentowym  =~  do  polecenia
              warunkowego  [[.  Element  o  indeksie  0  jest  częścią  łańcucha  pasującego do całego wyrażenia
              regularnego. Element o indeksie n jest częścią łańcucha pasującego do n-tego podwyrażenia  ujętego
              w nawiasy. Zmienna jest tylko do odczytu.
       BASH_SOURCE
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami  są  nazwy  plików  źródłowych,  w  których  zdefiniowano
              odpowiadające  nazwy  funkcji  powłoki   w   zmiennej   tablicowej   FUNCNAME.   Funkcja   powłoki
              ${FUNCNAME[$i]} jest zdefiniowana w pliku ${BASH_SOURCE[$i]} i wywoływana z ${BASH_SOURCE[$i+1]}..
       BASH_SUBSHELL
              Zwiększana  o  jeden,  wewnątrz  każdej  powłoki lub środowiska podpowłoki, gdy powłoka rozpoczyna
              wykonywanie w tym środowisku. Wartością początkową jest 0.
       BASH_VERSINFO
              Zmienna tablicowa tylko do odczytu, której elementy zawierają informacje  o  wersji  uruchomionego
              bash.  Wartości przypisane elementom tablicy są następujące:
              BASH_VERSINFO[0]        Główny numer wersji, wydanie (release).
              BASH_VERSINFO[1]        Poboczny numer wersji (version).
              BASH_VERSINFO[2]        Poziom łat (patch level).
              BASH_VERSINFO[3]        Wersja kompilatu (build version).
              BASH_VERSINFO[4]        Status wydania (np. beta1).
              BASH_VERSINFO[5]        Wartość MACHTYPE.
       BASH_VERSION
              Interpretowane jako łańcuch opisujący wersję uruchomionego bash.
       COMP_CWORD
              Indeks  w  ${COMP_WORDS}  słowa  zawierającego  bieżącą pozycję kursora.  Zmienna ta jest dostępna
              wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej
              Programowalne uzupełnianie).
       COMP_KEY
              Klawisz  (lub  ostatni  klawisz  w  sekwencji  klawiszy)  użyty  do  wywołania  bieżącej   funkcji
              uzupełniania.
       COMP_LINE
              Bieżący  wiersz  poleceń.  Ta  zmienna  jest  dostępna  tylko  w  funkcjach  powłoki i poleceniach
              zewnętrznych wywoływanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej  Programowalne
              uzupełnianie).
       COMP_POINT
              Indeks  bieżącej  pozycji  kursora  względem  początku bieżącego polecenia.  Jeżeli kursor jest na
              końcu bieżącego polecenia, to wartość tej zmiennej jest  równa  ${#COMP_LINE}.   Ta  zmienna  jest
              dostępna   tylko  w  funkcjach  powłoki  i  poleceniach  zewnętrznych  wywoływanych  przez  usługi
              programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_TYPE
              Ustawiana na wartość całkowitą odpowiadającą typowi uzupełnienia,  którego  próbę  przeprowadzono,
              które  spowodowało  wywołanie  funkcji  uzupełnienia:  TAB,  do  normalnego  uzupełnienia,  ?,  do
              wypisywania uzupełnień po udanej tabulacji, !, do wypisywania alternatyw częściowego  uzupełnienia
              słowa,  @,  do  wypisania uzupełnień, jeśli słowo nie zostało zmodyfikowane lub %, do uzupełnienia
              menu. Zmienna ta jest dostępna tylko w funkcjach powłoki  i  zewnętrznych  poleceniach  wywołanych
              przez narzędzia programowalnego uzupełnienia powłoki (patrz poniżej Programowalne uzupełnienie).
       COMP_WORDBREAKS
              Zestaw znaków traktowanych przez bibliotekę readline jako separatory słów, podczas przeprowadzania
              uzupełnień  słów.  Jeśli  unieważniono  COMP_WORDBREAKS, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeżeli jest następnie ponownie ustawiona.
       COMP_WORDS
              Zmienna tablicowa (patrz Tablice poniżej) składająca się z pojedynczych słów z aktualnego  wiersza
              poleceń. Wiersz jest dzielony na słowa tak, jak podzieliłby go readline, używając COMP_WORDBREAKS,
              zgodnie  z opisem powyżej. Zmienna ta jest dostępna wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez
              usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COPROC Zmienna tablicowa (patrz poniżej Tablice) tworzona do zatrzymania deskryptorów  plików  z  wyjścia
              lub wejścia nienazwanych koprocesów (zobacz Koprocesy (współprocesy) powyżej).
       DIRSTACK
              Zmienna tablicowa (zobacz Tablice poniżej) zawierająca bieżącą zawartość stosu katalogów. Katalogi
              pojawiają  się  na stosie w kolejności, w jakiej są wyświetlane przez wbudowane dirs.  Przypisanie
              do elementów tej zmiennej tablicowej może  posłużyć  do  zmiany  katalogów  już  występujących  na
              stosie,  ale do dodania i usunięcia katalogów muszą być użyte wbudowane pushd i popd.  Przypisanie
              wartości tej zmiennej nie zmieni bieżącego katalogu.  Jeśli DIRSTACK jest unieważnione,  to  traci
              swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       EUID   Interpretowane  jako  efektywny  identyfikator bieżącego użytkownika, inicjowane przy uruchamianiu
              powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       FUNCNAME
              Zmienna tablicowa zawierająca nazwy wszystkich funkcji powłoki obecnych w stosie wywołań.  Element
              z  indeksem  0  jest  nazwą  aktualnie  wykonywanej  funkcji  powłoki.  Najniższy  element (tzn. z
              najwyższym numerem indeksu) to  "main".   Zmienna  istnieje  tylko  gdy  wykonywana  jest  funkcja
              powłoki.  Przypisania  do  FUNCNAME nie odnoszą skutku. Jeśli FUNCNAME jest unieważniona, to traci
              swe specjalne właściwości, nawet jeśli jest następnie ponownie ustawiona.

              Zmienna ta może zostać użyta razem z BASH_LINENO i BASH_SOURCE. Każdy  element  FUNCNAME  ma  swój
              odpowiednik  w  BASH_LINENO  i  BASH_SOURCE opisujący stos wywołania. Na przykład, ${FUNCNAME[$i]}
              została wywołana z pliku ${BASH_SOURCE[$i+1]} w wierszu o  numerze  ${BASH_LINENO[$i]}.  Wbudowane
              polecenie caller wyświetla bieżący stos wywołania używając tej informacji.
       GROUPS Zmienna  tablicowa  zawierająca  listę  grup,  których  członkiem  jest  bieżący użytkownik. Próby
              przypisywania wartości do GROUPS nie odnoszą efektu. Jeżeli GROUPS jest unieważnione, to traci swe
              specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       HISTCMD
              Licznik historii (indeks na liście historii poleceń) bieżącego  polecenia.   Jeżeli  HISTCMD  jest
              unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       HOSTNAME
              Automatycznie ustawiane na nazwę aktualnego hosta.
       HOSTTYPE
              Automatycznie  ustawiane  na  łańcuch  unikalnie  opisujący typ maszyny, na której jest wykonywany
              bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       LINENO Przy każdym  odwołaniu  do  tego  parametru  powłoka  zastępuje  jego  wartość  liczbą  dziesiętną
              reprezentującą  aktualny kolejny numer wiersza (poczynając od 1) skryptu lub funkcji. Nie zapewnia
              się, by wartość ta miała znaczenie poza skryptem bądź funkcją.  Jeśli LINENO jest unieważnione, to
              traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       MACHTYPE
              Automatycznie ustawiane na łańcuch w pełni opisujący typ systemu, na którym jest wykonywany  bash,
              w standardowym formacie GNU cpu-firma-system.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       MAPFILE
              Zmienna  tablicowa  (patrz  Tablice  poniżej)  tworzona  do zatrzymania tekstu odczytywanego przez
              wbudowane polecenie mapfile, gdy nie podano nazwy zmiennej.
       OLDPWD Poprzedni katalog roboczy ustawiony poleceniem cd.
       OPTARG Wartość ostatniego, będącego opcją, argumentu przetworzonego  przez  wbudowane  polecenie  getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OPTIND Numer (indeks) następnego argumentu, jaki ma zostać przetworzony przez wbudowane polecenie getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OSTYPE Automatycznie  ustawiane  na  łańcuch  opisujący system operacyjny, w którym jest wykonywany bash.
              Wartość domyślna zależy od systemu.
       PIPESTATUS
              Zmienna tablicowa (zobacz Tablice  poniżej)  zwierająca  listę  kodów  zakończenia  z  procesów  w
              ostatnio wykonywanym potoku pierwszoplanowym (który może zawierać pojedyncze polecenie).
       PPID   Identyfikator procesu macierzystego powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       PWD    Bieżący katalog roboczy, ustawiony poleceniem cd.
       RANDOM Za  każdym  razem,  gdy  następuje  odwołanie  do tego parametru, generowana jest całkowita liczba
              losowa z zakresu od 0 do 32767. Sekwencję liczb losowych można zainicjować przypisując wartość  do
              RANDOM.   Jeżeli  RANDOM  jest unieważniona, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest
              następnie ponownie ustawiona.
       READLINE_LINE
              Zawartość bufora wiersza realine, do  użycia  z  "bind  -x"  (patrz  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI
              poniżej).
       READLINE_POINT
              Pozycja  punktu  wprowadzania  w  buforze wiersza readline, do użycia z "bind -x" (patrz WBUDOWANE
              POLECENIA POWŁOKI poniżej).
       REPLY  Ustawiona na wiersz wejścia odczytany wbudowanym poleceniem read jeśli  nie  podano  żadnych  jego
              argumentów.
       SECONDS
              Każdorazowo,  gdy  występuje  odwołanie  do  tego  parametru,  zwracana  jest liczba sekund, jakie
              upłynęły od wywołania powłoki. Jeżeli do SECONDS zostanie przypisana wartość, to wartość  zwracana
              przez  kolejne  odwołania  jest równa liczbie sekund od czasu przypisania plus przypisana wartość.
              Jeżeli SECONDS jest unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest  następnie
              ponownie ustawione.
       SHELLOPTS
              Lista,  rozdzielonych  dwukropkami,  włączonych  opcji  powłoki.  Każde słowo listy jest poprawnym
              argumentem opcji -o wbudowanego polecenia set (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Opcje
              pojawiające  się  w  SHELLOPTS  to  te, które są zgłaszane jako włączone (on) przez set -o.  Jeśli
              zmienna ta istnieje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda z opcji  powłoki  występująca
              na  tej  liście zostanie włączona przed odczytem jakichkolwiek plików startowych.  Jest to zmienna
              tylko do odczytu.
       SHLVL  Inkrementowana każdorazowo, gdy uruchamiane jest kolejne wystąpienie bash.
       UID    Interpretowane jako identyfikator bieżącego użytkownika,  inicjowane  przy  uruchamianiu  powłoki.
              Zmienna ta jest tylko do odczytu.

       Poniższe zmienne są używane przez powłokę. W niektórych przypadkach bash przypisuje im domyślne wartości;
       przypadki te są odnotowane niżej.

       BASH_COMPAT
              Wartość   używana   do   ustawienia   poziomu   kompatybilności  powłoki.  Opis  różnych  poziomów
              kompatybilności i ich skutki znajduje się przy poleceniu wbudowanym shopt  w  rozdziale  WBUDOWANE
              POLECENIA  POWŁOKI.  Wartość  może  być  liczbą  dziesiętną  (np.  4.2)  lub  całkowitą  (np.  42)
              określającą dany poziom kompatybilności. Jeśli BASH_COMPAT jest nieustawione,  lub  przypisano  mu
              łańcuch  pusty,  to  poziom  kompatybilności jest ustawiony na domyślny dla bieżącej wersji. Jeśli
              BASH_COMPAT ustawiono na wartość niebędącą poprawnym poziomem kompatybilności, to powłoka  wypisze
              komunikat  o  błędzie  i  ustawi  poziom kompatybilności na domyślny dla bieżącej wersji. Poprawne
              poziomy kompatybilności są takie jak opcje kompatybilności akceptowane przez  polecenie  wbudowane
              shopt  opisane  poniżej (np. compat42 oznacza, że poprawnymi wersjami są 4.2 i 42). Bieżąca wersja
              również jest poprawną wartością.
       BASH_ENV
              Jeżeli parametr ten jest ustawiony  podczas  wykonywania  przez  bash  skryptu,  to  jego  wartość
              interpretowana  jest  jako  nazwa  pliku  zawierającego  polecenia do zainicjowania powłoki, jak w
              ~/.bashrc.  Wartość BASH_ENV podlega interpretacji  parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń  i
              interpretacjom  wyrażeń arytmetycznych przed interpretacją jej jako nazwy pliku.  Zmienna PATH nie
              jest używana do znalezienia pliku o powstałej w ten sposób nazwie.
       BASH_XTRACEFD
              Jeśli ustawiono liczbę całkowitą odpowiadającą poprawnemu deskryptorowi  pliku,  to  bash  zapisze
              wyjście  stosu  wygenerowane  gdy set -x jest włączone do tego deskryptora pliku. Deskryptor pliku
              jest zamykany gdy BASH_XTRACEFD jest  usuwana  lub  przy  przypisaniu  nowej  wartości.  Usunięcie
              BASH_XTRACEFD  lub przypisanie jej łańcucha pustego powoduje wysłanie stosu na standardowe wyjście
              błędów. Proszę zauważyć, że ustawienie BASH_XTRACEFD na 2 (deskryptor  pliku  wyjścia  błędów),  a
              następnie usunięcie jej spowoduje zamknięcie standardowego wyjścia błędów.
       CDPATH Ścieżka  wyszukiwania  dla  polecenia  cd.   Jest  to lista rozdzielonych dwukropkami katalogów, w
              których powłoka szuka katalogów docelowych podanych przez  polecenie  cd.   Przykładową  wartością
              jest ".:~:/usr".
       CHILD_MAX
              Ustawia  liczbę  wartości  kodów  wyjścia  zakończonych  procesów  potomnych,  które ma zapamiętać
              powłoka. Bash nie pozwoli na zmniejszenie tej wartości poniżej minimum  określonego  normą  POSIX,
              istnieje  również  wartość  maksymalna  (obecnie  8192),  której  nie można przekroczyć. Minimalna
              wartość jest zależna od systemu.
       COLUMNS
              Używana przez polecenie wbudowane select do wyznaczenia szerokości terminala przy wypisywaniu list
              wyboru. Ustawiana automatycznie, gdy włączono opcję checkwinsize oraz w powłoce  interaktywnej  po
              otrzymaniu SIGWINCH.
       COMPREPLY
              Zmienna  tablicowa,  z  której  bash  czyta  możliwe  uzupełnienia  tworzone przez funkcję powłoki
              wywołaną przez usługę programowalnego uzupełniania (zobacz  poniżej  Programowalne  uzupełnianie).
              Każdy element tablicy zawiera jedno możliwe uzupełnienie.
       EMACS  Gdy  bash  znajdzie  opisywaną  zmienną  w  środowisku  podczas  uruchamiania powłoki, z wartością
              ustawioną na "t", to przyjmuje, że powłoka działa  w  buforze  powłoki  Emacsa  i  wyłącza  edycję
              wiersza.
       ENV    Podobnie jak BASH_ENV; używana gdy powłoka jest wywołana w trybie POSIX.
       EXECIGNORE
              Lista  oddzielonych dwukropkami wzorców powłoki (zob. Dopasowanie wzorca) definiujących listę nazw
              plików ignorowanych przy szukaniu poleceń za pomocą PATH. Pliki których pełna  ścieżka  pasuje  do
              jednego  z  tych  wzorców  nie  są traktowane jako pliki wykonywalne dla dopełniania i wykonywania
              poleceń przez PATH. Nie wpływa to na zachowanie poleceń [, test oraz [[. Pełne  ścieżki  w  liście
              skrótów  poleceń  nie  są przedmiotem  EXECIGNORE.  Tę zmienną należy używać do ignorowania plików
              bibliotek  współdzielonych,  które  mają ustawione   prawo   wykonywania,   ale   nie   są plikami
              wykonywalnymi. Dopasowanie wzorców przestrzega ustawień opcji powłoki extglob.
       FCEDIT Domyślny edytor dla wbudowanego polecenia fc.
       FIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami przyrostków, jakie mają być ignorowane podczas uzupełniania nazw
              plików (zobacz READLINE poniżej).  Nazwa pliku o przyrostku pasującym do jednej z pozycji  FIGNORE
              wyłączana  jest  z  listy  dopasowanych nazw plików.  Przykładową wartością jest ".o:~" (cytowanie
              jest niezbędne przy przypisywaniu do tej zmiennej wartości zawierającej tyldy).
       FUNCNEST
              Gdy  jest  ustawiona  na  wartość  numeryczną  większą  od  zera,  definiuje   maksymalny   poziom
              zagnieżdżenia   funkcji.   Wywołania  funkcji  przekraczające  określony  poziom  będą  powodowały
              przerwanie bieżącego polecenia.
       GLOBIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wzorców  definiujących  zestaw  nazw  plików,  jakie  mają  być
              ignorowane  podczas  rozwijania  nazw  plików.  Jeżeli plik pasujący do wzorca rozwijającego nazwę
              ścieżkową pasuje również do  któregoś  z  wzorców  w  GLOBIGNORE,  to  jest  on  usuwany  z  listy
              dopasowanych.
       HISTCONTROL
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wartości,  określającymi  sposób zapisywania w liście historii.
              Jeżeli posiada wartość  ignorespace,  to  wiersze  rozpoczynające  się  od  znaku  spacji  nie  są
              wprowadzane do listy historii. Jeśli posiada wartość ignoredups, to wiersze pasujące do ostatniego
              wiersza  historii  nie  są  wprowadzane.  Wartość  ignoreboth  łączy  obie  te możliwości. Wartość
              erasedups  powoduje  usunięcie  z  historii  wszystkich  wcześniejszych  wierszy,  pasujących   do
              bieżącego,  przed  zapisaniem  listy.  Wszystkie wartości poza wymienionymi powyżej są ignorowane.
              Jeśli zmienna ta nie jest zdefiniowana lub ma wartość inną od  powyższych,  to  wszystkie  wiersze
              przeczytane  przez  analizator  składni  zachowywane  są  w liście historii, stosownie do wartości
              HISTIGNORE. Drugi i kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są  sprawdzane  i  są
              dodawane do historii bez względu na wartość HISTCONTROL.
       HISTFILE
              Nazwa  pliku,  w  którym  zachowywana  jest historia poleceń (zobacz HISTORIA poniżej).  Wartością
              domyślną jest ~/.bash_history. Jeśli ustawienie  tej  zmiennej  zostanie  skasowane,  to  historia
              poleceń nie będzie zachowana po zakończeniu pracy powłoki.
       HISTFILESIZE
              Maksymalna liczba wierszy zawartych w pliku historii. Podczas przypisywania wartości tej zmiennej,
              jeżeli  jest  to niezbędne, plik historii jest obcinany tak, by nie zawierał więcej wierszy, przez
              usunięcie najstarszych wpisów. Plik historii jest także obcinany do tego rozmiaru po zapisaniu  go
              w  czasie  kończenia  pracy  przez powłokę. Jeśli wartość wynosi 0, plik historii jest obcinany do
              zera. Wartości nienumeryczne i wartości numeryczne mniejsze niż zero wstrzymują obcinanie. Powłoka
              ustawia wartość domyślną do wartości HISTSIZE po odczytaniu plików początkowych powłoki.
       HISTIGNORE
              Lista rozdzielonych dwukropkami wzorców służących do decydowania, jakie  wiersze  poleceń  powinny
              być  zachowane  w  liście  historii.  Każdy z wzorców zakotwiczony jest na początku wiersza i musi
              pasować do całego wiersza (nie jest dodawane żadne niejawne `*'). Każdy z wzorców sprawdzany  jest
              z  bieżącym  wierszem po wykonaniu kontroli określonych przez HISTCONTROL.  Oprócz zwykłych znaków
              dopasowywania wzorców używanych przez powłokę, `&' dopasowuje poprzedni wiersz  historii.  Literał
              `&'  można uzyskać poprzedzając go odwrotnym ukośnikiem; odwrotny ukośnik jest usuwany przed próbą
              dopasowania. Druga i kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są sprawdzane  i  są
              dodawane  do  historii  bez względu na wartość HISTIGNORE. Dopasowanie wzorców honoruje ustawienia
              opcji powłoki extglob.
       HISTSIZE
              Liczba poleceń do zapamiętania w historii poleceń (zob.  HISTORIA poniżej). Jeśli  wartość  wynosi
              0,  polecenia  nie  są  zachowywane w historii. Wartości numeryczne mniejsze niż zero powodują, że
              każde polecenie jest zapamiętywane w historii (znosi limit). Powłoka ustawia wartość domyślną  500
              po odczytaniu plików początkowych powłoki.
       HISTTIMEFORMAT
              Gdy  ta  zmienna  jest  ustawiona  i nie jest pusta, jej wartość jest użyta jak format łańcucha do
              strftime(3),  w  celu  wyświetlenia  pieczątki  czasowej  związanej  z  każdym  wpisem   historii,
              wyświetlanym  przez  wbudowane polecenie history. Gdy zmienna jest ustawiona, pieczątki czasowe są
              zapisywane do pliku historii, dzięki czemu mogą być zachowywane między  sesjami  powłoki.  Używany
              jest  wówczas  znak  komentarza  historii,  aby  odróżnić pieczątki czasowe od pozostałych wierszy
              historii.
       HOME   Katalog domowy bieżącego użytkownika; domyślny argument  wbudowanego  polecenia  cd.  Wartość  tej
              zmiennej wykorzystywana jest też przy wykonywaniu interpretacji tyld.
       HOSTFILE
              Zawiera  nazwę  pliku  o  tym samym formacie co /etc/hosts który powinien być czytany, gdy powłoka
              potrzebuje uzupełnić nazwę  hosta.   Listę  możliwych  uzupełnień  można  zmieniać  podczas  pracy
              powłoki. Następnym razem, gdy wykonywana jest próba uzupełnienia nazwy hosta bash dodaje zawartość
              nowego  pliku do już istniejącej listy.  Jeżeli HOSTFILE jest ustawione, ale nie posiada wartości,
              bash usiłuje uzyskać listę możliwych uzupełnień nazw hostów czytając /etc/hosts Gdy HOSTFILE  jest
              unieważniane, lista hostów jest czyszczona.
       IFS    Wewnętrzny   Separator   Pól   (Internal   Field  Separator)  używany  do  podziału  na  słowa  po
              interpretacjach i dzieleniu  wierszy  na  słowa  we  wbudowanym  poleceniu  read.   Jego  domyślną
              wartością jest ,,<spacja><tabulacja><nowalinia>”.
       IGNOREEOF
              Steruje  działaniem  powłoki interaktywnej przy otrzymaniu przez nią znaku EOF jako jedynego znaku
              wejścia. Jeżeli jest ustawiona, to jej wartość jest liczbą kolejnych znaków EOF  jakie  muszą  być
              wpisane  jako  pierwsze  znaki  wiersza  wprowadzania  przed zakończeniem pracy przez bash.  Jeśli
              zmienna ta istnieje, ale nie zawiera wartości  numerycznej  lub  nie  ma  wartości,  to  wartością
              domyślną jest 10. Jeżeli nie istnieje, to EOF wskazuje powłoce koniec wprowadzanych danych.
       INPUTRC
              Nazwa  pliku  startowego  dla  readline,  unieważniająca domyślny plik ~/.inputrc (zobacz READLINE
              poniżej).
       LANG   Służy do wyznaczania kategorii locale dla wszystkich kategorii nie wyszczególnionych przez zmienne
              rozpoczynające się od znaków LC_.
       LC_ALL Zmienna ta unieważnia wartość LANG  i  wszelkich  innych  zmiennych  LC_  określających  kategorie
              locale.
       LC_COLLATE
              Ta  zmienna  wyznacza  kolejność (collation order) używaną przy sortowaniu wyników rozwijania nazw
              plików, decyduje też  o  zachowaniu  wielu  wyrażeń,  klas  równoważnych  i  sekwencje  sortowania
              (collating sequences) w rozwijaniu nazw plików i dopasowywaniu wzorców.
       LC_CTYPE
              Ta  zmienna  decyduje o interpretacji znaków i zachowaniu się klas znaków wewnątrz rozwijania nazw
              plików i dopasowywania wzorców.
       LC_MESSAGES
              Ta zmienna decyduje o ustawieniu locale używanym do tłumaczenia  ujętych  w  cudzysłowy  łańcuchów
              poprzedzonych znakiem $.
       LC_NUMERIC
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania liczb.
       LC_TIME
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania daty i czasu.
       LINES  Używana  przez  polecenie  wbudowane  select  do wyznaczenia długości kolumn przy wypisywaniu list
              wyboru.  Ustawiana automatycznie gdy włączono opcję checkwinsize oraz w powłoce  interaktywnej  po
              otrzymaniu po otrzymaniu SIGWINCH.
       MAIL   Jeżeli  parametrowi  temu  jest  przypisana nazwa pliku, a nie jest ustawiona zmienna MAILPATH, to
              bash informuje użytkownika o nadejściu poczty do podanego pliku lub katalogu w formacie Maildir.
       MAILCHECK
              Określa jak często (w sekundach) bash sprawdza pocztę. Domyślnie jest to 60 sekund. Gdy  nadchodzi
              pora  sprawdzenia  poczty, powłoka wykonuje to przed wyświetleniem głównej zachęty.  Jeśli zmienna
              ta nie jest ustawiona lub jest ustawiona na wartość nie większą  od  zera  lub  zero,  to  powłoka
              wyłącza sprawdzanie poczty.
       MAILPATH
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  nazw  plików,  w  jakich  ma być sprawdzana poczta. Można podać
              komunikat, jaki ma zostać wyświetlony, gdy do danego pliku przybędzie  wiadomość  pocztowa,  przez
              oddzielenie  nazwy pliku od komunikatu znakiem '?'.  Użyte w tekście komunikatu, $_ interpretowane
              jest jako nazwa bieżącego pliku pocztowego.  Przykład:
              MAILPATH='/var/mail/bfox?"You have mail":~/shell-mail?"$_ has mail!"'
              Bash można skonfigurować, aby zapewnił tej zmiennej wartość domyślną (domyślnie jej nie  posiada),
              ale  położenie  plików  pocztowych  użytkownika,  jakim  się  posługuje  zależy  od  systemu  (np.
              /var/mail/$USER).
       OPTERR Jeżeli ustawiono na wartość 1, bash wyświetla komunikaty o błędach  generowanych  przez  wbudowane
              polecenie  getopts  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej).  OPTERR inicjowane jest na 1
              każdorazowo, gdy wywoływana jest powłoka lub wykonywany jest skrypt powłoki.
       PATH   Ścieżka wyszukiwania poleceń. Jest to lista rozdzielanych dwukropkami katalogów, w których powłoka
              szuka poleceń (zobacz WYKONYWANIE  POLECEŃ  poniżej).  Nazwa  katalogu  zerowej  długości  (pusta)
              oznacza katalog bieżący. Pusty katalog można podać jako dwa złączone dwukropki lub początkowy albo
              końcowy  dwukropek.  Domyślna  ścieżka  zależy  od  systemu  i ustawiana jest przez administratora
              instalującego bash.  Powszechną wartością jest ``/usr/local/bin:/usr/local/sbin:/usr/bin:
              /usr/sbin:/bin:/sbin''.
       POSIXLY_CORRECT
              Jeśli podczas uruchamiania bash w środowisku istnieje ta zmienna, to powłoka przed odczytem plików
              startowych wchodzi w tryb posix, tak jakby przy jej wywołaniu podano opcję --posix.  Jeśli zmienna
              ta zostanie ustawiona podczas pracy powłoki, to bash włącza tryb posix, tak jakby zostało wykonane
              polecenie set -o posix

       PROMPT_COMMAND
              Jeżeli jest ustawiona, to jej wartość  jest  wykonywana  jako  polecenie  przed  każdym  wysłaniem
              zachęty głównej.
       PROMPT_DIRTRIM
              Gdy  jest  ustawiona  na liczbę większa od zera, jej wartość jest używana jako liczba początkowych
              składowych katalogów do usunięcia podczas interpretowania sekwencji specjalnych  łańcucha  zachęty
              \w i \W (patrz poniżej ZACHĘTA POWŁOKI). Usuwane znaki są zastępowane wielokropkiem.
       PS0    Wartość  tego  parametru  jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA) i wyświetlana przez powłokę
              interaktywną po odczytaniu polecenia, a przed jego wykonaniem.
       PS1    Wartość tego parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA)  i używana jako główny łańcuch
              zachęty. Jego wartością domyślną jest "\s-\v\$ ".
       PS2    Wartość tego parametru jest interpretowana jak PS1  i  używana  jako  wtórny  (secondary)  łańcuch
              zachęty. Domyślnie jest to "> ".
       PS3    Wartość tego parametru służy jako zachęta w poleceniu select (zobacz powyżej GRAMATYKA POWŁOKI).
       PS4    Wartość  tego  parametru  interpretowana  jest  jak  PS1  i  wypisywana  przed  każdym  poleceniem
              wyświetlanym przez bash podczas śledzenia wykonywania.   Pierwszy  znak  PS4,  w  razie  potrzeby,
              powtarzany jest wielokrotnie, by wskazać wiele poziomów zagnieżdżenia.  Domyślnie jest to "+ ".
       SHELL  Pełna  ścieżka  powłoki  jest przechowywana w tej zmiennej środowiskowej. Jeśli nie jest ustawiona
              podczas uruchamiania powłoki, bash przypisuje jej wartość  pełnej  ścieżki  powłoki  zgłoszeniowej
              bieżącego użytkownika.
       TIMEFORMAT
              Wartość  tego  parametru  służy  jako  łańcuch  formatu określającego, jak powinna być wyświetlana
              informacja o czasach dla  potoków  poprzedzonych  słowem  zastrzeżonym  time.  Znak  %  rozpoczyna
              sekwencję  specjalną,  która jest interpretowana jako wartość czasu lub inna informacja. Sekwencje
              specjalne i ich znaczenie są następujące; nawiasy kwadratowe opisują części opcjonalne.
              %%        Dosłowny znak %.
              %[p][l]R  Czas, jaki upłynął, w sekundach.
              %[p][l]U  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie użytkownika.
              %[p][l]S  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie systemowym.
              %P        Procent wykorzystania CPU, liczony jako (%U + %S) / %R.

              Opcjonalne p jest cyfrą określającą dokładność  (precision),  liczbę  cyfr  ułamkowych  po  kropce
              dziesiętnej.   Wartość  zero  powoduje,  że nie będzie wyświetlana ani kropka dziesiętna ani część
              ułamkowa.  Mogą być podane co najwyżej trzy miejsca po kropce dziesiętnej; wartości p większe od 3
              zmieniane są na 3.  Jeżeli nie podano p, to używana jest wartość 3.

              Opcjonalne l określa dłuższy (longer) format wyników, zawierający minuty, w postaci MMmSS.FFs.   O
              tym, czy występuje ułamkowa część sekund decyduje wartość p.

              Jeżeli   zmienna   ta   nie   jest  ustawiona,  to  bash  działa  tak,  jakby  miała  ona  wartość
              $'\nreal\t%3lR\nuser\t%3lU\nsys\t%3lS'. Jeżeli jej wartością  jest  pusty  łańcuch,  to  nie  jest
              wyświetlana  żadna  informacja o czasach (timing).  Podczas wyświetlania łańcucha formatu dodawany
              jest kończący znak nowej linii.
       TMOUT  Jeśli ustawione na wartość większą od zera,  to  TMOUT  jest  interpretowane  jako  domyślny  czas
              oczekiwania  wbudowanego  read. Polecenie select kończy się, jeśli dane nie zostaną wprowadzone po
              liczbie TMOUT sekund, jeżeli wejście pochodzi z  terminala.  W  przypadku  powłok  interaktywnych,
              wartość  jest  interpretowana jako liczba sekund określającą czas, przez jaki powłoka ma czekać na
              wprowadzenie wiersza danych po wyświetleniu głównej zachęty. Bash kończy pracę po odczekaniu  tego
              czasu jeśli pełen wiersz danych nie pojawił się.
       TMPDIR Jeśli jest ustawiona, bash używa jej wartości jako nazwy katalogu w którym tworzy pliki tymczasowe
              do użytku powłoki.
       auto_resume
              Zmienna  ta  steruje sposobem interakcji powłoki z użytkownikiem i sposobem kontroli zadań. Jeżeli
              jest ustawiona, to jednowyrazowe polecenia proste bez przekierowań traktowane są  jako  aspirujące
              do wznowienia istniejącego zatrzymanego zadania. Nie pozwala się na żadną dwuznaczność; jeśli jest
              więcej  niż  jedno  zadanie  rozpoczynające  się od wpisanego łańcucha, wybierane jest zadanie, do
              którego ostatnio sięgano.  Nazwa zatrzymanego zadania, w tym  kontekście,  jest  wierszem  poleceń
              użytym  do  jego  uruchomienia.   Jeśli  posiada  wartość  exact,  to  podany łańcuch musi pasować
              dokładnie do nazwy zatrzymanego zadania; Jeśli jest ustawione  na  substring,  to  podany  łańcuch
              powinien   pasować   do  podłańcucha  nazwy  zatrzymanego  zadania.   Wartość  substring  zapewnia
              funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %?  (zobacz  STEROWANIE  ZADANIAMI  poniżej).
              Jeśli ustawiono inną wartość, to podany łańcuch musi być przedrostkiem nazwy zatrzymanego zadania;
              zapewnia to funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %.
       histchars
              Dwa  lub  trzy  znaki  sterujące  interpretacją  historii  i  podziałem na leksemy (zobacz poniżej
              INTERPRETACJA HISTORII).   Pierwszy  znak  jest  znakiem  interpretacji  historii,  sygnalizującym
              początek  interpretacji  historii,  zwykle  `!'.   Drugi znak jest znakiem szybkiego podstawiania,
              ("quick substitution"), służącym jako skrót do powtórnego  uruchamiania  poprzednio  wprowadzonego
              polecenia,  podstawiającym  w  poleceniu  jeden  łańcuch  za  inny.   Domyślnym  znakiem szybkiego
              podstawiania jest `^'.  Opcjonalny, trzeci znak  jest  znakiem  wskazującym,  że  pozostała  część
              wiersza,  w  którym  występuje  on jako pierwszy znak słowa, jest komentarzem.  Zwykle znakiem tym
              jest `#'. Znak komentarza historii powoduje, że dla pozostałych słów wiersza podstawianie historii
              jest pomijane.  Niekoniecznie  powoduje  to  traktowanie  reszty  wiersza  jako  komentarza  przez
              analizator składni powłoki.

   Tablice
       Bash  udostępnia  indeksowane  i  asocjacyjne  zmienne tablicowe jednowymiarowe. Jako tablica może zostać
       użyta dowolna zmienna; wbudowane declare jawnie zadeklaruje tablicę. Nie ma maksymalnego rozmiaru tablic,
       ani wymagania, by wszystkie jej elementy były indeksowane czy przypisywane w  sposób  ciągły.  Do  tablic
       indeksowanych  można  się odwołać przy pomocy liczb całkowitych (w tym wyrażeń arytmetycznych), począwszy
       od zera; natomiast tablice asocjacyjne używają  konkretnych  łańcuchów.  Jeśli  nie  zaznaczono  inaczej,
       indeksy tablic indeksowanych muszą być nieujemnymi liczbami całkowitymi.

       Tablica  indeksowana  tworzona  jest  automatycznie jeśli wykonywane jest przypisanie do jakiejś zmiennej
       przy  pomocy  składni  nazwa[wskaźnik]=wartość.   Wskaźnik  tablicy  traktowany   jest   jako   wyrażenie
       arytmetyczne, które musi po interpretacji dać liczbę. Chcąc jawnie zadeklarować tablicę indeksowaną, użyj
       declare  -a  nazwa (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  declare -a nazwa[wskaźnik] jest również
       akceptowane; wskaźnik jest wówczas ignorowany.

       Tablice asocjacyjne są tworzone za pomocą konstrukcji declare -A nazwa.

       Atrybuty mogą być podane do zmiennej tablicy przy użyciu declare i readonly. Każdy z atrybutów  stosowany
       jest do wszystkich elementów tablicy.

       Przypisania  do  tablic  wykonywane  są  przy  pomocy  przypisań  złożonych  postaci  nazwa=(wartość1 ...
       wartośćn), gdzie każda  wartość  ma  postać  [wskaźnik]=łańcuch.  Przypisania  tablic  indeksowanych  nie
       wymagają  niczego  oprócz  łańcucha.  Jeżeli  podano  opcjonalne  nawiasy  i  wskaźnik,  to  wartość jest
       przypisywana wskazanemu elementowi tablicy indeksowanej; w przeciwnym wypadku wartość  przypisywana  jest
       elementowi o indeksie o jeden większym od ostatniego elementu z przypisaną wartością. Indeks jest liczony
       od zera.

       Przy przypisywaniu do tablicy asocjacyjnej konieczne jest podanie wskaźnika.

       Składnia  ta  jest akceptowana także przy poleceniu wbudowanym declare. Pojedyncze elementy tablicy można
       przypisać  za  pomocą  składni  nazwa[wskaźnik]=wartość  wprowadzonej  powyżej.  Jeśli  wskaźnik  da   po
       interpretacji  liczbę mniejszą od zera, to jest używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy
       plus jeden (wskaźnik -1 odnosi się więc do ostatniego elementu tablicy).

       Do elementu tablicy można odwoływać się używając ${nazwa[wskaźnik]}.  Nawiasy  są  wymagane,  by  uniknąć
       konfliktów  z  rozwijaniem  nazw plików. Jeśli wskaźnikiem jest @ lub *, to powyższe słowo interpretowane
       jest jako wszystkie elementy nazwy.  Wskaźniki te różnią  się  tylko  wtedy,  gdy  słowo  pojawia  się  w
       cudzysłowach.  Jeśli słowo ujęto w cudzysłowy, to ${nazwa[*]} interpretowane jest jako pojedyncze słowo o
       wartości  wszystkich  elementów  tablicy  rozdzielonych  pierwszym  znakiem  zmiennej specjalnej IFS, zaś
       ${nazwa[@]} interpretuje każdy z elementów nazwa jako odrębne słowo. Jeśli brak jest  elementów  tablicy,
       to  ${nazwa[@]}  interpretowane  jest  jako  nic.  Jeśli  wewnątrz  słowa zachodzi interpretacja (ujęta w
       cudzysłowy), to pierwszy zinterpretowany  parametr  jest  łączony  z  początkiem  oryginalnego  słowa,  a
       interpretacja  ostatniego  parametru  jest  łączona  z  końcem  oryginalnego  słowa.  Jest  to zachowanie
       analogiczne do  interpretacji  parametrów  specjalnych  *  i  @  (zobacz  powyżej  Parametry  specjalne).
       ${#nazwa[wskaźnik]}  interpretowane jest jako długość ${nazwa[wskaźnik]}. Jeśli wskaźnikiem jest * lub @,
       to interpretacją jest liczba elementów w tablicy. Jeśli wskaźnik da po interpretacji liczbę  mniejszą  od
       zera,  to  jest  używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik -1 odnosi
       się więc do ostatniego elementu tablicy).

       Odwoływanie się do zmiennej tablicowej bez podania wskaźnika jest równoważne odwołaniu do elementu  numer
       zero. Każde odwołanie do zmiennej przy podaniu prawidłowego wskaźnika jest poprawne; bash utworzy tablicę
       jeśli będzie to konieczne.

       Zmienna  tablicowa  jest  ustawiona,  jeśli  do wskaźnika przypisano wartość. Łańcuch pusty jest poprawną
       wartością.

       Można pozyskać zarówno Klucze  (wskaźniki)  tablicy  jak  i  wartości.  ${!nazwa[@]}  i  ${!nazwa[*]}  są
       interpretowane  jako  wskaźniki  przypisane  do zmiennej nazwa tablicy. expand to the indices assigned in
       array variable name. Gdy zastosowany jest cudzysłów, powłoka  zachowuje  się  podobnie  jak  w  przypadku
       interpretacji specjalnych parametrów @ i * w cudzysłowach.

       Do  niszczenia  tablic  służy wbudowane polecenie unset.  unset nazwa[wskaźnik] niszczy element tablicy o
       indeksie wskaźnik. Ujemne wskaźniki tablic  indeksowany  są  interpretowane  zgodnie  z  opisem  powyżej.
       Konieczne  jest  zachowanie  wzmożonej  uwagi,  aby  zapobiec niechcianym skutkom rozwijania nazw plików.
       Polecenie unset nazwa, gdzie nazwa jest tablicą, lub unset nazwa[wskaźnik], gdzie wskaźnikiem jest *  lub
       @, usuwa całą tablicę.

       Każde  z  wbudowanych  declare,  local i readonly akceptuje opcję -a do określania tablic indeksowanych i
       opcję -A do określania tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie opcje, to pierwszeństwo ma  -A.  Polecenie
       read  akceptuje opcję -a do przypisywania tablicy listy słów przeczytanych ze standardowego wejścia.  set
       i declare wyświetlają wartości tablicowe w sposób umożliwiający ponowne ich użycie w przypisaniach.

INTERPRETACJA

       Interpretacja wykonywana jest na wierszu poleceń po jego podziale na  słowa.   Istnieje  siedem  rodzajów
       wykonywanych   interpretacji:   interpretacja  nawiasów  (brace  expansion),  interpretacja  tyld  (tilde
       expansion), podstawianie  parametrów  i  interpretacja  zmiennych  (parameter  and  variable  expansion),
       podstawienie  wyników  poleceń  (command  substitution), interpretacja wyrażeń arytmetycznych (arithmetic
       expansion), podział na słowa (word splitting)  i rozwinięcie nazw plików (pathname expansion).

       Kolejność  interpretacji:  interpretacja  nawiasów,  interpretacja  tyld,  interpretacja   parametrów   i
       zmiennych,  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych i podstawianie wyników poleceń (wykonywane od lewej do
       prawej), podział na słowa i rozwijanie nazw ścieżek.

       Na systemach potrafiących to obsłużyć, istnieje dodatkowa dostępna  interpretacja:  podstawienie  wyników
       procesów  (process  substitution).  Jest  to  przeprowadzane  w tym samym czasie, jak interpretacja tyld,
       parametrów, zmiennych i wyrażeń arytmetycznych oraz poleceń.

       Po przeprowadzeniu tych interpretacji znaki cytowania obecne w pierwotnym słowie  są  usuwane,  chyba  że
       same zostały zacytowane (usunięcie cytowań).

       Tylko  interpretacja  nawiasów,  dzielenie  na  słowa  i rozwinięcie nazw plików mogą zmienić liczbę słów
       interpretowanego wyrażenia; pozostałe  interpretacje  rozwijają  pojedyncze  słowo  w  pojedyncze  słowo.
       Jedynymi wyjątkami są interpretacje "$@" i "${nazwa[@]}" wyjaśnione powyżej (zobacz PARAMETRY).

   Interpretacja nawiasów
       Interpretacja nawiasów jest mechanizmem, przez który mogą być generowane dowolne łańcuchy.  Mechanizm ten
       przypomina  rozwinięcia  nazw plików, ale generowane nazwy plików nie muszą określać plików istniejących.
       Wzorce, mające podlegać interpretacji nawiasów mają postać opcjonalnej  preambuły,  po  której  występują
       serie  separowanych  przecinkami  łańcuchów  pomiędzy  parą  nawiasów  klamrowych,  po  których następuje
       opcjonalny dopisek (postscript).  Preambuła stanowi przedrostek  dla  każdego  z  łańcuchów  zawartych  w
       nawiasach, a dopisek dodawany jest do każdego łańcucha wynikowego, przy interpretacji od lewej do prawej.

       Interpretacja nawiasów może być zagnieżdżana. Wyniki każdego zinterpretowanego łańcucha nie są sortowane;
       zachowywana  jest  kolejność od lewej do prawej. Na przykład, a{d,c,b}e interpretowane jest jako "ade ace
       abe".

       Sekwencja wyrażeń przyjmuje postać {x..y[..krok]}, gdzie  x  i  y  są  albo  liczbami  całkowitymi,  albo
       pojedynczymi  znakami,  a  opcjonalny  krok  jest  liczbą  całkowitą.  Gdy podane są liczby całkowite, to
       wyrażenie jest rozwijane do  wszystkich  liczb  pomiędzy  x  i  y  (włącznie).  Podane  liczby  mogą  być
       poprzedzone  0,  które  wymusza identyczną szerokość każdej z wynikowych liczb. Gdy x lub y zaczynają się
       zerem, to powłoka próbuje wymusić utworzenie liczb zawierających tę samą  liczbę  cyfr,  uzupełniając  je
       zerami  tam,  gdzie  zachodzi  taka  potrzeba.  Gdy  podano znaki, wyrażenie jest rozwijane do wszystkich
       znaków, znajdujących się leksykalnie (w domyślnych locale C) pomiędzy x a y (włącznie). Proszę odnotować,
       że x i y muszą być tego samego  typu.  Gdy  podano  krok,  to  jest  on  używany  jako  różnica  pomiędzy
       poszczególnymi wynikami. W zależności od podanych wartości, domyślnym krokiem jest 1 lub -1.

       Interpretacja  nawiasów  wykonywana  jest  przed  innymi  rodzajami  interpretacji,  a znaki o specjalnym
       znaczeniu dla innych interpretacji są zachowywane w wyniku. Jest ściśle tekstowa. Bash nie stosuje żadnej
       interpretacji składniowej do kontekstu interpretacji czy tekstu pomiędzy nawiasami.

       Poprawnie zbudowana interpretacja nawiasów musi zawierać niecytowany nawias otwierający i zamykający i co
       najmniej jeden niecytowany przecinek.  Wszelkie  niepoprawnie  skonstruowane  interpretacje  nawiasów  są
       pozostawiane  bez  zmian.   {  lub  ,  można  cytować przy pomocy odwrotnego ukośnika, co chroni je przed
       przyjmowaniem za część wyrażenia nawiasowego.   Dla  uniknięcia  konfliktu  z  interpretacją  parametrów,
       łańcuch ${ nie jest traktowany jako spełniający warunki interpretacji nawiasów.

       Typowym  zastosowaniem  tej konstrukcji jest skrót, wtedy gdy wspólny przedrostek łańcuchów do utworzenia
       jest dłuższy niż w powyżej podanym przykładzie, np.:

              mkdir /usr/local/src/bash/{old,new,dist,bugs}
       lub
              chown root /usr/{ucb/{ex,edit},lib/{ex?.?*,how_ex}}

       Interpretacja nawiasów wprowadza niewielką niezgodność z historycznymi  wersjami  sh.   sh  nie  traktuje
       nawiasów  otwierających  i  zamykających  w  specjalny  sposób  gdy pojawiają się one jako część słowa, i
       zachowuje je w wyniku.  W bash konsekwencją interpretacji nawiasów jest usuwanie nawiasów  ze  słów.   Na
       przykład,  słowo  wprowadzone  do  sh jako plik{1,2} pojawi się w identycznej postaci na wyjściu. To samo
       słowo po interpretacji przez bash daje plik1 plik2.  Jeżeli pożądana jest ścisła zgodność z  sh,  uruchom
       bash  z  opcją  +B lub wyłącz interpretację nawiasów przy pomocy opcji +B polecenia set (zobacz WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Interpretacja tyldy
       Jeżeli słowo rozpoczyna się niecytowanym znakiem tyldy (`~'), to wszystkie znaki  poprzedzające  pierwszy
       niecytowany  ukośnik  (lub  wszystkie  znaki,  gdy  nie  ma  ukośnika)  uważane  są  za przedrostek tyldy
       (tilde-prefix).  Jeżeli żaden ze znaków w przedrostku tyldy nie jest cytowany, to jego znaki  następujące
       po  znaku  tyldy  traktowane są jako możliwa nazwa logowania (login name).  Jeśli ta nazwa logowania jest
       łańcuchem pustym, to tylda zastępowana jest wartością parametru  powłoki  HOME.   Jeżeli  HOME  nie  jest
       ustawione,  to  podstawiany jest za nie katalog domowy użytkownika uruchamiającego powłokę.  W przeciwnym
       wypadku, przedrostek tyldy zastępowany jest katalogiem domowym skojarzonym z określoną nazwą logowania.

       Jeśli przedrostkiem tyldy jest `~+',  to  jest  on  zastępowany  wartością  zmiennej  PWDpowłoki.   Jeśli
       przedrostkiem  tyldy  jest `~-', to jest on zastępowany wartością zmiennej powłoki OLDPWD, jeśli jest ona
       ustawiona.  Jeżeli występujące w przedrostku po tyldzie  znaki  składają  się  z  liczby  N,  opcjonalnie
       poprzedzonej  przez  `+'  lub  `-',  to  przedrostek  tyldy  zastępowany jest odpowiednim elementem stosu
       katalogów,  jaki  zostałby  wyświetlony  przez  wbudowane  dirs,  wywołane  z  przedrostkiem  tyldy  jako
       argumentem.   Jeżeli  w  przedrostku  tyldy  znaki  występujące  po  tyldzie  składają  się  z liczby bez
       początkowego `+' lub `-', to przyjmowane jest `+'.

       Jeśli nazwa logowania jest nieprawidłowa lub interpretacja tyldy nie  powiodła  się,  to  słowo  z  tyldą
       pozostaje niezmienione.

       Każde  z przypisań do zmiennej sprawdzane jest na obecność niecytowanych przedrostków tyldy występujących
       bezpośrednio po : lub =.  W tych przypadkach również jest wykonywana jest interpretacja tyldy.  Na skutek
       tego, można posługiwać się nazwami plików z tyldami w przypisaniach do PATH, MAILPATH i CDPATH, a powłoka
       przypisze zinterpretowaną wartość.

   Podstawianie parametrów
       Znak `$'  wprowadza  podstawianie  parametrów,  podstawianie  wyników  poleceń  i  interpretację  wyrażeń
       arytmetycznych.  Podlegająca  interpretacji nazwa parametru lub symbol mogą być ujęte w nawiasy klamrowe,
       które są opcjonalne, ale służą  do  ochrony  interpretowanej  zmiennej  przed  znakami,  jakie  występują
       bezpośrednio po niej, a które mogłyby zostać zinterpretowane jako część nazwy.

       Gdy  używane  są  nawiasy,  pasującym  nawiasem kończącym jest pierwszy `}', nie chroniony przez odwrotny
       ukośnik, nie znajdujący się wewnątrz cytowanego łańcucha ani  nie  osadzony  w  wyrażeniu  arytmetycznym,
       podstawieniu wyniku polecenia czy podstawieniu parametru.

       ${parametr}
              Podstawiana  jest wartość parametru. Nawiasy wymagane są gdy parametr jest parametrem pozycyjnym o
              więcej niż  jednej  cyfrze,  lub  gdy  po  parametrze  występuje  znak,  który  nie  powinien  być
              interpretowany jako część jego nazwy. Parametr jest parametrem powłoki opisanych powyżej PARAMETRY
              lub odniesieniem do tablicy (Tablice).

       Jeżeli  pierwszym znakiem parametru jest wykrzyknik i parametr nie jest nazwą referencyjną, to rozpoczyna
       on poziom zagnieżdżenia zmiennej pośredniej.  Bash posługuje się wartością zmiennej utworzonej  z  reszty
       parametru  jako nazwą zmiennej; zmienna ta jest następnie interpretowana a w dalszym podstawianiu używana
       jest otrzymana wartość zamiast wartości samego parametru. Znane  jest  to  jako  interpretacja  pośrednia
       (indirect  expansion).  Jeśli  parametrem  jest  nazwa referencyjna, to jest to interpretowane jako nazwa
       zmiennej do której odnosi się parametr, zamiast dokonywania pełnej interpretacji pośredniej. Wyjątkami są
       interpretacja ${!przedrostek*} i ${!nazwa[@]} opisane poniżej. Aby  wprowadzić  interpretację  pośrednią,
       wykrzyknik musi występować bezpośrednio po lewym nawiasie klamrowym.

       W   każdym   z  poniższych  przypadków,  słowo  podlega  interpretacji  tyldy,  podstawianiu  parametrów,
       podstawianiu wyników poleceń i interpretacji wyrażeń arytmetycznych.

       Gdy nie przeprowadza interpretacji podłańcuchów,  za  pomocą  opisanych  poniżej  formuł  (np.  :-)  bash
       sprawdza czy parametr nie jest pusty lub nieustawiony. Pominięcie dwukropka skutkuje sprawdzeniem jedynie
       tego, czy parametr nie jest nieustawiony.

       ${parametr:-słowo}
              Używa  wartości  domyślnych.  Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub pusty, to podstawiane jest
              zinterpretowane słowo.  W przeciwnym razie, podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:=słowo}
              Przypisuje  wartości  domyślne.   Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  jest   mu
              przypisywane  zinterpretowane  słowo.   Następnie podstawiana jest wartość parametru.  Nie można w
              ten sposób przypisywać wartości parametrom pozycyjnym ani parametrom specjalnym.
       ${parametr:?słowo}
              Wyświetla błąd jeśli pusty lub nieustawiony.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty,  to  na
              standardowe  wyjście  błędów  zapisywane jest zinterpretowane słowo (lub komunikat o takim wyniku,
              jeśli brak słowa).  Jeśli powłoka nie jest interaktywna, to kończy pracę.  W  przeciwnym  wypadku,
              podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:+słowo}
              Używa  wartości  alternatywnej.   Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub pusty, to nic nie jest
              podstawiane, w przeciwnym razie podstawiane jest zinterpretowane słowo.
       ${parametr:przesunięcie}
       ${parametr:przesunięcie:długość}
              Interpretacja podłańcuchów. Interpretuje do długości  znaków  wartości  parametru,  poczynając  od
              znaku określonego przesunięciem. Jeśli parametrem jest @, tablica indeksowana ze wskaźnikiem @ lub
              *  lub nazwa tablicy asocjacyjnej, wynik różni się, zgodnie z poniższym opisem. Jeśli nie poda się
              długości,  to  interpretuje  podłańcuch  wartości  parametru  poczynając  od   znaku   określonego
              przesunięciem  i  kończąc  z końcem wartości. Długość i przesunięcie są wyrażeniami arytmetycznymi
              (zob.  OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH poniżej).

              Jeśli przesunięcie wyniesie mniej niż zero, wartość jest używana jako przesunięcie  w  znakach  od
              końca  wartości  parametru.  Jeśli  długość  wyniesie  mniej  niż  zero,  jest interpretowana jako
              przesunięcie w znakach od końca wartości parametru, a nie  jako  liczba  znaków,  a  interpretacja
              będzie  dotyczyć  znaków  pomiędzy  przesunięciem  i  tym  wynikiem.  Proszę  zauważyć,  że ujemne
              przesunięcie musi być oddzielone od dwukropka przynajmniej jedną spacją aby zapobiec  pomyleniu  z
              wyrażeniem :-.

              Jeśli   parametrem  jest  @,  to  wynikiem  jest  długość  parametrów  pozycyjnych  poczynając  od
              przesunięcia. Ujemne przesunięcie jest liczone w odniesieniu  do  parametru  o  jeden  więcej  niż
              największy  parametr  pozycyjny,  więc  przesunięcie  -1 jest interpretowane jako ostatni parametr
              pozycyjny. Jeśli długość będzie mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Jeśli parametr jest nazwą tablicy indeksowanej z wskaźnikiem @ lub *,  to  wynikiem  jest  długość
              elementów  tablicy  poczynając  od  ${parametr[przesunięcie]}.  Jeśli wskaźnik da po interpretacji
              liczbę mniejszą od zera, to jest używany jako przesunięcie od maksymalnego  indeksu  tablicy  plus
              jeden. Jeśli długość będzie mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Interpretacja  podłańcucha  zastosowana  do  tablicy  asocjacyjnej  da  w  wyniku  niezdefiniowany
              rezultat.

              Indeksowanie podłańcuchów zaczyna się od zera, chyba że używane są  parametry  pozycyjne,  wówczas
              indeksy  liczy  się  domyślnie  od  1.  Jeśli  przesunięcie  wyniesie  0  i  użyje  się parametrów
              pozycyjnych, do listy włącza się na początku $0.

       ${!przedrostek*}
       ${!przedrostek@}
              Nazywa pasujący przedrostek. Rozwija się w listę nazw tych zmiennych, których  nazwy  rozpoczynają
              się  od  przedrostka,  rozdzielonych  od  siebie  pierwszym znakiem zmiennej specjalnej IFS. Jeśli
              używane  jest  @,  a  interpretacja  jest  ujęta  w  cudzysłowy,  to  każda  nazwa  zmiennej  jest
              interpretowana jako oddzielne słowo.

       ${!nazwa[@]}
       ${!nazwa[*]}
              Lista  kluczy  z  tablicy.  Jeśli nazwa jest zmienną tablicową, jest rozwijana do listy wskaźników
              (kluczy) tablicowych przypisanych do nazwy. Jeśli nazwa nie jest tablicą, interpretowana  jest  do
              0,  jeśli  nazwa  jest  ustawiona  lub pozostaje pusta w przeciwnym wypadku. Gdy używane jest !, a
              interpretacja jest ujęta w cudzysłowy, każdy klucz jest rozwijany do oddzielnego słowa.

       ${#parametr}
              Długość parametru. Podstawiana jest długość, w znakach,  wartości  parametru.   Jeżeli  parametrem
              jest  * lub @, wartość podstawiana jest liczbą parametrów pozycyjnych.  Jeżeli parametr jest nazwą
              tablicy o indeksowanej przez * lub @, wartość podstawiana jest liczbą elementów tablicy.

       ${parametr#słowo}
       ${parametr##słowo}
              Usuwanie pasującego wzorca przedrostka. Słowo jest interpretowane tworząc wzorzec,  tak  samo  jak
              przy  rozwijaniu  nazw  plików.  Jeżeli wzorzec pasuje do początku wartości parametru, to wynikiem
              interpretacji jest zinterpretowana wartość parametru z usuniętym najkrótszym (przypadek ,,#”)  lub
              najdłuższym  (przypadek  ,,##”)  pasującym  wzorcem.   Jeżeli parametrem jest @ lub *, to operacja
              usunięcia  wzorca  stosowana  jest  do  każdego  po  kolei  parametru  pozycyjnego,  zaś  wynikiem
              interpretacji  jest powstała lista.  Jeśli parametr jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub
              *, to operacja usuwania wzorca jest przeprowadzana po  kolei  na  każdym  elemencie  tablicy,  zaś
              wynikiem interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr%słowo}
       ${parametr%%słowo}
              Usuwanie  pasującego  wzorca  przyrostka.  Słowo jest interpretowane tworząc wzorzec, tak samo jak
              przy rozwijaniu nazw plików. Jeżeli wzorzec pasuje do końcowej części zinterpretowanego parametru,
              wynikiem interpretacji jest zinterpretowana wartość parametru z usuniętym  najkrótszym  (przypadek
              ,,%”)  lub  najdłuższym  (przypadek  ,,%%”)  pasującym wzorcem. Jeżeli parametrem jest @ lub *, to
              operacja usunięcia wzorca stosowana jest do każdego po kolei parametru pozycyjnego,  zaś  wynikiem
              interpretacji  jest  powstała lista. Jeśli parametr jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub
              *, operacja usuwania wzorca jest przeprowadzana po kolei na każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem
              interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr/wzorzec/łańcuch}
              Zastępowanie wzorca.  Wzorzec jest interpretowany w identyczny  sposób  jak  to  ma  miejsce  przy
              rozwijaniu  nazw plików. Parametr jest rozwijany, a najdłuższe dopasowanie wzorca do jego wartości
              jest zastępowane łańcuchem. Jeśli wzorzec rozpoczyna się /, to  wszystkie  dopasowania  wzorca  są
              zastępowane  łańcuchem.  Normalnie,  zastępowane  jest  tylko  pierwsze dopasowanie. Jeśli wzorzec
              rozpoczyna się #, to musi pasować do początku zinterpretowanej wartości parametru.  Jeśli  zaczyna
              się  %,  musi  natomiast  pasować  do  końca  tej  wartości.  Jeśli  łańcuch jest pusty, wszystkie
              dopasowania wzorca są usuwane, a początkowy / wzorca może zostać pominięty.  Jeśli  włączona  jest
              opcja powłoki nocasematch, to dopasowanie jest wykonywane bez uwzględniania wielkości liter. Jeśli
              parametrem  jest  @  lub  *,  to  operacja  podstawiania  jest przeprowadzana na każdym parametrze
              pozycyjnym z kolei, a zinterpretowanym wynikiem jest powstała lista. Jeśli parametr  jest  zmienną
              tablicową,  w  której  jako indeks podano @ lub *, to operacja podstawiania jest przeprowadzana na
              każdym jej wpisie po kolei, a zinterpretowanym wynikiem jest powstała lista.

       ${parametr^wzorzec}
       ${parametr^^wzorzec}
       ${parametr,wzorzec}
       ${parametr,,wzorzec}
              Modyfikacja wielkości znaków. Ta interpretacja  modyfikuje  wielkość  zawartych  liter  zgodnie  z
              parametrem.  Wzorzec jest interpretowany w taki sposób, jak czyni to rozwijanie nazw plików. Każdy
              znak w interpretowanej wartości parametru jest sprawdzany ze wzorcem  i  jeśli  do  niego  pasuje,
              wielkość  litery  jest  zmieniana.  Wzorzec  nie  powinien  dopasowywać  więcej niż jednego znaku.
              Operator ^ konwertuje małe litery pasujące do wzorca na wielkie, operator , działa odwrotnie. ^^ i
              ,, konwertują każdy dopasowany znak interpretowanej wartości, natomiast ^ i ,  konwertują  jedynie
              jej  pierwszy  znak. Jeśli nie podano wzorca, to przyjmuje się za niego ?, co powoduje dopasowanie
              każdego znaku. Jeśli parametrem jest @ lub *, to operacja podstawiania stosowana jest  do  każdego
              po  kolei  parametru  pozycyjnego, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.  Jeśli parametr
              jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub *, operacja  podstawiania  jest  przeprowadzana  po
              kolei na każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr@operator}
              Przekształcenie  parametrów. Ta interpretacja jest albo przekształceniem wartości parametrów, albo
              informacji o  samych  parametrach,  w  zależności  od  wartości  operatora.  Każdy  operator  jest
              pojedynczą literą:

              Q      Interpretacją jest  łańcuch  będący  wartością parametru cytowany w formacie, jaki może być
                     ponownie wykorzystany jako wejście powłoki.
              E      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru z sekwencjami ucieczki  z  ukośnikiem
                     cytowanych za pomocą mechanizmu $'...'.
              P      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru taką, jaką byłby jako łańcuch zachęty
                     (zob. poniżej ZACHĘTA).
              A      Interpretacją jest  łańcuch  w  postaci z jaką instrukcja przypisania lub polecenie declare
                     przy interpretacji odtworzyła by parametr z jego atrybutami i wartością.
              a      Interpretacją jest  łańcuch  składający  się  z  wartości  flag  reprezentujących  atrybuty
                     parametru.

              Jeżeli  parametrem  jest  @  lub  *,  to  operacja  stosowana  jest  do każdego po kolei parametru
              pozycyjnego, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista. Jeśli parametr jest zmienną tablicową
              indeksowaną przez @ lub *, to operacja modyfikacji wielkości znaków jest przeprowadzana  po  kolei
              na każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

              Na  wyniku interpretacji jest przeprowadzany podział na słowa oraz rozwinięcie nazw plików zgodnie
              z opisem poniżej.

   Podstawianie wyników poleceń
       Podstawianie wyników poleceń (command substitution) pozwala  na  zastępowanie  nazwy  polecenia  wyjściem
       (wynikiem) z jego działania.  Posiada dwie postaci:

              $(polecenie)
       lub
              `polecenie`

       Bash  wykonuje  interpretację  wykonując  polecenie  w  środowisku  podpowłoki  i  zastępując podstawiane
       polecenie jego utworzonym standardowym wyjściem, z usuniętymi końcowymi  znakami  nowej  linii.   Zawarte
       wewnątrz  wyniku  znaki  nowej  linii  nie  są  usuwane, ale mogą być usunięte podczas podziału na słowa.
       Podstawienie wyniku polecenia $(cat plik) można zastąpić równoważnym, ale szybszym $(< plik).

       Gdy używane jest podstawianie w starym stylu, z użyciem odwrotnych apostrofów, odwrotny ukośnik zachowuje
       swe znaczenie dosłowne, z wyjątkiem przypadków, gdy jest poprzedzony przez $, ` lub \.  Pierwszy odwrotny
       apostrof (`)  nie  poprzedzony  odwrotnym  ukośnikiem  kończy  podstawianie  wyniku  polecenia.   Podczas
       posługiwania  się  postacią  $(polecenie), polecenie tworzą wszystkie znaki pomiędzy nawiasami; żaden nie
       jest traktowany specjalnie.

       Podstawianie wyników poleceń może być zagnieżdżane. W celu zagnieżdżenia postaci z odwrotnymi apostrofami
       zabezpiecz wewnętrzne przed interpretacją używając odwrotnych ukośników.

       Jeżeli podstawianie pojawia się wewnątrz cudzysłowów, to na wynikach nie jest przeprowadzany  podział  na
       słowa ani rozwinięcie nazw plików.

   Interpretacja wyrażeń arytmetycznych
       Interpretacja  wyrażeń arytmetycznych pozwala na obliczanie wyrażeń arytmetycznych i podstawianie wyniku.
       Format interpretacji arytmetycznej:

              $((wyrażenie))

       Stary format $[wyrażenie] jest przestarzały i zostanie usunięty w przyszłych wersjach basha.

       wyrażenie traktowane jest tak, jakby było ujęte w cudzysłowy, ale cudzysłów wewnątrz  nawiasów  nie  jest
       traktowany  specjalnie.   Wszystkie  tokeny  w  wyrażeniu podlegają interpretacji parametrów i zmiennych,
       podstawianiu wyników poleceń i usuwaniu cudzysłowów. Wynik jest traktowany jako wyrażenie arytmetyczne do
       obliczenia. Wyrażenia arytmetyczne mogą być zagnieżdżane.

       Interpretacja przeprowadzana jest zgodnie z zasadami podanymi poniżej w sekcji  OBLICZENIA  ARYTMETYCZNE.
       Jeżeli  wyrażenie  jest  nieprawidłowe,  bash  wypisuje  komunikat  o niepowodzeniu i nie występuje żadne
       podstawienie.

   Podstawianie wyników procesów (Process substitution)
       Podstawianie wyników procesów pozwala na odnoszenie się do wejścia lub wyjścia  procesu  za  pomocą nazwy
       pliku.  Przybiera  ono  postać  <(lista)  lub >(lista).  Proces lista uruchamiany asynchronicznie, a jego
       wejście i wyjście pojawia się jako nazwa pliku. W wyniku interpretacji nazwa tego pliku  przesyłana  jest
       jako argument bieżącego polecenia. Jeżeli posłużono się postacią >(lista), zapis do pliku będzie stanowić
       wejście  dla listy. Jeżeli posłużono się postacią <(lista), plik przekazany jako argument powinien zostać
       odczytany w celu uzyskania wyjścia listy. Podstawianie wyników  procesów  jest  obsługiwane  w  systemach
       wspierających potoki nazwane (FIFO) lub metodę nazywania otwartych plików /dev/fd.

       Gdy jest to możliwe, podstawianie wyników procesu wykonywane jest równocześnie z interpretacją parametrów
       i zmiennych, podstawianiem wyników poleceń i interpretacją wyrażeń arytmetycznych.

   Podział na słowa
       Powłoka  przeszukuje  wyniki  interpretacji  parametrów,  podstawiania  poleceń  i  interpretacji wyrażeń
       arytmetycznych, które nie pojawiają się wewnątrz cudzysłowów, w celu przeprowadzenia podziału na słowa.

       Powłoka traktuje każdy znak IFS jak separator i dzieli na słowa wyniki innych interpretacji, używając ich
       jako  separatorów  pól.  Jeżeli  IFS   nie   jest   ustawione   lub   jego   wartością   jest   dokładnie
       <spacja><tab><nowalinia>,  wartość  domyślna,  to  sekwencje  składające  się ze <spacji>, <tabulatora> i
       <nowejlinii> na początku i końcu wyników poprzednich interpretacji są ignorowane, a do podziału na  słowa
       służy  dowolna  sekwencja  znaków IFS, jeżeli nie znajduje się na początku lub końcu.  Jeżeli IFS posiada
       wartość inną niż domyślna, to sekwencje białych znaków spacji i  tabulacji  i  znaku  nowego  wiersza  są
       ignorowane  na początku i końcu słowa, dopóki biały znak występuje w wartości IFS (biały znak IFS).  Inne
       znaki w IFS nie będące białymi  znakami  IFS,  łącznie  z  dowolnymi  przyległymi  białymi  znakami  IFS,
       ograniczają pole.  Sekwencja białych znaków IFS jest również traktowana jako ogranicznik.  Jeśli IFS jest
       łańcuchem pustym, to nie występuje podział na słowa.

       Jawnie  puste  argumenty  (""  lub  '')  są  pozostawiane  i przekazywane do poleceń jako łańcuchy puste.
       Niecytowane argumenty puste niejawnie, wynikające z interpretacji parametrów nie posiadających  wartości,
       są  usuwane.   Jeśli  parametr  bez  wartości  interpretowany jest wewnątrz cudzysłowów, to wynikiem jest
       argument pusty i jest on zachowywany i przekazywany do poleceń jako łańcuchy puste.  Gdy  cytowany  pusty
       argument  pojawi  się  jako część słowa, którego interpretacja jest niepusta, pusty argument jest usuwany
       tj. słowo -d'' staje się -d po przeprowadzeniu podziału na słowa i usunięciu pustych argumentów.

       Zauważ, że jeśli nie występuje interpretacja, to nie jest również wykonywany podział.

   Rozwijanie nazw plików (Pathname Expansion)
       Po podziale na słowa, jeżeli nie ustawiona została opcja -f, przegląda każde słowo w poszukiwaniu  znaków
       *,  ?  i  [.   Jeśli  pojawia  się  jeden  z  nich,  to  słowo uważane jest za wzorzec i zastępowane jest
       posortowaną alfabetycznie listą nazw plików pasujących do wzorca (zob.  Dopasowanie  wzorca.  Jeżeli  nie
       znaleziono  pasujących  nazw  a wyłączona jest opcja nullglob powłoki, słowo pozostawiane jest bez zmian.
       Jeżeli nullglob jest włączone, a nie znaleziono dopasowań, to słowo jest usuwane.  Jeśli  ustawiona  jest
       opcja  failglob  powłoki i nie znaleziono dopasowań, to wyświetlany jest komunikat o błędzie, a polecenie
       nie jest wykonywane. Jeżeli włączona jest opcja nocaseglob powłoki, to  dopasowywanie  wzorca  wykonywane
       jest  bez  zwracania  uwagi na wielkość liter. Proszę zwrócić uwagę, ze gdy użyte są wyrażenia zakresowe,
       takie jak [a-z] (patrz niżej), mogą również zostać uwzględnione litery innej wielkości, w  zależności  od
       ustawienia LC_COLLATE. Gdy do rozwinięcia nazw plików używa się wzorca, to znak "." na początku nazwy lub
       bezpośrednio  po  ukośniku  musi  zostać  dopasowany dosłownie, chyba że ustawiono opcję dotglob powłoki.
       Podczas dopasowywania nazwy pliku znak ukośnika musi zawsze zostać dopasowany dosłownie.   W  pozostałych
       przypadkach,  kropka  ".   nie  jest traktowana specjalnie.  Zobacz poniżej opis shopt w sekcji WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz omówienie opcji powłoki nocaseglob, nullglob, failglob i dotglob.

       Do ograniczenia zestawu nazw plików pasujących do wzorca można wykorzystać  zmienną  powłoki  GLOBIGNORE.
       Jeżeli GLOBIGNORE jest ustawione, każda z pasujących nazw plików pasująca również do jednego ze wzorców w
       GLOBIGNORE  jest  usuwana  z  listy  dopasowań.  Jeśli ustawiona jest opcja nocaseglob, to dopasowanie do
       wzorców w GLOBIGNORE jest dokonywane bez względu na wielkość znaków. Nazwy plików "." i  ".."  są  zawsze
       ignorowane,  nawet  gdy  GLOBIGNORE  jest  ustawione. Jednakże, ustawienie GLOBIGNORE skutkuje włączeniem
       opcji dotglob, tak że będą dopasowywane wszystkie inne nazwy plików rozpoczynające się od kropki.  W celu
       uzyskania starego zachowania, ignorującego nazwy zaczynające się ".",  jednym  ze  wzorców  w  GLOBIGNORE
       należy  zrobić  ".*".  Opcja  dotglob  jest  wyłączana, gdy kasowane jest GLOBIGNORE. Dopasowanie wzorców
       honoruje ustawienia opcji powłoki extglob.

       Dopasowanie wzorca

       Każdy znak pojawiający się we wzorcu, różny od specjalnych znaków wzorca  opisanych  poniżej,  dopasowuje
       sam  siebie.  Znak  NUL nie może wystąpić we wzorcu. Odwrotny ukośnik cytuje następujący po nim znak; sam
       ukośnik jest pomijany podczas dopasowania. Specjalne znaki wzorca muszą być  cytowane,  jeżeli  mają  być
       dopasowane dosłownie.

       Specjalne znaki wzorca mają następujące znaczenie:

              *      Dopasowuje  dowolny łańcuch, łącznie z łańcuchem pustym. Jeśli włączona jest opcja globstar
                     powłoki, a * jest użyte w kontekście rozwijania nazw plików, to dwa złączone znaki *  użyte
                     w  pojedynczym  wzorcu  dopasują  wszystkie  pliki  wraz  z  zerem  lub  więcej katalogów i
                     podkatalogów. Jeśli po dwóch gwiazdkach * wystąpi ukośnik /, to dopasowane  będą  wyłącznie
                     katalogi i podkatalogi.
              ?      Dopasowuje dowolny pojedynczy znak.
              [...]  Dopasowuje  jeden z ujętych w nawiasy kwadratowe znaków. Para znaków rozdzielona myślnikiem
                     opisuje wyrażenie zakresu; dopasowywany  jest  nim  dowolny  znak,  który  przy  sortowaniu
                     leksykalnym,  z  zastosowaniem  bieżącego ustawienia locale i zestawu znaków, wypada między
                     tymi dwoma znakami, włącznie z nimi.  Jeżeli pierwszym znakiem występującym  po  [  jest  !
                     lub  ^,  to  dopasowywany  jest dowolny znak nie zawarty w nawiasach.  Kolejność sortowania
                     znaków w wyrażeniach zakresu określona jest  przez  bieżące  ustawienie  locale  i  wartość
                     zmiennej  środowiskowej  LC_COLLATE,  jeśli  istnieje.  Znak - można dopasować włączając go
                     jako pierwszy lub ostatni ze znaków zestawu.  Znak ]  można  dopasować  włączając  go  jako
                     pierwszy znak zestawu.

                     Wewnątrz [ i ], można podawać klasy znaków (character classes), używając składni [:klasa:],
                     gdzie klasa jest jedną z poniższych klas zdefiniowanych w standardzie POSIX:
                     alnum alpha ascii blank cntrl digit graph lower print punct space upper word xdigit
                     Klasa  znaków  dopasowuje  dowolny znak należący do tej klasy. Klasa znaków word dopasowuje
                     litery, cyfry i znak podkreślenia "_".

                     Wewnątrz [ i ], można podać klasę równoważności, używając składni [=z=],  która  dopasowuje
                     wszystkie znaki o tej samej wadze sortowania (zdefiniowaną w bieżącym ustawieniu locale) co
                     znak z.

                     Wewnątrz [ i ], składnia [.symbol.] dopasowuje symbol sortowania (collating symbol) symbol.

       Jeżeli  przy  pomocy  wbudowanego  shopt włączono opcję extglob, to rozpoznawane jest kilka rozszerzonych
       operatorów dopasowania wzorców.  W poniższym opisie, lista-wzorców  jest  listą  złożoną  z  jednego  lub
       więcej  wzorców rozdzielonych znakiem |.  Wzorce złożone można konstruować przy pomocy jednego lub więcej
       poniższych pod-wzorców:

              ?(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub jedno wystąpienie zadanych wzorców
              *(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              +(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jedno lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              @(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jeden z zadanych wzorców
              !(lista-wzorców)
                     Dopasowuje cokolwiek prócz jednego z zadanych wzorców

   Usunięcie cytowań
       Po poprzednich interpretacjach, wszystkie niecytowane wystąpienia znaków \, ' i ", które  nie  wynikły  z
       jednej z powyższych interpretacji, są usuwane.

PRZEKIEROWANIE

       Przed  wykonaniem  polecenia,  jego  wejście  i  wyjście mogą zostać przekierowane przy pomocy specjalnej
       notacji  interpretowanej  przez  powłokę.  Przekierowania  pozwalają  deskryptorom  plików   poleceń   na
       powielanie,  otwieranie, zamykanie, tworzenie odniesień do różnych plików oraz mogą zmieniać pliki, które
       odczytuje polecenie i do którego pisze. Przekierowań  można  też  używać  do  modyfikowania  deskryptorów
       plików w środowiska wykonywania bieżącej powłoki. Poniższe operatory przekierowania mogą występować przed
       lub  pojawiać  się  gdziekolwiek  wewnątrz polecenia prostego lub występować po poleceniu. Przekierowania
       przetwarzane są w kolejności występowania, od lewej do prawej.

       Każde przekierowanie, które może być poprzedzone numerem deskryptora pliku, może być w zamian poprzedzone
       słowem zapisanym następująco: {nazwa-zmiennej}. W takim przypadku, dla każdego operatora  przekierowania,
       z  wyjątkiem  >&-  i  <&-,  powłoka  nada  deskryptor  pliku  większy  lub  równy  10  i  przypisze go do
       nazwy-zmiennej. Jeśli >&- lub <&- jest poprzedzone {nazwą-zmiennej}, to wartość nazwy-zmiennej  definiuje
       deskryptor pliku przeznaczony do zamknięcia.

       W poniższych opisach, jeśli pominięto deskryptor pliku, a pierwszym znakiem operatora przekierowania jest
       <, przekierowanie dotyczy standardowego wejścia (deskryptor pliku 0).  Jeżeli pierwszym znakiem operatora
       przekierowania jest >, przekierowanie dotyczy standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1).

       Słowo  następujące  do  operatorze  przekierowania w poniższych opisach podlega, chyba że podano inaczej,
       interpretacji nawiasów, interpretacji tyldy, interpretacji parametrów i zmiennych,  podstawianiu  wyników
       poleceń,  interpretacji  wyrażeń arytmetycznych, usuwaniu cytowań, rozwijaniu nazw plików i podziałowi na
       słowa.  Jeśli zinterpretowane zostanie jako więcej niż jedno słowo, to bash zgłosi błąd.

       Zauważ, że kolejność przekierowań jest znacząca. Na przykład, polecenie

              ls > dirlist 2>&1

       kieruje zarówno standardowe wyjście jak i wyjście diagnostyczne (stderr)  do pliku dirlist,  podczas  gdy
       polecenie

              ls 2>&1 > dirlist

       kieruje  tylko  standardowe  wyjście  do  pliku  dirlist,  gdyż  wyjście błędów zostało zduplikowane jako
       standardowe wyjście przed przekierowaniem wyjścia do dirlist.

       Bash obsługuje wiele nazw plików, szczególnie wtedy, gdy są one używane przy przekierowaniach, zgodnie  z
       opisem  w  poniższej tabeli. Jeśli system operacyjny na którym działa bash udostępnia te pliki specjalne,
       bash skorzysta  z  nich,  jeśli  nie,  to  będą  wewnętrznie  emulowane  cechując  się  opisanym  poniżej
       zachowaniem.

              /dev/fd/fd
                     Jeżeli fd jest poprawną liczbą całkowitą, to duplikowany jest deskryptor pliku fd.
              /dev/stdin
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 0.
              /dev/stdout
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 1.
              /dev/stderr
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 2.
              /dev/tcp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą  numer  portu  lub  nazwą  usługi,  to  bash  usiłuje  otworzyć  połączenie  do
                     odpowiedniego gniazda TCP.
              /dev/udp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą  numer  portu  lub  nazwą  usługi,  to  bash  usiłuje  otworzyć  połączenie  do
                     odpowiedniego gniazda UDP.

       Nieudane otwarcie lub utworzenie pliku powoduje niepowodzenie przekierowania.

       Przekierowania używające deskryptorów plików, większych niż 9 muszą być używane z dużą ostrożnością, gdyż
       mogą być w konflikcie z deskryptorami plików używanymi wewnętrznie przez powłokę.

       Proszę  zauważyć,  że  wbudowane  polecenie  exec  może  tworzyć przekierowania odnoszące się do bieżącej
       powłoki.

   Przekierowanie wejścia
       Przekierowanie wejścia powoduje otwarcie do odczytu pliku, którego nazwa wynika  z  interpretacji  słowa.
       Odczyt  będzie wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego wejścia (zerowy deskryptor pliku) jeśli
       nie podano n.

       Ogólny format przekierowania wejścia:

              [n]<słowo

   Przekierowanie wyjścia
       Przekierowanie wyjścia powoduje otwarcie do zapisu pliku, którego nazwa  wynika  z  interpretacji  słowa.
       Zapis  będzie  wykonywany  z deskryptora pliku n lub standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony; jeżeli istnieje obcinany jest do rozmiaru zerowego.

       Ogólny format przekierowania wyjścia:

              [n]>słowo

       Jeżeli operatorem przekierowania jest >, a została włączona opcja noclobber wbudowanego polecenia set, to
       przekierowanie nie powiedzie się jeżeli plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa istnieje  i  jest
       zwykłym  plikiem.   Jeżeli  operatorem  przekierowania  jest >|, albo operatorem jest > przy niewłączonej
       opcji noclobber, to wykonywana jest próba przekierowania, nawet jeśli plik słowo istnieje.

   Dołączanie przekierowanego wyjścia
       Przekierowanie wyjścia w ten sposób powoduje, że plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa zostanie
       otwarty do dołączania (append).  Dołączanie będzie wykonywane z deskryptora  pliku  n  lub  standardowego
       wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony.

       Ogólny format dołączania wyjścia:

              [n]>>słowo

   Przekierowanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Bash  pozwala,  przy  pomocy  tej  konstrukcji,  przekierować  standardowe wyjście (deskryptor pliku 1) i
       standardowe wyjście błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Istnieją dwie postaci takiego przekierowania:

              &>słowo
       i
              >&słowo

       Spośród nich, zalecaną jest pierwsza forma.  Jest ona semantycznie równoważna

              >słowo 2>&1

       Przy używaniu drugiej postaci, słowo nie może zostać zinterpretowane jako liczba ani  -.  Jeśli  tak  się
       stanie,  zadziała  inny  operator  przekierowania  (zob. Powielanie deskryptorów plików poniżej) z powodu
       kompatybilności wstecznej.

   Dołączanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Ta konstrukcja pozwala na dołączanie, standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) i standardowego  wyjścia
       błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Format dołączania standardowego wyjścia i wyjścia błędów:

              &>>słowo

       Jest to semantycznie równoważne

              >>słowo 2>&1

       (zob. Powielanie deskryptorów plików poniżej).

   Dokumenty włączone (Here Documents)
       Ten  typ przekierowania instruuje powłokę, by czytała wejście z bieżącego źródła aż do napotkania wiersza
       zawierającego tylko słowo (bez żadnych  kończących  odstępów).  Wszystkie  wiersze  przeczytane  do  tego
       momentu są następnie używane jako standardowe wejście (lub deskryptor pliku n, jeśli podano n) polecenia.

       Format dokumentów włączonych jest następujący:

              [n]<<[-]słowo
                      dokument włączony
              ogranicznik

       Na  słowie  nie  jest  wykonywana  interpretacja  parametrów ani zmiennych, podstawiania wyników poleceń,
       rozwijanie nazw plików ani interpretacja wyrażeń arytmetycznych. Jeżeli cytowana  jest  część  słowa,  to
       ogranicznik  jest  wynikiem  usunięcia  cytowań  ze  słowa,  a  wiersze  w  dokumencie  włączonym  nie są
       interpretowane.  Jeżeli słowo  nie  jest  cytowane,  wszystkie  wiersze  dokumentu  włączonego  podlegają
       interpretacji   parametrów,  podstawianiu  poleceń  i  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych.  Sekwencja
       \<nowalinia> jest ignorowana, a do cytowania znaków \, $ i ` musi być użyte \.

       Jeżeli operatorem przekierowania jest <<-, to wszystkie początkowe znaki tabulacji są obcinane z  wierszy
       wejściowych  i  wiersza  zawierającego  ogranicznik.   Pozwala  to  na  ustawienie  naturalnych wcięć dla
       dokumentów włączonych w skryptach powłoki.

   Łańcuchy włączone (Here Strings)
       Wariant dokumentów włączonych, którego format jest następujący:

              [n]<<<słowo

       Słowo  podlega  interpretacji  nawiasów,  interpretacji  tyldy,  interpretacji  parametrów  i  zmiennych,
       podstawianiu  wyników  poleceń,  interpretacji wyrażeń arytmetycznych i usuwaniu cytowań. Rozwijanie nazw
       plików i podział na słowa nie jest przeprowadzane. Wynik  jest  przekazywany  poleceniu  jako  pojedynczy
       łańcuch  z  dołączonym  znakiem nowego wiersza na jego standardowe wejście (lub deskryptor pliku n, jeśli
       podano n).

   Powielanie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo

       służy do powielania deskryptorów plików wejściowych.  Jeżeli słowo zinterpretowane  zostanie  jako  jedna
       lub  więcej  cyfr,  to  deskryptor  pliku oznaczony przez n czyniony jest kopią tego deskryptora.  Jeżeli
       cyfry w słowie nie określają otwartego dla wejścia deskryptora, pojawia się błąd przekierowania.   Jeżeli
       słowo  zinterpretowane  jest jako -, deskryptor pliku n jest zamykany. Jeżeli n nie zostało określone, to
       stosowane jest standardowe wejście (deskryptor pliku 0).

       Operator

              [n]>&słowo

       podobnie, służy do powielania deskryptorów standardowego wyjścia.  Jeżeli nie określono n, stosowane jest
       standardowe wyjście (deskryptor pliku 1). Jeżeli cyfry w słowie nie określają deskryptora pliku otwartego
       do wyjścia, pojawia się błąd przekierowania. Jeżeli słowo zostanie  zinterpretowane  jako  -,  deskryptor
       pliku  n  jest zamykany. W przypadku specjalnym, jeżeli pominięto n, a słowo nie jest interpretowane jako
       jedna lub więcej cyfr lub -, to przekierowywane są standardowe wyjście i standardowe wyjście błędów,  jak
       opisano poprzednio.

   Przenoszenie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo-

       przenosi  deskryptor  pliku  słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n, na standardowe wejście
       (deskryptor pliku 0). Słowo jest zamykane po zduplikowaniu do n.

       Podobnie, operator przekierowania

              [n]>&słowo-

       przenosi deskryptor pliku słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n,  na  standardowe  wyjście
       (deskryptor pliku 1).

   Otwieranie deskryptorów plików do odczytu i zapisu
       Operator przekierowania

              [n]<>słowo

       powoduje, że plik o nazwie wynikłej z interpretacji słowa zostanie otwarty do odczytu i zapisu.  Odczyt i
       zapis  będą  wykonywane  z  deskryptora  pliku n lub standardowego wejścia (deskryptor pliku 0) jeśli nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje, to jest tworzony.

ALIASY

       Aliasy (czyli synonimy) pozwalają na zastąpienie słowa łańcuchem, gdy zostanie ono  użyte  jako  pierwsze
       słowo w poleceniu prostym.  Powłoka utrzymuje listę aliasów, które mogą być ustawiane i unieważniane przy
       pomocy  wbudowanych poleceń alias i unalias (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).  Dla pierwszego
       słowa każdego polecenia, jeśli nie jest cytowane, następuje sprawdzenie, czy posiada  ono  alias.  Jeżeli
       tak,  to  słowo  to jest zastępowane tekstem aliasu. Znaki /, $, ` i = i wszystkie metaznaki powłoki oraz
       znaki cytowania wypisane powyżej nie mogą być nazwą  aliasu.  Tekst  zastępujący  może  zawierać  dowolne
       poprawne wejście powłoki, łącznie z metaznakami powłoki. Pierwsze słowo tekstu zastępującego jest z kolei
       sprawdzane  na  aliasy,  ale  słowo  identyczne z interpretowanym właśnie aliasem nie jest interpretowane
       powtórnie. Oznacza to, że można mieć alias ls  do  ls  -F,  na  przykład,  a  bash  nie  będzie  usiłował
       rekurencyjnie  interpretować  zastępującego tekstu.  Jeżeli ostatnim znakiem wartości aliasu jest odstęp,
       to następne słowo polecenia występujące po aliasie ma również sprawdzaną interpretację aliasów.

       Aliasy są tworzone i pokazywane poleceniem alias, a usuwane poleceniem unalias.

       Nie ma żadnego mechanizmu posługiwania  się  argumentami  w  tekście  zastępującym.  Jeśli  potrzebne  są
       argumenty, powinna zostać użyta funkcja powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Aliasy  nie  są  interpretowane,  gdy  powłoka  nie  jest  interaktywna, chyba że ustawiono opcję powłoki
       expand_aliases przy pomocy shopt (zobacz opis shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

       Reguły dotyczące definiowania i używania aliasów są nieco zagmatwane.   Bash  zawsze  czyta  co  najmniej
       jeden  pełny  wiersz z wejścia przed wykonaniem jakichkolwiek poleceń tego wiersza. Aliasy interpretowane
       są w czasie odczytu polecenia, nie podczas jego wykonywania. Z tego powodu, definicja aliasu  występująca
       w  tym  samym  wierszu,  co inne polecenie nie zadziała aż do przeczytania następnego wiersza wejścia. Na
       polecenia występujące po definicji aliasu, w tym samym wierszu, nowy alias nie ma wpływu.  Zachowanie  to
       ujawnia  się  także  podczas  wykonywania  funkcji.  Aliasy  interpretowane są w czasie odczytu definicji
       funkcji, nie zaś podczas jej wykonywania, gdyż sama definicja funkcji stanowi polecenie.  W  skutek  tego
       aliasy  zdefiniowane  w  funkcji  nie są dostępne, aż do chwili po wykonaniu funkcji. Dla bezpieczeństwa,
       zawsze umieszczaj definicje aliasów w odrębnym wierszu i nie używaj alias w poleceniach złożonych.

       Prawie w każdym zastosowaniu aliasy są wyparte przez funkcje powłoki.

FUNKCJE

       Punkcja powłoki, zdefiniowana jak opisano powyżej, w sekcji GRAMATYKA POWŁOKI, przechowuje szereg poleceń
       do późniejszego wykonania.  Gdy nazwa  funkcji  powłoki  używana  jest  jako  nazwa  polecenia  prostego,
       wykonywana jest lista poleceń związanych z tą nazwą funkcji.  Funkcje wykonywane są w kontekście bieżącej
       powłoki; do ich interpretacji nie jest tworzony żaden nowy proces (zauważ różnicę w stosunku do wykonania
       skryptu   powłoki).   Podczas  wykonywania  funkcji,  przekazane  jej  argumenty  stają  się  parametrami
       pozycyjnymi. Aktualizowany jest specjalny parametr #, tak by odzwierciedlał zmianę. Parametr pozycyjny  0
       nie jest zmieniany.  Zmienna FUNCNAME podczas wykonywania funkcji ustawiana jest na jej nazwę.

       Wszystkie  inne  aspekty środowiska wykonywania powłoki są identyczne między funkcją i jej wywołującym, z
       następującymi wyjątkami: pułapki (trap) DEBUG i RETURN (zobacz opis wbudowanego trap  poniżej,  w  sekcji
       WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI)  nie są dziedziczone, chyba że funkcja ma podany atrybut trace (patrz opis
       wbudowanego declare poniżej) lub opcja powłoki -o functrace została  włączona  wbudowanym  set  (w  takim
       przypadku  wszystkie funkcje dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN). Pułapka ERR nie jest dziedziczona, chyba
       że włączono opcję -o errtrace powłoki.

       Zmienne lokalne dla funkcji mogą być deklarowane przy pomocy wbudowanego polecenia local.  Zwykle zmienne
       i ich wartości są wspólne dla funkcji i jej wołającego.

       Jeśli zmienna FUNCNEST zostanie ustawiona  na  wartość  liczbową  większą  od  0,  to  będzie  definiować
       maksymalny  poziom  zagnieżdżenia  funkcji.  Wywołania  funkcji przekraczające ten poziom będą powodowały
       przerwanie całego polecenia.

       Jeżeli w funkcji wywoływane jest wbudowane polecenie  return,  funkcja  kończy  działanie  i  wykonywanie
       wznawiane  jest  od  następnego  polecenia po wywołaniu funkcji. Każda funkcja powiązana z pułapką RETURN
       jest wykonywana przed wznowieniem wykonywania. Gdy funkcja  kończy  działanie,  parametrom  pozycyjnym  i
       parametrowi specjalnemu # przywracane są wartości, jakie posiadały one przed wykonaniem funkcji.

       Listę  nazw  i  definicji  funkcji  można  uzyskać  przy  pomocy opcji -f wbudowanych poleceń declare lub
       typeset.  Opcja -F poleceń declare lub typeset podaje same nazwy funkcji  (i  opcjonalnie  plik  źródłowy
       oraz  numer  wiersza, jeśli włączono opcję powłoki extdebug).  Funkcje można eksportować, tak że będą one
       automatycznie zdefiniowane w podpowłokach. Wykonuje się to przy pomocy  opcji  -f  wbudowanego  polecenia
       export.  Definicję  funkcji  można  usunąć  opcją  -f lub wbudowanym unset. Proszę zauważyć, że funkcje i
       zmienne powłoki posiadające tę samą nazwę mogą dać  w  wyniku  wiele  wpisów  o  identycznych  nazwach  w
       środowisku,  przekazywanym  do potomków powłoki. Należy zachować ostrożność w przypadkach, w których może
       to powodować problemy.

       Funkcje mogą być rekurencyjne. Zmienna FUNCNEST może posłużyć do ograniczenia  głębokości  stosu  wywołań
       funkcji  i  liczby  wywołań  funkcji. Domyślnie, nie ma narzuconego ograniczenia na liczbę rekurencyjnych
       wywołań.

OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH

       Powłoka pozwala, pod pewnymi warunkami, na obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych  (zobacz  wbudowane
       polecenia  let  i  declare,  polecenie  złożone (( oraz Interpretacja wyrażeń arytmetycznych). Obliczenia
       wykonywane są na liczbach całkowitych o ustalonej wielkości  (fixed-width),  bez  kontroli  przepełnienia
       (overflow),  mimo  iż  dzielenie  przez  0  jest  przechwytywane  i oznaczane jako błąd.  Operatory i ich
       priorytety oraz sposób ich dołączania są takie same jak w języku C. Poniższa lista operatorów pogrupowana
       jest w poziomy operatorów o jednakowym priorytecie. Poziomy podano w kolejności malejącego priorytetu.

       id++ id--
              post-inkrementacja i post-dekrementacja zmiennej
       ++id --id
              pre-inkrementacja i pre-dekrementacja zmiennej
       - +    jednoargumentowy minus i plus
       ! ~    negacja logiczna i bitowa
       **     potęgowanie
       * / %  mnożenie, dzielenie, reszta z dzielenia
       + -    dodawanie, odejmowanie
       << >>  lewo i prawostronne przesunięcie bitowe
       <= >= < >
              porównanie
       == !=  równości i nierówność
       &      bitowa koniunkcja (AND)
       ^      bitowa alternatywa wyłączna (XOR)
       |      bitowa alternatywa (OR)
       &&     logiczna koniunkcja (AND)
       ||     logiczna alternatywa (OR)
       wyraż?wyraż:wyraż
              operator warunkowy
       = *= /= %= += -= <<= >>= &= ^= |=
              przypisanie
       wyraż1 , wyraż2
              przecinek

       Jako  operandy  dozwolone  są  zmienne  powłoki;  interpretacja  parametrów  przeprowadzana  jest   przed
       obliczeniem wyrażenia.  Wewnątrz wyrażenia, do zmiennych powłoki można się też odwoływać przez nazwę, bez
       użycia  składni  interpretacji  parametrów.  Zmienna  powłoki,  która  jest  pusta  lub nieustawiona jest
       przyjmowana jako 0, gdy odwołuje się do jej nazwy bez  używania  składni  interpretacji  parametrów.  Gdy
       wystąpi  odwołanie  się  do zmiennej lub gdy przypisano wartość zmiennej, której nadano wcześniej atrybut
       liczby całkowitej przy użyciu declare -i, to jej wartość  obliczana  jest  jako  wyrażenie  arytmetyczne.
       Pusta  wartość  jest  interpretowana  jako  0.  Zmienna  powłoki nie musi mieć włączonego atrybutu liczby
       całkowitej by mogła być użyta w wyrażeniu.

       Stałe z początkowym 0 interpretowane są jako  liczby  ósemkowe.  Początkowe  0x  lub  0X  oznacza  liczbę
       szesnastkową.  W  pozostałych przypadkach liczby mają postać [podstawa#]n, gdzie opcjonalna podstawa jest
       liczbą dziesiętną pomiędzy 2 a 64 reprezentującą podstawę układu pozycyjnego, zaś n liczbą w  układzie  o
       tej podstawie.  Jeśli pominięto podstawa#, to używana jest podstawa 10. Gdy poda się n, cyfry większe niż
       9  reprezentowane  są  przez  małe  litery, wielkie litery, @ i _, w tej kolejności. Jeżeli podstawa jest
       mniejsza bądź równa 36, to do zapisu liczb pomiędzy 10 a 35 można  używać  zamiennie  małych  i  wielkich
       liter.

       Operatory  interpretowane są w kolejności priorytetu. Podwyrażenia w nawiasach obliczane są jako pierwsze
       i mogą unieważnić podane wyżej reguły priorytetów.

WYRAŻENIA WARUNKOWE

       Wyrażenia warunkowe używane są przez polecenie złożone [[ oraz polecenia wbudowane test i [ do testowania
       atrybutów pliku i wykonywania porównań łańcuchowych i arytmetycznych.  Wyrażenia złożone są z  poniższych
       jedno-  i  dwuargumentowych  składowych. Bash traktuje wiele nazw plików jako specjalne, gdy są używane w
       wyrażeniach. Jeśli system operacyjny na którym działa bash udostępnia je, to bash ich użyje, w przeciwnym
       razie będzie wewnętrznie emulował ich działanie: Jeśli któryś z argumentów plikowych jednej z  składowych
       jest  w postaci /dev/fd/n, to sprawdzany jest deskryptor pliku n.  Jeżeli argument plik którejś składowej
       jest jednym z /dev/stdin, /dev/stdout lub /dev/stderr, to sprawdzany jest, odpowiednio, deskryptor  0,  1
       lub 2.

       Jeśli  nie  określono  inaczej,  składowe  operujące  na plikach podążają za dowiązaniami symbolicznymi i
       działają na celu dowiązania, a nie na samym dowiązaniu.

       Gdy operatory < i > są używane z poleceniem  [[,  to  sortują  zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym,
       używając bieżącego ustawienia locale. Polecenie test sortuje korzystając z kolejności ASCII.

       -a plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -b plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest blokowym plikiem specjalnym.
       -c plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest znakowym plikiem specjalnym.
       -d plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest katalogiem.
       -e plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -f plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest plikiem zwykłym.
       -g plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-group-id.
       -h plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -k plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit ochrony (sticky bit).
       -p plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest potokiem nazwanym (FIFO).
       -r plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się czytać.
       -s plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma rozmiar większy niż zero.
       -t fd  Prawda jeśli deskryptor pliku fd jest otwarty i odnosi się do terminala.
       -u plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-user-id.
       -w plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się doń zapisać.
       -x plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest wykonywalny.
       -G plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id grupy.
       -L plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -N plik
              Prawda jeśli plik istnieje i został zmodyfikowany od czasu jego ostatniego odczytu.
       -0 plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id użytkownika.
       -S plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest gniazdem.
       plik1 -ef plik2
              Prawda jeśli plik1 i plik2 odnoszą się do tego samego urządzenia i numeru i-węzła.
       plik1 -nt plik2
              Prawda,  jeśli  plik1  jest  nowszy (według daty modyfikacji) niż plik2 lub plik1 istnieje a plik2
              nie.
       plik1 -ot plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest starszy niż plik2 lub plik2 istnieje a plik1 nie.
       -o nazwa_opcji
              Prawda jeśli opcja powłoki nazwa_opcji jest włączona.  Zobacz zestawienie opcji w opisie opcji  -o
              wbudowanego set, poniżej.
       -v nazwa-zmiennej
              Prawda, jeśli zmienna powłoki zmienna-powłoki jest ustawiona (została jej przypisana wartość).
       -R nazwa-zmiennej
              Prawda, jeśli zmienna powłoki zmienna-powłoki jest ustawiona i jest nazwą referencyjną.
       -z łańcuch
              Prawda jeśli długość łańcucha wynosi zero.
       string
       -n łańcuch
              Prawda jeśli łańcuch ma długość niezerową.

       łańcuch1 == łańcuch2
       łańcuch1 = łańcuch2
              Prawda,  jeśli łańcuchy są sobie równe. = powinno być używane z poleceniem test, w celu zachowania
              zgodności z normą POSIX. Gdy używane jest z poleceniem  [[,  przeprowadzane  jest  dopasowanie  do
              wzorca, zgodnie z opisem powyżej Polecenia złożone).

       łańcuch1 != łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuchy nie są równe.

       łańcuch1 < łańcuch2
              Prawda  jeśli  łańcuch1  przy sortowaniu występowałby przed łańcuchem2 według bieżącego ustawienia
              locale.

       łańcuch1 > łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuch1 przy  sortowaniu  występowałby  po  łańcuchu2  według  bieżącego  ustawienia
              locale.

       arg1 OP arg2
              OP  jest  jednym  z  -eq,  -ne,  -lt,  -le, -gt lub -ge.  Te arytmetyczne operatory dwuargumentowe
              zwracają prawdę jeśli arg1 jest odpowiednio  równe  (eq),  nie  równe  (ne),  mniejsze  niż  (lt),
              mniejsze bądź równe (le), większe niż (gt) lub większe bądź równe (ge) arg2.  Arg1 i arg2 mogą być
              dodatnimi lub ujemnymi liczbami całkowitymi.

INTERPRETACJA POLECEŃ PROSTYCH

       Gdy  wykonywane  jest  polecenie  proste,  powłoka  wykonuje  następujące  interpretacje,  przypisania  i
       przekierowania, od lewej do prawej.

       1.     Słowa  oznaczone  przez  analizator  składni  jako  przypisania  zmiennych  (poprzedzające   nazwę
              polecenia) i przekierowania zachowywane są do późniejszego przetworzenia.

       2.     Słowa,  nie  będące  przypisaniami  zmiennych  ani  przekierowaniami  są interpretowane. Jeżeli po
              interpretacji pozostaną jakieś słowa, to pierwsze z nich przyjmowane jest  za  nazwę  polecenia  a
              pozostałe za argumenty.

       3.     Wykonywane są przekierowania, jak opisano powyżej w sekcji PRZEKIEROWANIE.

       4.     W każdym przypisaniu zmiennej tekst po znaku równości = podlega interpretacji tyldy, interpretacji
              parametrów,   podstawianiu  wyników  poleceń,  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych  i  usuwaniu
              cudzysłowów, zanim zostanie przypisany do zmiennej.

       Jeżeli nie otrzymano żadnej nazwy  polecenia,  to  przypisania  zmiennych  dotyczą  środowiska  aktualnej
       powłoki.  W  przeciwnym razie, zmienne są dodawane do środowiska wykonywanego polecenia i nie mają wpływu
       na środowisko bieżącej powłoki. jeżeli któreś z  przypisań  usiłuje  nadać  wartość  zmiennej  read-only,
       pojawia się błąd, a polecenie kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli  nie  otrzymano  żadnej  nazwy polecenia, wykonywane są przekierowania, ale nie mają one wpływu na
       bieżące środowisko powłoki. Błąd przekierowania powoduje, że polecenie kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli po interpretacji istnieje nazwa polecenia, to  wykonywanie  odbywa  się  jak  opisano  poniżej.  W
       przeciwnym  wypadku, polecenie kończy pracę.  Jeżeli jednym z wykonanych kroków było podstawienie wyników
       polecenia, to zwracany kod zakończenia jest kodem ostatniego wykonanego podstawienia polecenia. Jeśli nie
       wystąpiło podstawianie poleceń, to polecenie kończy pracę z kodem zerowym.

WYKONYWANIE POLECEŃ

       Po podziale polecenia na słowa, jeśli jego wynikiem jest polecenie proste z opcjonalną listą  argumentów,
       podejmowane są poniższe akcje.

       Jeśli  polecenie nie zawiera ukośników, powłoka usiłuje je zlokalizować.  Jeżeli istnieje funkcja powłoki
       o tej nazwie, wywoływana jest ta funkcja, jak opisano powyżej w sekcji FUNKCJE.  Jeżeli nazwa nie  pasuje
       do  funkcji,  powłoka  szuka  jej  na liście poleceń wbudowanych. Jeżeli znaleziono pasujące, to jest ono
       wywoływane.

       Jeżeli nazwa nie jest ani funkcją powłoki ani poleceniem wbudowanym i  nie  zawiera  ukośników,  to  bash
       przeszukuje  każdy  element z PATH usiłując znaleźć katalog zawierający plik wykonywalny o takiej nazwie.
       Bash posługuje się tablicą mieszającą (hash table) do zapamiętywania pełnych  nazw  plików  wykonywalnych
       (zobacz  hash  w  WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Pełne przeszukiwanie katalogów z PATH wykonywane
       jest tylko wtedy, gdy polecenia nie znaleziono w tablicy mieszającej. Jeżeli wyszukiwanie  nie  powiedzie
       się,  powłoka  szuka  zdefiniowanej  funkcji  powłoki o nazwie command_not_found_handle. Jeśli ta funkcja
       istnieje, jest wywoływana z pierwotnym poleceniem i jego argumentami użytymi jako jej  argumenty,  a  kod
       wyjścia  funkcji  staje  się kodem wyjścia powłoki. Jeśli funkcja nie jest zdefiniowana, powłoka wypisuje
       komunikat o błędzie i zwraca kod zakończenia równy 127.

       Jeżeli poszukiwanie było pomyślne lub jeśli nazwa polecenia zawiera jeden lub więcej  ukośników,  powłoka
       wykonuje zadany program w odrębnym środowisku wykonania.  Argumentowi 0 przypisywana jest podana nazwa, a
       pozostałym argumentom polecenia podane argumenty, jeśli były takowe.

       Jeżeli  wykonanie to nie powiedzie się, gdyż plik nie ma formatu wykonywalnego, a nie jest katalogiem, to
       zakłada się, że jest on skryptem  powłoki,  plikiem  zawierającym  polecenia  powłoki.   Powoływana  jest
       podpowłoka  do jego wykonania. Powłoka ta reinicjuje się, zatem efekt jest taki, jakby do obsługi skryptu
       została wywołana nowa powłoka, z wyjątkiem tego, że położenia poleceń zapamiętane przez  rodzica  (zobacz
       hash poniżej w WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI są zachowywane przez potomka.

       Jeżeli  program jest plikiem o zawartości rozpoczynającej się od #!, to reszta pierwszego wiersza określa
       interpreter dla tego programu.  Powłoka uruchamia podany interpreter  na  systemach  operacyjnych,  które
       same  nie  obsługują  tego  formatu wykonywalnego. Argumenty dla interpretera składają się z pojedynczego
       opcjonalnego argumentu występującego po nazwie interpretera w pierwszym wierszu programu, następującej po
       nim nazwy programu i następujących po niej argumentów polecenia, jeśli były takowe.

ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ

       Powłoka posiada środowisko wykonywania (execution environment), na które składają się:

       •      otwarte pliki odziedziczone przez  powłokę  przy  wywołaniu,  zmodyfikowane  przez  przekierowania
              przekazane do wbudowanego polecenia exec

       •      bieżący  katalog roboczy ustawiony przez cd, pushd lub popd, albo odziedziczony przez powłokę przy
              wywołaniu

       •      maska trybu tworzonych plików ustawioną przez umask albo odziedziczoną po rodzicu powłoki

       •      bieżące pułapki ustawione przez trap

       •      parametry powłoki ustawione przez przypisania zmiennych przy  pomocy  set  albo  odziedziczone  ze
              środowiska rodzica powłoki

       •      funkcje powłoki zdefiniowane podczas wykonywania lub odziedziczone ze środowiska rodzica powłoki

       •      opcje  włączone  przy  wywołaniu (albo domyślnie albo przy pomocy argumentów wiersza poleceń) albo
              przez set

       •      opcje włączone przez shopt

       •      aliasy powłoki zdefiniowane przy pomocy alias

       •      różne id procesów, łącznie z identyfikatorami zadań tła, wartość $$ i wartość $PPID

       Gdy ma zostać wykonane polecenie proste inne niż funkcja powłoki lub polecenie wbudowane, wywoływane jest
       w odrębnym środowisku wykonania, składających się z  poniższych  elementów.  Jeśli  nie  podano  inaczej,
       wartości dziedziczone są z powłoki.

       •      otwarte pliki powłoki, plus modyfikacje i dodatki określone przez przekierowania polecenia

       •      bieżący katalog roboczy

       •      maska trybu tworzonych plików

       •      zmienne  powłoki  oznaczone  do wyeksportowania, razem ze zmiennymi wyeksportowanymi do polecenia,
              przekazane w środowisku

       •      pułapki przechwycone przez powłokę resetowane są do wartości odziedziczonych przez nią od rodzica,
              a pułapki ignorowane przez powłokę są ignorowane.

       Polecenie wywołane w odrębnym środowisku nie może wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Podstawienia wyników poleceń i polecenia asynchroniczne wywoływane są w środowisku podpowłoki, które jest
       kopią środowiska powłoki, z wyjątkiem tego, że  pułapki  przechwycone  przez  powłokę  są  resetowane  do
       wartości,  jakie  powłoka odziedziczyła po rodzicu podczas wywołania. Polecenia wbudowane wywoływane jako
       część potoku również wykonywane są w środowisku podpowłoki. Zmiany wykonane w środowisku  podpowłoki  nie
       mogą wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Podpowłoki  utworzone  do  wykonania  podstawiania  wyników poleceń dziedziczą wartość opcji -e z powłoki
       macierzystej. Jeśli bash nie działa w trybie posix, to czyści opcję -e w takich podpowłokach.

       Jeżeli po poleceniu występuje &, a  nie  uaktywniono  sterowania  zadaniami,  to  domyślnym  standardowym
       wejściem dla tego polecenia jest pusty plik /dev/null. W przeciwnym razie wywoływane polecenie dziedziczy
       deskryptory plików po wołającej powłoce, zmodyfikowane przekierowaniami.

ŚRODOWISKO

       Podczas  wywoływania  program otrzymuje tablicę łańcuchów zwaną środowiskiem (environment). Jest to lista
       par nazwa-wartość, o postaci nazwa=wartość.

       Powłoka pozwala na manipulowanie środowiskiem na kilka sposobów. Przy wywołaniu, przeszukuje  ona  własne
       środowisko   i   tworzy   parametr   dla  każdej  znalezionej  nazwy,  automatycznie  zaznaczając  go  do
       wyeksportowania do procesów potomnych. Wykonywane polecenia dziedziczą środowisko.   Polecenia  export  i
       declare  -x  pozwalają  na  dodawanie i usuwanie ze środowiska parametrów i funkcji.  Jeżeli w środowisku
       zmieniana jest wartość parametru, to  nowa  wartość  staje  się  częścią  środowiska,  zastępując  starą.
       Środowisko  dziedziczone  przez  każde wykonywane polecenie składa się z początkowego środowiska powłoki,
       którego wartości mogą być w powłoce zmieniane, minus ewentualne  pary  usunięte  poleceniem  unset,  plus
       dodane poprzez polecenia export i declare -x.

       Środowisko   dla  dowolnego  polecenia  prostego  czy  funkcji  może  być  tymczasowo  powiększone  przez
       poprzedzenie polecenia przypisaniem parametrów, jak opisano powyżej w sekcji  PARAMETRY.   Te  instrukcje
       przypisania mają wpływ wyłącznie na środowisko postrzegane przez to polecenie.

       Jeżeli  ustawiona jest opcja -k (zobacz poniżej opis wbudowanego polecenia set), to wszystkie przypisania
       parametrów umieszczane są w środowisku polecenia, a nie tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.

       Gdy bash wywołuje polecenie zewnętrzne, zmienna _  ustawiana  jest  na  pełną  nazwę  pliku  polecenia  i
       przekazywana temu poleceniu w jego środowisku.

KOD ZAKOŃCZENIA

       Kod  zakończenia  wykonanego  polecenia  jest  wartością  zwracaną  przez wywołanie systemowe waitpid lub
       funkcję będącą jego odpowiednikiem. Kody zakończenia mieszczą się w zakresie od 0 do 255, przy czym,  jak
       wyjaśniono  poniżej,  powłoka  może  używać  wartości  powyżej  125 w sposób specjalny. Kod zakończenia z
       wbudowanych poleceń powłoki i poleceń złożonych  również  są  ograniczone  do  powyższego  przedziału.  W
       szczególnych przypadkach, powłoka używa wartości specjalnych aby poinformować o konkretnym trybie błędu.

       Dla  celów  powłoki,  polecenie, które zakończyło pracę z zerowym kodem zakończenia, powiodło się. Zerowy
       kod oznacza powodzenie. Niezerowy  kod  oznacza  niepowodzenie.  Gdy  polecenie  kończy  pracę  z  błędem
       krytycznym N, bash posługuje się wartością 128+N jako kodem zakończenia.

       Jeżeli  nie  znaleziono  polecenia,  proces  potomny  powołany  do  jego wykonania zwraca kod 127. Jeżeli
       polecenie zostało znalezione, ale nie jest wykonywalne, kod zakończenia wynosi 126.

       Jeżeli polecenie  nie  powiodło  się  z  powodu  błędu  podczas  interpretacji  lub  przekierowania,  kod
       zakończenia jest większy od zera.

       Wbudowane  polecenia  powłoki  zwracają kod 0 (true prawda) jeśli się powiodły, i niezerowy (false fałsz)
       jeśli podczas ich wykonywania pojawił  się  błąd.  Wszystkie  polecenia  wbudowane  zwracają  kod  2  dla
       wskazania niepoprawnego użycia, zwykle nieprawidłowych opcji lub brakujących argumentów.

       Sam  Bash  zwraca  kod  zakończenia  ostatniego  wykonanego  polecenia, chyba że pojawi się błąd składni,
       wówczas kończy pracą z wartością niezerową. Zobacz też poniżej polecenie wbudowane exit.

SYGNAŁY

       Gdy bash jest interaktywny, przy braku jakichkolwiek  pułapek  (przechwytywania  sygnałów),  ignoruje  on
       SIGTERM  (tak,  że  kill  0 nie zabija powłoki interaktywnej), a SIGINT jest przechwytywany i obsługiwany
       (tak, że wbudowane polecenie wait daje się przerwać).  We wszystkich przypadkach, bash ignoruje  SIGQUIT.
       Jeżeli działa kontrola zadań, bash ignoruje SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Zadania  synchroniczne uruchomione przez bash mają procedury obsługi sygnałów (signal handlers) ustawione
       na wartości odziedziczone przez powłokę po rodzicu. Jeżeli  nie  pracuje  kontrola  zadań,  to  polecenia
       asynchroniczne  ignorują  również  SIGINT  i SIGQUIT.  Polecenia uruchamiane wskutek podstawiania poleceń
       ignorują generowane z klawiatury sygnały kontroli zadań SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Powłoka domyślnie kończy pracę po otrzymaniu SIGHUP.  Przed zakończeniem,  powłoka  interaktywna  rozsyła
       otrzymany  SIGHUP do wszystkich zadań, pracujących lub zatrzymanych.  Do zatrzymanych zadań wysyłany jest
       SIGCONT by upewnić się, że otrzymują SIGHUP.  Chcąc uniknąć wysłania sygnału przez powłokę do konkretnego
       zadania, należy usunąć je z tablicy zadań  przy  pomocy  wbudowanego  polecenia  disown  (zobacz  poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI)  lub oznakować, by nie otrzymywało SIGHUP, posługując się disown -h.

       Jeżeli  przy  pomocy  shopt  została  ustawiona opcja huponexit powłoki, bash wysyła SIGHUP do wszystkich
       zadań, gdy kończy pracę interaktywna powłoka zgłoszeniowa.

       Gdy bash podczas oczekiwania na ukończenie polecenia otrzymuje sygnał,  dla  którego  ustawiono  pułapkę,
       pułapka  ta  nie  zostanie  wykonana  aż  do zakończenia pracy polecenia.  Gdy bash oczekuje na polecenie
       asynchroniczne za pośrednictwem wbudowanego wait, odbiór sygnału, dla którego  ustawiono  przechwytywanie
       spowoduje,  że  wbudowane  wait  natychmiast  skończy  pracę z kodem większym od 128, po czym natychmiast
       zostanie wywołana pułapka.

KONTROLA ZADAŃ

       Kontrola zadań odnosi się do możliwości selektywnego zatrzymywania (zawieszania  -  suspend)  wykonywania
       procesów  i późniejszej kontynuacji (wznawiania - resume) ich wykonywania. Użytkownik zwykle wykorzystuje
       to udogodnienie  za  pośrednictwem  interaktywnego  interfejsu  obsługiwanego  wspólnie  przez  systemowy
       sterownik terminala i bash.

       Powłoka kojarzy z każdym potokiem zadanie.  Przechowuje tablicę aktualnie wykonywanych zadań, którą można
       przeglądać za pomocą polecenia jobs.  Gdy bash uruchamia zadanie asynchronicznie (w tle), wypisuje wiersz
       w rodzaju:

              [1] 25647

       wskazujący,  że zadanie to ma numer 1 a ID ostatniego procesu w potoku związanym z zadaniem wynosi 25647.
       Wszystkie procesy w jednym  potoku  należą  do  tego  samego  zadania.   Bash  posługuje  się  abstrakcją
       (abstraction) zadania jako podstawą kontroli zadań.

       Dla  ułatwienia  implementacji  interfejsu  użytkownika  do  kontroli  zadań, system operacyjny utrzymuje
       pojęcie ID grupy procesów bieżącego terminala (current terminal process group ID).   Elementy  tej  grupy
       procesów  (procesy, których ID grupy procesów jest równy ID grupy procesów bieżącego terminala) otrzymują
       generowane z klawiatury sygnały, takie jak  SIGINT.   Mówimy,  że  procesy  te  pracują  pierwszoplanowo.
       Procesy  tła  to  takie,  których  ID  grupy procesów różni się od terminala; procesy takie są odporne na
       sygnały pochodzące z klawiatury.  Tylko procesom pierwszoplanowym wolno czytać i, jeśli użytkownik ustawi
       stty tostop, pisać na terminal. Do procesów tła usiłujących czytać z  (i  pisać  do,  jeśli  działa  stty
       tostop)  terminala  wysyłany  jest  przez  sterownik terminala sygnał SIGTTIN (SIGTTOU), który, jeśli nie
       zostanie przechwycony, wstrzymuje proces.

       Jeżeli system operacyjny, na którym działa bash obsługuje kontrolę zadań, bash  zawiera  funkcje  do  jej
       wykorzystywania.  Naciśnięcie klawisza wstrzymania (zwykle ^Z, Control-Z) podczas pracy procesu powoduje,
       że proces ten zostanie zatrzymany a sterowanie zostanie zwrócone do bash.  Naciśnięcie klawisza opóźnione
       wstrzymanie  (zwykle  ^Y, Control-Y) powoduje, że proces zostanie zatrzymywany gdy będzie usiłował czytać
       wejście z terminala, a sterowanie powróci do bash.   Użytkownik  może  następnie  zmieniać  stan  takiego
       zadania, posługując się poleceniem bg do kontynuacji zadania w tle, fg do kontynuacji na pierwszym planie
       lub  poleceniem  kill  do zabicia zadania.  ^Z działa natychmiast i ma efekt uboczny: powoduje odrzucenie
       oczekującego wyjścia i wprowadzonych, a nieprzetworzonych naciśnięć klawiszy (typeahead).

       Istnieje kilka sposobów wskazywania zadania w powłoce.  Znak % poprzedza nazwę zadania. Zadanie  numer  n
       można  wskazać  jako  %n.   Zadanie  może być też określone przez użycie przedrostka nazwy użytej do jego
       uruchomienia lub podłańcucha, jaki występuje w jego wierszu poleceń.  Na  przykład,  %ce  odnosi  się  do
       zatrzymanego  zadania  ce.   Jeśli przedrostek pasuje do więcej niż jednego zadania, bash zgłasza błąd. Z
       drugiej strony, użycie %?ce, wskazuje na zadanie zawierające podłańcuch ce w swym wierszu poleceń. Jeżeli
       łańcuch pasuje do więcej niż jednego zadania, bash zgłasza błąd. Symbole  %%  i  %+  określają  rozumiane
       przez  powłokę  bieżące  zadanie,  będące ostatnim zadaniem zatrzymanym, gdy było na pierwszym planie lub
       uruchomionym w tle.  Do poprzedniego zadania można odwoływać się przy pomocy %-.   W  wyjściu  odnoszącym
       się  do  zadań  (np. wyjście polecenia jobs), bieżące zadanie jest zawsze zaznaczone znakiem +, a zadanie
       poprzednie -. Pojedynczy % (bez towarzyszącego  określenia  zadania)  również  odnosi  się  do  bieżącego
       zadania.

       Do  przywrócenia  zadania na pierwszy plan można posłużyć się po prostu jego nazwą: %1 jest synonimem dla
       ,,fg %1”, przywracającego zadanie 1 z tła na pierwszy plan.  Podobnie, ,,%1 &” wznawia zadanie 1  w  tle,
       równoważnie do ,,bg %1””.

       Powłoka  natychmiast dowiaduje się czy zadanie zmieniło stan.  Normalnie, bash czeka ze zgłoszeniem zmian
       do momentu, gdy ma wyświetlić zachętę,  by  nie  przerywać  innego  wyjścia.  Jeżeli  włączono  opcję  -b
       wbudowanego  polecenia  set, bash zgłasza takie zmiany natychmiast.  Dla każdego kończącego pracę procesu
       potomnego wykonywana jest ewentualna pułapka przechwytująca SIGCHLD.

       Jeżeli wykonano próbę zakończenia pracy bash przy istniejących zatrzymanych zadaniach (lub, gdy  włączono
       opcję  powłoki  checkjobs używając wbudowanego shopt, działających zadaniach), powłoka wypisuje komunikat
       ostrzegawczy i, jeśli włączono opcję checkjobs wypisuje zadania wraz z ich stanem. Można wówczas posłużyć
       się poleceniem jobs do sprawdzenia ich stanu. Jeżeli wykonywana jest druga próba  zakończenia  pracy  bez
       wystąpienia  wtrąconego  między  nie  polecenia,  powłoka nie wypisuje kolejnego ostrzeżenia a zatrzymane
       zadania są przerywane.

ZACHĘTA POWŁOKI

       Przy wykonywaniu interaktywnym bash wyświetla główny symbol  zachęty  (primary  prompt)  PS1  kiedy  jest
       gotowa  na  odczyt polecenia, zaś wtórną (secondary) zachętę PS2 kiedy potrzebuje więcej danych z wejścia
       do uzupełnienia polecenia. Bash wyświetla PS0 po odczytaniu polecenia,  a  przed  jego  wykonaniem.  Bash
       pozwala   na   dostosowywanie   tych  łańcuchów  zachęty  poprzez  wstawianie  wielu  znaków  specjalnych
       rozpoczynających się odwrotnym ukośnikiem, które są dekodowane jak następuje:
              \a     znak dzwonka ASCII (07)
              \d     data w formacie "DzieńTyg Miesiąc Dzień" (np. "Tue May 26")
              \D{format}
                     format jest przekazywany do strftime(3), a wynik jest wstawiany do łańcucha zachęty.  Pusty
                     format daje w wyniku czas w lokalnym formacie. Nawiasy klamrowe są wymagane
              \e     znak escape ASCII (033)
              \h     nazwa hosta do pierwszej kropki `.'
              \H     nazwa hosta
              \j     liczba zadań aktualnie obsługiwanych przez powłokę
              \l     główna część nazwy urządzenia terminala powłoki
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \s     nazwa powłoki, główna część nazwy $0 (fragment występujący po ostatnim ukośniku)
              \t     bieżący czas w formacie 24-godzinnym GG:MM:SS
              \T     bieżący czas w formacie 12-godzinnym GG:MM:SS
              \@     bieżący czas w 12-godzinnym formacie am/pm
              \A     bieżący czas w 24-godzinnym formacie GG:MM
              \u     nazwa bieżącego użytkownika (username)
              \v     wersja programu bash (np. 2.00)
              \V     wydanie bash, wersja+poziom łat (np., 2.00.0)
              \w     bieżący  katalog  roboczy,  z  $HOME  zapisanym w skrócie tyldą (używa wartości ze zmiennej
                     PROMPT_DIRTRIM)
              \W     główna część nazwy bieżącego katalogu roboczego, z $HOME zapisanym w skrócie tyldą
              \!     numer tego polecenia w historii
              \#     numer polecenia tego polecenia
              \$     jeżeli efektywnym UID jest 0, to #, w przeciwnym razie $
              \nnn   znak odpowiadający ósemkowej liczbie nnn
              \\     odwrotny ukośnik
              \[     początek sekwencji znaków niedrukowalnych,  która  może  służyć  do  osadzenia  w  zachęcie
                     sekwencji sterujących terminalem
              \]     koniec sekwencji znaków niedrukowalnych

       Numer  polecenia  i  numer  w  historii  są zwykle różne: numer polecenia w historii jest jego pozycją na
       liście historii, która może obejmować polecenia odtworzone z pliku historii  (zobacz  poniżej  HISTORIA),
       podczas  gdy  numer  polecenia  jest  pozycją w sekwencji poleceń wykonanych w obecnej sesji powłoki.  Po
       zdekodowaniu, łańcuch jest interpretowany poprzez interpretację parametrów, podstawianie wyników poleceń,
       interpretację wyrażeń arytmetycznych, interpretację łańcuchów i usuwanie  cytowań,  zgodnie  z  wartością
       opcji promptvars powłoki (zobacz opis polecenia shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

READLINE

       Jest  to biblioteka obsługująca odczytywanie wejścia podczas posługiwania się powłoką interaktywną, chyba
       że przy wywołaniu powłoki podano opcję --noediting.  Domyślnie, polecenia edycji wiersza  są  podobne  do
       występujących  w  macsie.   Dostępny jest także interfejs edycji wiersza w stylu vi.  Edycja wiersza może
       zostać włączona w dowolnym czasie, przy użyciu opcji -o emacs lub -o vi  wbudowanego  polecenia  set.  By
       wyłączyć  edycję wiersza po uruchomieniu powłoki, użyj opcji +o emacs lub +o vi wbudowanego polecenia set
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Notacja Readline
       W tej sekcji, do zapisu naciśnięć  klawiszy  używana  jest  notacja  w  stylu  emacsa.  Klawisze  Control
       zapisywane  są  jako  C-klawisz,  np.,  C-n oznacza Control-N. Podobnie, meta klawisze zapisywane są jako
       M-klawisz, zatem M-x oznacza Meta-X.  (Na klawiaturach bez klawisza meta M-x oznacza ESC x, tj.  naciśnij
       klawisz  Escape  a następnie klawisz x.  Czyni to ESC przedrostkiem meta (meta prefix).  Kombinacja M-C-x
       oznacza ESC-Control-x, lub  naciśnij  klawisz  Escape,  następnie  przytrzymaj  klawisz  Control  podczas
       naciskania klawisza x.)

       Poleceniom  readline można podawać numeryczne argumenty, które normalnie działają jako licznik powtórzeń.
       Czasami jednak, znaczący jest znak argumentu. Przekazanie ujemnego argumentu poleceniu,  które  działa  w
       przód  (np.  kill-line)  powoduje, że będzie ono działać odwrotnym kierunku (wstecz).  Polecenia, których
       zachowanie z argumentami odbiega od podanego odnotowano poniżej.

       Gdy polecenie opisano jako  usuwające  (killing)  tekst,  tekst  ten  jest  zachowywany  to  ewentualnego
       późniejszego odzyskania (przywołania yanking). Kolejne usunięcia powodują, że tekst jest zbierany w jedną
       całość,  którą  można  odzyskać  naraz. Polecenia nie usuwające tekstu oddzielają kawałki tekstu w stosie
       usuwania (killing ring).

   Inicjalizacja Readline
       Readline dostosowywane jest przy pomocy poleceń umieszczanych w pliku inicjującym (plik inputrc).   Nazwa
       tego  pliku brana jest z wartości zmiennej INPUTRC.  Jeżeli zmienna ta nie jest ustawiona, domyślną nazwą
       jest ~/.inputrc.  Gdy startuje program używający biblioteki readline, odczytywany jest  plik  inicjujący,
       po  czym  ustawiane  są  przypisania  klawiszy  i zmienne.  Istnieje tylko kilka podstawowych konstrukcji
       dozwolonych w pliku inicjacji readline.  Puste wiersze są ignorowane.  Wiersze rozpoczynające się od # są
       komentarzami.  Wiersze rozpoczynające się od $ wskazują konstrukcje warunkowe.  Inne  wiersze  wyznaczają
       przypisania klawiszy i ustawienia zmiennych.

       Domyślne  przypisania klawiszy można zmienić przy pomocy pliku inputrc.  Inne programy posługujące się tą
       biblioteką mogą dodawać własne polecenia i przypisania.

       Na przykład, umieszczenie

              M-Control-u: universal-argument
       lub
              C-Meta-u: universal-argument
       w inputrc spowodowałoby, że M-C-u wywoływałoby polecenie readline universal-argument.

       Rozpoznawane są następujące symboliczne nazwy znaków: RUBOUT, DEL, ESC, LFD, NEWLINE, RET,  RETURN,  SPC,
       SPACE i TAB.

       Oprócz  nazw poleceń readline pozwala przypisywać klawisze do łańcucha. Łańcuch ten zostanie wstawiony po
       naciśnięciu klawisza (makro).

   Przypisania klawiszy Readline
       Składnia przypisań klawiszy sterujących w pliku  inputrc  jest  prosta.  Wymagana  jest  wyłącznie  nazwa
       polecenia  lub  tekst  makra  i  sekwencja  klawiszy, do której powinno być przypisane. Klawisze mogą być
       podane na dwa sposoby: jako symboliczna nazwa klawisza, może być z przedrostkami Meta- lub Control-,  lub
       jako sekwencja klawiszy.

       Przy  użyciu  postaci  nazwa-klaw:nazwa-funkcji  lub  makro,  nazwa-klaw  jest  nazwą klawisza zapisaną w
       jęz.angielskim. Na przykład:

              Control-u: universal-argument
              Meta-Rubout: backward-kill-word
              Control-o: "> output"

       W powyższym przykładzie, C-u przypisane jest do funkcji  universal-argument,  M-DEL  przypisane  jest  do
       funkcji  backward-kill-word  a  C-o  przypisane  do  uruchamiania  makra  wyrażonego  po prawej (to jest,
       wstawiania tekstu ``> output'' w wiersz).

       W drugiej postaci, "sekw-klaw":nazwa-funkcji lub makro, sekw-klaw różni się od nazwa-klaw powyżej tym, że
       przez umieszczenie sekwencji w cudzysłowach można podać łańcuchy  oznaczające  całą  sekwencję  klawiszy.
       Można posłużyć się niektórymi kombinacjami klawiszy w stylu GNU Emacs-a, jak w poniższym przykładzie, nie
       są jednak rozpoznawane symboliczne nazwy znaków:

              "\C-u": universal-argument
              "\C-x\C-r": re-read-init-file
              "\e[11~": "Klawisz funkcyjny 1"

       W  tym  przykładzie, C-u jest ponownie przypisane do funkcji universal-argument.  C-x C-r przypisane jest
       do funkcji re-read-init-file, zaś ESC [ 1 1 ~ przypisane jest do wstawienia tekstu ``Function Key 1''.

       Oto pełny zestaw sekwencji specjalnych w stylu GNU Emacs
              \C-    przedrostek control
              \M-    przedrostek meta
              \e     znak escape
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \"     dosłowny cudzysłów "
              \'     dosłowny apostrof '

       Oprócz sekwencji specjalnych w  stylu  GNU  Emacsa,  dostępny  jest  drugi  zestaw  sekwencji  z  użyciem
       odwrotnego ukośnika:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \d     delete
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \nnn   ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)

       Podczas wprowadzania tekstu makra, do wskazania jego definicji muszą być użyte  pojedyncze  lub  podwójne
       cudzysłowy.   Zakłada  się,  że  tekst  niecytowany  jest nazwą funkcji.  W ciele makra interpretowane są
       sekwencje specjalne z użyciem odwrotnego ukośnika opisane powyżej. odwrotny ukośnik cytuje  dowolny  inny
       znak w tekście makra, łącznie z " i '.

       Bash  umożliwia  wyświetlanie  i  zmianę  bieżących  przypisań  klawiszy  readline  za pomocą wbudowanego
       polecenia bind.  Tryb edycji można przełączać podczas używania interaktywnego przez posłużenie się  opcją
       -o wbudowanego polecenia set (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

   Zmienne Readline
       Readline  posiada  zmienne, których można używać do dodatkowego dostosowania jej zachowania. Zmienna może
       być ustawiana w pliku inputrc przy pomocy instrukcji postaci

              set nazwa-zmiennej wartość

       Z wymienionymi niżej wyjątkami, zmienne readline mogą przyjmować wartości On lub Off (wielkość znaków nie
       ma znaczenia). Nierozpoznane nazwy zmiennych są ignorowane. Gdy odczytywana jest wartość zmiennej,  puste
       lub wyzerowane wartości, "on" (bez względu na wielkość liter) i "1" są równoważne On. Wszystkie pozostałe
       wartości są równoważne Off. A oto zmienne i ich wartości domyślne:

       bell-style (audible)
              Kontroluje, co dzieje się gdy readline chce użyć sygnału dźwiękowego terminala. Jeśli ustawiona na
              none,  readline  nigdy  nie  emituje  sygnału.  Jeśli ustawiona na visible, readline posługuje się
              "widzialnym dzwonkiem" (visible bell), jeśli jest dostępny.  Jeżeli ustawiona na audible, readline
              usiłuje uzyskać sygnał dźwiękowy z terminala.
       bind-tty-special-chars (On)
              Jeśli ustawiona na On, readline będzie próbował  przypiąć  znaki  kontrolne  traktowane  w  sposób
              specjalny przez sterownik terminala jądra do ich odpowiedników readline.
       blink-matching-paren (Off)
              Jeśli  ustawiona na On, readline spróbuje na krótko przesunąć kursor do nawiasu otwierającego przy
              wstawieniu nawiasu zamykającego.
       colored-completion-prefix (Off)
              Jeśli ustawiona na On, przy wypisywaniu dopasowań,  readline  wyświetli  wspólny  przedrostek  dla
              zestawu  możliwych dopasowań za pomocą różnych kolorów. Wzory kolorów są brane z wartości zmiennej
              środowiskowej LS_COLORS.
       colored-stats (Off)
              Jeśli ustawiona  na  On,  readline  wyświetli  możliwe  dopasowania  za  pomocą  używając  kolorów
              wskazujących na ich typ pliku. Wzory kolorów są brane z wartości zmiennej środowiskowej LS_COLORS.
       comment-begin (,,#”)
              Łańcuch  wstawiany,  gdy  wykonywane  jest  polecenie  insert-comment readline.  Polecenie to jest
              przypisane do M-# w trybie emacs, zaś do # w trybie vi.
       completion-display-width (-1)
              Liczba kolumn ekranowych  używanych  do  wyświetlenia  możliwych  dopasowań  przy  przeprowadzaniu
              dopasowań.  Wartość  jest  ignorowana,  jeśli jest mniejsza niż 0 lub większa niż szerokość ekranu
              terminala. Wartość 0 spowoduje, że dopasowania będą wyświetlane  po  jednym  na  wiersz.  Domyślna
              wartość to -1.
       completion-ignore-case (Off)
              Jeżeli   ustawiona  na  On,  readline  wykonuje  dopasowywanie  i  uzupełnianie  nazw  plików  bez
              rozróżniania wielkości liter.
       completion-map-case (Off)
              Jeśli ustawiona na On i włączona jest completion-ignore-case readline traktuje znaki minusa  -)  i
              podkreślnika (_) jako równoważne przy dokonywaniu dopasowania i uzupełniania nazw plików gdy ma to
              czynić bez względu na wielkość znaków.
       completion-prefix-display-length (0)
              Długość  (w  znakach)  wspólnego  przedrostka listy możliwych uzupełnień, które są wyświetlane bez
              modyfikacji. Gdy jest ustawiona na wartość większą od zera, wspólne  przedrostki  dłuższe  od  tej
              wartości są zastępowane wielokropkiem podczas wyświetlania dostępnych uzupełnień.
       completion-query-items (100)
              Określa,  kiedy  użytkownik  jest pytany o oglądanie takiej liczby możliwych uzupełnień tworzonych
              przez polecenie possible-completions.  Może być ustawiona na dowolną liczbę całkowitą większą  lub
              równą  zero.  Jeżeli liczba możliwych uzupełnień jest większa bądź równa wartości tej zmiennej, to
              użytkownik jest pytany czy chce je oglądnąć; w przeciwnym razie są one  po  prostu  pokazywane  na
              terminalu.
       convert-meta (On)
              Jeśli  ustawione  na  On,  readline  będzie  zamieniał znaki z ustawionym ósmym bitem na sekwencje
              klawiszy ASCII przez obcięcie ósmego bitu i  poprzedzenie  znakiem  escape  (w  efekcie,  używając
              escape  jako  przedrostka  meta). Domyślnie ustawione na On, ale readline zmieni ustawienie na Off
              jeśli locale zawierają znaki ośmiobitowe.
       disable-completion (Off)
              Jeśli ustawione na On, readline zabroni uzupełniania słów. Znaki uzupełniania zostaną wstawione  w
              wiersz tak, jakby zostały przypisane do self-insert.
       echo-control-characters (On)
              Jeśli ustawione na On, readline wyświetla znak odpowiadający sygnałowi otrzymanemu z klawiatury, w
              systemach które informują o obsługiwaniu tej właściwości.
       editing-mode (emacs)
              Kontroluje  czy  readline  rozpoczyna pracę z zestawem przypisań klawiszy podobnym do emacs czy do
              vi.  editing-mode może być ustawiane albo na emacs albo na vi.
       enable-bracketed-paste (Off)
              Gdy ustawione na On, readline skonfiguruje terminal w sposób który pozwoli wstawiać  wklejenia  do
              bufora  edycji  jako  pojedynczy  łańcuch znaków, zamiast traktować każdy znak z osobna, jak byłby
              wprowadzany z klawiatury. W ten sposób unika się  interpretacji  wklejanych  znaków  jako  poleceń
              edycji.
       enable-keypad (Off)
              Gdy jest ustawione na On, readline będzie usiłować włączyć numeryczny blok klawiatury (application
              keypad) przy wywołaniu.  Niektóre systemy potrzebują tego do włączenia klawiszy strzałek.
       enable-meta-key (On)
              Gdy  jest ustawiona na On, readline próbuje włączyć dostępne modyfikujące klawisze meta, o których
              obsługiwaniu zapewnia terminal, gdy są wywoływane. Na wielu terminalach meta klawisz jest  używany
              do wysyłania znaków ośmiobitowych.
       expand-tilde (Off)
              Jeżeli ustawione na On, podczas próby uzupełniania słów readline wykonuje interpretację tyldy.
       history-preserve-point (Off)
              Ustawione  na  on  powoduje,  że  kod  obsługi  historii  poleceń usiłuje w każdym wierszu poleceń
              odzyskanym za pomocą previous-history lub next-history umieścić punkt (bieżącą pozycję kursora)  w
              tym samym miejscu.
       history-size (unset)
              Ustawia  maksymalną  liczbę  wpisów historii zapisywanych w liście historii. Gdy jest ustawiona na
              zero, istniejące wpisy są usuwane, a nowe nie są zapisywane. Gdy wartość jest  mniejsza  od  zera,
              liczba  wpisów  w  liście  historii jest nieograniczona. Domyślnie liczba wpisów w liście historii
              jest ustawiana na wartość zmiennej powłoki HISTSIZE. Jeśli spróbuje się  ustawić  history-size  na
              wartość nienumeryczną, maksymalna liczba wpisów historii zostanie ustawiona na 500.
       horizontal-scroll-mode (Off)
              Ustawione  na  On  powoduje, że readline do wyświetlania posługuje się pojedynczym wierszem. Jeśli
              wejście jest dłuższe niż szerokość ekranu, to jego zawartość jest wówczas przewijana w poziomie  w
              pojedynczym wierszu ekranu, zamiast zawijania do następnego wiersza.
       input-meta (Off)
              Jeśli  ustawiona na On, readline dopuści ośmiobitowe wejście (to znaczy, nie będzie obcinać ósmego
              bitu z odczytywanych znaków), bez względu na to, co twierdzi terminal o możliwości obsługi.  Nazwa
              meta-flag  jest synonimem tej zmiennej. Domyślnie ustawiona na Off, ale readline zmieni ustawienie
              na On, jeśli locale zawierają znaki ośmiobitowe.
       isearch-terminators (,,C-[C-J”)
              Łańcuch  znaków,  który  powinien  przerywać  wyszukiwanie  krokowe   (incremental   search)   bez
              późniejszego  wykonywania  znaku  jako  polecenia.   Jeżeli  zmiennej  tej nie nadano wartości, to
              wyszukiwanie krokowe będą przerywać ESC i C-J.
       keymap (emacs)
              Ustawia  bieżące  mapowanie  klawiatury  readline.  Zestawami   poprawnych   mapowań   są   emacs,
              emacs-standard,  emacs-meta,  emacs-ctlx,  vi, vi-command i vi-insert.  vi jest równoważnikiem dla
              vi-command;  emacs  jest  równoważne  emacs-standard.  Domyślną  wartością  jest  emacs;   wartość
              editing-mode również wpływa na domyślne mapowanie.
       emacs-mode-string (@)
              Ten  łańcuch  jest  wyświetlany zaraz po ostatnim wierszu pierwszej zachęty, gdy aktywny jest tryb
              edycji emacsa. Wartość  jest  interpretowana  jak  przypisania  klawiszy,  tak  więc  dostępne  są
              standardowe przedrostki meta- i control oraz sekwencje ucieczki korzystające z ukośnika. Sekwencje
              ucieczki  \1  i  \2  odpowiednio  zaczynają  i kończą znaki niedrukowalne, co można wykorzystać do
              osadzenia sekwencji kontrolnych terminala w tym łańcuchu.
       keyseq-timeout (500)
              Określa czas, jaki readline poczeka na znak, gdy odczytuje wieloznaczną sekwencję klawiszy  (taką,
              która  z  dotychczasowego  wejścia  może  utworzyć kompletną  sekwencję klawiszy lub może otrzymać
              dodatkowe wejście, aby  utworzyć  kompletną,  dłuższą  sekwencję  klawiszy).  Jeżeli  wejście  nie
              zostanie  wprowadzone  w  trakcie  czasu oczekiwania, readline użyje krótszej kompletnej sekwencji
              klawiszy. Wartość jest określona w  milisekundach,  dlatego  1000  oznacza,  że  readline  poczeka
              sekundę  na dodatkowe wejście. Jeśli ta zmienna jest ustawiona na wartość mniejszą lub równą zero,
              lub na wartość nienumeryczną, readline poczeka na wciśnięcie dodatkowego klawisza, aby  zdecydować
              którą sekwencję klawiszy uzupełnić.
       mark-directories (On)
              Jeżeli ustawione na On, to uzupełniane nazwy katalogów mają dołączany końcowy ukośnik.
       mark-modified-lines (Off)
              Jeżeli  ustawione  na On, wiersze historii, które zostały zmienione wyświetlane są z poprzedzającą
              je gwiazdką (*).
       mark-symlinked-directories (Off)
              Gdy ustawiona na On, uzupełniane nazwy będące dowiązaniami symbolicznymi do katalogów, mają dodany
              znak ukośnika (przedmiot wartości mark-directories).
       match-hidden-files (On)
              Ta zmienna, gdy jest ustawiona na On, powoduje, że readline  wykonując  uzupełnianie  nazw  plików
              dopasowuje  pliki, których nazwy zaczynają się od kropki `.' (pliki ukryte). Gdy ustawiona na Off,
              początkowa kropka w nazwie jaka ma być uzupełniona, musi być wpisana przez użytkownika.
       menu-complete-display-prefix (Off)
              Gdy ustawiona na On, uzupełnianie menu wyświetla wspólny przedrostek  listy  możliwych  uzupełnień
              (który może być pusty) przed cyklicznym przełączaniem się między pozycjami z listy.
       output-meta (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  readline  wyświetla znaki z ustawionym ósmym bitem wprost zamiast jako
              sekwencje specjalne  z  meta-przedrostkiem.  Domyślnie  ustawione  na  Off,  ale  readline  zmieni
              ustawienie na On jeśli locale zawiera znaki ośmiobitowe.
       page-completions (On)
              Gdy  ustawione  na  On, readline używa wewnętrznego programu wyświetlającego podobnego do more, do
              wyświetlania pełnego ekranu możliwych uzupełnień na raz.
       print-completions-horizontally (Off)
              Jeżeli ustawione na On, readline wyświetla  dopasowane  uzupełnienia  w  kolejności  alfabetycznej
              poziomo, zamiast w dół ekranu.
       revert-all-at-newline (Off)
              Gdy  ustawione  na  On, readline anuluje wszystkie zmiany w wierszach historii przed powrotem, gdy
              wykonywane jest accept-line. Domyślnie, wiersze historii mogą zostać zmodyfikowane i zachować  swe
              listy anulowań poprzez odwołania do readline.
       show-all-if-ambiguous (Off)
              Zmienia  to domyślne zachowanie funkcji uzupełniania. Jeżeli jest ustawione na on, to słowa mające
              więcej niż jedno możliwe uzupełnienie powodują, że natychmiast zostaną podane dopasowania  zamiast
              wyemitowania sygnału dźwiękowego.
       show-all-if-unmodified (Off)
              Zmienna    modyfikuje   domyślne   zachowanie   funkcji   uzupełnienia   w   sposób   podobny   do
              show-all-if-ambiguous. Gdy jest ustawiona na  On,  słowa  które  mają  więcej  niż  jedno  możliwe
              uzupełnienie  bez  możliwych  uzupełnień częściowych (możliwe uzupełnienia nie posiadają wspólnego
              przedrostka), są wypisywane natychmiast, bez wcześniejszego używania brzęczyka.
       show-mode-in-prompt (Off)
              Jeśli jest ustawiona na On, dodaje znak na początku znaku zachęty wskazujący  tryb  edycji:  emacs
              (@), wiersz polecenia vi (:) lub tryb wstawiania vi (+).
       skip-completed-text (Off)
              Gdy  jest  ustawiona  na  On, modyfikuje domyślne zachowanie uzupełniania gdy do wiersza wstawiane
              jest pojedyncze dopasowanie. Jest to aktywne tylko podczas przeprowadzania uzupełnienia  w  środku
              słowa.  Gdy  jest  włączona,  readline nie wstawia znaków z uzupełniania, które pasują do znaków w
              miejscu wprowadzania w uzupełnianym  słowie,  dzięki  czemu  części  słowa  za  kursorem,  nie  są
              duplikowane.
       vi-cmd-mode-string ((cmd))
              Ten  łańcuch  jest  wyświetlany zaraz po ostatnim wierszu pierwszej zachęty, gdy aktywny jest tryb
              edycji vi w trybie poleceń.  Wartość  jest  interpretowana  jak  przypisania  klawiszy,  tak  więc
              dostępne  są  standardowe  przedrostki  meta-  i  control  oraz  sekwencje ucieczki korzystające z
              ukośnika. Sekwencje ucieczki \1 i \2 odpowiednio zaczynają i kończą znaki niedrukowalne, co  można
              wykorzystać do osadzenia sekwencji kontrolnych terminala w tym łańcuchu.
       vi-ins-mode-string ((ins))
              Ten  łańcuch  jest  wyświetlany zaraz po ostatnim wierszu pierwszej zachęty, gdy aktywny jest tryb
              edycji vi w trybie wstawiania. Wartość jest interpretowana  jak  przypisania  klawiszy,  tak  więc
              dostępne  są  standardowe  przedrostki  meta-  i  control  oraz  sekwencje ucieczki korzystające z
              ukośnika. Sekwencje ucieczki \1 i \2 odpowiednio zaczynają i kończą znaki niedrukowalne, co  można
              wykorzystać do osadzenia sekwencji kontrolnych terminala w tym łańcuchu.
       visible-stats (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  to  przy  wyświetlaniu  możliwych  uzupełnień  do nazwy pliku zostanie
              dołączony znak określający typ pliku wskazywany przez stat(2).

   Konstrukcje warunkowe Readline
       Readline implementuje udogodnienie podobne  duchem  do  funkcji  kompilacji  warunkowej  preprocesora  C,
       pozwalające na wykonywanie przypisań klawiszy i ustawień zmiennych w zależności od wyniku testów. Używane
       są cztery dyrektywy analizatora składni.

       $if    Konstrukcja  $if pozwala na wykonanie przypisań klawiszy w oparciu o tryb edycji, używany terminal
              lub aplikację korzystającą z readline.  Tekst  testu  rozciąga  się  do  końca  wiersza;  do  jego
              wydzielenia nie są wymagane żadne znaki.

              mode   Postać  mode=  dyrektywy  $if służy do sprawdzania czy readline jest w trybie emacs czy vi.
                     Może być wykorzystywana, na przykład, w połączeniu z poleceniem set keymap,  do  ustawienia
                     przypisań  w  mapowaniach  emacs-standard i emacs-ctlx tylko jeśli readline uruchamia się w
                     trybie emacs.

              term   Postać term=  można  wykorzystywać  do  włączenia  specyficznych  dla  terminala  przypisań
                     klawiszy,  być  może  do  przypisania wyjścia dla sekwencji klawiszy funkcyjnych terminala.
                     Słowo po prawej stronie = sprawdzane jest z zarówno pełną nazwą terminala, jaki  i  częścią
                     jego  nazwy przed pierwszym -. Umożliwia to, na przykład, dopasowanie przez sun zarówno sun
                     jak i sun-cmd.

              aplikacja
                     Konstrukcja aplikacja służy  do  włączania  ustawień  specyficznych  dla  aplikacji.  Każdy
                     program  korzystający  z  biblioteki readline ustawia nazwę aplikacji (application name), a
                     plik inicjujący może sprawdzić czy ma ona jakąś szczególną wartość.  Może to być używane do
                     przypisywania sekwencji klawiszy  funkcjom  przydatnym  w  danym  programie.  Na  przykład,
                     poniższe  polecenie  dodaje  sekwencję  klawiszy  wykonującą w bash cytowanie bieżącego lub
                     poprzedniego słowa:

                     $if Bash
                     # Cytuj bieżące lub poprzednie słowo
                     "\C-xq": "\eb\"\ef\""
                     $endif

       $endif Polecenie to, jak widać w poprzednim przykładzie, kończy wykonywanie polecenia $if.

       $else  Polecenia w tej gałęzi dyrektywy $if wykonywane są gdy nie powiedzie się sprawdzenie warunku.

       $include
              Dyrektywa ta pobiera jako argument pojedynczą nazwę pliku i odczytuje polecenia  i  przypisania  z
              tego pliku. Na przykład, poniższa dyrektywa odczytałaby /etc/inputrc:

              $include  /etc/inputrc

   Wyszukiwanie
       Readline  zapewnia  polecenia  do  wyszukiwania  w  historii  poleceń  (zobacz poniżej HISTORIA)  wierszy
       zawierających zadany łańcuch.  Istnieją dwa tryby wyszukiwania: krokowy  (incremental)  i  nie-niekrokowy
       (non-incremental).

       Wyszukiwania  krokowe  rozpoczynają się przed zakończeniem wpisywania przez użytkownika szukanego tekstu.
       Po wpisaniu każdego znaków szukanego łańcucha readline wyświetla następną pozycję  historii  pasującą  do
       wpisanego  do  tej  pory  łańcucha.   Wyszukiwanie krokowe wymaga tylko tylu znaków ile potrzebne jest do
       znalezienia pożądanej pozycji historii.  Znaki występujące w wartości zmiennej isearch-terminators  służą
       do  przerwania  wyszukiwania  krokowego.   Jeżeli zmienna ta nie ma przypisanej wartości, to wyszukiwanie
       przerywają znaki Escape i Control-J.   Control-G  porzuca  wyszukiwanie  krokowe  i  przywraca  pierwotny
       wiersz.   Gdy  przerwie  się  wyszukiwanie,  pozycja  historii  zawierająca poszukiwany łańcuch staje się
       bieżącym wierszem.

       W celu odnalezienia innych pasujących pozycji,  należy  nacisnąć  odpowiednio  Control-S  lub  Control-R.
       Wyszukuje  to  wstecz  lub  w  przód  kolejną pasującą do dotychczas wpisanego łańcucha pozycję historii.
       Wszystkie inne sekwencje klawiszy przypisane do polecenia readline  przerywają  wyszukiwanie  i  wykonują
       zadane  polecenie.   Na  przykład,  znak  nowej linii przerywa wyszukiwanie i akceptuje wiersz, wykonując
       skutkiem tego polecenie z listy historii.

       Readline pamięta łańcuch użyty w ostatnim wyszukiwaniu krokowym. Jeżeli Control-R zostanie naciśnięte dwa
       razy, bez wprowadzenia pomiędzy naciśnięciami innych  znaków  definiujących  nowy  łańcuch  szukania,  to
       wykorzystywany jest uprzednio zapamiętany łańcuch.

       Wyszukiwania  nie-krokowe czytają cały szukany łańcuch przed rozpoczęciem wyszukiwania pasujących wierszy
       historii. Łańcuch może być wpisany przez użytkownika lub być częścią zawartości bieżącego wiersza.

   Nazwy poleceń Readline
       Poniżej podano listę nazw poleceń i domyślnych sekwencji klawiszy, do których są one  przypisane.   Nazwy
       poleceń  bez  towarzyszącej  sekwencji  klawiszy są domyślnie nieprzypisane.  W poniższych opisach, punkt
       oznacza bieżącą pozycję  kursora,  zaś  zaznaczenie  do  pozycji  kursora  zapamiętanej  przez  polecenie
       set-mark.  Tekst pomiędzy punktem a zaznaczeniem nazywany jest obszarem.

   Polecenia ruchu
       beginning-of-line (C-a)
              Przesuwa na początek bieżącego wiersza.
       end-of-line (C-e)
              Przesuwa na koniec wiersza.
       forward-char (C-f)
              Przesuwa o znak w przód.
       backward-char (C-b)
              Przesuwa o znak wstecz.
       forward-word (M-f)
              Przesuwa na koniec następnego słowa. Słowa złożone są ze znaków alfanumerycznych (liter i cyfr).
       backward-word (M-b)
              Przesuwa   na   początek   bieżącego,   lub  poprzedniego,  słowa.  Słowa  złożone  są  ze  znaków
              alfanumerycznych (liter i cyfr).
       shell-forward-word
              Przesuwa na koniec następnego  słowa  w  przód.  Słowa  są  oddzielone  niecytowanymi  metaznakami
              powłoki.
       shell-backward-word
              Przesuwa  na  początek  bieżącego  lub poprzedniego słowa w tył. Słowa są oddzielone niecytowanymi
              metaznakami powłoki.
       clear-screen (C-l)
              Czyści ekran pozostawiając bieżący wiersz na górze ekranu. Z argumentem, odświeża  bieżący  wiersz
              bez czyszczenia ekranu.
       redraw-current-line
              Odświeża bieżący wiersz.

   Polecenia operujące na historii
       accept-line (Newline, Return)
              Akceptuje  wiersz  bez względu na to, gdzie znajduje się kursor. Jeżeli wiersz ten nie jest pusty,
              to dodaje go do listy historii stosownie  do  stanu  zmiennej  HISTCONTROL.   Jeżeli  wiersz  jest
              zmienionym wierszem historii, to odtwarza wiersz historii do stanu pierwotnego.
       previous-history (C-p)
              Sprowadza poprzednie polecenie z listy historii, przesuwając się wstecz listy.
       next-history (C-n)
              Ściąga następne polecenie z listy historii, przesuwając się do przodu na liście.
       beginning-of-history (M-<)
              Przesuwa na pierwszy wiersz w historii.
       end-of-history (M->)
              Przesuwa na koniec historii wprowadzania, tj. obecnie wprowadzanego wiersza.
       reverse-search-history (C-r)
              Wyszukuje  wstecz  poczynając  od  bieżącego wiersza i przesuwając się, w razie potrzeby, 'w górę'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       forward-search-history (C-s)
              Wyszukuje w przód poczynając od bieżącego wiersza i przesuwając się, w  razie  potrzeby,  'w  dół'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       non-incremental-reverse-search-history (M-p)
              Wyszukuje  wstecz  poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       non-incremental-forward-search-history (M-n)
              Wyszukuje w przód poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem  nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       history-search-forward
              Wyszukuje  w  przód  w  historii  łańcucha znaków pomiędzy początkiem bieżącego wiersza a punktem.
              Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-search-backward
              Wyszukuje wstecz w historii łańcucha  znaków  pomiędzy  początkiem  bieżącego  wiersza  a  bieżącą
              pozycją kursora (punkt).  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       yank-nth-arg (M-C-y)
              Wstawia  pierwszy  argument  poprzedniego polecenia (zwykle drugie słowo z poprzedniego wiersza) w
              punkt (bieżącą pozycję kursora). Z argumentem n, wstawia n-te słowo poprzedniego polecenia  (słowa
              w  poprzednim  poleceniu  zaczynają  się  od słowa 0). Argument ujemny wstawia n-te słowo od końca
              poprzedniego polecenia. Po obliczeniu argumentu n, jest on wyodrębniany w taki sposób,  jak  gdyby
              podano opcję interpretowania historii "!n".
       yank-last-arg (M-., M-_)
              Wstawia  ostatni  argument poprzedniego polecenia (ostatnie słowo poprzedniej pozycji historii). Z
              argumentem  numerycznym,  zachowuje  się  dokładnie  tak,  jak  yank-nth-arg.   Kolejne  wywołania
              yank-last-arg  przesuwają  wstecz  listy historii, wstawiając po kolei ostatni argument (lub słowo
              określone przez argument do pierwszego  wywołania)  każdego  wiersza.  Każdy  argument  numeryczny
              podany do pomyślnego wywołania określa kierunek ruchu w historii. Argument ujemny zmienia kierunek
              poruszania  się (w tył lub w przód). Możliwości interpretacji historii są używane do wyodrębnienia
              ostatniego słowa, podobnie jak gdyby wybrano interpretację historii za pomocą "!$".
       shell-expand-line (M-C-e)
              Interpretuj wiersz, jak czyni to powłoka. Wykonuje to aliasy i interpretację historii, jak również
              interpretację słów powłoki. Zobacz INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       history-expand-line (M-^)
              Wykonuje interpretację powłoki w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz INTERPRETACJA  HISTORII
              poniżej.
       magic-space
              Wykonuje  interpretację  powłoki  w  odniesieniu  do  bieżącego  wiersza i wstawia spację.  Zobacz
              INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       alias-expand-line
              Wykonuje interpretację aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz ALIASY powyżej.
       history-and-alias-expand-line
              Wykonuje interpretację historii i aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.
       insert-last-argument (M-., M-_)
              Synonim yank-last-arg.
       operate-and-get-next (C-o)
              Akceptuje do wykonania bieżący wiersz i ściąga do edycji  następny  względem  bieżącego  wiersz  z
              historii. Argumenty są ignorowane.
       edit-and-execute-command (C-xC-e)
              Przywołuje  edytor  w bieżącym wierszu poleceń i wykonuje wynik jako polecenie powłoki. Bash stara
              się wywołać $VISUAL, $EDITOR i emacs jako edytor, w tej kolejności.

   Polecenia zmiany tekstu
       koniec-pliku (zwykle C-d)
              Znak wskazujący koniec pliku, jak ustawiony np. przez ``stty''.  Jeśli znak  tej  jest  odczytany,
              gdy nie ma żadnych innych znaków w wierszu, a punkt jest początkiem wiersza, Readline interpretuje
              to jako koniec wejścia i zwraca EOF.
       delete-char (C-d)
              Usuwa  znak  w tym punkcie. Jeżeli funkcja jest przypisana do tego samego znaku, jak znak EOF tty,
              jak często bywa z C-d, efekt jest opisany powyżej.
       backward-delete-char (Rubout)
              Usuwa znak przed kursorem. Jeżeli podano argument numeryczny, zachowuje usunięty tekst  na  stosie
              usunięć.
       forward-backward-delete-char
              Usuwa  znak pod kursorem, chyba że kursor znajduje się na końcu wiersza, wówczas usuwany jest znak
              przed kursorem.
       quoted-insert (C-q, C-v)
              Dodaje następny znak do wiersza dosłownie. W ten sposób wstawiane są znaki takie, jak na  przykład
              C-q.
       tab-insert (C-v TAB)
              Wstawia znak tabulacji.
       self-insert (a, b, A, 1, !, ...)
              Wstawia wpisany znak.
       transpose-chars (C-t)
              Zamienia  miejscami  znak  sprzed  punktu  ze  znakiem w punkcie, równocześnie przesuwając punkt w
              przód. Jeżeli punkt jest na końcu wiersza to  zamienia  to  miejscami  dwa  znaki  przed  punktem.
              Argumenty ujemne nie skutkują.
       transpose-words (M-t)
              Zamienia  miejscami  słowo  sprzed  punktu ze słowem za punktem, przesuwając równocześnie punkt za
              przesunięte sprzed niego słowo.  Jeżeli punkt jest na końcu wiersza to zamienia to  miejscami  dwa
              ostanie słowa wiersza.
       upcase-word (M-u)
              Zamienia  na wielkie litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na wielkie
              litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       downcase-word (M-l)
              Zamienia na małe litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na małe litery
              poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       capitalize-word (M-c)
              Zamienia na kapitaliki (pierwsza litera  wielka,  pozostałe  małe)  bieżące  (następne)  słowo.  Z
              argumentem ujemnym zamienia na kapitaliki poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       overwrite-mode
              Przełącza  tryb  nadpisywania.  Z  jawnym,  dodatnim  argumentem  liczbowym,  przełącza  do  trybu
              nadpisywania. Z jawnym, niedodatnim argumentem liczbowym, przełącza do trybu wstawiania. Polecenie
              dotyczy jedynie trybu emacs, tryb vi nadpisuje w inny sposób. Każde odwołania do  readline()  jest
              uruchamiane  w trybie wstawiania. W trybie nadpisywania, znaki przypisane do self-insert zastępują
              tekst pod kursorem, zamiast przesuwać go w prawą stronę. Znaki przypisane do  backward-delete-char
              zastępują znak przed kursorem spacją. Domyślnie, to polecenie nie jest przypisane.

   Usuwanie i wklejanie
       kill-line (C-k)
              Usuwa tekst od punktu do końca wiersza.
       backward-kill-line (C-x Rubout)
              Usuwa wstecz do początku wiersza.
       unix-line-discard (C-u)
              Usuwa wstecz od punktu do początku wiersza. Usuwany tekst jest zachowywany na stosie usunięć.
       kill-whole-line
              Usuwa wszystkie znaki bieżącego wiersza, bez względu na położenie punktu.
       kill-word (M-d)
              Usuwa  od  punktu  do końca bieżącego słowa, lub jeśli użyte pomiędzy słowami, do końca następnego
              słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez forward-word.
       backward-kill-word (M-Rubout)
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez backward-word.
       shell-kill-word
              Usuwa od kursora do końca bieżącego słowa lub, jeśli kursor  znajduje  się  pomiędzy  słowami,  do
              końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-forward-word.
       shell-backward-kill-word
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-backward-word.
       unix-word-rubout (C-w)
              Usuwa  słowo  sprzed  punktu,  jako  separatora  słów  używając  białych  znaków.   Usunięty tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       unix-filename-rubout
              Usuwa słowo sprzed punktu, jako separatora słów używając białych znaków i ukośnika.Usunięty  tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       delete-horizontal-space (M-\)
              Usuwa wszystkie spacje i tabulatory wokół punktu.
       kill-region
              Usuwa tekst w bieżącym obszarze.
       copy-region-as-kill
              Kopiuje tekst obszaru do bufora usuwania.
       copy-backward-word
              Kopiuje   słowo  sprzed  punktu  do  bufora  usuwania.   Granice  słów  są  takie  same,  jak  dla
              backward-word.
       copy-forward-word
              Kopiuje słowo występujące po punkcie do bufora usuwania.  Granice słów  są  takie  same,  jak  dla
              forward-word.
       yank (C-y)
              Wkleja wierzchołek stosu usunięć do bufora w punkcie (w miejscu kursora).
       yank-pop (M-y)
              Obraca stos usunięć i wkleja nowy wierzchołek. Działa tylko następując po yank lub yank-pop.

   Argumenty numeryczne
       digit-argument (M-0, M-1, ..., M--)
              Dodaje tę cyfrę do już składanego argumentu lub rozpoczyna nowy argument.  M-- rozpoczyna argument
              ujemny.
       universal-argument
              Jest to inna metoda podawania argumentu.  Jeżeli po tym poleceniu występuje jedna lub więcej cyfr,
              z  opcjonalnym  początkowym  znakiem  minus,  to cyfry te definiują argument.  Jeżeli po poleceniu
              występują cyfry, to powtórne  wykonanie  universal-argument  kończy  argument  numeryczny,  ale  w
              przeciwnym  wypadku jest ignorowane.  W przypadku specjalnym, jeżeli bezpośrednio po tym poleceniu
              występuje znak nie będący ani  cyfrą  ani  znakiem  minus,  to  argument  licznik  dla  następnego
              polecenia  mnożony  jest  przez  cztery.   Argument  licznik  [zwykle powtórzeń] wynosi początkowo
              cztery, toteż wykonanie tej funkcji po raz  pierwszy  nadaje  mu  wartość  cztery,  po  raz  drugi
              szesnaście, i tak dalej.

   Uzupełnianie
       complete (TAB)
              Usiłuje  przeprowadzić  uzupełnianie  tekstu  przed  punktem.  Bash próbuje uzupełniania traktując
              tekst kolejno: jako zmienną (jeżeli tekst zaczyna  się  od  $),  nazwę  użytkownika  (jeśli  tekst
              zaczyna  się od ~), nazwę hosta (jeśli tekst zaczyna się od @) lub polecenie (łącznie z aliasami i
              funkcjami). Jeżeli żadne z powyższych nie daje dopasowania, to próbowane  jest  uzupełnianie  nazw
              plików.
       possible-completions (M-?)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu przed punktem.
       insert-completions (M-*)
              Wstawia   przed   punktem  wszystkie  uzupełnienia  tekstu,  które  zostałyby  wygenerowane  przez
              possible-completions.
       menu-complete
              Podobne do complete, ale zastępuje słowo, jakie ma zostać uzupełnione pojedynczym uzupełnieniem  z
              listy  możliwych.   Powtarzane  wykonanie menu-complete powoduje krokowe przechodzenie przez listę
              możliwych uzupełnień i wstawianie każdego z nich po kolei (zamiast uzupełnianego słowa).  Na końcu
              listy uzupełnień emitowany jest sygnał dźwiękowy (zależny od ustawienia bell-style) i  przywracany
              jest  pierwotny  tekst.  Argument n przesuwa n pozycji w przód na liście dopasowań; do przesuwania
              się wstecz można użyć argumentu ujemnego. Polecenie w zamierzeniu ma być  przypisane  do  klawisza
              TAB, ale domyślnie nie jest przypisane.
       menu-complete-backward
              Podobne  do menu-complete, ale przemieszcza się wstecz po liście możliwych uzupełnień, identycznie
              gdyby menu-complete podano ujemny argument. To polecenie jest domyślnie nieprzypisane.
       delete-char-or-list
              Usuwa znak pod kursorem, jeśli nie jest to początek bądź  koniec  wiersza  (jak  delete-char).  Na
              końcu  wiersza,  zachowuje  się  identycznie jak possible-completions. To polecenie jest domyślnie
              nieprzypisane.
       complete-filename (M-/)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie nazw plików na tekście sprzed kursora.
       possible-filename-completions (C-x /)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę pliku.
       complete-username (M-~)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       possible-username-completions (C-x ~)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       complete-variable (M-$)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       possible-variable-completions (C-x $)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       complete-hostname (M-@)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       possible-hostname-completions (C-x @)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       complete-command (M-!)
              Usiłuje uzupełnić tekst sprzed punktu, traktując go jak nazwę polecenia.   Uzupełnianie  polecenia
              próbuje  dopasować  tekst  kolejno  do  aliasów,  słów  zastrzeżonych,  funkcji  powłoki,  poleceń
              wbudowanych powłoki i wreszcie nazw plików wykonywalnych.
       possible-command-completions (C-x !)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę polecenia.
       dynamic-complete-history (M-TAB)
              Usiłuje uzupełnić tekst sprzed kursora, w celu odnalezienia możliwych uzupełnień porównując  go  z
              wierszami listy historii.
       dabbrev-expand
              Usiłuje  wykonać  uzupełnienie  menu  na  tekście  sprzed  kursora,  w celu odnalezienia możliwych
              uzupełnień porównując go z wierszami listy historii.
       complete-into-braces (M-{)
              Wykonuje uzupełnianie nazwy pliku i wstawia listę możliwych uzupełnień ujętą w  nawiasy  klamrowe,
              tak że jest ona dostępna dla powłoki (zobacz powyżej Interpretacja nawiasów).

   Makra klawiaturowe
       start-kbd-macro (C-x ()
              Rozpoczyna zachowywanie wpisywanych znaków w bieżącym makrze klawiaturowym.
       end-kbd-macro (C-x ))
              Zatrzymuje   zachowywanie  wpisywanych  znaków  w  bieżącym  makrze  klawiaturowym  i  przechowuje
              definicję.
       call-last-kbd-macro (C-x e)
              Ponownie wykonuje zdefiniowane makro klawiaturowe, powodując  pojawianie  się  znaków  makra  tak,
              jakby zostały wpisane z klawiatury.
       print-last-kbd-macro ()
              Wypisuje ostatnie makro klawiaturowe, w formacie przeznaczonym do pliku inputrc.

   Różne
       re-read-init-file (C-x C-r)
              Odczytuje  zawartość  pliku  inputrc  i  dołącza  wszystkie  znalezione tam przypisania klawiszy i
              zmiennych.
       abort (C-g)
              Zaniechuje bieżącego polecenia edycji i emituje sygnał dźwiękowy terminala (zgodnie z ustawieniami
              bell-style).
       do-uppercase-version (M-a, M-b, M-x, ...)
              Jeżeli poprzedzony przedrostkiem meta znak x jest małą  literą,  uruchamia  plecenie,  które  jest
              przypisane do odpowiedniej wielkiej litery.
       prefix-meta (ESC)
              Poprzedza przedrostkiem meta następny wpisany znak.  ESC f jest równoważne Meta-f.
       undo (C-_, C-x C-u)
              Krokowe cofnięcie operacji, pamiętane odrębnie dla każdego wiersza.
       revert-line (M-r)
              Cofa  wszystkie  zmiany wykonane na tym wierszu. Podobne do wykonania polecenia undo wystarczająco
              wiele razy, by przywrócić wiersz do stanu początkowego.
       tilde-expand (M-&)
              Wykonuje interpretację tyldy w odniesieniu do bieżącego słowa.
       set-mark (C-@, M-<spacja>)
              stawia znacznik (mark) w bieżącym  punkcie.  Jeżeli  podano  argument  numeryczny,  znacznik  jest
              ustawiany na takiej pozycji.
       exchange-point-and-mark (C-x C-x)
              Zamień   punkt  ze  znacznikiem.  Aktualna  pozycja  kursora  ustawiana  jest  na  zapamiętaną,  a
              dotychczasowa pozycja zachowywana jako znacznik.
       character-search (C-])
              Odczytywany jest znak a punkt przesuwa się na następne  wystąpienie  tego  znaku.  Licznik  ujemny
              wyszukuje poprzednie wystąpienia.
       character-search-backward (M-C-])
              Odczytywany  jest  znak  a punkt przesuwa się na poprzednie wystąpienie tego znaku. Licznik ujemny
              wyszukuje kolejne wystąpienia.
       skip-csi-sequence
              Odczytuje wystarczająco wiele znaków, aby pobrać sekwencje wielu klawiszy, np. zdefiniowaną  przez
              klawisze  takie  jak  Home  i  End. Takie sekwencje zaczynają się znacznikiem sekwencji kontrolnej
              (Control Sequence Indicator - CSI), z reguły ESC-[. Jeśli taka sekwencja jest przypisana do  "\[",
              to  klawisze  wchodzące w skład tej sekwencji nie będą działać (chyba że zostały jawnie przypisane
              do polecenia readline) zamiast wstawiać niepowiązane znaki do  bufora  edycyjnego.  Domyślnie,  to
              polecenie jest nieprzypisane, ale przypisanie powinno przeważnie odnosić się do ESC-[.
       insert-comment (M-#)
              Bez  argumentu  numerycznego,  na  początek  bieżącego  wiersza  wstawiana  jest  wartość zmiennej
              comment-begin readline. Jeśli podano numeryczny argument, to  polecenia  działa  jak  przełącznik:
              jeśli znaki na początku wiersza nie pasują do wartości comment-begin, to wartość jest wstawiana, w
              przeciwnym wypadku znaki w comment-begin są usuwane z początku każdego wiersza. W każdym przypadku
              wiersz  jest  akceptowany tak, jakby wprowadzono znak nowej linii.  Domyślna wartość comment-begin
              powoduje, że polecenie to czyni bieżący wiersz  komentarzem  powłoki.  Jeśli  numeryczny  argument
              powoduje usunięcie znaku komentarza, to dany wiersze będzie wykonany przez powłokę.
       glob-complete-word (M-g)
              Słowo  sprzed  kursora  jest  traktowane  jako wzorzec rozwijania nazw plików, bez jawnego dodania
              gwiazdki (asterysku). Ten wzorzec może zostać użyty do wygenerowania listy pasujących nazw  plików
              do możliwych uzupełnień.
       glob-expand-word (C-x *)
              Słowo  sprzed  kursora  traktowane  jest jak wzorzec rozwijania nazw plików i wstawiana jest lista
              pasujących nazw, zastępując słowo-wzorzec. Jeśli podano numeryczny argument, to przed  rozwijaniem
              nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       glob-list-expansions (C-x g)
              Wyświetlana  jest lista rozwinięć, jakie zostałyby utworzone przez glob-expand-word, a wiersz jest
              ponownie wyświetlany. Jeśli podano numeryczny argument, to przed rozwijaniem nazw plików  dodawana
              jest gwiazdka (asterysk).
       dump-functions
              Wypisuje  do  strumienia wyjściowego readline wszystkie funkcje i ich przypisania klawiszy. Jeżeli
              podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki sposób, by  można  zrobić  je  częścią
              pliku inputrc.
       dump-variables
              Wypisuje  do strumienia wyjściowego readline wszystkie ustawialne zmienne readline i ich wartości.
              Jeżeli podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki  sposób,  by  można  zrobić  je
              częścią pliku inputrc.
       dump-macros
              Wypisuje  wszystkie sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie dają w wyniku.
              Jeżeli podano argument numeryczny, wyjście jest formatowane w taki  sposób,  by  można  zrobić  je
              częścią pliku inputrc.
       display-shell-version (C-x C-v)
              Wyświetla informację o wersji aktualnego egzemplarza bash.

   Programowalne uzupełnianie
       Gdy  następuje  próba  uzupełnienia  słowa dla argumentu polecenia, dla którego zdefiniowano specyfikację
       uzupełniania (completion specification, compspec) przy  pomocy  wbudowanego  polecenia  complete  (zobacz
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej), wywoływane są usługi programowalnego uzupełniania.

       Po  pierwsze,  identyfikowana  jest  nazwa  polecenia. Jeśli słowo polecenia jest łańcuchem pustym (próba
       uzupełniania następuje na początku pustego wiersza), używany jest każdy compspec zdefiniowany opcją -E do
       complete. Jeżeli dla tego polecenia zdefiniowano compspec, to compspec jest używane do  utworzenia  listy
       możliwych  uzupełnień słowa.  Jeżeli słowo polecenia jest pełną nazwą ścieżkową, to najpierw szukane jest
       compspec dla pełnej nazwy.  Jeśli nie zostanie odnalezione, to następuje próba znalezienia  compspec  dla
       części występującej po ostatnim ukośniku. Jeśli powyższe wyszukiwania nie dają wyniku w compspec, to jako
       domyślne używane są compspec zdefiniowane opcją -D do complete.

       Po  odnalezieniu  compspec,  jest  ono  używane do utworzenia listy pasujących słów.  Jeżeli compspec nie
       zostało znalezione, to wykonywane jest domyślne uzupełnianie basha, jak opisano powyżej w Uzupełnianie.

       Na początek, używane są akcje określone przez compspec. Zwracane  są  wyłącznie  dopasowania  poprzedzone
       dopasowywanym  słowem.   Gdy  do  uzupełniania  nazw  plików  lub  katalogów  użyto  opcji  -f lub -d, do
       filtrowania dopasowań wykorzystywana jest zmienna powłoki FIGNORE.

       W następnej kolejności tworzone są ewentualne  uzupełnienia  określone  przez  wzorzec  rozwinięcia  nazw
       plików opcji -G.  Słowa tworzone przez wzorzec nie muszą pasować do uzupełnianego słowa.  Zmienna powłoki
       GLOBIGNORE nie jest używana do filtrowania dopasowań, ale zmienna FIGNORE jest używana.

       Następnie,  brany  jest pod uwagę łańcuch podany jako argument opcji -W.  Łańcuch jest najpierw rozbijany
       przy zastosowaniu znaków ze zmiennej specjalnej IFS jako separatorów.  Honorowane jest cytowanie powłoki.
       Później każde ze słów interpretowane jest z wykorzystaniem interpretacji  nawiasów,  interpretacji  tyld,
       podstawiania parametrów, interpretacji zmiennych i wyrażeń arytmetycznych i podstawiania wyników poleceń,
       jak  opisano powyżej w sekcji INTERPRETACJA.  Wyniki są rozbijane z zastosowaniem reguł opisanych powyżej
       w sekcji Podział na słowa.  Wyniki interpretacji są dopasowywane przedrostkiem z uzupełnianym  słowem,  a
       pasujące słowa stają się możliwymi uzupełnieniami.

       Po  utworzeniu  tych dopasowań, wywoływana jest funkcja lub polecenie określone opcjami -F i -C.  Podczas
       wywoływania polecenia czy funkcji, zmiennym COMP_LINE, COMP_POINT, COMP_KEY i COMP_TYPE  przypisywane  są
       wartości,  jak  opisano  to  powyżej  w  sekcji Zmienne powłoki.  Jeżeli wywoływana jest funkcja powłoki,
       ustawiane są również zmienne COMP_WORDS i COMP_CWORD.   Kiedy  wywoływana  jest  funkcja  czy  polecenie,
       pierwszym  argumentem ($1) staje się nazwa polecenia, którego argumenty są uzupełniane, drugim argumentem
       ($2) -- uzupełniane słowo, a  trzecim  słowem  ($3)  poprzedzające  w  wierszu  poleceń  słowo  aktualnie
       uzupełniane.   Nie  jest  wykonywane  żadne filtrowanie utworzonych uzupełnień stosownie do uzupełnianego
       słowa. Funkcja czy polecenie mają pełną swobodę tworzenia dopasowań.

       W pierwszej kolejności wywoływana jest funkcja określona przez  -F.   Do  tworzenia  dopasowań  może  ona
       korzystać  z  dowolnych  możliwości  powłoki,  łącznie  z opisanym poniżej poleceniem wbudowanym compgen.
       Funkcja musi umieścić możliwe uzupełnienia w zmiennej tablicowej COMPREPLY, jedno na element tablicy.

       Następnie, wywoływane jest polecenie określone opcją -C, działające w środowisku równoważnym podstawianiu
       poleceń.  Powinno ono wypisać listę uzupełnień, po jednym w wierszu, na standardowe wyjście.  Jeżeli jest
       to niezbędne, do utworzenia znaku nowej linii można użyć odwróconego ukośnika.

       Po utworzeniu wszelkich możliwych uzupełnień, do listy tej  stosowany  jest  filtr  określony  opcją  -X.
       Filtr  jest  takim  wzorcem,  jak używany przy rozwijaniu nazw ścieżkowych.  Znak & we wzorcu zastępowany
       jest tekstem uzupełnianego słowa.   Literał  &  można  otrzymać  poprzedzając  go  odwrotnym  ukośnikiem;
       odwrotny  ukośnik  zostanie  usunięty przed próbą dopasowania.  Wszystkie uzupełnienia pasujące do wzorca
       będą usunięte z listy.  Początkowy ! daje zaprzeczenie wzorca.  Będą  wówczas  usuwane  uzupełnienia  nie
       pasujące  do  wzorca.  Jeśli  włączona jest opcja powłoki nocasematch, to dopasowanie jest wykonywane bez
       uwzględniania wielkości liter.

       Na koniec, do każdego elementu listy dodawane są przedrostek i przyrostek określone opcjami -P  i  -S,  a
       wynik zwracany jest do kodu uzupełniania readline jako lista możliwych uzupełnień.

       Jeśli  poprzednio  zastosowane  działania nie utworzyły żadnych dopasowań, zaś przy definiowaniu compspec
       podano opcję -o dirnames polecenia complete, to dokonywana jest próba uzupełnienia nazwy katalogu.

       Jeśli do complete podano opcję -o plusdir gdy istnieje zdefiniowane compspec, to próba  dopasowania  nazw
       katalogów jest przeprowadzana, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych akcji.

       Domyślnie,  jeżeli  znaleziono  compspec,  to cokolwiek ono utworzy zwracane jest do kodu uzupełniającego
       jako pełny zestaw możliwych  uzupełnień.   Nie  są  próbowane  domyślne  uzupełnienia  bash,  a  domyślne
       uzupełnianie  nazw  ścieżkowych  przez  readline  jest wyłączone. Jeśli przy definiowaniu compspec podano
       opcję -o bashdefault, to jeżeli compspec nie  utworzy  żadnych  uzupełnień,  wykonane  zostanie  domyślne
       uzupełnienia bash. Jeśli przy definiowaniu compspec podano opcję -o default polecenia complete, to jeżeli
       compspec  nie  utworzy  żadnych  uzupełnień, wykonane zostanie domyślne uzupełnianie z readline (i, jeśli
       próbowano domyślnych uzupełnień bash, także one).

       Gdy compspec informuje o  żądaniu  uzupełnienia  nazwy  katalogu,  funkcje  programowalnego  uzupełnienia
       wymuszają  na  readline  dodanie  ukośnika,  do uzupełnianych nazw będących dowiązaniami symbolicznymi do
       katalogów, które są przedmiotem wartości zmiennej mark-direstories readline,  niezależnie  od  ustawienia
       zmiennej mark-symlinked-directories readline.

       Istnieje  pewna obsługa uzupełnień modyfikowanych dynamicznie. Jest to szczególnie użyteczne w kombinacji
       z  domyślnym  uzupełnianiem  z  opcją  complete  -D.  W  przypadku  funkcji  powłoki,  wykonywanych  jako
       odpowiedzialne  za  uzupełnianie,  możliwe  jest  poinformowanie że uzupełnienie powinno być ponowione za
       pomocą kodu zakończenia równego 124. Jeśli  funkcja  powłoki  zwróci  124  i  zmieni  powiązany  compspec
       poleceniem,  którego  próbę  uzupełnienia  podjęto  (podanego  jako  pierwszy  argument  gdy funkcja jest
       wykonywana), programowalne uzupełnianie rozpoczyna  od  początku,  próbując  znaleźć  nowy  compspec  dla
       polecenia.  Pozwala  na  ustawianie  uzupełnień  budowanych dynamicznie po wykonanej próbie uzupełnienia,
       zamiast ładowania ich wszystkich naraz.

       Przykładowo, przyjmując że istnieje biblioteka składająca się z compspec,  każda  przechowywana  w  pliku
       odpowiadającym  nazwie  polecenia,  to  następująca  domyślna  funkcja uzupełnienia załaduje uzupełnienia
       dynamicznie:

       _completion_loader()
       {
            . "/etc/bash_completion.d/$1.sh" >/dev/null 2>&1 && return 124
       }
       complete -D -F _completion_loader -o bashdefault -o default

HISTORIA

       Jeżeli włączona jest opcja -o history wbudowanego polecenia set, to powłoka zapewnia dostęp  do  historii
       poleceń,  listy  poleceń  poprzednio  wprowadzonych.   Wartość zmiennej HISTSIZE wykorzystywana jest jako
       liczba poleceń do zachowania na liście historii.   Zachowywany  jest  tekst  ostatnich  HISTSIZE  poleceń
       (domyślnie  500). Powłoka przechowuje każde polecenie na liście przed podstawieniem wartości parametrów i
       zmiennych (zobacz powyżej INTERPRETACJA), ale przed wykonaniem interpretacji historii,  w  zależności  od
       wartości zmiennych powłoki HISTIGNORE i HISTCONTROL.

       Przy  uruchamianiu,  historia  inicjowana  jest  z  pliku  o nazwie wskazanej zmienną HISTFILE (domyślnie
       ~/.bash_history). Plik o nazwie wziętej z wartości HISTFILE jest obcinany, jeśli  zachodzi  potrzeba,  by
       zawierał  nie  więcej  wierszy  niż określono to wartością zmiennej HISTFILESIZE. Jeśli HISTFILESIZE jest
       nieustawione lub ustawione na zero, wartość nienumeryczną lub wartość numeryczną mniejszą od  zera,  plik
       historii  nie  jest  obcinany.  Gdy  plik  historii  jest  odczytywany,  wiersze zaczynające się od znaku
       komentarza historii, po którym występuje bezpośrednio cyfra, są interpretowane jako czasy poprzedzającego
       wcześniejszego historii. Czasy te mogą być opcjonalnie wyświetlane, w  zależności  od  wartości  zmiennej
       HISTTIMEFORMAT. Podczas kończenia pracy powłoki z włączoną historią, ostatnie $HISTSIZE wierszy kopiowane
       jest  z  listy historii do $HISTFILE.  Jeżeli włączona jest opcja powłoki histappend (zobacz opis shopt w
       sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI  poniżej),  to  wiersze  są  dodawane  na  koniec  pliku  historii,  w
       przeciwnym  razie  plik  historii jest nadpisywany.  Jeżeli HISTFILE nie jest ustawione lub plik historii
       nie daje się zapisać, to historia nie jest zachowywana. Jeśli zmienna HISTTIMEFORMAT jest  ustawiona,  to
       pieczątki  czasowe  oznaczone  znakiem komentarza historii są zapisywane do pliku historii, tak więc mogą
       być one zachowywane pomiędzy sesjami  powłoki.  Znak  historii  komentarza  jest  wykorzystywany  w  celu
       odróżnienia pieczątek czasowych od innych wierszy historii. Po zapisaniu, plik historii jest obcinany, by
       nie  zawierał  więcej niż HISTFILESIZE wierszy. Jeśli HISTFILESIZE nie jest ustawione albo jest ustawione
       na null, wartość nienumeryczną lub wartość numeryczną  mniejszą  od  zera,  to  plik  historii  nie  jest
       obcinany.

       Do  edycji  lub  ponownego  wykonania  części  listy  historii można korzystać z wbudowanego polecenia fc
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Wbudowanego polecenia history można używać do wyświetlania
       lub zmiany listy historii i manipulacji  plikiem  historii.   Podczas  posługiwania  się  edycją  wiersza
       poleceń,  w  każdym  z  trybów  edycji  umożliwiających  dostęp  do listy historii, dostępne są polecenia
       przeszukiwania.

       Powłoka umożliwia kontrolę nad tym, jakie polecenia są zachowywane  na  liście.   Można  ustawić  zmienne
       HISTCONTROL  i  HISTIGNORE,  co  spowoduje,  że  powłoka  będzie  zachowywać tylko podzbiór wprowadzonych
       poleceń.  Opcja powłoki cmdhist, jeżeli jest włączona, powoduje,  że  powłoka  będzie  usiłować  zachować
       każdy  wiersz  polecenia wielowierszowego w tej samej pozycji historii, dodając, gdzie jest to niezbędne,
       średniki, by zachować poprawność składni.  Opcja powłoki lithist powoduje, że powłoka  będzie  zachowywać
       polecenia  z  osadzonymi  znakami nowej linii zamiast średników. Zobacz opis wbudowanego shopt poniżej, w
       sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz informacje o ustawianiu i kasowaniu opcji powłoki.

INTERPRETACJA HISTORII

       Powłoka obsługuje funkcję interpretacji historii, podobną do interpretacji historii  w  csh.   Ta  sekcja
       opisuje  dostępne możliwości składni. Funkcja ta jest domyślnie włączona dla powłok interaktywnych i może
       być wyłączona przy pomocy  opcji  +H  wbudowanego  polecenia  set  (zobacz  poniżej  WBUDOWANE  POLECENIA
       POWŁOKI).  Powłoki nie-interaktywne domyślnie nie wykonują interpretacji historii.

       Interpretacja historii wprowadza słowa z listy historii do strumienia wejściowego, ułatwiając powtarzanie
       poleceń lub poprawianie szybkie błędów w poprzednich poleceniach.

       Interpretacja  historii  przeprowadzana  jest  bezpośrednio  po  przeczytaniu pełnego wiersza, przed jego
       podziałem na słowa przez powłokę.  Odbywa się w dwu częściach.  Pierwszą jest określenie, który wiersz  z
       listy  historii  ma  zostać  użyty  podczas  podstawiania.   Drugą  stanowi  wybór części tego wiersza do
       włączenia w bieżący.  Wybrany z historii wiersz  jest  zdarzeniem  (event),  a  jego  części  na  których
       wykonywane  są  działania są słowami.  Dostępne są różne modyfikatory do manipulowania wybranymi słowami.
       Wiersz rozbijany jest na słowa w  ten  sam  sposób  jak  podczas  odczytu  wejścia,  tak  że  kilka  słów
       separowanych  metaznakami ujętych w cudzysłowy traktowanych jest jak jedno słowo.  Interpretacja historii
       wprowadzana są obecnością znaku rozwijającego  historię,  którym  domyślnie  jest  !.   Znak  rozwijający
       historię  cytować  mogą  wyłącznie  odwrotny  ukośnik  (\) i pojedyncze cudzysłowy, lecz znak rozwijający
       historię jest traktowany jako cytowany  również  wówczas,  gdy  występuje  bezpośrednio  przed  kończącym
       cudzysłowem, przy cytowaniu za pomocą podwójnych cudzysłowów.

       Następujące  znaki  powstrzymują  interpretację historii jeśli zostaną znalezione bezpośrednio za znakiem
       interpretacji historii, nawet jeśli jest  niecytowany:  spacja,  tabulacja,  znak  nowego  wiersza,  znak
       powrotu karetki i =. Jeśli włączono opcję powłoki extglob, to ( również zapobiegnie interpretacji.

       Kilka  opcji  powłoki  ustawianych  przy  pomocy  shopt  może służyć do śledzenia działania interpretacji
       historii.  Jeżeli opcja histverify powłoki jest włączona (zobacz opis wbudowanego shopt)  i używane  jest
       readline,  to  podstawienia  historii  nie  są  natychmiast  przesyłane  do analizatora składni (parsera)
       powłoki.  Zamiast tego, zinterpretowany wiersz jest ponownie ładowany do  bufora  edycyjnego  readline  w
       celu  dalszej  modyfikacji.   Jeżeli  wykorzystywane  jest  readline i włączona jest opcja histreedit, to
       zakończone niepowodzeniem  podstawienie  historii  zostanie  ponownie  załadowane  do  bufora  edycyjnego
       readline  w  celu poprawienia.  Opcją -p wbudowanego polecenia history można posłużyć się do oglądnięcia,
       co zrobi interpretacja historii przed jej zastosowaniem.  Opcji -s wbudowanego  polecenia  history  można
       użyć  w celu dodania poleceń na koniec listy historii bez faktycznego ich wykonania, tak że będą dostępne
       dla następnych przywołań.

       Powłoka pozwala na kontrolowanie  różnych  znaków  stosowanych  przez  mechanizm  interpretacji  historii
       (zobacz  opis  histchars  powyżej,  w sekcji Zmienne powłoki). Do oznaczania pieczątek czasowych, powłoka
       używa znaku komentarza historii podczas zapisywania pliku historii.

   Desygnatory zdarzeń (Event Designators)
       Desygnator zdarzenia jest odwołaniem do pozycji wiersza poleceń na liście historii. O ile  odwołanie  nie
       jest absolutne, zdarzenia są relatywne w stosunku do bieżącej pozycji w liście historii.

       !      Rozpoczyna  podstawianie  historii,  z wyjątkiem sytuacji, gdy występuje po nim odstęp, znak nowej
              linii, = lub ( (gdy włączono opcję powłoki extglob używając wbudowanego shopt).
       !n     Wskazuje na n-ty wiersz poleceń.
       !-n    Wskazuje na wiersz poleceń bieżący minus n.
       !!     Wskazuje na poprzednie polecenie. jest to synonim `!-1'.
       !łańcuch
              Wskazuje na ostatnie poleceniem rozpoczynające się od łańcucha.
       !?łańcuch[?]
              Wskazuje na ostatnie polecenie  poprzedzające  bieżącą  pozycję  w  liście  historii,  zawierające
              łańcuch.  Kończące ? można pominąć jeśli bezpośrednio po łańcuchu występuje znak nowej linii.
       ^łańcuch1^łańcuch2^
              Szybkie  podstawianie. Powtarza ostatnie polecenie, wymieniając łańcuch1 na łańcuch2.  Równoważnik
              ,,!!:s/łańcuch1/łańcuch/” (zobacz poniżej Modyfikatory).
       !#     Cały wiersz poleceń wpisany do tego momentu.

   Desygnatory słów (Word Designators)
       Desygnatory słów służą do wybierania  ze  zdarzenia  żądanych  słów.   Dwukropek  :  oddziela  określenie
       zdarzenia  od  desygnatora  słowa. Może być pominięty jeśli desygnator słowa rozpoczyna się od ^, $, *, -
       lub %.  Słowa numerowane są od początku wiersza,  przy  czym  pierwsze  ma  numer  0  (zero).   Słowa  są
       wstawiane do bieżącego wiersza, rozdzielane pojedynczymi spacjami.

       0 (zero)
              Słowo zerowe. Dla powłoki jest to słowo polecenia.
       n      n-te słowo.
       ^      Pierwszy argument. To znaczy, słowo 1.
       $      Ostatnie  słowo.  Jest  to zwykle ostatni argument, ale jest interpretowany jako zerowe słowo, gdy
              jest tylko jedno słowo w wierszu.
       %      Słowo dopasowane przez ostatnie wyszukanie `?łańcuch?'.
       x-y    Zakres słów; `-y' jest skróconym `0-y'.
       *      Wszystkie słowa prócz zerowego. jest to synonim dla `1-$'.  Nie  jest  błędem  użycie  *  jeśli  w
              zdarzeniu jest tylko jedno słowo; w tym przypadku zwracany jest łańcuch pusty.
       x*     Skrót od x-$.
       x-     Skrót od x-$ podobnie jak x*, ale pomija ostatnie słowo.

       jeśli  desygnator  słowa  podano  bez  określenia  zdarzenia,  za  zdarzenie  przyjmowane jest poprzednie
       polecenie.

   Modyfikatory
       Po opcjonalnym desygnatorze słowa może pojawić się sekwencja jednego lub więcej poniższych modyfikatorów,
       każdy poprzedzony dwukropkiem `:'.

       h      Usuwa końcową składową nazwy pliku, pozostawiając tylko początek.
       t      Usuwa wszystkie początkowe składowe nazwy pliku, pozostawiając koniec.
       r      Usuwa kończący przyrostek postaci .xxx, pozostawiając główną część nazwy (basename).
       e      Usuwa wszystko prócz końcowego przyrostka.
       p      Wypisuje nowe polecenie, ale go nie wykonuje.
       q      Cytuje podstawiane słowa, zabezpieczając je przed dalszym podstawianiem.
       x      Cytuje podstawiane słowa jak q, ale rozbija na słowa w miejscach odstępów i znaków nowej linii.
       s/stary/nowy/
              Zastępuje nowym pierwsze wystąpienie starego w wierszu zdarzenia.  Zamiast  /  może  zostać  użyty
              dowolny  ogranicznik.   Końcowy  ogranicznik  jest opcjonalny jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza
              zdarzenia. Separator może być cytowany w  nowym  i  starym  przy  pomocy  pojedynczego  odwrotnego
              ukośnika.  Jeżeli  w nowym pojawia się &, to jest zastępowany starym.  Pojedynczy odwrotny ukośnik
              będzie cytował &. Jeżeli stary jest pusty, to ustawiany jest na  ostatni  podstawiany  stary  lub,
              jeśli nie było poprzednich podstawień historii, ostatni łańcuch w wyszukiwaniu !?łańcuch[?].
       &      Powtarza poprzednie podstawienie.
       g      Powoduje,  że zmiany zostaną zastosowane do całego wiersza zdarzenia.  Używany w połączeniu z `:s'
              (np. `:gs/stary/nowy/')  lub `:&'. Jeśli użyty z `:s', to zamiast / można  posłużyć  się  dowolnym
              separatorem, a ostatni separator jest opcjonalny jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza zdarzenia.
       G      Stosuje następujący po nim modyfikator "s" raz do każdego słowa w wierszu zdarzenia.

WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI

       Jeśli  nie  podano  inaczej,  każde  z poleceń wbudowanych opisanych w niniejszej sekcji jako akceptujące
       opcje poprzedzone - akceptuje również symbol -- określający koniec opcji. Wbudowane :, true, false i test
       nie akceptują opcji i nie traktują  --  w  sposób  specjalny.  Wbudowane  exit,  logout,  return,  break,
       continue,  let  i  shift  akceptują i przetwarzają argumenty zaczynające się od -, bez wymogu podania --.
       Inne wbudowane polecenia, które  akceptują  argumenty,  lecz  nie  są  opisane  jako  akceptujące  opcje,
       interpretują  argumenty  zaczynające się od - jako opcje nieprawidłowe i wymagają --, aby zapobiec takiej
       interpretacji,
       : [argumenty]
              Bez efektów; polecenie to nie robi niczego poza interpretacją argumentów i wykonaniem ewentualnych
              podanych przekierowań. Zwracany status to zero.

        .  plik [argumenty]
       source plik [argumenty]
              Odczytuje i wykonuje polecenia z zadanego pliku  w  aktualnym  środowisku  powłoki  i  zwraca  kod
              zakończenia  ostatniego  wykonanego  polecenia  z  tego  pliku.   Jeżeli  nazwa  pliku nie zawiera
              ukośnika, to do znalezienia katalogu go zawierającego używana jest zmienna PATH.  Plik poszukiwany
              w PATH nie musi być wykonywalny.   Jeśli  bash  nie  jest  w  trybie  posix,  wówczas  jeżeli  nie
              znaleziono  pliku  w  PATH,  to przeszukiwany jest katalog bieżący.  Jeśli we wbudowanym poleceniu
              shopt wyłączona jest opcja sourcepath, to  PATH  nie  jest  przeszukiwane.   jeśli  podano  jakieś
              argumenty,  to stają się one parametrami pozycyjnymi podczas wykonywania pliku. W przeciwnym razie
              argumenty pozycyjne pozostają bez zmian. Jeśli włączona jest opcja -T, source dziedziczy pułapki z
              DEBUG; jeśli nie, występujący  łańcuch  pułapki  DEBUG  jest  zachowywany  i  przechowywany  wokół
              wywołania  do  source,  a  source  kasuje  pułapkę  DEBUG  przy  jej  wykonaniu. Jeśli -T nie jest
              ustawione, a plik źródłowy zmieni pułapkę DEBUG, nowa  wartość  jest  odzyskiwana  po  zakończeniu
              source.  Kod  zakończenia  jest  kodem ostatniego zakończonego przez skrypt polecenia (0 jeśli nie
              wykonano żadnego polecenia), a fałszem jeżeli nie znaleziono pliku lub nie można go odczytać.

       alias [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Alias bez argumentów bądź z opcją -p wypisuje na standardowym  wyjściu  listę  aliasów  w  postaci
              alias  nazwa=wartość.   Jeśli nie dostarczono argumentów, to definiowany jest alias (synonim)  dla
              każdej nazwy, dla której podano wartość.   Początkowa  spacja  w  wartości  powoduje,  że  podczas
              interpretacji aliasu następne słowo będzie sprawdzane na podstawianie aliasów.  Dla każdej nazwy z
              listy  argumentów,  dla której nie podano wartości, wypisywana jest nazwa i wartość aliasu.  Alias
              zwraca prawdę, chyba że podano nazwę, dla której nie został zdefiniowany żaden alias.

       bg [spec_zad]
              Wznawia w tle zawieszone zadanie spec_zad, tak jakby zostało ono uruchomione z &.  Jeśli  spec_zad
              nie  występuje,  to  używane  jest  bieżące  zadanie,  określone  tak, jak je pojmuje powłoka.  bg
              spec_zad zwraca 0, chyba że uruchomiono je  przy  wyłączonej  kontroli  zadań  (job  control)  lub
              uruchomiono  z włączoną kontrolą zadań, jeśli nie znaleziono spec_zad lub uruchomiono bez kontroli
              zadań.

       bind [-m mapa-klawiszy] [-lpsvPSVX]
       bind [-m mapa-klawiszy] [-q funkcja] [-u funkcja] [-r sekw_klaw]
       bind [-m mapa-klawiszy] -f plik
       bind [-m mapa-klawiszy] -x sekw_klaw:polec_powłoki
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:nazwa_funkcji
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:polec_readline
              Wyświetla bieżące ustawienia przypisań (bindings)  klawiszy  i  funkcji  readline  lub  przypisuje
              sekwencję klawiszy to funkcji lub makra readline.  Składnia tych przypisań jest identyczna jak dla
              .inputrc,  ale  każde  z  przypisań  musi  być  przesłane  jako osobny argument; np., '"\C-x\C-r":
              re-read-init-file'. Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -m mapa-klawiszy
                     Wykorzystuje mapę-klawiszy jako mapę klawiszy, do  której  mają  być  zastosowane  następne
                     przypisania.  Akceptowanymi  nazwami  map-klawiszyemacs,  emacs-standard, emacs-meta,
                     emacs-ctlx, vi, vi-move, vi-command i vi-insert.  vi równoważne jest vi-command  (synonimem
                     jest też vi-move); emacs jest równoważne emacs-standard.
              -l     Podaje nazwy wszystkich funkcji readline.
              -p     Wyświetla nazwy funkcji i przypisania w taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -P     Podaje bieżące przypisania i nazwy funkcji readline.
              -s     Wyświetla  nazwy  i  wartości  zmiennych  readline  w  taki  sposób,  że  mogą być ponownie
                     odczytane.
              -S     Wyświetla sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie one wysyłają.
              -v     Wyświetla sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie  one  wysyłają  w
                     taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -V     Podaje bieżące nazwy i wartości zmiennych readline.
              -f plik
                     Czyta przypisania klawiszy z pliku.
              -q funkcja
                     Podaje, które klawisze wywołują podaną funkcję.
              -u funkcja
                     Odwołuje przypisania wszystkich klawiszy przypisanych do danej funkcji.
              -r sekw_klaw
                     Usuwa bieżące przypisania dla sekwencji klawiszy.
              -x sekw_klaw:polec_powłoki
                     Powoduje, że za każdym naciśnięciem sekwencji klawiszy zostanie wykonane polecenie powłoki.
                     Gdy  polecenie  powłoki jest wykonywane, powłoka ustawia zmienną READLINE_LINE na zawartość
                     bufora  wiersza  readline  oraz  zmienną  READLINE_POINT  na  bieżące   położenie   miejsca
                     wprowadzania   znaków.   Jeśli  wykonywane  polecenie  zmienia  wartość  READLINE_LINE  lub
                     READLINE_POINT, to te nowe wartości zostaną uwzględnione podczas edytowania.
              -X     Wypisuje wszystkie sekwencje klawiszy przypisane do poleceń powłoki i powiązane polecenia w
                     formacie, który można użyć ponownie jako wejście.

              Zwracana jest wartość 0, chyba że podano nierozpoznaną opcję lub pojawił się błąd.

       break [n]
              Opuszcza pętlę for, while, until lub select.   Jeżeli  podano  n,  przerywa  działanie  do  n-tego
              poziomu.   n  musi  być  ≥  1.  Jeżeli  n  jest większe od liczby obejmujących polecenie pętli, to
              kończone są wszystkie obejmujące pętle. Wartością zwracaną jest 0, chyba że powłoka  nie  wykonuje
              pętli podczas wykonania break.

       builtin wbudowane [argumenty]
              Wykonuje  zadane  polecenie  wbudowane  powłoki,  przesyłając  mu  argumenty  i  zwraca  jego  kod
              zakończenia.  Przydatne podczas  definiowania  funkcji  o  nazwie  tożsamej  z  nazwą  wbudowanego
              polecenia powłoki, zachowując funkcjonalność polecenia wbudowanego wewnątrz funkcji.  Wbudowane cd
              jest  powszechnie  redefiniowane  w  ten sposób.  Kodem zakończenia jest fałsz jeśli wbudowane nie
              jest wbudowanym poleceniem powłoki.

       caller [wyrażenie]
              Zwraca  kontekst  aktywnego  wywołania  podprogramu  (funkcji  powłoki  lub  skryptu  wykonywanego
              wbudowanymi  poleceniami  .  lub  source).  Bez  wyrażenia,  caller wyświetla numer wiersza i plik
              źródłowy  bieżącego  wywołania  podprogramu.  Jeśli  do  wyrażenia  przekazano  nieujemną   liczbę
              całkowitą, to caller wyświetla numer wiersza, nazwę podprogramu i plik źródłowy związany z pozycją
              w  bieżącym  stosie  wywołania.  Te  dodatkowe informacje mogą być użyte np. do wyświetlenia stosu
              wywołania. Bieżąca ramka jest ramką 0. Zwracaną wartością jest 0, chyba że  powłoka  nie  wykonuje
              wywołania podprogramu lub wyrażenie nie odnosi się do prawidłowej pozycji w stosie wywołania.

       cd [-L|[-P [-e]] [-@]] [katalog]
              Zmienia bieżący katalog roboczy na katalog. Jeśli nie poda się katalogu, domyślnie jest to wartość
              zmiennej  powłoki  HOME.  Wszelkie  dodatkowe  argumenty po katalogu są ignorowane. Zmienna CDPATH
              definiuje ścieżkę przeszukiwań dla katalogu zawierającego katalog: każda nazwa katalogu  w  CDPATH
              jest  przeszukiwana  pod  kątem  katalogu.  Alternatywne  nazwy  katalogów w CDPATH rozdzielane są
              dwukropkiem (:). Pusta nazwa katalogu w CDPATH jest tym samym, co katalog bieżący, tj. ".". Jeżeli
              katalog rozpoczyna się ukośnikiem (/), to CDPATH  nie  jest  używane.  Opcja  -P  nakazuje  użycie
              fizycznej  struktury  katalogów  podążając  za dowiązaniami symbolicznymi przy przechodzeniu przez
              katalog i przed przetwarzaniem wystąpień .. w katalogu (zobacz też opcja -P wbudowanego  polecenia
              set).  Opcja  -L  wymusza  podążanie za dowiązaniami symbolicznymi po przetworzeniu wystąpień .. w
              katalogu. Jeśli w katalogu pojawi się .., to jest ono  pzetwarzane  przez  usunięcie  występującej
              zaraz  przed nim składowej ścieżki z katalogu, aż do ukośnika rozpoczynającego katalog. Jeśli z -P
              użyto opcji -e, a bieżący katalog roboczy nie może zostać pomyślnie określony po pomyślnej zmianie
              katalogu, to cd zwróci kod oznaczający niepowodzenie. W systemach które  to  obsługują,  opcja  -@
              przedstawia   atrybuty  rozszerzone  powiązane  z  plikiem  jak  i  katalogiem.  Argument  -  jest
              przetwarzany na $OLDPWD przed przeprowadzeniem próby zmiany  katalogu.Jeśli  użyta  jest  niepusta
              nazwa  katalogu  z  CDPATH  lub  jeśli  -  jest pierwszym argumentem, a zmiana katalogu odbyła się
              pomyślnie, na standardowe wyjście wypisywana jest ścieżka absolutna do nowego katalogu  roboczego.
              Wartością zwracaną jest prawda jeśli pomyślnie zmieniono katalog; w przeciwnym przypadku fałsz.

       command [-pVv] polecenie [arg ...]
              Uruchamia   polecenie  z  argumentami  zakazując  zwykłego  wyszukiwania  funkcji  przez  powłokę.
              Wykonywane są wyłącznie polecenia wbudowane i polecenia znalezione w PATH.   Jeżeli  podano  opcję
              -p,   wyszukiwanie  polecenia  wykonywane  jest  przy  użyciu  domyślnej  PATH,  która  gwarantuje
              znalezienie wszystkich standardowych narzędzi. Jeśli użyto albo opcji -V albo  -v,  to  wypisywany
              jest  opis  polecenia.  Opcja  -v  powoduje,  że  zostanie wyświetlone pojedyncze słowo wskazujące
              polecenie lub nazwę pliku, użyte do wywołania polecenia; opcja -V tworzy bardziej  obszerny  opis.
              Jeżeli  podano  opcję  -V lub -v, to kodem zakończenia jest 0 gdy odnaleziono polecenie, zaś 1 gdy
              nie. Jeśli nie podano żadnej z tych opcji i pojawił się błąd lub nie można znaleźć  polecenia,  to
              kod  zakończenia  wynosi 127. W przeciwnym wypadku kodem zakończenia wbudowanego polecenia command
              jest kod zakończenia polecenia.

       compgen [opcja] [słowo]
              Tworzy możliwe dopasowania uzupełnień dla słowa zgodnie z opcjami,  które  mogą  być  dowolnymi  z
              opcji  akceptowanych  przez  wbudowane  polecenie  complete,  z  wyjątkiem  -p  i  -r,  i wypisuje
              dopasowania na standardowe wyjście.  Przy stosowaniu  opcji  -F  lub  -C,  różne  zmienne  powłoki
              ustawiane  przez  usługi  programowalnego uzupełniania, gdy są dostępne, nie będą mieć użytecznych
              wartości.

              Dopasowania będą tworzone w ten sam sposób, jakby  kod  uzupełniania  programowalnego  tworzył  je
              wprost  ze  specyfikacji  uzupełniania z tymi samymi flagami.  Jeżeli podano słowo, to wyświetlone
              zostaną wyłącznie uzupełnienia doń pasujące.

              Wartością zwracaną jest prawda, chyba że podano niepoprawną opcję lub nie zostały utworzone  żadne
              dopasowania.

       complete [-abcdefgjksuv] [-o opcjacomp] [-DE] [-A akcja] [-G wzglob] [-W listasłów] [-F funkcja] [-C
       polecenie]
              [-X wzfiltr] [-P przedrostek] [-C przyrostek] nazwa [nazwa ...]
       complete -pr [-DE] [nazwa ...]
              Określa,  w jaki sposób będą uzupełniane argumenty dla każdej z nazw.  Jeżeli podano opcję -p, lub
              nie podano żadnych opcji, to wypisywane są istniejące specyfikacje uzupełniania - w sposób,  który
              pozwala  na  ich ponowne wykorzystanie jako wejścia.  Opcja -r usuwa specyfikację uzupełniania dla
              każdej z nazw, lub jeśli nazw nie podano, wszystkie specyfikacje uzupełniania. Opcja -D  wskazuje,
              że  pozostałe  opcje  i  akcje  powinny  dotyczyć  "domyślnego"  polecenia  uzupełniania,  to jest
              uzupełniania, którego próbę podjęto na poleceniu o niezdefiniowanym wcześniej uzupełnieniu.  Opcja
              -E  oznacza,  że  pozostałe  opcje i akcje powinny dotyczyć "pustego" polecenia uzupełniania, tzn.
              uzupełniania, którego próbę podjęto na pustym wierszu.

              Proces stosowania tych specyfikacji uzupełnień podczas prób uzupełniania słów omówiono  powyżej  w
              sekcji Programowalne uzupełnianie.

              Pozostałe  opcje,  jeśli je podano, mają niżej opisane znaczenie.  Argumenty opcji -G, -W i -X (i,
              jeśli to niezbędne, -P i -S) powinny być cytowane dla ochrony  przed  interpretacją  jaka  wystąpi
              zanim zostanie wywołane polecenie complete.
              -o opcjacomp
                      Wartość  opcjacomp  reguluje  kilka  aspektów  zachowania się compspec wykraczających poza
                      zwykłe tworzenie uzupełnień.  opcjacomp przyjmuje jedną z wartości:
                      bashdefault
                              Wykonuje pozostałe z  domyślnych  uzupełnień  bash,  jeśli  compspec  nie  utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      default Stosuje   domyślne  uzupełnianie  readline  jeśli  compspec  nie  utworzy  żadnych
                              dopasowań.
                      dirnames
                              Wykonuje uzupełnianie nazw katalogów jeśli compspec nie utworzy żadnych dopasowań.
                      filenames
                              Powiadamia  readline,  że  compspec  tworzy  nazwy  plików,  zatem  może   wykonać
                              przetwarzanie  specyficzne dla takich nazw (jak dodanie ukośnika do nazw katalogów
                              czy usunięcie końcowych spacji). Zaprojektowane do stosowania z funkcjami powłoki.
                      noquote Przekazuje readline, aby nie cytowało uzupełnianych słów, jeśli są nazwami  plików
                              (domyślnie nazwy plików są cytowane).
                      nosort  Przekazuje readline, aby nie sortowało alfabetycznie listy dostępnych uzupełnień.
                      nospace Przekazuje readline, aby nie dodawało spacji (domyślnie) do uzupełnionych słów, na
                              końcu wiersza.
                      plusdirs
                              Po  utworzeniu  dopasowań zdefiniowanych przez compspec, przeprowadzana jest próba
                              dopasowania nazw katalogów, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych
                              akcji.
              -A akcja
                      akcja może być jedną z poniższych, tworzących listę możliwych dopasowań:
                      alias   Nazwy aliasów. Można też podać jako -a.
                      arrayvar
                              Nazwy zmiennych tablicowych.
                      binding Nazwy przypisań klawiszy readline.
                      builtin Nazwy wbudowanych poleceń powłoki. Można też podać jako -b.
                      command Nazwy poleceń. Można też podać jako -c.
                      directory
                              Nazwy katalogów. Można też podać jako -d.
                      disabled
                              Nazwy wyłączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      enabled Nazwy włączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      export  Nazwy wyeksportowanych zmiennych powłoki. Można też podać jako -e.
                      file    Nazwy plików. Można też podać jako -f.
                      function
                              Nazwy funkcji powłoki.
                      group   Nazwy grup. Można też podać jako -g.
                      helptopic
                              Tematy pomocy akceptowane przez wbudowane polecenie help.
                      hostname
                              Nazwy hostów, pobrane z pliku określonego przez zmienną powłoki HOSTFILE.
                      job     Nazwy zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami. Można też podać jako -j.
                      keyword Zastrzeżone słowa powłoki. Można też podać jako -k.
                      running Nazwy działających zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      service Nazwy usług. Można też podać jako -s.
                      setopt  Dozwolone argumenty opcji -o polecenia wbudowanego set.
                      shopt   Nazwy opcji powłoki, takie, jakie akceptuje polecenie wbudowane shopt.
                      signal  Nazwy sygnałów.
                      stopped Nazwy zatrzymanych zadań, jeśli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      user    Nazwy użytkowników. Można też podać jako -u.
                      variable
                              Nazwy wszystkich zmiennych powłoki. Można też podać jako -v.
              -C polecenie
                      polecenie jest wykonywane w środowisku  podpowłoki,  a  jego  wyjście  jest  używane  jako
                      możliwe uzupełnienia.
              -F funkcja
                      Funkcja  powłoki  funkcja  jest wykonywana w bieżącym środowisku powłoki. Gdy funkcja jest
                      wykonywana, pierwszy argument ($1) jest nazwą polecenia, którego argumenty są uzupełniane,
                      drugim argumentem ($2) jest uzupełniane słowo, a trzecim  ($3)  jest  słowo  poprzedzające
                      uzupełniane  słowo  w  bieżącym wierszu polecenia. Po zakończeniu, możliwe uzupełnienia są
                      pozyskiwane z wartości zmiennej tablicowej COMPREPLY.
              -G wzglob
                      Wzorzec rozwijania nazw plików wzglob jest rozwijany, tworząc listę możliwych uzupełnień.
              -P przedrostek
                      na początku każdego z możliwych  uzupełnień,  po  zastosowaniu  wszystkich  innych  opcji,
                      dodawany jest przedrostek.
              -S przyrostek
                      na końcu każdego z możliwych uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich innych opcji, dodawany
                      jest przyrostek.
              -W listasłów
                      listasłów  jest  rozbijana  przy  zastosowaniu  znaków  ze  zmiennej  specjalnej  IFS jako
                      separatorów, a każde ze słów wynikowych  jest  interpretowane.   Możliwe  uzupełnienia  są
                      elementami listy wynikowej, pasującymi do uzupełnianego słowa.
              -X wzfiltr
                      wzfiltr  jest  wzorcem  używanym  do  rozwijania  nazw  plików.   Stosowany  jest do listy
                      możliwych uzupełnień utworzonej przez poprzedzające go opcje i argumenty, a każde pasujące
                      do niego uzupełnienie jest usuwane z listy.   Początkowy  !  w  wzfiltr  powoduje  negację
                      wzorca; usuwane są wówczas uzupełnienia nie pasujące do wzfiltr.

              Wartością  zwracana  jest  prawda,  chyba  że podano niepoprawną opcję, podano bez argumentu nazwa
              opcję inną niż -p lub -r, usiłowano usunąć specyfikację uzupełniania dla  nazwy,  dla  której  nie
              istnieje żadna specyfikacja, albo też podczas dodawania specyfikacji uzupełniania wystąpił błąd.

       compopt [-o opcja] [-DE] [+o opcja] [nazwa]
              Modyfikuje  opcje  uzupełniania  dla  każdej nazwy, zgodnie z opcjami lub dla właśnie wykonywanego
              uzupełnienia, jeśli nie podano nazwy. Jeśli nie podano opcji,  wyświetla  opcje  uzupełniania  dla
              każdej  nazwy  lub  dla  bieżącego  uzupełniania.  Możliwymi  wartościami opcji są opcje, które są
              poprawne do wbudowanego polecenia complete. Opcja -D  oznacza,  że  pozostałe  opcje  powinny  być
              stosowane  do "domyślnego" polecenia uzupełniania, tzn. uzupełniania, którego próbę przeprowadzono
              dla polecenia, dla którego nie zdefiniowano wcześniej uzupełnień. Opcja -E oznacza,  że  pozostałe
              opcje  powinny  być  zastosowane  do  "pustego" polecenia uzupełniania, tzn. uzupełnienia, którego
              próbę przeprowadzono na pustym wierszu.

              Zwracaną wartością  jest  prawda,  chyba  że  podano  nieprawidłową  opcję,  przeprowadzono  próbę
              zmodyfikowania  opcji  dla  nazwy,  dla której nie istnieje specyfikacja uzupełniania lub wystąpił
              błąd wyjścia.

       continue [n]
              Wznawia następną iterację obejmującej je pętli for, while, until lub  select.   Jeżeli  podano  n,
              wznawia  n-tą  obejmującą  pętlę.   n  musi być ≥ 1. Jeżeli n jest większe niż liczba obejmujących
              pętli, to wznawiana jest ostatnia z pętli (,,najwyższa”). Wartość  zwracana  wynosi  0,  chyba  że
              powłoka nie wykonuje pętli podczas wykonywania continue.

       declare [-aAfFgilnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
       typeset [-aAfFgilnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Deklaruje  zmienne  i/lub  nadaje  im atrybuty.  Jeśli nie podano żadnych nazw, wyświetla wartości
              zmiennych.  Opcja -p będzie wyświetlać atrybuty i wartości każdej nazwy. Gdy  używane  jest  -p  z
              argumentami  nazwa,  ignorowane  są  dodatkowe  opcje  inne  niż  -f  lub  -F. Opcja -p podana bez
              argumentów nazwa  wyświetli  atrybuty  i  wartości  wszystkich  zmiennych  posiadających  atrybuty
              określone  przez dodatkowe opcje. Jeśli nie podano innych opcji z -p, declare wyświetli atrybuty i
              wartości wszystkich zmiennych powłoki. Opcja -f ograniczy wyświetlanie do funkcji  powłoki.  Opcja
              -F  zabrania  wyświetlania definicji funkcji; wypisywane są tylko nazwy i atrybuty funkcji.  Jeśli
              włączono opcję powłoki  extdebug  przy  użyciu  shopt,  to  wyświetlane  są  również  nazwa  pliku
              źródłowego  i  numer  wiersza,  w którym zdefiniowano każdą nazwę. Opcja -F implikuje -f. Opcja -f
              wymusza tworzenie i modyfikację zmiennych na poziomie globalnym, nawet gdy declare jest wykonywane
              w funkcji powłoki. Jest ona ignorowana we wszystkich innych przypadkach.  Poniższych  opcji  można
              użyć  do  ograniczenia  wyników  do  zmiennych  o  określonym  atrybucie  lub  do nadania zmiennym
              atrybutów:
              -a     Każda z nazw jest indeksowaną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -A     Każda z nazw jest asocjacyjną zmienną tablicową (zobacz Tablice powyżej).
              -f     Używa wyłącznie nazw funkcji.
              -i     Zmienna jest traktowana jak całkowita; gdy zmiennej jest przypisywana  wartość,  wykonywana
                     jest interpretacja wyrażeń arytmetycznych (zobacz OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH).
              -l     Gdy   zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  wielkie  litery  są  zamieniane  na  małe.
                     Przypisania za pomocą wielkich liter są wyłączone.
              -n     Nadaje  każdej  nazwie  atrybut  nazwa  referencyjna,   czyniąc   ją   nazwą   referencyjną
                     odnoszącą się do  innej  zmiennej.  Ta  inna  zmienna  jest  definiowana  w wartości nazwy.
                     Wszystkie odniesienia i  przypisania  i  modyfikacje  atrybutów  nazwy,  z  wyjątkiem  tych
                     używających lub zmieniających sam atrybut -n są wykonywane na zmiennej do której odnosi się
                     wartość nazwy. Atrybutu nazwa referencyjna nie można zastosować do zmiennych tablicowych.
              -r     Powoduje,  że  dane  nazwy  stają  się  tylko-do-odczytu  (readonly).  Nazwom tym nie można
                     przypisać wartości następnymi poleceniami przypisania.  Nie można też ich usunąć za  pomocą
                     unset.
              -t     Nadaje  każdej  nazwie  atrybut  trace.  Funkcje z tym atrybutem dziedziczą pułapki DEBUG i
                     RETURN z wywołującej je funkcji. Atrybut ten nie ma specjalnego znaczenia dla zmiennych.
              -u     Gdy  zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  małe  litery  są  zamieniane  na   wielkie.
                     Przypisania za pomocą małych liter są wyłączone.
              -x     Zaznacza nazwę do wyeksportowania przez środowisko do kolejnych poleceń.

              Użycie `+' zamiast `-' wyłącza atrybut, z wyjątkiem tego, że +a nie może być używane do niszczenia
              zmiennej  tablicowej. a +r nie usunie atrybutu tylko do odczytu. Użyte w funkcji declare i typeset
              powodują, że każda z nazw staje się lokalna, jak przy pomocy  polecenia  local,  chyba  że  podano
              opcję  -g.  Przy  używaniu  -a  lub  -A  oraz  składni polecenia złożonego do utworzenia zmiennych
              tablicowych, dodatkowe atrybuty nie dają efektu aż  do  kolejnych  przypisań.  Jeśli  po  zmiennej
              występuje  =wartość, to wartość zmiennej jest ustawiana na wartość. Zwracana jest wartość 0, chyba
              że  napotkano  niepoprawną  opcję,  próbę  zdefiniowania  funkcji  przy  pomocy  ``-f   foo=bar'',
              przypisania  wartości  zmiennej  readonly,  przypisania  wartości  zmiennej  tablicowej bez użycia
              składni przypisania złożonego (zobacz Tablice powyżej), jedna  z  nazw  nie  jest  poprawną  nazwą
              zmiennej  powłoki,  usiłowano  wyłączyć  status  readonly  dla zmiennej tylko do odczytu, wyłączyć
              status tablicy dla zmiennej tablicowej albo próbowano wyświetlić nieistniejącą funkcję przy pomocy
              -f.

       dirs [-clpv] [+n] [-n]
              Bez opcji wyświetla listę aktualnie zapamiętanych katalogów.  Domyślnie  wyświetlana  jest  ona  w
              pojedynczym  wierszu,  z  nazwami katalogów rozdzielonymi spacjami.  Katalogi dodawane są do listy
              poleceniem pushd polecenie popd usuwa pozycje z listy. Bieżący katalog  jest  zawsze  pierwszy  na
              stosie.
              -c     Czyści stos katalogów usuwając wszystkie jego pozycje.
              -l     Tworzy  listing  używając pełnych ścieżek; domyślnie format listingu posługuje się tyldą do
                     oznaczania katalogu domowego.
              -p     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz.
              -v     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz, poprzedzając każdą z nich jej  pozycją
                     (indeksem) w stosie.
              +n     Wyświetla  ntą  pozycję licząc od lewej na liście pokazywanej przez dirs przy wywołaniu bez
                     opcji; początkową jest zero.
              -n     Wyświetla ntą pozycję licząc od prawej na liście pokazywanej przez dirs przy wywołaniu  bez
                     opcji; początkową jest zero.

              Wartością  zwracaną  jest  0, chyba że podano nieprawidłową opcję lub n wskazuje poza koniec stosu
              katalogów.

       disown [-ar] [-h] [zadanie ... | pid ... ]
              Bez opcji, usuwa każde z podanych zadań z tablicy zadań aktywnych. Jeśli nie podano zadania i  nie
              użyto  ani  opcji  -a ani -r, to używane jest zadanie bieżące. Jeśli użyto opcji -h, każde zadanie
              nie jest usuwane z tablicy, ale jest jako takie zaznaczane, tak że do zadania  nie  jest  wysyłany
              sygnał  SIGHUP  jeśli  powłoka otrzymuje SIGHUP. Jeżeli podano zadanie, opcja -a oznacza usunięcie
              lub zaznaczenie wszystkich zadań; opcja -r bez argumentu zadania ogranicza akcję  do  działających
              zadań. Wartością zwracaną jest 0, chyba że zadanie nie określa poprawnego zadania.

       echo [-neE] [argument ...]
              Wyświetla  argumenty, rozdzielone spacjami, zakończone znakiem nowej linii. Kodem zakończenia jest
              zawsze 0, chyba że wystąpi błąd zapisu.  Jeżeli podano -n, to  nie  jest  wysyłany  kończący  znak
              nowej  linii.   Jeżeli  podano  opcję  -e,  włączana  jest  interpretacja  podanych  niżej  znaków
              specjalnych. Opcja -E wyłącza  interpretację  tych  znaków,  nawet  na  systemach,  gdzie  są  one
              domyślnie  interpretowane.  Do dynamicznego sprawdzania, czy echo interpretuje domyślnie te znaki,
              czy nie, służy opcja powłoki xpg_echo.  echo nie interpretuje  --  jako  oznaczenia  końca  opcji.
              echo interpretuje następujące sekwencje specjalne:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \c     pomiń kończący znak nowej linii
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki (carriage return)
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \0nnn  ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak Unicode (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do  czterech  cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna do ośmiu cyfr
                     szesnastkowych)

       enable [-a] [-dnps] [-f plik] [nazwa ...]
              Włącza i wyłącza wbudowane polecenia powłoki.  Wyłączenie poleceń wbudowanych umożliwia  wykonanie
              polecenia  dyskowego  mającego  tę  samą  nazwę,  co  wbudowane,  bez  podawania jego pełnej nazwy
              ścieżkowej, mimo iż powłoka normalnie  szuka  poleceń  wbudowanych  przed  poleceniami  dyskowymi.
              Jeżeli  posłużono się opcją -n, wyłączana jest każda z nazw; w przeciwnym razie nazwy są włączone.
              Na przykład, chcąc użyć pliku binarnego test znalezionego przez PATH zamiast wersji  wbudowanej  w
              powłokę,  należy  uruchomić  ``enable  -n  test''.   Opcja -f oznacza załadowanie nowego polecenia
              wbudowanego  nazwa  z  obiektu  dzielonego  (shared  object)   plik,  na  systemach  obsługujących
              dynamiczne ładowanie.  Opcja -d usunie polecenie wbudowane załadowane poprzednio przez -f.  Jeżeli
              nie  podano  żadnych  argumentów  nazwa  lub  jeśli podano opcję -p, wypisywana jest lista poleceń
              wbudowanych powłoki.   Bez  innych  argumentów  opcyjnych,  lista  ta  składa  się  ze  wszystkich
              włączonych  poleceń  wbudowanych.   Jeśli  podano  -n,  wypisywane  są  tylko  wyłączone polecenia
              wbudowane.   Jeżeli  podano  -a,  wypisywana  lista  zawiera  wszystkie  polecenia  wbudowane,  ze
              wskazaniem  przy  każdym czy jest ono włączone czy też nie.  Jeżeli podano -s, wyjście ograniczone
              jest do POSIX-owych ,,specjalnych” poleceń wbudowanych.  Wartością zwracaną jest 0, chyba że nazwa
              nie jest poleceniem wbudowanym powłoki  lub  wystąpił  błąd  podczas  ładowania  nowego  polecenia
              wbudowanego z obiektu dzielonego.

       eval [argument ...]
              Argumenty  są czytane i łączone w pojedyncze polecenie.  Polecenie to jest następnie odczytywane i
              wykonywane przez powłokę, zaś jego kod zakończenia jest zwracany jako wartość eval.  Jeżeli nie na
              żadnych argumentów, lub wszystkie argumenty są puste, eval zwraca 0.

       exec [-cl] [-a nazwa] [polecenie [argumenty]]
              Jeżeli podano polecenie, zastępuje ono powłokę. Nie tworzony jest  żaden  nowy  proces.  Argumenty
              stają  się  argumentami  polecenia.  Jeśli  podano opcję -l, umieszcza kreskę na początku zerowego
              argumentu przesyłanego do polecenia. Tak samo,  jak  robi  to  login(1).  Opcja  -c  powoduje,  że
              polecenie  zostanie  wykonane  z  pustym  środowiskiem.  Jeżeli  podano  -a,  powłoka  przesyła do
              wykonywanego polecenia nazwę jako zerowy argument. Jeżeli polecenie z  jakiegoś  powodu  nie  może
              zostać  wykonane,  to  powłoka nie-interaktywna kończy pracę, chyba że włączona jest opcja powłoki
              execfail, wówczas zwraca niepowodzenie. Powłoka interaktywna zwraca niepowodzenie jeśli  plik  nie
              może  zostać  wykonany. Jeżeli nie podano polecenia, przekierowania skutkują w bieżącej powłoce, a
              kodem zakończenia jest 0. W przypadku błędu przekierowania kod zakończenia wynosi 1.

       exit [n]
              Powoduje, że powłoka kończy pracę z kodem równym n. Jeśli pominięto n, kodem zakończenia jest  kod
              ostatniego wykonanego polecenia.  Przed końcem pracy powłoki wykonywane jest przechwycenie sygnału
              EXIT.

       export [-fn] [nazwa[=słowo]] ...
       export -p
              Podane nazwy zaznaczane są do automatycznego wyeksportowania do środowiska następnych wykonywanych
              poleceń.  Jeśli  podano  opcję -f, to nazwy odnoszą się do funkcji. Jeżeli nie podano żadnych nazw
              lub jeżeli podano opcję -p, to wypisywana jest lista nazw wszystkich eksportowanych w tej  powłoce
              zmiennych.  Opcja  -n powoduje usunięcie cechy eksportowania z podanych zmiennych. Jeśli po nazwie
              zmiennej występuje =słowo, to wartość zmiennej jest ustawiana na słowo. export zwraca  zerowy  kod
              zakończenia, chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej
              powłoki lub podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       fc [-e nazwa_e] [-lnr] [pierwsze] [ostatnie]
       fc -s [wzorzec=zastąpienie] [polecenie]
              W  pierwszej  postaci,  wybiera  zakres  poleceń  od  pierwszego  do ostatniego z listy historii i
              wypisuje lub edytuje oraz wykonuje je ponownie. Pierwsze i ostatnie mogą być podawane jako łańcuch
              (do odnalezienia ostatniego polecenia rozpoczynającego się tym łańcuchem) lub jako liczba  (indeks
              w  liście  historii,  gdzie liczba ujemna używana jest jako offset od numeru bieżącego polecenia),
              Jeżeli nie określono ostatniego, to jest ono ustawiane na bieżące polecenie w przypadku listowania
              (tak że ``fc -l -10'' wypisuje ostatnich 10 poleceń) i  na  pierwsze  w  pozostałych  przypadkach.
              Jeżeli  nie  określono  pierwszego  polecenia,  to  jest  ono  ustawiane na poprzednie polecenie w
              przypadku edycji a na -16 przy listowaniu.

              Opcja -n wstrzymuje wyświetlanie numerów poleceń podczas listowania.  Opcja -r  odwraca  kolejność
              poleceń.   Jeżeli podano opcję -l, to polecenia listowane są na standardowym wyjściu. W przeciwnym
              razie dla pliku zawierającego te polecenia wywoływany jest edytor podany  przez  nazwa_e.   Jeżeli
              nie  podano  nazwa_e,  używana  jest  wartość FCEDIT, a wartość EDITOR jeśli nie ustawiono FCEDIT.
              Jeżeli nie ustawiono żadnej z nich, używany jest vi  Po  zakończeniu  edycji,  wysyłane  edytowane
              polecenia są wyświetlane przez echo i wykonywane.

              W  drugiej postaci, polecenie jest ponownie wykonywane po każdej wymianie wystąpienia wzorca przez
              zastąpienie. Polecenie jest interpretowane podobnie jak pierwsze powyżej.  Przydatnym  aliasem  do
              wykorzystania  z  tą  formą  jest  ``r="fc  -s"'',  tak,  że napisanie ``r cc'' uruchamia ostatnie
              polecenie rozpoczynające się od ``cc'' a napisanie ``r'' ponownie wykonuje ostatnie polecenie.

              Jeżeli  użyta  została  pierwsza  postać,  to  wartością  zwracaną  jest  0,  chyba  że  napotkano
              nieprawidłową  opcję  lub  pierwszy albo ostatni określają wiersze historii spoza zakresu.  Jeżeli
              podano opcję -e, wartością zwracaną jest wartość ostatniego wykonanego polecenia lub niepowodzenie
              jeśli pojawił się błąd  tymczasowego  pliku  poleceń.   Jeżeli  użyta  została  druga  postać,  to
              zwracanym  kodem jest kod ponownie wykonanego polecenia, chyba że polecenie nie określa poprawnego
              wiersza poleceń -- wówczas fc zwraca porażkę.

       fg [zadanie]
              Wznawia zadanie na pierwszym planie i czyni je zadaniem  bieżącym.   Jeżeli  nie  podano  zadania,
              używane  jest  bieżące  zadanie  w  pojęciu  powłoki.   Wartością  zwracaną jest wartość polecenia
              umieszczonego na pierwszym planie, lub porażka jeżeli  fb  uruchomiono  przy  wyłączonej  kontroli
              zadań,  lub  uruchomiono  je  przy  włączonej kontroli zadań, ale zadanie nie określa prawidłowego
              zadania lub zadanie określa zadanie, które zostało uruchomione bez kontroli zadań.

       getopts łańcuch_opcji nazwa [argumenty]
              getopts używane jest przez procedury powłoki do analizy  parametrów  pozycyjnych.   Łańcuch  opcji
              zawiera znaki opcji, jakie mają być rozpoznawane; jeżeli po znaku występuje dwukropek, to oczekuje
              się,  że  opcja  będzie  posiadać  argument, który powinien być od niej oddzielony białym znakiem.
              Jako znaki opcji nie mogą wystąpić dwukropek i znak  zapytania.   Przy  każdym  wywołaniu  getopts
              umieszcza  następną  opcję  w  zmiennej  powłoki nazwa, inicjując nazwę jeśli nie istniała. Indeks
              następnego argumentu do przetwarzania umieszczany jest w zmiennej OPTIND.  OPTIND inicjowany  jest
              na  1 za każdym razem, gdy wywoływana jest powłoka lub skrypt powłoki. Gdy opcja wymaga argumentu,
              getopts umieszcza go w zmiennej OPTARG.  Powłoka nie resetuje OPTIND automatycznie;  musi  być  on
              resetowany  ręcznie  pomiędzy  wielokrotnymi odwołaniami do getopts w tym samym wywołaniu powłoki,
              jeśli używany ma być nowy zestaw parametrów.

              Po napotkaniu końca opcji, getopts  kończy  pracę  zwracając  wartość  większą  od  zera.   OPTIND
              ustawiane jest na indeks pierwszego argumentu nie będącego opcją, zaś nazwa ustawiana jest na ?.

              getopts   normalnie  analizuje  parametry  pozycyjne,  ale  jeśli  w  argumentach,  podano  więcej
              argumentów, to getopts przetwarza je zamiast parametrów pozycyjnych.

              getopts może zgłaszać  błędy  na  dwa  sposoby.  Jeżeli  pierwszym  znakiem  łańcucha  opcji  jest
              dwukropek,  to  stosowane  jest  ciche  (silent)  zgłaszanie błędów. Przy zwykłej pracy komunikaty
              diagnostyczne wypisywane są przy  napotkaniu  nieprawidłowych  opcji  lub  brakujących  argumentów
              opcji.   Jeżeli  zmienna OPTERR ustawiona jest na 0, nie będą wyświetlane żadne komunikaty błędów,
              nawet jeśli pierwszym znakiem łańcucha opcji nie jest dwukropek.

              Przy napotkaniu nieprawidłowej opcji getopts umieszcza ? w nazwie i, jeśli nie  pracuje  w  trybie
              cichym,  wypisuje  komunikat  błędu  i  kasuje OPTARG.  Jeżeli getopts pracuje w trybie cichym, to
              znaleziony  znak  opcji  umieszczany  jest  w  OPTARG  i  nie  jest  wypisywany  żaden   komunikat
              diagnostyczny.

              Jeśli  nie  znaleziono  wymaganego  argumentu,  a  getopts  nie  pracuje  w trybie cichym, w nazwa
              umieszczany jest znak zapytania (?), kasowane jest OPTARG  i  wyświetlany  jest  komunikat  błędu.
              Jeżeli  getopts  pracuje  w  trybie  cichym,  to w nazwie umieszczany jest dwukropek (:), a OPTARG
              ustawiane jest na znaleziony znak opcji.

              getopts zwraca prawdę, jeśli znaleziono określoną lub nie określoną opcję.   Zwraca  fałsz  jeżeli
              napotkano koniec opcji lub pojawił się błąd.

       hash [-lr] [-p plik] [-dt] [nazwa]
              Dla  każdej  nazwy  określana  i  zapamiętywana  jest  pełna nazwa plikowa polecenia wyszukanego w
              katalogach $PATH. Jeżeli podano opcję -p, nie jest wykonywane przeszukanie ścieżki, a plik używane
              jest jako pełna  nazwa  pliku  polecenia.   Opcja  -r  powoduje,  że  powłoka  zapomina  wszystkie
              zapamiętane  wcześniej  miejsca.  Opcja  -d  powoduje,  że  powłoka zapomina wszystkie zapamiętane
              wcześniej miejsca dla każdej nazwy. Jeśli podano opcję -t, to wypisywana jest odpowiadająca nazwie
              pełna nazwa pliku.  Jeżeli przy więcej niż jednym argumencie  nazwy  podano  -t,  to  przed  każdą
              przechowywaną  pełną  nazwą  wypisywana  jest  nazwa.   Opcja  -l  powoduje  wyświetlanie wyniku w
              formacie, który może  zostać  ponownie  wykorzystany  jako  wejście.  Jeżeli  nie  podano  żadnych
              argumentów,  to  wypisywana  jest  informacja  o  zapamiętanych poleceniach.  Kodem zwracanym jest
              prawda, chyba że nie odnaleziono nazwy lub podano nieprawidłową opcję.

       help [-dms] [wzorzec]
              Wyświetla pomocne informacje o poleceniach  wbudowanych.  Jeżeli  podano  wzorzec,  to  help  daje
              szczegółową pomoc dotyczącą wszystkich poleceń pasujących do wzorca; w przeciwnym razie wypisywana
              jest pomoc dla wszystkich poleceń wbudowanych i struktur sterujących powłoki.
              -d     Wyświetla krótki opis dla każdego wzorca
              -m     Wyświetla opis dla każdego wzorca w formacie podobnym do strony man
              -s     Wyświetla jedynie krótkie podsumowanie użycia każdego wzorca

              Kodem zakończenia jest 0, chyba nie nie dopasowano żadnego polecenia do wzorca.

       history [n]
       history -c
       history -d przesunięcie
       history -anrw [plik]
       history -p arg [arg ...]
       history -s arg [arg ...]
              Bez  żadnych  opcji,  wyświetla  listę  historii  poleceń z numerami wierszy.  Wiersze ukazane z *
              zostały zmienione. Argument n pokazuje  jedynie  ostatnich  n  wierszy.  Jeśli  ustawiono  zmienną
              powłoki  HISTTIMEFORMAT  i nie jest ona pusta, to do wyświetlania pieczątek czasowych związanych z
              każdym wyświetlanym  wpisem  historii  używany  jest  format  łańcucha  do  strftime(3).  Pomiędzy
              formatowaną  pieczątką  czasową a wierszem historii nie jest wstawiany odstęp. Jeżeli podano plik,
              to używany jest on jako nazwa pliku historii; jeśli nie, to używana jest wartość HISTFILE.  Opcje,
              jeżeli je podano, mają następujące znaczenie:
              -c     Czyści listę historii usuwając wszystkie jej pozycje.
              -d przesunięcie
                     Usuwa wpis historii z pozycji przesunięcie.
              -a     Dodaje "nowe" wiersze do pliku historii. Są to wiersze  historii  wprowadzone  od  początku
                     bieżącej sesji bash, lecz nie dodane jeszcze do pliku historii.
              -n     Wczytuje  do bieżącej listy wiersze jeszcze nie przeczytane z pliku historii. Są to wiersze
                     dołączone do pliku historii od chwili rozpoczęcia bieżącej sesji pracy bash.
              -r     Czyta zawartość pliku historii i dodaje ją do bieżącej listy historii.
              -w     Zapisuje bieżącą listę historii do pliku historii, nadpisując jego zawartość.
              -p     Na zadanych argumentach wykonuje podstawianie historii  (history  substitution).  Wyświetla
                     wyniki  na standardowym wyjściu.  Nie zachowuje wyników na liście.  Każdy z argumentów musi
                     być cytowany, by wyłączyć normalną interpretację historii.
              -s     Zachowuje argumenty na liście historii jako pojedynczą pozycję. Przed dodaniem argumentów z
                     listy usuwane jest ostatnie polecenie.

              Jeśli ustawiona jest zmienna HISTTIMEFORMAT, to do pliku historii  zapisywana  jest  informacja  o
              czasie  związanym  z  każdym  wpisem  historii,  oznaczona  znakiem  komentarza historii. Gdy plik
              historii jest  odczytywany,  wiersze  zaczynające  się  znakiem  komentarza  historii,  po  którym
              występuje  bezpośrednio  cyfra,  są  interpretowane jako czasy kolejnego wpisu. Wartością zwracaną
              jest 0, chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub  podczas  odczytu  czy  zapisu  pliku  historii
              pojawił  się błąd, podano niepoprawny argument offset opcji -d, lub nie powiodła się interpretacja
              historii podanej jako argument -p.

       jobs [-lnprs] [ zadanie ... ]
       jobs -x polecenie [ argumenty ... ]
              Pierwsza postać podaje aktywne zadania. Opcje mają następujące znaczenie:
              -l     Oprócz zwykłej informacji podaje identyfikatory procesów.
              -n     Wyświetla wyłącznie informację o zadaniach, które zmieniły status od chwili, gdy użytkownik
                     był ostatnio powiadamiany o ich statusie.
              -p     Listuje tylko ID procesu lidera grupy procesów zadania.
              -r     Wyświetla jedynie działające zadania.
              -s     Wyświetla jedynie zatrzymane zadania.

              Jeżeli podano zadanie, wyniki ograniczane są do informacji o tym zadaniu.  Kodem zwracanym jest 0,
              chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub podano nieprawidłowe zadanie.

              Jeżeli podano opcję -x, to jobs zastępuje wszelkie zadania znalezione w poleceniu lub  argumentach
              odpowiednim  ID  grupy  procesów,  wykonuje  polecenie przesyłając mu argumenty, i zwraca jego kod
              zakończenia.

       kill [-s sigspec | -n signum | -sigspec] [pid | jobspec] ...
       kill -l|-L [sigspec | exit_status]
              Wysyła sygnały określony przez sigspec lub signum do procesu określonego przez  pid  lub  jobspec.
              sigspec  jest  albo  nazwą  sygnału,  jak  np.   SIGKILL  (z lub bez przedrostka SIG) albo numerem
              sygnału; signum jest numerem sygnału. Jeśli nie podano sigspec, to przyjmuje się  SIGTERM.   Opcja
              -l  listuje  nazwy  sygnałów.   Jeżeli  przy  podanym -l użyto jakichś argumentów, to listowane są
              sygnały odpowiadające tym argumentom, a kodem zwracanym jest 0.   Argument  exit_status  opcji  -l
              jest  liczbą określającą numer sygnału lub kod zakończenia procesu przerwanego przez sygnał. Opcja
              -L jest równoważna -l.  kill zwraca prawdę, jeśli przynajmniej jeden z sygnałów  został  pomyślnie
              przesłany, lub fałsz, jeśli pojawił się błąd lub napotkano niepoprawną opcję.

       let arg [arg ...]
              Każdy  argument  jest wyrażeniem arytmetycznym, jakie ma zostać zinterpretowane (zobacz OBLICZANIE
              WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH).  Jeżeli ostatni z nich interpretowany jest jako zero, to let zwraca 1;  w
              przeciwnym wypadku zwracane jest 0.

       local [opcja] [nazwa[=wartość] ... | - ]
              Dla  każdego  argumentu  tworzona  jest  zmienna  lokalna  o  nazwie nazwa i jest jej przypisywana
              wartość.  Opcją może być każda z opcji  akceptowanych  przez  declare.   Gdy  local  używane  jest
              wewnątrz  funkcji,  powoduje, że zmienna nazwa ma zasięg widzialności ograniczony do tej funkcji i
              jej potomków. Jeśli nazwą jest -, ustawienie opcji powłoki jest lokalne w stosunku  do  funkcji  w
              której  local  wywołano:  opcje  powłoki  zmienione  za  pomocą polecenia wbudowanego set wewnątrz
              funkcji są przywracane do pierwotnych wartości po powrocie funkcji. Bez  operandów,  local  wysyła
              listę zmiennych lokalnych na standardowe wyjście. Błędem jest użycie local poza funkcją.  Zwracany
              jest  kod 0, chyba że local zostanie użyte poza funkcją lub podano nieprawidłową nazwę, albo nazwa
              jest zmienną tylko do odczytu.

       logout Kończy pracę powłoki zgłoszeniowej.

       mapfile [-d sep] [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c wielkość] [tablica]
       readarray [-d sep] [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c wielkość]
       [tablica]
              Odczytuje wiersze ze standardowego wejścia do indeksowanej zmiennej tablicowej tablica lub,  jeśli
              podano  opcję  -u,  z  deskryptora pliku fd. Domyślną tablicą jest zmienna MAPFILE Opcje, jeśli je
              podano, mają następujące znaczenie:
              -d     Pierwszy znak sep służy do  zakończenia  każdego  wiersza  wejścia,  zamiast  znaku  nowego
                     wiersza.
              -n     Kopiuje najwyżej liczbę wierszy. Gdy liczba wynosi 0, kopiowane są wszystkie wiersze.
              -O     Rozpoczyna przypisywanie do tablicy od indeksu indeks. Domyślnym jest 0.
              -s     Pomija pierwsze liczba wierszy.
              -t     Usuwa końcowy sep (domyślnie znak nowego wiersza) z każdego odczytanego wiersza.
              -u     Odczytuje wiersze z deskryptora pliku fd zamiast ze standardowego wejścia.
              -C     Oblicza wywoł-zwr po każdym odczytaniu liczby wielkość wierszy. Opcja -c określa wielkość.
              -c     Określa liczbę wierszy odczytanych pomiędzy każdym odwołaniem do wywoł-zwr.

              Jeśli  podano  -C  bez  -c,  to domyślną wielkością jest 5000. Gdy wykonywane jest wywoł-zwr, jako
              dodatkowe argumenty przekazywane są  mu  indeks  następnego  elementu  tablicy  do  przypisania  i
              wiersza,  który ma być przypisy do tego elementu. Wywoł-zwr jest wykonywane po odczytaniu wiersza,
              ale przed przypisaniem elementu tablicy.

              Jeśli nie podano indeksu, mapfile wyczyści tablicę przed przypisaniem do niej wartości.

              Polecenie mapfile zwraca sukces, chyba że podano nieprawidłową opcję lub argument  opcji,  tablica
              jest nieprawidłowa, nie da się do niej przypisać wartości lub nie jest tablicą indeksowaną.

       popd [-n] [+n] [-n]
              Usuwa  pozycje ze stosu katalogów. Bez argumentów, usuwa katalog z wierzchołka stosu i wykonuje cd
              do nowego katalogu na wierzchołku.  Argumenty, jeśli występują, mają następujące znaczenie:
              -n     Nie wykonuje zwykłej zmiany katalogu podczas usuwania katalogów ze stosu, tak że  zmieniany
                     jest tylko stos.
              +n     Usuwa  ntą  pozycję,  licząc od lewej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od zera. Na
                     przykład ``popd +0'' usuwa pierwszy katalog, a ``popd +1'' drugi.
              -n     Usuwa ntą pozycję, licząc od prawej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od  zera.  Na
                     przykład ``popd -0'' usuwa ostatni katalog, a ``popd -1'' przedostatni.

              Jeżeli  polecenie  popd  powiedzie się, to wykonywane jest również dirs, a kodem zwracanym jest 0.
              popd zwraca  fałsz  jeśli  napotkano  nieprawidłową  opcję,  stos  katalogów  jest  pusty,  podano
              nieistniejącą pozycję stosu lub nie udała się zmiana katalogu.

       printf [-v zmienna] format [argumenty]
              Zapisuje  sformatowane  argumenty  na  standardowe  wyjście przy pomocy zadanego formatu. Opcja -v
              przypisuje wynik do zmiennej zmienna zamiast wyświetlać je na standardowe wyjściowe.

              format jest łańcuchem znakowym zawierającym trzy rodzaje  obiektów:  zwykłe  znaki,  które  są  po
              prostu kopiowane na standardowe wyjście, sekwencje specjalne, które są konwertowane i kopiowane na
              standardowe  wyjście,  i  specyfikacje  formatu,  z  których  każda  powoduje wypisanie następnego
              kolejnego argumentu.  Oprócz standardowych formatów printf(1), interpretuje on również następujące
              rozszerzenia:
              %b     powoduje, że printf interpretuje sekwencje ucieczki z ukośnikiem w danym argumencie  w  ten
                     sam sposób co echo -e.
              %q     powoduje,  że  printf  wysyła  odpowiedni  argument  w  formacie,  jaki  może  być ponownie
                     wykorzystany jako wejście powłoki.
              %(format-daty)T
                     powoduje, że printf wyświetla łańcuch daty/czasu jako  rezultat  użycia  formatu-daty  jako
                     łańcucha  formatu  do  strftime(3).  Powiązany argument jest liczba całkowitą odpowiadającą
                     liczbie sekund od początku epoki [Uniksa]. Można użyć dwóch specjalnych wartości argumentu:
                     -1 reprezentuje bieżący czas, a -2 odpowiada czasowi wywołania powłoki. Jeśli nie poda  się
                     argumentu,  konwersja  przebiega  tak,  jak  gdyby  podano -1. Jest to wyjątek w zwyczajnym
                     zachowaniu printf.

              Argumenty do specyfikacji formatu niebędących łańcuchami są traktowane jako stałe C,  z  wyjątkiem
              początkowego  znaku  plus  lub  minus,  który jest dozwolony oraz przypadku gdy pierwszy znak jest
              pojedynczym  lub  podwójnym  apostrofem,  gdy  wartością  jest  wartość  ASCII  następującego   po
              cudzysłowie znaku.

              W  razie  potrzeby  format  wykorzystywany  jest ponownie, aż do obsłużenia wszystkich argumentów.
              Jeżeli format wymaga większej ilości argumentów niż  podano,  to  dodatkowe  specyfikacje  formatu
              zachowują  się  tak,  jakby dostarczono im odpowiednio wartość zerową lub łańcuch pusty.  Zwracana
              jest wartość zero w przypadku powodzenia, niezerowa przy porażce.

       pushd [-n] [+n] [-n]
       pushd [-n] [katalog]
              Dodaje katalog na wierzchołek stosu katalogów, albo obraca stos, czyniąc  nowy  wierzchołek  stosu
              bieżącym  katalogiem  roboczym.  Bez  argumentów,  pushd zamienia miejscami dwa najwyższe katalogi
              stosu [wierzchołek i następny] i zwraca 0, chyba że stos jest pusty. Argumenty, jeśli  je  podano,
              mają następujące znaczenie:
              -n     Nie  wykonuje  zwykłej  zmiany katalogu podczas obracania lub dodawania katalogów do stosu,
                     tak że zmieniany jest tylko stos.
              +n     Obraca stos, tak że nty katalog (licząc od lewej listy pokazywanej przez  dirs,  poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              -n     Obraca  stos, tak że nty katalog (licząc od prawej listy pokazywanej przez dirs, poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              katalog
                     Odkłada katalog na wierzchołek stosu, czyniąc go nowym bieżącym  katalogiem  roboczym,  jak
                     gdyby podano go jako argument do polecenia wbudowanego cd.

              Jeżeli  polecenie  pushd  powiodło  się,  to  wykonywane  jest  również dirs.  Jeżeli używana jest
              pierwsza postać pushd, to zwracane jest 0, chyba że nie udało się cd  na  katalog.   Przy  drugiej
              postaci,  pushd  zwraca  0, chyba że stos katalogów jest pusty, podano nieistniejący element stosu
              lub nie powiodła się zmiana katalogu na zadany nowy katalog bieżący.

       pwd [-LP]
              Wypisuje bezwzględną nazwę pliku bieżącego katalogu roboczego.  Pokazana nazwa nie zawiera żadnych
              dowiązań symbolicznych jeśli podano opcję -P albo włączona  jest  opcja  -o  physical  wbudowanego
              polecenia  set.   Jeśli  użyto  opcji  -L,  wypisana  nazwa  ścieżkowa  może  zawierać  dowiązania
              symboliczne.  Zwracany kod wynosi 0, chyba że podczas odczytu nazwy bieżącego katalogu pojawi  się
              błąd lub podano nieprawidłową opcję.

       read [-ers] [-a anazwa] [-d znak-odst] [-i tekst] [-n nznaki] [-N nznaki] [-p zachęta] [-t czas-oczek]
       [-u fd] [nazwa ...]
              Czytany  jest  pojedynczy wiersz ze standardowego wejścia lub z deskryptora pliku fd podanego jako
              argument do opcji -u, dzielony na słowa, w sposób opisany powyżej w rozdziale Podział na słowa,  a
              jego  pierwsze  słowo  jest  przypisywane  do pierwszej nazwy, drugie słowo do drugiej nazwy i tak
              dalej. Jeśli jest więcej słów niż nazw, pozostałe słowa i rozdzielające je  separatory  przypisane
              zostaną  do  ostatniej  nazwy. Jeżeli ze standardowego wejścia przeczytano mniej słów niż podanych
              zostało nazw, to pozostałym nazwom przypisywane są puste wartości. Do podziału  wiersza  na  słowa
              wykorzystywane  są  znaki  z  IFS,  korzystając  z  tych  samych  zasad,  jakich  powłoka używa do
              interpretacji (opisanych powyżej w rozdziale Podział na  słowa).  Znaku  odwrotnego  ukośnika  (\)
              można  użyć  do  usunięcia  specjalnego  znaczenia  następnego  czytanego znaku oraz do oznaczenia
              kontynuacji wiersza. Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -a anazwa
                     Słowa są przypisywane do kolejnych indeksów zmiennej tablicowej anazwa,  poczynając  od  0.
                     anazwa  jest  kasowana  przed  przypisaniem  nowych  wartości.   Inne  argumenty  nazwa  są
                     ignorowane.
              -d sep Pierwszy znak sep służy do zakończenia wiersza wejścia, zamiast znaku nowej linii.
              -e     Jeżeli standardowe wejście pochodzi z terminala,  to  do  uzyskania  wiersza  używane  jest
                     readline  (zobacz READLINE powyżej). Readline używa bieżących (lub domyślnych, jeśli edycja
                     wiersza nie była wcześniej aktywna) ustawień edycyjnych.
              -i tekst
                     Gdy do odczytu wiersza jest używane readline, tekst jest umieszczany  w  buforze  edycyjnym
                     przed rozpoczęciem edycji.
              -n nznaki
                     read  powraca  po  przeczytaniu  nznaki  znaków, zamiast czekać na cały wiersz wejścia, ale
                     przestrzega znaku odstępu jeśli odczytano mniej niż nznaki znaków przed odstępem.
              -N nznaki
                     Polecenie read powraca pod przeczytaniu dokładnie nznaków, zamiast czekać  na  cały  wiersz
                     wejścia,  chyba  że  wystąpił koniec wiersza lub czas oczekiwania read minął. Znaki odstępu
                     napotkane w wejściu nie są traktowane w sposób  specjalny  i  nie  powodują  powrotu  read,
                     dopóki  nie  zostanie  przeczytanych  nznaków.  Wynik  nie  jest  dzielony  na znaki w IFS;
                     założenie  jest  takie,  że  zmienna  jest  przypisywana  dokładnie  odczytanym  znakom  (z
                     wyłączeniem ukośnika; zob. opcja -r poniżej).
              -p zachęta
                     Wyświetla  zachętę  (prompt)  na  standardowym  wyjściu  błędów, bez kończącego znaku nowej
                     linii, przed próbą odczytu wejścia.  Zachęta wyświetlana jest tylko jeśli wejście  pochodzi
                     z terminala.
              -r     Odwrotny  ukośnik  nie  działa  jako  znak specjalny. Traktowany jest jako część wiersza. W
                     szczególności, para odwrotny ukośnik-znak  nowej  linii  nie  może  być  wykorzystana  jako
                     kontynuacja wiersza.
              -s     Tryb cichy. Jeżeli wejście pochodzi z terminala, to znaki nie są powtarzane (bez echa).
              -t czas-oczek
                     Powoduje,  że  read  zwraca  niepowodzenie,  jeśli  w  ciągu czas-oczek sekund nie zostanie
                     przeczytany pełny wiersz wejścia (lub określona liczba znaków). Czas-oczek może być  liczbą
                     dziesiętną  z  częścią  ułamkową  po  znaku kropce. Opcja działa jedynie gdy read odczytuje
                     wejście z terminala, potoku lub innego pliku  specjalnego,  nie  działa  natomiast  podczas
                     czytania  ze  zwykłych  plików.  Jeśli  read  przeterminuje  się,  read zachowuje odczytane
                     częściowe wejście do podanej zmiennej nazwa. Jeśli  czas-oczek  ustawiono  na  0,  to  read
                     zwraca   kod  zakończenia  natychmiast,  bez  próby  odczytu  jakichkolwiek  danych.  Kodem
                     zakończenia jest 0, jeśli wejście jest dostępne na określonym deskryptorze pliku lub zwraca
                     kod niezerowy w przeciwnym wypadku. Kod zakończenia jest większy od 128, jeśli przekroczono
                     czas oczekiwania.
              -u fd  Czyta wejście z deskryptora pliku fd.

              Jeśli nie podano żadnych nazw, odczytany wiersz przypisywany jest  zmiennej  REPLY.  Zwracany  kod
              zakończenia  wynosi  0,  chyba  że  napotkano koniec pliku lub read przekroczy czas oczekiwania (w
              takim przypadku jest on większy od 128) wystąpi błąd przypisania zmiennej (takich jak  przypisanie
              do zmiennej tylko do odczytu) lub jako argument do -u podano nieprawidłowy deskryptor pliku.

       readonly [-aAf] [-p] [nazwa[=słowo] ...]
              Podane  nazwy  oznaczane są jako readonly; wartości tych nazw nie mogą być zmieniane następującymi
              później przypisaniami.  Jeśli podano opcję -f, oznaczane  są  funkcje  o  nazwach  odpowiadających
              nazwom.   Opcja  -a ogranicza zmienne do tablic indeksowanych, a -A do tablic asocjacyjnych. Jeśli
              podano obie opcje, pierwszeństwo ma opcja -A. Jeśli nie podano argumentów nazw  lub  jeśli  podano
              opcję  -p,  wypisywane  jest  zestawienie  wszystkich  nazw o atrybucie readonly.  Inne opcje mogą
              zostać użyte do ograniczenia wyniku do podzbioru nazw readonly. Opcja -p powoduje, że wyniki  będą
              wyświetlane  w  formacie,  który  może  być  ponownie  wykorzystany  jako wejście. Jeśli po nazwie
              zmiennej występuje =słowo, to wartość zmiennej jest ustawiana na słowo. Zwracany jest kod równy 0,
              chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki  lub
              podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       return [n]
              Powoduje,  że  funkcja  przerywa  wykonywanie  i zwraca wartość określoną przez n do wywołującego.
              Jeśli pominięto n, kodem zakończenia jest kod ostatniego polecenia  wykonanego  w  ciele  funkcji.
              Jeśli  return  jest  wykonywane  przez  obsługę pułapki,  ostatnie polecenie służące do określenia
              statusu jest ostatnim poleceniem wykonywanym przed obsługą pułapki. Jeśli return  jest  wykonywane
              podczas  pułapki  DEBUG,  ostatnie  polecenie użyte do określenia statusu jest ostatnim poleceniem
              wykonanym przez obsługę pułapki przed tym, zanim wywołano return.  Jeżeli  return  zostanie  użyte
              poza  funkcją,  ale  podczas  wykonywania skryptu przez polecenie . (source), powoduje zatrzymanie
              wykonywania tego skryptu przez powłokę  i  zwrócenie  albo  n  albo  kodu  zakończenia  ostatniego
              wykonanego  w  skrypcie  polecenia.  Jeśli  poda  się  n, zwracaną wartością jest 8 bitów najmniej
              znaczących. Kod zakończenia jest niezerowy, jeśli  return  poda  się  argument  nienumeryczny  lub
              jeżeli jest ono użyte poza funkcją i nie podczas wykonywania skryptu przez . lub source. Wszystkie
              polecenia związane z pułapką (trap) RETURN są wykonywane przez wznowieniem wykonywania po powrocie
              do funkcji lub skryptu.

       set [--abefhkmnptuvxBCEHPT] [-o opcja] [arg ...]
       set [+abefhkmnptuvxBCEHPT] [+o opcja] [arg ...]
              Bez  opcji,  wyświetlane są nazwa i wartość każdej ze zmiennych powłoki, w formacie który może być
              ponownie wykorzystany jako wejście do ustawiania lub ponownego  ustawiania  aktualnie  ustawionych
              zmiennych. Zmienne tylko do odczytu nie mogą być ponownie ustawiane. W trybie posix, wypisywane są
              jedynie  zmienne  powłoki. Wyniki są sortowane zgodnie z bieżącymi ustawieniami locale. Gdy podane
              są opcje, ustawiają one lub kasują atrybuty powłoki. Argumenty pozostałe  po  przetworzeniu  opcji
              traktowane  są  jako  wartości  parametrów pozycyjnych i przypisywane, kolejno, do $1, $2, ... $n.
              Opcje, jeśli je podano, mają następujące znaczenie:
              -a      Każdej utworzonej lub zmodyfikowanej zmiennej lub funkcji nadawany jest  atrybut  eksportu
                      oraz oznaczane są one jako do wyeksportowania ich do środowiska kolejnych poleceń.
              -b      Natychmiast  podaje  status  zakończonych  zadań  drugoplanowych,  zamiast czynić to przed
                      następną podstawową zachętą. Działa tylko jeśli włączona jest kontrola zadań.
              -e      Zakończ natychmiast,  jeśli  potok  (który  może  składać  się  z  pojedynczego  polecenia
                      prostego),  listy lub polecenia złożonego (zob.  GRAMATYKA POWŁOKI powyżej) kończy pracę z
                      kodem niezerowym. Powłoka nie  kończy  pracy  jeśli  polecenie,  które  się  nie  powiodło
                      znajduje  się  zaraz  za  słowem kluczowym while lub until, jest częścią tekstu po słowach
                      zastrzeżonych if lub elif, jest częścią  listy  &&  lub  ⎪⎪,  jest  częścią  każdego  poza
                      ostatnim  poleceniem  potoku, lub wartość zwrócona przez polecenie została odwrócona przez
                      !.  Jeśli  polecenie  złożone  inne  niż  podpowłoka  zwróci  niezerowy  status  z  powodu
                      niepowodzenia  polecenia,  gdy -e było ignorowane, powłoka nie wyjdzie. Przed zakończeniem
                      pracy powłoki wykonywana jest pułapka na  sygnał  ERR,  jeśli  była  ustawiona.  Ta  opcja
                      stosuje  się  do  środowiska  powłoki i oddzielnie do każdej podpowłoki środowiska (zobacz
                      ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ powyżej) i  może  spowodować  zakończenie  podpowłok  przed
                      wykonaniem wszystkich poleceń w podpowłoce.

                      Jeśli polecenie złożone lub funkcja powłoki jest wykonywana w kontekście, w którym -e jest
                      ignorowane,  to  żadne  z  poleceń wykonywanych w poleceniu złożonym lub ciele funkcji nie
                      zostanie dotknięte ustawieniem -e, nawet jeśli -e jest ustawione, a polecenie  zwróci  kod
                      błędu.  Jeśli  polecenie  złożone  lub  funkcja  powłoki ustawi -e w trakcie wykonywania w
                      kontekście, w którym -e jest ignorowane, to ustawienie nie odniesie żadnego skutku  dopóki
                      polecenie złożone lub polecenie zawierające wywołanie funkcji nie zakończy się.
              -f      Wyłącza rozwijanie nazw plików.
              -h      Zapamiętuje położenie poleceń przy wyszukiwania ich do wykonania.  Domyślnie włączone.
              -k      Wszystkie  argumenty  występujące  w  postaci  instrukcji  przypisania  umieszczane  są  w
                      środowisku polecenia, nie zaś tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.
              -m      Tryb monitorowania. Włączona jest kontrola zadań. Opcja ta  jest  domyślnie  włączona  dla
                      powłok interaktywnych na systemach ją obsługujących (zobacz STEROWANIE ZADANIAMI powyżej).
                      Wszystkie  procesy  działają  w  odrębnej  grupie  procesów.  Gdy zadanie działające w tle
                      zakończy się, powłoka wypisuje wiersz zawierający jego kod zakończenia.
              -n      Odczytuje polecenia, ale nie ich nie wykonuje. Może być wykorzystane do sprawdzenia błędów
                      składni w skrypcie powłoki. Ignorowane przez powłoki interaktywne.
              -o nazwa-opcji
                      Nazwą-opcji może być jedna z poniższych:
                      allexport
                              To samo, co -a.
                      braceexpand
                              To samo, co -B.
                      emacs   Użyj interfejsu edycji wiersza poleceń w stylu emacsa. Włączone  domyślnie,  jeśli
                              powłoka  jest  interaktywna,  chyba  że  została  uruchomiona z opcją --noediting.
                              Wpływa to również na interfejs edycyjny używany przez read -e.
                      errexit To samo, co -e.
                      errtrace
                              To samo, co -E.
                      functrace
                              To samo, co -T.
                      hashall To samo, co -h.
                      histexpand
                              To samo, co -H.
                      history Włącza historię poleceń, jak opisano powyżej w sekcji  HISTORII.   Opcja  ta  jest
                              domyślnie włączona w powłokach interaktywnych.
                      ignoreeof
                              Efekt jest taki, jakby zostało wykonane polecenie powłoki ``IGNOREEOF=10'' (zobacz
                              powyżej Zmienne powłoki).
                      keyword To samo, co -k.
                      monitor To samo, co -m.
                      noclobber
                              To samo, co -C.
                      noexec  To samo, co -n.
                      noglob  To samo, co -f.
                      nolog   Obecnie ignorowane.
                      notify  To samo, co -b.
                      nounset To samo, co -u.
                      onecmd  To samo, co -t.
                      physical
                              To samo, co -P.
                      pipefail
                              Gdy  ustawione,  zwracana  wartość  potoku  jest  wartością ostatniego (po prawej)
                              polecenia, które zakończyło  się  z  kodem  niezerowym  lub  zero,  gdy  wszystkie
                              polecenia w potoku zakończyły się sukcesem. Opcja jest domyślnie wyłączona.
                      posix   Zmienia  zachowanie  bash  tam,  gdzie  domyślne  działanie różni się od standardu
                              POSIX, tak by spełniać standard (tryb posix). Więcej informacji o  tym,  jak  tryb
                              posix  wpływa  na  zachowanie powłoki można znaleźć w dokumencie do którego odsyła
                              ZOBACZ TAKŻE.
                      privileged
                              To samo, co -p.
                      verbose To samo, co -v.
                      vi      Używa interfejsu edycji wiersza poleceń w stylu vi. Wpływa to również na interfejs
                              edycyjny używany przez read -e.
                      xtrace  To samo, co -x.
                      Jeżeli podano -o bez nazwy-opcji, to  wypisywane  są  wartości  bieżących  opcji.   Jeżeli
                      podano  +o  bez  nazwy-opcji,  na  standardowym wyjściu wyświetlana jest seria poleceń set
                      potrzebnych do odtworzenia aktualnych ustawień opcji.
              -p      Włącza tryb uprzywilejowany (privileged). W tym trybie  pliki  $ENV  i  $BASH_ENV  nie  są
                      przetwarzane,  funkcje  powłoki  nie  są  dziedziczone ze środowiska, a zmienne SHELLOPTS,
                      BASHOPTS, CDPATH i GLOBIGNORE, jeśli występują w środowisku, są ignorowane.  Jeśli powłoka
                      została uruchomiona z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego  a  nie
                      podano  opcji  -p,  to  podejmowane są opisane wyżej akcje a efektywny id użytkownika jest
                      ustawiany na identyfikator rzeczywisty. Jeżeli  przy  uruchamianiu  podano  opcję  -p,  to
                      efektywny  identyfikator  użytkownika nie jest resetowany.  Wyłączenie tej opcji powoduje,
                      że identyfikatory efektywne  użytkownika  i  grupy  zostaną  ustawione  na  identyfikatory
                      rzeczywiste.
              -t      Kończy pracę po przeczytaniu i wykonaniu jednego polecenia.
              -u      Podczas   interpretacji   parametrów  traktuje  nieustawione  zmienne  i  parametry  (poza
                      parametrami specjalnymi "@" i "*") jako błąd.  Jeżeli wykonywana jest próba  interpretacji
                      nieustawionej  zmiennej,  to  powłoka  wypisuje  komunikat  o  błędzie  i,  jeśli nie jest
                      interaktywna, kończy pracę z niezerowym kodem.
              -v      Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
              -x      Po interpretacji każdego polecenia prostego, poleceń for,  case  i  select  lub  polecenia
                      arytmetycznego  for wyświetla zinterpretowaną wartość PS4, po której następuje polecenie i
                      jego zinterpretowane argumenty lub powiązana lista słów.
              -B      Powłoka wykonuje interpretacją nawiasów (zobacz Interpretacja nawiasów powyżej). Domyślnie
                      włączone.
              -C      Jeśli  włączone,  bash  nie  nadpisuje   istniejącego   pliku   przy   użyciu   operatorów
                      przekierowania  >, >& i <>.  Można to ominąć tworząc pliki wyjściowe przy użyciu operatora
                      przekierowania >| zamiast >.
              -E      Gdy ustawiona, pułapka ERR jest dziedziczona przez funkcje powłoki, uzupełnienia poleceń i
                      polecenia wykonywane w środowisku podpowłoki. Pułapka ERR normalnie nie jest  dziedziczona
                      w takich przypadkach.
              -H      Włącza  zastępowanie  historii  w  stylu  !.  Opcja ta jest domyślnie włączona dla powłoki
                      interaktywnej.
              -P      Jeżeli  jest  ustawiona,  to  powłoka  nie  rozwiązuje  dowiązań   symbolicznych   podczas
                      wykonywania  poleceń  zmieniających  bieżący  katalog  roboczy, jak cd. Używa zamiast tego
                      fizycznej struktury katalogów. Domyślnie, bash podąża  za  logicznym  łańcuchem  katalogów
                      podczas wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy.
              -T      Gdy  ustawiona, pułapki DEBUG i RETURN są dziedziczone przez funkcje powłoki, uzupełnienia
                      poleceń i polecenia wykonywane w środowisku podpowłoki. Pułapki  DEBUG  i  RETURN  nie  są
                      normalnie dziedziczone w takich przypadkach.
              --      Jeżeli  po  tej opcji nie występują żadne argumenty, to parametry pozycyjne są kasowane. W
                      przeciwnym razie, parametry pozycyjne ustawiane są na argumenty, nawet  jeśli  niektóre  z
                      nich zaczynają się od znaku -.
              -       Sygnalizuje  koniec  opcji,  powodując  przypisanie  wszystkich  pozostałych argumentów do
                      parametrów pozycyjnych.  Opcje -x i  -v  są  wyłączane.   Jeżeli  nie  ma  argumentów,  to
                      parametry pozycyjne pozostają bez zmian.

              Opcje  są  domyślnie wyłączone, chyba że wskazano inaczej.  Użycie + zamiast - spowoduje, że opcje
              te zostaną wyłączone.  Opcje  mogą  także  zostać  określone  jako  argumenty  wywołania  powłoki.
              Bieżący  zestaw  opcji można znaleźć w $-.  Zwracanym kodem jest zawsze prawda, chyba że napotkano
              nieprawidłową opcję.

       shift [n]
              Parametrom pozycyjnym od n+1 ... zmienia nazwy na $1 ..... Parametry reprezentowane  przez  liczby
              $#  w  dół  do  $#-n+1  są  usuwane.  n musi być liczbą nieujemną mniejszą lub równą $#.  Jeżeli n
              wynosi 0, parametry nie są zmieniane.  Jeżeli nie podano n, zakłada się, że wynosi  1.   Jeżeli  n
              jest  większe  od  $#, parametry pozycyjne nie są zmieniane.  Kod zakończenia jest większy od zera
              jeżeli n jest większe od $# lub mniejsze od zera; w przeciwnym wypadku 0.

       shopt [-pqsu] [-o] [nazwa_opcji ...]
              Przełącza wartości ustawień sterujących opcjonalnym zachowaniem powłoki. Ustawieniami mogą być  te
              wypisane  poniżej  lub,  gdy  użyje  się  opcji  -o,  ustawienia  dostępne z opcją -o do polecenia
              wbudowanego set.Bez żadnych opcji, albo z opcją -p, wyświetlana jest lista wszystkich dających się
              ustawić opcji, ze wskazaniem dla każdej czy jest ona ustawiona czy nie.   Opcja  -p  powoduje,  że
              wyniki  będą wyświetlane w postaci dającej się ponownie wykorzystać jako wejście.  Pozostałe opcje
              mają następujące znaczenie:
              -s     Włącz (ustaw) każdą nazwę_opcji.
              -u     Wyłącz (usuń) każdą nazwę_opcji.
              -q     Zaniechaj zwykłego wyświetlania (tryb cichy); zwracany kod wskazuje na to  czy  nazwa_opcji
                     jest  ustawiona  czy  nie  ustawiona.   Jeżeli  z -q podano wiele argumentów nazw_opcji, to
                     zwracanym kodem jest zero, gdy wszystkie nazwy_opcji są włączone; w  przeciwnym  razie  kod
                     jest niezerowy.
              -o     Ogranicza  wartości  nazwy_opcji  do  wartości  zdefiniowanych  dla  opcji  -o  wbudowanego
                     polecenia set.

              Jeżeli użyto albo -s albo -u bez argumentów nazw_opcji, shopt pokazuje jedynie  te  opcji,  które,
              odpowiednio, są ustawione bądź nieustawione. Jeżeli nie wskazano inaczej, opcje shopt są domyślnie
              wyłączone (nie ustawione).

              Przy  listowaniu opcji zwracany jest kod zerowy jeśli wszystkie nazwy_opcji są włączone, niezerowy
              w przeciwnym wypadku. Przy ustawianiu lub kasowaniu opcji  zwracany  jest  zerowy  kod,  chyba  że
              nazwa_opcji nie jest poprawną opcją powłoki.

              Lista opcji shopt obejmuje:

              autocd  Jeśli  jest  ustawiona, nazwa polecenia będąca nazwą katalogu jest wykonywana identycznie,
                      jak gdyby  była  argumentem  polecenia  cd.  Opcja  ta  jest  używana  tylko  w  powłokach
                      interaktywnych.
              cdable_vars
                      Jeśli  jest  ustawiona, to nie będący katalogiem argument wbudowanego polecenia cd uważany
                      jest za nazwę zmiennej; wartością tej zmiennej jest katalog, na który ma nastąpić zmiana.
              cdspell Jeśli jest ustawiona, to pomniejsze błędy w pisowni składowej katalogu w poleceniu cd będą
                      poprawiane.   Sprawdzenie  takich  błędów  obejmuje  znaki  zamienione  miejscami,   znaki
                      pominięte  i pojedyncze zbędne znaki. Jeżeli znaleziono poprawkę, wypisywana jest poprawna
                      nazwa pliku a polecenie kontynuuje działanie. Opcja ta  jest  wykorzystywana  tylko  przez
                      powłoki interaktywne.
              checkhash
                      Jeśli jest ustawiona, bash sprawdza przed próbą wykonania polecenia znalezionego w tablicy
                      mieszającej, czy polecenie to istnieje. Jeżeli już nie istnieje, to wykonywane jest zwykłe
                      przeszukiwanie ścieżki.
              checkjobs
                      Jeśli  jest  ustawiona,  bash wypisuje status każdego zatrzymanego i działającego zadania,
                      przed  wyjściem  z  powłoki  interaktywnej.  Jeśli  jakieś  zadanie  działa,  powoduje  to
                      odroczenia  wyjścia  do  momentu,  gdy  zostanie  przeprowadzona  druga próba wyjścia, bez
                      uruchamiania dodatkowych poleceń pomiędzy próbami (patrz KONTROLA ZADAŃ powyżej).  Powłoka
                      zawsze wstrzymuje wychodzenie, gdy jakiekolwiek zadanie jest zatrzymane.
              checkwinsize
                      Jeżeli  jest  ustawione,  bash sprawdza rozmiar okna po każdym poleceniu i, jeśli zachodzi
                      potrzeba, aktualizuje wartość LINES i COLUMNS.
              cmdhist Jeżeli jest ustawione, bash usiłuje zapisać wszystkie wiersze polecenia wielowierszowego w
                      tej samej pozycji historii. Pozwala to na łatwą ponowną edycję poleceń obejmujących  wiele
                      wierszy.
              compat31
                      Gdy  jest  ustawiona,  bash  używa  swego  zachowania  z wersji 3.1, respektując argumenty
                      cytowane  do  operatora  =~  polecenia  warunkowego  [[   orazporównywanie   łańcuchów   z
                      uwzględnieniem  locale, gdy używane są operatory < i > polecenia warunkowego [[. Wersje do
                      bash-4.1 używają kolejności  ASCII  i  strcmp(3);  wersje  od  bash-4.1  używają  bieżącej
                      kolejności locale i strcoll(3).
              compat32
                      Gdy  jest  ustawiona,  bash  używa swego zachowania z wersji 3.2, respektując porównywanie
                      łańcuchów z uwzględnieniem locale, gdy używane są operatory < i > polecenia warunkowego [[
                      (patrzy  opis  wyżej)  oraz  efekt  przerywania  listy  poleceń.  Bash  w  wersji  3.2   i
                      wcześniejszych  po  przerwaniu  bieżącego  polecenia kontynuował do następnego polecenia w
                      liście.
              compat40
                      Gdy jest ustawiona, bash używa swego zachowania z  wersji  4.0,  respektując  porównywanie
                      łańcuchów z uwzględnieniem locale, gdy używane są operatory < i > polecenia warunkowego [[
                      (zob.  opis  compat31)  oraz  efekt  przerywania  listy  poleceń.  Bash  w  wersji  4.0  i
                      późniejszych  przerywa  listę  jeśli  powłoka  otrzyma   przerwanie;   poprzednie   wersje
                      kontynuowały do następnego polecenia w liście.
              compat41
                      Gdy   ustawiona,  bash,  gdy  jest  w  trybie  posix,  traktuje  pojedyncze  cudzysłowy  w
                      interpretacji ujętej w podwójne cudzysłowy, jako znak specjalny. Pojedynczy cudzysłów musi
                      pasować (musi występować ich parzysta liczba), a znaki pomiędzy pojedynczymi  cudzysłowami
                      są  traktowane  jako  cytowane.  Jest  to  zachowanie  trybu  posix w wersji 4.1. Domyślne
                      zachowania basha pozostaje takie samo, jak w poprzednich wersjach.
              compat42
                      Gdy ustawiona, bash  nie  przeprowadza  zamiany  łańcuchów  przy  w  podstawianiu  wzorców
                      rozwijanych słów za pomocą usuwania cytowań.
              compat43
                      Jeśli  jest  ustawiona,  bash  nie  ostrzega  przy  próbie  użycia  cytowanego,  złożonego
                      przypisania tablicy jako argumentu do declare, co powoduje, że  błędy  interpretacji  słów
                      stają  się  niekrytyczne, powodując niepowodzenie bieżącego polecenia (domyślne zachowanie
                      to uczynienie  tych  błędów  krytycznymi,  co  prowadzi  do  zakończenia  powłoki)  i  nie
                      resetowanie  stanu  pętli  przy wykonywaniu funkcji powłoki (co pozwala poleceniom break i
                      continue w funkcji powłoki wpływać na pętle w wywołującym je środowisku).
              complete_fullquote
                      Gdy ustawiona, bash cytuje wszystkie metaznaki powłoki w  nazwach  plików  i  katalogów  w
                      trakcie  wykonywania  uzupełniania.  Gdy nieustawiona, bash usuwa metaznaki takie jak znak
                      dolara z zestawu cytowanych znaków  w  uzupełnianych  nazwach  plików,  gdy  te  metaznaki
                      pojawiają się w odniesieniach do zmiennych powłoki, w słowach do uzupełnienia. Oznacza to,
                      że  znaki  dolara w nazwach zmiennych uzupełnianych do katalogów nie będą cytowane, jednak
                      znaki dolara pojawiające się w nazwach plików w ogóle nie będą cytowane. Jest  to  aktywne
                      tylko  wówczas, gdy bash używa odwrotnego ukośnika do cytowania uzupełnianych nazw plików.
                      Zmienna ta jest domyslnie ustawiana, co jest domyślnym zachowaniem  basha  w  wersjach  do
                      4.2.
              direxpand
                      Gdy   ustawiona,   bash   zastępuje   nazwy   katalogów   wynikami  rozwijania  słów  przy
                      przeprowadzaniu uzupełnienia nazw plików. W ten sposób  zmieniana  jest  zawartość  bufora
                      edycji  readline.  Jeśli  nie  jest ustawiona, bash stara się zachować treść wpisaną przez
                      użytkownika.
              dirspell
                      Jeżeli jest ustawiona, bash  stara  się  poprawić  pomyłki  w  nazwach  katalogów  podczas
                      uzupełniania słów, jeśli nazwa katalogu wprowadzonego pierwotnie, nie istnieje.
              dotglob Jeżeli  jest  ustawione,  to  bash  do  wyników rozwinięcia nazw plików włącza także nazwy
                      plików rozpoczynające się kropką `.'.
              execfail
                      Jeżeli jest ustawione, to powłoka nie-interaktywna nie zakończy pracy  nie  mogąc  wykonać
                      pliku  określonego  jako  argument  wbudowanego  polecenia exec.  Powłoka interaktywna nie
                      kończy pracy, jeśli exec zawiedzie.
              expand_aliases
                      Jeżeli jest ustawiona, aliasy są interpretowane jak opisano powyżej w  ALIASY.   Opcja  ta
                      jest włączona domyślnie dla powłok interaktywnych.
              extdebug
                      Jeśli  jest  ustawiona  przy wywołaniu powłoki, powoduje wykonanie profilu debuggera przed
                      uruchomieniem  powłoki,  identycznie  jak  opcja  --debugger.  Jeśli  jest  ustawiona   po
                      wywołaniu, włączane jest zachowanie przeznaczone do użycie przez debuggera:
                      1.     Opcja  -F  wbudowanego  polecenia  declare wyświetla nazwę pliku źródłowego i numer
                             wiersza odpowiadający każdej nazwie funkcji podanej jako argument.
                      2.     Jeśli polecenie uruchomione przez pułapkę DEBUG zwraca wartość  niezerową,  kolejne
                             polecenie jest pomijane i nie jest wykonywane.
                      3.     Jeśli  polecenie  uruchamiane  przez  pułapkę  DEBUG  zwróci  wartość  2, a powłoka
                             wykonywana  w  podprogramie  (funkcja  powłoki  lub   skrypt   powłoki   wykonywany
                             wbudowanymi . lub source), to symulowane jest wywołanie do return.
                      4.     BASH_ARGC  i  BASH_ARGV  są  aktualizowane zgodnie z opisem w opisie tych zmiennych
                             powyżej.
                      5.     Włączone jest śledzenie funkcji: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN.
                      6.     Włączone jest śledzenie błędów: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i  podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapkę ERR.
              extglob Jeśli jest włączona, włączane są rozszerzone funkcje dopasowywania wzorców opisane powyżej
                      w Rozwijanie nazw plików.
              extquote
                      Jeżeli  jest  włączona,  cytowania  $'łańcuch'  and  $"łańcuch" są przeprowadzane wewnątrz
                      interpretacji ${parametr} ujętych w podwójne cudzysłowy. Opcja jest domyślnie włączona.
              failglob
                      Jeśli jest włączona, wzorce do których nie dopasowano nazw plików podczas rozwinięcia nazw
                      plików, dają w wyniku błąd rozwinięcia (interpretacji).
              force_fignore
                      Jeśli jest ustawiona, przyrostki określone zmienną powłoki  FIGNORE  powodują  ignorowanie
                      słów  podczas  przeprowadzania  uzupełniania  słów nawet, gdy ignorowane słowa są jedynymi
                      dostępnymi uzupełnieniami. Proszę  zapoznać  się  z  ZMIENNE  POWŁOKI,  aby  uzyskać  opis
                      FIGNORE. Opcja jest domyślnie włączona.
              globasciiranges
                      Jeśli jest ustawiona, wyrażenia zakresu użyte we wzorcu dopasowującego wyrażenia nawiasowe
                      (zob.   Dopasowanie  wzorca  powyżej)  zachowują  się  jak  w  tradycyjnym  locale  C przy
                      przeprowadzaniu porównań. Znaczy to, że sekwencja sortowania  bieżącego  locale  nie  jest
                      brana  pod  uwagę,  więc  b  nie jest sortowane między A i B, a wielkie i małe znaki ASCII
                      są sortowane razem.
              globstar
                      Gdy jest ustawiona, wzorzec ** używany w kontekście  rozwijania  nazw  plików,  dopasowuje
                      wszystkie  pliki  i zero lub więcej katalogów i podkatalogów. Jeśli po wzorcu występuje /,
                      to dopasowywane są jedynie katalogi i podkatalogi.
              gnu_errfmt
                      Jeżeli jest ustawiona, komunikaty błędów powłoki są  wypisywane  w  standardowym  formacie
                      błędów GNU.
              histappend
                      Jeżeli  jest  ustawiona, to do pliku o nazwie wskazanej zmienną HISTFILE podczas kończenia
                      pracy przez powłokę dodawana jest lista historii, zamiast nadpisywania tego pliku listą.
              histreedit
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to użytkownik ma możliwość ponownej edycji
                      nieudanego podstawienia historii historii.
              histverify
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to wyniki  podstawiania  historii  nie  są
                      natychmiast przesyłane do analizatora powłoki. Zamiast tego, wiersz wynikowy ładowany jest
                      do bufora edycyjnego readline, pozwalając na dalsze zmiany.
              hostcomplete
                      Jeżeli  jest ustawione, a używane jest readline, bash będzie usiłować wykonać uzupełnianie
                      nazwy hosta podczas uzupełniania słowa zawierającego @  (zobacz  Uzupełnianie  w  READLINE
                      powyżej).  Domyślnie włączone.
              huponexit
                      Jeżeli  jest  ustawione,  to bash wyśle SIGHUP do wszystkich zadań podczas kończenia pracy
                      interaktywnej powłoki zgłoszeniowej.
              inherit_errexit
                      Jeśli jest ustawione, uzupełnianie  poleceń  dziedziczy  wartość  opcji  errexit,  zamiast
                      kasować ją w środowisku podpowłoki. Opcja ta jest włączana jeśli włączony jest tryb posix.
              interactive_comments
                      Jeśli  jest  włączone, pozwala by słowo rozpoczynające się od # powodowało pominięcie tego
                      słowa i wszystkich pozostałych znaków wiersza  w  powłoce  interaktywnej  (zobacz  powyżej
                      KOMENTARZE). Opcja domyślnie włączona.
              lastpipe
                      Jeśli  jest  ustawiona,  a  kontrola  zadań  nie  jest aktywna, powłoka uruchamia ostatnie
                      polecenie potoku, który nie jest wykonywany w tle, w bieżącym środowisku powłoki.
              lithist Jeśli  jest  ustawione,  a  włączona  jest  opcja  cmdhist,  to  polecenia  wielowierszowe
                      zachowywane są w historii w miarę możliwości z osadzonymi znakami nowej linii zamiast przy
                      użyciu średników jako separatorów.
              login_shell
                      Powłoka  ustawia  tę  opcję jeśli zostanie uruchomiona jako zgłoszeniowa (zobacz WYWOŁANIE
                      powyżej).  Ta wartość nie może być zmieniona.
              mailwarn
                      Jeżeli jest ustawione, zaś do pliku, w  którym  sprawdza  pocztę  bash  sięgano  od  czasu
                      ostatniego  sprawdzania,  to  zostanie  wyświetlony komunikat ,,The mail in plikpoczty has
                      been read” (Poczta w plikpoczty została przeczytana).
              no_empty_cmd_completion
                      Jeśli jest ustawione, i stosowane jest readline, to bash nie będzie usiłował szukać w PATH
                      możliwych uzupełnień, gdy próba uzupełniania wystąpi w pustym wierszu.
              nocaseglob
                      Jeśli zostało ustawione, to bash przy rozwijaniu nazw plików dopasowuje je  nie  zwracając
                      uwagi na wielkość liter (zobacz Rozwijanie nazw plików powyżej).
              nocasematch
                      Gdy  jest  ustawiona, bash dopasowuje wzorce ignorując wielkość liter, podczas wykonywania
                      dopasowania, w czasie wykonywania  poleceń  warunkowych  case  lub  [[,  przy  wykonywaniu
                      interpretacji  zastępowania  słów wzorców lub podczas filtrowania możliwych dopełnień jako
                      części programowalnych dopełnień.
              nullglob
                      Jeśli jest ustawione, to, bash pozwala by wzorce nie dopasowujące żadnych  plików  (zobacz
                      Rozwijanie nazw plików powyżej)  rozwijały się w łańcuch pusty, zamiast na same siebie.
              progcomp
                      Jeżeli  jest ustawione, to włączone są usługi programowalnego uzupełniania (zobacz powyżej
                      Programowalne uzupełnianie). Domyślnie włączone.
              promptvars
                      Jeżeli  jest  ustawione,  to  łańcuchy  zachęty  podlegają   interpretacji   zmiennych   i
                      podstawianiu parametrów po interpretacji zachęty opisanej w ZACHĘTA powyżej. Opcja ta jest
                      domyślnie włączona.
              restricted_shell
                      Powłoka  ustawia  tę  opcję  jeśli  została uruchomiona w trybie okrojonym (zobacz POWŁOKA
                      OKROJONA poniżej).  Wartość ta nie może być zmieniona.  Nie jest  ona  resetowana  podczas
                      odczytu plików startowych, pozwalając im na odkrycie czy powłoka jest okrojona czy nie.
              shift_verbose
                      Jeżeli  jest  ustawiona,  to  wbudowane  shift  wypisuje  komunikat  o  błędzie gdy liczba
                      przesunięć (przez shift) przekracza liczbę parametrów pozycyjnych.
              sourcepath
                      Jeśli jest ustawiona, to polecenie wbudowane source (.) posługuje się  wartością  PATH  do
                      znalezienia katalogu zawierającego plik podany jako argument.  Opcja domyślnie włączona.
              xpg_echo
                      Jeżeli   jest  ustawiona,  to  dla  wbudowanego  polecenia  echo  włączane  jest  domyślne
                      interpretowanie sekwencji specjalnych z odwrotnym ukośnikiem.

       suspend [-f]
              Zawiesza wykonywanie tej powłoki do otrzymania przez nią sygnału SIGCONT.  Opcja -f mówi,  by  nie
              narzekać, jeśli użyto suspend w powłoce zgłoszeniowej; po prostu zawiesić mimo to. Kodem zwracanym
              jest  0,  chyba  że  powłoka  jest  powłoką  zgłoszeniową  i nie podano opcji -f, lub gdy nie jest
              włączona kontrola zadań.

       test wyraż
       [ wyraż ]
              Zwraca kod 0 (prawda) lub 1 (fałsz) w zależności od  interpretacji  wyrażenia  warunkowego  wyraż.
              każdy  operator  i  operand  musi  być odrębnym argumentem.  Wyrażenia składając się ze składowych
              opisanych powyżej w WYRAŻENIA WARUNKOWE. test nie akceptuje żadnych opcji, ani nie akceptuje i nie
              ignoruje argumentu -- jako wskaźnika końca opcji.

              Wyrażenia mogą być łączone przy użyciu poniższych operatorów,  podanych  w  kolejności  malejącego
              priorytetu.  Ich interpretacja zależy od liczby argumentów; patrz niżej. Priorytet operatorów jest
              używany gdy występuje pięć argumentów lub więcej.
              ! wyraż
                     Prawda jeśli wyraż jest fałszem.
              ( wyraż )
                     Zwraca wartość wyraż.  Może być stosowane do obejścia zwykłej kolejności operatorów.
              wyraż1 -a wyraż2
                     Prawda jeśli oba: wyraż1 i wyraż2 są prawdziwe.
              wyraż1 -o wyraż2
                     Prawda jeśli wyraż1 lub wyraż2 jest prawdziwe.

              test i [ interpretują  wyrażenia  warunkowe  posługując  się  zestawem  reguł  opartych  o  liczbę
              argumentów.

              0 argumentów
                     Wyrażenie jest fałszywe.
              1 argument
                     Wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy argument nie jest pusty (null).
              2 argumenty
                     Jeśli  pierwszym  argumentem  jest  !,  to wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy
                     drugi argument jest  pusty.  Jeśli  pierwszy  argument  jest  jednym  z  jednoargumentowych
                     operatorów  warunkowych podanych powyżej w WYRAŻENIA WARUNKOWE, to wyrażenie jest prawdziwe
                     jeżeli test jednoargumentowy jest prawdziwy.  Jeżeli pierwszy argument nie  jest  poprawnym
                     jednoargumentowym operatorem warunkowym, to wyrażenie ma wartość fałsz.
              3 argumenty
                     Następujące  warunki są stosowane w wypisanej kolejności. Jeżeli drugi argument jest jednym
                     z dwuargumentowych operatorów warunkowych podanych powyżej w WYRAŻENIA WARUNKOWE, to  wynik
                     wyrażenia  jest  wynikiem  dwuargumentowego  testu  z  zastosowaniem pierwszego i trzeciego
                     argumentu jako operandów. Operatory -a i -o są uważane za dwuargumentowe,  jeśli  występują
                     trzy  argumenty.  Jeśli  pierwszym  argumentem  jest  !,  to  wartość stanowi negację testu
                     dwuargumentowego przy użyciu drugiego i trzeciego argumentu.   Jeśli  pierwszym  argumentem
                     jest  dokładnie  ( a trzecim argumentem dokładnie ), to wynik jest jednoargumentowym testem
                     drugiego argumentu.  W pozostałych przypadkach wyrażenie jest fałszywe.
              4 argumenty
                     Jeśli pierwszym argumentem jest  !,  to  wynik  jest  negacją  trójargumentowego  wyrażenia
                     złożonego  z  pozostałych  argumentów.   W  przeciwnym  wypadku,  wyrażenie jest poddawanie
                     analizie składni i interpretowane zgodnie z priorytetami przy zastosowaniu  reguł  podanych
                     powyżej.
              5 lub więcej argumentów
                     Wyrażenie  jest  poddawanie  analizie  składni i interpretowane zgodnie z priorytetami przy
                     zastosowaniu reguł podanych powyżej.

              Gdy operatory < i > są używane z test  lub  [,  sortują  zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym
              używając kolejności ASCII.

       times  Wypisuje sumaryczne czasy użytkownika i systemu dla powłoki i procesów z niej uruchomionych. Kodem
              zwracanym jest 0.

       trap [-lp] [argument] [sigspec ...]
              Polecenie  argument ma zostać odczytane i wykonane, gdy powłoka otrzyma sygnał(y)  sigspec.  Jeśli
              nie występuje argument (i występuje pojedynczy sigspec) lub jest to -, to wszystkie podane sygnały
              resetowane są do swych wartości pierwotnych (wartości,  jakie  miały  przy  wejściu  do  powłoki).
              Jeżeli  argument  jest  łańcuchem  pustym, to sygnał określony przez każde sigspec jest ignorowany
              przez powłokę i polecenia, jakie  ona  wywołuje.   Jeżeli  nie  wystąpił  argument  a  podano  -p,
              wyświetlane  są polecenia związane z przechwyceniem każdego z sygnałów sigspec.  Jeżeli nie podano
              żadnych argumentów lub jeśli podano tylko -p, to trap wypisuje listę poleceń związanych z każdym z
              numerów sygnałów.  Każde -l powoduje wypisanie przez powłokę listy nazw sygnałów i odpowiadających
              im nazw. Każdy sigspec jest albo nazwą sygnału zdefiniowaną w  <signal.h>  albo  numerem  sygnału.
              Wielkość liter nazw sygnałów nie ma znaczenia, a przedrostek SIG jest opcjonalny.

              Jeżeli  sigspec jest sygnałem EXIT (0), to polecenie argument wykonywane jest przy kończeniu pracy
              przez powłokę. Jeżeli sigspec jest równe DEBUG, to polecenie argument wykonywane  jest  po  każdym
              poleceniu  prostym,  poleceniach  for,  case i select, każdym poleceniem arytmetycznym for i przed
              wykonaniem pierwszego polecenia w funkcji  powłoki  (zobacz  GRAMATYKA  POWŁOKI  powyżej).  Proszę
              zapoznać  się z opisem opcji extdebug do wbudowanego shopt, aby dowiedzieć się więcej na temat jej
              wpływu na pułapkę DEBUG. Jeśli sigspec to RETURN, to polecenie argument  jest  wykonywane  zawsze,
              gdy funkcja powłoki lub skrypt wykonywany wbudowanymi . lub source kończą swe wykonanie.

              Jeśli  sigspec  jest  ERR,  wówczas  polecenie argument wykonywane gdy potok (mogący składać się z
              jednego polecenia prostego), lista,  lub  polecenie  złożone  zwróci  niezerowy  kod  zakończenia.
              Pułapka  zastawiona  na ERR nie jest wykonywana gdy polecenie, które zakończyło się niepowodzeniem
              jest występuje bezpośrednio po słowach kluczowych while lub until, jest częścią  testu  instrukcji
              if,  częścią poleceń wykonywanych w listach && lub || z wyjątkiem polecenia za ostatnim && lub ||,
              dowolnym poleceniem w potoku z wyjątkiem ostatniego lub jeśli wartość zwracana przez to  polecenie
              jest wstawiana za pomocą !. Identyczne warunki są przestrzegane przez opcję errexit.

              Sygnały  ignorowane przy wejściu do powłoki nie mogą być przechwycone ani zresetowane.  W procesie
              potomnym,  podczas  jego  tworzenia,  sygnały  przechwycone  resetowane  są  do   swych   wartości
              pierwotnych.   Zwracanym  kodem  jest  fałsz  jeśli  którykolwiek  z sigspec jest nieprawidłowy; w
              przeciwnym razie trap zwraca true.

       type [-aftpP] nazwa [nazwa ...]
              Bez opcji wskazuje, jak powinna być interpretowana każda z nazw, jeśli zostanie użyta  jako  nazwa
              polecenia.   Jeżeli  użyto  opcji  -t,  to  type  wypisuje łańcuch będący jednym z alias, keyword,
              function, builtin lub file, jeśli nazwa jest odpowiednio  aliasem,  zastrzeżonym  słowem  powłoki,
              funkcją,  poleceniem  wbudowanym  lub  plikiem  dyskowym.  Jeśli nie znaleziono nazwy, to nie jest
              wypisywane nic i jako kod zakończenia zwracany jest fałsz.  Jeśli posłużono się opcją -p  to  type
              zwraca albo nazwę pliku dyskowego, który zostałby wykonany jeśli nazwa zostałaby podana jako nazwa
              polecenia,  albo  nic  jeśli  ``type  -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Opcja -P wymusza na PATH
              wyszukiwanie każdego name, nawet jeśli ``type -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Jeśli  polecenie
              zostało  zapamiętane  poleceniem  hash, to -p i -P wypisuje jego wartość, który niekoniecznie jest
              plikiem pojawiającym się jako pierwszy w PATH. Jeśli użyto opcji -a, to  type  wypisuje  wszystkie
              miejsca  zawierające  plik  wykonywalny o nazwie nazwa. Aliasy i funkcje są uwzględniane wyłącznie
              jeśli nie podano również opcji -p. Tablica zapamiętanym poleceń nie jest sprawdzana,  jeśli  użyto
              -a.  Opcja  -f  przesłania funkcję wyszukiwania powłoki jak wbudowanym command. type zwraca prawdę
              jeśli odnaleziono wszystkie argumenty i fałsz, gdy któregoś z nich nie odnaleziono.

       ulimit [-HSabcdefiklmnpqrstuvxPT [limit]]
              Zapewnia kontrolę nad zasobami dostępnymi powłoce i procesów jakie  ona  uruchamia,  na  systemach
              umożliwiających  taką  kontrolę.   Opcje  -H  i  -S określają, że dla danego zasobu ustawiane jest
              twarde (hard) lub miękkie (soft) ograniczenie. Ograniczenie twarde nie może być  zwiększane  przez
              zwykłego  użytkownika  po  ustawieniu;  ograniczenie  miękkie  może  być zwiększane aż do wartości
              ograniczenia twardego. Jeśli nie podano ani -H ani -S,  to  ustawiane  jest  zarówno  ograniczenie
              miękkie jak i twarde.  Ograniczenie limit może być liczbą w jednostkach określonych dla zasobu lub
              jedną ze specjalnych wartości: hard, soft lub unlimited, oznaczających odpowiednio: bieżące twarde
              ograniczenie,  bieżące  miękkie  ograniczenie  oraz  brak  ograniczenia.   Jeżeli pominięto limit,
              wypisywana jest bieżąca wartość ograniczenia miękkiego danego zasobu, chyba że  podano  opcję  -H.
              Gdy  podano więcej niż jedno określenie zasobu, przed wartością wypisywana jest nazwa ograniczenia
              i jednostka miary.  Inne opcje interpretowane są następująco:
              -a     Podawane są wszystkie bieżące ograniczenia
              -b     Maksymalny rozmiar bufora gniazda
              -c     Maksymalny rozmiar tworzonych plików core
              -d     Maksymalny rozmiar segmentu danych procesu
              -e     Maksymalny priorytet planisty ("nice")
              -f     Maksymalny rozmiar plików zapisywanych przez powłokę i jej potomków
              -i     Maksymalna liczba oczekujących sygnałów
              -k     Maksymalna liczba kqueue które można przypisać
              -l     Maksymalny rozmiar, jaki może zostać zablokowany w pamięci
              -m     Maksymalny rozmiar części rezydentnej (wiele systemów nie przestrzega tego limitu)
              -n     Maksymalna  liczba  otwartych  deskryptorów  pliku  (większość  systemów  nie  pozwala   na
                     ustawianie tej wartości)
              -p     Rozmiar potoku w blokach 512-bajtowych (może nie być ustawione)
              -q     Maksymalny rozmiar kolejek komunikatów POSIX, w bajtach
              -r     Maksymalny priorytet rzeczywisty planisty
              -s     Maksymalny rozmiar stosu
              -t     Maksymalny czas CPU w sekundach
              -u     Maksymalna liczba procesów dostępnych dla pojedynczego użytkownika
              -v     Maksymalna  wielkość pamięci wirtualnej dostępna dla powłoki i, w niektórych systemach, dla
                     jej potomków.
              -x     Maksymalna liczba plików blokad
              -P     Maksymalna liczba pseudoterminali
              -T     Maksymalna liczba wątków

              Jeżeli podano limit i nie użyto opcji -a, to limit staje się nową wartością ograniczenia  zadanego
              zasobu.  Jeżeli nie podano żadnej opcji, to zakłada się opcję -f. Wartości podawane są przyrostowo
              co 1024-bajty, z wyjątkiem -t, podawanego w sekundach, -p, w jednostkach 512-bajtowych bloków, -P,
              -T, -b, -k, -n i -u, które są wartościami bez miana; oraz w trybie Posix, -c i  -f,  podawanych  w
              przyrostach 512-bajtowych.Zwracanym kodem jest 0, chyba że podano nieprawidłową opcję lub argument
              albo podczas ustawiania nowego ograniczenia wystąpił błąd.

       umask [-p] [-S] [tryb]
              Maska  praw  dostępu  dla plików tworzonych przez użytkownika ustawiana jest na tryb.  Jeżeli tryb
              rozpoczyna  się  od  cyfry,  jest  interpretowany  jako  liczba  ósemkowa;  w   przeciwnym   razie
              interpretowany  jest  jako  maska  w trybie symbolicznym, podobnie jak akceptowane przez chmod(1).
              Jeżeli pominięto tryb wypisywana jest  aktualna  wartość  maski.   Opcja  -S  powoduje,  że  maska
              zostanie  wypisana  w  postaci  symbolicznej;  domyślne  wyjście  jest w postaci liczby ósemkowej.
              Jeżeli podano opcję -p  i  pominięto  tryb,  to  wyjście  ma  postać,  która  może  być  powtórnie
              wykorzystana  jako  wejście.  Kodem zwracanym jest 0 jeśli pomyślnie zmieniono tryb lub nie podano
              argumentu tryb, zaś fałsz w pozostałych sytuacjach.

       unalias [-a] [nazwa ...]
              Usuwa każdą z nazw z listy zdefiniowanych aliasów. Jeżeli  podano  -a,  to  usuwane  są  definicje
              wszystkich  aliasów.  Zwracanym  kodem  jest  prawda, chyba że podana nazwa nie jest zdefiniowanym
              aliasem.

       unset [-fv] [-n] [nazwa ...]
              Dla każdej nazwy, usuwa odpowiadającą jej wartość lub funkcję. Jeżeli podano opcję -v, to każda  z
              nazw odnosi się do zmiennej powłoki. Zmienne read-only nie mogą być kasowane. Jeżeli podano -f, to
              każda z nazw wskazuje na funkcję powłoki, a definicja funkcji jest usuwana. Jeśli podano opcję -n,
              a  nazwa jest zmienną z parametrem nazwa referencyjna, to zostanie usunięta nazwa zamiast zmiennej
              referencyjnej. -n nie daje efektu, jeśli podano opcję -f. Jeśli nie podano żadnych opcji, każda  z
              nazw  odnosi  się  do  zmiennej; jeśli nie ma zmiennej o tej nazwie, to usunięte zostaną funkcje z
              tą nazwą. Każda z usuniętych  zmiennych  lub  funkcji  usuwana  jest  ze  środowiska  przesyłanego
              następnym  poleceniom.   Jeśli  usunięta  zostanie  któraś  ze  zmiennych COMP_WORDBREAKS, RANDOM,
              SECONDS, LINENO, HISTCMD, FUNCNAME, GROUPS, lub DIRSTACK, to traci ona swe specjalne  właściwości,
              nawet  jeśli  zostanie następnie ponownie ustawiona. Kodem zakończenia jest prawda, chyba że nazwa
              nie istnieje lub jest readonly.

       wait [-n] [n ...]
              Czeka na każdy podany proces potomny i zwraca jego kod zakończenia.  n  może  być  identyfikatorem
              procesu  lub  określeniem  zadania;  jeśli  podano  określenie  zadania, to nastąpi oczekiwanie na
              wszystkie procesy w potoku tego zadania.  Jeżeli nie podano n, następuje oczekiwanie na  wszystkie
              aktualnie aktywne procesy potomne i zwracany jest kod zerowy. Jeśli podano opcję -n, to wait czeka
              na zakończenie każdego zadania i zwraca jego kod zakończenia. Jeśli n określa nieistniejący proces
              lub  zadanie,  to  zwracany jest kod 127.  W pozostałych przypadkach zwracany jest kod zakończenia
              ostatniego procesu lub zadania na jakie czekano.

POWŁOKA OKROJONA

       Jeśli bash uruchomiony jest pod nazwą rbash, lub przy jego wywołaniu posłużono się opcją -r, to staje się
       powłoką okrojoną (restricted).  Powłoka okrojona służy do ustawienia środowiska lepiej kontrolowanego niż
       powłoka standardowa. Zachowuje się ona identycznie  jak  bash  z  wyjątkiem  tego,  że  poniższe  nie  są
       dozwolone lub nie są wykonywane:

       •      zmiana katalogów przy pomocy cd

       •      ustawianie lub kasowanie wartości SHELL, PATH, ENV lub BASH_ENV

       •      podawanie nazw poleceń zawierających /

       •      podawanie nazw plików zawierających / jako argumentu wbudowanego polecenia . (kropka).

       •      podawanie nazwy pliku zawierającej ukośnik jako argument do opcji -p wbudowanego polecenia hash.

       •      importowanie definicji funkcji ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      analiza wartości SHELLOPTS ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      przekierowywanie wyjścia przy pomocy operatorów >, >|, <>, >&, &> i >>

       •      posługiwanie się wbudowanym poleceniem exec w celu zastąpienia powłoki innym poleceniem

       •      dodawanie lub usuwanie poleceń przy pomocy opcji -f i -d wbudowanego polecenia enable

       •      używanie wbudowanego polecenia enable do włączania wyłączonych wbudowanych poleceń powłoki

       •      podawanie opcji -p wbudowanego polecenia command

       •      wyłączanie trybu okrojonego za pomocą set +r lub set +o restricted.

       Powyższe ograniczenia wymuszane są po przeczytaniu plików uruchomieniowych.

       Jeśli  wykonywane  polecenie  okaże  się  skryptem  powłoki (patrz WYKONYWANIE POLECEŃ powyżej), to rbash
       wyłącza wszelkie ograniczenia w powłoce zrodzonej do wykonania skryptu.

ZOBACZ TAKŻE

       Bash Features, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu Readline Library, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu History Library, Brian Fox i Chet Ramey
       Portable Operating System Interface (POSIX) Part 2: Shell and Utilities, IEEE --
              http://pubs.opengroup.org/onlinepubs/9699919799/
       http://tiswww.case.edu/~chet/bash/POSIX -- opis trybu posix
       sh(1), ksh(1), csh(1)
       emacs(1), vi(1)
       readline(3)

PLIKI

       /bin/bash
              Plik wykonywalny powłoki bash
       /etc/profile
              Ogólnosystemowy plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       /etc/bash.bashrc
              Ogólnosystemowy plik startowy dla powłoki interaktywnej
       /etc/bash.bash.logout
              Ogólnosystemowy plik porządkujący dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany  podczas  kończenia  przez
              nią pracy
       ~/.bash_profile
              Osobisty plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       ~/.bashrc
              Indywidualny plik startowy dla powłoki trybu interaktywnego
       ~/.bash_logout
              Indywidualny  plik  porządkujący dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany podczas kończenia przez nią
              pracy
       ~/.inputrc
              Indywidualny plik inicjujący do readline

AUTORZY

       Brian Fox, Free Software Foundation
       bfox@gnu.org

       Chet Ramey, Case Western Reserve University
       chet.ramey@case.edu

ZGŁOSZENIA BŁĘDÓW

       Jeśli znajdziesz w bash błąd, powinieneś go zgłosić. Ale najpierw powinieneś upewnić się, że rzeczywiście
       jest to błąd i że pojawia się w najświeższej wersji bash jaką masz. Jest ona zawsze dostępna pod  adresem
       ftp://ftp.gnu.org/pub/gnu/bash/.

       Po  ustaleniu,  że  błąd faktycznie istnieje, użyj polecenia bashbug do wysłania zgłoszenia błędu.  Jeśli
       masz poprawkę  usuwającą  problem,  zachęcamy  do  przesłania  jej  również!  Sugestie  i  `filozoficzne'
       zgłoszenia  błędów  mogą  być  przesyłane [w języku angielskim] do bug-bash@gnu.org lub wysyłane na grupę
       dyskusyjną gnu.bash.bug.

       WSZYSTKIE zgłoszenia błędów powinny zawierać:

       Numer wersji bash
       Sprzęt i system operacyjny
       Użyty kompilator
       Opis błędnego zachowania
       Krótki skrypt lub przepis na uzyskanie błędu

       bashbug wstawia pierwsze trzy pozycje automatycznie  do  szablonu  jaki  udostępnia  w  celu  wypełnienia
       zgłoszenia błędów.

       Komentarze  i  zgłoszenia  błędów  dotyczące  tej strony podręcznika [oryginału] powinny być kierowane na
       adres chet.ramey@case.edu.

BŁĘDY

       Jest za duży i zbyt wolny.

       Istnieje trochę subtelnych różnic pomiędzy bash a tradycyjnymi wersjami sh, głównie z powodu specyfikacji
       POSIX.

       Aliasy w niektórych zastosowaniach wprawiają w zakłopotanie.

       Poleceń wbudowanych powłoki i funkcji nie można zatrzymywać/wznawiać.

       Polecenia złożone i sekwencje poleceń postaci `a ; b ; c' nie  są  obsługiwane  przychylnie  przy  próbie
       wstrzymania  procesu.  Gdy  proces  jest  zatrzymany,  powłoka  natychmiast  wykonuje  następne polecenie
       sekwencji.  Wystarcza umieszczanie sekwencji poleceń wewnątrz nawiasów by  wymusić  wykonanie  ich  przez
       podpowłokę, która może być zatrzymana jako całość.

       Zmienne tablicowe nie mogą być (na razie) eksportowane.

       Może istnieć tylko jeden aktywny koproces w danym czasie.

TŁUMACZENIE

       Autorami   polskiego   tłumaczenia   niniejszej   strony   podręcznika   man  są:  Wojtek  Kotwica  (PTM)
       <wkotwica@post.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>.

       Polskie tłumaczenie jest częścią  projektu  manpages-pl;  uwagi,  pomoc,  zgłaszanie  błędów  na  stronie
       http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/. Jest zgodne z wersją  4.4 oryginału.

GNU Bash 4.4                                    26 sierpnia 2016                                         BASH(1)