Provided by: manpages-pl_0.6-2_all 
NAZWA
less - przeciwieństwo more
SKŁADNIA
less -?
less --help
less -V
less --version
less [-[+]aBcCdeEfFgGiIJmMnNqQrRsSuUVwWX]
[-b rozmiar] [-h linie] [-j linia] [-k plikklu]
[-{oO} pliklog] [-p wzór] [-P zachęta] [-t tag]
[-T pliktagów] [-x tab,...] [-y linie] [-[z] linie]
[+[+]cmd] [--] [nazwa_pliku]...
(Alternatywną składnię, z długimi nazwami opcji, opisano w części OPCJE).
OPIS
Uwaga! To tłumaczenie może być nieaktualne!
less jest programem podobnym do more (1), ale pozwalającym na poruszanie się w tył w pliku
tak samo jak w przód. less nie musi też czytać całego pliku wejściowego przed
rozpoczęciem, tak więc przy dużych plikach wejściowych uruchamia się szybciej niż edytory
tekstu takie jak vi (1). less używa bazy termcap (w niektórych systemach terminfo), tak
więc może pracować na szeregu terminali. Istnieje nawet ograniczona obsługa terminali
drukujących (na terminalu drukującym, linie, które powinny zostać wypisane na górze ekranu
są poprzedzone daszkiem).
Polecenia oparte są zarówno na more jak i vi. Polecenia można poprzedzić liczbą
dziesiętną, zwaną N w opisach poniżej. Liczba ta jest używana przez niektóre polecenia,
jak to zaznaczono.
POLECENIA
W poniższych opisach, ^X oznacza Control-X, ESC oznacza klawisz ESCAPE; na przykład ESC-v
oznacza dwuznakową sekwencję ESC, potem "v".
h lub H
Pomoc: wyświetla podsumowanie tych poleceń. Jeśli zapomnisz wszystkich innych
poleceń, pamiętaj o tej.
SPACE lub ^V lub f lub ^F
Przewija w przód N linii, domyślnie jedno okno (zobacz opcja -z poniżej). Jeśli N
wynosi więcej niż rozmiar ekranu, wyświetlany jest tylko ostatni pełny ekran.
Ostrzeżenie: niektóre systemy używają ^V jako specjalnego znaku dosłowności.
z Jak SPACJA, ale jeśli podano N, staje się nowym rozmiarem okna.
ESC-SPACE
Jak spacja, ale przewija o pełną wielkość ekranu, nawet jeśli po drodze osiągnie
koniec pliku.
RETURN lub ^N lub e lub ^E lub j lub ^J
Przewija w przód o N linii, domyślnie jedną. Wyświetlane są wszystkie N linie,
nawet jeśli N wynosi więcej niż wielkość ekranu.
d lub ^D
Przewija w przód o N linii, domyślnie połowę wielkości ekranu. Jeśli podano N,
staje się ono nową wartością domyślną dla kolejnych poleceń d i u.
b lub ^B lub ESC-v
Przewija w tył N linii, domyślnie jedno okno (zobacz opcja -z poniżej). Jeśli N
wynosi więcej niż rozmiar ekranu, wyświetlany jest tylko ostatnia wielkość
ekranowa.
w Jak ESC-v, ale jeśli podano N, staje się ono nowym rozmiarem okna.
y lub ^Y lub ^P lub k lub ^K
Przewija w tył o N linii, domyślnie jedną. Wyświetlane są wszystkie N linie, nawet
jeśli N wynosi więcej niż wielkość ekranu. Ostrzeżenie: niektóre systemy używają
^Y jako specjalnego znaku kontroli zadań.
u lub ^U
Przewija w tył o N linii, domyślnie połowę wielkości ekranu. Jeśli podano N, staje
się ono nową wartością domyślną dla kolejnych poleceń
ESC-) lub STRZAŁKA_W_PRAWO
Przewija poziomo N znaków w prawo, domyślnie o połowę szerokości ekranu (zob. opcja
-#).! Jeśli podano liczbę N, to staje się ona domyślna dla przyszłych poleceń
STRZAŁKA_W_PRAWO i STRZAŁKA_W_LEWO. Podczas przewijania tekstu działa to tak,
jakby była włączona opcja -S (ucinania linii).
ESC-( lub STRZAŁKA_W_LEWO
Przewija poziomo N znaków w prawo, domyślnie o połowę szerokości ekranu (zob. opcja
-#).! Jeśli podano liczbę N, to staje się ona domyślna dla przyszłych poleceń
STRZAŁKA_W_PRAWO i STRZAŁKA_W_LEWO.
r lub ^R lub ^L
Odświeża ekran.
R Odświeża ekran, odrzucając wszelkie wejście z bufora. Użyteczne jeśli plik zmienia
się w trakcie oglądania.
F Przewija w przód, i próbuje nadal odczytywać gdy osiągnięto koniec pliku.
Normalnie polecenia tego używałbyś gdy znajdujesz się już na końcu pliku. Jest to
metoda monitorowania ogona pliku który właśnie rośnie podczas oglądania (zachowanie
to jest podobne do polecenia tail -f).
g lub < lub ESC-<
Przechodzi do linii numer N w pliku, domyślnie pierwszej (początku pliku).
(Ostrzeżenie: może to być powolne jeśli N jest duże).
G lub > lub ESC->
Przechodzi do linii numer N w pliku, domyślnie na koniec pliku. (Ostrzeżenie: może
to być powolne jeśli N jest duże lub jeśli N jest niepodane, a czytane jest
standardowe wejście zamiast pliku).
p lub %
Przechodzi do pozycji N procent w pliku. N powinno zawierać się między 0 a 100.
{ Jeśli w linii wyświetlanej na górze ekranu znajduje się otwierający nawias
klamrowy, polecenie { przejdzie do odpowiadającego mu prawego nawiasu. Pasujący
zamykający nawias klamrowy jest umieszczany na dole ekranu. Jeśli w linii na górze
ekranu znajduje się więcej niż jeden nawias klamrowy, można użyć liczby N
określającej N-ty nawias w linii.
} Jeśli w linii wyświetlanej na dole ekranu znajduje się zamykający nawias klamrowy,
polecenie } przejdzie do odpowiadającego mu prawego nawiasu. Pasujący otwierający
nawias klamrowy jest umieszczany na górze ekranu. Jeśli w linii na górze ekranu
znajduje się więcej niż jeden nawias klamrowy, można użyć liczby N określającej N-
ty nawias w linii.
( Jak {, ale odnosi się do nawiasów okrągłych, a nie klamrowych
) Jak }, ale odnosi się do nawiasów okrągłych, a nie klamrowych
[ Jak {, ale odnosi się do nawiasów kwadratowych, a nie klamrowych
] Jak }, ale odnosi się do nawiasów kwadratowych, a nie klamrowych
ESC-^F Po którym następują dwa znaki, zachowuje się jak {, ale używa tych dwóch znaków
jako odpowiednio nawiasu otwierającego i zamykającego. Na przykład, "ESC ^F < >"
można użyć do przejścia do >, które odpowiada < wyświetlanemu w linii na górze
ekranu.
ESC-^B Po którym następują dwa znaki, zachowuje się jak }, ale używa tych dwóch znaków
jako odpowiednio nawiasu otwierającego i zamykającego. Na przykład, "ESC ^B < >"
można użyć do przejścia do w tył do <, które odpowiada > wyświetlanemu w linii na
dole ekranu.
m Plus dowolna mała litera; zaznacza bieżącą pozycję tą literą.
' (Pojedynczy apostrof) Plus dowolna mała litera: powraca do pozycji zaznaczonej
uprzednio tą literą. Plus kolejny pojedynczy cudzysłów: wraca do pozycji, w której
wykonano ostatnią "duże" polecenie przemieszczania się. Plus ^ lub $, skacze
odpowiednio na początek lub koniec pliku. Znaczniki pozycji są zachowywane przy
otwieraniu nowego pliku, tak więc polecenia ' można użyć do przełączania między
plikami wejściowymi.
^X^X Tak jak pojedynczy apostrof.
/wzorzec
Szuka w przód w pliku N-tej linii zawierającej wzorzec. N domyślnie równa się
jeden. Wzorzec to wyrażenie regularne rozpoznawane przez ed. Szukanie zaczyna się
od drugiej wyświetlanej linii (ale zobacz opcje -a i -j, które to zmieniają).
Pewne znaki mają specjalne znaczenie jeśli wprowadzono je na początku wzorca;
zmieniają one typ szukania, a nie są traktowane jako część wzorca:
^N lub !
Szukanie linii, które NIE pasują do wzorca.
^E lub *
Szukanie w wielu plikach. To znaczy, jeśli szukanie doszło do końca
bieżącego pliku bez znalezienia dopasowania, ciągnie się ono dalej w
kolejnym pliku z listy podanej w wierszu poleceń.
^F lub @
Zaczęcie szukania od pierwszej linii PIERWSZEGO pliku z listy z wiersza
poleceń, niezależnie od tego, co aktualnie wyświetlane jest na ekranie, oraz
ustawień opcji -a i -j.
^K Podświetlanie każdego tekstu, który pasuje do wzorca na bieżącym ekranie,
ale bez przesuwania się do pierwszego dopasowania (KEEP = utrzymaj bieżącą
pozycję).
^R Bez interpretacji metaznaków wyrażeń regularnych. Wykonuje proste porównanie
tekstowe.
?wzorzec
Szukanie w tył w pliku N-tej linii zawierającej wzorzec. Szukanie zaczyna się od
linii znajdującej się tuż przed linią wyświetlaną na samym dole [czyli w
przedostatniej linii ekranu - GSN]
Pewne znaki mają specjalne znaczenie, jak w poleceniu /:
^N lub !
Szukanie linii które NIE pasują do wzorca.
^E lub *
Szukanie w wielu plikach. To znaczy, jeśli szukanie doszło do początku
bieżącego pliku bez znalezienia dopasowania, ciągnie się ono dalej w
poprzednim pliku z listy podanej w wierszu poleceń.
^F lub @
Zaczęcie szukania od ostatniej linii OSTATNIEGO pliku z listy z wiersza
poleceń, niezależnie od tego co aktualnie wyświetlane jest na ekranie, oraz
ustawień opcji -a i -j.
^K Jak w szukaniu w przód.
^R Jak w szukaniu w przód.
ESC-/wzorzec
To samo co "/*".
ESC-?wzorzec
To samo co "?*".
n Powtarza poprzednie szukanie, dla N-tej linii zawierającej ostatni wzorzec. Jeśli
poprzednie szukanie zmodyfikowano przez ^N, szukanie jest wykonywane dla N-tej
linii NIE zawierającej wzorca. Jeśli poprzednie szukanie zmodyfikowano przez ^E,
szukanie ciągnie się przez następny (lub poprzedni) plik, jeśli nie wystarczył plik
bieżący. Jeśli poprzednie szukanie zmodyfikowano przez ^R, szukanie wykonywane
jest bez użycia wyrażeń regularnych. Jeśli poprzednie szukanie było zmodyfikowane
przez ^F lub ^K, nie występuje żaden efekt.
N Powtarza poprzednie szukanie, ale w przeciwnym kierunku.
ESC-n Powtarza poprzednie szukanie, ale przekraczając granice plików. Efekt jest taki
sam, jak gdyby poprzednie szukanie zmodyfikowano przez *.
ESC-N Powtarza poprzednie szukanie, ale w przeciwnym kierunku i przekraczając granice
plików.
ESC-u Cofa podświetlanie szukania. Wyłącza podświetlanie łańcuchów pasujących do
bieżącego wzoru szukania. Jeśli podświetlenie już jest wyłączone z powodu
poprzedniego polecenia ESC-u, włącza je z powrotem. Podświetlenie włączy też każde
polecenie szukające (można je też wyłączyć przełączając opcję -G; wówczas polecenia
szukające nie włączają go z powrotem).
:e [nazwa_pliku]
Oglądanie nowego pliku. Jeśli brakuje nazwy pliku, plik "bieżący" (zobacz
polecenia :n i :p poniżej) z listy plików z wierszu poleceń jest oglądany na nowo.
Znak procentu (%) w nazwie pliku zastępowany jest nazwą pliku bieżącego. Znak
funta (#) jest zastępowany nazwą poprzednio oglądanego pliku. Jednak dwa kolejne
znaki procentu są po prostu zastępowane pojedynczym znakiem procentu. Pozwala to
na wprowadzenie nazwy pliku zawierającej w nazwie znak procentu. Podobnie, dwa
kolejne znaki funta są zastępowane pojedynczym znakiem funta. Nazwa pliku
wstawiana jest do listy plików z wiersza poleceń, tak aby można ją było obejrzeć
kolejnymi poleceniami :n i :p. Jeśli nazwa pliku składa się z kilku plików,
wszystkie one są wstawiane do listy plików i oglądany jest pierwszy z nich. Jeśli
nazwa pliku zawiera jedną lub więcej spacji, cała nazwa musi być ujęta w cudzysłowy
(zobacz też opcja -").
^X^V lub E
To samo co :e. Uwaga: niektóre systemy używają ^V jako specjalnego znaku
dosłowności. W takich systemach użycie ^V może być niemożliwe.
:n Oglądanie następnego pliku (z listy plików podanej w wierszu poleceń). Jeśli
podano liczbę N, wyświetlany jest N-ty następny plik.
:p Oglądanie poprzedniego pliko (z listy plików podanej w wierszu poleceń). Jeśli
podano liczbę N, wyświetlany jest N-ty poprzedni plik.
:x Oglądanie pierwszego pliku z listy plików podanej w wierszu poleceń. Jeśli podano
liczbę N, wyświetlany jest N-ty plik na liście.
:d Usunięcie bieżącego pliku z listy plików.
t Przejście do następnego tagu (znacznika), jeśli dla bieżącego wystąpiło więcej niż
jedno dopasowanie. Tagi omówiono dokładniej w opisie opcji -t.
T Przejście do poprzedniego tagu, jeśli dla bieżącego wystąpiło więcej niż jedno
dopasowanie.
= lub ^G lub :f
Wypisuje pewne informacje o pliku właśnie oglądanym, w tym jego nazwę oraz numer
linii i offset bajtowy dolnej wyświetlanej linii. Jeśli to możliwe, wypisywana
jest także długość pliku, ilość linii w pliku oraz procentowa wielkość pliku ponad
ostatnią wyświetlaną linią.
- Plus jedna lub więcej opcji wierszu poleceń (zobacz OPCJE poniżej): zmienia
ustawienie tej opcji i wypisuje komunikat opisujący nowe ustawienie. Jeśli
bezpośrednio po kresce zostanie wprowadzone ^P (CONTROL-P), to ustawienie danej
opcji jest zmieniane, ale bez wypisywania komunikatu. Jeśli opcja ma wartość
liczbową (jak -b lub -h) lub łańcuchową (jak -P lub -t), wartość można wprowadzić
tuż po literze opcji. Jeśli nie wprowadzono nowej wartości, wypisywany jest
komunikat o bieżącym ustawieniu i nic nie ulega zmianie.
-- Jak polecenie -, ale przyjmuje jako argument długą nazwę opcji (zobacz OPCJE
poniżej), a nie pojedynczą literę opcji. Po wpisaniu nazwy opcji musisz nacisnąć
RETURN. ^P bezpośrednio po drugiej eliminuje wypisywanie komunikatu opisującego
nowe ustawienie, tak jak w poleceniu -.
-+ Plus jedna z liter opcji wierszu poleceń; przywraca opcję do ustawienia domyślnego
i wypisuje komunikat opisujący nowe ustawienie (polecenie "-+X" dokonuje tego
samego co opcja "-+X" w linii poleceń). Nie działa to dla opcji mających wartość
łańcuchową.
--+ Jak polecenie -+, ale pobiera długą nazwę opcji zamiast pojedynczej litery opcji.
-! Plus jedna z liter opcji wierszu poleceń; ustawia opcję na wartość przeciwną
ustawieniu domyślnego i wypisuje komunikat opisujący nowe ustawienie. Nie działa
to dla opcji mających wartość liczbową lub łańcuchową. IP --! Jak polecenie -!,
ale pobiera długą nazwę opcji zamiast pojedynczej litery opcji.
_ (podkreślenie) Plus jedna z liter opcji wierszu poleceń; wypisuje komunikat
opisujący bieżące ustawienie tej opcji. Nie zmienia ustawienia.
__ (podwojone podkreślenie) Jak polecenie _ (podkreślenie), ale pobiera długą nazwę
opcji zamiast pojedynczej litery opcji. Po wpisaniu nazwy opcji musisz nacisnąć
RETURN.
+polecenie
Powoduje, że podane polecenie jest wykonywane za każdym razem, gdy oglądany jest
nowy plik. Na przykład, +G powoduje, że less zaczyna wyświetlanie każdego pliku od
końca zamiast od początku.
V Wypisuje numer bieżącej wersji less
q lub Q lub :q lub :Q lub ZZ
Kończy działanie less.
Następujące cztery polecenia mogą, ale nie muszą być prawidłowe, zależnie od twojej
instalacji.
v Wywołuje edytor do edycji właśnie oglądanego pliku. Edytor pobierany jest
pobierany ze zmiennej środowiskowej VISUAL, jeśli ta jest określona, lub EDITOR,
jeśli VISUAL nie jest określona, a w każdym razie domyślnie "vi", jeśli ani VISUAL
ani EDITOR jest określona. Zobacz też omówienie LESSEDIT po sekcji o ZNAKACH
ZACHĘTY poniżej.
! polecenie-powłoki
Wywołuje powłokę i wykonuje podaną polecenie powłoki. Znak procentu (%) jest
zastępowany nazwą bieżącego pliku. Znak funta (#) jest zastępowany nazwą
poprzednio oglądanego pliku. "!!" powtarza ostatnie polecenie powłoki. "!" bez
polecenia wywołuje po prostu powłokę. W systemach Unixowych, nazwa powłoki
pobierana jest ze zmiennej środowiskowej SHELL, a w każdym razie domyślnie "sh". W
systemach MS-DOS i OS/2, powłoką jest zwykły procesor poleceń.
| <m> polecenie-powłoki
<m> przedstawia dowolną literę-znacznik. Przesyła przez potok sekcję podanego
pliku do podanej polecenia powłoki. Sekcja pliku, która ma zostać przesłana to ta
znajdująca się między pierwszą linią bieżącego ekranu a pozycją oznaczoną literą.
<m> może też równać się ^ lub $, oznaczając odpowiednio początek lub koniec pliku.
Jeśli <m> równa się . lub znakowi nowej linii, przesyłany jest bieżący ekran.
s nazwa_pliku
Zapisuje wejście do pliku. Działa to tylko wtedy, gdy wejście jest potokiem, a nie
zwyczajnym plikiem.
OPCJE
Opcje wierszu poleceń są opisane poniżej. Większość opcji można zmieniać w trakcie
działania less, używając polecenia "-".
Większość opcji można podać w jednej z dwu postaci: albo kreski z pojedynczą literą albo
dwu kresek z następującą po nich długą nazwą opcji. Długie nazwy opcji można skracać, o
ile skrót jest jednoznaczny. Na przykład, --quit-at-eof można skrócić do --quit, ale nie
do --qui, ponieważ na --qui zaczynają się zarówno --quit-at-eof, jak i --quiet. Niektóre
z długich nazw opcji zapisane są dużymi literami, jak --QUIT-AT-EOF, odróżniane od
--quit-at-eof. Takie nazwy wymagają dużej tylko pierwszej litery, reszta może być podana
małymi lub dużymi. Na przykład, --Quit-at-eof jest równoważnikiem --QUIT-AT-EOF.
Opcje pobierane są także ze zmiennej środowiskowej LESS. Na przykład, żeby uniknąć
pisania "less -options..." za każdym wywołaniem less, możesz napisać w csh:
setenv LESS "-options"
lub, jeśli używasz sh:
LESS="-options"; export LESS
W MS-DOS nie potrzebujesz cudzysłowów, ale powinieneś zastąpić wszystkie znaki procentu w
łańcuchu opcji podwójnymi znakami procentu.
Zmienna środowiskowa analizowana jest przed wierszem poleceń, tak więc opcje wiersza
poleceń unieważniają zmienną LESS. Jeśli jakaś opcja pojawia się w zmiennej LESS, można
przywrócić jej wartość domyślną poprzedzając w wierszu poleceń opcję znakami "-+".
Dla opcji takich jak -P lub -D, wymagających następującego po nich łańcucha, musi zostać
użyty znak dolara ($), sygnalizujący koniec łańcucha. Na przykład, chcąc w MS-DOS
skorzystać z dwu opcji -D, musisz umieścić między nimi znak dolara:
LESS="-Dn9.1$-Ds4.1"
-? lub --help
Opcja ta wyświetla podsumowanie poleceń akceptowanych przez less (to samo co
polecenie h). Zależnie od tego, jak używana przez ciebie powłoka interpretuje znak
zapytania, może być koniecznym zacytowanie go, jako "-\?".
-a lub --search-skip-screen
Powoduje, że szukania zaczynają się po ostatniej linii wyświetlanej na ekranie,
przeskakując wszystkie wyświetlone linie. Domyślnie szukania zaczynają się od
drugiej linii ekranu (albo po ostatniej znalezionej linii; zobacz opcja -j).
-bn lub --buffers=n
Podaje, w kilobajtach (1024 bajtów), ilość pamięci na buforowanie, jakiej less
użyje dla każdego pliku. Domyślnie dla każdego pliku używany jest 64KB bufor
(chyba że plik jest potokiem - zobacz opcja -B). Użycie opcji -b powoduje, że
zamiast tego dla każdego pliku zostanie użyty bufor o wielkości n kilobajtów.
Jeśli n wynosi -1, to bufory są nieograniczone, to znaczy, do pamięci jest
wczytywany cały plik.
-B lub --auto-buffers
Domyślnie, kiedy dane są odczytywane z potoku, bufory są alokowane automatycznie, w
miarę potrzeby. Jeśli przez potok czytana jest duża ilość danych, może to
spowodować zaalokowanie znacznej ilości pamięci. Opcja -B wyłącza ową automatyczną
alokację buforów dla potoków, tak że przydzielane jest im tylko 64KB (lub wielkość
bufora podana opcją -b). Uwaga: używanie -B może spowodować nieprawidłowe
wyświetlanie, ponieważ w pamięci trzymana jest tylko ostatnio oglądana część pliku;
wszelkie poprzednie dane są tracone.
-c lub --clear-screen
Powoduje że pełne odświeżania ekranu są rysowane od górnej linii w dół. Domyślnie,
pełne odświeżania ekranu są dokonywane poprzez przewijanie z dołu ekranu.
-C lub --CLEAR-SCREEN
Opcja -C działa tak jak -c, ale ekran jest czyszczony przed odświeżeniem.
-d lub --dumb
Opcja -d wyłącza komunikat o błędzie wyświetlany zwykle jeśli terminal jest niemy,
to jest, brakuje w nim ważnych zdolności, takich jak możliwość odświeżania ekranu
lub przewijania w tył. Opcja -d nie zmienia w każdym razie zachowania less na
niemym terminalu.
-Dxkolor lub --color=xkolor
[tylko MS-DOS] Ustawia kolor wyświetlanego tekstu. x to pojedynczy znak określający
rodzaj tekstu, dla którego ustawiany jest kolor: n=normalny, s=standardowe wyjście,
d=pogrubiony, u=podkreślony, k=migający. kolor to para liczb rozdzielona kropką.
Pierwsza liczba określa kolor pierwszego planu, a druga kolor tła tekstu.
Pojedyncza liczba N oznacza to samo co N.0.
-e lub --quit-at-eof
Powoduje że less automatycznie kończy pracę, gdy za drugim razem osiągnie koniec
pliku. Domyślnie, jedyną metodą wyjścia z less jest polecenie "q".
-E lub --QUIT-AT-EOF
-E Powoduje, że less automatycznie kończy pracę, jak tylko osiągnie koniec pliku.
-f lub --force
Wymusza otwieranie plików nieregularnych (plik nieregularny to katalog lub
specjalny plik urządzenia). Wyłącza również komunikat ostrzegawczy gdy otwierany
jest plik binarny. Domyślnie less odmówi otwarcia pliku nieregularnego.
-F lub --quit-if-one-screen
Powoduje, że less automatycznie kończy pracę, jeśli cały plik da się wyświetlić na
jednym ekranie.
-g lub --hilite-search
Normalnie less podświetla WSZYSTKIE łańcuchy, które pasują do ostatniego polecenia
szukania. Opcja -g zmienia to zachowanie, każąc podświetlać tylko ten konkretny
łańcuch, który znaleziono ostatnim poleceniem szukania. Może to spowodować, że
less będzie pracował nieco szybciej niż domyślnie.
-G lub --HILITE-SEARCH
Opcja -G wyłącza wszystkie podświetlania łańcuchów znalezionych poleceniami
szukania.
-hn lub ---max-back-scroll=n
Określa maksymalną liczbę linii do przewijania w tył. Jeśli koniecznym jest
przewinięcie w tył o więcej niż n linii, ekran jest rysowany na nowo w kierunku w
przód. Jeśli terminal nie ma możliwości przewijania w dół, zakładane jest -h0).
-i lub --ignore-case
Powoduje, że szukania ignorują wielkość liter; to jest, litery małe i duże są
uważane za identyczne. Opcja ta jest ignorowana jeśli we wzorcu szukania wystąpią
jakiekolwiek duże litery; innymi słowy, jeśli wzorzec zawiera duże litery, szukanie
nastąpi z uwzględnieniem wielkości liter.
-I lub --IGNORE-CASE
Jak -i, ale szukania ignorują wielkość liter nawet jeśli wzór zawiera duże litery.
-jn lub --jump-target=n
Określa linię na ekranie, w której umieszczona ma być linia "docelowa". Linia
docelowa to obiekt szukania tekstu, szukania tagów, skakania do linii o numerze,
skakania do pozycji w procentach, lub skakania do zaznaczonej pozycji. Linie na
ekranie określane są numerem; linia górna to 1, następna 2, i tak dalej. Numery
mogą być ujemne, co określa linie liczone od dołu ekranu: dolna linia ekranu to -1,
druga od dołu -2, i tak dalej. Jeśli użyto opcji -j, szukania zaczynają się od
linii następującej tuż po linii docelowej. Na przykład jeśli użyto -j4, linią
docelową jest czwarta linia ekranu, szukania więc zaczynają się w linii piątej.
-J lub --status-column
Wyświetla kolumnę stanu na lewym brzegu ekranu. Kolumna stanu wskazuje linie
dopasowane w bieżącym wyszukiwaniu. Stosowana jest także gdy działa opcja -w lub
-W.
-kfilename lub --lesskey-file=filename
Każe less otworzyć i zinterpretować wskazany plik jako plik lesskey(1). Można
podać wielokrotne opcje -k. Jeśli ustawiona jest zmienna środowiskowa LESSKEY lub
LESSKEY_SYSTEM, albo jeśli plik lesskey znajduje się w standardowym miejscu (zobacz
PRZYPISANIA KLAWISZY), jest on także używany jako plik lesskey.
-m lub --long-prompt
Powoduje że less pokazuje rozwinięty znak zachęty (jak more), z procentową pozycją
w pliku. Domyślnie, znakiem zachęty less jest dwukropek.
-M lub --LONG-PROMPT
Powoduje, że less wyświetla jeszcze bardziej szczegółową zachętę niż more.
-n lub --line-numbers
Wyłącza numery linii. Wartość domyślna (używanie numerów linii) może spowodować,
że less będzie działał w niektórych przypadkach wolniej, zwłaszcza z bardzo dużym
plikiem wejściowym. Wyłączenie numerów linii opcją -n pozwoli uniknąć tego
problemu. Używanie numerów linii oznacza: numer linii będzie wyświetlany w
rozwiniętym znaku zachęty i poleceniu =, a polecenie v przekaże bieżący numer linii
edytorowi (zobacz także omówienie LESSEDIT i ZNAKÓW ZACHĘTY poniżej).
-N lub --LINE-NUMBERS
Powoduje, że na początku każdej linii ekranowej wyświetlane są numery linii.
-onazwa_pliku lub --log-file=nazwa_pliku
Powoduje, że less podczas przeglądania otrzymanego wejścia kopiuje je do wskazanego
pliku. Działa to tylko wtedy gdy plik wejściowy jest potokiem, a nie zwykłym
plikiem. Jeśli podany plik już istnieje, less zapyta o potwierdzenie przed
nadpisaniem go.
-Onazwa_pliku lub --LOG-FILE=nazwa_pliku
Opcja -O jest podobna do -o, ale nadpisze istniejący plik bez pytania o
potwierdzenie.
Jeśli nie podano pliku logu, opcji -o i -O można użyć z wnętrza less do jego
określenia. Bez nazwy pliku, będą one po prostu podawać nazwę pliku logu.
Polecenie "s" jest równoważne podaniu -o z wnętrza less.
-pwzorzec lub --pattern=wzorzec
Opcja -p w wierszu poleceń jest równoważna podaniu wzorca +/wzorzec; to znaczy,
nakazuje less aby rozpoczął od pierwszego wystąpienia wzorzec w pliku.
-Pzachęta or --prompt=zachęta
Daje metodę przystosowania trzech stylów znaku zachęty do własnych upodobań.
Normalnie umieszcza się ją w zmiennej środowiskowej LESS, zamiast wpisywać po
każdym poleceniu less. Taka opcja musi być albo ostatnią opcją w zmiennej LESS,
albo być zakończona znakiem dolara. -Ps plus łańcuch zmienia domyślną (krótką)
zachętę na ten łańcuch. -Pm zmienia średnią (-m) zachętę. -PM zmienia długą (-M)
zachętę. -Ph zmienia zachętę na ekranie pomocy. -P= zmienia komunikat wypisywany
poleceniem =. -Pw zmienia komunikat wypisywany podczas oczekiwania na dane (w
poleceniu F). Wszystkie łańcuchy zachęty składają się z sekwencji liter i
specjalnych sekwencji escape'owych. Szczegóły opisano w sekcji ZNAKI ZACHĘTY.
-q lub --quiet lub --silent
Powoduje średnio "ciche" działanie: dzwonek terminala nie dzwoni jeśli próbowano
przewinąć poza koniec pliku lub przed jego początek - jeśli terminal ma "dzwonek
wizualny", jest on używany zamiast zwykłego. Dzwonek zadzwoni przy niektórych
innych błędach, jak wpisywanie niewłaściwych znaków. Domyślnym ustawieniem jest
dzwonienie we wszystkich takich przypadkach.
-Q lub --QUIET lub --SILENT
Powoduje całkowicie "ciche" działanie: dzwonek terminala nigdy nie dzwoni.
-r lub --raw-control-chars
Powoduje wyświetlanie nieprzetworzonych, "surowych" znaków sterujących. Domyślnie
znaki sterujące (złożone z Ctrl) wyświetlane są z użyciem notacji z daszkiem; na
przykład, Control-A (ósemkowo 001) wyświetlane jest jako "^A". Uwaga: gdy używana
jest opcja -r, less nie potrafi zachować faktycznego wyglądu ekranu (ponieważ to
zależy od tego, jak ekran reaguje na każdy rodzaj znaku sterującego). Mogą więc
wystąpić różne problemy z wyświetlaniem, jak dzielenie długich linii w niewłaściwym
miejscu.
-R lub --RAW-CONTROL-CHARS
Jak -r, ale usiłuje zachować wygląd ekranu, tam gdzie to możliwe. Działa to tylko
wówczas, gdy wejście składa się ze zwykłego tekstu, ewentualnie z dodanymi
sekwencjami ANSI sterującymi kolorem, o postaci:
ESC [ ... m
gdzie "..." to zero lub więcej znaków różnych od "m". Do celów zachowania wyglądu
ekranu zakłada się, że żaden ze znaków sterujących i żadna z sekwencji ANSI
zmieniających kolory nie przesuwają kursora. Przypisując zmiennej środowiskowej
LESSANSIENDCHARS listę znaków, które mogą kończyć sekwencje ANSI sterujące kolorem
można zmusić less do akceptowania w tej roli znaków innych niż "m".
-s lub --squeeze-blank-lines
Powoduje ściskanie kolejnych pustych linii w pojedynczą linię pustą. Użyteczne
przy oglądaniu wyjścia nroffa.
-S lub --chop-long-lines
Powoduje, że linie dłuższe niż szerokość ekranu są ucinane, a nie zawijane. To
jest, reszta długiej linii jest po prostu odrzucana. Domyślnie długie linie są
zawijane; to znaczy, reszta wyświetlana jest w następnej linii.
-ttag lub --tag=tag
Opcja -t, plus zaraz po niej TAG, będzie edytować plik zawierający ów tag. Ażeby
to działało, musi być dostępna informacja o tagach, na przykład, w bieżącym
katalogu może znajdować się plik zwany "ctags", zbudowany uprzednio poleceniem
ctags(1) lub jakimś równoważnym. Jeśli ustawiono zmienną środowiskową
LESSGLOBALTAGS, to jej wartość uważana jest za nazwę polecenia zgodnego z
global(1), które zostanie wykonane w celu znalezienia tagu. (Zobacz
http://www.gnu.org/software/global/global.html). Opcja -t może być podana również
z wnętrza less (poleceniem -), jako metoda oglądnięcia nowego pliku. Polecenie :t
jest równoważne podaniu -t z wnętrza less.
-Tplik_tagów lub --tag-file=plik_tagów
Podaje plik tagów, który należy użyć zamiast "tags".
-u lub --underline-special
Powoduje, że znaki backspace i powroty karetki są traktowane jako znaki drukowalne;
to jest, posyłane są one na terminal jeśli pojawią się w wejściu.
-U lub --UNDERLINE-SPECIAL
Powoduje, że znaki backspace, tabulacje i powroty karetki są traktowane jako znaki
sterujące; to jest, obsługiwane są one jak przy podaniu opcji -r.
Domyślnie, jeśli podano ani -u ani -U, znaki backspace występujące obok znaku
podkreślenia są traktowane specjalnie; wyświetlany jest podkreślony tekst, z
użyciem sprzętowego podkreślania terminala. Także znaki backspace występujące
między dwoma identycznymi znakami są traktowane specjalnie: wyświetlany jest tekst
nadpisany, z użyciem sprzętowego pogrubienia terminala. Pozostałe wystąpienia
backspace są usuwane, razem z poprzedzającym znakiem. Powroty karetki, po których
następuje nowa linia są usuwane. Inne powroty karetki obsługiwane są jak przy
podaniu opcji -r. Tekstu, który jest nadpisany lub podkreślony można szukać gdy
nie działa ani -u ani -U.
-V lub --version
Wyświetla numer wersji less.
-w lub --hilite-unread
Tymczasowo podświetla pierwszą "nową" linię po ruchu w przód o pełną stronę.
Pierwsza "nowa" linia to linia występująca bezpośrednio po tej, która znajdowała
się poprzednio na samym dole ekranu. Podświetlana jest także linia docelowa po
poleceniach g lub p. Przy następnym poleceniu powodującym ruch podświetlenie jest
usuwane. Podświetlana jest cała linia, chyba że działa opcja -J - wówczas
podświetlana będzie tylko kolumna stanu.
-W lub --HILITE-UNREAD
Tak jak -w, ale tymczasowo podświetla pierwszą nową linię po każdym poleceniu ruchu
o więcej niż jedną linię.
-xn,... lub --tabs=n,...
Ustawia pozycje tabulacji. Jeśli podano tylko jedno n, to pozycje tabulacji są
ustawiane na wielokrotnościach n. Jeżeli podano więcej wartości, oddzielonych
przecinkami, tabulacje ustawiane są na tych pozycjach, a następnie w tym samym
odstępie, co ostatnie dwie. Na przykład, -x9,17 ustawi tabulacje na pozycjach 9,
17, 25, 33, itd. Domyślną wartością n jest 8.
-X lub --no-init
Wyłącza wysyłanie sekwencji inicjalizacji i deinicjalizacji terminala z termcap.
Jest to czasami pożądane, jeżeli łańcuch deinicjalizacyjny robi coś niepotrzebnego,
jak czyszczenie ekranu.
--no-keypad
Wyłącza wysyłanie sekwencji inicjalizacji i deinicjalizacji bloku klawiszy
numerycznych terminala. Jest to czasami pożądane, jeżeli łańcuchy
inicjujące/deinicjujące powodują zachowanie się klawiatury numerycznej w
niepożądany sposób.
-yn lub --max-forw-scroll=n
Określa maksymalną liczbę linii do przesunięcia w przód. Jeśli koniecznym jest
przesunięcie o więcej niż n linii, zamiast tego odświeżany jest ekran. Opcji -c
lub -C można użyć do odświeżenia ekranu od jego góry, jeśli jest to pożądane.
Domyślnie każdy ruch w przód powoduje przewijanie.
-[z]n lub --window=n
Zmienia domyślny rozmiar okna przewijania na n linii. Domyślnie jeden pełny ekran.
Do zmiany rozmiaru okna można też użyć poleceń z i w. "z" można opuścić dla
kompatybilności z more. Jeśli podana liczba n jest ujemna, oznacza to n linii
mniej niż bieżący rozmiar ekranu. Na przykład, jeśli ekran ma 24 linie, -z-4
ustawia okno przewijania na 20 linii. Jeśli ekran zostanie rozszerzony do 40
linii, okno przewijania automatycznie zmieni się na 36 linii.
-"cc lub --quotes=cc
Zmienia znak cytujący w nazwach plików. Może to być konieczne przy nazywaniu pliku
zawierającego zarówno znaki spacji jak i cudzysłowy. Jeśli następuje po niej
pojedynczy znak, zmienia ona znak cytujący na tenże znak. Nazwa pliku zawierająca
spacje powinna odtąd być otoczona tym znakiem, a nie cudzysłowami. Jeśli następują
po niej dwa znaki, zmienia ona znak otwierający cytowanie na znak pierwszy, a
zamykający na drugi. Nazwa pliku zawierająca spacje powinna odtąd być poprzedzona
znakiem otwierającym i zakończona znakiem zamykającym. Zauważ, że nawet jeśli
zmieniono znaki cytujące, opcja ta pozostaje jako -" (myślnik plus cudzysłów).
-~ lub --tilde
Normalnie linie poza końcem pliku wyświetlane są jako zawierające pojedyncze znaki
tyldy (~). Ta opcja powoduje, że będą wyświetlane jako puste linie.
-# lub --shift
Określa domyślną liczbę pozycji, o jakie będzie wykonywane przewijanie poziome w
poleceniach STRZAŁKA_W_PRAWO i STRZAŁKA_W_LEWO. Jeżeli podaną liczba jest zero,
przyjmowana jest domyślna liczba równa połowie szerokości ekranu.
-- Argument wierszu poleceń "--" oznacza koniec argumentów opcji. Wszelkie argumenty
następujące po nim są interpretowane jako nazwa pliku. Może być to przydatne przy
oglądaniu pliku którego nazwa zaczyna się od "-" lub "+".
+ Jeśli opcja wierszu poleceń zaczyna się od +, reszta opcji uważana jest za
początkowe polecenie less. Na przykład, +G mówi less, aby zaczął od końca pliku
zamiast od początku, a +/xyz mówi mu, aby zaczął od pierwszego wystąpienia "xyz" w
pliku. W przypadku szczególnym, +<liczba> działa jak +<liczba>g, to jest,
rozpoczyna wyświetlanie od określonego numeru linii (zobacz jednak zastrzeżenie
przy poleceniu g powyżej). Jeśli opcja zaczyna się od ++, początkowe polecenie
odnosi się do każdego oglądanego pliku, nie tylko pierwszego. Polecenia +
opisywanej powyżej można też użyć do ustawienia (lub zmiany) polecenia początkowego
dla każdego pliku.
LINIA EDYCJI
Gdy wprowadzany jest wiersz poleceń u dołu ekranu (na przykład nazwa pliku dla polecenia
:e, albo wzór dla polecenia szukającego), do manipulowania nią można użyć pewnych
klawiszy. Większość poleceń ma formę alternatywną w [nawiasach], której można użyć jeśli
jakiś klawisz nie istnieje na danej klawiaturze (formy w nawiasach nie działają w wersji
MS-DOS). Każdy z tych specjalnych klawiszy można wprowadzić dosłownie poprzedzając go
znakiem dosłowności, ^V lub ^A. Sam odwrotny ukośnik można też wprowadzić dosłownie,
wprowadzając dwa odwrotne ukośniki.
STRZAŁKA_W_LEWO [ ESC-h ]
Przesuwa kursor jedno miejsce w lewo.
STRZAŁKA_W_PRAWO [ ESC-l ]
Przesuwa kursor jedno miejsce w prawo.
^STRZAŁKA_W_LEWO [ ESC-b lub ESC-STRZAŁKA_W_LEWO ]
(To znaczy, CONTROL i STRZAŁKA_W_LEWO równocześnie). Przesuwa kursor o jedno słowo
w lewo.
^STRZAŁKA_W_PRAWO [ ESC-w lub ESC-STRZAŁKA_W_LEWO ]
(To znaczy, CONTROL i STRZAŁKA_W_LEWO równocześnie). Przesuwa kursor o jedno słowo
w prawo.
HOME [ ESC-0 ]
Przesuwa kursor na początek linii.
END [ ESC-$ ]
Przesuwa kursor na koniec linii.
BACKSPACE
Usuwa znak na lewo od kursora lub anuluje polecenie jeśli wiersz poleceń jest
pusta.
DELETE lub [ ESC-x ]
Usuwa znak pod kursorem.
^BACKSPACE [ ESC-BACKSPACE ]
(To znaczy, CONTROL i BACKSPACE równocześnie). Usuwa jedno słowo na lewo od
kursora.
^DELETE [ ESC-X lub ESC-DELETE ]
(To znaczy, CONTROL i DELETE równocześnie). Usuwa słowo pod kursorem.
UPARROW [ ESC-k ]
Odzyskuje poprzednią linię poleceń.
DOWNARROW [ ESC-j ]
Odzyskuje następną linię poleceń.
TAB Dokończa częściową nazwę pliku na lewo od kursora. Jeśli pasuje ona do więcej niż
jednej nazwy pliku, do wierszu poleceń wprowadzane jest pierwsze dopasowanie.
Powtórne TABulatory przełączają wkoło pozostałe nazwy plików. Jeśli dokończona
nazwa pliku jest katalogiem, dołączany jest do niej "/" (W systemach MS-DOS
dołączany jest "\"). Do określenia innego znaku, który należy dołączyć do nazwy
katalogu, może być użyta zmienna środowiskowa LESSSEPARATOR.
BACKTAB [ ESC-TAB ]
Tak jak TAB, ale przełącza pasujące nazwy plików w odwrotnym porządku.
^L Dokończa częściową nazwę pliku na lewo od kursora. Jeśli pasuje ona do więcej niż
jednej nazwy pliku, do wierszu poleceń wprowadzane są wszystkie dopasowania (jeśli
się mieszczą).
^U (Unix i OS/2) lub ESC (MS-DOS)
Usuwa całą linię poleceń lub anuluje polecenie jeśli wiersz poleceń jest pusta.
Jeśli zmieniłeś znak kill w Unixie na coś innego niż ^U, zamiast ^U będzie używany
tenże znak.
PRZYPISANIA KLAWISZY
Możesz zdefiniować swoje własne polecenia lessa używając programu lesskey(1) do stworzenia
pliku lesskey. Plik ten określa zestaw klawiszy poleceń oraz działanie skojarzone z
każdym klawiszem. Możesz też użyć lesskey do zmiany klawiszy linii edycji (zobacz LINIA
EDYCJI) oraz ustawienia zmiennych środowiskowych. Jeśli ustawiona jest zmienna
środowiskowa LESSKEY, less używa jej [wartości] jako nazwy pliku lesskey. W przeciwnym
razie, less szuka pliku lesskey w standardowym miejscu. W systemach Unixowych less szuka
pliku lesskey zwanego "$HOME/.less". W systemach MS-DOS i Windows less szuka pliku
lesskey zwanego "$HOME/_less", a jeśli go tam nie znalazł, pliku lesskey zwanego "_less" w
każdym katalogu określonym przez zmienną środowiskową PATH. W systemach OS/2 less szuka
pliku lesskey zwanego "$HOME/_less.ini", a jeśli go tam nie znalazł, pliku lesskey zwanego
"less.ini" w każdym katalogu określonym przez zmienną środowiskową INIT, a jeśli i tam go
nie znalazł, szuka pliku lesskey zwanego "less.ini" w każdym katalogu określonym przez
zmienną środowiskową PATH. Zobacz stronę podręcznika systemowego lesskey(1) po więcej
szczegółów.
Przypisania klawiszy można także umieścić w ogólnosystemowym pliku lesskey. Jeśli dany
klawisz zdefiniowano zarówno w pliku systemowym, jak i w lokalnym, to priorytet mają
przypisania lokalne. Jeśli ustawiono zmienną środowiskową LESSKEY_SYSTEM, less używa jej
jako nazwy systemowego pliku z przypisaniami klawiszy. W przeciwnym razie szuka go w
standardowym miejscu: w systemach uniksowych jest to plik /usr/local/etc/sysless. (Jednak
jeśli less skompilowano z katalogiem przeznaczonym na konfigurację systemu innym niż niż
/usr/local/etc, to w nim właśnie znajdzie się plik sysless). W systemach MS-DOS i
Windows, ogólnosystemowym plikiem lesskey jest c:\_sysless. W systemach OS/2,
ogólnosystemowym plikiem lesskey jest c:\sysless.ini.
PREPROCESOR WEJŚCIA
Możesz dla less zdefiniować "preprocesor wejścia". Zanim less otwiera jakiś plik, daje
najpierw twojemu preprocesorowi wejścia szansę zmodyfikowania sposobu w jaki wyświetlana
jest zawartość pliku. Preprocesor wejścia to po prostu wykonywalny program (lub skrypt
powłoki), który zapisuje zawartość pliku do innego pliku, zwanego plikiem zastępującym.
Następnie wyświetlana jest zawartość pliku zastępującego, zamiast pliku oryginalnego.
Użytkownikowi będzie się jednak wydawać, że otwarty został oryginalny plik; to znaczy,
less wyświetli oryginalną nazwę pliku jako nazwę bieżącego pliku.
Preprocesor wejścia otrzymuje jeden argument wiersza poleceń, oryginalną nazwę pliku
wprowadzoną przez użytkownika. Powinien on stworzyć plik zastępujący, a kiedy zakończy
pracę, wypisać nazwę pliku zastępującego na swoje standardowe wejście. Jeśli preprocesor
wejścia nie wypisze nazwy pliku zastępującego, less używa pliku oryginalnego, jak zwykle.
Preprocesor wejścia nie jest wywoływany przy oglądaniu standardowego wejścia. Aby
przygotować jakiś preprocesor, ustaw zmienną środowiskową LESSOPEN na wiersz poleceń,
który wywoła twój preprocesor. Ten wiersz poleceń powinien zawierać jedno wystąpienie
łańcucha "%s", który zostanie zastąpiony nazwą pliku podczas wywołania polecenia
preprocesora.
Gdy less zamyka plik otworzony tym sposobem, wywoła inny program, zwany postprocesorem
wejścia, który może dokonać wszelkich pożądanych działań czyszczących (jak usuwanie pliku
zastępującego stworzonego przez LESSOPEN). Aby przygotować jakiś preprocesor, ustaw
zmienną środowiskową LESSCLOSE na wiersz poleceń, która wywoła twój postprocesor. Ten
wiersz poleceń może zawierać dwa wystąpienia łańcucha "%s"; pierwsze zostanie zastąpione
oryginalną nazwą pliku, a drugie nazwą pliku zastępującego wypisanego przez LESSOPEN.
Na przykład, w wielu systemach Unixowych, poniższe dwa skrypty pozwolą ci przechowywać
pliki w formie skompresowanej, ale nadal umożliwią oglądanie ich bezośrednio przy pomocy
less:
lessopen.sh:
#! /bin/sh
case "$1" in
*.Z) uncompress -c $1 >/tmp/less.$$ 2>/dev/null
if [ -s /tmp/less.$$ ]; then
echo /tmp/less.$$
else
rm -f /tmp/less.$$
fi
;;
esac
lessclose.sh:
#! /bin/sh
rm $2
Aby użyć tych skryptów, umieść oba tam, skąd mogą być wykonywane i ustaw
LESSOPEN="lessopen.sh %s", oraz LESSCLOSE="lessclose.sh %s %s". Można napisać bardziej
złożone skrypty LESSOPEN i LESSCLOSE, akceptujące inne typy plików skompresowanych itd.
Możliwe jest także przygotowanie preprocesora wejścia posyłającego dane bezpośrednio
potokiem do less, zamiast wstawiania danych do pliku zastępującego. Unika się w ten
sposób potrzeby odkompresowania całego pliku zanim zacznie się go oglądać. Preprocesor
wejścia działający w ten sposób zwany jest potokiem wejściowym. Potok wejściowy, zamiast
wypisywać nazwę pliku wyjściowego na standardowe wyjście, wypisuje całą zawartość pliku
zastępującego na standardowe wyjście. Jeśli potok nie wypisze żadnych znaków na
standardowe wyjście, plik zastępujący nie istnieje i less użyje pliku oryginalnego, jak
zwykle. Aby użyć potoku wejściowego, zmień pierwszy znak w zmiennej środowiskowej
LESSOPEN na kreskę pionową (|), aby zaznaczyć, że preprocesor wejściowy jest potokiem.
Na przykład, w wielu systemach Unixowych, poniższy skrypt zadziała tak jak poprzednie
skrypty przykładowe:
lesspipe.sh:
#! /bin/sh
case "$1" in
*.Z) uncompress -c $1 2>/dev/null
;;
esac
Aby użyć tego skryptu, umieść go tam, skąd może być wykonywany i ustaw
LESSOPEN="|lesspipe.sh %s". Gdy używa się potoku wejściowego, można użyć również
postprocesora LESSCLOSE, ale zwykle nie jest on potrzebny, ponieważ nie ma pliku
zastępującego który należałoby posprzątać. W tym przypadku nazwą pliku zastępującego
przekazywaną do postprocesora LESSCLOSE jest "-".
NARODOWE ZESTAWY ZNAKÓW
W pliku wejściowym istnieją trzy rodzaje znaków:
znaki normalne
mogą być wyświetlane bezpośrednio na ekranie.
znaki sterujące
nie powinny być wyświetlane bezpośrednio, ale można się ich spodziewać w zwykłych
plikach tekstowych (jak backspace i tabulacji).
znaki binarne
nie powinny być wyświetlane bezpośrednio i nie spodziewamy się ich w plikach
tekstowych.
"Zestaw znaków" to po prostu opis tego, jakie znaki mają być uważane za normalne,
sterujące i binarne. Do wybrania zestawu znaków można użyć zmiennej środowiskowej
LESSCHARSET. Możliwymi wartościami LESSCHARSET są:
ascii BS, TAB, NL, CR i znak wysuwu do nowej strony są znakami sterującymi, wszystkie
znaki o wartościach pomiędzy 32 a 126 są normalnymi znakami, a wszystkie pozostałe
- binarnymi.
iso8859
Wybiera zestaw znaków ISO 8859. Jest to to samo, co ASCII, z wyjątkiem tego, że
znaki między 160 i 255 są traktowane jako normalne. [od tłum: niezbędne dla
prawidłowej obsługi polskich znaków.]
latin1 To samo, co iso8859.
latin9 To samo, co iso8859.
dos Wybiera zestaw znaków odpowiedni dla MS-DOS-u.
ebcdic Wybiera zestaw znaków EBCDIC.
IBM-1047
Wybiera zestaw znaków EBCDIC stosowany przez OS/390 Unix Services. W EBCDIC jest
to zestaw analogiczny do latin1. Podobny efekt możesz uzyskać ustawiając w
środowisku albo LESSCHARSET=IBM-1047 albo LC_CTYPE=en_US.
koi8-r Wybiera rosyjski zestaw znaków
next Wybiera zestaw znaków odpowiedni dla komputerów NeXT.
utf-8 Wybiera kodowanie UTF-8 zestawu znaków ISO 10646.
W wypadkach szczególnych może zajść potrzeba przystosowania less do używania zestawu
znaków innego niż te, które można wskazać przy pomocy LESSCHARSET. Wówczas do
zdefiniowania zestawu znaków należy użyć zmiennej środowiskowej LESSCHARDEF. Powinna być
ona ustawiona na łańcuch, którego każdy znak określa jeden znak w zestawie znaków. Znak
"." używany jest dla znaków normalnych, "c" dla sterujących i "b" dla binarnych. Można
użyć liczby dziesiętnej oznaczającej powtórzenie. Na przykład, "bccc4b." oznaczałoby, że
znak [o kodzie] 0 jest binarny, 1, 2 i 3 są sterujące, 4, 5, 6 i 7 są binarne, a 8 jest
normalny. Wszystkie znaki po ostatnim są przyjmowane za takie same jak ostatni, znaki
więc pomiędzy 9 a 255 byłby tu normalne (jest to przykład, niekonieczne odpowiadający
jakiemuś rzeczywistemu zestawowi znaków).
Tabela poniższa pokazuje wartość LESSCHARDEF równoważną każdej z możliwych wartości
LESSCHARSET:
ascii 8bcccbcc18b95.b
dos 8bcccbcc12bc5b95.b.
ebcdic 5bc6bcc7bcc41b.9b7.9b5.b..8b6.10b6.b9.7b
9.8b8.17b3.3b9.7b9.8b8.6b10.b.b.b.
IBM-1047 4cbcbc3b9cbccbccbb4c6bcc5b3cbbc4bc4bccbc
191.b
iso8859 8bcccbcc18b95.33b.
koi8-r 8bcccbcc18b95.b128.
latin1 8bcccbcc18b95.33b.
next 8bcccbcc18b95.bb125.bb
Jeśli ani LESSCHARSET ani LESSCHARDEF są ustawione, ale w zmiennych środowiskowych LC_ALL,
LC_TYPE lub LANG znaleziono łańcuch "UTF-8", to domyślnym zestawem znaków jest utf-8.
Jeśli tego łańcucha nie znaleziono, ale wykorzystywany system obsługuje interfejs
setlocale,less użyje setlocale do określenia zestawu znaków. setlocale kontrolowane jest
ustawieniem zmiennych środowiskowych LANG lub LC_CTYPE.
Na koniec, jeśli interfejs setlocale również nie jest dostępny, to domyślnym zestawem
znaków jest latin1.
Znaki binarne i sterujące wyświetlane są w odwróconych kolorach. Każdy taki znak
wyświetlany jest w notacji z daszkiem, jeśli to możliwe (np. ^A dla Control-A). Notacja z
daszkiem używana jest tylko jeśli odwrócenie trzeciego bitu od końca daje normalny znak
drukowalny. W przeciwnym razie znak jest wyświetlany jako cyfra szesnastkowa w nawiasach
ostrych. Format ten można zmienić ustawiając zmienną środowiskową LESSBINFMT. LESSBINFMT
może zaczynać się od "*" i jednego znaku wybierającego atrybut wyświetlania: "*k" to
miganie, "*d" - pogrubienie, "*u" - podkreślenie, "*s" - odwrócone kolory, "*n" -
normalny. Jeśli LESSBINFMT nie zaczyna się od "*", przyjmowany jest atrybut normalny.
Reszta LESSBINFMT to łańcuch, który może zawierać jedną sekwencję escape w stylu printf (%
plus x, X, o, d itd.). Na przykład, jeśli LESSBINFMT ma wartość "*u[%x]", znaki binarne
wyświetlane są jako podkreślone liczby szesnastkowe otoczone nawiasami kwadratowymi.
Wartością domyślną, jeśli nie określono LESSBINFMT, jest "*s<%X>".
ZNAKI ZACHĘTY
Opcja -P pozwala dostosować znaki zachęty do własnych upodobań. Łańcuch podany opcji -P
zastępuje określony łańcuch zachęty. Pewne znaki w tym łańcuchu są interpretowane w
sposób szczególny. Mechanizm znaków zachęty jest raczej skomplikowany, ażeby zapewniać
elastyczność, ale zwykły użytkownik nie musi rozumieć szczegółów konstruowania własnych
łańcuchów zachęty.
Znak procentu plus dowolny pojedynczy znak rozwijany jest zależnie od tego, czym jest ów
następny znak.
%bX Zastępowany przez offset bajtowy w bieżącym pliku wejściowym. Po b następuje
pojedynczy znak (pokazany jako X powyżej), który określa linię, której offsetu
bajtowego należy użyć. Jeśli znakiem tym jest "t", używany jest offset bajtowy
linii wyświetlanej na górze ekranu, "m" oznacza linię środkową, "b" oznacza linię
dolną, "B" oznacza linię tuż przed dolną, a "j" oznacza linię "docelową", jak to
określa opcja -j.
%B Zastępowany przez rozmiar bieżącego pliku wejściowego.
%c Zastępowany przez numer kolumny tekstu widniejącej w pierwszej kolumnie ekranu.
%dX Zastępowany przez numer strony dla wskazanej linii pliku wejściowego. Linię, która
ma zostać użyta, określa X, tak jak w opcji %b.
%D Zastępowany przez liczbę stron w pliku wejściowym, lub, co jest równoważne, numer
strony ostatniej linii pliku.
%E Zastępowany przez nazwę edytora (ze zmiennej środowiskowej VISUAL, lub EDITOR jeśli
VISUAL nie jest zdefiniowana). Zobacz omówienie elementu LESSEDIT poniżej.
%f Zastępowany przez nazwę bieżącego pliku wejściowego.
%i Zastępowany przez indeks bieżącego pliku w liście plików wejściowych.
%lX Zastępowany przez numer linii w pliku wejściowym. Linia, której należy użyć
określana jest przez X, jak w opcji %b.
%L Zastępowany przez numer linii ostatniej linii w pliku wejściowym.
%m Zastępowany przez całkowitą liczbę plików wejściowych.
%pX Zastępowany przez pozycję procentową w bieżącym pliku wejściowym, według offsetów w
bajtach. Linia, której należy użyć określana jest przez X, jak w opcji %b.
%PX Zastępowany przez pozycję procentową w bieżącym pliku wejściowym, według liczby
linii.
%s To samo co %B.
%t Powoduje, że wszystkie spacje występujące na końcu są usuwane. Zwykle używane na
końcu łańcucha, ale może się pojawić gdziekolwiek.
%x Zastępowany nazwą następnego pliku wejściowego w liście.
Jeśli jakikolwiek z elementów jest nieznany (na przykład rozmiar pliku jeśli wejściem jest
potok), zamiast niego wypisywany jest znak zapytania.
Format łańcucha zachęty można zmieniać zależnie od pewnych warunków. Pytajnik plus
pojedynczy znak zachowuje się jak "IF"; zależnie od tego znaku rozpatrywany jest warunek.
Jeśli warunek jest prawdziwy, wszystkie znaki następujące po znaku zapytania i znaku
warunku, aż do kropki, są umieszczane w zachęcie. Jeśli warunek jest fałszywy, znaki te
nie są tam umieszczane. Dwukropka występującego między znakiem zapytania i kropką można
użyć do zaznaczenia "ELSE"; wszystkie znaki pomiędzy dwukropkiem i kropką są włączane do
łańcucha wtedy i tylko wtedy, gdy warunek IF jest fałszywy. Znakami warunku
(następującymi po znaku zapytania) mogą być:
?a Prawda jeśli już włączono do zachęty jakieś znaki.
?bX Prawda jeśli znany jest offset bajtowy określonej linii.
?B Prawda jeśli znany jest rozmiar bieżącego pliku wejściowego.
?c Prawda jeśli tekst jest przesunięty w poziomie (%c jest niezerowe).
?dX Prawda jeśli znany jest numer strony dla podanej linii.
?e Prawda jeśli osiągnięto koniec pliku.
?f Prawda jeśli istnieje nazwa pliku wejściowego (tzn. wejście nie jest potokiem).
?lX Prawda jeśli znany numer określonej linii.
?L Prawda jeśli znany jest numer ostatniej linii pliku.
?m Prawda jeśli jest więcej niż jeden plik wejściowy.
?n Prawda jeśli jest to pierwsza zachęta w nowym pliku wejściowym.
?pX Prawda jeśli znana jest, liczona według offsetów bajtowych, pozycja procentowa w
pliku określonej linii.
?PX Prawda jeśli znana jest, liczona według liczby linii, pozycja procentowa w pliku
określonej linii.
?s To samo co "?B".
?x Prawda jeśli istnieje następny plik wejściowy (to jest, bieżący plik nie jest
ostatnim).
Wszystkie znaki inne niż znaki specjalne (znak zapytania, dwukropek, kropka i odwrotny
ukośnik) stają się bez zmian częścią zachęty. Wszystkie znaki specjalne można umieścić w
zachęcie dosłownie poprzedzając je odwrotnym ukośnikiem.
Kilka przykładów:
?f%f:Standardowe wejście.
Ta zachęta wypisuje nazwę pliku, jeśli jest znana, w przeciwnym razie łańcuch "Standardowe
wejście".
?f%f .?ltLinia %lt:?pt%pt\%:?btBajt %bt:-...
Ta zachęta wypisze nazwę pliku, jeśli jest znana. Po nazwie pliku następuje numer linii,
jeśli znany, w przeciwnym razie pozycja procentowa, jeśli znana, w przeciwnym razie offset
bajtowy, jeśli znany. W przeciwnym razie wypisywany jest myślnik. Zauważ, że każdy znak
zapytania ma odpowiadającą mu kropkę, i że % po %pt jest wstawiony dosłownie poprzez
poprzedzenie go odwrotnym ukośnikiem.
?n?f%f .?m(file %i of %m) ..?e(END) ?x- Next %x..%t
To wypisuje nazwę pliku, jeśli jest to pierwsza zachęta w pliku, plus komunikat "file N of
N", jeśli istnieje więcej niż jeden plik wejściowy. Następnie, jeśli jesteśmy na końcu
pliku, wypisywany jest łańcuch "(END)" plus nazwa następnego pliku, jeśli istnieje. Na
końcu obcinane są wszelkie końcowe spacje. Jest to zachęta domyślna. Dla odniesienia,
poniżej podano wartości domyślne pozostałych dwóch zachęt (odpowiednio -m i -M). Każda
złamana jest w dwie linie, ale tylko dla czytelności.
?n?f%f .?m(file %i of %m) ..?e(END) ?x- Next\: %x.:
?pB%pB\%:byte %bB?s/%s...%t
?f%f .?n?m(file %i of %m) ..?ltlines %lt-%lb?L/%L. :
byte %bB?s/%s. .?e(END) ?x- Next\: %x.:?pB%pB\%..%t
A tu jest domyślny komunikat wypisywany przez polecenie =:
?f%f .?m(file %i of %m) .?ltlines %lt-%lb?L/%L. .
byte %bB?s/%s. ?e(END) :?pB%pB\%..%t
Rozwijanie zachęt jest używane również do innego celu: jeśli zdefiniowano zmienną
środowiskową LESSEDIT, używana jest ona jako polecenie do wykonania w momencie wywołania
polecenia v. Łańcuch w LESSEDIT rozwijany jest tak samo jak łańcuch zachęty. Domyślna
wartość LESSEDIT to:
%E ?lm+%lm. %f
Zauważ, że rozwijane jest to do nazwy edytora, plus znak + i numer linii, plus nazwa
pliku. Jeśli twój edytor nie akceptuje składni "+numerlinii", albo ma inne różnice w
składni wywołania, można zmienić zmienną LESSEDIT żeby zmodyfikować zachowanie domyślne.
BEZPIECZEŃSTWO
Gdy zmienna środowiskowa LESSSECURE jest ustawiona na 1, less pracuje w trybie
"bezpiecznym". Oznacza to, że następujące możliwości są wyłączone:
! polecenie powłoki
| polecenie potokowa
:e polecenie examine
v polecenie edycyjna
s -o pliku logów
-k używanie plików lesskey
-t używanie plików z tagami.
metaznaki w nazwach plików, takie jak *
uzupełnianie nazwy pliku (TAB, ^L)
less może także zostać skompilowany na stałe w trybie "bezpiecznym".
ZMIENNE ŚRODOWISKOWE
Zmienne środowiskowe mogą być określone albo w środowisku systemu, jak zwykle, albo w
pliku lesskey(1). Jeśli zmienne środowiskowe zdefiniowano w więcej niż jednym miejscu, to
zmienne zdefiniowane w lokalnym pliku lesskey mają priorytet nad zmiennymi ze środowiska
systemu, które z kolei ma priorytet nad zmiennymi zdefiniowanymi w zdefiniowanymi w
systemowym pliku lesskey.
COLUMNS
Ustawia liczbę kolumn na ekranie. Ma priorytet na liczbą kolumn określoną przez
zmienną TERM. (Jednak jeśli masz system okien obsługujący TIOCGWINSZ lub WIOCGETD,
to pojęcie rozmiaru ekranu określone przez ten system jest nadrzędne w stosunku do
zmiennych środowiskowych LINES i COLUMNS).
EDITOR Nazwa edytora (używanego dla polecenia v).
HOME Nazwa katalogu domowego użytkownika (używana do znalezienia pliku lesskey w
systemach Unixowych i OS/2).
HOMEDRIVE, HOMEPATH
Złożenie zmiennych środowiskowych HOMEDRIVE i HOMEPATH tworzy nazwę katalogu
domowego użytkownika, jeśli nie zdefiniowano zmiennej HOME (tylko w wersji dla
Windows).
INIT Nazwa katalogu inicjalizacji użytkownika (używana do znalezienia pliku lesskey w
systemach OS/2).
LANG Język określający zestaw znaków.
LC_CTYPE
Język określający zestaw znaków.
LESS Opcje które są przekazywane less automatycznie.
LESSANSIENDCHARS
Znaki, co do których zakłada się, że kończą sekwencje ANSI sterujące kolorem
(domyślnie "m").
LESSBINFMT
Format wyświetlania znaków niedrukowalnych i niesterujących.
LESSCHARDEF
Określa zestaw znaków.
LESSCHARSET
Wybiera predefiniowany zestaw znaków.
LESSCLOSE
wiersz poleceń wywołujący (opcjonalny) postprocesor wejścia.
LESSECHO
Nazwa programu lessecho (domyślnie "lessecho"). Program lessecho używany jest do
rozwijania metaznaków, takich jak * czy ?, w nazwach plików w systemach Unixowych.
LESSEDIT
Prototypowy łańcuch dla edytora (używany dla polecenia v). Zobacz omówienie w
sekcji ZNAKI ZACHĘTY.
LESSGLOBALTAGS
Nazwa polecenia wykorzystywanego przez opcję -t do znalezienia tagów globalnych.
Normalnie powinno to być ustawione na "global", jeśli system ma polecenie global
(1). Jeśli nie jest ustawione, tagi globalne nie są używane.
LESSKEY
Nazwa domyślnego pliku lesskey(1).
LESSKEY_SYSTEM
Nazwa domyślnego pliku systemowego lesskey(1).
LESSMETACHARS
Lista znaków uważanych za metaznaki przez powłokę.
LESSMETAESCAPE
Przedrostek, który less doda przed każdym metaznakiem w poleceniach wysyłanych do
powłoki. Jeśli LESSMETAESCAPE jest łańcuchem pustym, polecenia zawierające
metaznaki nie będą przekazywane powłoce.
LESSOPEN
wiersz poleceń wywołująca (opcjonalny) preprocesor wejścia.
LESSSECURE
Uruchamia less w trybie "bezpiecznym". Zobacz omówienie w sekcji BEZPIECZEŃSTWO.
LESSSEPARATOR
Łańcuch do dołączenia do nazwy katalogu przy dokańczaniu nazwy pliku.
LINES Ustawia liczbę linii na ekranie. Ma priorytet nad liczbą linii określoną przez
zmienną TERM. (Jednak jeśli masz system okien obsługujący TIOCGWINSZ lub WIOCGETD,
to pojęcie rozmiaru ekranu określone przez ten system jest nadrzędne w stosunku do
zmiennych środowiskowych LINES i COLUMNS).
PATH Ścieżka szukania użytkownika (używana do znalezienia pliku lesskey w systemach MS-
DOS i OS/2).
SHELL Powłoka używana przy wykonywaniu polecenia ! oraz do rozwijania nazw plików.
TERM Typ terminala na którym uruchamiany jest less.
VISUAL Nazwa e Nazwa edytora (używanego dla polecenia v).
ZOBACZ TAKŻE
lesskey(1), more(1), head(1).
OSTRZEŻENIA
Polecenie = i znaki zachęty (chyba że zmieniono je przez -P) podają numery linii na górze
i na dole ekranu, ale offset i pozycję procentową linii występującej po znajdującej się na
dole ekranu.
Jeśli używa się polecenia :e do nazwania więcej niż jednego pliku, a jeden z nazwany
plików był oglądany poprzednio, nowe pliki mogą zostać dołączone do listy w nieokreślonym
porządku.
Na pewnych starszych terminalach (tak zwanych terminalach z "magic cookie") szukanie z
podświetlaniem spowoduje nieprawidłowe wyświetlanie. Na takich terminalach szukanie z
podświetlaniem jest domyślnie wyłączone, aby uniknąć potencjalnych problemów.
W pewnych przypadkach, kiedy włączone jest szukanie z podświetleniem, a wzorzec do
szukania zaczyna się od ^, podświetlone może zostać więcej tekstu niż pasuje. (Ten
problem nie występuje, gdy less jest skompilowany tak, by używał pakietu POSIX-owych
wyrażeń regularnych).
Przy przeglądaniu tekstu zawierającego sterujące kolorem sekwencje specjalne ANSI, przy
pomocy opcji -R, wyszukiwanie może nie znaleźć tekstu zawierającego w sobie taką
sekwencję. Oprócz tego, wyszukiwanie może zmienić kolor części tekstu występującego za
podświetlonym.
W niektórych systemach, setlocale twierdzi że znaki ASCII od 0 do 31 są znakami
sterującymi, a nie binarnymi. Powoduje to, że less traktuje pewne pliki binarne jako
zwykłe, niebinarne. Aby obejść ten problem, ustaw zmienną środowiskową LESSCHARSET na
"ascii" (albo na inny odpowiedni zestaw znaków).
Najświeższą listę błędów znanych w tej wersji less znajdziesz na
http://www.greenwoodsoftware.com/less.
COPYRIGHT
Copyright (c) 2000 Mark Nudelman
less jest częścią projektu GNU i stanowi wolne oprogramowanie. Możesz go rozprowadzać
dalej i/lub modyfikować na warunkach albo (1) Powszechnej Licencji Publicznej GNU, wydanej
przez Fundację Wolnego Oprogramowania, albo (2) Licencji Less. Szczegóły dotyczące
rozprowadzania znajdziesz w pliku README pakietu dystrybucyjnego less. Wraz z less
powinieneś otrzymać egzemplarz Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU General Public
License) - zobacz plik COPYING. Jeśli nie - napisz do Free Software Foundation, 59 Temple
Place, Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA. Powinieneś także otrzymać kopię Licencji
Less - zobacz plik LICENSE. less rozpowszechniany jest z nadzieją, iż będzie użyteczny -
jednak BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI, nawet domyślnej gwarancji PRZYDATNOŚCI HANDLOWEJ albo
PRZYDATNOŚCI DO OKREŚLONYCH ZASTOSOWAŃ. W celu uzyskania bliższych informacji sięgnij do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU.
AUTOR
Mark Nudelman <markn@greenwoodsoftware.com>
Zgłoszenia błędów lub komentarze proszę przesyłać na powyższy adres albo do bug-
less@gnu.org.
Więcej informacji znajdziesz na witrynie macierzystej programu less:
http://www.greenwoodsoftware.com/less.
INFORMACJE O TŁUMACZENIU
Powyższe tłumaczenie pochodzi z nieistniejącego już Projektu Tłumaczenia Manuali i może
nie być aktualne. W razie zauważenia różnic między powyższym opisem a rzeczywistym
zachowaniem opisywanego programu lub funkcji, prosimy o zapoznanie się z oryginalną
(angielską) wersją strony podręcznika za pomocą polecenia:
man --locale=C 1 less
Prosimy o pomoc w aktualizacji stron man - więcej informacji można znaleźć pod adresem
http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/.
wersja 374: 19 lutego 2002 less(1)