Provided by: manpages-pl_0.6-2_all 
NAZWA
perlref - odwołania i zagnieżdżone struktury danych w Perlu
UWAGA
To jest pełna dokumentacja dotycząca wszelkich aspektów odwołań. Krótszy, wprowadzający
wstęp to najistotniejszych cech znajdziesz w podręczniku perlreftut(1).
OPIS
Uwaga! To tłumaczenie może być nieaktualne!
Przed wersją 5 Perla przedstawianie złożonych struktur danych było trudne, gdyż wszystkie
odwołania musiały być symboliczne -- a nawet wtedy ciężko było odnosić się do zmiennej
zamiast do pozycji w tablicy symboli. Obecnie Perl nie tylko ułatwia posługiwanie się
symbolicznymi odwołaniami do zmiennych, ale także pozwala na użycie "stałych" odwołań
(hard references) do dowolnego kawałka danych lub kodu. Stałe dowiązanie może być
przechowywane w dowolnym skalarze. Ponieważ tablice i tablice asocjacyjne (hasze)
zawierają skalary, to możesz teraz łatwo budować tablice tablic, tablice haszy, hasze
tablic, tablice haszy funkcji i tak dalej.
Odwołania stałe są sprytne -- utrzymują za ciebie liczniki odwołań, automatycznie
zwalniając rzecz, do której odnosi się odwołanie, jeśli jej licznik odwołań zejdzie do
zera. (Uwaga: liczniki odwołań dla wartości w strukturach danych odnoszących się do samych
na siebie (self-referential) lub strukturach cyklicznych mogą nie schodzić do zera bez
pewnej drobnej pomocy; patrz sekcja Two-Phased Garbage Collection w podręczniku
perlobj(1), zawierająca bardziej szczegółowy opis.) Jeśli taka rzecz jest obiektem, to
obiekt jest niszczony. Więcej o obiektach znajdziesz w podręczniku perlobj(1). (W pewnym
sensie, wszystko w Perlu jest obiektem, ale zwykle rezerwujemy to słowo dla odwołań do
obiektów, które zostały oficjalnie "pobłogosławione" ("blessed") [tj.zakwalifikowane jako
obiekty] w pakiecie klasy.)
Odwołania symboliczne są nazwami zmiennych lub innych obiektów; zupełnie tak jak
dowiązania symboliczne (symbolic links) w uniksowym systemie plików zawierają wyłącznie
nazwę pliku. Notacja *glob jest rodzajem odwołania symbolicznego. (Odwołania symboliczne
nazywane są czasami "soft references" [odwołaniami miękkimi, w przeciwieństwie do "hard
r."-"twardych"], ale proszę nie nazywaj ich tak; odwołania są wystarczająco zbijające z
pantałyku bez zbędnych synonimów.)
W przeciwieństwie do nich, odwołania stałe przypominają dowiązania stałe (hard links)
uniksowego systemu plików: służą do udostępniania obiektu bez zwracania uwagi na to, jaka
jest jego (inna) nazwa. Tam, gdzie użyto słowa "odwołanie" bez przymiotnika, jak w
poniższym akapicie, mówi się zwykle o odwołaniu stałym.
W Perlu odwołania są łatwe w użyciu. Jest tylko jedna nadrzędna zasada: Perl nie wykonuje
niejawnego odwoływania bądź dereferowania odwołań. [Dereferencing: odniesienie się z
powrotem do obiektu, rzeczy na którą wskazuje odwołanie]. Gdy skalar przechowuje
odwołanie, to zawsze zachowuje się jak zwykły skalar. Nie zaczyna magicznie być tablicą,
haszem czy procedurą; musisz wprost nakazać takie zachowanie, wykonując dereferencję.
Tworzenie odwołań
Odwołania mogą być tworzone na kilka sposobów.
1. Przez zastosowanie operatora odwróconego ukośnika do zmiennej, procedury lub wartości.
(Działa to bardzo podobnie do operatora & (zwracającego adres) w języku C.) Zauważ, że
konstrukcja ta tworzy KOLEJNE odwołanie do zmiennej, gdyż w tablicy symboli istnieje
już odwołanie do tej zmiennej. Jednak odwołanie z tablicy symboli może zniknąć, a
nadal będziesz mieć odwołanie, które zwrócił odwrócony ukośnik. Oto kilka przykładów:
$scalarref = \$foo;
$arrayref = \@ARGV;
$hashref = \%ENV;
$coderef = \&handler;
$globref = \*foo;
Przy użyciu operatora odwróconego ukośnika nie jest możliwe utworzenie prawdziwego
odwołania do uchwytu IO (uchwytu pliku lub katalogu). Możesz co najwyżej uzyskać
odwołanie do typeglob będącego faktycznie pełnym wpisem w tablicy symboli. (Przeczytaj
jednak poniżej objaśnienie składni *foo{COŚ}.) Mimo to, możesz nadal używać typeglob i
odwołań do nich jakby były one uchwytami IO.
2. Odwołanie do anonimowej tablicy można stworzyć posługując się nawiasami kwadratowymi:
$arrayref = [1, 2, ['a', 'b', 'c']];
Utworzyliśmy odwołanie do anonimowej tablicy trzech elementów, której ostatni element
jest z kolei odwołaniem do innej anonimowej tablicy trzech elementów. (Dostęp do niej
umożliwi opisana dalej składnia tablic wielowymiarowych. Na przykład, dla powyższego
przykładu $arrayref->[2][1] zwraca wartość "b".)
Zauważ, że stworzenie odwołania do listy wyliczanej nie jest tym samym, co użycie
nawiasów kwadratowych. Jest to natomiast tym samym, co stworzenie listy odwołań!
@list = (\$a, \@b, \%c);
@list = \($a, @b, %c); # to samo!
W przypadku szczególnym, \(@foo) zwraca listę odwołań do zawartości @foo, nie zaś
odwołanie do samej @foo. Podobnie jest dla %foo, z wyjątkiem tego, że odwołania-klucze
odnoszą się do kopii (gdyż klucze są łańcuchami znakowymi, a nie dowolnymi skalarami).
3. Odwołanie do anonimowej tablicy asocjacyjnej (hasza) można utworzyć używając nawiasów
klamrowych:
$hashref = {
'Adam' => 'Ewa',
'Clyde' => 'Bonnie',
};
Powyższe konstruktory anonimowych haszy i tablic można swobodnie łączyć. Umożliwia to
otrzymywanie dowolnie skomplikowanych struktur. Opisana składnia wielowymiarowych
tablic/haszy działa także dla nich. Wartości w powyższym przykładzie były literałami,
ale równie dobrze mogłyby być zmiennymi czy wyrażeniami, gdyż perlowe operatory
przypisania (nawet wewnątrz local() czy my()) są wykonywalnymi instrukcjami, a nie
jedynie deklaracjami dla fazy kompilacji.
Ponieważ nawiasy klamrowe służą do kilku innych rzeczy, a także do tworzenia BLOKów,
możesz być czasem zmuszony do uniknięcia dwuznaczności tych nawiasów na początku
instrukcji. Wystarczy wówczas umieszczenie przed nimi + lub return, by Perl
zorientował się, że otwierający nawias klamrowy nie rozpoczyna BLOKu. Oszczędność i
zalety mnemoniczne użycia nawiasów klamrowych warte są takiego sporadycznego
zamieszania.
Na przykład, jeśli chciałbyś, by funkcja tworzyła nowy hasz i zwracała odwołanie do
niego, to masz takie możliwości:
sub hashem { { @_ } } # źle, ale bez komunikatu o błędzie
sub hashem { +{ @_ } } # ok
sub hashem { return { @_ } } # ok
Z drugiej strony, jeśli chcesz drugiego znaczenia nawiasów (blok), zrób tak:
sub showem { { @_ } } # dwuznaczne (obecnie ok, ale może się zmienić)
sub showem { {; @_ } } # ok
sub showem { { return @_ } } # ok
Zwróć uwagę, że początkowe +{ i {; zawsze służą do wykluczenia dwuznaczności
wyrażenia, aby znaczyło albo odwołanie do HASZa albo BLOK.
4. Można utworzyć odwołanie do anonimowej procedury używając sub bez nazwy procedury:
$coderef = sub { print "Bums!\n" };
Zwróć uwagę na obecność średnika. Poza faktem, że wewnętrzny kod nie jest wykonywany
natychmiast, sub {} jest bardziej operatorem niż deklaracją, podobnie zresztą jak do{}
czy eval{}. (Jednak, niezależnie od tego, ile razy wykonasz powyższą linię (chyba że
jesteś wewnątrz eval("...")), $coderef wciąż będzie zawierać odwołanie do TEJ SAMEJ
anonimowej procedury.)
Procedury anonimowe działają jak zamknięcia (closures) w odniesieniu do zmiennych
my(), to znaczy, zmiennych widocznych leksykalnie w bieżącym zakresie. Zamknięcie jest
pojęciem ze świata Lispa, mówiącym, że jeśli zdefiniujesz anonimową funkcję w
konkretnym kontekście leksykalnym, to będzie ona działać w tym kontekście nawet jeśli
została wywołana poza nim.
Mówiąc po ludzku, jest to zabawny sposób przesyłania argumentów do procedury zarówno
gdy ją definiujesz jak i wtedy gdy ją wywołujesz. Przydaje się to do tworzenia małych
fragmentów kodu do późniejszego uruchamiania, jak np. wywołania wsteczne (callbacks).
Przy ich pomocy możesz robić nawet rzeczy zorientowane obiektowo, choć Perl zapewnia
już odmienny mechanizm operowania obiektami --patrz podręcznik perlobj(1).
Możesz również myśleć o zamknięciach jak o sposobie pisania szablonów bez używania
eval. (Faktycznie, w wersji 5.000, eval było jedyną metodą uzyskania zamknięć. Jeśli
posługujesz się zamknięciami, możesz potrzebować "require 5.001".)
A to mały przykład tego, jak działają zamknięcia:
sub newprint {
my $x = shift;
return sub { my $y = shift; print "$x, $y!\n"; };
}
$h = newprint("Howdy");
$g = newprint("Greetings");
# czas mija...
&$h("world");
&$g("earthlings");
Drukuje to
Howdy, world!
Greetings, earthlings!
Zwróć uwagę szczególnie na to, że $x nadal odnosi się do wartości przesłanej do
newprint(), mimo że zmienna "my $x" pozornie wyszła poza swój zakres, w momencie gdy
wywołano anonimową procedurę. O to właśnie chodzi w zamknięciu.
Przy okazji: odnosi się do tylko do zmiennych leksykalnych. Zmienne dynamiczne
działają nadal tak jak zawsze. Zamknięcie nie jest czymś, o co musiałaby się martwić
większość programistów Perla.
5. Odwołania często zwracane są przez specjalne procedury zwane konstruktorami. Obiekty
w Perlu są po prostu odwołaniami do specjalnego rodzaju obiektu, który wie z którym
pakietem jest związany. Konstruktory są specjalnymi procedurami, które wiedzą jak
utworzyć to powiązanie. Robią to zaczynając od zwykłego odwołania, i pozostaje ono
zwykłym odwołaniem nawet wtedy gdy jest równocześnie obiektem. Konstuktory często
nazywane są new() i wywoływane nie wprost:
$objref = new Psisko (Ogon => 'krótki', Uszy => 'długie');
Ale nie muszą być:
$objref = Psisko->new(Ogon => 'krótki', Uszy => 'długie');
use Term::Cap;
$terminal = Term::Cap->Tgetent( { OSPEED => 9600 });
use Tk;
$main = MainWindow->new();
$menubar = $main->Frame(-relief => "raised",
-borderwidth => 2)
6. Odwołania odpowiedniego typu mogą być powoływane do istnienia jeśli dereferencjonujesz
je w kontekście zakładającym, że istnieją. Ponieważ jeszcze nie mówiliśmy o
dereferencji, nie możemy na razie pokazać przykładów.
7. Odwołanie może być utworzone przy pomocy specjalnej składni, uroczo zwanej składnią
*foo{COŚ}. *foo{COŚ} zwraca odwołanie do przegródki COŚ w *foo (które jest pozycją w
tablicy symboli przechowującą wszystko znane jako foo.)
$scalarref = *foo{SCALAR};
$arrayref = *ARGV{ARRAY};
$hashref = *ENV{HASH};
$coderef = *handler{CODE};
$ioref = *STDIN{IO};
$globref = *foo{GLOB};
Wszystkie powyższe wyrażenia są oczywiste, z wyjątkiem *foo{IO}. Zwraca ono uchwyt
IO, używany jako uchwyt pliku (patrz opis open w podręczniku perlfunc(1)), gniazdo
(opis socket oraz socketpair w perlfunc(1)) lub uchwyt katalogu (opendir w
perlfunc(1)). Dla zgodności z poprzednimi wersjami Perla, *foo{UCHWYTPLIKU} jest
synonimem *foo{IO}.
*foo{COŚ} zwraca undef jeśli dane COŚ jeszcze nie było używane, z wyjątkiem dla
skalarów. Jeśli nie używano jeszcze $foo, *foo{SKALAR} zwraca odwołanie do anonimowego
skalara. W przyszłych wersjach może się to zmienić.
*foo{IO} jest alternatywą dla mechanizmu \*UCHWYTU opisanego w sekcji Typeglobs and
Filehandles podręcznika perldata(1), a służącego do przesyłania uchwytów plików do i z
procedur lub przechowywania w większych strukturach danych. Jego wadą jest to, że nie
utworzy za Ciebie nowego uchwytu pliku. Zaletą zaś, że nie ryzykujesz więcej niż
zamierzałeś przy przypisaniem typeglob, choć jeśli wykonasz przypisanie do skalara
zamiast do typeglob, to też dobrze.
splutter(*STDOUT);
splutter(*STDOUT{IO});
sub splutter {
my $fh = shift;
print $fh "her um well a hmmm\n";
}
$rec = get_rec(*STDIN);
$rec = get_rec(*STDIN{IO});
sub get_rec {
my $fh = shift;
return scalar <$fh>;
}
Posługiwanie się odwołaniami
To tyle o tworzeniu odwołań. Teraz pewnie nie możesz się doczekać wiedzy jak posługiwać
się odwołaniami, by móc wrócić do swych leżących odłogiem danych. Oto kilka podstawowych
sposobów.
1. Wszędzie, gdzie postawiłbyś identyfikator (lub łańcuch identyfikatorów) jako część
nazwy zmiennej czy procedury, możesz zastąpić identyfikator prostą zmienną skalarną
zawierającą odwołanie poprawnego typu:
$bar = $$scalarref;
push(@$arrayref, $nazwapliku);
$$arrayref[0] = "styczeń";
$$hashref{"KLUCZ"} = "WARTOŚĆ";
&$coderef(1,2,3);
print $globref "wynik\n";
Ważne jest, by zrozumieć, że nie NIE wykonujemy tu specjalnie dereferencji
$arrayref[0] czy $hashref{"KLUCZ"}. Dereferencja zmiennej skalarnej odbywa się PRZED
przeszukaniem klucza (indeksu tablicy). Wszystko bardziej skomplikowane niż
dereferencja prostej zmiennej skalarnej wymaga użycia niżej opisanych metod 2 lub 3.
Jednak określenie "prosty skalar" obejmuje też identyfikator, który sam używa
rekurencyjnie metody 1. Zatem poniższe drukuje "witaj".
$refrefref = \\\"witaj";
print $$$$refrefref;
2. Wszędzie, gdzie postawiłbyś identyfikator (lub łańcuch identyfikatorów) jako część
nazwy zmiennej czy procedury, możesz zastąpić identyfikator BLOKiem zwracającym
odwołanie poprawnego typu. Inaczej mówiąc, poprzednie przykłady mogą zostać zapisane
tak:
$bar = ${$scalarref};
push(@{$arrayref}, $nazwapliku);
${$arrayref}[0] = "styczeń";
${$hashref}{"KLUCZ"} = "WARTOŚĆ";
&{$coderef}(1,2,3);
$globref->print("wynik\n"); # jeśli załadowano IO::Handle
Niewątpliwie, użycie nawiasów klamrowych w tym przypadku nie jest zbyt mądre, ale BLOK
może zawierać dowolne wyrażenie, w szczególności wyrażenia indeksowane:
&{ $dispatch{$index} }(1,2,3); # wywołaj właściwą obsługę
Z powodu możliwości pomijania nawiasów klamrowych dla prostych przypadków $$x, ludzie
często popełniają błąd postrzegania symboli dereferencji jako prawdziwych operatorów i
zastanawiają się nad ich priorytetem. Gdyby nimi były, mógłbyś używać zwykłych
nawiasów zamiast klamrowych. Tak jednak nie jest. Rozważ poniższą różnicę: przypadek
0 jest skróconą wersją przypadku 1, NIE przypadku 2:
$$hashref{"KLUCZ"} = "WARTOŚĆ"; # przypadek 0
${$hashref}{"KLUCZ"} = "WARTOŚĆ"; # przypadek 1
${$hashref{"KLUCZ"}} = "WARTOŚĆ"; # przypadek 2
${$hashref->{"KLUCZ"}} = "WARTOŚĆ"; # przypadek 3
Przypadek 2 jest również mylący, gdyż odnosi się do zmiennej o nazwie %hashref, nie
zaś dereferencjonuje poprzez $hashref hasza, na który wydawałoby się wskazuje skalar.
To robi przypadek 3.
3. Wywołania procedur i poszukiwanie poszczególnych elementów tablic pojawiają się
wystarczająco często, by zastosowanie do nich metody 2 stało się niewygodne. Jako
formę "osłodzenia składni", przykłady z metody 2 można zapisać:
$arrayref->[0] = "styczeń"; # element tablicy
$hashref->{"KLUCZ"} = "WARTOŚĆ"; # element hasza
$coderef->(1,2,3); # wywołanie procedury
Lewa strona strzałki może być dowolnym wyrażeniem zwracającym odwołanie, łącznie z
uprzednią dereferencją. [Ułatwia to operowanie odwołaniami do zmiennych zawierających
kolejne odwołania, jak poniżej]. Zauważ, że $array[$x] NIE jest tu tym samym co
$array->[$x]:
$array[$x]->{"foo"}->[0] = "styczeń";
Jest to jeden z przypadków wspomnianych wcześniej, gdzie odwołania zaistnieją, gdy
zostaną użyte w kontekście l-wartości. Przed tą instrukcją, element $array[$x] mógł
być niezdefiniowany. W takim przypadku, jest on definiowany automatycznie z nadaniem
mu wartości -- odwołania do hasza, tak że możemy poszukiwać w haszu elementu o kluczu
"foo". Podobnie klucz $array[$x]->{"foo"} zostanie automatycznie zdefiniowany z
równoczesnym nadaniem wartości -- odwołania do tablicy, zatem będzie można w niej
odnaleźć [0]. Proces ten zwany jest autovivification (automatyczne ożywianie).
Jeszcze jedno. POMIĘDZY indeksami umieszczonymi w nawiasach klamrowych strzałka jest
opcjonalna, zatem możemy skrócić powyższy zapis do:
$array[$x]{"foo"}[0] = "styczeń";
Co, w szczególnym przypadku działania tylko na zwykłych tablicach, daje tablice
wielowymiarowe z zapisem jak w C:
$score[$x][$y][$z] += 42;
No dobrze, tak naprawdę, nie całkiem jak tablice w C. C nie wie, jak poszerzać tablice
na żądanie. Perl to potrafi.
4. Jeżeli odwołanie jest odwołaniem do obiektu, to prawdopodobnie istnieją metody dostępu
do wskazywanych przez nie rzeczy, i powinieneś zapewne z nich skorzystać, chyba że
jesteś w pakiecie klasy definiującej metody tego obiektu i pracujesz nad nimi.
Inaczej mówiąc, bądź tak dobry i nie naruszaj hermetyzacji bez istotnego powodu. Perl
nie wymusza hermetyzacji. Nie jesteśmy tu totalitarystami. Oczekujemy jednak
zachowania podstawowych zasad uprzejmości.
Można posłużyć się operatorem ref() do stwierdzenia, na jaki typ rzeczy wskazuje
odwołanie. Zobacz podręcznik perlfunc(1).
Operator bless() może być używany do powiązania obiektu, na który wskazuje odwołanie, z
pakietem funkcjonującym jako klasa obiektowa. Zobacz podręcznik perlobj(1).
Typeglob może być dereferencjowane w ten sam sposób jak odwołanie, gdyż składnia
dereferencji zawsze wskazuje na pożądany rodzaj odwołania. Zatem ${*foo} i ${\$foo}
wskazują na tę samą zmienną skalarną.
A oto sztuczka do interpolacji wywołania procedury w łańcuchu:
print "Procedura mysub tym razem zwróciła @{[mysub(1,2,3)]} .\n";
Działa to w tak, że gdy @{...} znalezione zostanie wewnątrz łańcucha w cudzysłowach to
zostanie potraktowane jako blok. Blok ten tworzy odwołanie do jednoelementowej anonimowej
tablicy zawierającej wynik wywołania mysub(1,2,3) [odwołanie to utworzone będzie dzięki
nawiasom kwadratowym]. Zatem cały blok zwraca odwołanie do tablicy, która następnie
podlega dereferencji powodowanej przez @{...}. Jej wartość, jako umieszczona w łańcuchu w
cudzysłowach podlega interpolacji w napis. Takie szykany przydają się także w dowolnych
wyrażeniach:
print "That yields @{[$n + 5]} widgets\n";
Odwołania symboliczne
Powiedzieliśmy, że niezdefiniowane cele odwołania w razie potrzeby zaistnieją [podczas
dereferencji]. Nie mówiliśmy jednak, co się dzieje, gdy wartość użyta jako odwołanie jest
już zdefiniowana, ale NIE JEST odwołaniem stałym. Jeżeli użyjesz odwołania w takim
przypadku, to będzie ono potraktowane jak odwołanie symboliczne. To znaczy, wartością
skalara zostanie NAZWA zmiennej a nie bezpośrednie dowiązanie do (być może anonimowej)
wartości.
Niektórzy często spodziewają się, że działa to jakoś tak. I rzeczywiście.
$name = "foo";
$$name = 1; # ustawia $foo
${$name} = 2; # ustawia $foo
${$name x 2} = 3; # ustawia $foofoo
$name->[0] = 4; # ustawia $foo[0]
@$name = (); # czyści @foo
&$name(); # wywołuje &foo() (jak w Perl 4)
$pack = "THAT";
${"${pack}::$name"} = 5; # ustawia $THAT::foo bez rozwinięcia(eval)
Jest to bardzo silne narzędzie, ale nieco niebezpieczne, gdyż możliwe jest, ze szczerym
zamiarem użycia odwołania stałego, przypadkowe użycie symbolicznego. Możesz się przed tym
uchronić pisząc:
use strict 'refs';
a dla reszty otaczającego bloku będą dozwolone tylko odwołania stałe. Wewnętrzny blok
może się temu sprzeciwić przy pomocy
no strict 'refs';
Dla odwołań symbolicznych widoczne są tylko zmienne pakietu (globalne, nawet jeśli
lokalnie). Zmienne leksykalne (deklarowane przy pomocy my()) nie zawierają się w tablicy
symboli, zatem są niewidoczne dla tego mechanizmu. Na przykład:
local $wartosc = 10;
$ref = "wartosc";
{
my $wartosc = 20;
print $$ref;
}
Nadal będzie drukować 10, a nie 20. Pamiętaj, że local() działa na zmienne pakietu, które
dla samego pakietu wszystkie są "globalne".
Odwołania niezbyt symboliczne
Nową cechą poprawiającą czytelność, wprowadzoną w perlu wersji 5.001, jest to, że nawiasy
wokół odwołania symbolicznego zachowują się jak znaki cudzysłowu, czyli tak, jakby zawsze
zawierały wewnątrz łańcuch. To znaczy, że
$push = "pop on ";
print "${push}over";
miało zawsze znaczenie wydrukowania "pop on over", bez względu na fakt, że "push" jest
słowem zarezerwowanym. Zostało to uogólnione tak, by działać również poza cudzysłowami,
zatem
print ${push} . "over";
a nawet
print ${ push } . "over";
mają ten sam rezultat. (Spowodowałoby to błąd składni w Perlu 5.000, choć Perl 4 dopuszcza
coś takiego w postaci bez odstępów.) Zauważ, że konstrukcja ta nie nie jest uważana za
odwołanie symboliczne gdy używasz strict refs:
use strict 'refs';
${ bareword }; # dobrze, znaczy $bareword.
${ "bareword" }; # błąd, odwołanie symboliczne.
Podobnie, z powodu wszelkiego indeksowania przy pomocy pojedynczych słów, zastosowaliśmy
tę samą regułę do każdego z gołych słów użytego do indeksowania hasza. Zatem teraz,
zamiast
$array{ "aaa" }{ "bbb" }{ "ccc" }
możesz napisać po prostu
$array{ aaa }{ bbb }{ ccc }
i nie martwić się o to, czy indeksy są słowami zarezerwowanymi. W tych rzadkich
przypadkach, gdy chcesz zrobić coś w rodzaju
$array{ shift }
możesz wymusić interpretację słowa jako zarezerwowanego dodając cokolwiek, co zrobi zeń
więcej niż gołe słowo:
$array{ shift() }
$array{ +shift }
$array{ shift @_ }
Przełącznik -w będzie Cię ostrzegał, jeśli zinterpretuje słowo zarezerwowane jako łańcuch.
Nie będzie jednak ostrzegał o użyciu słów pisanych małymi literami, gdyż łańcuch jest
faktycznie cytowany.
Pseudo-hasze: Używanie tablicy jak hasza
OSTRZEŻENIE: Niniejsza sekcja opisuje cechę eksperymentalną. W przyszłych wersjach
szczegóły mogą ulec zmianie bez powiadomienia.
Począwszy od Perla 5.005 możesz w pewnych kontekstach posługiwać się odwołaniem do
tablicy, mimo że normalnie wymagają one odwołania do hasza. Pozwala to na dostęp do
elementów tablicy przy użyciu nazw symbolicznych, tak jakby były one polami struktury.
Żeby to zadziałało tablica musi zawierać dodatkową informację. Pierwszym elementem tablicy
powinno być odwołanie do hasza odwzorowującego nazwy pól na indeksy tablicy. Oto przykład:
$struct = [{foo => 1, bar => 2}, "FOO", "BAR"];
$struct->{foo}; # to samo, co $struct->[1], tj. "FOO"
$struct->{bar}; # to samo, co $struct->[2], tj. "BAR"
keys %$struct; # zwróci ("foo", "bar") w jakiejś kolejności
values %$struct; # zwróci ("FOO", "BAR") w jakiejś kolejności
while (my($k,$v) = each %$struct) {
print "$k => $v\n";
}
Jeśli spróbujesz usunąć klucze z takiego pseudo-hasza lub będziesz próbował sięgnąć do
nieistniejących pól, perl zgłosi wyjątek. W celu poprawy wydajności, Perl może też
wykonać na etapie kompilacji tłumaczenie nazw pól na odpowiadające im indeksy tablicy dla
opisanych odwołań. Patrz podręcznik fields(3).
Szablony funkcji
Jak wyjaśniono powyżej, zamknięcie jest anonimową funkcją z dostępem do zmiennych
leksykalnych widocznych podczas jej kompilacji. Zachowuje ona dostęp do tych zmiennych
nawet wtedy, gdy jest wykonywana później, tak jak funkcja obsługi sygnału (signal handler)
czy wywołanie wsteczne Tk.
Posługiwanie się zamknięciem jako szablonem funkcji umożliwia tworzenie wielu podobnie
działających funkcji. Załóżmy, że potrzebujesz funkcji o nazwach pochodzących od różnych
kolorów zmieniających czcionkę HTML.
print "Hej, ", red("uważaj"), "na to ", green("światło");
Funkcje red() i green() będą bardzo podobne. By je stworzyć, przypiszemy zamknięcie do
typeglob nazwy funkcji, którą próbujemy skonstruować.
@kolory = qw(red blue green yellow orange purple violet);
for my $nazwa (@kolory) {
no strict 'refs'; # pozwól na operowanie tablicą symboli
*$nazwa = *{uc $nazwa} = sub { "<FONT COLOR='$nazwa'>@_</FONT>" };
}
Teraz wszystkie te funkcje będą istnieć niezależnie od siebie. Możesz wywoływać red(),
RED(), blue(), BLUE(), green(), etc. Technika ta zarówno skraca czas kompilacji jak i
zmniejsza zużycie pamięci, jest też mniej narażona na błędy, gdyż kontrola składni odbywa
się podczas kompilacji. Istotne jest, by wszelkie zmienne w anonimowej procedurze były
zmiennymi leksykalnymi by stworzyć poprawne zamknięcie. Z tego powodu użyto my dla
zmiennej sterującej pętli.
Jest to jedno z jedynych miejsc, gdzie dostarczenie prototypu do zamknięcia ma sens. Jeśli
chciałbyś narzucić kontekst skalarny dla argumentów powyższych, przykładowych funkcji
(pewnie nie najlepszy pomysł w tym przypadku), możesz zapisać to inaczej:
*$nazwa = sub ($) { "<FONT COLOR='$nazwa'>$_[0]</FONT>" };
Jednakże, ponieważ sprawdzanie protypów odbywa się podczas kompilacji, powyższe
przypisanie zostanie wykonane za późno, by było przydatne. Mógłbyś to obejść przez
włożenie całej pętli przypisań do wnętrza bloku BEGINu, wymuszając wykonanie go w czasie
kompilacji.
Dostęp do zmiennych leksykalnych zmieniających typ -- jak te w pętli for powyższego
przykładu-- działa wyłącznie z zamknięciami, a nie z procedurami w ogóle. Zatem w
przypadku ogólnym, procedury nazwane nie zagnieżdżają się prawidłowo, choć robią to
procedury anonimowe. Jeśli nawykłeś do używania zagnieżdżonych procedur z własnymi
prywatnymi zmiennymi w innych językach programowania, to w Perlu będziesz musiał nad
trochę popracować. Intuicyjna metoda kodowania tego typu rzeczy spowoduje tajemnicze
ostrzeżenia ``will not stay shared'' (nie pozostanie wspólne). To, na przykład, nie
zadziała:
sub zewn {
my $x = $_[0] + 35;
sub wewn { return $x * 19 } # ŹLE
return $x + wewn();
}
Obejście jest następujące:
sub zewn {
my $x = $_[0] + 35;
local *wewn = sub { return $x * 19 };
return $x + wewn();
}
Teraz wewn() może być wywołana tylko z wnętrza zewn(), z powodu tymczasowego przypisania
zamknięcia (procedury anonimowej). Ale kiedy jest wywoływana, to ma zwykły dostęp do
zmiennej leksykalnej $x z zakresu procedury zewn().
Ma to interesujący skutek tworzenia funkcji lokalnych względem innych funkcji, co
normalnie nie jest obsługiwane w Perlu.
OSTRZEŻENIE
Nie możesz (w użyteczny sposób) posłużyć się odwołaniem jako kluczem hasza. Zostanie ono
zamienione na łańcuch:
$x{ \$a } = $a;
Jeśli spróbujesz zdereferencjonować klucz, nie otrzymasz odwołania stałego a łańcuch i nie
uzyskasz tego, co próbowałeś. W zamian można napisać coś podobnego do:
$r = \@a;
$x{ $r } = $r;
a następnie użyć values(), co zwróci rzeczywiste odwołania, zamiast użycia keys(), gdyż
klucze odwołaniami nie będą.
Standardowy moduł Tie::RefHash umożliwia wygodny sposób obejścia tego problemu.
ZOBACZ TAKŻE
Poza oczywistą dokumentacją, pouczająca może być analiza kodu źródłowego. Kilka raczej
patologicznych przykładów użycia odwołań znajdziesz w teście regresji t/op/ref.t w
katalogu źródeł Perla.
Zobacz również podręczniki perldsc(1) i perllol(1), opisujące posługiwanie się odwołaniami
do tworzenia złożonych struktur danych, oraz perltoot(1), perlobj(1) i perlbot(1)
opisujące ich użycie do tworzenia obiektów.
INFORMACJE O TŁUMACZENIU
Powyższe tłumaczenie pochodzi z nieistniejącego już Projektu Tłumaczenia Manuali i może
nie być aktualne. W razie zauważenia różnic między powyższym opisem a rzeczywistym
zachowaniem opisywanego programu lub funkcji, prosimy o zapoznanie się z oryginalną
(angielską) wersją strony podręcznika za pomocą polecenia:
man --locale=C 1 perlref
Prosimy o pomoc w aktualizacji stron man - więcej informacji można znaleźć pod adresem
http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/.