Provided by: manpages-pl_0.7-1_all bug

NAZWA

       lilo - instaluje program rozruchowy LiLO

SKŁADNIA

       Podstawowe zastosowanie:

        lilo

       Dodatkowe zastosowania:

        lilo -A        # aktywuje/pokazuje partycję aktywną
        lilo -E        # edytuje nagłówek lub aktualizuje mapę bitową
        lilo -I        # sprawdza ścieżkę bieżącego jądra
        lilo -M        # zapisuje główny sektor rozruchowy na urządzeniu
        lilo -q        # odpytuje mapę i pokazuje jej zawartość
        lilo -R        # ustawia domyślny wiersz pol. do nast. restartu
        lilo -T        # wyświetla więcej informacji na dany temat
        lilo {-u|-U}   # odinstalowuje program rozruchowy LiLO.SH OPIS lilo instaluje program rozruchowy, który
       zostanie uaktywniony przy następnym uruchomieniu komputera.  Domyślny plik konfiguracyjny /etc/lilo.conf
       (zob. lilo.conf(5)) zawiera większość opcji, lecz wiele, w tych te, które przesłaniają plik
       konfiguracyjny, może zostać podanych w wierszu polecenia.

OPCJE

       -A główne-urządzenie [ N ]
           Użyte  z  pojedynczym  argumentem,  wyświetla  aktywną  partycję na urządzeniu główne-urządzenie; np.
           /dev/sda. Z N=0, dezaktywuje wszystkie partycje na  urządzeniu.  Gdy  N  będzie  w  zakresie  [1..n],
           aktywuje  podaną  partycje, dezaktywując wszystkie pozostałe. Zwykle tylko partycje podstawowe [1..4]
           mogą być aktywowane, lecz jeśli w głównym sektorze rozruchowym (MBR) obecny jest  rozszerzony  główny
           program  rozruchowy  (patrz  opcja -M), to uaktywniona może być dowolna partycja. To, czy dany system
           operacyjny  będzie  się  w  stanie  uruchomić  z  partycji  partycji  logicznej,   zależy   od   jego
           charakterystyki. Linuksowy sektor rozruchowy LILO może być uruchomiony z partycji logicznej.

       -b urządzenie-rozruchowe
           Ustala  urządzenie  rozruchowe  gdzie  program  rozruchowy  będzie  zainstalowany.   Na  przyjład "-b
           /dev/sda" ustala główny sektor rozruchowy (MBR) na pierwszym dysku jako  urządzenie  rozruchowe;  "-b
           /dev/sdb5" jako urządzenie rozruchowe ustala pierwszą partycję logiczną na drugim dysku.

       -B plik-mapy-bitowej
           Określa  plik  mapy  bitowej  z  graficznym  ekranem  wykorzystywanym  w czasie uruchamiania systemu,
           najlepiej przygotowanym wcześniej za pomocą opcji -E.

       -c  Włącza kompresję mapy. Ta opcja  połączy  żądania  odczytu  z  sąsiednich  sektorów.  Przyspiesza  to
           startowanie (szczególnie z dyskietki).

       -C plik-konfiguracyjny
           Ustawia inną ścieżkę i nazwę pliku konfiguracyjnego. Domyślna to /etc/lilo.conf.

       -d opóźnienie
           Ustala  opóźnienie w dziesiętnych częściach sekundy ("20" = 2 sek.) przed automatycznym uruchomieniem
           pierwszego obrazu. To daje czas na przerwanie automatycznego procesu  startu  klawiszem  Shift,  Alt,
           Ctrl, ScrollLock lub CapsLock. Po takim przerwaniu wyświetlona zostanie zachęta boot:.

           Ten przełącznik zostanie przesłonięty jeśli w pliku konfiguracyjnym pojawi się prompt.

       -D etykieta
           Używa jądra o podanej etykiecie, jako domyślnego jądra do wystartowania, zamiast pierwszego z listy w
           pliku konfiguracyjnym.

       -E nazwa_pliku.roz
           Gdy  .roz  to  .bmp,  zakłada  się,  że  plik ten jest plikiem graficznym do użycia w konfiguracyjnej
           dyrektywie bitmap=. Proszę uruchomić interaktywny edytor aby utworzyć lub zmienić kolor/informacje  o
           położeniu  nagłówku  LILO  pliku  z  mapą  bitową (patrz bmp-colors, bmp-table i bmp-timer na stronie
           podręcznika lilo.conf(5)).

           Gdy .roz to .dat, zakłada się, że plik  ten  jest  plikiem  konfiguracyjnym  z  podanymi  parametrami
           graficznej  mapy  bitowej,  które zamieniane są na nagłówek LILO w pliku z mapą bitową o takiej samej
           nazwie.

           Gdy plik .bmp będzie modyfikowany za pomocą  edytora  graficznego  (np.  GIMP-a),  to  nagłówek  LILO
           zostanie  utracony.  Można  go  odzyskać  używając pliku .dat, który służy za tekstową kopię zapasową
           informacji nagłówkowych LILO.

       -f tablica-dysku
           Ustawia inny plik z parametrami geometrii dysku (domyślnym jest /etc/disktab).

       -F  Unieważnia sprawdzanie sektora startowego dla systemów plików (np. swap, ext4, xfs, ...), które  mogą
           być  zniszczone  przez  instalację sektora startowego LILO na pierwszym sektorze partycji. Te systemy
           plików używają pierwszego sektora jako superbloku.

           Proszę porównać z -P ignore, które obchodzi sprawdzenie danej partycji.

       -g  Generuje adresy cylinder/głowica/sektor (geometryczny) dysku.  Jest to ograniczone do 1023 cylindrów.
           Wymusza kompatybilność ze starszymi wersjami LILO (przestarzały przełącznik).

       -H  Obchodzi zatrzymanie krytyczne, gdy macierz RAID nie posiada wszystkich aktywnych dysków.

       -I etykieta [D|a|i|k|r|R]
           Etykieta jest brana  z  nazwy  obrazu  podanego  w  pliku  konfiguracyjnym.  To  polecenie  wyświetli
           odpowiadającą  etykiecie  nazwę  pliku  jądra,  pliku  tablicy klawiszy, początkowego pliku ramdysku,
           określeniu korzenia lub łańcucha "append=" (opcja "i", "k", "r", "R" lub  "a").  Opcja  "d"  ignoruje
           parametr  etykieta  i  wypisuje  domyślną etykietę "image=" lub pierwszą etykietę "image=", jeśli nie
           podano domyślnego image.

       -l  Generuje 24-bitowe liniowe adresy sektorów, zamiast adresów cylindrów/głowic/sektorów.

       -L  Generuje  32-bitowe  Logiczne  Adresy  Bloków  (Logical  Block  Addresses  -  LBA),  zamiast  adresów
           cylindrów/głowic/sektorów  (cylinder/head/sector  - CHS). Pozwala to na dostęp do wszystkich partycji
           na dyskach mających więcej niż 1024 cylindry (jest to domyślna geometria).

       -m plik-mapy
           Używa podanego pliku mapy zamiast domyślnego /boot/map.

       -M główne-urządzenie {mbr|ext}
           Instaluje główny sektor rozruchowy (MBR) na urządzeniu  podanym  jako  główne-urządzenie,  wybierając
           standardowy lub rozszerzony główny program ładujący, zgodnie z opcją.  Podstawowa tablica partycji na
           główne-urządzenie  pozostaje  w  nienaruszonym  stanie. Gdy numer seryjny urządzenia nie jest obecny,
           generowany jest nowy i zapisywany w MBR. Jeśli poda się mbr, to standardowy główny  program  ładujący
           przeszuka  partycje  1-4  szukając  partycji  z flagą active (aktywna) i uruchomi się z tej partycji.
           Dozwolona jest tylko jedna partycja oznaczona  jako  aktywna.  Jeśli  poda  się  ext,  przeszukiwanie
           obejmie  również  partycje rozszerzone. Obecność rozszerzonego głównego programu ładującego w głównym
           sektorze rozruchowym (MBR = sektor 0) dysku, wpływa na działanie opcji -A.

       -p  Wymaga interaktywnego wpisania wszystkich haseł podanych w pliku konfiguracyjnym jako "".

       -P {fix|ignore|opcja-globalna}
           Naprawienie lub zignorowanie błędnych tablic partycji, tzn. tablicy partycji z niepasującymi adresami
           sektora/głowicy/cylindra. Najpierw należy zawsze spróbować użyć  ignore  gdyż  fix  nadpisze  tablicę
           partycji, być może niszcząc wszystkie partycje na dysku.

           ignore  jest  używane  także  po  to  aby  obejść  sprawdzanie  tablicy partycji w poszukiwaniu typów
           partycji, które mogą nie pozwalać na instalację sektora startowego  LILO.  Proszę  porównać  z  flagą
           "-F", która unieważnia sprawdzanie bieżącego sektora rozruchowego.

           opcja  globalna  pozwala  na przekazanie dowolnej opcji, która może pojawić się w sekcji globalnej (u
           góry) pliku konfiguracyjnego (/etc/lilo.conf). Na przykład -P nowarn  przekaże  opcję  "nowarn",  tak
           jakby  "nowarn"  pojawiło  się  pliku  konfiguracyjnym (tak samo, jak przełącznik "-w"). Podobnie, -P
           timeout=50 doda lub  przesłoni  wiersz  "timeout="  w  pliku  konfiguracyjnym.  Proszę  zauważyć,  że
           przełącznik  -P  w  rzeczywistości  dubluje wiele przełączników wiersza polecenia. Jednak nie jest to
           dokładnie to samo, ponieważ niektóre przełączniki przesłaniają inne opcje, np. "-g"  (-P  geometric),
           "-L" (-P lba32).

       -q  Wyświetla  aktualnie  mapowane  pliki.  lilo  tworzy plik, domyślnie /boot/map, zawierający wszystkie
           nazwy i lokalizacje jąder startowych. Ta opcja wyświetli te nazwy. Proszę użyć wraz z  opcją  -v  aby
           uzyskać bardziej szczegółową informację na temat zainstalowanych programów rozruchowych.

       -r główny-katalog
           Wykonuje  chroot  do  podanego katalogu przed podjęciem jakiegokolwiek działania. Nowy katalog główny
           musi zawierać katalog /dev i  może  potrzebować  katalogu  /boot.   Może  być  także  potrzebny  plik
           /etc/lilo.conf.

       -R wiersz poleceń
           Ta   opcja  zmienia  domyślną  linię  poleceń  dla  programu  rozruchowego  podczas  jego  następnego
           uruchomienia. Po wykonaniu wiersz ten zostanie usunięty, ponieważ jest on tylko jednorazowy. Na  ogół
           jest to wykorzystywane w skryptach zamykania systemu, zaraz przed wywołaniem "shutdown -r". Użyte bez
           żadnego argumentu anuluje zablokowaną lub przywróci linię komend.

       -s plik-zapisu
           Gdy  lilo  zapisuje  nowy  sektor  rozruchowy zachowuje poprzednią jego zawartość w pliku o domyślnej
           nazwie boot/boot.NNNN, gdzie NNNN jest szesnastkowym zapisem głównego i pobocznego numeru  urządzenia
           danego dysku/partycji.

           Ta  opcja  wyznacza  zapasowy  plik zapisu na jeden z trzech sposobów: katalog zapisu (domyślnym jest
           "/boot") używając domyślnej nazwy pliku "boot.NNNN" w podanym katalogu; szablon ścieżki,  do  którego
           dopisywane  jest  ".NNNN"  (domyślnym  byłby  "/boot/boot");  pełna  nazwa  ścieżki pliku, która musi
           zawierać poprawny przyrostek ".NNNN". Z opcją -u konieczne jest podanie pełnej ścieżki pliku.

       -S plik-zapisu
           Normalnie lilo nie nadpisze istniejącego zapisanego  pliku.  Ta  opcja  mówi,  że  nadpisywanie  jest
           wymuszone.  Tak  jak  z  -s  określeniem  musi  być  katalog  zapisu, szablon nazwy lub pełna ścieżka
           (zawierająca przyrostek ".NNNN").

       -t  Test. Nic nie jest zapisywane do sektora rozruchowego sektora ani do pliku mapy. Użyte razem z  opcją
           -v wyświetla co lilo ma zamiar robić.

       -T opcja
           Wypisuje informacje systemową, z której część pochodzi z BIOS-u. Jest to wygodniejsze od uruchamiania
           diagnostycznej dyskietki LILO.  opcja może być każdą z podanych:

              help  - wypisuje listę dostępnych diagnostyk
              ChRul - wypisuje typy partycji podlegające Zasadom-Zmian
                      (Change-Rules)
              EBDA  - wypisuje informacje o Rozszerzonym Obszarze Danych
                      BIOSU (Extended BIOS Data Area)
              geom=<dysk> wypisuje geometrię dysku np. geom=0x80
              geom  - wypisuje geometrię dla wszystkich dysków
              table=<dysk> wypisuje podstawową tablicę partycji;
                      np. table=/dev/sda
              video - wypisuje dostępne tryby graficzne programu rozruchowego

       -u [nazwa-urządzenia]
           Dezinstalacja lilo, poprzez powrotne skopiowanie zapisanego wcześniej sektora rozruchowego. Wraz z tą
           opcją użyte mogą być parametry -s i -C. Nazwa-urządzenia jest opcjonalna. Sprawdzany jest czas i data
           pliku.

       -U [nazwa-urządzenia]
           Tak jak przy -u, ale bez sprawdzenia czasu i daty.

       -v [numer]
           Zwiększenie  poziomu  komunikatów.  Podanie  od  jednej  do pięciu opcji -v sprawi, że lilo wyświetli
           więcej komunikatów. Numer (od 1 do 5) oznacza poziom szczegółowości.

       -V  Wyświetla numer wersji.

       -w[+|-]
           Jako -w lub -w- - wyłącza ostrzeżenia. Użyte jako -w+ przesłania nowarn z  pliku  konfiguracyjnego  i
           pokazuje ostrzeżenia.

       -x opcja
           Tylko  dla  instalacji  RAID. Opcja może być każdym ze słów kluczowych none, auto, mbr, mbr-only, lub
           oddzieloną przecinkami listą dodatkowych urządzeń startowych (lista nie może zawierać spacji).

           Instalacje RAID zapisują wpis rozruchowy na partycji RAID. Warunkowe zapisywanie MBR-u może  pomóc  w
           ustawieniu  RAID-a  jako  ładujący (bootable) podczas odzyskiwania, lecz wszystkie domyślne działania
           mogą zostać unieważnione. Działanie podobne do poprzedniej wersji jest  osiągnięte  dzięki  opcji  -x
           mbr-only.

       -X  Zarezerwowane  do  wewnętrznego  użycia  przez LILO. Może dawać różne wyniki dla różnych wersji LILO.
           Linia zaczynająca się od "CFLAGS=" zawiera opcje kompilatora użyte do utworzenia tej wersji LILO.

       -z  Gdy użyte z opcją  "-M",  usuwa  numer  seryjny  urządzenia.  Przeważnie  opcja  ta  używana  jest  w
           następującej sekwencji do wygenerowania nowego numeru seryjnego urządzenia:

                lilo -z -M /dev/sda
                lilo -M /dev/sda

       -Z opcja
           Przekazuje  programowi  rozruchowego, że konieczna jest specjalna uwaga, ponieważ BIOS nie przekazuje
           poprawnego kodu urządzenia w DL (-Z0). Lub daje informacje, że BIOS zawsze  przekazuje  poprawny  kod
           (-Z1). Odnosi się do, i przesłania, opcję pliku konfiguracyjnego "bios-passes-dl=".

KONFIGURACJA

       Powyższe opcje linii poleceń odpowiadają podanym poniżej słowom kluczowym w pliku konfiguracyjnym.

        -b bootdev boot=bootdev   -B file.bmp bitmap=file.bmp  -c compact
        -d dsec delay=dsec  -D label default=label  -f file disktab=file
       -g geometric  -l linear  -L lba32  -m mapfile map=mapfile  -P fix
       fix-table  -P ignore ignore-table  -s file backup=file  -S file
       force-backup=file  -v [N] verbose=N  -w nowarn  -x option
       raid-extra-boot=option  -Z option bios-passes-dl=option

OPCJE ROZRUCHOWE

       Opcje podane tutaj mogą być podane z linii komend gdy ładowany jest obraz jądra. Opcje te są przetwarzane
       przez LILO i usuwane z linii komend przekazywanej do jądra, chyba że zaznaczono inaczej.

       lock
           Blokuje linię komend, tak jakby "lock" było podane w pliku /etc/lilo.conf.

       mem=###[,K,M,G]
           Ustala  maksymalną  ilość  pamięci w systemie w bajtach, kilobajtach, megabajtach lub gigabajtach. Ta
           opcja nie jest usuwana z linii komend i jest zawsze przekazywana do jądra.

       nobd
           Wyłącza  pobieranie  danych  z  BIOS-u.  Opcja  ta  jest   zarezerwowana   do   użytku   z   BIOS-ami
           niekompatybilnymi z IBM, które zawieszają się na liniach:

                Loading...............
                BIOS data check

       vga=[ASK,EXT,EXTENDED,NORMAL,###,0x###]
           Pozwala unieważnić domyślny tryb wideo podczas startu jądra.

BŁĘDY ŁADOWANIA SYSTEMU

       Proces  ładowania  systemu  dzieli się na dwa etapy. Program ładujący pierwszego stopnia jest pojedynczym
       sektorem i ładowany jest przez BIOS lub przez program ładujący do MBR. Ładuje on  wielosektorowy  program
       ładujący  drugiego  stopnia,  lecz  jest  bardzo  ograniczonej wielkości. Gdy program ładujący pierwszego
       stopnia przejmuje kontrolę, wypisuje literę "L"; gdy jest gotowy przekazać kontrolę  programu  ładującemu
       drugiego  stopnia  wypisuje  literę "I". Gdy wystąpi jakikolwiek błąd, np. błąd odczytu z dysku, wypisany
       będzie szesnastkowy kod błędu i operacja zostanie  powtórzona.  Wszystkie  szesnastkowe  kody  błędów  są
       wartościami  zwracanymi  przez  BIOS, z wyjątkiem wartości 40, 99 i 9A, które są generowane przez LILO. A
       oto częściowa lista kodów błędów:

         00 no error (brak błędu)
         01 invalid disk command (nieprawidłowe polecenie dysku)
         02 address mark not found (nie znaleziono znacznika adresu)
         03 disk write-protected (dysk zabezpieczony przed zapisem
         04 sector not found (nie znaleziono sektora)
         06 floppy disk removed (wysunięto dyskietkę)
         08 DMA overrun (przepełnienie DMA)
         0A bad sector flag (błędna flaga sektora)
         0B bad track flag (błędna flaga ścieżki)
         20 controller failure (błąd kontrolera)
         40 seek failure (BIOS) (błąd wyszukiwania)
         40 cylinder>1023 (LILO)
         99 invalid second stage index sector (LILO) (nieprawidłowy indeks
       sektora drugiej fazy LILO)
         9A no second stage loader signature (LILO) (brak sygnatury drugiej fazy
       LILO)
         AA drive not ready (dysk nie jest gotowy)
         FF sense operation failed

       Kod błędu nr 40 jest generowany przez BIOS lub  przez  LILO  podczas  konwersji  liniowego  (24-bitowego)
       adresu  dyskowego na adres geometryczny (C:H:S). Błąd ten może być wywołany także na starszych systemach,
       które nie obsługują adresowania lba32 (32-bitowego). Błędy 99 oraz 9A najczęściej oznaczają,  że  nie  da
       się  odczytać  pliku  mapy  (-m  lub  map=),  np.  gdy  LILO  nie  zostało uruchomione po jakiejś zmianie
       systemowej, lub jest nieścisłość pomiędzy tym, czego użyło LILO (lilo -v3 aby wyświetlić), a tym co  jest
       aktualnie  używane  przez  BIOS  (do  zdiagnozowania  tego  problemu może być potrzebna jedna z dyskietek
       diagnostycznych, dostępnych w źródłowej dystrybucji).

       Gdy program ładujący drugiego stopnia otrzyma kontrolę od tego pierwszego stopnia, wypisuje literę "L", a
       po zainicjowaniu się, włączając weryfikację "Tablicy Deskryptorów" - listy jąder/innych do załadowania  -
       wypisze literę "O", formując całe słowo "LILO" pisane wielkimi literami.

       Wszystkie  błędy  programu  ładującego  drugiego  stopnia  są wiadomościami w języku angielskim i próbują
       wskazać, mniej lub bardziej udanie, istotę błędu.

BŁĘDY

       Opcje pliku konfiguracyjnego "backup" i "force-backup" powinny  określać  katalog  zapasowy  lub  szablon
       ścieżki  pliku zapasowego na wszystkich instalacjach RAID. Użycie jawnej nazwy pliku może nie pozwolić na
       poprawne utworzenie wielu plików zapasowych. Najlepiej jest używać mechanizmu domyślnego, ponieważ działa
       on poprawnie we wszystkich przypadkach.

PRAWA AUTORSKIE

        Copyright (C) 1992-1998 Werner Almesberger  Copyright (C) 1999-2007
       John Coffman  Copyright (C) 2009-2013 Joachim Wiedorn

       Dystrybucja i użycie w postaci binarnej i źródłowej z (lub bez) modyfikacjami jest dozwolone na  zasadach
       licencji BSD dołączonej w pliku COPYING.

AUTOR

       lilo napisali:

        Werner Almesberger (wersje: 0-21),  John Coffman (wersje: 21.2-22.8),
        Joachim Wiedorn (od wersji 23.0).

       Niniejsza  strona podręcznika systemowego została napisana przez Wernera Almesbergera i Joachima Wiedorna
       <ad_debian at joonet.de>.

ZOBACZ TAKŻE

       lilo.conf(5), liloconfig(8), lilo-uuid-diskid(8), mkrescue(8), fdisk(8), mkinitrd(8)

TŁUMACZENIE

       Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika man są: Adam  Byrtek  (PTM)  <alpha@irc.pl>,
       Grzegorz Goławski (PTM) <grzegol@pld.org.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>.

       Polskie  tłumaczenie  jest  częścią  projektu  manpages-pl;  uwagi,  pomoc,  zgłaszanie błędów na stronie
       http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/. Jest zgodne z wersją  24.0 oryginału.

24.0                                               2013-05-07                                            LILO(8)