oracular (1) bash.1.gz

Provided by: manpages-pl_4.23.1-1_all bug

NAZWA

       bash - GNU Bourne-Again SHell

SKŁADNIA

       bash [opcje] [łańcuch_polecenia | plik]

PRAWA AUTORSKIE

       Bash is Copyright (C) 1989-2022 by the Free Software Foundation, Inc.

OPIS

       Bash  jest zgodnym z sh interpreterem języka poleceń, wykonującym polecenia ze standardowego wejścia bądź
       z pliku.  Włączono doń również przydatne cechy zaczerpnięte z powłoki Korna i powłoki C (ksh i csh).

       Bash w zamierzeniu jest implementacją zgodną z POSIX-ową specyfikacją powłok i  narzędzi  --  IEEE  POSIX
       Shell  and Utilities specification (IEEE Standard 1003.1). Bash może być skonfigurowany w ten sposób, aby
       był domyślnie zgodny z normą POSIX.

OPCJE

       Oprócz jednoznakowych opcji powłoki udokumentowanych w  opisie  wbudowanego  polecenia  set,  w  tym  -o,
       polecenia  wbudowane  mogą  być  użyte  jako opcje przy wywołaniu powłoki. Dodatkowo, bash przy wywołaniu
       interpretuje poniższe opcje:

       -c        Jeśli występuje opcja -c, to polecenia odczytywane są z pierwszego argumentu, niebędącego opcją
                 łańcucha_polecenia.   Jeżeli   po  łańcuchu_polecenia  istnieją  argumenty,  to  pierwszy  jest
                 przypisywany do $0 a pozostałe są przypisywane do argumentów  pozycyjnych.  Przypisanie  do  $0
                 ustawia nazwę powłoki, co jest wykorzystywane przy ostrzeżeniach i komunikatach z błędami.
       -i        Jeżeli występuje opcja -i, to powłoka jest interaktywna.
       -l        Program  bash  będzie  działał  jakby  został  wywołany  jako powłoka zgłoszeniowa (patrz niżej
                 WYWOŁANIE).
       -r        Jeżeli występuje opcja -r, to powłoka staje się powłoką okrojoną  (restricted).  Patrz  poniżej
                 POWŁOKA OKROJONA.
       -s        Jeśli występuje opcja -s lub po przetworzeniu opcji nie pozostają żadne argumenty, to polecenia
                 odczytywane  są  ze  standardowego  wejścia.  Opcja  ta  umożliwia  na  ustawienie   parametrów
                 pozycyjnych podczas wywołania powłoki interaktywnej lub przy odczytywaniu wejścia z potoku.
       -v        Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
       -x        Wypisuje polecenia i ich argumenty w trakcie ich wykonywania.
       -D        Na  standardowym  wyjściu  wypisywana jest lista łańcuchów cytowanych cudzysłowem poprzedzonych
                 znakiem $.  Są to łańcuchy będące przedmiotem  tłumaczenia  języka,  gdy  bieżącym  ustawieniem
                 regionalnym  (locale)  nie jest C ani POSIX.  Implikuje to opcję -n; nie zostaną wykonane żadne
                 polecenia.
       [-+]O [opcja_shopt]
                 opcja_shopt jest jedną z opcji powłoki akceptowanych przez polecenie  wbudowane  shopt  (zobacz
                 WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej).  Jeśli występuje opcja_shopt, to -O nadaje wartość tej
                 opcji, zaś +O unieważnia ją.   Jeżeli  nie  podano  opcji_shopt,  to  na  standardowym  wyjściu
                 wypisywane  są nazwy i wartości opcji powłoki akceptowanych przez shopt.  Jeśli opcją wywołania
                 jest +O, tworzone wyjście jest formatowane w taki sposób, by można  było  wykorzystać  je  jako
                 wejście.
       --        Zapis -- sygnalizuje koniec opcji i wyłącza dalsze ich przetwarzanie.  Argumenty występujące po
                 -- traktowane są jako nazwy plików i argumenty. Argument - jest równoważnikiem --.

       Bash interpretuje także wiele opcji wieloznakowych.  Jeśli mają zostać rozpoznane, opcje te muszą pojawić
       się w wierszu poleceń przed opcjami jednoznakowymi,

       --debugger
              Ustawia  profil  debuggera  do  wykonania,  przed  uruchomieniem  powłoki. Włącza rozszerzony tryb
              debugowania (patrz opis opcji extdebug do wbudowanego polecenia shopt poniżej).
       --dump-po-strings
              Równoważne -D, ale wyjście jest w formacie pliku GNU gettext po (portable object).
       --dump-strings
              Równoważnik -D.
       --help Wyświetla na standardowym wyjściu komunikat o użytkowaniu i pomyślnie kończy pracę.
       --init-file plik
       --rcfile plik
              Wykonuje polecenia z podanego  pliku  zamiast  ze  standardowego  systemowego  pliku  inicjującego
              /etc/bash.bashrc  i  osobistego  pliku  inicjującego  ~/.bashrc,  jeśli powłoka jest interaktywna.
              Zobacz WYWOŁANIE poniżej.

       --login
              Równoważne -l.

       --noediting
              Nie używa biblioteki GNU readline do odczytu wierszy poleceń w trybie interaktywnym.

       --noprofile
              Nie odczytuje ani ogólnosystemowego pliku startowego /etc/profile ani żadnego z osobistych  plików
              inicjujących  ~/.bash_profile,  ~/.bash_login  czy ~/.profile.  Domyślnie, bash czyta te pliki gdy
              jest wywołany jako powłoka zgłoszeniowa (zobacz WYWOŁANIE poniżej).

       --norc Nie odczytuje i nie wykonuje systemowego pliku inicjującego /etc/bash.bashrc oraz osobistego pliku
              inicjującego  ~/.bashrc  jeśli powłoka jest interaktywna. Opcja ta jest domyślnie włączona, jeżeli
              powłokę wywołano jako sh.

       --posix
              Zmienia zachowanie bash tam, gdzie domyślne  działanie  różni  się  od  standardu  POSIX,  tak  by
              spełniać  standard  (tryb  posix).  Więcej  informacji  o tym, jak tryb posix wpływa na zachowanie
              powłoki można znaleźć w dokumencie do którego odsyła ZOBACZ TAKŻE.

       --restricted
              Powłoka staje się okrojona (zobacz POWŁOKA OKROJONA poniżej).

       --verbose
              Równoważnik opcji -v.

       --version
              Pokazuje na standardowym wyjściu informację o wersji tego  egzemplarza  bash  i  pomyślnie  kończy
              pracę.

ARGUMENTY

       Jeśli  po  przetworzeniu  opcji  pozostają jakieś argumenty, a nie podano ani opcji -c ani -s, to zakłada
       się, że pierwszy argument jest nazwą pliku zawierającego polecenia powłoki. Jeżeli bash został wywołany w
       taki  sposób,  to  $0  przypisywana  jest  nazwa  pliku  z poleceniami, a parametrom pozycyjnym pozostałe
       argumenty. Bash odczytuje i wykonuje polecenia z tego pliku, a następnie kończy  pracę.  Kod  zakończenia
       basha  jest wówczas kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia skryptu. Jeśli nie wykonano żadnego
       polecenia, to kod zakończenia wynosi 0. Najpierw  wykonywana  jest  próba  otworzenia  pliku  w  bieżącym
       katalogu, a następnie, jeśli się ona nie powiedzie, powłoka przeszukuje katalogi w PATH szukając skryptu.

WYWOŁANIE

       Powłoka  zgłoszeniowa  (login  shell)  to taka, w której pierwszym znakiem zerowego argumentu jest -, lub
       taka, którą uruchomiono z opcją --login.

       Powłoka interaktywna to taka, którą uruchomiono bez argumentów innych niż opcje (chyba, że podano  -s)  i
       bez  opcji  -c;  zarówno  jej  standardowe  wejście  jak  i wyjście powiązane jest z terminalami (tak jak
       określiła to funkcja isatty(3)), albo taka, którą uruchomiono z opcją -i.  Jeśli bash jest  interaktywny,
       to  ustawiane  jest  PS1  zaś  $-  zawiera  i;  pozwala  to  skryptowi  powłoki lub plikowi startowemu na
       sprawdzanie tego stanu.

       Poniższe akapity opisują, jak bash wykonuje swoje pliki startowe.  Jeśli któryś z tych  plików  istnieje,
       ale  nie  może  być  odczytany, to bash zgłasza błąd. Tyldy (~) w nazwach plików interpretowane są według
       reguł opisanych poniżej w części Interpretacja tyld sekcji INTERPRETACJA.

       Gdy bash wywoływany jest jako powłoka zgłoszeniowa lub jako powłoka nie-interaktywna z opcją  --login,  w
       pierwszej  kolejności  czyta  i  wykonuje  polecenia  z  pliku  /etc/profile,  jeśli takowy istnieje.  Po
       odczytaniu tego pliku, szuka ~/.bash_profile, ~/.bash_login i  ~/.profile,  w  tej  kolejności,  po  czym
       odczytuje  i  wykonuje  polecenia  z pierwszego istniejącego i dającego się odczytać.  Można posłużyć się
       opcją --noprofile podczas uruchamiania powłoki, by zakazać takiego zachowania.

       Podczas kończenia interaktywnej  powłoki  zgłoszeniowej  lub  gdy  nieinteraktywna  powłoka  zgłoszeniowa
       wykonuje  wbudowane  polecenie  exit,  bash czyta i wykonuje polecenia z pliku ~/.bash_logout, jeśli taki
       istnieje.

       Jeżeli uruchamiana jest powłoka interaktywna nie będąca  powłoką  zgłoszeniową,  bash  czyta  i  wykonuje
       polecenia  z  /etc/bash.bashrc  i  ~/.bashrc, jeśli takie pliki istnieją.  Może to być zakazane za pomocą
       opcji --norc.  Opcja --rcfile plik wymusi odczyt i wykonanie poleceń z pliku zamiast z /etc/bash.bashrc i
       ~/.bashrc.

       Jeśli bash startuje w trybie nie-interaktywnym, na przykład w celu uruchomienia skryptu powłoki, to szuka
       w środowisku zmiennej BASH_ENV, interpretuje jej wartość, jeśli ją znalazł, i używa  otrzymanej  wartości
       jako  nazwy  pliku  do  odczytania  i wykonania.  Bash zachowuje się tak, jakby były wykonane następujące
       polecenia:
              if [ -n "$BASH_ENV" ]; then . "$BASH_ENV"; fi
       ale do szukania nazwy pliku nie jest używana wartość zmiennej PATH.

       Jeżeli bash wywołano pod nazwą sh, to próbuje on naśladować zachowanie startowe historycznych  wersji  sh
       tak  ściśle  jak  to  jest  możliwe, przy równoczesnym spełnianiu standardu POSIX.  Wywołany jako powłoka
       interaktywna lub powłoka nie-interaktywna z  opcją  --login,  usiłuje  na  początku  odczytać  i  wykonać
       polecenia  z  /etc/profile  i  ~/.profile, w tej kolejności.  W celu zakazania tego zachowania można użyć
       opcji --noprofile.  Wywołany jako powłoka  interaktywna  pod  nazwą  sh,  bash  poszukuje  zmiennej  ENV,
       interpretuje  jej wartość, jeśli jest zdefiniowana, i posługuje się otrzymaną wartością jako nazwą pliku,
       który ma być odczytany i wykonany.  Ponieważ powłoka wywołana jako sh nie usiłuje  czytać  ani  wykonywać
       poleceń  z  jakichkolwiek  innych  plików  startowych,  opcja  --rcfile  nie ma żadnych skutków.  Powłoka
       nie-interaktywna wywołana pod nazwą sh nie próbuje czytać żadnych plików startowych.  Wywołany  jako  sh,
       bash wchodzi w tryb posix po odczycie plików startowych.

       Gdy  bash  uruchomiony  jest  w trybie posix, jak z opcją --posix wiersza poleceń, kieruje się standardem
       POSIX dla plików startowych.  W trybie tym, powłoka interaktywna interpretuje  zmienną  ENV  a  polecenia
       odczytywane  i  wykonywane  są  z pliku, którego nazwą jest zinterpretowana wartość.  Nie są czytane inne
       pliki startowe.

       Bash attempts to determine when it  is  being  run  with  its  standard  input  connected  to  a  network
       connection,  as  when  executed  by the historical remote shell daemon, usually rshd, or the secure shell
       daemon sshd.  If bash determines it is being run non-interactively in this fashion, it reads and executes
       commands from /etc/bash.bashrc and ~/.bashrc, if these files exist and are readable.  It will not do this
       if invoked as sh.  The --norc option may be used to inhibit this behavior, and the --rcfile option may be
       used  to  force  another file to be read, but neither rshd nor sshd generally invoke the shell with those
       options or allow them to be specified.

       Jeśli powłoka została uruchomiona z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego,  a  nie
       podano  opcji  -p,  to  nie  są  odczytywane żadne pliki startowe, funkcje powłoki nie są dziedziczone ze
       środowiska, zmienne SHELLOPTSP, BASHOPTS, CDPATH, i GLOBIGNORE, jeśli jest takie występują w  środowisku,
       są  ignorowane  a  efektywny  identyfikator użytkownika jest ustawiany na jego identyfikator rzeczywisty.
       Jeśli przy wywołaniu podano opcję -p, to zachowanie startowe jest takie samo,  ale  nie  jest  resetowany
       efektywny id użytkownika.

DEFINICJE

       W pozostałej części tego dokumentu używane są poniższe definicje.
       odstęp Spacja lub znak tabulacji.
       słowo  Sekwencja znaków uważana przez powłokę za pojedynczą jednostkę. Znana też jako token.
       nazwa  Jest  to  słowo  składające  się  wyłącznie  ze  znaków  alfanumerycznych i znaków podkreślenia, i
              rozpoczynające się znakiem alfabetycznym lub podkreśleniem. Wspominane również jako identyfikator.
       metaznak
              Znak, który, gdy nie jest cytowany, oddziela słowa. Jeden z poniższych:
              |  & ; ( ) < > space tab newline
       operator sterujący
              token pełniący funkcję sterującą. Jest to jeden z poniższych symboli:
              || & && ; ;; ;& ;;& ( ) | |& <newline>

SŁOWA ZASTRZEŻONE

       Reserved words are words that have a special meaning to the shell.  The following words are recognized as
       reserved  when  unquoted and either the first word of a command (see SHELL GRAMMAR below), the third word
       of a case or select command (only in is valid), or the third word of a for command (only in  and  do  are
       valid):

       ! case  coproc  do done elif else esac fi for function if in select then until while { } time [[ ]]

GRAMATYKA POWŁOKI

       Niniejszy rozdział opisuje składnię różnych postaci poleceń powłoki.

   Polecenia proste
       Polecenie  proste  jest sekwencją opcjonalnych przypisań zmiennych, po której następują rozdzielane przez
       odstęp słowa i przekierowania, a zakończoną operatorem  sterującym.  Pierwsze  słowo  określa  polecenie,
       jakie  ma  zostać wykonane i jest przekazywane jako argument numer zero.  Pozostałe słowa są przekazywane
       jako argumenty wywoływanego polecenia.

       Wartością zwracaną polecenia prostego jest jego kod zakończenia lub 128+n jeżeli polecenie przerwane jest
       sygnałem n.

   Potoki
       Potok  jest  sekwencją jednego lub więcej poleceń rozdzielonych jednym z operatorów kontrolnych | lub |&.
       Formatem potoku jest:

              [time [-p]] [ ! ] polecenie1 [ [||&] polecenie2 ... ]

       The standard output of command1 is connected via  a  pipe  to  the  standard  input  of  command2.   This
       connection  is performed before any redirections specified by the command1(see REDIRECTION below).  If |&
       is used, command1's standard error, in addition to  its  standard  output,  is  connected  to  command2's
       standard  input  through the pipe; it is shorthand for 2>&1 |.  This implicit redirection of the standard
       error to the standard output is performed after any redirections specified by command1.

       Zwracanym kodem zakończenia potoku jest kod zakończenia ostatniego polecenia,  chyba  że  włączono  opcję
       pipefail. W takim przypadku kod zakończenia potoku jest wartością ostatniego (po prawej) polecenia, które
       zakończyło się kodem niezerowym lub zero, jeśli wszystkie polecenia zakończyły  się  powodzeniem.  Jeżeli
       potok  poprzedza  zastrzeżone  słowo  !,  to  kod  zakończenia  takiego  potoku  jest  negacją (NOT) kodu
       zakończenia ostatniego polecenia, zgodnie z powyższym opisem. Powłoka oczekuje na zakończenie (terminate)
       wszystkich poleceń w potoku przed zwróceniem wartości.

       Jeżeli  potok  jest  poprzedzony  słowem  zastrzeżonym  time,  to  po jego zakończeniu podawany jest czas
       wykonywania, jak również czas użytkownika i czas systemu zużyty na wykonanie.  Opcja  -p  zmienia  format
       tworzonych wyników na określony przez POSIX. Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to nie rozpoznaje
       time jako słowa zastrzeżonego, jeśli kolejny token rozpoczyna się znakiem "-". Do sformatowania  łańcucha
       określającego, jak powinna być wyświetlana informacja o czasach, można ustawić zmienną TIMEFORMAT; zobacz
       opis TIMEFORMAT w Zmienne powłoki poniżej.

       Jeśli powłoka znajduje się w trybie posix, to  po  time  może  wystąpić  znak  nowego  wiersza.  W  takim
       przypadku,  powłoka  wyświetla  całkowity  czas  użytkownika  i systemu, skonsumowany przez powłokę i jej
       potomków. Zmienną TIMEFORMAT można określić format informacji o czasie.

       Each command in a multi-command pipeline, where pipes are created, is executed in a subshell, which is  a
       separate  process.   See  COMMAND  EXECUTION  ENVIRONMENT  for  a description of subshells and a subshell
       environment.  If the lastpipe option is enabled using the shopt builtin (see  the  description  of  shopt
       below), the last element of a pipeline may be run by the shell process when job control is not active.

   Listy
       Lista  jest  potokiem  lub  sekwencją  kilku potoków rozdzielonych jednym z operatorów ;, &, && lub ⎪⎪, i
       opcjonalnie zakończoną jednym ze znaków ;, & lub <nowy-wiersz>.

       Spośród tych operatorów listowych, && i ⎪⎪ mają ten sam priorytet, następujące po nich  ;  i  &,  również
       mają równy między sobą priorytet.

       W zastępstwie średnika, w liście może pojawić się sekwencja jednego lub więcej znaków nowego wiersza.

       If a command is terminated by the control operator &, the shell executes the command in the background in
       a subshell.  The shell does not wait for the command to finish, and the return status is  0.   These  are
       referred  to  as  asynchronous  commands.  Commands separated by a ; are executed sequentially; the shell
       waits for each command to terminate in turn.  The return status is the exit status of  the  last  command
       executed.

       Listy AND i OR są sekwencjami jednego lub więcej potoków oddzielonych odpowiednio operatorami sterującymi
       && i ||. Listy AND i OR są wykonywane z pozostawioną łącznością. Lista AND ma postać

              polecenie1 && polecenie2

       polecenie2 wykonywane jest wtedy, i tylko wtedy, gdy polecenie1 zwraca zerowy kod zakończenia (sukces).

       Lista OR ma postać

              polecenie1 ⎪⎪ polecenie2

       polecenie2 jest wykonywane wtedy, i tylko wtedy, gdy polecenie1 zwraca  niezerowy  kod  zakończenia.  Kod
       zwracany przez listy AND i OR jest kodem zakończenia ostatniego wykonanego polecenia listy.

   Polecenia złożone
       Polecenie  złożone  jest  jednym  z poniższych. W większości przypadków lista w opisie polecenia może być
       oddzielona od reszty polecenie jedną lub więcej znakami nowego wiersza, a po niej zamiast  średnika  może
       wystąpić znak nowego wiersza.

       (lista)
              list  is  executed  in  a subshell (see COMMAND EXECUTION ENVIRONMENT below for a description of a
              subshell environment).   Variable  assignments  and  builtin  commands  that  affect  the  shell's
              environment  do  not  remain in effect after the command completes.  The return status is the exit
              status of list.

       { lista; }
              Lista jest po prostu wykonywana w bieżącym środowisku powłoki.  Lista musi być zakończona  znakiem
              nowej  linii  lub  średnika.  Nazywane  jest  to  poleceniem  grupowania. Zwracanym kodem jest kod
              zakończenia listy.  Należy pamiętać, że w przeciwieństwie do metaznaków ( i ), { i  }słowami
              zastrzeżonymi  i  aby  zostały  rozpoznane muszą się pojawić tam, gdzie dozwolone jest użycie słów
              zastrzeżonych.  Ponieważ nie powodują podziału na słowa, muszą być oddzielone od listy  za  pomocą
              białego znaku lub innego metaznaku powłoki.

       ((wyrażenie))
              The  expression  is  evaluated according to the rules described below under ARITHMETIC EVALUATION.
              If the value of the expression is non-zero, the return status is 0; otherwise the return status is
              1.   The  expression  undergoes the same expansions as if it were within double quotes, but double
              quote characters in expression are not treated specially and are removed.

       [[ wyrażenie ]]
              Return a status of 0 or 1 depending on the evaluation of the  conditional  expression  expression.
              Expressions  are  composed  of  the  primaries described below under CONDITIONAL EXPRESSIONS.  The
              words between the [[ and ]] do not undergo word  splitting  and  pathname  expansion.   The  shell
              performs  tilde  expansion,  parameter  and  variable  expansion,  arithmetic  expansion,  command
              substitution, process substitution, and quote removal on those words (the  expansions  that  would
              occur  if  the  words  were  enclosed in double quotes).  Conditional operators such as -f must be
              unquoted to be recognized as primaries.

              Operatory < i >, gdy są używane z [[, sortują zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym,  używając
              bieżącego ustawienia locale.

       Proszę  zapoznać  się  z  wbudowanym  poleceniem test (rozdział WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej), aby
       dowiedzieć się jak obsługiwane są parametry (np. sytuacja gdy ich nie podano).

       Jeśli używane są operatory == i !=, to łańcuch po prawej stronie operatora jest wzorcem i jest dopasowany
       zgodnie z opisanymi poniżej regułami Dopasowania wzorca, jakby włączono opcję powłoki extglob. Operator =
       jest równoważny ==. Jeśli włączono  opcję  powłoki  nocasematch,  to  przy  dopasowaniu  ignorowana  jest
       wielkość  liter.  Zwracaną  wartością jest 0 gdy łańcuch pasuje (==) lub nie pasuje (!=) i 1 w przeciwnym
       wypadku. Każda część wzorca może być cytowana, aby wymusić jej dopasowanie jako łańcuch.

       An additional binary operator, =~, is available, with the same precedence as == and !=.  When it is used,
       the  string  to  the  right of the operator is considered a POSIX extended regular expression and matched
       accordingly (using the POSIX regcomp and regexec interfaces usually described in regex(3)).   The  return
       value  is  0  if  the  string  matches  the  pattern,  and  1  otherwise.   If  the regular expression is
       syntactically incorrect, the conditional expression's return value is 2.  If the nocasematch shell option
       is  enabled,  the match is performed without regard to the case of alphabetic characters.  If any part of
       the pattern is quoted, the quoted portion is matched literally.  This means every character in the quoted
       portion matches itself, instead of having any special pattern matching meaning.  If the pattern is stored
       in a shell variable, quoting the variable expansion forces the entire pattern to  be  matched  literally.
       Treat  bracket  expressions in regular expressions carefully, since normal quoting and pattern characters
       lose their meanings between brackets.

       The pattern will match if it matches any part of the string.  Anchor  the  pattern  using  the  ^  and  $
       regular  expression  operators  to  force it to match the entire string.  The array variable BASH_REMATCH
       records which parts of the string matched the pattern.  The element of BASH_REMATCH with index 0 contains
       the  portion  of  the string matching the entire regular expression.  Substrings matched by parenthesized
       subexpressions within the regular expression are saved in the remaining BASH_REMATCH indices. The element
       of  BASH_REMATCH  with index n is the portion of the string matching the nth parenthesized subexpression.
       Bash sets BASH_REMATCH in the global scope; declaring it as a local  variable  will  lead  to  unexpected
       results.

       Wyrażenia  można  łączyć  przy  pomocy  następujących  operatorów,  wymienionych  w kolejności malejącego
       priorytetu:

              ( wyrażenie )
                     Zwraca wartość wyrażenia. Może służyć do unieważnienia zwykłej kolejności operatorów.
              ! wyrażenie
                     Prawda jeżeli wyrażenie jest fałszywe.
              wyrażenie1 && wyrażenie2
                     Prawda jeśli zarówno wyrażenie1 jak i wyrażenie2 są prawdziwe.
              wyrażenie1 || wyrażenie2
                     Prawda jeśli choć jedno spośród wyrażenie1 lub wyrażenie2 jest prawdziwe.

              Operatory && i || nie wykonują  wyrażenia2  jeżeli  wartość  wyrażenia1  wystarcza  do  określenia
              wartości, jaka zostanie zwrócona przez całe wyrażenie warunkowe.

       for nazwa [ [ in [ słowo ... ] ] ; ] do lista ; done
              Interpretowane  są słowa następujące po in, tworząc listę elementów.  Zmiennej nazwa nadawana jest
              kolejno wartość każdego elementu tej listy i każdorazowo wykonywana jest  lista  poleceń.   Jeżeli
              pominięto  in  słowo,  to  polecenie  for  wykonuje  listę po jednym razie dla każdego ustawionego
              parametru pozycyjnego (zobacz PARAMETRY poniżej).  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego
              wykonanego  polecenia.   Jeśli  interpretacja  elementów  następujących  po in daje w wyniku pustą
              listę, to nie są wykonywane żadne polecenia i zwracany jest kod 0.

       for (( wyr1 ; wyr2 ; wyr3 )) ; do lista ; done
              Na początku obliczane jest wyrażenie arytmetyczne wyr1, zgodnie z  zasadami  opisanymi  poniżej  w
              OBLICZANIE  WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH.  Następnie wielokrotnie obliczane jest wyr2, aż do osiągnięcia
              przez nie wartości zero.  Każdorazowo gdy obliczone wyr2 jest niezerowe, wykonywana jest  lista  i
              obliczane  jest  wyrażenie  arytmetyczne wyr3.  Jeśli pominięto któreś z wyrażeń, to zachowuje się
              ono tak, jakby przyjmowało wartość 1.  Zwracanym kodem jest kod zakończenia ostatniego  wykonanego
              polecenia listy, lub fałsz jeśli któreś z wyrażeń jest niepoprawne.

       select nazwa [ in słowo ] ; do lista ; done
              The  list  of  words following in is expanded, generating a list of items, and the set of expanded
              words is printed on the standard error, each preceded by a number.  If the in word is omitted, the
              positional parameters are printed (see PARAMETERS below).  select then displays the PS3 prompt and
              reads a line from the standard input.  If the line consists of a number corresponding  to  one  of
              the  displayed words, then the value of name is set to that word.  If the line is empty, the words
              and prompt are displayed again.  If EOF is read, the select command completes and returns 1.   Any
              other  value  read  causes  name to be set to null.  The line read is saved in the variable REPLY.
              The list is executed after each selection until a break command is executed.  The exit  status  of
              select  is  the  exit  status  of  the  last command executed in list, or zero if no commands were
              executed.

       case słowo in [ [(] wzorzec [ | wzorzec ] ... ) lista ;; ] ... esac
              A case command first expands word, and tries to match it against each pattern in turn,  using  the
              matching  rules  described  under  Pattern  Matching  below.   The  word  is  expanded using tilde
              expansion, parameter and variable expansion, arithmetic expansion, command  substitution,  process
              substitution  and  quote  removal.   Each  pattern  examined  is  expanded  using tilde expansion,
              parameter  and  variable  expansion,   arithmetic   expansion,   command   substitution,   process
              substitution,  and  quote  removal.   If  the  nocasematch  shell  option is enabled, the match is
              performed without regard to the case of  alphabetic  characters.   When  a  match  is  found,  the
              corresponding  list  is executed.  If the ;; operator is used, no subsequent matches are attempted
              after the first pattern match.  Using ;& in place of ;; causes execution to continue with the list
              associated  with  the next set of patterns.  Using ;;& in place of ;; causes the shell to test the
              next pattern list in the statement, if any, and execute any associated list on a successful match,
              continuing  the  case statement execution as if the pattern list had not matched.  The exit status
              is zero if no pattern matches.  Otherwise, it is the exit status of the last command  executed  in
              list.

       if lista; then lista; [ elif lista; then lista; ] ... [ else lista; ] fi
              Wykonywana  jest  lista  występująca po if.  Jeżeli jej kod zakończenia jest zerowy, to wykonywana
              jest lista klauzuli then. W przeciwnym wypadku, wykonywana jest lista każdego elif po kolei; jeśli
              kod  zakończenia którejś wynosi 0, to wykonywana jest lista then i polecenie jest kończone. Jeżeli
              nie wystąpił żaden z powyższych przypadków, to wykonywana jest lista występująca po klauzuli else,
              jeśli  takowa  istnieje. Kodem zakończenia jest kod ostatniego wykonanego polecenia listy lub zero
              jeśli żaden z warunków nie okazał się prawdziwy.

       while lista-1; do lista-2; done
       until lista-1; do lista-2; done
              Polecenie while wykonuje listę lista-2 w sposób ciągły dopóty,  dopóki  ostatnie  polecenie  listy
              lista-1  nie  zwróci  kodu  zakończenia równego zero. Polecenie until działa podobnie do polecenia
              while, a jedyną różnicą jest to, że test jest zanegowany: lista-2 jest wykonywana  tak  długo,  aż
              ostatnie  polecenie listy-1 nie zwróci kodu zakończenia różnego od zera. Kod wyjścia poleceń while
              i until jest kodem zakończenia ostatniego polecenia wykonanego z listy-2 lub zerem, jeśli żadne  z
              nich nie zostało wykonane.

   Koprocesy (współprocesy)
       Koproces jest poleceniem powłoki poprzedzonym słowem zastrzeżonym coproc. Jest on wykonywany w podpowłoce
       w sposób asynchroniczny, jeśli  polecenie  zostało  zakończone  operatorem  kontrolnym  &,  z  ustawionym
       dwustronnym potokiem pomiędzy wykonującą go powłoką a koprocesem.

       Składnia koprocesu jest następująca:

              coproc [NAZWA] polecenie [przekierowania]

       Tworzy  koproces  o  nazwie  NAZWA.  Polecenie może być albo poleceniem prostym, albo poleceniem złożonym
       (zob. wyżej). NAZWA jest nazwą zmiennej powłoki. Jeśli nie poda się NAZWY, domyślną jest COPROC.

       Zalecanym formatem korzystania z koprocesu jest

              coproc NAZWA { polecenie [przekierowania]; }

       Forma ta jest zalecana, ponieważ proste polecenia powodują, że koproces  będzie  zawsze  nazwany  COPROC,
       jest także prostsza w użyciu i kompletniejsza, niż inne polecenia złożone.

       Jeśli polecenie jest poleceniem złożonym, NAZWA jest opcjonalna. Słowo występujące po coproc określa, czy
       jest ono interpretowane jako nazwa zmiennej: jest interpretowane jako NAZWA, jeśli nie jest  zastrzeżonym
       słowem   wprowadzającym   polecenie   złożone.  Jeśli  polecenie  jest  prostym  poleceniem,  NAZWA  jest
       niedozwolona; wynika to z konieczności zapobiegania pomyłki pomiędzy NAZWĄ, a pierwszym słowem  polecenia
       prostego.

       When  the coprocess is executed, the shell creates an array variable (see Arrays below) named NAME in the
       context of the executing shell.  The standard output of command  is  connected  via  a  pipe  to  a  file
       descriptor  in  the executing shell, and that file descriptor is assigned to NAME[0].  The standard input
       of command is connected via a pipe to a file descriptor in the executing shell, and that file  descriptor
       is  assigned  to NAME[1].  This pipe is established before any redirections specified by the command (see
       REDIRECTION below).  The file descriptors can be utilized as arguments to shell commands and redirections
       using  standard  word expansions.  Other than those created to execute command and process substitutions,
       the file descriptors are not available in subshells.

       The process ID of the shell spawned to execute the coprocess is available as the value  of  the  variable
       NAME_PID.  The wait builtin command may be used to wait for the coprocess to terminate.

       Ponieważ koproces jest tworzony jako polecenie asynchroniczne, polecenie coproc zawsze zwróci powodzenie.
       Zwracanym statusem koprocesu jest kod zakończenia polecenia.

   Definiowanie funkcji powłoki
       Funkcja powłoki jest obiektem wywoływanym podobnie jako polecenie proste i wykonującym polecenie  złożone
       z nowym zestawem parametrów pozycyjnych. Funkcje powłoki deklaruje się w następujący sposób:

       nazwa-f () polecenie-złożone [przekierowanie]
       function nazwa-f [()] polecenie-złożone [przekierowanie]
              This  defines  a  function  named fname.  The reserved word function is optional.  If the function
              reserved word is supplied, the parentheses are optional.  The body of the function is the compound
              command  compound-command  (see  Compound  Commands  above).   That  command  is usually a list of
              commands between { and }, but may be any command listed under Compound  Commands  above.   If  the
              function  reserved word is used, but the parentheses are not supplied, the braces are recommended.
              compound-command is executed whenever fname is specified as the name of a simple command.  When in
              posix  mode,  fname must be a valid shell name and may not be the name of one of the POSIX special
              builtins.  In default mode, a function name can be any unquoted shell word that does  not  contain
              $.   Any  redirections  (see REDIRECTION below) specified when a function is defined are performed
              when the function is executed.  The exit status of a function definition is zero unless  a  syntax
              error  occurs  or  a readonly function with the same name already exists.  When executed, the exit
              status of a function is the exit status of the last command executed in the body.  (See  FUNCTIONS
              below.)

KOMENTARZE

       W  powłoce nie-interaktywnej lub w powłoce interaktywnej, w której włączono opcję interactive_comments do
       opcji wbudowanych shopt (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej) słowo rozpoczynające się od znaku  #
       powoduje, że słowo to i wszystkie pozostałe znaki w tym wierszu będą ignorowane. Powłoka interaktywna bez
       włączonej opcji interactive_comments nie pozwala na komentarze. Opcja interactive_comments jest domyślnie
       włączona w powłokach interaktywnych.

CYTOWANIE

       Cytowanie  służy  do  usuwania specjalnego znaczenia dla powłoki pewnych znaków lub słów. Cytowanie można
       stosować do wyłączania  specjalnego  traktowania  znaków  specjalnych,  zapobiegania  rozpoznawaniu  słów
       zastrzeżonych jako takich oraz do zapobiegania podstawianiu parametrów.

       Każdy  z  metaznaków  podanych  powyżej  w DEFINICJACH posiada dla powłoki specjalne znaczenie i musi być
       cytowany, jeśli ma oznaczać samego siebie.

       Gdy używane są funkcje interpretacji historii poleceń (patrz INTERPRETACJA HISTORII), znak  interpretacji
       historii, zwykle !, musi być cytowany, jeśli chce się uniknąć interpretacji historii.

       Istnieją  trzy mechanizmy cytowania: znak specjalny (escape character), apostrofy (pojedyncze cudzysłowy)
       i cudzysłowy zwykłe (podwójne).

       Niecytowany odwrotny ukośnik (\) jest znakiem specjalnym.  Chroni on przed interpretacją dosłowną wartość
       następującego  po  nim znaku, z wyjątkiem <nowejlinii>. Jeśli pojawi się para \<nowalinia> a sam odwrotny
       ukośnik nie jest cytowany, to traktowana jest ona jak kontynuacja wiersza (to  znaczy,  usuwana  jest  ze
       strumienia wejściowego i w efekcie ignorowana).

       Ujęcie znaków w apostrofy chroni dosłowne wartości każdego z nich. Apostrof nie może pojawić się pomiędzy
       innymi apostrofami, nawet jeśli jest poprzedzony odwrotnym ukośnikiem.

       Ujęcie znaków w cudzysłowy chroni dosłowne wartości każdego z nich, za wyjątkiem  $,  `  i  \  oraz,  gdy
       włączone  jest  dopełnianie  z  historii,  !.  Gdy  powłoka  działa  w trybie posix, ! nie ma specjalnego
       znaczenia wewnątrz podwójnych cudzysłowów, nawet gdy włączone jest dopełnianie z historii. Znaki  $  i  `
       zachowują  swe  specjalne  znaczenie wewnątrz cudzysłowów. Odwrotny ukośnik zachowuje specjalne znaczenie
       tylko, gdy występuje po nim jeden z poniższych znaków: $, `, ", \ lub <nowy wiersz>. Cudzysłów  może  być
       cytowany  wewnątrz  cudzysłowów  przez poprzedzenie go odwrotnym ukośnikiem. Jeśli dopełnianie z historii
       jest włączone, to będzie wykonane, chyba że znak  !  jest  ujęty  w  cudzysłowy  lub  cytowany  odwrotnym
       ukośnikiem. Odwrotny ukośnik poprzedzający ! nie jest usuwany.

       Parametry specjalne * i @ posiadają specjalne znaczenie wewnątrz cudzysłowów (zobacz PARAMETRY poniżej).

       Character  sequences  of  the  form  $'string'  are  treated  as a special variant of single quotes.  The
       sequence expands to string, with backslash-escaped characters in string replaced as specified by the ANSI
       C standard.  Backslash escape sequences, if present, are decoded as follows:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \'     apostrof
              \"     cudzysłów
              \?     znak zapytania
              \nnn   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  ósemkowa  liczba  nnn  (jedna  do trzech cyfr
                     ósemkowych)
              \xHH   ośmiobitowy znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba  nnn  (jedna  lub  dwie  cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do czterech cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak Unicode (ISO/IEC 10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna  do  ośmiu  cyfr
                     szesnastkowych)
              \cx    znak kontrolny x

       Przetłumaczony wynik jest pojedynczo cytowany, tak jakby nie było znaku dolara.

       A  double-quoted  string  preceded  by  a dollar sign ($"string")  will cause the string to be translated
       according to the current locale.  The gettext infrastructure performs the lookup and  translation,  using
       the  LC_MESSAGES, TEXTDOMAINDIR, and TEXTDOMAIN shell variables.  If the current locale is C or POSIX, if
       there are no translations available, or if the string is not translated,  the  dollar  sign  is  ignored.
       This  is  a  form of double quoting, so the string remains double-quoted by default, whether or not it is
       translated and replaced.  If  the  noexpand_translation  option  is  enabled  using  the  shopt  builtin,
       translated  strings are single-quoted instead of double-quoted.  See the description of shopt below under
       SHELLBUILTINCOMMANDS.

PARAMETRY

       Parametr jest elementem przechowującym  wartości.  Może  on  być  nazwą,  liczbą  lub  jednym  ze  znaków
       specjalnych  podanych  poniżej  w  sekcji Parametry specjalne.  Dla celów powłoki zmienna jest parametrem
       oznaczanym przez nazwę.  Zmienna  posiada  wartość  i  zero  lub  więcej  atrybutów.   Wartość  atrybutom
       przypisuje  się  za  pomocą  polecenia  wbudowanego declare (zobacz opis tego polecenia poniżej, w sekcji
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

       Parametr jest ustawiony jeśli przypisano mu wartość. Łańcuch pusty jest poprawną wartością. Po ustawieniu
       zmiennej,  może  być  ona unieważniona wyłącznie przez użycie wbudowanego polecenia unset (zobacz poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI ).

       Do zmiennej można wykonać przypisanie przy pomocy instrukcji postaci

              nazwa=[wartość]

       If value is not given, the variable is assigned the null string.  All  values  undergo  tilde  expansion,
       parameter  and  variable  expansion,  command  substitution, arithmetic expansion, and quote removal (see
       EXPANSION below).  If the variable has  its  integer  attribute  set,  then  value  is  evaluated  as  an
       arithmetic expression even if the $((...))  expansion is not used (see Arithmetic Expansion below).  Word
       splitting and pathname expansion are not performed.  Assignment statements may also appear  as  arguments
       to  the  alias,  declare,  typeset,  export, readonly, and local builtin commands (declaration commands).
       When in posix mode, these builtins may appear in a command after one or more  instances  of  the  command
       builtin and retain these assignment statement properties.

       W  kontekście,  w  którym  instrukcja  przypisania  przypisuje wartość do zmiennej powłoki lub do tablicy
       indeksowanej, operator += może posłużyć do dołączenia  lub  dodania  do  poprzedniej  wartości  zmiennej.
       Obejmuje  to  argumenty do poleceń wbudowanych takich jak declare, które akceptują instrukcje przypisania
       (poleceń deklarujących). Gdy += jest stosowane do zmiennej z ustawionym  atrybutem  integer,  to  wartość
       jest  obliczana  jako wyrażenie arytmetyczne i dodawana do bieżącej wartości zmiennej, która również jest
       obliczana. Gdy += jest stosowane do zmiennej tablicowej używając  przypisania  złożonego  (patrz  Tablice
       poniżej),  wartość  zmiennej  nie  jest  niszczona  (jak to ma miejsce przy użyciu =), a nowe wartości są
       dołączane do tablicy poczynając od indeksu większego o jeden on maksymalnego indeksu tablicy (w przypadku
       tablic   indeksowanych)  lub  jest  dodawana  jako  dodatkowa  para  klucz-wartość  (w  przypadku  tablic
       asocjacyjnych). Gdy += jest stosowane do zmiennej  łańcuch-wartość,  to  wartość  jest  interpretowana  i
       dołączana do wartości zmiennej.

       Zmiennej  można  przypisać  atrybut  nazwa  referencyjna  (ang.  nameref)  za pomocą opcji -n przekazanej
       poleceniom wbudowanym  declare  lub  local  (zob.  opisy  declare  i  local  niżej)  aby  utworzyć  nazwę
       referencyjną  lub  odniesienie  do  innej  zmiennej. Pozwala to na pośrednie operowanie na zmiennych. Gdy
       zmienna nazwy referencyjnej jest przywoływana, przypisywana, usuwana lub  modyfikowane  są  jej  atrybuty
       (inne  niż  użycie lub zmiana samej nazwy referencyjnej), operacja ta jest w rzeczywistości wykonywana na
       zmiennej określonej wartością zmiennej nazwy odniesienia. Nazwa  referencyjna  jest  często  używana  aby
       odnieść  się  do  zmiennej,  której  nazwa  jest przekazywana jako argument do funkcji. Przykładowo nazwa
       zmiennej jest przekazywana do funkcji powłoki w pierwszym argumencie, wykonując
              declare -n ref=$1
       wewnątrz funkcji tworzącej  zmienną  nazwy  referencyjnej  ref,  której  wartością  jest  nazwa  zmiennej
       przekazana  jako  pierwszy  argument.  Odniesienie  lub  przypisanie  ref  oraz  zmiana  jej atrybutów są
       traktowane jako odniesienie lub przypisania do zmiennej  oraz  zmiana  atrybutów  zmiennej  której  nazwę
       przekazano  jako $1. Jeśli zmienna kontrolujące pętle for ma atrybut nazwy referencyjnej, lista słów może
       być listą zmiennych powłoki, a nazwa zostanie przypisana za każdemu słowu z  listy,  w  kolejności,  przy
       wykonywaniu  pętli.  Zmienne  tablicowe  nie  mogą  otrzymać  atrybutu  nameref, jednak do zmiennych nazw
       referencyjnych mogą odnosić się zmienne tablicowe i wskaźniki zmiennych tablicowych.  Nazwy  referencyjne
       można  usunąć  stosując  opcję  -n  do  polecenia  wbudowanego  unset. W przeciwnym razie, gdy unset jest
       wykonywane z nazwą referencyjną jako argument, zmienna do której odnosi się nazwa  referencyjna  zostanie
       usunięta.

   Parametry pozycyjne
       Parametr  pozycyjny  to  parametr określany cyfrą lub cyframi, innymi niż pojedyncza cyfra 0.  Parametrom
       pozycyjnym nadawane są wartości argumentów powłoki  (w  czasie  jej  wywołania).  Wartości  te  mogą  być
       ponownie  nadawane  przy  pomocy  wbudowanego polecenia set.  Do parametrów pozycyjnych nie można wykonać
       przypisania przy pomocy instrukcji przypisania.  Parametry pozycyjne są  tymczasowo  zastępowane  podczas
       wykonywania funkcji powłoki (zobacz poniżej FUNKCJE).

       Jeżeli  interpretowany  jest  parametr  pozycyjny  określany  więcej niż jedną cyfrą, to musi być ujęty w
       nawiasy (zobacz poniżej INTERPRETACJA).

   Parametry specjalne
       Powłoka kilka parametrów traktuje specjalnie. Do parametrów tych można się wyłącznie odwoływać; nie  jest
       dozwolone przypisywanie im wartości.
       *      Interpretowane  jest  jako  parametry  pozycyjne,  począwszy  od pierwszego. Gdy interpretacja nie
              pojawia się wewnątrz cudzysłowów, każdy parametr  pozycyjny  jest  interpretowany  jako  oddzielne
              słowo. W kontekście w jakim występują, te słowa ulegają kolejnemu podziałowi na słowa i rozwijaniu
              ścieżek. Gdy interpretacja pojawia się wewnątrz cudzysłowów, to parametr ten  interpretowany  jest
              jako  pojedyncze słowo z wartościami każdego z parametrów rozdzielonymi pierwszym znakiem zmiennej
              specjalnej IFS.  To znaczy, "$*" jest równoważne  "$1c$2c...",  gdzie  c  jest  pierwszym  znakiem
              wartości zmiennej IFS.  Jeżeli IFS nie jest ustawione, to parametry oddzielane są spacjami.  Jeśli
              IFS jest łańcuchem pustym, to parametry są ze sobą połączone bez rozdzielających je separatorów.
       @      Expands to the positional parameters, starting from one.  In  contexts  where  word  splitting  is
              performed, this expands each positional parameter to a separate word; if not within double quotes,
              these words are subject to word splitting.  In contexts where word  splitting  is  not  performed,
              this  expands  to  a  single  word  with each positional parameter separated by a space.  When the
              expansion occurs within double quotes, each parameter expands to a separate word.  That  is,  "$@"
              is equivalent to "$1" "$2" ...  If the double-quoted expansion occurs within a word, the expansion
              of the first parameter is joined with the beginning part of the original word, and  the  expansion
              of  the  last  parameter  is  joined  with  the last part of the original word.  When there are no
              positional parameters, "$@" and $@ expand to nothing (i.e., they are removed).
       #      Interpretowane jako liczba parametrów pozycyjnych, podana dziesiętnie.
       ?      Interpretowane jako kod zakończenia ostatnio wykonanego potoku pierwszoplanowego.
       -      Interpretowane jako bieżące flagi opcji, takie jakie zostały podane podczas  wywołania,  ustawione
              przy pomocy wbudowanego polecenia set lub ustawione przez samą powłokę (tak jak opcja -i).
       $      Interpretowany  jest jako identyfikator procesu powłoki. W podpowłoce, interpretowany jest jako ID
              procesu bieżącej powłoki, nie zaś podpowłoki.
       !      Interpretowany jako ID procesu ostatnio wykonywanego  polecenia  tła,  gdy  jest  wykonywane  jako
              polecenie asynchroniczne lub używając słowa wbudowanego bg (zob. niżej KONTROLA ZADAŃ).
       0      Interpretowany  jako  nazwa  powłoki  lub skryptu powłoki. Ustawiane jest to na etapie inicjowania
              powłoki. Jeżeli bash wywoływany został z plikiem poleceń, to  $0  ustawiane  jest  na  nazwę  tego
              pliku.  Jeśli  bash  został  uruchomiony  z opcją -c, to $0 jest ustawiane na pierwszy argument po
              łańcuchu, jaki ma zostać wywołany, jeśli taki występuje. W przeciwnym wypadku, ustawiany  jest  na
              nazwę pliku użytą do wywołania bash, jaką podaje argument zerowy.

   Zmienne powłoki
       Powłoka ustawia następujące zmienne:

       _      Podczas  uruchamiania  powłoki,  ustawiany  na  nazwę  powłoki  lub  wykonywanego  skryptu powłoki
              przekazanego  w  liście  argumentów.  Następnie,  interpretowany  jest   jako   ostatni   argument
              poprzedniego  polecenia  prostego,  wykonywanego na pierwszym planie, po interpretacji.  Ustawiany
              również  na  pełną  nazwę  pliku  każdego  polecenia  wykonanego  i  umieszczonego  w   środowisku
              eksportowanym  do  tego  polecenia.   Podczas  sprawdzania  poczty  parametr ten przechowuje nazwę
              aktualnie sprawdzanego pliku poczty.
       BASH   Interpretowane jako pełna nazwa pliku użyta do wywołania tego przebiegu bash.
       BASHOPTS
              Oddzielana dwukropkiem lista włączonych opcji  powłoki.  Każde  słowo  na  liście  jest  poprawnym
              argumentem  do  opcji  -s wbudowanego polecenia shopt (patrz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).
              Opcje pojawiające się w BASHOPTS są tymi, które są raportowane jako  włączone  (on)  przez  shopt.
              Jeśli  ta zmienna występuje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda opcja powłoki z listy
              będzie włączona przed odczytaniem plików startowych. Ta zmienna jest tylko do odczytu.
       BASHPID
              Expands to the process ID of the current  bash  process.   This  differs  from  $$  under  certain
              circumstances,  such  as  subshells that do not require bash to be re-initialized.  Assignments to
              BASHPID have no effect.  If BASHPID is unset, it loses its  special  properties,  even  if  it  is
              subsequently reset.
       BASH_ALIASES
              Zmienna  tablicy  asocjacyjnej,  której  wpisy odpowiadają wewnętrznej liście aliasów zarządzanych
              przez wbudowane polecenie alias. Elementy dodawane do tablicy pojawiają  się  na  liście  aliasów,
              jednak  usunięcie  elementów tablicy obecnie nie powoduje usunięcie aliasów z listy aliasów. Jeśli
              BASH_ALIASES zostanie skasowana, traci swoje specjalne właściwości, nawet jeśli  zostanie  później
              zresetowana.
       BASH_ARGC
              An  array  variable  whose  values  are the number of parameters in each frame of the current bash
              execution call stack.  The number of parameters to  the  current  subroutine  (shell  function  or
              script  executed with . or source) is at the top of the stack.  When a subroutine is executed, the
              number of parameters passed is pushed onto BASH_ARGC.  The  shell  sets  BASH_ARGC  only  when  in
              extended  debugging  mode (see the description of the extdebug option to the shopt builtin below).
              Setting extdebug after the shell has started to execute a script,  or  referencing  this  variable
              when extdebug is not set, may result in inconsistent values.
       BASH_ARGV
              An  array variable containing all of the parameters in the current bash execution call stack.  The
              final parameter of the last subroutine call is at the top of the stack; the first parameter of the
              initial  call is at the bottom.  When a subroutine is executed, the parameters supplied are pushed
              onto BASH_ARGV.  The  shell  sets  BASH_ARGV  only  when  in  extended  debugging  mode  (see  the
              description  of the extdebug option to the shopt builtin below).  Setting extdebug after the shell
              has started to execute a script, or referencing this variable when extdebug is not set, may result
              in inconsistent values.
       BASH_ARGV0
              When  referenced, this variable expands to the name of the shell or shell script (identical to $0;
              see the description of special parameter 0 above).  Assignment  to  BASH_ARGV0  causes  the  value
              assigned to also be assigned to $0.  If BASH_ARGV0 is unset, it loses its special properties, even
              if it is subsequently reset.
       BASH_CMDS
              Zmienna tablicy  asocjacyjnej,  której  wpisy  odpowiadają  wewnętrznej  liście  skrótów  poleceń,
              zarządzanej  przez  wbudowane polecenie hash. Elementy dodawane do tablicy pojawiają się na liście
              skrótów, jednak usunięcie elementów tablicy obecnie nie powoduje powoduje usunięcia ich z  tablicy
              skrótów.  Jeśli  BASH_CMDS  zostanie  skasowana,  traci  swoje  specjalne właściwości, nawet jeśli
              zostanie później zresetowana.
       BASH_COMMAND
              The command currently being executed or about to be executed, unless  the  shell  is  executing  a
              command  as  the  result  of  a trap, in which case it is the command executing at the time of the
              trap.  If BASH_COMMAND is unset, it loses its special  properties,  even  if  it  is  subsequently
              reset.
       BASH_EXECUTION_STRING
              Argument polecenia do opcji wywołania -c.
       BASH_LINENO
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami są numery wierszy plików źródłowych, w których przywołano
              każdy odpowiednik ze zmiennej FUNCNAME. ${BASH_LINENO[$i]} jest numerem wiersza w pliku  źródłowym
              (${BASH_SOURCE[$i+1]}),  gdzie  przywołano ${FUNCNAME[$i]} (lub ${BASH_LINENO[$i-1]}, jeśli odnosi
              się do innej funkcji powłoki). Proszę użyć LINENO, aby pobrać bieżący numer wiersza.
       BASH_LOADABLES_PATH
              Lista rozdzielonych dwukropkami katalogów, w których powłoka szuka dynamicznie ładowalnych poleceń
              wbudowanych podanych przez polecenie enable.
       BASH_REMATCH
              Zmienna  tablicowa,  której  wartości  są  przypisywane operatorem dwuargumentowym =~ do polecenia
              warunkowego [[. Element o  indeksie  0  jest  częścią  łańcucha  pasującego  do  całego  wyrażenia
              regularnego.  Element o indeksie n jest częścią łańcucha pasującego do n-tego podwyrażenia ujętego
              w nawiasy.
       BASH_SOURCE
              Zmienna  tablicowa,  której  wartościami  są  nazwy  plików  źródłowych,  w  których  zdefiniowano
              odpowiadające   nazwy   funkcji   powłoki   w   zmiennej   tablicowej  FUNCNAME.  Funkcja  powłoki
              ${FUNCNAME[$i]} jest zdefiniowana w pliku ${BASH_SOURCE[$i]} i wywoływana z ${BASH_SOURCE[$i+1]}..
       BASH_SUBSHELL
              Incremented by one within each subshell or subshell environment when the shell begins executing in
              that  environment.   The  initial  value  is  0.   If BASH_SUBSHELL is unset, it loses its special
              properties, even if it is subsequently reset.
       BASH_VERSINFO
              Zmienna tablicowa tylko do odczytu, której elementy zawierają informacje  o  wersji  uruchomionego
              bash.  Wartości przypisane elementom tablicy są następujące:
              BASH_VERSINFO[0]        Główny numer wersji, wydanie (release).
              BASH_VERSINFO[1]        Poboczny numer wersji (version).
              BASH_VERSINFO[2]        Poziom łat (patch level).
              BASH_VERSINFO[3]        Wersja kompilatu (build version).
              BASH_VERSINFO[4]        Status wydania (np. beta1).
              BASH_VERSINFO[5]        Wartość MACHTYPE.
       BASH_VERSION
              Interpretowane jako łańcuch opisujący wersję uruchomionego bash.
       COMP_CWORD
              Indeks  w  ${COMP_WORDS}  słowa  zawierającego  bieżącą pozycję kursora.  Zmienna ta jest dostępna
              wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej
              Programowalne uzupełnianie).
       COMP_KEY
              Klawisz   (lub  ostatni  klawisz  w  sekwencji  klawiszy)  użyty  do  wywołania  bieżącej  funkcji
              uzupełniania.
       COMP_LINE
              Bieżący wiersz poleceń.  Ta  zmienna  jest  dostępna  tylko  w  funkcjach  powłoki  i  poleceniach
              zewnętrznych  wywoływanych przez usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne
              uzupełnianie).
       COMP_POINT
              Indeks bieżącej pozycji kursora względem początku bieżącego  polecenia.   Jeżeli  kursor  jest  na
              końcu  bieżącego  polecenia,  to  wartość  tej zmiennej jest równa ${#COMP_LINE}.  Ta zmienna jest
              dostępna  tylko  w  funkcjach  powłoki  i  poleceniach  zewnętrznych  wywoływanych  przez   usługi
              programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COMP_TYPE
              Ustawiana  na  wartość  całkowitą odpowiadającą typowi uzupełnienia, którego próbę przeprowadzono,
              które  spowodowało  wywołanie  funkcji  uzupełnienia:  TAB,  do  normalnego  uzupełnienia,  ?,  do
              wypisywania  uzupełnień po udanej tabulacji, !, do wypisywania alternatyw częściowego uzupełnienia
              słowa, @, do wypisania uzupełnień, jeśli słowo nie zostało zmodyfikowane lub  %,  do  uzupełnienia
              menu.  Zmienna  ta  jest  dostępna tylko w funkcjach powłoki i zewnętrznych poleceniach wywołanych
              przez narzędzia programowalnego uzupełnienia powłoki (patrz poniżej Programowalne uzupełnienie).
       COMP_WORDBREAKS
              Zestaw znaków traktowanych przez bibliotekę readline jako separatory słów, podczas przeprowadzania
              uzupełnień  słów.  Jeśli  unieważniono  COMP_WORDBREAKS, to traci swe specjalne właściwości, nawet
              jeżeli jest następnie ponownie ustawiona.
       COMP_WORDS
              Zmienna tablicowa (patrz Tablice poniżej) składająca się z pojedynczych słów z aktualnego  wiersza
              poleceń. Wiersz jest dzielony na słowa tak, jak podzieliłby go readline, używając COMP_WORDBREAKS,
              zgodnie z opisem powyżej. Zmienna ta jest dostępna wyłącznie w funkcjach powłoki wywołanych  przez
              usługi programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
       COPROC Zmienna  tablicowa  (patrz  poniżej Tablice) tworzona do zatrzymania deskryptorów plików z wyjścia
              lub wejścia nienazwanych koprocesów (zobacz Koprocesy (współprocesy) powyżej).
       DIRSTACK
              Zmienna tablicowa (zobacz Tablice poniżej) zawierająca bieżącą zawartość stosu katalogów. Katalogi
              pojawiają  się  na stosie w kolejności, w jakiej są wyświetlane przez wbudowane dirs.  Przypisanie
              do elementów tej zmiennej tablicowej może  posłużyć  do  zmiany  katalogów  już  występujących  na
              stosie,  ale do dodania i usunięcia katalogów muszą być użyte wbudowane pushd i popd.  Przypisanie
              wartości tej zmiennej nie zmieni bieżącego katalogu.  Jeśli DIRSTACK jest unieważnione,  to  traci
              swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       EPOCHREALTIME
              Each  time  this parameter is referenced, it expands to the number of seconds since the Unix Epoch
              (see  time(3))  as  a  floating  point  value  with  micro-second  granularity.   Assignments   to
              EPOCHREALTIME are ignored.  If EPOCHREALTIME is unset, it loses its special properties, even if it
              is subsequently reset.
       EPOCHSECONDS
              Each time this parameter is referenced, it expands to the number of seconds since the  Unix  Epoch
              (see  time(3)).   Assignments to EPOCHSECONDS are ignored.  If EPOCHSECONDS is unset, it loses its
              special properties, even if it is subsequently reset.
       EUID   Interpretowane jako efektywny identyfikator bieżącego użytkownika,  inicjowane  przy  uruchamianiu
              powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       FUNCNAME
              Zmienna  tablicowa zawierająca nazwy wszystkich funkcji powłoki obecnych w stosie wywołań. Element
              z indeksem 0  jest  nazwą  aktualnie  wykonywanej  funkcji  powłoki.  Najniższy  element  (tzn.  z
              najwyższym  numerem  indeksu)  to  "main".   Zmienna  istnieje  tylko  gdy wykonywana jest funkcja
              powłoki. Przypisania do FUNCNAME nie odnoszą skutku. Jeśli FUNCNAME jest  unieważniona,  to  traci
              swe specjalne właściwości, nawet jeśli jest następnie ponownie ustawiona.

              Zmienna  ta  może  zostać  użyta razem z BASH_LINENO i BASH_SOURCE. Każdy element FUNCNAME ma swój
              odpowiednik w BASH_LINENO i BASH_SOURCE opisujący stos  wywołania.  Na  przykład,  ${FUNCNAME[$i]}
              została  wywołana  z  pliku ${BASH_SOURCE[$i+1]} w wierszu o numerze ${BASH_LINENO[$i]}. Wbudowane
              polecenie caller wyświetla bieżący stos wywołania używając tej informacji.
       GROUPS Zmienna tablicowa zawierająca  listę  grup,  których  członkiem  jest  bieżący  użytkownik.  Próby
              przypisywania wartości do GROUPS nie odnoszą efektu. Jeżeli GROUPS jest unieważnione, to traci swe
              specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       HISTCMD
              Licznik historii (indeks na liście historii poleceń) bieżącego polecenia.  Przypisania do  HISTCMD
              są  ignorowane. Jeżeli HISTCMD jest unieważnione, to traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli
              jest następnie ponownie ustawione.
       HOSTNAME
              Automatycznie ustawiane na nazwę aktualnego hosta.
       HOSTTYPE
              Automatycznie ustawiane na łańcuch unikalnie opisujący typ  maszyny,  na  której  jest  wykonywany
              bash.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       LINENO Przy  każdym  odwołaniu  do  tego  parametru  powłoka  zastępuje  jego  wartość  liczbą dziesiętną
              reprezentującą aktualny kolejny numer wiersza (poczynając od 1) skryptu lub funkcji. Nie  zapewnia
              się, by wartość ta miała znaczenie poza skryptem bądź funkcją.  Jeśli LINENO jest unieważnione, to
              traci swe specjalne właściwości, nawet jeżeli jest następnie ponownie ustawione.
       MACHTYPE
              Automatycznie ustawiane na łańcuch w pełni opisujący typ systemu, na którym jest wykonywany  bash,
              w standardowym formacie GNU cpu-firma-system.  Wartość domyślna zależy od systemu.
       MAPFILE
              Zmienna  tablicowa  (patrz  Tablice  poniżej)  tworzona  do zatrzymania tekstu odczytywanego przez
              wbudowane polecenie mapfile, gdy nie podano nazwy zmiennej.
       OLDPWD Poprzedni katalog roboczy ustawiony poleceniem cd.
       OPTARG Wartość ostatniego, będącego opcją, argumentu przetworzonego  przez  wbudowane  polecenie  getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OPTIND Numer (indeks) następnego argumentu, jaki ma zostać przetworzony przez wbudowane polecenie getopts
              (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).
       OSTYPE Automatycznie ustawiane na łańcuch opisujący system operacyjny, w  którym  jest  wykonywany  bash.
              Wartość domyślna zależy od systemu.
       PIPESTATUS
              Zmienna  tablicowa  (zobacz  Tablice  poniżej)  zwierająca  listę  kodów  zakończenia z procesów w
              ostatnio wykonywanym potoku pierwszoplanowym (który może zawierać pojedyncze polecenie).
       PPID   Identyfikator procesu macierzystego powłoki. Zmienna ta jest tylko do odczytu.
       PWD    Bieżący katalog roboczy, ustawiony poleceniem cd.
       RANDOM Each time this parameter is referenced, it expands to  a  random  integer  between  0  and  32767.
              Assigning  a  value  to  RANDOM  initializes (seeds) the sequence of random numbers.  If RANDOM is
              unset, it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       READLINE_ARGUMENT
              Any numeric argument given to a readline command that was  defined  using  "bind  -x"  (see  SHELL
              BUILTIN COMMANDS below)  when it was invoked.
       READLINE_LINE
              Zawartość  bufora  wiersza  readline,  do  użycia  z  "bind -x" (patrz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI
              poniżej).
       READLINE_MARK
              The position of the mark (saved insertion point) in the readline line buffer, for use  with  "bind
              -x"  (see  SHELL BUILTIN COMMANDS below).  The characters between the insertion point and the mark
              are often called the region.
       READLINE_POINT
              Pozycja punktu wprowadzania w buforze wiersza readline, do użycia z  "bind  -x"  (patrz  WBUDOWANE
              POLECENIA POWŁOKI poniżej).
       REPLY  Ustawiona  na  wiersz  wejścia  odczytany wbudowanym poleceniem read jeśli nie podano żadnych jego
              argumentów.
       SECONDS
              Each time this parameter  is  referenced,  it  expands  to  the  number  of  seconds  since  shell
              invocation.   If  a value is assigned to SECONDS, the value returned upon subsequent references is
              the number of seconds since the assignment plus the value assigned.   The  number  of  seconds  at
              shell  invocation  and  the  current  time are always determined by querying the system clock.  If
              SECONDS is unset, it loses its special properties, even if it is subsequently reset.
       SHELLOPTS
              Lista, rozdzielonych dwukropkami, włączonych opcji  powłoki.  Każde  słowo  listy  jest  poprawnym
              argumentem  opcji -o wbudowanego polecenia set (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej). Opcje
              pojawiające się w SHELLOPTS to te, które są zgłaszane jako włączone  (on)  przez  set  -o.   Jeśli
              zmienna  ta  istnieje w środowisku podczas uruchamiania bash, to każda z opcji powłoki występująca
              na tej liście zostanie włączona przed odczytem jakichkolwiek plików startowych.  Jest  to  zmienna
              tylko do odczytu.
       SHLVL  Inkrementowana każdorazowo, gdy uruchamiane jest kolejne wystąpienie bash.
       SRANDOM
              This  variable  expands  to  a  32-bit pseudo-random number each time it is referenced. The random
              number generator is not linear on  systems  that  support  /dev/urandom  or  arc4random,  so  each
              returned  number  has  no  relationship  to the numbers preceding it.  The random number generator
              cannot be seeded, so assignments to this variable have no effect.  If SRANDOM is unset,  it  loses
              its special properties, even if it is subsequently reset.
       UID    Interpretowane  jako  identyfikator  bieżącego  użytkownika, inicjowane przy uruchamianiu powłoki.
              Zmienna ta jest tylko do odczytu.

       Poniższe zmienne są używane przez powłokę. W niektórych przypadkach bash przypisuje im domyślne wartości;
       przypadki te są odnotowane niżej.

       BASH_COMPAT
              The  value is used to set the shell's compatibility level.  See SHELL COMPATIBILITY MODE below for
              a description of the various compatibility levels and their effects.  The value may be  a  decimal
              number (e.g., 4.2) or an integer (e.g., 42)  corresponding to the desired compatibility level.  If
              BASH_COMPAT is unset or set to the empty string, the compatibility level is set to the default for
              the  current version.  If BASH_COMPAT is set to a value that is not one of the valid compatibility
              levels, the shell prints an error message and sets the compatibility level to the default for  the
              current  version.   The  valid values correspond to the compatibility levels described below under
              SHELL COMPATIBILITY MODE.  For example, 4.2 and  42  are  valid  values  that  correspond  to  the
              compat42  shopt option and set the compatibility level to 42.  The current version is also a valid
              value.
       BASH_ENV
              Jeżeli parametr ten jest ustawiony  podczas  wykonywania  przez  bash  skryptu,  to  jego  wartość
              interpretowana  jest  jako  nazwa  pliku  zawierającego  polecenia do zainicjowania powłoki, jak w
              ~/.bashrc.  Wartość BASH_ENV podlega interpretacji  parametrów,  podstawianiu  wyników  poleceń  i
              interpretacjom  wyrażeń arytmetycznych przed interpretacją jej jako nazwy pliku.  Zmienna PATH nie
              jest używana do znalezienia pliku o powstałej w ten sposób nazwie.
       BASH_XTRACEFD
              Jeśli ustawiono liczbę całkowitą odpowiadającą poprawnemu deskryptorowi  pliku,  to  bash  zapisze
              wyjście  stosu  wygenerowane  gdy set -x jest włączone do tego deskryptora pliku. Deskryptor pliku
              jest zamykany gdy BASH_XTRACEFD jest  usuwana  lub  przy  przypisaniu  nowej  wartości.  Usunięcie
              BASH_XTRACEFD  lub przypisanie jej łańcucha pustego powoduje wysłanie stosu na standardowe wyjście
              błędów. Proszę zauważyć, że ustawienie BASH_XTRACEFD na 2 (deskryptor  pliku  wyjścia  błędów),  a
              następnie usunięcie jej spowoduje zamknięcie standardowego wyjścia błędów.
       CDPATH Ścieżka  wyszukiwania  dla  polecenia  cd.   Jest  to lista rozdzielonych dwukropkami katalogów, w
              których powłoka szuka katalogów docelowych podanych przez  polecenie  cd.   Przykładową  wartością
              jest ".:~:/usr".
       CHILD_MAX
              Ustawia  liczbę  wartości  kodów  wyjścia  zakończonych  procesów  potomnych,  które ma zapamiętać
              powłoka. Bash nie pozwoli na zmniejszenie tej wartości poniżej minimum  określonego  normą  POSIX,
              istnieje  również  wartość  maksymalna  (obecnie  8192),  której  nie można przekroczyć. Minimalna
              wartość jest zależna od systemu.
       COLUMNS
              Używana przez polecenie wbudowane select do wyznaczenia szerokości terminala przy wypisywaniu list
              wyboru.  Ustawiana  automatycznie, gdy włączono opcję checkwinsize oraz w powłoce interaktywnej po
              otrzymaniu SIGWINCH.
       COMPREPLY
              Zmienna tablicowa, z której  bash  czyta  możliwe  uzupełnienia  tworzone  przez  funkcję  powłoki
              wywołaną  przez  usługę  programowalnego uzupełniania (zobacz poniżej Programowalne uzupełnianie).
              Każdy element tablicy zawiera jedno możliwe uzupełnienie.
       EMACS  Gdy bash znajdzie opisywaną  zmienną  w  środowisku  podczas  uruchamiania  powłoki,  z  wartością
              ustawioną  na  "t",  to  przyjmuje,  że  powłoka  działa w buforze powłoki Emacsa i wyłącza edycję
              wiersza.
       ENV    Expanded and executed similarly to BASH_ENV (see INVOCATION above)  when an interactive  shell  is
              invoked in posix mode.
       EXECIGNORE
              Lista  oddzielonych dwukropkami wzorców powłoki (zob. Dopasowanie wzorca) definiujących listę nazw
              plików ignorowanych przy szukaniu poleceń za pomocą PATH. Pliki których pełna  ścieżka  pasuje  do
              jednego  z  tych  wzorców  nie  są traktowane jako pliki wykonywalne dla dopełniania i wykonywania
              poleceń przez PATH. Nie wpływa to na zachowanie poleceń [, test oraz [[. Pełne  ścieżki  w  liście
              skrótów  poleceń  nie  są przedmiotem  EXECIGNORE.  Tę zmienną należy używać do ignorowania plików
              bibliotek  współdzielonych,  które  mają ustawione   prawo   wykonywania,   ale   nie   są plikami
              wykonywalnymi. Dopasowanie wzorców przestrzega ustawień opcji powłoki extglob.
       FCEDIT Domyślny edytor dla wbudowanego polecenia fc.
       FIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami przyrostków, jakie mają być ignorowane podczas uzupełniania nazw
              plików (zobacz READLINE poniżej).  Nazwa pliku o przyrostku pasującym do jednej z pozycji  FIGNORE
              wyłączana  jest  z  listy  dopasowanych nazw plików.  Przykładową wartością jest ".o:~" (cytowanie
              jest niezbędne przy przypisywaniu do tej zmiennej wartości zawierającej tyldy).
       FUNCNEST
              Gdy  jest  ustawiona  na  wartość  numeryczną  większą  od  zera,  definiuje   maksymalny   poziom
              zagnieżdżenia   funkcji.   Wywołania  funkcji  przekraczające  określony  poziom  będą  powodowały
              przerwanie bieżącego polecenia.
       GLOBIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wzorców  definiujących  zestaw  nazw  plików,  jakie  mają  być
              ignorowane  podczas  rozwijania  nazw  plików.  Jeżeli plik pasujący do wzorca rozwijającego nazwę
              ścieżkową pasuje również do  któregoś  z  wzorców  w  GLOBIGNORE,  to  jest  on  usuwany  z  listy
              dopasowanych.
       HISTCONTROL
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wartości,  określającymi  sposób zapisywania w liście historii.
              Jeżeli posiada wartość  ignorespace,  to  wiersze  rozpoczynające  się  od  znaku  spacji  nie  są
              wprowadzane do listy historii. Jeśli posiada wartość ignoredups, to wiersze pasujące do ostatniego
              wiersza historii nie  są  wprowadzane.  Wartość  ignoreboth  łączy  obie  te  możliwości.  Wartość
              erasedups   powoduje  usunięcie  z  historii  wszystkich  wcześniejszych  wierszy,  pasujących  do
              bieżącego, przed zapisaniem listy. Wszystkie wartości poza  wymienionymi  powyżej  są  ignorowane.
              Jeśli  zmienna  ta  nie  jest zdefiniowana lub ma wartość inną od powyższych, to wszystkie wiersze
              przeczytane przez analizator składni zachowywane są  w  liście  historii,  stosownie  do  wartości
              HISTIGNORE.  Drugi  i  kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są sprawdzane i są
              dodawane do historii bez względu na wartość HISTCONTROL.
       HISTFILE
              Nazwa pliku, w którym zachowywana jest historia  poleceń  (zobacz  HISTORIA  poniżej).   Wartością
              domyślną  jest  ~/.bash_history.  Jeśli  ustawienie  tej  zmiennej zostanie skasowane, to historia
              poleceń nie będzie zachowana po zakończeniu pracy powłoki.
       HISTFILESIZE
              Maksymalna liczba wierszy zawartych w pliku historii. Podczas przypisywania wartości tej zmiennej,
              jeżeli  jest  to niezbędne, plik historii jest obcinany tak, by nie zawierał więcej wierszy, przez
              usunięcie najstarszych wpisów. Plik historii jest także obcinany do tego rozmiaru po zapisaniu  go
              w  czasie  kończenia  pracy  przez powłokę. Jeśli wartość wynosi 0, plik historii jest obcinany do
              zera. Wartości nienumeryczne i wartości numeryczne mniejsze niż zero wstrzymują obcinanie. Powłoka
              ustawia wartość domyślną do wartości HISTSIZE po odczytaniu plików początkowych powłoki.
       HISTIGNORE
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  wzorców służących do decydowania, jakie wiersze poleceń powinny
              być zachowane w liście historii. Każdy z wzorców zakotwiczony jest  na  początku  wiersza  i  musi
              pasować  do całego wiersza (nie jest dodawane żadne niejawne `*'). Każdy z wzorców sprawdzany jest
              z bieżącym wierszem po wykonaniu kontroli określonych przez HISTCONTROL.  Oprócz  zwykłych  znaków
              dopasowywania  wzorców  używanych przez powłokę, `&' dopasowuje poprzedni wiersz historii. Literał
              `&' można uzyskać poprzedzając go odwrotnym ukośnikiem; odwrotny ukośnik jest usuwany przed  próbą
              dopasowania.  Druga  i kolejne wiersze złożonego polecenia wielowierszowego nie są sprawdzane i są
              dodawane do historii bez względu na wartość HISTIGNORE. Dopasowanie  wzorców  honoruje  ustawienia
              opcji powłoki extglob.
       HISTSIZE
              Liczba  poleceń  do zapamiętania w historii poleceń (zob.  HISTORIA poniżej). Jeśli wartość wynosi
              0, polecenia nie są zachowywane w historii. Wartości numeryczne mniejsze  niż  zero  powodują,  że
              każde  polecenie jest zapamiętywane w historii (znosi limit). Powłoka ustawia wartość domyślną 500
              po odczytaniu plików początkowych powłoki.
       HISTTIMEFORMAT
              Gdy ta zmienna jest ustawiona i nie jest pusta, jej wartość jest  użyta  jak  format  łańcucha  do
              strftime(3),   w  celu  wyświetlenia  pieczątki  czasowej  związanej  z  każdym  wpisem  historii,
              wyświetlanym przez wbudowane polecenie history. Gdy zmienna jest ustawiona, pieczątki  czasowe  są
              zapisywane  do  pliku  historii, dzięki czemu mogą być zachowywane między sesjami powłoki. Używany
              jest wówczas znak komentarza historii, aby  odróżnić  pieczątki  czasowe  od  pozostałych  wierszy
              historii.
       HOME   Katalog  domowy  bieżącego  użytkownika;  domyślny  argument wbudowanego polecenia cd. Wartość tej
              zmiennej wykorzystywana jest też przy wykonywaniu interpretacji tyld.
       HOSTFILE
              Zawiera nazwę pliku o tym samym formacie co /etc/hosts który powinien  być  czytany,  gdy  powłoka
              potrzebuje  uzupełnić  nazwę  hosta.   Listę  możliwych  uzupełnień  można  zmieniać podczas pracy
              powłoki. Następnym razem, gdy wykonywana jest próba uzupełnienia nazwy hosta bash dodaje zawartość
              nowego  pliku do już istniejącej listy.  Jeżeli HOSTFILE jest ustawione, ale nie posiada wartości,
              bash usiłuje uzyskać listę możliwych uzupełnień nazw hostów czytając /etc/hosts Gdy HOSTFILE  jest
              unieważniane, lista hostów jest czyszczona.
       IFS    Wewnętrzny   Separator   Pól   (Internal   Field  Separator)  używany  do  podziału  na  słowa  po
              interpretacjach i dzieleniu  wierszy  na  słowa  we  wbudowanym  poleceniu  read.   Jego  domyślną
              wartością jest ,,<spacja><tabulacja><nowalinia>”.
       IGNOREEOF
              Steruje  działaniem  powłoki interaktywnej przy otrzymaniu przez nią znaku EOF jako jedynego znaku
              wejścia. Jeżeli jest ustawiona, to jej wartość jest liczbą kolejnych znaków EOF  jakie  muszą  być
              wpisane  jako  pierwsze  znaki  wiersza  wprowadzania  przed zakończeniem pracy przez bash.  Jeśli
              zmienna ta istnieje, ale nie zawiera wartości  numerycznej  lub  nie  ma  wartości,  to  wartością
              domyślną jest 10. Jeżeli nie istnieje, to EOF wskazuje powłoce koniec wprowadzanych danych.
       INPUTRC
              Nazwa  pliku  startowego  dla  readline,  unieważniająca domyślny plik ~/.inputrc (zobacz READLINE
              poniżej).
       INSIDE_EMACS
              If this variable appears in the environment when the shell starts, bash assumes that it is running
              inside an Emacs shell buffer and may disable line editing, depending on the value of TERM.
       LANG   Służy do wyznaczania kategorii locale dla wszystkich kategorii nie wyszczególnionych przez zmienne
              rozpoczynające się od znaków LC_.
       LC_ALL Zmienna ta unieważnia wartość LANG  i  wszelkich  innych  zmiennych  LC_  określających  kategorie
              locale.
       LC_COLLATE
              Ta  zmienna  wyznacza  kolejność (collation order) używaną przy sortowaniu wyników rozwijania nazw
              plików, decyduje też  o  zachowaniu  wielu  wyrażeń,  klas  równoważnych  i  sekwencje  sortowania
              (collating sequences) w rozwijaniu nazw plików i dopasowywaniu wzorców.
       LC_CTYPE
              Ta  zmienna  decyduje o interpretacji znaków i zachowaniu się klas znaków wewnątrz rozwijania nazw
              plików i dopasowywania wzorców.
       LC_MESSAGES
              Ta zmienna decyduje o ustawieniu locale używanym do tłumaczenia  ujętych  w  cudzysłowy  łańcuchów
              poprzedzonych znakiem $.
       LC_NUMERIC
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania liczb.
       LC_TIME
              Ta zmienna określa kategorię locale używaną do formatowania daty i czasu.
       LINES  Używana  przez  polecenie  wbudowane  select  do wyznaczenia długości kolumn przy wypisywaniu list
              wyboru.  Ustawiana automatycznie gdy włączono opcję checkwinsize oraz w powłoce  interaktywnej  po
              otrzymaniu po otrzymaniu SIGWINCH.
       MAIL   Jeżeli  parametrowi  temu  jest  przypisana nazwa pliku, a nie jest ustawiona zmienna MAILPATH, to
              bash informuje użytkownika o nadejściu poczty do podanego pliku lub katalogu w formacie Maildir.
       MAILCHECK
              Określa jak często (w sekundach) bash sprawdza pocztę. Domyślnie jest to 60 sekund. Gdy  nadchodzi
              pora  sprawdzenia  poczty, powłoka wykonuje to przed wyświetleniem głównej zachęty.  Jeśli zmienna
              ta nie jest ustawiona lub jest ustawiona na wartość nie większą  od  zera  lub  zero,  to  powłoka
              wyłącza sprawdzanie poczty.
       MAILPATH
              Lista  rozdzielonych  dwukropkami  nazw  plików,  w  jakich  ma być sprawdzana poczta. Można podać
              komunikat, jaki ma zostać wyświetlony, gdy do danego pliku przybędzie  wiadomość  pocztowa,  przez
              oddzielenie  nazwy pliku od komunikatu znakiem '?'.  Użyte w tekście komunikatu, $_ interpretowane
              jest jako nazwa bieżącego pliku pocztowego.  Przykład:
              MAILPATH='/var/mail/bfox?"You have mail":~/shell-mail?"$_ has mail!"'
              Bash można skonfigurować, aby zapewnił tej zmiennej wartość domyślną (domyślnie jej nie  posiada),
              ale  położenie  plików  pocztowych  użytkownika,  jakim  się  posługuje  zależy  od  systemu  (np.
              /var/mail/$USER).
       OPTERR Jeżeli ustawiono na wartość 1, bash wyświetla komunikaty o błędach  generowanych  przez  wbudowane
              polecenie  getopts  (zobacz  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej).  OPTERR inicjowane jest na 1
              każdorazowo, gdy wywoływana jest powłoka lub wykonywany jest skrypt powłoki.
       PATH   Ścieżka wyszukiwania poleceń. Jest to lista rozdzielanych dwukropkami katalogów, w których powłoka
              szuka  poleceń  (zobacz  WYKONYWANIE  POLECEŃ  poniżej).  Nazwa  katalogu zerowej długości (pusta)
              oznacza katalog bieżący. Pusty katalog można podać jako dwa złączone dwukropki lub początkowy albo
              końcowy  dwukropek.  Domyślna  ścieżka  zależy  od  systemu  i ustawiana jest przez administratora
              instalującego bash.  Powszechną wartością jest ``/usr/local/bin:/usr/local/sbin:/usr/bin:
              /usr/sbin:/bin:/sbin''.
       POSIXLY_CORRECT
              Jeśli podczas uruchamiania bash w środowisku istnieje ta zmienna, to powłoka przed odczytem plików
              startowych wchodzi w tryb posix, tak jakby przy jej wywołaniu podano opcję --posix.  Jeśli zmienna
              ta zostanie ustawiona podczas pracy powłoki, to bash włącza tryb posix, tak jakby zostało wykonane
              polecenie set -o posix Gdy powłoka wchodzi w tryb posix, ustawia tę zmienną, jeśli  nie  była  ona
              jeszcze ustawiona.
       PROMPT_COMMAND
              Jeśli  zmienna  ta jest ustawiona i jest tablicą, wartość każdego z elementów jest wykonywana jako
              polecenie, przed wydaniem każdej podstawowej zachęty. Jeśli jest ustawiona, lecz nie jest  zmienną
              tablicową, jej wartość jest traktowania jako polecenie do wykonania.
       PROMPT_DIRTRIM
              Gdy  jest  ustawiona  na liczbę większa od zera, jej wartość jest używana jako liczba początkowych
              składowych katalogów do usunięcia podczas interpretowania sekwencji specjalnych  łańcucha  zachęty
              \w i \W (patrz poniżej ZACHĘTA POWŁOKI). Usuwane znaki są zastępowane wielokropkiem.
       PS0    Wartość  tego  parametru  jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA) i wyświetlana przez powłokę
              interaktywną po odczytaniu polecenia, a przed jego wykonaniem.
       PS1    Wartość tego parametru jest interpretowana (zobacz poniżej ZACHĘTA)  i używana jako główny łańcuch
              zachęty. Jego wartością domyślną jest "\s-\v\$ ".
       PS2    Wartość  tego  parametru  jest  interpretowana  jak  PS1 i używana jako wtórny (secondary) łańcuch
              zachęty. Domyślnie jest to "> ".
       PS3    Wartość tego parametru służy jako zachęta w poleceniu select (zobacz powyżej GRAMATYKA POWŁOKI).
       PS4    The value of this parameter is expanded as with PS1 and the value is printed before  each  command
              bash  displays  during  an  execution  trace.  The first character of the expanded value of PS4 is
              replicated multiple times, as necessary, to indicate multiple levels of indirection.  The  default
              is “+ ”.
       SHELL  This  variable expands to the full pathname to the shell.  If it is not set when the shell starts,
              bash assigns to it the full pathname of the current user's login shell.
       TIMEFORMAT
              Wartość tego parametru służy jako łańcuch  formatu  określającego,  jak  powinna  być  wyświetlana
              informacja  o  czasach  dla  potoków  poprzedzonych  słowem  zastrzeżonym  time. Znak % rozpoczyna
              sekwencję specjalną, która jest interpretowana jako wartość czasu lub inna  informacja.  Sekwencje
              specjalne i ich znaczenie są następujące; nawiasy kwadratowe opisują części opcjonalne.
              %%        Dosłowny znak %.
              %[p][l]R  Czas, jaki upłynął, w sekundach.
              %[p][l]U  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie użytkownika.
              %[p][l]S  Liczba sekund, jakie CPU zużył w trybie systemowym.
              %P        Procent wykorzystania CPU, liczony jako (%U + %S) / %R.

              Opcjonalne  p  jest  cyfrą  określającą  dokładność  (precision), liczbę cyfr ułamkowych po kropce
              dziesiętnej.  Wartość zero powoduje, że nie będzie wyświetlana ani  kropka  dziesiętna  ani  część
              ułamkowa.  Mogą być podane co najwyżej trzy miejsca po kropce dziesiętnej; wartości p większe od 3
              zmieniane są na 3.  Jeżeli nie podano p, to używana jest wartość 3.

              Opcjonalne l określa dłuższy (longer) format wyników, zawierający minuty, w postaci MMmSS.FFs.   O
              tym, czy występuje ułamkowa część sekund decyduje wartość p.

              Jeżeli   zmienna   ta   nie   jest  ustawiona,  to  bash  działa  tak,  jakby  miała  ona  wartość
              $'\nreal\t%3lR\nuser\t%3lU\nsys\t%3lS'. Jeżeli jej wartością  jest  pusty  łańcuch,  to  nie  jest
              wyświetlana  żadna  informacja o czasach (timing).  Podczas wyświetlania łańcucha formatu dodawany
              jest kończący znak nowej linii.
       TMOUT  Jeśli ustawione na wartość większą od zera,  to  TMOUT  jest  interpretowane  jako  domyślny  czas
              oczekiwania  wbudowanego  read. Polecenie select kończy się, jeśli dane nie zostaną wprowadzone po
              liczbie TMOUT sekund, jeżeli wejście pochodzi z  terminala.  W  przypadku  powłok  interaktywnych,
              wartość  jest  interpretowana jako liczba sekund określającą czas, przez jaki powłoka ma czekać na
              wprowadzenie wiersza danych po wyświetleniu głównej zachęty. Bash kończy pracę po odczekaniu  tego
              czasu jeśli pełen wiersz danych nie pojawił się.
       TMPDIR Jeśli jest ustawiona, bash używa jej wartości jako nazwy katalogu w którym tworzy pliki tymczasowe
              do użytku powłoki.
       auto_resume
              Zmienna ta steruje sposobem interakcji powłoki z użytkownikiem i sposobem kontroli  zadań.  Jeżeli
              jest  ustawiona,  to jednowyrazowe polecenia proste bez przekierowań traktowane są jako aspirujące
              do wznowienia istniejącego zatrzymanego zadania. Nie pozwala się na żadną dwuznaczność; jeśli jest
              więcej  niż  jedno  zadanie  rozpoczynające  się od wpisanego łańcucha, wybierane jest zadanie, do
              którego ostatnio sięgano.  Nazwa zatrzymanego zadania, w tym  kontekście,  jest  wierszem  poleceń
              użytym  do  jego  uruchomienia.   Jeśli  posiada  wartość  exact,  to  podany łańcuch musi pasować
              dokładnie do nazwy zatrzymanego zadania; Jeśli jest ustawione  na  substring,  to  podany  łańcuch
              powinien   pasować   do  podłańcucha  nazwy  zatrzymanego  zadania.   Wartość  substring  zapewnia
              funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %?  (zobacz  STEROWANIE  ZADANIAMI  poniżej).
              Jeśli ustawiono inną wartość, to podany łańcuch musi być przedrostkiem nazwy zatrzymanego zadania;
              zapewnia to funkcjonalność analogiczną do identyfikatora zadania %.
       histchars
              Dwa lub trzy znaki sterujące  interpretacją  historii  i  podziałem  na  leksemy  (zobacz  poniżej
              INTERPRETACJA  HISTORII).   Pierwszy  znak  jest  znakiem  interpretacji  historii, sygnalizującym
              początek interpretacji historii, zwykle `!'.  Drugi  znak  jest  znakiem  szybkiego  podstawiania,
              ("quick  substitution"),  służącym  jako skrót do powtórnego uruchamiania poprzednio wprowadzonego
              polecenia, podstawiającym  w  poleceniu  jeden  łańcuch  za  inny.   Domyślnym  znakiem  szybkiego
              podstawiania  jest  `^'.   Opcjonalny,  trzeci  znak  jest znakiem wskazującym, że pozostała część
              wiersza, w którym występuje on jako pierwszy znak słowa, jest  komentarzem.   Zwykle  znakiem  tym
              jest `#'. Znak komentarza historii powoduje, że dla pozostałych słów wiersza podstawianie historii
              jest pomijane.  Niekoniecznie  powoduje  to  traktowanie  reszty  wiersza  jako  komentarza  przez
              analizator składni powłoki.

   Tablice
       Bash  udostępnia  indeksowane  i  asocjacyjne  zmienne tablicowe jednowymiarowe. Jako tablica może zostać
       użyta dowolna zmienna; wbudowane declare jawnie zadeklaruje tablicę. Nie ma maksymalnego rozmiaru tablic,
       ani  wymagania,  by  wszystkie  jej elementy były indeksowane czy przypisywane w sposób ciągły. Do tablic
       indeksowanych można się odwołać przy pomocy liczb całkowitych (w tym wyrażeń  arytmetycznych),  począwszy
       od  zera;  natomiast  tablice  asocjacyjne  używają  konkretnych łańcuchów. Jeśli nie zaznaczono inaczej,
       indeksy tablic indeksowanych muszą być nieujemnymi liczbami całkowitymi.

       Tablica indeksowana tworzona jest automatycznie jeśli wykonywane jest  przypisanie  do  jakiejś  zmiennej
       przy   pomocy   składni   nazwa[wskaźnik]=wartość.   Wskaźnik  tablicy  traktowany  jest  jako  wyrażenie
       arytmetyczne, które musi po interpretacji dać liczbę. Chcąc jawnie zadeklarować tablicę indeksowaną, użyj
       declare  -a  nazwa (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  declare -a nazwa[wskaźnik] jest również
       akceptowane; wskaźnik jest wówczas ignorowany.

       Tablice asocjacyjne są tworzone za pomocą konstrukcji declare -A nazwa.

       Atrybuty mogą być podane do zmiennej tablicy przy użyciu declare i readonly. Każdy z atrybutów  stosowany
       jest do wszystkich elementów tablicy.

       Arrays  are assigned to using compound assignments of the form name=(value1 ... valuen), where each value
       may be of the form [subscript]=string.  Indexed array assignments do not  require  anything  but  string.
       Each  value in the list is expanded using all the shell expansions described below under EXPANSION.  When
       assigning to indexed arrays, if the optional brackets and subscript are supplied, that index is  assigned
       to;  otherwise the index of the element assigned is the last index assigned to by the statement plus one.
       Indexing starts at zero.

       When assigning to an associative array, the words in a  compound  assignment  may  be  either  assignment
       statements,  for which the subscript is required, or a list of words that is interpreted as a sequence of
       alternating keys and values: name=( key1 value1 key2 value2  ...).   These  are  treated  identically  to
       name=(  [key1]=value1  [key2]=value2 ...).  The first word in the list determines how the remaining words
       are interpreted; all assignments in a list must be of the same type.  When  using  key/value  pairs,  the
       keys may not be missing or empty; a final missing value is treated like the empty string.

       Składnia  ta  jest akceptowana także przy poleceniu wbudowanym declare. Pojedyncze elementy tablicy można
       przypisać  za  pomocą  składni  nazwa[wskaźnik]=wartość  wprowadzonej  powyżej.  Jeśli  wskaźnik  da   po
       interpretacji  liczbę mniejszą od zera, to jest używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy
       plus jeden (wskaźnik -1 odnosi się więc do ostatniego elementu tablicy).

       The += operator will append to an array variable when assigning using the compound assignment syntax; see
       PARAMETERS above.

       Do  elementu  tablicy  można  odwoływać  się używając ${nazwa[wskaźnik]}. Nawiasy są wymagane, by uniknąć
       konfliktów z rozwijaniem nazw plików. Jeśli wskaźnikiem jest @ lub *, to  powyższe  słowo  interpretowane
       jest  jako  wszystkie  elementy  nazwy.   Wskaźniki  te  różnią  się tylko wtedy, gdy słowo pojawia się w
       cudzysłowach.  Jeśli słowo ujęto w cudzysłowy, to ${nazwa[*]} interpretowane jest jako pojedyncze słowo o
       wartości  wszystkich  elementów  tablicy  rozdzielonych  pierwszym  znakiem  zmiennej specjalnej IFS, zaś
       ${nazwa[@]} interpretuje każdy z elementów nazwa jako odrębne słowo. Jeśli brak jest  elementów  tablicy,
       to  ${nazwa[@]}  interpretowane  jest  jako  nic.  Jeśli  wewnątrz  słowa zachodzi interpretacja (ujęta w
       cudzysłowy), to pierwszy zinterpretowany  parametr  jest  łączony  z  początkiem  oryginalnego  słowa,  a
       interpretacja  ostatniego  parametru  jest  łączona  z  końcem  oryginalnego  słowa.  Jest  to zachowanie
       analogiczne do  interpretacji  parametrów  specjalnych  *  i  @  (zobacz  powyżej  Parametry  specjalne).
       ${#nazwa[wskaźnik]}  interpretowane jest jako długość ${nazwa[wskaźnik]}. Jeśli wskaźnikiem jest * lub @,
       to interpretacją jest liczba elementów w tablicy. Jeśli wskaźnik da po interpretacji liczbę  mniejszą  od
       zera,  to  jest  używany jako przesunięcie od maksymalnego indeksu tablicy plus jeden (wskaźnik -1 odnosi
       się więc do ostatniego elementu tablicy).

       Odwoływanie się do zmiennej tablicowej bez podania wskaźnika jest równoważne odwołaniu do elementu  numer
       zero. Każde odwołanie do zmiennej przy podaniu prawidłowego wskaźnika jest poprawne; bash utworzy tablicę
       jeśli będzie to konieczne.

       Zmienna tablicowa jest ustawiona, jeśli do wskaźnika przypisano  wartość.  Łańcuch  pusty  jest  poprawną
       wartością.

       Można  pozyskać  zarówno  Klucze  (wskaźniki)  tablicy  jak  i  wartości.  ${!nazwa[@]} i ${!nazwa[*]} są
       interpretowane jako wskaźniki przypisane do zmiennej nazwa tablicy. expand to  the  indices  assigned  in
       array  variable  name.  Gdy  zastosowany  jest  cudzysłów, powłoka zachowuje się podobnie jak w przypadku
       interpretacji specjalnych parametrów @ i * w cudzysłowach.

       The unset builtin is used to destroy arrays.  unset name[subscript] destroys the array element  at  index
       subscript,  for  both  indexed  and  associative  arrays.   Negative  subscripts  to  indexed  arrays are
       interpreted as described above.  Unsetting the last element of an  array  variable  does  not  unset  the
       variable.   unset  name,  where name is an array, removes the entire array.  unset name[subscript], where
       subscript is * or @, behaves differently depending on whether name is an indexed  or  associative  array.
       If  name  is  an associative array, this unsets the element with subscript * or @.  If name is an indexed
       array, unset removes all of the elements but does not remove the array itself.

       When using a variable name with a subscript as an argument to a command,  such  as  with  unset,  without
       using  the  word  expansion  syntax  described  above, the argument is subject to pathname expansion.  If
       pathname expansion is not desired, the argument should be quoted.

       Każde z wbudowanych declare, local i readonly akceptuje opcję -a do  określania  tablic  indeksowanych  i
       opcję  -A  do określania tablic asocjacyjnych. Jeśli podano obie opcje, to pierwszeństwo ma -A. Polecenie
       read akceptuje opcję -a do przypisywania tablicy listy słów przeczytanych ze standardowego wejścia.   set
       i declare wyświetlają wartości tablicowe w sposób umożliwiający ponowne ich użycie w przypisaniach.

INTERPRETACJA

       Interpretacja  wykonywana  jest  na  wierszu poleceń po jego podziale na słowa.  Istnieje siedem rodzajów
       wykonywanych  interpretacji:  interpretacja  nawiasów  (brace  expansion),  interpretacja   tyld   (tilde
       expansion),  podstawianie  parametrów  i  interpretacja  zmiennych  (parameter  and  variable expansion),
       podstawienie wyników poleceń (command substitution),  interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych  (arithmetic
       expansion), podział na słowa (word splitting)  i rozwinięcie nazw plików (pathname expansion).

       Kolejność   interpretacji:   interpretacja  nawiasów,  interpretacja  tyld,  interpretacja  parametrów  i
       zmiennych, interpretacja wyrażeń arytmetycznych i podstawianie wyników poleceń (wykonywane  od  lewej  do
       prawej), podział na słowa i rozwijanie nazw ścieżek.

       Na  systemach  potrafiących  to obsłużyć, istnieje dodatkowa dostępna interpretacja: podstawienie wyników
       procesów (process substitution). Jest to przeprowadzane w  tym  samym  czasie,  jak  interpretacja  tyld,
       parametrów, zmiennych i wyrażeń arytmetycznych oraz poleceń.

       Po  przeprowadzeniu  tych  interpretacji  znaki cytowania obecne w pierwotnym słowie są usuwane, chyba że
       same zostały zacytowane (usunięcie cytowań).

       Only brace expansion, word splitting, and pathname expansion can increase the  number  of  words  of  the
       expansion;  other  expansions expand a single word to a single word.  The only exceptions to this are the
       expansions of "$@" and "${name[@]}", and, in most cases,  $*  and  ${name[*]}  as  explained  above  (see
       PARAMETERS).

   Interpretacja nawiasów
       Interpretacja nawiasów jest mechanizmem, przez który mogą być generowane dowolne łańcuchy.  Mechanizm ten
       przypomina rozwinięcia nazw plików, ale generowane nazwy plików nie muszą określać  plików  istniejących.
       Wzorce,  mające  podlegać  interpretacji  nawiasów mają postać opcjonalnej preambuły, po której występują
       serie separowanych  przecinkami  łańcuchów  pomiędzy  parą  nawiasów  klamrowych,  po  których  następuje
       opcjonalny  dopisek  (postscript).   Preambuła  stanowi  przedrostek  dla każdego z łańcuchów zawartych w
       nawiasach, a dopisek dodawany jest do każdego łańcucha wynikowego, przy interpretacji od lewej do prawej.

       Interpretacja nawiasów może być zagnieżdżana. Wyniki każdego zinterpretowanego łańcucha nie są sortowane;
       zachowywana  jest  kolejność od lewej do prawej. Na przykład, a{d,c,b}e interpretowane jest jako "ade ace
       abe".

       A sequence expression takes the form {x..y[..incr]}, where x and y are either integers or single letters,
       and  incr,  an  optional increment, is an integer.  When integers are supplied, the expression expands to
       each number between x and y, inclusive.  Supplied integers may be prefixed with 0 to force each  term  to
       have  the  same  width.  When either x or y begins with a zero, the shell attempts to force all generated
       terms to contain the same number of digits, zero-padding where necessary.  When letters are supplied, the
       expression  expands  to  each character lexicographically between x and y, inclusive, using the default C
       locale.  Note that both x and y must be of the same type (integer or  letter).   When  the  increment  is
       supplied,  it  is  used  as  the  difference  between  each  term.   The  default increment is 1 or -1 as
       appropriate.

       Interpretacja nawiasów wykonywana jest  przed  innymi  rodzajami  interpretacji,  a  znaki  o  specjalnym
       znaczeniu dla innych interpretacji są zachowywane w wyniku. Jest ściśle tekstowa. Bash nie stosuje żadnej
       interpretacji składniowej do kontekstu interpretacji czy tekstu pomiędzy nawiasami.

       A correctly-formed brace expansion must contain unquoted opening and closing braces,  and  at  least  one
       unquoted comma or a valid sequence expression.  Any incorrectly formed brace expansion is left unchanged.
       A { or , may be quoted with a backslash to prevent its being considered part of a brace  expression.   To
       avoid  conflicts  with parameter expansion, the string ${ is not considered eligible for brace expansion,
       and inhibits brace expansion until the closing }.

       Typowym zastosowaniem tej konstrukcji jest skrót, wtedy gdy wspólny przedrostek łańcuchów  do  utworzenia
       jest dłuższy niż w powyżej podanym przykładzie, np.:

              mkdir /usr/local/src/bash/{old,new,dist,bugs}
       lub
              chown root /usr/{ucb/{ex,edit},lib/{ex?.?*,how_ex}}

       Interpretacja  nawiasów  wprowadza  niewielką  niezgodność  z historycznymi wersjami sh.  sh nie traktuje
       nawiasów otwierających i zamykających w specjalny sposób gdy  pojawiają  się  one  jako  część  słowa,  i
       zachowuje  je  w  wyniku.  W bash konsekwencją interpretacji nawiasów jest usuwanie nawiasów ze słów.  Na
       przykład, słowo wprowadzone do sh jako plik{1,2} pojawi się w identycznej postaci  na  wyjściu.  To  samo
       słowo  po  interpretacji przez bash daje plik1 plik2.  Jeżeli pożądana jest ścisła zgodność z sh, uruchom
       bash z opcją +B lub wyłącz interpretację nawiasów przy pomocy opcji +B polecenia  set  (zobacz  WBUDOWANE
       POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Interpretacja tyldy
       Jeżeli  słowo  rozpoczyna się niecytowanym znakiem tyldy (`~'), to wszystkie znaki poprzedzające pierwszy
       niecytowany ukośnik (lub  wszystkie  znaki,  gdy  nie  ma  ukośnika)  uważane  są  za  przedrostek  tyldy
       (tilde-prefix).   Jeżeli żaden ze znaków w przedrostku tyldy nie jest cytowany, to jego znaki następujące
       po znaku tyldy traktowane są jako możliwa nazwa logowania (login name).  Jeśli ta  nazwa  logowania  jest
       łańcuchem  pustym,  to  tylda  zastępowana  jest  wartością parametru powłoki HOME.  Jeżeli HOME nie jest
       ustawione, to podstawiany jest za nie katalog domowy użytkownika uruchamiającego powłokę.   W  przeciwnym
       wypadku, przedrostek tyldy zastępowany jest katalogiem domowym skojarzonym z określoną nazwą logowania.

       Jeśli  przedrostkiem  tyldy  jest  `~+',  to  jest  on  zastępowany wartością zmiennej PWDpowłoki.  Jeśli
       przedrostkiem tyldy jest `~-', to jest on zastępowany wartością zmiennej powłoki OLDPWD, jeśli  jest  ona
       ustawiona.   Jeżeli  występujące  w  przedrostku  po  tyldzie  znaki składają się z liczby N, opcjonalnie
       poprzedzonej przez `+' lub `-',  to  przedrostek  tyldy  zastępowany  jest  odpowiednim  elementem  stosu
       katalogów,  jaki  zostałby  wyświetlony  przez  wbudowane  dirs,  wywołane  z  przedrostkiem  tyldy  jako
       argumentem.  Jeżeli w  przedrostku  tyldy  znaki  występujące  po  tyldzie  składają  się  z  liczby  bez
       początkowego `+' lub `-', to przyjmowane jest `+'.

       Jeśli  nazwa  logowania  jest  nieprawidłowa  lub  interpretacja tyldy nie powiodła się, to słowo z tyldą
       pozostaje niezmienione.

       Każde z przypisań do zmiennej sprawdzane jest na obecność niecytowanych przedrostków tyldy  występujących
       bezpośrednio po : lub =.  W tych przypadkach również jest wykonywana jest interpretacja tyldy.  Na skutek
       tego, można posługiwać się nazwami plików z tyldami w przypisaniach do PATH, MAILPATH i CDPATH, a powłoka
       przypisze zinterpretowaną wartość.

       Bash  also  performs  tilde  expansion  on  words  satisfying  the conditions of variable assignments (as
       described above under PARAMETERS)  when they appear as arguments to simple commands.  Bash  does  not  do
       this, except for the declaration commands listed above, when in posix mode.

   Podstawianie parametrów
       Znak  `$'  wprowadza  podstawianie  parametrów,  podstawianie  wyników  poleceń  i  interpretację wyrażeń
       arytmetycznych. Podlegająca interpretacji nazwa parametru lub symbol mogą być ujęte w  nawiasy  klamrowe,
       które  są  opcjonalne,  ale  służą  do  ochrony  interpretowanej  zmiennej przed znakami, jakie występują
       bezpośrednio po niej, a które mogłyby zostać zinterpretowane jako część nazwy.

       Gdy używane są nawiasy, pasującym nawiasem kończącym jest pierwszy  `}',  nie  chroniony  przez  odwrotny
       ukośnik,  nie  znajdujący  się  wewnątrz  cytowanego łańcucha ani nie osadzony w wyrażeniu arytmetycznym,
       podstawieniu wyniku polecenia czy podstawieniu parametru.

       ${parametr}
              Podstawiana jest wartość parametru. Nawiasy wymagane są gdy parametr jest parametrem pozycyjnym  o
              więcej  niż  jednej  cyfrze,  lub  gdy  po  parametrze  występuje  znak,  który  nie  powinien być
              interpretowany jako część jego nazwy. Parametr jest parametrem powłoki opisanych powyżej PARAMETRY
              lub odniesieniem do tablicy (Tablice).

       If  the  first  character  of  parameter  is an exclamation point (!), and parameter is not a nameref, it
       introduces a level of indirection.  Bash uses the value formed by expanding the rest of parameter as  the
       new parameter; this is then expanded and that value is used in the rest of the expansion, rather than the
       expansion of the original parameter.  This is known as indirect expansion.  The value is subject to tilde
       expansion,  parameter  expansion,  command  substitution,  and  arithmetic  expansion.  If parameter is a
       nameref, this expands to the name of the parameter referenced by  parameter  instead  of  performing  the
       complete  indirect  expansion.   The exceptions to this are the expansions of ${!prefix*} and ${!name[@]}
       described below.  The exclamation point must immediately follow the left  brace  in  order  to  introduce
       indirection.

       W   każdym   z  poniższych  przypadków,  słowo  podlega  interpretacji  tyldy,  podstawianiu  parametrów,
       podstawianiu wyników poleceń i interpretacji wyrażeń arytmetycznych.

       Gdy nie przeprowadza interpretacji podłańcuchów,  za  pomocą  opisanych  poniżej  formuł  (np.  :-)  bash
       sprawdza czy parametr nie jest pusty lub nieustawiony. Pominięcie dwukropka skutkuje sprawdzeniem jedynie
       tego, czy parametr nie jest nieustawiony.

       ${parametr:-słowo}
              Używa wartości domyślnych. Jeżeli parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  podstawiane  jest
              zinterpretowane słowo.  W przeciwnym razie, podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:=słowo}
              Przypisuje   wartości  domyślne.   Jeżeli  parametr  jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  jest  mu
              przypisywane zinterpretowane słowo.  Następnie podstawiana jest wartość parametru.   Nie  można  w
              ten sposób przypisywać wartości parametrom pozycyjnym ani parametrom specjalnym.
       ${parametr:?słowo}
              Wyświetla  błąd  jeśli pusty lub nieustawiony.  Jeżeli parametr jest nieustawiony lub pusty, to na
              standardowe wyjście błędów zapisywane jest zinterpretowane słowo (lub komunikat  o  takim  wyniku,
              jeśli  brak  słowa).  Jeśli powłoka nie jest interaktywna, to kończy pracę.  W przeciwnym wypadku,
              podstawiana jest wartość parametru.
       ${parametr:+słowo}
              Używa wartości alternatywnej.  Jeżeli parametr jest  nieustawiony  lub  pusty,  to  nic  nie  jest
              podstawiane, w przeciwnym razie podstawiane jest zinterpretowane słowo.
       ${parametr:przesunięcie}
       ${parametr:przesunięcie:długość}
              Interpretacja  podłańcuchów.  Interpretuje  do  długości  znaków wartości parametru, poczynając od
              znaku określonego przesunięciem. Jeśli parametrem jest @ lub *, tablica indeksowana ze wskaźnikiem
              @  lub  *  lub  nazwa tablicy asocjacyjnej, wynik różni się, zgodnie z poniższym opisem. Jeśli nie
              poda się długości, to interpretuje podłańcuch wartości parametru poczynając od  znaku  określonego
              przesunięciem  i  kończąc  z końcem wartości. Długość i przesunięcie są wyrażeniami arytmetycznymi
              (zob.  OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH poniżej).

              Jeśli przesunięcie wyniesie mniej niż zero, wartość jest używana jako przesunięcie  w  znakach  od
              końca  wartości  parametru.  Jeśli  długość  wyniesie  mniej  niż  zero,  jest interpretowana jako
              przesunięcie w znakach od końca wartości parametru, a nie  jako  liczba  znaków,  a  interpretacja
              będzie  dotyczyć  znaków  pomiędzy  przesunięciem  i  tym  wynikiem.  Proszę  zauważyć,  że ujemne
              przesunięcie musi być oddzielone od dwukropka przynajmniej jedną spacją aby zapobiec  pomyleniu  z
              wyrażeniem :-.

              Jeśli  parametrem  jest  @  lub  *,  to wynikiem jest długość parametrów pozycyjnych poczynając od
              przesunięcia. Ujemne przesunięcie jest liczone w odniesieniu  do  parametru  o  jeden  więcej  niż
              największy  parametr  pozycyjny,  więc  przesunięcie  -1 jest interpretowane jako ostatni parametr
              pozycyjny. Jeśli długość będzie mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Jeśli parametr jest nazwą tablicy indeksowanej z wskaźnikiem @ lub *,  to  wynikiem  jest  długość
              elementów  tablicy  poczynając  od  ${parametr[przesunięcie]}.  Jeśli wskaźnik da po interpretacji
              liczbę mniejszą od zera, to jest używany jako przesunięcie od maksymalnego  indeksu  tablicy  plus
              jeden. Jeśli długość będzie mniejsza od zera wystąpi błąd interpretacji.

              Interpretacja  podłańcucha  zastosowana  do  tablicy  asocjacyjnej  da  w  wyniku  niezdefiniowany
              rezultat.

              Indeksowanie podłańcuchów zaczyna się od zera, chyba że używane są  parametry  pozycyjne,  wówczas
              indeksy  liczy  się  domyślnie  od  1.  Jeśli  przesunięcie  wyniesie  0  i  użyje  się parametrów
              pozycyjnych, do listy włącza się na początku $0.

       ${!przedrostek*}
       ${!przedrostek@}
              Nazywa pasujący przedrostek. Rozwija się w listę nazw tych zmiennych, których  nazwy  rozpoczynają
              się  od  przedrostka,  rozdzielonych  od  siebie  pierwszym znakiem zmiennej specjalnej IFS. Jeśli
              używane  jest  @,  a  interpretacja  jest  ujęta  w  cudzysłowy,  to  każda  nazwa  zmiennej  jest
              interpretowana jako oddzielne słowo.

       ${!nazwa[@]}
       ${!nazwa[*]}
              Lista  kluczy  z  tablicy.  Jeśli nazwa jest zmienną tablicową, jest rozwijana do listy wskaźników
              (kluczy) tablicowych przypisanych do nazwy. Jeśli nazwa nie jest tablicą, interpretowana  jest  do
              0,  jeśli  nazwa  jest  ustawiona  lub pozostaje pusta w przeciwnym wypadku. Gdy używane jest !, a
              interpretacja jest ujęta w cudzysłowy, każdy klucz jest rozwijany do oddzielnego słowa.

       ${#parametr}
              Długość parametru. Podstawiana jest długość, w znakach,  wartości  parametru.   Jeżeli  parametrem
              jest  * lub @, wartość podstawiana jest liczbą parametrów pozycyjnych.  Jeżeli parametr jest nazwą
              tablicy o indeksowanej przez * lub @, wartość podstawiana jest liczbą elementów tablicy.

       ${parametr#słowo}
       ${parametr##słowo}
              Remove matching prefix pattern.  The word is expanded to produce a pattern  just  as  in  pathname
              expansion,  and  matched  against  the expanded value of parameter using the rules described under
              Pattern Matching below.  If the pattern matches the beginning of the value of parameter, then  the
              result of the expansion is the expanded value of parameter with the shortest matching pattern (the
              “#” case) or the longest matching pattern (the “##” case) deleted.  If parameter is @  or  *,  the
              pattern  removal  operation  is applied to each positional parameter in turn, and the expansion is
              the resultant list.  If parameter is an array variable  subscripted  with  @  or  *,  the  pattern
              removal  operation  is  applied  to  each  member  of  the array in turn, and the expansion is the
              resultant list.

       ${parametr%słowo}
       ${parametr%%słowo}
              Remove matching suffix pattern.  The word is expanded to produce a pattern  just  as  in  pathname
              expansion,  and  matched  against  the expanded value of parameter using the rules described under
              Pattern Matching below.  If the pattern matches a  trailing  portion  of  the  expanded  value  of
              parameter,  then  the result of the expansion is the expanded value of parameter with the shortest
              matching pattern (the “%” case) or the longest matching  pattern  (the  “%%”  case)  deleted.   If
              parameter  is  @  or  *,  the pattern removal operation is applied to each positional parameter in
              turn, and the expansion is the resultant list.  If parameter is an array variable subscripted with
              @  or  *,  the  pattern  removal operation is applied to each member of the array in turn, and the
              expansion is the resultant list.

       ${parametr/wzorzec/łańcuch}
       ${parametr//wzorzec/łańcuch}
       ${parametr/#wzorzec/łańcuch}
       ${parametr/%wzorzec/łańcuch}
              Pattern substitution.  The pattern is expanded to produce a pattern just as in pathname expansion.
              Parameter  is expanded and the longest match of pattern against its value is replaced with string.
              string undergoes tilde expansion, parameter and variable expansion, arithmetic expansion,  command
              and  process  substitution,  and  quote removal.  The match is performed using the rules described
              under Pattern Matching below.  In the first form above, only the  first  match  is  replaced.   If
              there  are  two  slashes  separating parameter and pattern (the second form above), all matches of
              pattern are replaced with string.  If pattern is preceded by # (the third  form  above),  it  must
              match  at  the  beginning  of  the  expanded value of parameter.  If pattern is preceded by % (the
              fourth form above), it must match at the end of the expanded value of parameter.  If the expansion
              of  string  is  null,  matches  of pattern are deleted.  If string is null, matches of pattern are
              deleted and the / following pattern may be omitted.

              If the patsub_replacement shell option is enabled using shopt, any  unquoted  instances  of  &  in
              string are replaced with the matching portion of pattern.

              Quoting  any part of string inhibits replacement in the expansion of the quoted portion, including
              replacement strings stored in shell variables.  Backslash will escape & in string;  the  backslash
              is  removed  in order to permit a literal & in the replacement string.  Backslash can also be used
              to escape a backslash; \\ results in a literal backslash in the replacement.   Users  should  take
              care  if  string  is  double-quoted  to  avoid  unwanted  interactions  between  the backslash and
              double-quoting, since backslash has special meaning within double  quotes.   Pattern  substitution
              performs  the  check  for  unquoted  &  after expanding string; shell programmers should quote any
              occurrences of & they want to be taken literally in the replacement and ensure any instances of  &
              they want to be replaced are unquoted.

              If  the  nocasematch shell option is enabled, the match is performed without regard to the case of
              alphabetic characters.  If parameter is @ or *, the substitution  operation  is  applied  to  each
              positional  parameter  in turn, and the expansion is the resultant list.  If parameter is an array
              variable subscripted with @ or *, the substitution operation is applied  to  each  member  of  the
              array in turn, and the expansion is the resultant list.

       ${parametr^wzorzec}
       ${parametr^^wzorzec}
       ${parametr,wzorzec}
       ${parametr,,wzorzec}
              Modyfikacja  wielkości  znaków.  Ta  interpretacja  modyfikuje  wielkość zawartych liter zgodnie z
              parametrem. Wzorzec jest interpretowany w taki sposób, jak czyni to rozwijanie nazw plików.  Każdy
              znak  w  interpretowanej  wartości  parametru  jest sprawdzany ze wzorcem i jeśli do niego pasuje,
              wielkość litery jest zmieniana.  Wzorzec  nie  powinien  dopasowywać  więcej  niż  jednego  znaku.
              Operator ^ konwertuje małe litery pasujące do wzorca na wielkie, operator , działa odwrotnie. ^^ i
              ,, konwertują każdy dopasowany znak interpretowanej wartości, natomiast ^ i ,  konwertują  jedynie
              jej  pierwszy  znak. Jeśli nie podano wzorca, to przyjmuje się za niego ?, co powoduje dopasowanie
              każdego znaku. Jeśli parametrem jest @ lub *, to operacja podstawiania stosowana jest  do  każdego
              po  kolei  parametru  pozycyjnego, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.  Jeśli parametr
              jest zmienną tablicową indeksowaną przez @ lub *, operacja  podstawiania  jest  przeprowadzana  po
              kolei na każdym elemencie tablicy, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

       ${parametr@operator}
              Przekształcenie  parametrów. Ta interpretacja jest albo przekształceniem wartości parametrów, albo
              informacji o  samych  parametrach,  w  zależności  od  wartości  operatora.  Każdy  operator  jest
              pojedynczą literą:

              U      The  expansion  is  a  string  that  is  the  value  of parameter with lowercase alphabetic
                     characters converted to uppercase.
              u      The expansion is a string that is the value of parameter with the first character converted
                     to uppercase, if it is alphabetic.
              L      The  expansion  is  a  string  that  is  the  value  of parameter with uppercase alphabetic
                     characters converted to lowercase.
              Q      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru cytowany w formacie,  jaki  może  być
                     ponownie wykorzystany jako wejście powłoki.
              E      The  expansion  is  a string that is the value of parameter with backslash escape sequences
                     expanded as with the $'...' quoting mechanism.
              P      Interpretacją jest łańcuch będący wartością parametru taką, jaką byłby jako łańcuch zachęty
                     (zob. poniżej ZACHĘTA).
              A      Interpretacją jest  łańcuch  w  postaci z jaką instrukcja przypisania lub polecenie declare
                     przy interpretacji odtworzyła by parametr z jego atrybutami i wartością.
              K      Produces a possibly-quoted version of the value of parameter, except  that  it  prints  the
                     values  of  indexed  and  associative  arrays  as a sequence of quoted key-value pairs (see
                     Arrays above).
              a      Interpretacją jest  łańcuch  składający  się  z  wartości  flag  reprezentujących  atrybuty
                     parametru.
              k      Like  the  K  transformation,  but  expands  the keys and values of indexed and associative
                     arrays to separate words after word splitting.

              Jeżeli parametrem jest @ lub  *,  to  operacja  stosowana  jest  do  każdego  po  kolei  parametru
              pozycyjnego, zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista. Jeśli parametr jest zmienną tablicową
              indeksowaną przez @ lub *, to operacja jest przeprowadzana po kolei na każdym  elemencie  tablicy,
              zaś wynikiem interpretacji jest powstała lista.

              Na  wyniku interpretacji jest przeprowadzany podział na słowa oraz rozwinięcie nazw plików zgodnie
              z opisem poniżej.

   Podstawianie wyników poleceń
       Podstawianie wyników poleceń (command substitution) pozwala  na  zastępowanie  nazwy  polecenia  wyjściem
       (wynikiem) z jego działania.  Posiada dwie postaci:

              $(polecenie)
       lub
              `polecenie`

       Bash  wykonuje  interpretację  wykonując  polecenie  w  środowisku  podpowłoki  i  zastępując podstawiane
       polecenie jego utworzonym standardowym wyjściem, z usuniętymi końcowymi  znakami  nowej  linii.   Zawarte
       wewnątrz  wyniku  znaki  nowej  linii  nie  są  usuwane, ale mogą być usunięte podczas podziału na słowa.
       Podstawienie wyniku polecenia $(cat plik) można zastąpić równoważnym, ale szybszym $(< plik).

       Gdy używane jest podstawianie w starym stylu, z użyciem odwrotnych apostrofów, odwrotny ukośnik zachowuje
       swe znaczenie dosłowne, z wyjątkiem przypadków, gdy jest poprzedzony przez $, ` lub \.  Pierwszy odwrotny
       apostrof (`)  nie  poprzedzony  odwrotnym  ukośnikiem  kończy  podstawianie  wyniku  polecenia.   Podczas
       posługiwania  się  postacią  $(polecenie), polecenie tworzą wszystkie znaki pomiędzy nawiasami; żaden nie
       jest traktowany specjalnie.

       Podstawianie wyników poleceń może być zagnieżdżane. W celu zagnieżdżenia postaci z odwrotnymi apostrofami
       zabezpiecz wewnętrzne przed interpretacją używając odwrotnych ukośników.

       Jeżeli  podstawianie  pojawia się wewnątrz cudzysłowów, to na wynikach nie jest przeprowadzany podział na
       słowa ani rozwinięcie nazw plików.

   Interpretacja wyrażeń arytmetycznych
       Interpretacja wyrażeń arytmetycznych pozwala na obliczanie wyrażeń arytmetycznych i podstawianie  wyniku.
       Format interpretacji arytmetycznej:

              $((wyrażenie))

       Stary format $[wyrażenie] jest przestarzały i zostanie usunięty w przyszłych wersjach basha.

       The  expression  undergoes  the  same  expansions  as  if  it were within double quotes, but double quote
       characters in expression are not treated specially and are removed.  All tokens in the expression undergo
       parameter  and variable expansion, command substitution, and quote removal.  The result is treated as the
       arithmetic expression to be evaluated.  Arithmetic expansions may be nested.

       Interpretacja przeprowadzana jest zgodnie z zasadami podanymi poniżej w sekcji  OBLICZENIA  ARYTMETYCZNE.
       Jeżeli  wyrażenie  jest  nieprawidłowe,  bash  wypisuje  komunikat  o niepowodzeniu i nie występuje żadne
       podstawienie.

   Podstawianie wyników procesów (Process substitution)
       Podstawianie wyników procesów pozwala na odnoszenie się do wejścia lub wyjścia  procesu  za  pomocą nazwy
       pliku.  Przybiera  ono  postać  <(lista)  lub >(lista).  Proces lista uruchamiany asynchronicznie, a jego
       wejście i wyjście pojawia się jako nazwa pliku. W wyniku interpretacji nazwa tego pliku  przesyłana  jest
       jako argument bieżącego polecenia. Jeżeli posłużono się postacią >(lista), zapis do pliku będzie stanowić
       wejście dla listy. Jeżeli posłużono się postacią <(lista), plik przekazany jako argument powinien  zostać
       odczytany  w  celu  uzyskania  wyjścia  listy. Podstawianie wyników procesów jest obsługiwane w systemach
       wspierających potoki nazwane (FIFO) lub metodę nazywania otwartych plików /dev/fd.

       Gdy jest to możliwe, podstawianie wyników procesu wykonywane jest równocześnie z interpretacją parametrów
       i zmiennych, podstawianiem wyników poleceń i interpretacją wyrażeń arytmetycznych.

   Podział na słowa
       Powłoka  przeszukuje  wyniki  interpretacji  parametrów,  podstawiania  poleceń  i  interpretacji wyrażeń
       arytmetycznych, które nie pojawiają się wewnątrz cudzysłowów, w celu przeprowadzenia podziału na słowa.

       Powłoka traktuje każdy znak IFS jak separator i dzieli na słowa wyniki innych interpretacji, używając ich
       jako   separatorów   pól.   Jeżeli   IFS   nie   jest   ustawione   lub  jego  wartością  jest  dokładnie
       <spacja><tab><nowalinia>, wartość domyślna, to sekwencje  składające  się  ze  <spacji>,  <tabulatora>  i
       <nowejlinii>  na początku i końcu wyników poprzednich interpretacji są ignorowane, a do podziału na słowa
       służy dowolna sekwencja znaków IFS, jeżeli nie znajduje się na początku lub końcu.   Jeżeli  IFS  posiada
       wartość  inną  niż  domyślna,  to  sekwencje  białych znaków spacji i tabulacji i znaku nowego wiersza są
       ignorowane na początku i końcu słowa, dopóki biały znak występuje w wartości IFS (biały znak IFS).   Inne
       znaki  w  IFS  nie  będące  białymi  znakami  IFS,  łącznie  z dowolnymi przyległymi białymi znakami IFS,
       ograniczają pole.  Sekwencja białych znaków IFS jest również traktowana jako ogranicznik.  Jeśli IFS jest
       łańcuchem pustym, to nie występuje podział na słowa.

       Jawnie  puste  argumenty  (""  lub  '')  są  pozostawiane  i przekazywane do poleceń jako łańcuchy puste.
       Niecytowane argumenty puste niejawnie, wynikające z interpretacji parametrów nie posiadających  wartości,
       są  usuwane.   Jeśli  parametr  bez  wartości  interpretowany jest wewnątrz cudzysłowów, to wynikiem jest
       argument pusty i jest on zachowywany i przekazywany do poleceń jako łańcuchy puste.  Gdy  cytowany  pusty
       argument  pojawi  się  jako część słowa, którego interpretacja jest niepusta, pusty argument jest usuwany
       tj. słowo -d'' staje się -d po przeprowadzeniu podziału na słowa i usunięciu pustych argumentów.

       Zauważ, że jeśli nie występuje interpretacja, to nie jest również wykonywany podział.

   Rozwijanie nazw plików (Pathname Expansion)
       After word splitting, unless the -f option has been set, bash scans each word for the  characters  *,  ?,
       and  [.   If  one of these characters appears, and is not quoted, then the word is regarded as a pattern,
       and replaced with an alphabetically sorted list of filenames matching the pattern (see  Pattern  Matching
       below).   If  no  matching filenames are found, and the shell option nullglob is not enabled, the word is
       left unchanged.  If the nullglob option is set, and no matches are found, the word is  removed.   If  the
       failglob  shell  option  is set, and no matches are found, an error message is printed and the command is
       not executed.  If the shell option nocaseglob is enabled, the match is performed without  regard  to  the
       case of alphabetic characters.  Note that when using range expressions like [a-z] (see below), letters of
       the other case may be included, depending on the setting of  LC_COLLATE.  When  a  pattern  is  used  for
       pathname  expansion,  the  character  “.” at the start of a name or immediately following a slash must be
       matched explicitly, unless the shell option dotglob is set.  In order to  match  the  filenames  “.”  and
       “..”,  the  pattern must begin with “.” (for example, “.?”), even if dotglob is set.  If the globskipdots
       shell option is enabled, the filenames “.” and “..” are never matched, even if the pattern begins with  a
       “.”.   When  not  matching  pathnames,  the  “.”   character  is  not treated specially.  When matching a
       pathname, the slash character must always be matched explicitly by a slash in the pattern, but  in  other
       matching  contexts  it  can  be  matched  by a special pattern character as described below under Pattern
       Matching.  See the description of shopt below under SHELL BUILTIN  COMMANDS  for  a  description  of  the
       nocaseglob, nullglob, globskipdots, failglob, and dotglob shell options.

       Do  ograniczenia  zestawu  nazw plików pasujących do wzorca można wykorzystać zmienną powłoki GLOBIGNORE.
       Jeżeli GLOBIGNORE jest ustawione, każda z pasujących nazw plików pasująca również do jednego ze wzorców w
       GLOBIGNORE  jest  usuwana  z  listy  dopasowań.  Jeśli ustawiona jest opcja nocaseglob, to dopasowanie do
       wzorców w GLOBIGNORE jest dokonywane bez względu na wielkość znaków. Nazwy plików "." i  ".."  są  zawsze
       ignorowane,  nawet  gdy  GLOBIGNORE  jest  ustawione. Jednakże, ustawienie GLOBIGNORE skutkuje włączeniem
       opcji dotglob, tak że będą dopasowywane wszystkie inne nazwy plików rozpoczynające się od kropki.  W celu
       uzyskania  starego  zachowania,  ignorującego  nazwy  zaczynające się ".", jednym ze wzorców w GLOBIGNORE
       należy zrobić ".*". Opcja dotglob jest wyłączana,  gdy  kasowane  jest  GLOBIGNORE.  Dopasowanie  wzorców
       honoruje ustawienia opcji powłoki extglob.

       Dopasowanie wzorca

       Każdy  znak  pojawiający  się we wzorcu, różny od specjalnych znaków wzorca opisanych poniżej, dopasowuje
       sam siebie. Znak NUL nie może wystąpić we wzorcu. Odwrotny ukośnik cytuje następujący po  nim  znak;  sam
       ukośnik  jest  pomijany  podczas  dopasowania. Specjalne znaki wzorca muszą być cytowane, jeżeli mają być
       dopasowane dosłownie.

       Specjalne znaki wzorca mają następujące znaczenie:

              *      Dopasowuje dowolny łańcuch, łącznie z łańcuchem pustym. Jeśli włączona jest opcja  globstar
                     powłoki,  a * jest użyte w kontekście rozwijania nazw plików, to dwa złączone znaki * użyte
                     w pojedynczym wzorcu  dopasują  wszystkie  pliki  wraz  z  zerem  lub  więcej  katalogów  i
                     podkatalogów.  Jeśli  po dwóch gwiazdkach * wystąpi ukośnik /, to dopasowane będą wyłącznie
                     katalogi i podkatalogi.
              ?      Dopasowuje dowolny pojedynczy znak.
              [...]  Matches any one of the enclosed characters.  A pair of characters  separated  by  a  hyphen
                     denotes  a  range  expression;  any  character  that  falls  between  those two characters,
                     inclusive, using the current locale's collating sequence and character set, is matched.  If
                     the  first  character  following  the  [  is  a ! or a ^ then any character not enclosed is
                     matched.  The sorting order of characters in range expressions, and the characters included
                     in  the  range,  are  determined  by the current locale and the values of the LC_COLLATE or
                     LC_ALL shell variables,  if  set.   To  obtain  the  traditional  interpretation  of  range
                     expressions, where [a-d] is equivalent to [abcd], set value of the LC_ALL shell variable to
                     C, or enable the globasciiranges shell option.  A - may be matched by including it  as  the
                     first  or  last  character  in  the  set.   A ] may be matched by including it as the first
                     character in the set.

                     Wewnątrz [ i ], można podawać klasy znaków (character classes), używając składni [:klasa:],
                     gdzie klasa jest jedną z poniższych klas zdefiniowanych w standardzie POSIX:
                     alnum alpha ascii blank cntrl digit graph lower print punct space upper word xdigit
                     Klasa  znaków  dopasowuje  dowolny znak należący do tej klasy. Klasa znaków word dopasowuje
                     litery, cyfry i znak podkreślenia "_".

                     Wewnątrz [ i ], można podać klasę równoważności, używając składni [=z=],  która  dopasowuje
                     wszystkie znaki o tej samej wadze sortowania (zdefiniowaną w bieżącym ustawieniu locale) co
                     znak z.

                     Wewnątrz [ i ], składnia [.symbol.] dopasowuje symbol sortowania (collating symbol) symbol.

       If the extglob shell option is enabled using the shopt builtin, the  shell  recognizes  several  extended
       pattern  matching  operators.   In  the  following  description,  a pattern-list is a list of one or more
       patterns separated by a |.  Composite patterns  may  be  formed  using  one  or  more  of  the  following
       sub-patterns:

              ?(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub jedno wystąpienie zadanych wzorców
              *(lista-wzorców)
                     Dopasowuje zero lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              +(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jedno lub więcej wystąpień zadanych wzorców
              @(lista-wzorców)
                     Dopasowuje jeden z zadanych wzorców
              !(lista-wzorców)
                     Dopasowuje cokolwiek prócz jednego z zadanych wzorców

       Theextglob  option  changes  the  behavior  of  the parser, since the parentheses are normally treated as
       operators with syntactic meaning.  To ensure that extended matching patterns are parsed  correctly,  make
       sure that extglob is enabled before parsing constructs containing the patterns, including shell functions
       and command substitutions.

       When matching filenames, the dotglob shell option determines the set of filenames that are  tested:  when
       dotglob  is enabled, the set of filenames includes all files beginning with “.”, but “.” and “..” must be
       matched by a pattern or sub-pattern that begins with a dot; when it is disabled, the set does not include
       any filenames beginning with “.” unless the pattern or sub-pattern begins with a “.”.  As above, “.” only
       has a special meaning when matching filenames.

       Complicated extended pattern matching against long strings is slow, especially when the patterns  contain
       alternations  and  the strings contain multiple matches.  Using separate matches against shorter strings,
       or using arrays of strings instead of a single long string, may be faster.

   Usunięcie cytowań
       Po poprzednich interpretacjach, wszystkie niecytowane wystąpienia znaków \, ' i ", które  nie  wynikły  z
       jednej z powyższych interpretacji, są usuwane.

PRZEKIEROWANIE

       Przed  wykonaniem  polecenia,  jego  wejście  i  wyjście mogą zostać przekierowane przy pomocy specjalnej
       notacji  interpretowanej  przez  powłokę.  Przekierowania  pozwalają  deskryptorom  plików   poleceń   na
       powielanie,  otwieranie, zamykanie, tworzenie odniesień do różnych plików oraz mogą zmieniać pliki, które
       odczytuje polecenie i do którego pisze. Przekierowań  można  też  używać  do  modyfikowania  deskryptorów
       plików w środowiska wykonywania bieżącej powłoki. Poniższe operatory przekierowania mogą występować przed
       lub pojawiać się gdziekolwiek wewnątrz polecenia prostego lub  występować  po  poleceniu.  Przekierowania
       przetwarzane są w kolejności występowania, od lewej do prawej.

       Każde przekierowanie, które może być poprzedzone numerem deskryptora pliku, może być w zamian poprzedzone
       słowem zapisanym następująco: {nazwa-zmiennej}. W takim przypadku, dla każdego operatora  przekierowania,
       z  wyjątkiem  >&-  i  <&-,  powłoka  nada  deskryptor  pliku  większy  lub  równy  10  i  przypisze go do
       nazwy-zmiennej. Jeśli >&- lub <&- jest poprzedzone {nazwą-zmiennej}, to wartość nazwy-zmiennej  definiuje
       deskryptor  pliku  przeznaczony  do zamknięcia. Jeśli poda się {nazwę-zmiennej}, to przekierowanie będzie
       istniało poza zakresem polecenia, co pozwala na ręczne zarządzanie  czasem  istnienia  deskryptora  pliku
       przez programistę powłoki. Za to zachowanie odpowiada opcja powłoki varredir_close.

       W poniższych opisach, jeśli pominięto deskryptor pliku, a pierwszym znakiem operatora przekierowania jest
       <, przekierowanie dotyczy standardowego wejścia (deskryptor pliku 0).  Jeżeli pierwszym znakiem operatora
       przekierowania jest >, przekierowanie dotyczy standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1).

       Słowo  następujące  do  operatorze  przekierowania w poniższych opisach podlega, chyba że podano inaczej,
       interpretacji nawiasów, interpretacji tyldy, interpretacji parametrów i zmiennych,  podstawianiu  wyników
       poleceń,  interpretacji  wyrażeń arytmetycznych, usuwaniu cytowań, rozwijaniu nazw plików i podziałowi na
       słowa.  Jeśli zinterpretowane zostanie jako więcej niż jedno słowo, to bash zgłosi błąd.

       Zauważ, że kolejność przekierowań jest znacząca. Na przykład, polecenie

              ls > dirlist 2>&1

       kieruje zarówno standardowe wyjście jak i wyjście diagnostyczne (stderr)  do pliku dirlist,  podczas  gdy
       polecenie

              ls 2>&1 > dirlist

       kieruje  tylko  standardowe  wyjście  do  pliku  dirlist,  gdyż  wyjście błędów zostało zduplikowane jako
       standardowe wyjście przed przekierowaniem wyjścia do dirlist.

       Bash obsługuje wiele nazw plików, szczególnie wtedy, gdy są one używane przy przekierowaniach, zgodnie  z
       opisem  w  poniższej tabeli. Jeśli system operacyjny na którym działa bash udostępnia te pliki specjalne,
       bash skorzysta  z  nich,  jeśli  nie,  to  będą  wewnętrznie  emulowane  cechując  się  opisanym  poniżej
       zachowaniem.

              /dev/fd/fd
                     Jeżeli fd jest poprawną liczbą całkowitą, to duplikowany jest deskryptor pliku fd.
              /dev/stdin
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 0.
              /dev/stdout
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 1.
              /dev/stderr
                     Duplikowany jest deskryptor pliku 2.
              /dev/tcp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą  numer  portu  lub  nazwą  usługi,  to  bash  usiłuje  otworzyć  połączenie  do
                     odpowiedniego gniazda TCP.
              /dev/udp/host/port
                     Jeśli host jest poprawną nazwą hosta lub adresem internetowym, a port jest liczbą całkowitą
                     określającą  numer  portu  lub  nazwą  usługi,  to  bash  usiłuje  otworzyć  połączenie  do
                     odpowiedniego gniazda UDP.

       Nieudane otwarcie lub utworzenie pliku powoduje niepowodzenie przekierowania.

       Przekierowania używające deskryptorów plików, większych niż 9 muszą być używane z dużą ostrożnością, gdyż
       mogą być w konflikcie z deskryptorami plików używanymi wewnętrznie przez powłokę.

       Proszę zauważyć, że wbudowane polecenie exec  może  tworzyć  przekierowania  odnoszące  się  do  bieżącej
       powłoki.

   Przekierowanie wejścia
       Przekierowanie  wejścia  powoduje  otwarcie do odczytu pliku, którego nazwa wynika z interpretacji słowa.
       Odczyt będzie wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego wejścia (zerowy deskryptor pliku)  jeśli
       nie podano n.

       Ogólny format przekierowania wejścia:

              [n]<słowo

   Przekierowanie wyjścia
       Przekierowanie  wyjścia  powoduje  otwarcie  do zapisu pliku, którego nazwa wynika z interpretacji słowa.
       Zapis będzie wykonywany z deskryptora pliku n lub standardowego wyjścia (deskryptor pliku  1)  jeśli  nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony; jeżeli istnieje obcinany jest do rozmiaru zerowego.

       Ogólny format przekierowania wyjścia:

              [n]>słowo

       Jeżeli operatorem przekierowania jest >, a została włączona opcja noclobber wbudowanego polecenia set, to
       przekierowanie nie powiedzie się jeżeli plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa istnieje  i  jest
       zwykłym  plikiem.   Jeżeli  operatorem  przekierowania  jest >|, albo operatorem jest > przy niewłączonej
       opcji noclobber, to wykonywana jest próba przekierowania, nawet jeśli plik słowo istnieje.

   Dołączanie przekierowanego wyjścia
       Przekierowanie wyjścia w ten sposób powoduje, że plik o nazwie wynikającej z interpretacji słowa zostanie
       otwarty  do  dołączania  (append).   Dołączanie będzie wykonywane z deskryptora pliku n lub standardowego
       wyjścia (deskryptor pliku 1) jeśli nie podano n.  Jeżeli plik nie istnieje jest tworzony.

       Ogólny format dołączania wyjścia:

              [n]>>słowo

   Przekierowanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Bash pozwala, przy pomocy tej konstrukcji,  przekierować  standardowe  wyjście  (deskryptor  pliku  1)  i
       standardowe wyjście błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Istnieją dwie postaci takiego przekierowania:

              &>słowo
       i
              >&słowo

       Spośród nich, zalecaną jest pierwsza forma.  Jest ona semantycznie równoważna

              >słowo 2>&1

       Przy  używaniu  drugiej  postaci,  słowo nie może zostać zinterpretowane jako liczba ani -. Jeśli tak się
       stanie, zadziała inny operator przekierowania (zob. Powielanie  deskryptorów  plików  poniżej)  z  powodu
       kompatybilności wstecznej.

   Dołączanie standardowego wyjścia i wyjścia błędów
       Ta  konstrukcja pozwala na dołączanie, standardowego wyjścia (deskryptor pliku 1) i standardowego wyjścia
       błędów (deskryptor plików 2) do pliku, którego nazwą jest zinterpretowane słowo.

       Format dołączania standardowego wyjścia i wyjścia błędów:

              &>>słowo

       Jest to semantycznie równoważne

              >>słowo 2>&1

       (zob. Powielanie deskryptorów plików poniżej).

   Dokumenty włączone (Here Documents)
       Ten typ przekierowania instruuje powłokę, by czytała wejście z bieżącego źródła aż do napotkania  wiersza
       zawierającego  tylko  słowo  (bez  żadnych  kończących  odstępów).  Wszystkie wiersze przeczytane do tego
       momentu są następnie używane jako standardowe wejście (lub deskryptor pliku n, jeśli podano n) polecenia.

       Format dokumentów włączonych jest następujący:

              [n]<<[-]słowo
                      dokument włączony
              ogranicznik

       Na słowie nie jest wykonywana interpretacja  parametrów  ani  zmiennych,  podstawiania  wyników  poleceń,
       rozwijanie  nazw  plików  ani  interpretacja wyrażeń arytmetycznych. Jeżeli cytowana jest część słowa, to
       ogranicznik jest  wynikiem  usunięcia  cytowań  ze  słowa,  a  wiersze  w  dokumencie  włączonym  nie  są
       interpretowane.   Jeżeli  słowo  nie  jest  cytowane,  wszystkie  wiersze  dokumentu włączonego podlegają
       interpretacji  parametrów,  podstawianiu  poleceń  i  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych.   Sekwencja
       \<nowalinia> jest ignorowana, a do cytowania znaków \, $ i ` musi być użyte \.

       Jeżeli  operatorem przekierowania jest <<-, to wszystkie początkowe znaki tabulacji są obcinane z wierszy
       wejściowych i wiersza  zawierającego  ogranicznik.   Pozwala  to  na  ustawienie  naturalnych  wcięć  dla
       dokumentów włączonych w skryptach powłoki.

   Łańcuchy włączone (Here Strings)
       Wariant dokumentów włączonych, którego format jest następujący:

              [n]<<<słowo

       Słowo  podlega  interpretacji  tyldy, interpretacji parametrów i zmiennych, podstawianiu wyników poleceń,
       interpretacji wyrażeń arytmetycznych i usuwaniu cytowań. Rozwijanie nazw plików i podział  na  słowa  nie
       jest  przeprowadzane.  Wynik  jest  przekazywany  poleceniu  jako pojedynczy łańcuch z dołączonym znakiem
       nowego wiersza na jego standardowe wejście (lub deskryptor pliku n, jeśli podano n).

   Powielanie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo

       służy do powielania deskryptorów plików wejściowych.  Jeżeli słowo zinterpretowane  zostanie  jako  jedna
       lub  więcej  cyfr,  to  deskryptor  pliku oznaczony przez n czyniony jest kopią tego deskryptora.  Jeżeli
       cyfry w słowie nie określają otwartego dla wejścia deskryptora, pojawia się błąd przekierowania.   Jeżeli
       słowo  zinterpretowane  jest jako -, deskryptor pliku n jest zamykany. Jeżeli n nie zostało określone, to
       stosowane jest standardowe wejście (deskryptor pliku 0).

       Operator

              [n]>&słowo

       podobnie, służy do powielania deskryptorów standardowego wyjścia.  Jeżeli nie określono n, stosowane jest
       standardowe wyjście (deskryptor pliku 1). Jeżeli cyfry w słowie nie określają deskryptora pliku otwartego
       do wyjścia, pojawia się błąd przekierowania. Jeżeli słowo zostanie  zinterpretowane  jako  -,  deskryptor
       pliku  n  jest zamykany. W przypadku specjalnym, jeżeli pominięto n, a słowo nie jest interpretowane jako
       jedna lub więcej cyfr lub -, to przekierowywane są standardowe wyjście i standardowe wyjście błędów,  jak
       opisano poprzednio.

   Przenoszenie deskryptorów plików
       Operator przekierowania

              [n]<&słowo-

       przenosi  deskryptor  pliku  słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n, na standardowe wejście
       (deskryptor pliku 0). Słowo jest zamykane po zduplikowaniu do n.

       Podobnie, operator przekierowania

              [n]>&słowo-

       przenosi deskryptor pliku słowo do deskryptora pliku n lub, jeśli nie podano n,  na  standardowe  wyjście
       (deskryptor pliku 1).

   Otwieranie deskryptorów plików do odczytu i zapisu
       Operator przekierowania

              [n]<>słowo

       powoduje, że plik o nazwie wynikłej z interpretacji słowa zostanie otwarty do odczytu i zapisu.  Odczyt i
       zapis będą wykonywane z deskryptora pliku n lub standardowego wejścia  (deskryptor  pliku  0)  jeśli  nie
       podano n.  Jeżeli plik nie istnieje, to jest tworzony.

ALIASY

       Aliasy  (czyli  synonimy)  pozwalają na zastąpienie słowa łańcuchem, gdy zostanie ono użyte jako pierwsze
       słowo w poleceniu prostym.  Powłoka utrzymuje listę aliasów, które mogą być ustawiane i unieważniane przy
       pomocy  wbudowanych poleceń alias i unalias (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).  Dla pierwszego
       słowa każdego polecenia, jeśli nie jest cytowane, następuje sprawdzenie, czy posiada  ono  alias.  Jeżeli
       tak,  to  słowo  to jest zastępowane tekstem aliasu. Znaki /, $, ` i = i wszystkie metaznaki powłoki oraz
       znaki cytowania wypisane powyżej nie mogą być nazwą  aliasu.  Tekst  zastępujący  może  zawierać  dowolne
       poprawne wejście powłoki, łącznie z metaznakami powłoki. Pierwsze słowo tekstu zastępującego jest z kolei
       sprawdzane na aliasy, ale słowo identyczne z interpretowanym  właśnie  aliasem  nie  jest  interpretowane
       powtórnie.  Oznacza  to,  że  można  mieć  alias  ls  do  ls  -F, na przykład, a bash nie będzie usiłował
       rekurencyjnie interpretować zastępującego tekstu.  Jeżeli ostatnim znakiem wartości aliasu  jest  odstęp,
       to następne słowo polecenia występujące po aliasie ma również sprawdzaną interpretację aliasów.

       Aliasy są tworzone i pokazywane poleceniem alias, a usuwane poleceniem unalias.

       Nie  ma  żadnego  mechanizmu  posługiwania  się  argumentami  w  tekście zastępującym. Jeśli potrzebne są
       argumenty, należy skorzystać z funkcji powłoki (zob. poniżej FUNKCJE).

       Aliasy nie są interpretowane, gdy powłoka  nie  jest  interaktywna,  chyba  że  ustawiono  opcję  powłoki
       expand_aliases przy pomocy shopt (zobacz opis shopt w sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

       Reguły  dotyczące  definiowania  i  używania  aliasów są nieco zagmatwane.  Bash zawsze czyta co najmniej
       jeden pełny wiersz z wejścia,  oraz  wszystkie  wiersze  tworzące  polecenie  złożone,  przed  wykonaniem
       jakichkolwiek  poleceń  tego  wiersza  lub polecenia złożonego. Aliasy interpretowane są w czasie odczytu
       polecenia, nie podczas jego wykonywania. Z tego powodu, definicja aliasu występująca w tym samym wierszu,
       co inne polecenie nie zadziała aż do przeczytania następnego wiersza wejścia. Na polecenia występujące po
       definicji aliasu, w tym samym wierszu, nowy alias nie ma wpływu. Zachowanie to ujawnia się także  podczas
       wykonywania  funkcji.  Aliasy  interpretowane  są w czasie odczytu definicji funkcji, nie zaś podczas jej
       wykonywania, gdyż sama definicja funkcji stanowi polecenie. W skutek tego aliasy zdefiniowane  w  funkcji
       nie  są  dostępne,  aż  do  chwili  po wykonaniu funkcji. Dla bezpieczeństwa, zawsze umieszczaj definicje
       aliasów w odrębnym wierszu i nie używaj alias w poleceniach złożonych.

       Prawie w każdym zastosowaniu aliasy są wyparte przez funkcje powłoki.

FUNKCJE

       Punkcja powłoki, zdefiniowana jak opisano powyżej, w sekcji GRAMATYKA POWŁOKI, przechowuje szereg poleceń
       do  późniejszego  wykonania.   Gdy  nazwa  funkcji  powłoki  używana  jest jako nazwa polecenia prostego,
       wykonywana jest lista poleceń związanych z tą nazwą funkcji.  Funkcje wykonywane są w kontekście bieżącej
       powłoki; do ich interpretacji nie jest tworzony żaden nowy proces (zauważ różnicę w stosunku do wykonania
       skryptu  powłoki).   Podczas  wykonywania  funkcji,  przekazane  jej  argumenty  stają  się   parametrami
       pozycyjnymi.  Aktualizowany jest specjalny parametr #, tak by odzwierciedlał zmianę. Parametr pozycyjny 0
       nie jest zmieniany.  Zmienna FUNCNAME podczas wykonywania funkcji ustawiana jest na jej nazwę.

       Wszystkie inne aspekty środowiska wykonywania powłoki są identyczne między funkcją i jej  wywołującym,  z
       następującymi  wyjątkami:  pułapki  (trap) DEBUG i RETURN (zobacz opis wbudowanego trap poniżej, w sekcji
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI) nie są dziedziczone, chyba że funkcja ma podany atrybut  trace  (patrz  opis
       wbudowanego  declare  poniżej)  lub  opcja  powłoki -o functrace została włączona wbudowanym set (w takim
       przypadku wszystkie funkcje dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN). Pułapka ERR nie jest dziedziczona,  chyba
       że włączono opcję -o errtrace powłoki.

       Zmienne  lokalne  dla  funkcji  można zadeklarować poleceniem wbudowanym local (zmienne lokalne). W innym
       przypadku zmienne i ich wartości są dzielone pomiędzy  funkcją  i  ją  wywołującym.  Jeśli  zmienna  jest
       zadeklarowana  jako local, to zmienna ma zakres widzialności ograniczony do tej funkcji i jej potomków (w
       tym funkcji, które wywoła).

       In the following description, the current scope is a  currently-  executing  function.   Previous  scopes
       consist of that function's caller and so on, back to the "global" scope, where the shell is not executing
       any shell function.  Consequently, a local variable at the current scope is a variable declared using the
       local or declare builtins in the function that is currently executing.

       Local variables "shadow" variables with the same name declared at previous scopes.  For instance, a local
       variable declared in a function hides a global variable of the  same  name:  references  and  assignments
       refer  to  the  local  variable,  leaving the global variable unmodified.  When the function returns, the
       global variable is once again visible.

       The shell uses dynamic scoping to  control  a  variable's  visibility  within  functions.   With  dynamic
       scoping,  visible  variables  and their values are a result of the sequence of function calls that caused
       execution to reach the current function.  The value of a variable that a function  sees  depends  on  its
       value  within  its  caller,  if any, whether that caller is the "global" scope or another shell function.
       This is also the value that a local variable declaration "shadows", and the value that is  restored  when
       the function returns.

       For  example,  if a variable var is declared as local in function func1, and func1 calls another function
       func2, references to var made from within func2 will resolve  to  the  local  variable  var  from  func1,
       shadowing any global variable named var.

       The  unset  builtin  also acts using the same dynamic scope: if a variable is local to the current scope,
       unset will unset it; otherwise the unset will refer to  the  variable  found  in  any  calling  scope  as
       described  above.   If  a  variable  at the current local scope is unset, it will remain so (appearing as
       unset)  until it is reset in that scope or until the function returns.  Once the  function  returns,  any
       instance  of  the variable at a previous scope will become visible.  If the unset acts on a variable at a
       previous scope, any instance of a variable with that name that had been shadowed will become visible (see
       below how the localvar_unset shell option changes this behavior).

       Jeśli  zmienna  FUNCNEST  zostanie  ustawiona  na  wartość  liczbową  większą  od 0, to będzie definiować
       maksymalny poziom zagnieżdżenia funkcji. Wywołania funkcji  przekraczające  ten  poziom  będą  powodowały
       przerwanie całego polecenia.

       Jeżeli  w  funkcji  wywoływane  jest  wbudowane  polecenie return, funkcja kończy działanie i wykonywanie
       wznawiane jest od następnego polecenia po wywołaniu funkcji. Każda funkcja  powiązana  z  pułapką  RETURN
       jest  wykonywana  przed  wznowieniem  wykonywania.  Gdy funkcja kończy działanie, parametrom pozycyjnym i
       parametrowi specjalnemu # przywracane są wartości, jakie posiadały one przed wykonaniem funkcji.

       Function names and definitions may be listed with the  -f  option  to  the  declare  or  typeset  builtin
       commands.   The  -F  option  to  declare or typeset will list the function names only (and optionally the
       source file and line number, if the extdebug shell option is enabled).  Functions may be exported so that
       child shell processes (those created when executing a separate shell invocation)  automatically have them
       defined with the -f option to the export builtin.  A function definition may  be  deleted  using  the  -f
       option to the unset builtin.

       Funkcje  mogą  być  rekurencyjne. Zmienna FUNCNEST może posłużyć do ograniczenia głębokości stosu wywołań
       funkcji i liczby wywołań funkcji. Domyślnie, nie ma narzuconego  ograniczenia  na  liczbę  rekurencyjnych
       wywołań.

OBLICZANIE WYRAŻEŃ ARYTMETYCZNYCH

       Powłoka  pozwala,  pod pewnymi warunkami, na obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych (zobacz wbudowane
       polecenia let i declare, polecenie złożone ((  oraz  Interpretacja  wyrażeń  arytmetycznych).  Obliczenia
       wykonywane  są  na  liczbach  całkowitych o ustalonej wielkości (fixed-width), bez kontroli przepełnienia
       (overflow), mimo iż dzielenie przez 0 jest  przechwytywane  i  oznaczane  jako  błąd.   Operatory  i  ich
       priorytety oraz sposób ich dołączania są takie same jak w języku C. Poniższa lista operatorów pogrupowana
       jest w poziomy operatorów o jednakowym priorytecie. Poziomy podano w kolejności malejącego priorytetu.

       id++ id--
              post-inkrementacja i post-dekrementacja zmiennej
       - +    jednoargumentowy minus i plus
       ++id --id
              pre-inkrementacja i pre-dekrementacja zmiennej
       ! ~    negacja logiczna i bitowa
       **     potęgowanie
       * / %  mnożenie, dzielenie, reszta z dzielenia
       + -    dodawanie, odejmowanie
       << >>  lewo i prawostronne przesunięcie bitowe
       <= >= < >
              porównanie
       == !=  równości i nierówność
       &      bitowa koniunkcja (AND)
       ^      bitowa alternatywa wyłączna (XOR)
       |      bitowa alternatywa (OR)
       &&     logiczna koniunkcja (AND)
       ||     logiczna alternatywa (OR)
       wyraż?wyraż:wyraż
              operator warunkowy
       = *= /= %= += -= <<= >>= &= ^= |=
              przypisanie
       wyraż1 , wyraż2
              przecinek

       Jako  operandy  dozwolone  są  zmienne  powłoki;  interpretacja  parametrów  przeprowadzana  jest   przed
       obliczeniem wyrażenia.  Wewnątrz wyrażenia, do zmiennych powłoki można się też odwoływać przez nazwę, bez
       użycia składni interpretacji  parametrów.  Zmienna  powłoki,  która  jest  pusta  lub  nieustawiona  jest
       przyjmowana  jako  0,  gdy  odwołuje  się do jej nazwy bez używania składni interpretacji parametrów. Gdy
       wystąpi odwołanie się do zmiennej lub gdy przypisano wartość zmiennej, której  nadano  wcześniej  atrybut
       liczby  całkowitej  przy  użyciu  declare  -i, to jej wartość obliczana jest jako wyrażenie arytmetyczne.
       Pusta wartość jest interpretowana jako 0. Zmienna  powłoki  nie  musi  mieć  włączonego  atrybutu  liczby
       całkowitej by mogła być użyta w wyrażeniu.

       Integer  constants  follow the C language definition, without suffixes or character constants.  Constants
       with a leading 0 are interpreted as octal numbers.  A leading 0x or 0X denotes  hexadecimal.   Otherwise,
       numbers take the form [base#]n, where the optional base is a decimal number between 2 and 64 representing
       the arithmetic base, and n is a number in that base.  If base# is omitted, then base 10  is  used.   When
       specifying  n,  if  a  non-digit  is required, the digits greater than 9 are represented by the lowercase
       letters, the uppercase letters, @, and _, in that order.  If base is less than or equal to 36,  lowercase
       and uppercase letters may be used interchangeably to represent numbers between 10 and 35.

       Operatory  interpretowane są w kolejności priorytetu. Podwyrażenia w nawiasach obliczane są jako pierwsze
       i mogą unieważnić podane wyżej reguły priorytetów.

WYRAŻENIA WARUNKOWE

       Wyrażenia warunkowe używane są przez polecenie złożone [[ oraz polecenia wbudowane test i [ do testowania
       atrybutów  pliku i wykonywania porównań łańcuchowych i arytmetycznych. Zachowanie poleceń test i [ zależy
       od liczby podanych im argumentów; zob,  opis  tych  poleceń,  aby  dowiedzieć  się  o  wszelkich  akcjach
       zależnych od polecenia.

       Wyrażenia  złożone  są z poniższych jedno- i dwuargumentowych składowych. Bash traktuje wiele nazw plików
       jako specjalne, gdy są używane w wyrażeniach. Jeśli system operacyjny na którym  działa  bash  udostępnia
       je,  to  bash  ich  użyje,  w  przeciwnym razie będzie wewnętrznie emulował ich działanie: Jeśli któryś z
       argumentów plikowych jednej z składowych jest w postaci /dev/fd/n, to sprawdzany jest deskryptor pliku n.
       Jeżeli  argument  plik  którejś  składowej  jest  jednym  z  /dev/stdin,  /dev/stdout lub /dev/stderr, to
       sprawdzany jest, odpowiednio, deskryptor 0, 1 lub 2.

       Jeśli nie określono inaczej, składowe operujące na  plikach  podążają  za  dowiązaniami  symbolicznymi  i
       działają na celu dowiązania, a nie na samym dowiązaniu.

       Gdy  operatory  <  i  >  są  używane  z poleceniem [[, to sortują zgodnie z porządkiem leksykograficznym,
       używając bieżącego ustawienia locale. Polecenie test sortuje korzystając z kolejności ASCII.

       -a plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -b plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest blokowym plikiem specjalnym.
       -c plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest znakowym plikiem specjalnym.
       -d plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest katalogiem.
       -e plik
              Prawda jeśli plik istnieje.
       -f plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest plikiem zwykłym.
       -g plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-group-id.
       -h plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -k plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit ochrony (sticky bit).
       -p plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest potokiem nazwanym (FIFO).
       -r plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się czytać.
       -s plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma rozmiar większy niż zero.
       -t fd  Prawda jeśli deskryptor pliku fd jest otwarty i odnosi się do terminala.
       -u plik
              Prawda jeśli plik istnieje i ma ustawiony bit set-user-id.
       -w plik
              Prawda jeśli plik istnieje i daje się doń zapisać.
       -x plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest wykonywalny.
       -G plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id grupy.
       -L plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest dowiązaniem symbolicznym.
       -N plik
              Prawda jeśli plik istnieje i został zmodyfikowany od czasu jego ostatniego odczytu.
       -0 plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jego właścicielem jest efektywny id użytkownika.
       -S plik
              Prawda jeśli plik istnieje i jest gniazdem.
       plik1 -ef plik2
              Prawda jeśli plik1 i plik2 odnoszą się do tego samego urządzenia i numeru i-węzła.
       plik1 -nt plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest nowszy (według daty modyfikacji) niż plik2 lub  plik1  istnieje  a  plik2
              nie.
       plik1 -ot plik2
              Prawda, jeśli plik1 jest starszy niż plik2 lub plik2 istnieje a plik1 nie.
       -o nazwa_opcji
              Prawda  jeśli opcja powłoki nazwa_opcji jest włączona.  Zobacz zestawienie opcji w opisie opcji -o
              wbudowanego set, poniżej.
       -v nazwa-zmiennej
              Prawda, jeśli zmienna powłoki zmienna-powłoki jest ustawiona (została jej przypisana wartość).
       -R nazwa-zmiennej
              Prawda, jeśli zmienna powłoki zmienna-powłoki jest ustawiona i jest nazwą referencyjną.
       -z łańcuch
              Prawda jeśli długość łańcucha wynosi zero.
       string
       -n łańcuch
              Prawda jeśli łańcuch ma długość niezerową.

       łańcuch1 == łańcuch2
       łańcuch1 = łańcuch2
              Prawda, jeśli łańcuchy są sobie równe. = powinno być używane z poleceniem test, w celu  zachowania
              zgodności  z  normą  POSIX.  Gdy  używane jest z poleceniem [[, przeprowadzane jest dopasowanie do
              wzorca, zgodnie z opisem powyżej Polecenia złożone).

       łańcuch1 != łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuchy nie są równe.

       łańcuch1 < łańcuch2
              Prawda jeśli łańcuch1 przy sortowaniu występowałby przed łańcuchem2  według  bieżącego  ustawienia
              locale.

       łańcuch1 > łańcuch2
              Prawda  jeśli  łańcuch1  przy  sortowaniu  występowałby  po  łańcuchu2 według bieżącego ustawienia
              locale.

       arg1 OP arg2
              OP is one of -eq, -ne, -lt, -le, -gt, or -ge.  These arithmetic binary operators  return  true  if
              arg1 is equal to, not equal to, less than, less than or equal to, greater than, or greater than or
              equal to arg2, respectively.  Arg1 and arg2 may be positive or negative integers.  When used  with
              the  [[  command, Arg1 and Arg2 are evaluated as arithmetic expressions (see ARITHMETIC EVALUATION
              above).

INTERPRETACJA POLECEŃ PROSTYCH

       Gdy  wykonywane  jest  polecenie  proste,  powłoka  wykonuje  następujące  interpretacje,  przypisania  i
       przekierowania, od lewej do prawej, w następującej kolejności.

       1.     Słowa   oznaczone  przez  analizator  składni  jako  przypisania  zmiennych  (poprzedzające  nazwę
              polecenia) i przekierowania zachowywane są do późniejszego przetworzenia.

       2.     Słowa, nie będące przypisaniami  zmiennych  ani  przekierowaniami  są  interpretowane.  Jeżeli  po
              interpretacji  pozostaną  jakieś  słowa,  to pierwsze z nich przyjmowane jest za nazwę polecenia a
              pozostałe za argumenty.

       3.     Wykonywane są przekierowania, jak opisano powyżej w sekcji PRZEKIEROWANIE.

       4.     W każdym przypisaniu zmiennej tekst po znaku równości = podlega interpretacji tyldy, interpretacji
              parametrów,   podstawianiu  wyników  poleceń,  interpretacji  wyrażeń  arytmetycznych  i  usuwaniu
              cudzysłowów, zanim zostanie przypisany do zmiennej.

       If no command name results, the variable assignments affect the current shell environment.  In  the  case
       of  such  a  command  (one  that  consists  only  of  assignment statements and redirections), assignment
       statements are performed before redirections.  Otherwise, the variables are added to the  environment  of
       the executed command and do not affect the current shell environment.  If any of the assignments attempts
       to assign a value to a readonly variable, an error occurs, and the command exits with a non-zero status.

       Jeżeli nie otrzymano żadnej nazwy polecenia, wykonywane są przekierowania, ale nie  mają  one  wpływu  na
       bieżące środowisko powłoki. Błąd przekierowania powoduje, że polecenie kończy pracę z niezerowym kodem.

       Jeżeli  po  interpretacji  istnieje  nazwa  polecenia,  to  wykonywanie odbywa się jak opisano poniżej. W
       przeciwnym wypadku, polecenie kończy pracę.  Jeżeli jednym z wykonanych kroków było podstawienie  wyników
       polecenia, to zwracany kod zakończenia jest kodem ostatniego wykonanego podstawienia polecenia. Jeśli nie
       wystąpiło podstawianie poleceń, to polecenie kończy pracę z kodem zerowym.

WYKONYWANIE POLECEŃ

       Po podziale polecenia na słowa, jeśli jego wynikiem jest polecenie proste z opcjonalną listą  argumentów,
       podejmowane są poniższe akcje.

       Jeśli  polecenie nie zawiera ukośników, powłoka usiłuje je zlokalizować.  Jeżeli istnieje funkcja powłoki
       o tej nazwie, wywoływana jest ta funkcja, jak opisano powyżej w sekcji FUNKCJE.  Jeżeli nazwa nie  pasuje
       do  funkcji,  powłoka  szuka  jej  na liście poleceń wbudowanych. Jeżeli znaleziono pasujące, to jest ono
       wywoływane.

       If the name is neither a shell function nor a builtin,  and  contains  no  slashes,  bash  searches  each
       element  of  the PATH for a directory containing an executable file by that name.  Bash uses a hash table
       to remember the full pathnames of executable files (see hash under SHELL BUILTIN COMMANDS below).  A full
       search  of  the  directories in PATH is performed only if the command is not found in the hash table.  If
       the   search   is   unsuccessful,   the   shell   searches   for   a   defined   shell   function   named
       command_not_found_handle.   If  that  function  exists, it is invoked in a separate execution environment
       with the original command and the original command's arguments as its arguments, and the function's  exit
       status  becomes  the  exit status of that subshell.  If that function is not defined, the shell prints an
       error message and returns an exit status of 127.

       Jeżeli poszukiwanie było pomyślne lub jeśli nazwa polecenia zawiera jeden lub więcej  ukośników,  powłoka
       wykonuje zadany program w odrębnym środowisku wykonania.  Argumentowi 0 przypisywana jest podana nazwa, a
       pozostałym argumentom polecenia podane argumenty, jeśli były takowe.

       If this execution fails because the file is not in executable format, and the file is not a directory, it
       is  assumed  to be a shell script, a file containing shell commands, and the shell creates a new instance
       of itself to execute it.  This subshell reinitializes itself, so that the effect is as if a new shell had
       been  invoked  to  handle the script, with the exception that the locations of commands remembered by the
       parent (see hash below under SHELL BUILTIN COMMANDS)  are retained by the child.

       Jeżeli program jest plikiem o zawartości rozpoczynającej się od #!, to reszta pierwszego wiersza  określa
       interpreter  dla  tego  programu.   Powłoka uruchamia podany interpreter na systemach operacyjnych, które
       same nie obsługują tego formatu wykonywalnego. Argumenty dla interpretera  składają  się  z  pojedynczego
       opcjonalnego argumentu występującego po nazwie interpretera w pierwszym wierszu programu, następującej po
       nim nazwy programu i następujących po niej argumentów polecenia, jeśli były takowe.

ŚRODOWISKO WYKONYWANIA POLECEŃ

       Powłoka posiada środowisko wykonywania (execution environment), na które składają się:

       •      otwarte pliki odziedziczone przez  powłokę  przy  wywołaniu,  zmodyfikowane  przez  przekierowania
              przekazane do wbudowanego polecenia exec

       •      bieżący  katalog roboczy ustawiony przez cd, pushd lub popd, albo odziedziczony przez powłokę przy
              wywołaniu

       •      maska trybu tworzonych plików ustawioną przez umask albo odziedziczoną po rodzicu powłoki

       •      bieżące pułapki ustawione przez trap

       •      parametry powłoki ustawione przez przypisania zmiennych przy  pomocy  set  albo  odziedziczone  ze
              środowiska rodzica powłoki

       •      funkcje powłoki zdefiniowane podczas wykonywania lub odziedziczone ze środowiska rodzica powłoki

       •      opcje  włączone  przy  wywołaniu (albo domyślnie albo przy pomocy argumentów wiersza poleceń) albo
              przez set

       •      opcje włączone przez shopt

       •      aliasy powłoki zdefiniowane przy pomocy alias

       •      różne id procesów, łącznie z identyfikatorami zadań tła, wartość $$ i wartość $PPID

       Gdy ma zostać wykonane polecenie proste inne niż funkcja powłoki lub polecenie wbudowane, wywoływane jest
       w  odrębnym  środowisku  wykonania,  składających  się  z poniższych elementów. Jeśli nie podano inaczej,
       wartości dziedziczone są z powłoki.

       •      otwarte pliki powłoki, plus modyfikacje i dodatki określone przez przekierowania polecenia

       •      bieżący katalog roboczy

       •      maska trybu tworzonych plików

       •      zmienne powłoki oznaczone do wyeksportowania, razem ze zmiennymi  wyeksportowanymi  do  polecenia,
              przekazane w środowisku

       •      pułapki przechwycone przez powłokę resetowane są do wartości odziedziczonych przez nią od rodzica,
              a pułapki ignorowane przez powłokę są ignorowane.

       Polecenie wywołane w odrębnym środowisku nie może wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Podpowłoka jest kopią procesu powłoki.

       Podstawienia wyników poleceń i polecenia asynchroniczne wywoływane są w środowisku podpowłoki, które jest
       kopią  środowiska  powłoki,  z  wyjątkiem  tego,  że  pułapki przechwycone przez powłokę są resetowane do
       wartości, jakie powłoka odziedziczyła po rodzicu podczas wywołania. Polecenia wbudowane  wywoływane  jako
       część  potoku  również wykonywane są w środowisku podpowłoki. Zmiany wykonane w środowisku podpowłoki nie
       mogą wpływać na środowisko wykonywania powłoki.

       Podpowłoki utworzone do wykonania podstawiania wyników poleceń dziedziczą  wartość  opcji  -e  z  powłoki
       macierzystej. Jeśli bash nie działa w trybie posix, to czyści opcję -e w takich podpowłokach.

       Jeżeli  po  poleceniu  występuje  &,  a  nie  uaktywniono sterowania zadaniami, to domyślnym standardowym
       wejściem dla tego polecenia jest pusty plik /dev/null. W przeciwnym razie wywoływane polecenie dziedziczy
       deskryptory plików po wołającej powłoce, zmodyfikowane przekierowaniami.

ŚRODOWISKO

       Podczas  wywoływania  program otrzymuje tablicę łańcuchów zwaną środowiskiem (environment). Jest to lista
       par nazwa-wartość, o postaci nazwa=wartość.

       Powłoka pozwala na manipulowanie środowiskiem na kilka sposobów. Przy wywołaniu, przeszukuje  ona  własne
       środowisko   i   tworzy   parametr   dla  każdej  znalezionej  nazwy,  automatycznie  zaznaczając  go  do
       wyeksportowania do procesów potomnych. Wykonywane polecenia dziedziczą środowisko.   Polecenia  export  i
       declare  -x  pozwalają  na  dodawanie i usuwanie ze środowiska parametrów i funkcji.  Jeżeli w środowisku
       zmieniana jest wartość parametru, to  nowa  wartość  staje  się  częścią  środowiska,  zastępując  starą.
       Środowisko  dziedziczone  przez  każde wykonywane polecenie składa się z początkowego środowiska powłoki,
       którego wartości mogą być w powłoce zmieniane, minus ewentualne  pary  usunięte  poleceniem  unset,  plus
       dodane poprzez polecenia export i declare -x.

       Środowisko   dla  dowolnego  polecenia  prostego  czy  funkcji  może  być  tymczasowo  powiększone  przez
       poprzedzenie polecenia przypisaniem parametrów, jak opisano powyżej w sekcji  PARAMETRY.   Te  instrukcje
       przypisania mają wpływ wyłącznie na środowisko postrzegane przez to polecenie.

       Jeżeli  ustawiona jest opcja -k (zobacz poniżej opis wbudowanego polecenia set), to wszystkie przypisania
       parametrów umieszczane są w środowisku polecenia, a nie tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.

       Gdy bash wywołuje polecenie zewnętrzne, zmienna _  ustawiana  jest  na  pełną  nazwę  pliku  polecenia  i
       przekazywana temu poleceniu w jego środowisku.

STATUS ZAKOŃCZENIA

       Kod  zakończenia  wykonanego  polecenia  jest  wartością  zwracaną  przez wywołanie systemowe waitpid lub
       funkcję będącą jego odpowiednikiem. Kody zakończenia mieszczą się w zakresie od 0 do 255, przy czym,  jak
       wyjaśniono  poniżej,  powłoka  może  używać  wartości  powyżej  125 w sposób specjalny. Kod zakończenia z
       wbudowanych poleceń powłoki i poleceń złożonych  również  są  ograniczone  do  powyższego  przedziału.  W
       szczególnych przypadkach, powłoka używa wartości specjalnych aby poinformować o konkretnym trybie błędu.

       Dla  celów  powłoki,  polecenie, które zakończyło pracę z zerowym kodem zakończenia, powiodło się. Zerowy
       kod oznacza powodzenie. Niezerowy  kod  oznacza  niepowodzenie.  Gdy  polecenie  kończy  pracę  z  błędem
       krytycznym N, bash posługuje się wartością 128+N jako kodem zakończenia.

       Jeżeli  nie  znaleziono  polecenia,  proces  potomny  powołany  do  jego wykonania zwraca kod 127. Jeżeli
       polecenie zostało znalezione, ale nie jest wykonywalne, kod zakończenia wynosi 126.

       Jeżeli polecenie  nie  powiodło  się  z  powodu  błędu  podczas  interpretacji  lub  przekierowania,  kod
       zakończenia jest większy od zera.

       Wbudowane  polecenia  powłoki  zwracają kod 0 (true prawda) jeśli się powiodły, i niezerowy (false fałsz)
       jeśli podczas ich wykonywania pojawił  się  błąd.  Wszystkie  polecenia  wbudowane  zwracają  kod  2  dla
       wskazania niepoprawnego użycia, zwykle nieprawidłowych opcji lub brakujących argumentów.

       Status zakończenia ostatniego polecenia jest dostępny w specjalnym parametrze $?.

       Sam  Bash  zwraca  kod  zakończenia  ostatniego  wykonanego  polecenia, chyba że pojawi się błąd składni,
       wówczas kończy pracą z wartością niezerową. Zobacz też poniżej polecenie wbudowane exit.

SYGNAŁY

       Gdy bash jest interaktywny, przy braku jakichkolwiek  pułapek  (przechwytywania  sygnałów),  ignoruje  on
       SIGTERM  (tak,  że  kill  0 nie zabija powłoki interaktywnej), a SIGINT jest przechwytywany i obsługiwany
       (tak, że wbudowane polecenie wait daje się przerwać).  We wszystkich przypadkach, bash ignoruje  SIGQUIT.
       Jeżeli działa kontrola zadań, bash ignoruje SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Zadania  synchroniczne uruchomione przez bash mają procedury obsługi sygnałów (signal handlers) ustawione
       na wartości odziedziczone przez powłokę po rodzicu. Jeżeli  nie  pracuje  kontrola  zadań,  to  polecenia
       asynchroniczne  ignorują  również  SIGINT  i SIGQUIT.  Polecenia uruchamiane wskutek podstawiania poleceń
       ignorują generowane z klawiatury sygnały kontroli zadań SIGTTIN, SIGTTOU i SIGTSTP.

       Powłoka domyślnie kończy pracę po otrzymaniu SIGHUP.  Przed zakończeniem,  powłoka  interaktywna  rozsyła
       otrzymany  SIGHUP do wszystkich zadań, pracujących lub zatrzymanych.  Do zatrzymanych zadań wysyłany jest
       SIGCONT by upewnić się, że otrzymują SIGHUP.  Chcąc uniknąć wysłania sygnału przez powłokę do konkretnego
       zadania,  należy  usunąć  je  z  tablicy  zadań  przy pomocy wbudowanego polecenia disown (zobacz poniżej
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI)  lub oznakować, by nie otrzymywało SIGHUP, posługując się disown -h.

       Jeżeli przy pomocy shopt została ustawiona opcja huponexit powłoki,  bash  wysyła  SIGHUP  do  wszystkich
       zadań, gdy kończy pracę interaktywna powłoka zgłoszeniowa.

       Gdy  bash  podczas  oczekiwania  na ukończenie polecenia otrzymuje sygnał, dla którego ustawiono pułapkę,
       pułapka ta nie zostanie wykonana aż do zakończenia pracy  polecenia.   Gdy  bash  oczekuje  na  polecenie
       asynchroniczne  za  pośrednictwem wbudowanego wait, odbiór sygnału, dla którego ustawiono przechwytywanie
       spowoduje, że wbudowane wait natychmiast skończy pracę z kodem  większym  od  128,  po  czym  natychmiast
       zostanie wywołana pułapka.

       When  job  control  is  not  enabled, and bash is waiting for a foreground command to complete, the shell
       receives keyboard-generated signals such as SIGINT (usually generated by ^C) that users  commonly  intend
       to send to that command.  This happens because the shell and the command are in the same process group as
       the terminal, and ^C sends SIGINT to all processes in that process group.

       When bash is running without job control enabled and receives  SIGINT  while  waiting  for  a  foreground
       command, it waits until that foreground command terminates and then decides what to do about the SIGINT:

       1.     If  the command terminates due to the SIGINT, bash concludes that the user meant to end the entire
              script, and acts on the SIGINT (e.g., by running a SIGINT trap or exiting itself);

       2.     If the command does not terminate due to SIGINT, the program handled the SIGINT itself and did not
              treat  it  as a fatal signal.  In that case, bash does not treat SIGINT as a fatal signal, either,
              instead assuming that the SIGINT was used as part of the program's normal operation  (e.g.,  emacs
              uses it to abort editing commands) or deliberately discarded.  However, bash will run any trap set
              on SIGINT, as it does with any other trapped signal it  receives  while  it  is  waiting  for  the
              foreground command to complete, for compatibility.

KONTROLA ZADAŃ

       Kontrola  zadań  odnosi  się do możliwości selektywnego zatrzymywania (zawieszania - suspend) wykonywania
       procesów i późniejszej kontynuacji (wznawiania - resume) ich wykonywania. Użytkownik zwykle  wykorzystuje
       to  udogodnienie  za  pośrednictwem  interaktywnego  interfejsu  obsługiwanego  wspólnie  przez systemowy
       sterownik terminala i bash.

       Powłoka kojarzy z każdym potokiem zadanie.  Przechowuje tablicę aktualnie wykonywanych zadań, którą można
       przeglądać za pomocą polecenia jobs.  Gdy bash uruchamia zadanie asynchronicznie (w tle), wypisuje wiersz
       w rodzaju:

              [1] 25647

       wskazujący, że zadanie to ma numer 1 a ID ostatniego procesu w potoku związanym z zadaniem wynosi  25647.
       Wszystkie  procesy  w  jednym  potoku  należą  do  tego  samego  zadania.   Bash posługuje się abstrakcją
       (abstraction) zadania jako podstawą kontroli zadań.

       Dla ułatwienia implementacji interfejsu  użytkownika  do  kontroli  zadań,  system  operacyjny  utrzymuje
       pojęcie  ID  grupy  procesów bieżącego terminala (current terminal process group ID).  Elementy tej grupy
       procesów (procesy, których ID grupy procesów jest równy ID grupy procesów bieżącego terminala)  otrzymują
       generowane  z  klawiatury  sygnały,  takie  jak  SIGINT.   Mówimy, że procesy te pracują pierwszoplanowo.
       Procesy tła to takie, których ID grupy procesów różni się od  terminala;  procesy  takie  są  odporne  na
       sygnały pochodzące z klawiatury.  Tylko procesom pierwszoplanowym wolno czytać i, jeśli użytkownik ustawi
       stty tostop, pisać na terminal. Do procesów tła usiłujących czytać z  (i  pisać  do,  jeśli  działa  stty
       tostop)  terminala  wysyłany  jest  przez  sterownik terminala sygnał SIGTTIN (SIGTTOU), który, jeśli nie
       zostanie przechwycony, wstrzymuje proces.

       Jeżeli system operacyjny, na którym działa bash obsługuje kontrolę zadań, bash  zawiera  funkcje  do  jej
       wykorzystywania.  Naciśnięcie klawisza wstrzymania (zwykle ^Z, Control-Z) podczas pracy procesu powoduje,
       że proces ten zostanie zatrzymany a sterowanie zostanie zwrócone do bash.  Naciśnięcie klawisza opóźnione
       wstrzymanie  (zwykle  ^Y, Control-Y) powoduje, że proces zostanie zatrzymywany gdy będzie usiłował czytać
       wejście z terminala, a sterowanie powróci do bash.   Użytkownik  może  następnie  zmieniać  stan  takiego
       zadania, posługując się poleceniem bg do kontynuacji zadania w tle, fg do kontynuacji na pierwszym planie
       lub poleceniem kill do zabicia zadania.  ^Z działa natychmiast i ma efekt  uboczny:  powoduje  odrzucenie
       oczekującego wyjścia i wprowadzonych, a nieprzetworzonych naciśnięć klawiszy (typeahead).

       Istnieje  kilka  sposobów wskazywania zadania w powłoce.  Znak % poprzedza nazwę zadania. Zadanie numer n
       można wskazać jako %n.  Zadanie może być też określone przez użycie  przedrostka  nazwy  użytej  do  jego
       uruchomienia  lub  podłańcucha,  jaki  występuje  w jego wierszu poleceń.  Na przykład, %ce odnosi się do
       zatrzymanego zadania, którego nazwa zaczyna się od ce.  Jeśli przedrostek pasuje do  więcej  niż  jednego
       zadania,  bash zgłasza błąd. Z drugiej strony, użycie %?ce, wskazuje na zadanie zawierające podłańcuch ce
       w swym wierszu poleceń. Jeżeli łańcuch pasuje do więcej niż jednego zadania, bash zgłasza  błąd.  Symbole
       %% i %+ określają rozumiane przez powłokę bieżące zadanie, będące ostatnim zadaniem zatrzymanym, gdy było
       na pierwszym planie lub uruchomionym w tle.  Do poprzedniego zadania można odwoływać się przy pomocy  %-.
       W  wyjściu  odnoszącym  się do zadań (np. wyjście polecenia jobs), bieżące zadanie jest zawsze zaznaczone
       znakiem +, a zadanie poprzednie -. Pojedynczy % (bez towarzyszącego określenia  zadania)  również  odnosi
       się do bieżącego zadania.

       Do  przywrócenia  zadania na pierwszy plan można posłużyć się po prostu jego nazwą: %1 jest synonimem dla
       ,,fg %1”, przywracającego zadanie 1 z tła na pierwszy plan.  Podobnie, ,,%1 &” wznawia zadanie 1  w  tle,
       równoważnie do ,,bg %1””.

       Powłoka  natychmiast dowiaduje się czy zadanie zmieniło stan.  Normalnie, bash czeka ze zgłoszeniem zmian
       do momentu, gdy ma wyświetlić zachętę,  by  nie  przerywać  innego  wyjścia.  Jeżeli  włączono  opcję  -b
       wbudowanego  polecenia  set, bash zgłasza takie zmiany natychmiast.  Dla każdego kończącego pracę procesu
       potomnego wykonywana jest ewentualna pułapka przechwytująca SIGCHLD.

       Jeżeli wykonano próbę zakończenia pracy bash przy istniejących zatrzymanych zadaniach (lub, gdy  włączono
       opcję  powłoki  checkjobs używając wbudowanego shopt, działających zadaniach), powłoka wypisuje komunikat
       ostrzegawczy i, jeśli włączono opcję checkjobs wypisuje zadania wraz z ich stanem. Można wówczas posłużyć
       się  poleceniem  jobs  do sprawdzenia ich stanu. Jeżeli wykonywana jest druga próba zakończenia pracy bez
       wystąpienia wtrąconego między nie polecenia, powłoka nie  wypisuje  kolejnego  ostrzeżenia  a  zatrzymane
       zadania są przerywane.

       When  the  shell is waiting for a job or process using the wait builtin, and job control is enabled, wait
       will return when the job changes state. The -f option causes wait  to  wait  until  the  job  or  process
       terminates before returning.

ZACHĘTA POWŁOKI

       When  executing  interactively,  bash displays the primary prompt PS1 when it is ready to read a command,
       and the secondary prompt PS2 when it needs more input to complete a command.  Bash displays PS0 after  it
       reads  a  command  but  before  executing  it.   Bash displays PS4 as described above before tracing each
       command when the -x option is enabled.  Bash allows these prompt strings to be customized by inserting  a
       number of backslash-escaped special characters that are decoded as follows:
              \a     znak dzwonka ASCII (07)
              \d     data w formacie "DzieńTyg Miesiąc Dzień" (np. "Tue May 26")
              \D{format}
                     format  jest przekazywany do strftime(3), a wynik jest wstawiany do łańcucha zachęty. Pusty
                     format daje w wyniku czas w lokalnym formacie. Nawiasy klamrowe są wymagane
              \e     znak escape ASCII (033)
              \h     nazwa hosta do pierwszej kropki `.'
              \H     nazwa hosta
              \j     liczba zadań aktualnie obsługiwanych przez powłokę
              \l     główna część nazwy urządzenia terminala powłoki
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \s     nazwa powłoki, główna część nazwy $0 (fragment występujący po ostatnim ukośniku)
              \t     bieżący czas w formacie 24-godzinnym GG:MM:SS
              \T     bieżący czas w formacie 12-godzinnym GG:MM:SS
              \@     bieżący czas w 12-godzinnym formacie am/pm
              \A     bieżący czas w 24-godzinnym formacie GG:MM
              \u     nazwa bieżącego użytkownika (username)
              \v     wersja programu bash (np. 2.00)
              \V     wydanie bash, wersja+poziom łat (np., 2.00.0)
              \w     wartość zmiennej powłoki PWD ($PWD), z $HOME zapisanym w skrócie tyldą (używa  wartości  ze
                     zmiennej PROMPT_DIRTRIM)
              \W     główna część nazwy (basename) $PWD, z $HOME zapisanym w skrócie tyldą
              \!     numer tego polecenia w historii
              \#     numer polecenia tego polecenia
              \$     jeżeli efektywnym UID jest 0, to #, w przeciwnym razie $
              \nnn   znak odpowiadający ósemkowej liczbie nnn
              \\     odwrotny ukośnik
              \[     początek  sekwencji  znaków  niedrukowalnych,  która  może  służyć  do osadzenia w zachęcie
                     sekwencji sterujących terminalem
              \]     koniec sekwencji znaków niedrukowalnych

       The command number and the history number are usually different: the history number of a command  is  its
       position  in  the  history  list,  which may include commands restored from the history file (see HISTORY
       below), while the command number is the position in the sequence of commands executed during the  current
       shell  session.   After  the  string  is  decoded,  it  is  expanded  via  parameter  expansion,  command
       substitution, arithmetic expansion, and quote removal, subject to  the  value  of  the  promptvars  shell
       option  (see  the  description  of  the shopt command under SHELL BUILTIN COMMANDS below).  This can have
       unwanted side effects if escaped portions of the string appear within  command  substitution  or  contain
       characters special to word expansion.

READLINE

       Jest  to biblioteka obsługująca odczytywanie wejścia podczas posługiwania się powłoką interaktywną, chyba
       że przy wywołaniu powłoki podano opcję --noediting.  Domyślnie, polecenia edycji wiersza  są  podobne  do
       występujących  w  Emacsie.  Dostępny jest także interfejs edycji wiersza w stylu vi.  Edycja wiersza może
       zostać włączona w dowolnym czasie, przy użyciu opcji -o emacs lub -o vi  wbudowanego  polecenia  set.  By
       wyłączyć  edycję wiersza po uruchomieniu powłoki, użyj opcji +o emacs lub +o vi wbudowanego polecenia set
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).

   Notacja Readline
       W tej sekcji, do zapisu naciśnięć  klawiszy  używana  jest  notacja  w  stylu  emacsa.  Klawisze  Control
       zapisywane  są  jako  C-klawisz,  np.,  C-n oznacza Control-N. Podobnie, meta klawisze zapisywane są jako
       M-klawisz, zatem M-x oznacza Meta-X.  (Na klawiaturach bez klawisza meta M-x oznacza ESC x, tj.  naciśnij
       klawisz  Escape  a następnie klawisz x.  Czyni to ESC przedrostkiem meta (meta prefix).  Kombinacja M-C-x
       oznacza ESC-Control-x, lub  naciśnij  klawisz  Escape,  następnie  przytrzymaj  klawisz  Control  podczas
       naciskania klawisza x.)

       Poleceniom  readline można podawać numeryczne argumenty, które normalnie działają jako licznik powtórzeń.
       Czasami jednak, znaczący jest znak argumentu. Przekazanie ujemnego argumentu poleceniu,  które  działa  w
       przód  (np.  kill-line)  powoduje, że będzie ono działać odwrotnym kierunku (wstecz).  Polecenia, których
       zachowanie z argumentami odbiega od podanego odnotowano poniżej.

       Gdy polecenie opisano jako  usuwające  (killing)  tekst,  tekst  ten  jest  zachowywany  to  ewentualnego
       późniejszego odzyskania (przywołania yanking). Kolejne usunięcia powodują, że tekst jest zbierany w jedną
       całość, którą można odzyskać naraz. Polecenia nie usuwające tekstu oddzielają  kawałki  tekstu  w  stosie
       usuwania (killing ring).

   Inicjalizacja Readline
       Readline  is  customized  by  putting commands in an initialization file (the inputrc file).  The name of
       this file is taken from the value of the INPUTRC variable.  If that variable is  unset,  the  default  is
       ~/.inputrc.  If that file does not exist or cannot be read, the ultimate default is /etc/inputrc.  When a
       program which uses the readline library starts up, the initialization file is read, and the key  bindings
       and  variables  are  set.   There  are only a few basic constructs allowed in the readline initialization
       file.  Blank lines are ignored.  Lines beginning with a  #  are  comments.   Lines  beginning  with  a  $
       indicate conditional constructs.  Other lines denote key bindings and variable settings.

       Domyślne  przypisania klawiszy można zmienić przy pomocy pliku inputrc.  Inne programy posługujące się tą
       biblioteką mogą dodawać własne polecenia i przypisania.

       Na przykład, umieszczenie

              M-Control-u: universal-argument
       lub
              C-Meta-u: universal-argument
       w inputrc spowodowałoby, że M-C-u wywoływałoby polecenie readline universal-argument.

       Rozpoznawane są następujące symboliczne nazwy znaków: RUBOUT, DEL, ESC, LFD, NEWLINE, RET,  RETURN,  SPC,
       SPACE i TAB.

       Oprócz  nazw poleceń readline pozwala przypisywać klawisze do łańcucha. Łańcuch ten zostanie wstawiony po
       naciśnięciu klawisza (makro).

   Przypisania klawiszy Readline
       Składnia przypisań klawiszy sterujących w pliku  inputrc  jest  prosta.  Wymagana  jest  wyłącznie  nazwa
       polecenia  lub  tekst  makra  i  sekwencja  klawiszy, do której powinno być przypisane. Klawisze mogą być
       podane na dwa sposoby: jako symboliczna nazwa klawisza, może być z przedrostkami Meta- lub Control-,  lub
       jako sekwencja klawiszy.

       Przy  użyciu  postaci  nazwa-klaw:nazwa-funkcji  lub  makro,  nazwa-klaw  jest  nazwą klawisza zapisaną w
       jęz.angielskim. Na przykład:

              Control-u: universal-argument
              Meta-Rubout: backward-kill-word
              Control-o: "> output"

       W powyższym przykładzie, C-u przypisane jest do funkcji  universal-argument,  M-DEL  przypisane  jest  do
       funkcji  backward-kill-word  a  C-o  przypisane  do  uruchamiania  makra  wyrażonego  po prawej (to jest,
       wstawiania tekstu ``> output'' w wiersz).

       W drugiej postaci, "sekw-klaw":nazwa-funkcji lub makro, sekw-klaw różni się od nazwa-klaw powyżej tym, że
       przez  umieszczenie  sekwencji  w  cudzysłowach można podać łańcuchy oznaczające całą sekwencję klawiszy.
       Można posłużyć się niektórymi kombinacjami klawiszy w stylu GNU Emacs-a, jak w poniższym przykładzie, nie
       są jednak rozpoznawane symboliczne nazwy znaków:

              "\C-u": universal-argument
              "\C-x\C-r": re-read-init-file
              "\e[11~": "Klawisz funkcyjny 1"

       W  tym  przykładzie, C-u jest ponownie przypisane do funkcji universal-argument.  C-x C-r przypisane jest
       do funkcji re-read-init-file, zaś ESC [ 1 1 ~ przypisane jest do wstawienia tekstu ``Function Key 1''.

       Oto pełny zestaw sekwencji specjalnych w stylu GNU Emacs
              \C-    przedrostek control
              \M-    przedrostek meta
              \e     znak escape
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \"     dosłowny cudzysłów "
              \'     dosłowny apostrof '

       Oprócz sekwencji specjalnych w  stylu  GNU  Emacsa,  dostępny  jest  drugi  zestaw  sekwencji  z  użyciem
       odwrotnego ukośnika:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \d     delete
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowej linii
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \nnn   ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy  znak,  którego  wartością  jest  szesnastkowa liczba nnn (jedna lub dwie cyfry
                     szesnastkowe)

       Podczas wprowadzania tekstu makra, do wskazania jego definicji muszą być użyte  pojedyncze  lub  podwójne
       cudzysłowy.   Zakłada  się,  że  tekst  niecytowany  jest nazwą funkcji.  W ciele makra interpretowane są
       sekwencje specjalne z użyciem odwrotnego ukośnika opisane powyżej. odwrotny ukośnik cytuje  dowolny  inny
       znak w tekście makra, łącznie z " i '.

       Bash  umożliwia  wyświetlanie  i  zmianę  bieżących  przypisań  klawiszy  readline  za pomocą wbudowanego
       polecenia bind.  Tryb edycji można przełączać podczas używania interaktywnego przez posłużenie się  opcją
       -o wbudowanego polecenia set (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI).

   Zmienne Readline
       Readline  posiada  zmienne, których można używać do dodatkowego dostosowania jej zachowania. Zmienna może
       być ustawiana w pliku inputrc przy pomocy instrukcji postaci

              set nazwa-zmiennej wartość
       or using the bind builtin command (see SHELL BUILTIN COMMANDS below).

       Z wymienionymi niżej wyjątkami, zmienne readline mogą przyjmować wartości On lub Off (wielkość znaków nie
       ma  znaczenia). Nierozpoznane nazwy zmiennych są ignorowane. Gdy odczytywana jest wartość zmiennej, puste
       lub wyzerowane wartości, "on" (bez względu na wielkość liter) i "1" są równoważne On. Wszystkie pozostałe
       wartości są równoważne Off. A oto zmienne i ich wartości domyślne:

       active-region-start-color
              A  string  variable  that  controls  the text color and background when displaying the text in the
              active region (see the description of enable-active-region below).  This string must not  take  up
              any  physical  character  positions  on  the display, so it should consist only of terminal escape
              sequences.  It is output to the terminal before displaying the text in the  active  region.   This
              variable  is  reset to the default value whenever the terminal type changes.  The default value is
              the string that puts the terminal in standout mode,  as  obtained  from  the  terminal's  terminfo
              description.  A sample value might be "\e[01;33m".
       active-region-end-color
              A  string  variable  that  "undoes" the effects of active-region-start-color and restores "normal"
              terminal display appearance after displaying text in the active region.  This string must not take
              up  any  physical character positions on the display, so it should consist only of terminal escape
              sequences.  It is output to the terminal after displaying the text in  the  active  region.   This
              variable  is  reset to the default value whenever the terminal type changes.  The default value is
              the string that restores the terminal from standout mode, as obtained from the terminal's terminfo
              description.  A sample value might be "\e[0m".
       bell-style (audible)
              Kontroluje, co dzieje się gdy readline chce użyć sygnału dźwiękowego terminala. Jeśli ustawiona na
              none, readline nigdy nie emituje sygnału.  Jeśli ustawiona  na  visible,  readline  posługuje  się
              "widzialnym dzwonkiem" (visible bell), jeśli jest dostępny.  Jeżeli ustawiona na audible, readline
              usiłuje uzyskać sygnał dźwiękowy z terminala.
       bind-tty-special-chars (On)
              Jeśli ustawiona na On, readline będzie próbował  przypiąć  znaki  kontrolne  traktowane  w  sposób
              specjalny przez sterownik terminala jądra do ich odpowiedników readline.
       blink-matching-paren (Off)
              Jeśli  ustawiona na On, readline spróbuje na krótko przesunąć kursor do nawiasu otwierającego przy
              wstawieniu nawiasu zamykającego.
       colored-completion-prefix (Off)
              If set to On, when listing completions, readline displays the common prefix of the set of possible
              completions  using  a  different  color.   The  color  definitions are taken from the value of the
              LS_COLORS environment variable.  If there is a color  definition  in  $LS_COLORS  for  the  custom
              suffix  "readline-colored-completion-prefix",  readline  uses  this  color  for  the common prefix
              instead of its default.
       colored-stats (Off)
              Jeśli ustawiona  na  On,  readline  wyświetli  możliwe  dopasowania  za  pomocą  używając  kolorów
              wskazujących na ich typ pliku. Wzory kolorów są brane z wartości zmiennej środowiskowej LS_COLORS.
       comment-begin (,,#”)
              Łańcuch  wstawiany,  gdy  wykonywane  jest  polecenie  insert-comment readline.  Polecenie to jest
              przypisane do M-# w trybie emacs, zaś do # w trybie vi.
       completion-display-width (-1)
              Liczba kolumn ekranowych  używanych  do  wyświetlenia  możliwych  dopasowań  przy  przeprowadzaniu
              dopasowań.  Wartość  jest  ignorowana,  jeśli jest mniejsza niż 0 lub większa niż szerokość ekranu
              terminala. Wartość 0 spowoduje, że dopasowania będą wyświetlane  po  jednym  na  wiersz.  Domyślna
              wartość to -1.
       completion-ignore-case (Off)
              Jeżeli   ustawiona  na  On,  readline  wykonuje  dopasowywanie  i  uzupełnianie  nazw  plików  bez
              rozróżniania wielkości liter.
       completion-map-case (Off)
              Jeśli ustawiona na On i włączona jest completion-ignore-case readline traktuje znaki minusa  -)  i
              podkreślnika (_) jako równoważne przy dokonywaniu dopasowania i uzupełniania nazw plików gdy ma to
              czynić bez względu na wielkość znaków.
       completion-prefix-display-length (0)
              Długość (w znakach) wspólnego przedrostka listy możliwych uzupełnień,  które  są  wyświetlane  bez
              modyfikacji.  Gdy  jest  ustawiona  na wartość większą od zera, wspólne przedrostki dłuższe od tej
              wartości są zastępowane wielokropkiem podczas wyświetlania dostępnych uzupełnień.
       completion-query-items (100)
              This determines when the user  is  queried  about  viewing  the  number  of  possible  completions
              generated by the possible-completions command.  It may be set to any integer value greater than or
              equal to zero.  If the number of possible completions is greater than or equal  to  the  value  of
              this  variable,  readline will ask whether or not the user wishes to view them; otherwise they are
              simply listed on the terminal.  A zero value means readline should never ask; negative values  are
              treated as zero.
       convert-meta (On)
              If set to On, readline will convert characters with the eighth bit set to an ASCII key sequence by
              stripping the eighth bit and prefixing an escape character (in effect, using escape  as  the  meta
              prefix).   The  default  is  On,  but readline will set it to Off if the locale contains eight-bit
              characters.  This variable is dependent on the LC_CTYPE locale category, and  may  change  if  the
              locale is changed.
       disable-completion (Off)
              Jeśli  ustawione na On, readline zabroni uzupełniania słów. Znaki uzupełniania zostaną wstawione w
              wiersz tak, jakby zostały przypisane do self-insert.
       echo-control-characters (On)
              Jeśli ustawione na On, readline wyświetla znak odpowiadający sygnałowi otrzymanemu z klawiatury, w
              systemach które informują o obsługiwaniu tej właściwości.
       editing-mode (emacs)
              Kontroluje  czy  readline  rozpoczyna pracę z zestawem przypisań klawiszy podobnym do emacs czy do
              vi.  editing-mode może być ustawiane albo na emacs albo na vi.
       emacs-mode-string (@)
              Jeśli zmienna show-mode-in-prompt jest włączona, ten łańcuch jest wyświetlany  zaraz  po  ostatnim
              wierszu  pierwszej  zachęty,  gdy aktywny jest tryb edycji emacsa. Wartość jest interpretowana jak
              przypisania klawiszy, tak więc dostępne są standardowe przedrostki meta- i control oraz  sekwencje
              ucieczki  korzystające z ukośnika. Sekwencje ucieczki \1 i \2 odpowiednio zaczynają i kończą znaki
              niedrukowalne, co można wykorzystać do osadzenia sekwencji kontrolnych terminala w tym łańcuchu.
       enable-active-region (On)
              The point is the current cursor position, and mark refers to a saved cursor  position.   The  text
              between  the  point  and  mark  is  referred  to  as the region.  When this variable is set to On,
              readline allows certain commands to designate the region as active.  When the  region  is  active,
              readline highlights the text in the region using the value of the active-region-start-color, which
              defaults to the string that enables the terminal's standout mode.  The  active  region  shows  the
              text  inserted  by  bracketed-paste and any matching text found by incremental and non-incremental
              history searches.
       enable-bracketed-paste (On)
              When set to On, readline configures the terminal to insert each paste into the editing buffer as a
              single  string  of  characters, instead of treating each character as if it had been read from the
              keyboard.  This prevents readline from executing any  editing  commands  bound  to  key  sequences
              appearing in the pasted text.
       enable-keypad (Off)
              Gdy jest ustawione na On, readline będzie usiłować włączyć numeryczny blok klawiatury (application
              keypad) przy wywołaniu.  Niektóre systemy potrzebują tego do włączenia klawiszy strzałek.
       enable-meta-key (On)
              Gdy jest ustawiona na On, readline próbuje włączyć dostępne modyfikujące klawisze meta, o  których
              obsługiwaniu  zapewnia terminal, gdy są wywoływane. Na wielu terminalach meta klawisz jest używany
              do wysyłania znaków ośmiobitowych.
       expand-tilde (Off)
              Jeżeli ustawione na On, podczas próby uzupełniania słów readline wykonuje interpretację tyldy.
       history-preserve-point (Off)
              Ustawione na on powoduje, że kod  obsługi  historii  poleceń  usiłuje  w  każdym  wierszu  poleceń
              odzyskanym  za pomocą previous-history lub next-history umieścić punkt (bieżącą pozycję kursora) w
              tym samym miejscu.
       history-size (unset)
              Ustawia maksymalną liczbę wpisów historii zapisywanych w liście historii. Gdy  jest  ustawiona  na
              zero,  istniejące  wpisy  są usuwane, a nowe nie są zapisywane. Gdy wartość jest mniejsza od zera,
              liczba wpisów w liście historii jest nieograniczona. Domyślnie liczba  wpisów  w  liście  historii
              jest  ustawiana  na  wartość zmiennej powłoki HISTSIZE. Jeśli spróbuje się ustawić history-size na
              wartość nienumeryczną, maksymalna liczba wpisów historii zostanie ustawiona na 500.
       horizontal-scroll-mode (Off)
              Ustawione na On powoduje, że readline do wyświetlania posługuje się  pojedynczym  wierszem.  Jeśli
              wejście  jest dłuższe niż szerokość ekranu, to jego zawartość jest wówczas przewijana w poziomie w
              pojedynczym  wierszu  ekranu,  zamiast  zawijania  do  następnego  wiersza.  Ustawienie  to   jest
              automatycznie włączone dla terminali o wysokości równej 1.
       input-meta (Off)
              If set to On, readline will enable eight-bit input (that is, it will not strip the eighth bit from
              the characters it reads), regardless of what  the  terminal  claims  it  can  support.   The  name
              meta-flag  is  a synonym for this variable.  The default is Off, but readline will set it to On if
              the locale contains eight-bit characters.  This variable  is  dependent  on  the  LC_CTYPE  locale
              category, and may change if the locale is changed.
       isearch-terminators (,,C-[C-J”)
              Łańcuch   znaków,   który   powinien  przerywać  wyszukiwanie  krokowe  (incremental  search)  bez
              późniejszego wykonywania znaku jako polecenia.   Jeżeli  zmiennej  tej  nie  nadano  wartości,  to
              wyszukiwanie krokowe będą przerywać ESC i C-J.
       keymap (emacs)
              Ustawia   bieżące   mapowanie   klawiatury   readline.  Zestawami  poprawnych  mapowań  są  emacs,
              emacs-standard, emacs-meta, emacs-ctlx, vi, vi-command i vi-insert.  vi  jest  równoważnikiem  dla
              vi-command;   emacs  jest  równoważne  emacs-standard.  Domyślną  wartością  jest  emacs;  wartość
              editing-mode również wpływa na domyślne mapowanie.
       keyseq-timeout (500)
              Określa czas, jaki readline poczeka na znak, gdy odczytuje wieloznaczną sekwencję klawiszy  (taką,
              która  z  dotychczasowego  wejścia  może  utworzyć kompletną  sekwencję klawiszy lub może otrzymać
              dodatkowe wejście, aby  utworzyć  kompletną,  dłuższą  sekwencję  klawiszy).  Jeżeli  wejście  nie
              zostanie  wprowadzone  w  trakcie  czasu oczekiwania, readline użyje krótszej kompletnej sekwencji
              klawiszy. Wartość jest określona w  milisekundach,  dlatego  1000  oznacza,  że  readline  poczeka
              sekundę  na dodatkowe wejście. Jeśli ta zmienna jest ustawiona na wartość mniejszą lub równą zero,
              lub na wartość nienumeryczną, readline poczeka na wciśnięcie dodatkowego klawisza, aby  zdecydować
              którą sekwencję klawiszy uzupełnić.
       mark-directories (On)
              Jeżeli ustawione na On, to uzupełniane nazwy katalogów mają dołączany końcowy ukośnik.
       mark-modified-lines (Off)
              Jeżeli  ustawione  na On, wiersze historii, które zostały zmienione wyświetlane są z poprzedzającą
              je gwiazdką (*).
       mark-symlinked-directories (Off)
              Gdy ustawiona na On, uzupełniane nazwy będące dowiązaniami symbolicznymi do katalogów, mają dodany
              znak ukośnika (przedmiot wartości mark-directories).
       match-hidden-files (On)
              Ta  zmienna,  gdy  jest  ustawiona na On, powoduje, że readline wykonując uzupełnianie nazw plików
              dopasowuje pliki, których nazwy zaczynają się od kropki `.' (pliki ukryte). Gdy ustawiona na  Off,
              początkowa kropka w nazwie jaka ma być uzupełniona, musi być wpisana przez użytkownika.
       menu-complete-display-prefix (Off)
              Gdy  ustawiona  na  On, uzupełnianie menu wyświetla wspólny przedrostek listy możliwych uzupełnień
              (który może być pusty) przed cyklicznym przełączaniem się między pozycjami z listy.
       output-meta (Off)
              If set to On, readline will display characters with the eighth bit set directly rather than  as  a
              meta-prefixed  escape  sequence.  The default is Off, but readline will set it to On if the locale
              contains eight-bit characters.  This variable is dependent on the LC_CTYPE  locale  category,  and
              may change if the locale is changed.
       page-completions (On)
              Gdy  ustawione  na  On, readline używa wewnętrznego programu wyświetlającego podobnego do more, do
              wyświetlania pełnego ekranu możliwych uzupełnień na raz.
       print-completions-horizontally (Off)
              Jeżeli ustawione na On, readline wyświetla  dopasowane  uzupełnienia  w  kolejności  alfabetycznej
              poziomo, zamiast w dół ekranu.
       revert-all-at-newline (Off)
              Gdy  ustawione  na  On, readline anuluje wszystkie zmiany w wierszach historii przed powrotem, gdy
              wykonywane jest accept-line. Domyślnie, wiersze historii mogą zostać zmodyfikowane i zachować  swe
              listy anulowań poprzez odwołania do readline.
       show-all-if-ambiguous (Off)
              Zmienia  to domyślne zachowanie funkcji uzupełniania. Jeżeli jest ustawione na on, to słowa mające
              więcej niż jedno możliwe uzupełnienie powodują, że natychmiast zostaną podane dopasowania  zamiast
              wyemitowania sygnału dźwiękowego.
       show-all-if-unmodified (Off)
              Zmienna    modyfikuje   domyślne   zachowanie   funkcji   uzupełnienia   w   sposób   podobny   do
              show-all-if-ambiguous. Gdy jest ustawiona na  On,  słowa  które  mają  więcej  niż  jedno  możliwe
              uzupełnienie  bez  możliwych  uzupełnień częściowych (możliwe uzupełnienia nie posiadają wspólnego
              przedrostka), są wypisywane natychmiast, bez wcześniejszego używania brzęczyka.
       show-mode-in-prompt (Off)
              If set to On, add a string to the beginning of the prompt indicating the editing mode:  emacs,  vi
              command, or vi insertion.  The mode strings are user-settable (e.g., emacs-mode-string).
       skip-completed-text (Off)
              Gdy  jest  ustawiona  na  On, modyfikuje domyślne zachowanie uzupełniania gdy do wiersza wstawiane
              jest pojedyncze dopasowanie. Jest to aktywne tylko podczas przeprowadzania uzupełnienia  w  środku
              słowa.  Gdy  jest  włączona,  readline nie wstawia znaków z uzupełniania, które pasują do znaków w
              miejscu wprowadzania w uzupełnianym  słowie,  dzięki  czemu  części  słowa  za  kursorem,  nie  są
              duplikowane.
       vi-cmd-mode-string ((cmd))
              Jeśli  zmienna  show-mode-in-prompt  jest włączona, ten łańcuch jest wyświetlany zaraz po ostatnim
              wierszu pierwszej zachęty, gdy aktywny  jest  tryb  edycji  vi  w  trybie  poleceń.  Wartość  jest
              interpretowana  jak  przypisania  klawiszy,  tak  więc dostępne są standardowe przedrostki meta- i
              control oraz sekwencje ucieczki korzystające z ukośnika. Sekwencje ucieczki \1  i  \2  odpowiednio
              zaczynają  i  kończą  znaki niedrukowalne, co można wykorzystać do osadzenia sekwencji kontrolnych
              terminala w tym łańcuchu.
       vi-ins-mode-string ((ins))
              Jeśli zmienna show-mode-in-prompt jest włączona, ten łańcuch jest wyświetlany  zaraz  po  ostatnim
              wierszu  pierwszej  zachęty,  gdy  aktywny  jest  tryb edycji vi w trybie wstawiania. Wartość jest
              interpretowana jak przypisania klawiszy, tak więc dostępne  są  standardowe  przedrostki  meta-  i
              control  oraz  sekwencje  ucieczki korzystające z ukośnika. Sekwencje ucieczki \1 i \2 odpowiednio
              zaczynają i kończą znaki niedrukowalne, co można wykorzystać do  osadzenia  sekwencji  kontrolnych
              terminala w tym łańcuchu.
       visible-stats (Off)
              Jeżeli  ustawione  na  On,  to  przy  wyświetlaniu  możliwych  uzupełnień  do nazwy pliku zostanie
              dołączony znak określający typ pliku wskazywany przez stat(2).

   Konstrukcje warunkowe Readline
       Readline implementuje udogodnienie podobne  duchem  do  funkcji  kompilacji  warunkowej  preprocesora  C,
       pozwalające na wykonywanie przypisań klawiszy i ustawień zmiennych w zależności od wyniku testów. Używane
       są cztery dyrektywy analizatora składni.

       $if    The $if construct allows bindings to be made based on the editing mode, the terminal  being  used,
              or the application using readline.  The text of the test, after any comparison operator,
               extends to the end of the line; unless otherwise noted, no characters are required to isolate it.

              mode   Postać  mode=  dyrektywy  $if służy do sprawdzania czy readline jest w trybie emacs czy vi.
                     Może być wykorzystywana, na przykład, w połączeniu z poleceniem set keymap,  do  ustawienia
                     przypisań  w  mapowaniach  emacs-standard i emacs-ctlx tylko jeśli readline uruchamia się w
                     trybie emacs.

              term   Postać term=  można  wykorzystywać  do  włączenia  specyficznych  dla  terminala  przypisań
                     klawiszy,  być  może  do  przypisania wyjścia dla sekwencji klawiszy funkcyjnych terminala.
                     Słowo po prawej stronie = sprawdzane jest z zarówno pełną nazwą terminala, jaki  i  częścią
                     jego  nazwy przed pierwszym -. Umożliwia to, na przykład, dopasowanie przez sun zarówno sun
                     jak i sun-cmd.

              version
                     The version test may be used to perform comparisons  against  specific  readline  versions.
                     The  version  expands  to  the  current  readline version.  The set of comparison operators
                     includes =, (and ==), !=, <=, >=, <, and >.  The version number supplied on the right  side
                     of  the  operator  consists  of  a  major version number, an optional decimal point, and an
                     optional minor version (e.g., 7.1). If the minor version is omitted, it is assumed to be 0.
                     The  operator may be separated from the string version and from the version number argument
                     by whitespace.

              aplikacja
                     Konstrukcja aplikacja służy  do  włączania  ustawień  specyficznych  dla  aplikacji.  Każdy
                     program  korzystający  z  biblioteki readline ustawia nazwę aplikacji (application name), a
                     plik inicjujący może sprawdzić czy ma ona jakąś szczególną wartość.  Może to być używane do
                     przypisywania  sekwencji  klawiszy  funkcjom  przydatnym  w  danym  programie. Na przykład,
                     poniższe polecenie dodaje sekwencję klawiszy wykonującą  w  bash  cytowanie  bieżącego  lub
                     poprzedniego słowa:

                     $if Bash
                     # Cytuj bieżące lub poprzednie słowo
                     "\C-xq": "\eb\"\ef\""
                     $endif

              variable
                     The  variable  construct  provides simple equality tests for readline variables and values.
                     The permitted comparison operators are =, ==, and !=.  The variable name must be  separated
                     from the comparison operator by whitespace; the operator may be separated from the value on
                     the right hand side by whitespace.  Both  string  and  boolean  variables  may  be  tested.
                     Boolean variables must be tested against the values on and off.

       $endif Polecenie to, jak widać w poprzednim przykładzie, kończy wykonywanie polecenia $if.

       $else  Polecenia w tej gałęzi dyrektywy $if wykonywane są gdy nie powiedzie się sprawdzenie warunku.

       $include
              Dyrektywa  ta  pobiera  jako argument pojedynczą nazwę pliku i odczytuje polecenia i przypisania z
              tego pliku. Na przykład, poniższa dyrektywa odczytałaby /etc/inputrc:

              $include  /etc/inputrc

   Wyszukiwanie
       Readline zapewnia polecenia do  wyszukiwania  w  historii  poleceń  (zobacz  poniżej  HISTORIA)   wierszy
       zawierających  zadany  łańcuch.   Istnieją dwa tryby wyszukiwania: krokowy (incremental) i nie-niekrokowy
       (non-incremental).

       Wyszukiwania krokowe rozpoczynają się przed zakończeniem wpisywania przez użytkownika  szukanego  tekstu.
       Po  wpisaniu  każdego  znaków szukanego łańcucha readline wyświetla następną pozycję historii pasującą do
       wpisanego do tej pory łańcucha.  Wyszukiwanie krokowe wymaga tylko tylu  znaków  ile  potrzebne  jest  do
       znalezienia  pożądanej pozycji historii.  Znaki występujące w wartości zmiennej isearch-terminators służą
       do przerwania wyszukiwania krokowego.  Jeżeli zmienna ta nie ma  przypisanej  wartości,  to  wyszukiwanie
       przerywają  znaki  Escape  i  Control-J.   Control-G  porzuca  wyszukiwanie krokowe i przywraca pierwotny
       wiersz.  Gdy przerwie się wyszukiwanie,  pozycja  historii  zawierająca  poszukiwany  łańcuch  staje  się
       bieżącym wierszem.

       W  celu  odnalezienia  innych  pasujących  pozycji,  należy nacisnąć odpowiednio Control-S lub Control-R.
       Wyszukuje to wstecz lub w przód kolejną pasującą  do  dotychczas  wpisanego  łańcucha  pozycję  historii.
       Wszystkie  inne  sekwencje  klawiszy  przypisane do polecenia readline przerywają wyszukiwanie i wykonują
       zadane polecenie.  Na przykład, znak nowej linii przerywa  wyszukiwanie  i  akceptuje  wiersz,  wykonując
       skutkiem tego polecenie z listy historii.

       Readline pamięta łańcuch użyty w ostatnim wyszukiwaniu krokowym. Jeżeli Control-R zostanie naciśnięte dwa
       razy, bez wprowadzenia pomiędzy naciśnięciami innych  znaków  definiujących  nowy  łańcuch  szukania,  to
       wykorzystywany jest uprzednio zapamiętany łańcuch.

       Wyszukiwania  nie-krokowe czytają cały szukany łańcuch przed rozpoczęciem wyszukiwania pasujących wierszy
       historii. Łańcuch może być wpisany przez użytkownika lub być częścią zawartości bieżącego wiersza.

   Nazwy poleceń Readline
       Poniżej podano listę nazw poleceń i domyślnych sekwencji klawiszy, do których są one  przypisane.   Nazwy
       poleceń  bez  towarzyszącej  sekwencji  klawiszy są domyślnie nieprzypisane.  W poniższych opisach, punkt
       oznacza bieżącą pozycję  kursora,  zaś  zaznaczenie  do  pozycji  kursora  zapamiętanej  przez  polecenie
       set-mark.  Tekst pomiędzy punktem a zaznaczeniem nazywany jest obszarem.

   Polecenia ruchu
       beginning-of-line (C-a)
              Przesuwa na początek bieżącego wiersza.
       end-of-line (C-e)
              Przesuwa na koniec wiersza.
       forward-char (C-f)
              Przesuwa o znak w przód.
       backward-char (C-b)
              Przesuwa o znak wstecz.
       forward-word (M-f)
              Przesuwa na koniec następnego słowa. Słowa złożone są ze znaków alfanumerycznych (liter i cyfr).
       backward-word (M-b)
              Przesuwa   na   początek   bieżącego,   lub  poprzedniego,  słowa.  Słowa  złożone  są  ze  znaków
              alfanumerycznych (liter i cyfr).
       shell-forward-word
              Przesuwa na koniec następnego  słowa  w  przód.  Słowa  są  oddzielone  niecytowanymi  metaznakami
              powłoki.
       shell-backward-word
              Przesuwa  na  początek  bieżącego  lub poprzedniego słowa w tył. Słowa są oddzielone niecytowanymi
              metaznakami powłoki.
       previous-screen-line
              Attempt to move point to the same physical screen column on the  previous  physical  screen  line.
              This  will not have the desired effect if the current readline line does not take up more than one
              physical line or if point is not greater than the length of the prompt plus the screen width.
       next-screen-line
              Attempt to move point to the same physical screen column on the next physical  screen  line.  This
              will  not  have  the  desired  effect  if the current readline line does not take up more than one
              physical line or if the length of the current readline line is not greater than the length of  the
              prompt plus the screen width.
       clear-display (M-C-l)
              Clear the screen and, if possible, the terminal's scrollback buffer, then redraw the current line,
              leaving the current line at the top of the screen.
       clear-screen (C-l)
              Czyści ekran, a następnie przerysowuje  bieżący  wiersz,  pozostawiając  go  na  górze  ekranu.  Z
              argumentem, odświeża bieżący wiersz bez czyszczenia ekranu.
       redraw-current-line
              Odświeża bieżący wiersz.

   Polecenia operujące na historii
       accept-line (Newline, Return)
              Akceptuje  wiersz  bez względu na to, gdzie znajduje się kursor. Jeżeli wiersz ten nie jest pusty,
              to dodaje go do listy historii stosownie  do  stanu  zmiennej  HISTCONTROL.   Jeżeli  wiersz  jest
              zmienionym wierszem historii, to odtwarza wiersz historii do stanu pierwotnego.
       previous-history (C-p)
              Sprowadza poprzednie polecenie z listy historii, przesuwając się wstecz listy.
       next-history (C-n)
              Ściąga następne polecenie z listy historii, przesuwając się do przodu na liście.
       beginning-of-history (M-<)
              Przesuwa na pierwszy wiersz w historii.
       end-of-history (M->)
              Przesuwa na koniec historii wprowadzania, tj. obecnie wprowadzanego wiersza.
       operate-and-get-next (C-o)
              Accept  the  current  line for execution and fetch the next line relative to the current line from
              the history for editing.  A numeric argument, if supplied, specifies  the  history  entry  to  use
              instead of the current line.
       fetch-history
              With  a  numeric  argument,  fetch  that entry from the history list and make it the current line.
              Without an argument, move back to the first entry in the history list.
       reverse-search-history (C-r)
              Wyszukuje wstecz poczynając od bieżącego wiersza i przesuwając się, w  razie  potrzeby,  'w  górę'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       forward-search-history (C-s)
              Wyszukuje  w  przód  poczynając  od bieżącego wiersza i przesuwając się, w razie potrzeby, 'w dół'
              historii. Jest to wyszukiwanie krokowe.
       non-incremental-reverse-search-history (M-p)
              Wyszukuje wstecz  poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując  się  wyszukiwaniem  nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       non-incremental-forward-search-history (M-n)
              Wyszukuje  w  przód  poczynając  od  bieżącego  wiersza  posługując się wyszukiwaniem nie-krokowym
              podanego przez użytkownika łańcucha.
       history-search-forward
              Wyszukuje w przód w historii łańcucha znaków pomiędzy  początkiem  bieżącego  wiersza  a  punktem.
              Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-search-backward
              Wyszukuje  wstecz  w  historii  łańcucha  znaków  pomiędzy  początkiem bieżącego wiersza a bieżącą
              pozycją kursora (punkt).  Jest to wyszukiwanie nie-krokowe.
       history-substring-search-backward
              Search backward through the history for the string of characters between the start of the  current
              line  and  the  current  cursor  position  (the point).  The search string may match anywhere in a
              history line.  This is a non-incremental search.
       history-substring-search-forward
              Search forward through the history for the string of characters between the start of  the  current
              line  and  the  point.   The  search  string  may  match  anywhere  in  a history line.  This is a
              non-incremental search.
       yank-nth-arg (M-C-y)
              Wstawia pierwszy argument poprzedniego polecenia (zwykle drugie słowo z  poprzedniego  wiersza)  w
              punkt  (bieżącą pozycję kursora). Z argumentem n, wstawia n-te słowo poprzedniego polecenia (słowa
              w poprzednim poleceniu zaczynają się od słowa 0). Argument ujemny  wstawia  n-te  słowo  od  końca
              poprzedniego  polecenia.  Po obliczeniu argumentu n, jest on wyodrębniany w taki sposób, jak gdyby
              podano opcję interpretowania historii "!n".
       yank-last-arg (M-., M-_)
              Wstawia ostatni argument poprzedniego polecenia (ostatnie słowo poprzedniej pozycji  historii).  Z
              argumentem  numerycznym,  zachowuje  się  dokładnie  tak,  jak  yank-nth-arg.   Kolejne  wywołania
              yank-last-arg przesuwają wstecz listy historii, wstawiając po kolei ostatni  argument  (lub  słowo
              określone  przez  argument  do  pierwszego  wywołania)  każdego wiersza. Każdy argument numeryczny
              podany do pomyślnego wywołania określa kierunek ruchu w historii. Argument ujemny zmienia kierunek
              poruszania  się (w tył lub w przód). Możliwości interpretacji historii są używane do wyodrębnienia
              ostatniego słowa, podobnie jak gdyby wybrano interpretację historii za pomocą "!$".
       shell-expand-line (M-C-e)
              Interpretuj wiersz, jak czyni to powłoka. Wykonuje to aliasy i interpretację historii, jak również
              interpretację słów powłoki. Zobacz INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       history-expand-line (M-^)
              Wykonuje  interpretację powłoki w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz INTERPRETACJA HISTORII
              poniżej.
       magic-space
              Wykonuje interpretację powłoki w odniesieniu  do  bieżącego  wiersza  i  wstawia  spację.   Zobacz
              INTERPRETACJA HISTORII poniżej.
       alias-expand-line
              Wykonuje interpretację aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.  Zobacz ALIASY powyżej.
       history-and-alias-expand-line
              Wykonuje interpretację historii i aliasów w odniesieniu do bieżącego wiersza.
       insert-last-argument (M-., M-_)
              Synonim yank-last-arg.
       edit-and-execute-command (C-x C-e)
              Przywołuje  edytor  w bieżącym wierszu poleceń i wykonuje wynik jako polecenie powłoki. Bash stara
              się wywołać $VISUAL, $EDITOR i emacs jako edytor, w tej kolejności.

   Polecenia zmiany tekstu
       koniec-pliku (zwykle C-d)
              Znak wskazujący koniec pliku, jak ustawiony np. przez ``stty''.  Jeśli znak  tej  jest  odczytany,
              gdy nie ma żadnych innych znaków w wierszu, a punkt jest początkiem wiersza, readline interpretuje
              to jako koniec wejścia i zwraca EOF.
       delete-char (C-d)
              Usuwa znak w tym punkcie. Jeżeli funkcja jest przypisana do tego samego znaku, jak znak  EOF  tty,
              jak często bywa z C-d, efekt jest opisany powyżej.
       backward-delete-char (Rubout)
              Usuwa  znak  przed kursorem. Jeżeli podano argument numeryczny, zachowuje usunięty tekst na stosie
              usunięć.
       forward-backward-delete-char
              Usuwa znak pod kursorem, chyba że kursor znajduje się na końcu wiersza, wówczas usuwany jest  znak
              przed kursorem.
       quoted-insert (C-q, C-v)
              Dodaje  następny znak do wiersza dosłownie. W ten sposób wstawiane są znaki takie, jak na przykład
              C-q.
       tab-insert (C-v TAB)
              Wstawia znak tabulacji.
       self-insert (a, b, A, 1, !, ...)
              Wstawia wpisany znak.
       transpose-chars (C-t)
              Zamienia miejscami znak sprzed punktu ze znakiem  w  punkcie,  równocześnie  przesuwając  punkt  w
              przód.  Jeżeli  punkt  jest  na  końcu  wiersza  to zamienia to miejscami dwa znaki przed punktem.
              Argumenty ujemne nie skutkują.
       transpose-words (M-t)
              Zamienia miejscami słowo sprzed punktu ze słowem za punktem,  przesuwając  równocześnie  punkt  za
              przesunięte  sprzed  niego słowo.  Jeżeli punkt jest na końcu wiersza to zamienia to miejscami dwa
              ostanie słowa wiersza.
       upcase-word (M-u)
              Zamienia na wielkie litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na  wielkie
              litery poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       downcase-word (M-l)
              Zamienia na małe litery bieżące (lub następne) słowo. Z argumentem ujemnym zamienia na małe litery
              poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       capitalize-word (M-c)
              Zamienia na kapitaliki (pierwsza litera  wielka,  pozostałe  małe)  bieżące  (następne)  słowo.  Z
              argumentem ujemnym zamienia na kapitaliki poprzednie słowo, ale nie przesuwa punktu.
       overwrite-mode
              Przełącza  tryb  nadpisywania.  Z  jawnym,  dodatnim  argumentem  liczbowym,  przełącza  do  trybu
              nadpisywania. Z jawnym, niedodatnim argumentem liczbowym, przełącza do trybu wstawiania. Polecenie
              dotyczy  jedynie  trybu emacs, tryb vi nadpisuje w inny sposób. Każde odwołania do readline() jest
              uruchamiane w trybie wstawiania. W trybie nadpisywania, znaki przypisane do self-insert  zastępują
              tekst  pod kursorem, zamiast przesuwać go w prawą stronę. Znaki przypisane do backward-delete-char
              zastępują znak przed kursorem spacją. Domyślnie, to polecenie nie jest przypisane.

   Usuwanie i wklejanie
       kill-line (C-k)
              Usuwa tekst od punktu do końca wiersza.
       backward-kill-line (C-x Rubout)
              Usuwa wstecz do początku wiersza.
       unix-line-discard (C-u)
              Usuwa wstecz od punktu do początku wiersza. Usuwany tekst jest zachowywany na stosie usunięć.
       kill-whole-line
              Usuwa wszystkie znaki bieżącego wiersza, bez względu na położenie punktu.
       kill-word (M-d)
              Usuwa od punktu do końca bieżącego słowa, lub jeśli użyte pomiędzy słowami,  do  końca  następnego
              słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez forward-word.
       backward-kill-word (M-Rubout)
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez backward-word.
       shell-kill-word
              Usuwa  od  kursora  do  końca  bieżącego słowa lub, jeśli kursor znajduje się pomiędzy słowami, do
              końca następnego słowa. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-forward-word.
       shell-backward-kill-word
              Usuwa słowo sprzed punktu. Granice słów są takie same, jak używane przez shell-backward-word.
       unix-word-rubout (C-w)
              Usuwa słowo  sprzed  punktu,  jako  separatora  słów  używając  białych  znaków.   Usunięty  tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       unix-filename-rubout
              Usuwa  słowo sprzed punktu, jako separatora słów używając białych znaków i ukośnika.Usunięty tekst
              zachowywany jest na stosie usunięć.
       delete-horizontal-space (M-\)
              Usuwa wszystkie spacje i tabulatory wokół punktu.
       kill-region
              Usuwa tekst w bieżącym obszarze.
       copy-region-as-kill
              Kopiuje tekst obszaru do bufora usuwania.
       copy-backward-word
              Kopiuje  słowo  sprzed  punktu  do  bufora  usuwania.   Granice  słów  są  takie  same,  jak   dla
              backward-word.
       copy-forward-word
              Kopiuje  słowo  występujące  po  punkcie  do bufora usuwania.  Granice słów są takie same, jak dla
              forward-word.
       yank (C-y)
              Wkleja wierzchołek stosu usunięć do bufora w punkcie (w miejscu kursora).
       yank-pop (M-y)
              Obraca stos usunięć i wkleja nowy wierzchołek. Działa tylko następując po yank lub yank-pop.

   Argumenty numeryczne
       digit-argument (M-0, M-1, ..., M--)
              Dodaje tę cyfrę do już składanego argumentu lub rozpoczyna nowy argument.  M-- rozpoczyna argument
              ujemny.
       universal-argument
              Jest to inna metoda podawania argumentu.  Jeżeli po tym poleceniu występuje jedna lub więcej cyfr,
              z opcjonalnym początkowym znakiem minus, to cyfry te  definiują  argument.   Jeżeli  po  poleceniu
              występują  cyfry,  to  powtórne  wykonanie  universal-argument  kończy  argument numeryczny, ale w
              przeciwnym wypadku jest ignorowane.  W przypadku specjalnym, jeżeli bezpośrednio po tym  poleceniu
              występuje  znak  nie  będący  ani  cyfrą  ani  znakiem  minus,  to argument licznik dla następnego
              polecenia mnożony jest przez  cztery.   Argument  licznik  [zwykle  powtórzeń]  wynosi  początkowo
              cztery,  toteż  wykonanie  tej  funkcji  po  raz  pierwszy  nadaje mu wartość cztery, po raz drugi
              szesnaście, i tak dalej.

   Uzupełnianie
       complete (TAB)
              Usiłuje przeprowadzić uzupełnianie tekstu przed  punktem.   Bash  próbuje  uzupełniania  traktując
              tekst  kolejno:  jako  zmienną  (jeżeli  tekst  zaczyna  się od $), nazwę użytkownika (jeśli tekst
              zaczyna się od ~), nazwę hosta (jeśli tekst zaczyna się od @) lub polecenie (łącznie z aliasami  i
              funkcjami).  Jeżeli  żadne  z powyższych nie daje dopasowania, to próbowane jest uzupełnianie nazw
              plików.
       possible-completions (M-?)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu przed punktem.
       insert-completions (M-*)
              Wstawia  przed  punktem  wszystkie  uzupełnienia  tekstu,  które  zostałyby   wygenerowane   przez
              possible-completions.
       menu-complete
              Podobne  do complete, ale zastępuje słowo, jakie ma zostać uzupełnione pojedynczym uzupełnieniem z
              listy możliwych.  Powtarzane wykonanie menu-complete powoduje krokowe  przechodzenie  przez  listę
              możliwych uzupełnień i wstawianie każdego z nich po kolei (zamiast uzupełnianego słowa).  Na końcu
              listy uzupełnień emitowany jest sygnał dźwiękowy (zależny od ustawienia bell-style) i  przywracany
              jest  pierwotny  tekst.  Argument n przesuwa n pozycji w przód na liście dopasowań; do przesuwania
              się wstecz można użyć argumentu ujemnego. Polecenie w zamierzeniu ma być  przypisane  do  klawisza
              TAB, ale domyślnie nie jest przypisane.
       menu-complete-backward
              Podobne  do menu-complete, ale przemieszcza się wstecz po liście możliwych uzupełnień, identycznie
              gdyby menu-complete podano ujemny argument. To polecenie jest domyślnie nieprzypisane.
       delete-char-or-list
              Usuwa znak pod kursorem, jeśli nie jest to początek bądź  koniec  wiersza  (jak  delete-char).  Na
              końcu  wiersza,  zachowuje  się  identycznie jak possible-completions. To polecenie jest domyślnie
              nieprzypisane.
       complete-filename (M-/)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie nazw plików na tekście sprzed kursora.
       possible-filename-completions (C-x /)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę pliku.
       complete-username (M-~)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       possible-username-completions (C-x ~)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę użytkownika.
       complete-variable (M-$)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       possible-variable-completions (C-x $)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak zmienną powłoki.
       complete-hostname (M-@)
              Usiłuje wykonać uzupełnianie tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       possible-hostname-completions (C-x @)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę hosta.
       complete-command (M-!)
              Usiłuje uzupełnić tekst sprzed punktu, traktując go jak nazwę polecenia.   Uzupełnianie  polecenia
              próbuje  dopasować  tekst  kolejno  do  aliasów,  słów  zastrzeżonych,  funkcji  powłoki,  poleceń
              wbudowanych powłoki i wreszcie nazw plików wykonywalnych.
       possible-command-completions (C-x !)
              Pokazuje możliwe uzupełnienia tekstu sprzed kursora, traktując go jak nazwę polecenia.
       dynamic-complete-history (M-TAB)
              Usiłuje uzupełnić tekst sprzed kursora, w celu odnalezienia możliwych uzupełnień porównując  go  z
              wierszami listy historii.
       dabbrev-expand
              Usiłuje  wykonać  uzupełnienie  menu  na  tekście  sprzed  kursora,  w celu odnalezienia możliwych
              uzupełnień porównując go z wierszami listy historii.
       complete-into-braces (M-{)
              Wykonuje uzupełnianie nazwy pliku i wstawia listę możliwych uzupełnień ujętą w  nawiasy  klamrowe,
              tak że jest ona dostępna dla powłoki (zobacz powyżej Interpretacja nawiasów).

   Makra klawiaturowe
       start-kbd-macro (C-x ()
              Rozpoczyna zachowywanie wpisywanych znaków w bieżącym makrze klawiaturowym.
       end-kbd-macro (C-x ))
              Zatrzymuje   zachowywanie  wpisywanych  znaków  w  bieżącym  makrze  klawiaturowym  i  przechowuje
              definicję.
       call-last-kbd-macro (C-x e)
              Ponownie wykonuje zdefiniowane makro klawiaturowe, powodując  pojawianie  się  znaków  makra  tak,
              jakby zostały wpisane z klawiatury.
       print-last-kbd-macro ()
              Wypisuje ostatnie makro klawiaturowe, w formacie przeznaczonym do pliku inputrc.

   Różne
       re-read-init-file (C-x C-r)
              Odczytuje  zawartość  pliku  inputrc  i  dołącza  wszystkie  znalezione tam przypisania klawiszy i
              zmiennych.
       abort (C-g)
              Zaniechuje bieżącego polecenia edycji i emituje sygnał dźwiękowy terminala (zgodnie z ustawieniami
              bell-style).
       do-lowercase-version (M-A, M-B, M-x, ...)
              If  the  metafied  character  x  is  uppercase, run the command that is bound to the corresponding
              metafied lowercase character.  The behavior is undefined if x is already lowercase.
       prefix-meta (ESC)
              Poprzedza przedrostkiem meta następny wpisany znak.  ESC f jest równoważne Meta-f.
       undo (C-_, C-x C-u)
              Krokowe cofnięcie operacji, pamiętane odrębnie dla każdego wiersza.
       revert-line (M-r)
              Cofa wszystkie zmiany wykonane na tym wierszu. Podobne do wykonania polecenia  undo  wystarczająco
              wiele razy, by przywrócić wiersz do stanu początkowego.
       tilde-expand (M-&)
              Wykonuje interpretację tyldy w odniesieniu do bieżącego słowa.
       set-mark (C-@, M-<spacja>)
              stawia  znacznik  (mark)  w  bieżącym  punkcie.  Jeżeli  podano argument numeryczny, znacznik jest
              ustawiany na takiej pozycji.
       exchange-point-and-mark (C-x C-x)
              Zamień  punkt  ze  znacznikiem.  Aktualna  pozycja  kursora  ustawiana  jest  na  zapamiętaną,   a
              dotychczasowa pozycja zachowywana jako znacznik.
       character-search (C-])
              Odczytywany  jest  znak  a  punkt przesuwa się na następne wystąpienie tego znaku. Argument ujemny
              wyszukuje poprzednie wystąpienia.
       character-search-backward (M-C-])
              Odczytywany jest znak a punkt przesuwa się na poprzednie wystąpienie tego znaku.  Argument  ujemny
              wyszukuje kolejne wystąpienia.
       skip-csi-sequence
              Odczytuje  wystarczająco wiele znaków, aby pobrać sekwencje wielu klawiszy, np. zdefiniowaną przez
              klawisze takie jak Home i End. Takie sekwencje  zaczynają  się  znacznikiem  sekwencji  kontrolnej
              (Control  Sequence Indicator - CSI), z reguły ESC-[. Jeśli taka sekwencja jest przypisana do "\[",
              to klawisze wchodzące w skład tej sekwencji nie będą działać (chyba że zostały  jawnie  przypisane
              do  polecenia  readline)  zamiast  wstawiać niepowiązane znaki do bufora edycyjnego. Domyślnie, to
              polecenie jest nieprzypisane, ale przypisanie powinno przeważnie odnosić się do ESC-[.
       insert-comment (M-#)
              Bez argumentu  numerycznego,  na  początek  bieżącego  wiersza  wstawiana  jest  wartość  zmiennej
              comment-begin  readline.  Jeśli  podano  numeryczny argument, to polecenia działa jak przełącznik:
              jeśli znaki na początku wiersza nie pasują do wartości comment-begin, to wartość jest wstawiana, w
              przeciwnym wypadku znaki w comment-begin są usuwane z początku każdego wiersza. W każdym przypadku
              wiersz jest akceptowany tak, jakby wprowadzono znak nowej linii.  Domyślna  wartość  comment-begin
              powoduje,  że  polecenie  to  czyni  bieżący wiersz komentarzem powłoki. Jeśli numeryczny argument
              powoduje usunięcie znaku komentarza, to dany wiersze będzie wykonany przez powłokę.
       spell-correct-word (C-x s)
              Perform spelling correction on the current word, treating it as a directory or  filename,  in  the
              same  way  as  the  cdspell  shell  option.   Word  boundaries  are  the  same  as  those  used by
              shell-forward-word.
       glob-complete-word (M-g)
              Słowo sprzed kursora jest traktowane jako wzorzec rozwijania  nazw  plików,  bez  jawnego  dodania
              gwiazdki  (asterysku). Ten wzorzec może zostać użyty do wygenerowania listy pasujących nazw plików
              do możliwych uzupełnień.
       glob-expand-word (C-x *)
              Słowo sprzed kursora traktowane jest jak wzorzec rozwijania nazw plików  i  wstawiana  jest  lista
              pasujących  nazw, zastępując słowo-wzorzec. Jeśli podano numeryczny argument, to przed rozwijaniem
              nazw plików dodawana jest gwiazdka (asterysk).
       glob-list-expansions (C-x g)
              Wyświetlana jest lista rozwinięć, jakie zostałyby utworzone przez glob-expand-word, a wiersz  jest
              ponownie  wyświetlany. Jeśli podano numeryczny argument, to przed rozwijaniem nazw plików dodawana
              jest gwiazdka (asterysk).
       dump-functions
              Wypisuje do strumienia wyjściowego readline wszystkie funkcje i ich przypisania  klawiszy.  Jeżeli
              podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można zrobić je częścią
              pliku inputrc.
       dump-variables
              Wypisuje do strumienia wyjściowego readline wszystkie ustawialne zmienne readline i ich  wartości.
              Jeżeli  podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można zrobić je
              częścią pliku inputrc.
       dump-macros
              Wypisuje wszystkie sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie dają w  wyniku.
              Jeżeli  podano  argument  numeryczny,  wyjście  jest formatowane w taki sposób, by można zrobić je
              częścią pliku inputrc.
       display-shell-version (C-x C-v)
              Wyświetla informację o wersji aktualnego egzemplarza bash.

   Programowalne uzupełnianie
       Gdy następuje próba uzupełnienia słowa dla argumentu polecenia,  dla  którego  zdefiniowano  specyfikację
       uzupełniania  (completion  specification,  compspec)  przy  pomocy wbudowanego polecenia complete (zobacz
       WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej), wywoływane są usługi programowalnego uzupełniania.

       First, the command name is identified.  If the command word is the empty string (completion attempted  at
       the  beginning  of  an  empty  line),  any compspec defined with the -E option to complete is used.  If a
       compspec has been defined for that command, the compspec  is  used  to  generate  the  list  of  possible
       completions  for  the  word.  If the command word is a full pathname, a compspec for the full pathname is
       searched for first.  If no compspec is found for the full pathname, an attempt is made to find a compspec
       for  the  portion following the final slash.  If those searches do not result in a compspec, any compspec
       defined with the -D option to complete is used as the default.  If there is  no  default  compspec,  bash
       attempts  alias  expansion on the command word as a final resort, and attempts to find a compspec for the
       command word from any successful expansion.

       Po odnalezieniu compspec, jest ono używane do utworzenia listy  pasujących  słów.   Jeżeli  compspec  nie
       zostało znalezione, to wykonywane jest domyślne uzupełnianie basha, jak opisano powyżej w Uzupełnianie.

       Na  początek,  używane  są  akcje określone przez compspec. Zwracane są wyłącznie dopasowania poprzedzone
       dopasowywanym słowem.  Gdy do  uzupełniania  nazw  plików  lub  katalogów  użyto  opcji  -f  lub  -d,  do
       filtrowania dopasowań wykorzystywana jest zmienna powłoki FIGNORE.

       W  następnej  kolejności  tworzone  są  ewentualne  uzupełnienia określone przez wzorzec rozwinięcia nazw
       plików opcji -G.  Słowa tworzone przez wzorzec nie muszą pasować do uzupełnianego słowa.  Zmienna powłoki
       GLOBIGNORE nie jest używana do filtrowania dopasowań, ale zmienna FIGNORE jest używana.

       Następnie,  brany  jest pod uwagę łańcuch podany jako argument opcji -W.  Łańcuch jest najpierw rozbijany
       przy zastosowaniu znaków ze zmiennej specjalnej IFS jako separatorów.  Honorowane jest cytowanie powłoki.
       Później  każde  ze  słów interpretowane jest z wykorzystaniem interpretacji nawiasów, interpretacji tyld,
       podstawiania parametrów, interpretacji zmiennych i wyrażeń arytmetycznych i podstawiania wyników poleceń,
       jak  opisano powyżej w sekcji INTERPRETACJA.  Wyniki są rozbijane z zastosowaniem reguł opisanych powyżej
       w sekcji Podział na słowa.  Wyniki interpretacji są dopasowywane przedrostkiem z uzupełnianym  słowem,  a
       pasujące słowa stają się możliwymi uzupełnieniami.

       Po  utworzeniu  tych dopasowań, wywoływana jest funkcja lub polecenie określone opcjami -F i -C.  Podczas
       wywoływania polecenia czy funkcji, zmiennym COMP_LINE, COMP_POINT, COMP_KEY i COMP_TYPE  przypisywane  są
       wartości,  jak  opisano  to  powyżej  w  sekcji Zmienne powłoki.  Jeżeli wywoływana jest funkcja powłoki,
       ustawiane są również zmienne COMP_WORDS i COMP_CWORD.   Kiedy  wywoływana  jest  funkcja  czy  polecenie,
       pierwszym  argumentem ($1) staje się nazwa polecenia, którego argumenty są uzupełniane, drugim argumentem
       ($2) -- uzupełniane słowo, a  trzecim  słowem  ($3)  poprzedzające  w  wierszu  poleceń  słowo  aktualnie
       uzupełniane.   Nie  jest  wykonywane  żadne filtrowanie utworzonych uzupełnień stosownie do uzupełnianego
       słowa. Funkcja czy polecenie mają pełną swobodę tworzenia dopasowań.

       W pierwszej kolejności wywoływana jest funkcja określona przez  -F.   Do  tworzenia  dopasowań  może  ona
       korzystać  z  dowolnych  możliwości  powłoki,  łącznie  z opisanym poniżej poleceniem wbudowanym compgen.
       Funkcja musi umieścić możliwe uzupełnienia w zmiennej tablicowej COMPREPLY, jedno na element tablicy.

       Następnie, wywoływane jest polecenie określone opcją -C, działające w środowisku równoważnym podstawianiu
       poleceń.  Powinno ono wypisać listę uzupełnień, po jednym w wierszu, na standardowe wyjście.  Jeżeli jest
       to niezbędne, do utworzenia znaku nowej linii można użyć odwróconego ukośnika.

       Po utworzeniu wszelkich możliwych uzupełnień, do listy tej  stosowany  jest  filtr  określony  opcją  -X.
       Filtr  jest  takim  wzorcem,  jak używany przy rozwijaniu nazw ścieżkowych.  Znak & we wzorcu zastępowany
       jest tekstem uzupełnianego słowa.   Literał  &  można  otrzymać  poprzedzając  go  odwrotnym  ukośnikiem;
       odwrotny  ukośnik  zostanie  usunięty przed próbą dopasowania.  Wszystkie uzupełnienia pasujące do wzorca
       będą usunięte z listy.  Początkowy ! daje zaprzeczenie wzorca.  Będą  wówczas  usuwane  uzupełnienia  nie
       pasujące  do  wzorca.  Jeśli  włączona jest opcja powłoki nocasematch, to dopasowanie jest wykonywane bez
       uwzględniania wielkości liter.

       Na koniec, do każdego elementu listy dodawane są przedrostek i przyrostek określone opcjami -P  i  -S,  a
       wynik zwracany jest do kodu uzupełniania readline jako lista możliwych uzupełnień.

       Jeśli  poprzednio  zastosowane  działania nie utworzyły żadnych dopasowań, zaś przy definiowaniu compspec
       podano opcję -o dirnames polecenia complete, to dokonywana jest próba uzupełnienia nazwy katalogu.

       Jeśli do complete podano opcję -o plusdir gdy istnieje zdefiniowane compspec, to próba  dopasowania  nazw
       katalogów jest przeprowadzana, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych akcji.

       Domyślnie,  jeżeli  znaleziono  compspec,  to cokolwiek ono utworzy zwracane jest do kodu uzupełniającego
       jako pełny zestaw możliwych  uzupełnień.   Nie  są  próbowane  domyślne  uzupełnienia  bash,  a  domyślne
       uzupełnianie  nazw  ścieżkowych  przez  readline  jest wyłączone. Jeśli przy definiowaniu compspec podano
       opcję -o bashdefault, to jeżeli compspec nie  utworzy  żadnych  uzupełnień,  wykonane  zostanie  domyślne
       uzupełnienia bash. Jeśli przy definiowaniu compspec podano opcję -o default polecenia complete, to jeżeli
       compspec nie utworzy żadnych uzupełnień, wykonane zostanie domyślne uzupełnianie  z  readline  (i,  jeśli
       próbowano domyślnych uzupełnień bash, także one).

       Gdy  compspec  informuje  o  żądaniu  uzupełnienia  nazwy  katalogu, funkcje programowalnego uzupełnienia
       wymuszają na readline dodanie ukośnika, do uzupełnianych  nazw  będących  dowiązaniami  symbolicznymi  do
       katalogów,  które  są  przedmiotem wartości zmiennej mark-direstories readline, niezależnie od ustawienia
       zmiennej mark-symlinked-directories readline.

       Istnieje pewna obsługa uzupełnień modyfikowanych dynamicznie. Jest to szczególnie użyteczne w  kombinacji
       z  domyślnym  uzupełnianiem  z  opcją  complete  -D.  W  przypadku  funkcji  powłoki,  wykonywanych  jako
       odpowiedzialne za uzupełnianie, możliwe jest poinformowanie że  uzupełnienie  powinno  być  ponowione  za
       pomocą  kodu  zakończenia  równego  124.  Jeśli  funkcja  powłoki  zwróci 124 i zmieni powiązany compspec
       poleceniem, którego próbę  uzupełnienia  podjęto  (podanego  jako  pierwszy  argument  gdy  funkcja  jest
       wykonywana),  programowalne  uzupełnianie  rozpoczyna  od  początku,  próbując  znaleźć nowy compspec dla
       polecenia. Pozwala na ustawianie uzupełnień budowanych  dynamicznie  po  wykonanej  próbie  uzupełnienia,
       zamiast ładowania ich wszystkich naraz.

       Przykładowo,  przyjmując  że  istnieje  biblioteka składająca się z compspec, każda przechowywana w pliku
       odpowiadającym nazwie polecenia, to  następująca  domyślna  funkcja  uzupełnienia  załaduje  uzupełnienia
       dynamicznie:

       _completion_loader()
       {
            . "/etc/bash_completion.d/$1.sh" >/dev/null 2>&1 && return 124
       }
       complete -D -F _completion_loader -o bashdefault -o default

HISTORIA

       Jeżeli  włączona  jest opcja -o history wbudowanego polecenia set, to powłoka zapewnia dostęp do historii
       poleceń, listy poleceń poprzednio wprowadzonych.  Wartość  zmiennej  HISTSIZE  wykorzystywana  jest  jako
       liczba  poleceń  do  zachowania  na  liście  historii.  Zachowywany jest tekst ostatnich HISTSIZE poleceń
       (domyślnie 500). Powłoka przechowuje każde polecenie na liście przed podstawieniem wartości parametrów  i
       zmiennych  (zobacz  powyżej  INTERPRETACJA), ale przed wykonaniem interpretacji historii, w zależności od
       wartości zmiennych powłoki HISTIGNORE i HISTCONTROL.

       Przy uruchamianiu, historia inicjowana jest z  pliku  o  nazwie  wskazanej  zmienną  HISTFILE  (domyślnie
       ~/.bash_history).  Plik  o  nazwie wziętej z wartości HISTFILE jest obcinany, jeśli zachodzi potrzeba, by
       zawierał nie więcej wierszy niż określono to wartością zmiennej  HISTFILESIZE.  Jeśli  HISTFILESIZE  jest
       nieustawione  lub  ustawione na zero, wartość nienumeryczną lub wartość numeryczną mniejszą od zera, plik
       historii nie jest obcinany. Gdy  plik  historii  jest  odczytywany,  wiersze  zaczynające  się  od  znaku
       komentarza  historii,  po  którym  występuje  bezpośrednio cyfra, są interpretowane jako czasy następnego
       wiersza historii.  Czasy  te  mogą  być  opcjonalnie  wyświetlane,  w  zależności  od  wartości  zmiennej
       HISTTIMEFORMAT. Podczas kończenia pracy powłoki z włączoną historią, ostatnie $HISTSIZE wierszy kopiowane
       jest z listy historii do $HISTFILE.  Jeżeli włączona jest opcja powłoki histappend (zobacz opis  shopt  w
       sekcji  WBUDOWANE  POLECENIA  POWŁOKI  poniżej),  to  wiersze  są  dodawane  na  koniec pliku historii, w
       przeciwnym razie plik historii jest nadpisywany.  Jeżeli HISTFILE nie jest ustawione  lub  plik  historii
       nie  daje  się zapisać, to historia nie jest zachowywana. Jeśli zmienna HISTTIMEFORMAT jest ustawiona, to
       pieczątki czasowe oznaczone znakiem komentarza historii są zapisywane do pliku historii,  tak  więc  mogą
       być  one  zachowywane  pomiędzy  sesjami  powłoki.  Znak  historii  komentarza jest wykorzystywany w celu
       odróżnienia pieczątek czasowych od innych wierszy historii. Po zapisaniu, plik historii jest obcinany, by
       nie  zawierał  więcej niż HISTFILESIZE wierszy. Jeśli HISTFILESIZE nie jest ustawione albo jest ustawione
       na null, wartość nienumeryczną lub wartość numeryczną  mniejszą  od  zera,  to  plik  historii  nie  jest
       obcinany.

       Do  edycji  lub  ponownego  wykonania  części  listy  historii można korzystać z wbudowanego polecenia fc
       (zobacz WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI poniżej).  Wbudowanego polecenia history można używać do wyświetlania
       lub  zmiany  listy  historii  i  manipulacji  plikiem  historii.  Podczas posługiwania się edycją wiersza
       poleceń, w każdym z trybów edycji  umożliwiających  dostęp  do  listy  historii,  dostępne  są  polecenia
       przeszukiwania.

       Powłoka  umożliwia  kontrolę  nad  tym,  jakie polecenia są zachowywane na liście.  Można ustawić zmienne
       HISTCONTROL i HISTIGNORE, co  spowoduje,  że  powłoka  będzie  zachowywać  tylko  podzbiór  wprowadzonych
       poleceń.   Opcja  powłoki  cmdhist,  jeżeli  jest włączona, powoduje, że powłoka będzie usiłować zachować
       każdy wiersz polecenia wielowierszowego w tej samej pozycji historii, dodając, gdzie jest  to  niezbędne,
       średniki,  by  zachować poprawność składni.  Opcja powłoki lithist powoduje, że powłoka będzie zachowywać
       polecenia z osadzonymi znakami nowej linii zamiast średników. Zobacz opis wbudowanego  shopt  poniżej,  w
       sekcji WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI, gdzie znajdziesz informacje o ustawianiu i kasowaniu opcji powłoki.

INTERPRETACJA HISTORII

       Powłoka  obsługuje  funkcję  interpretacji  historii, podobną do interpretacji historii w csh.  Ta sekcja
       opisuje dostępne możliwości składni. Funkcja ta jest domyślnie włączona dla powłok interaktywnych i  może
       być  wyłączona  przy  pomocy  opcji  +H  wbudowanego  polecenia  set  (zobacz poniżej WBUDOWANE POLECENIA
       POWŁOKI).  Powłoki nie-interaktywne domyślnie nie wykonują interpretacji historii.

       Interpretacja historii wprowadza słowa z listy historii do strumienia wejściowego, ułatwiając powtarzanie
       poleceń lub poprawianie szybkie błędów w poprzednich poleceniach.

       History expansion is performed immediately after a complete line is read, before the shell breaks it into
       words, and is performed on each line individually without taking quoting on previous lines into  account.
       It  takes  place  in two parts.  The first is to determine which line from the history list to use during
       substitution.  The second is to select portions of that line for inclusion into  the  current  one.   The
       line selected from the history is the event, and the portions of that line that are acted upon are words.
       Various modifiers are available to manipulate the selected words.  The line is broken into words  in  the
       same  fashion  as  when reading input, so that several metacharacter-separated words surrounded by quotes
       are considered one word.  History expansions are introduced by the appearance of  the  history  expansion
       character,  which  is ! by default.  Only backslash (\) and single quotes can quote the history expansion
       character, but the history expansion character is also treated as quoted if it immediately  precedes  the
       closing double quote in a double-quoted string.

       Następujące  znaki  powstrzymują  interpretację historii jeśli zostaną znalezione bezpośrednio za znakiem
       interpretacji historii, nawet jeśli jest  niecytowany:  spacja,  tabulacja,  znak  nowego  wiersza,  znak
       powrotu karetki i =. Jeśli włączono opcję powłoki extglob, to ( również zapobiegnie interpretacji.

       Kilka  opcji  powłoki  ustawianych  przy  pomocy  shopt  może służyć do śledzenia działania interpretacji
       historii.  Jeżeli opcja histverify powłoki jest włączona (zobacz opis wbudowanego shopt)  i używane  jest
       readline,  to  podstawienia  historii  nie  są  natychmiast  przesyłane  do analizatora składni (parsera)
       powłoki.  Zamiast tego, zinterpretowany wiersz jest ponownie ładowany do  bufora  edycyjnego  readline  w
       celu  dalszej  modyfikacji.   Jeżeli  wykorzystywane  jest  readline i włączona jest opcja histreedit, to
       zakończone niepowodzeniem  podstawienie  historii  zostanie  ponownie  załadowane  do  bufora  edycyjnego
       readline  w  celu poprawienia.  Opcją -p wbudowanego polecenia history można posłużyć się do oglądnięcia,
       co zrobi interpretacja historii przed jej zastosowaniem.  Opcji -s wbudowanego  polecenia  history  można
       użyć  w celu dodania poleceń na koniec listy historii bez faktycznego ich wykonania, tak że będą dostępne
       dla następnych przywołań.

       Powłoka pozwala na kontrolowanie  różnych  znaków  stosowanych  przez  mechanizm  interpretacji  historii
       (zobacz  opis  histchars  powyżej,  w sekcji Zmienne powłoki). Do oznaczania pieczątek czasowych, powłoka
       używa znaku komentarza historii podczas zapisywania pliku historii.

   Desygnatory zdarzeń (Event Designators)
       Desygnator zdarzenia jest odwołaniem do pozycji wiersza poleceń na liście historii. O ile  odwołanie  nie
       jest absolutne, zdarzenia są relatywne w stosunku do bieżącej pozycji w liście historii.

       !      Rozpoczyna  podstawianie  historii,  z wyjątkiem sytuacji, gdy występuje po nim odstęp, znak nowej
              linii, = lub ( (gdy włączono opcję powłoki extglob używając wbudowanego shopt).
       !n     Wskazuje na n-ty wiersz poleceń.
       !-n    Wskazuje na wiersz poleceń bieżący minus n.
       !!     Wskazuje na poprzednie polecenie. jest to synonim `!-1'.
       !łańcuch
              Wskazuje na ostatnie poleceniem rozpoczynające się od łańcucha.
       !?łańcuch[?]
              Refer to the most recent command preceding the current position in  the  history  list  containing
              string.   The trailing ? may be omitted if string is followed immediately by a newline.  If string
              is missing, the string from the most recent search is used; it is an error if there is no previous
              search string.
       ^łańcuch1^łańcuch2^
              Szybkie  podstawianie. Powtarza ostatnie polecenie, wymieniając łańcuch1 na łańcuch2.  Równoważnik
              ,,!!:s^łańcuch1^łańcuch2^ (zobacz poniżej Modyfikatory).
       !#     Cały wiersz poleceń wpisany do tego momentu.

   Desygnatory słów (Word Designators)
       Desygnatory słów służą do wybierania  ze  zdarzenia  żądanych  słów.   Dwukropek  :  oddziela  określenie
       zdarzenia  od  desygnatora  słowa. Może być pominięty jeśli desygnator słowa rozpoczyna się od ^, $, *, -
       lub %.  Słowa numerowane są od początku wiersza,  przy  czym  pierwsze  ma  numer  0  (zero).   Słowa  są
       wstawiane do bieżącego wiersza, rozdzielane pojedynczymi spacjami.

       0 (zero)
              Słowo zerowe. Dla powłoki jest to słowo polecenia.
       n      n-te słowo.
       ^      Pierwszy argument. To znaczy, słowo 1.
       $      Ostatnie  słowo.  Jest  to zwykle ostatni argument, ale jest interpretowany jako zerowe słowo, gdy
              jest tylko jedno słowo w wierszu.
       %      The first word matched by the most recent `?string?' search, if the search string  begins  with  a
              character that is part of a word.
       x-y    Zakres słów; `-y' jest skróconym `0-y'.
       *      Wszystkie  słowa  prócz  zerowego.  jest  to  synonim dla `1-$'.  Nie jest błędem użycie * jeśli w
              zdarzeniu jest tylko jedno słowo; w tym przypadku zwracany jest łańcuch pusty.
       x*     Skrót od x-$.
       x-     Skrót od x-$ podobnie jak x*, ale pomija ostatnie słowo. Jeśli brak x, przyjmowane  jest  domyślne
              0.

       jeśli  desygnator  słowa  podano  bez  określenia  zdarzenia,  za  zdarzenie  przyjmowane jest poprzednie
       polecenie.

   Modyfikatory
       After the optional word designator, there may  appear  a  sequence  of  one  or  more  of  the  following
       modifiers,  each  preceded  by a `:'.  These modify, or edit, the word or words selected from the history
       event.

       h      Usuwa końcową składową nazwy pliku, pozostawiając tylko początek.
       t      Usuwa wszystkie początkowe składowe nazwy pliku, pozostawiając koniec.
       r      Usuwa kończący przyrostek postaci .xxx, pozostawiając główną część nazwy (basename).
       e      Usuwa wszystko prócz końcowego przyrostka.
       p      Wypisuje nowe polecenie, ale go nie wykonuje.
       q      Cytuje podstawiane słowa, zabezpieczając je przed dalszym podstawianiem.
       x      Quote the substituted words as with q, but break into words at blanks and newlines.  The q  and  x
              modifiers are mutually exclusive; the last one supplied is used.
       s/stary/nowy/
              Substitute  new  for  the first occurrence of old in the event line.  Any character may be used as
              the delimiter in place of /.  The final delimiter is optional if it is the last character  of  the
              event  line.  The delimiter may be quoted in old and new with a single backslash.  If & appears in
              new, it is replaced by old.  A single backslash will quote the &.  If old is null, it  is  set  to
              the  last old substituted, or, if no previous history substitutions took place, the last string in
              a !?string[?] search.  If new is null, each matching old is deleted.
       &      Powtarza poprzednie podstawienie.
       g      Powoduje, że zmiany zostaną zastosowane do całego wiersza zdarzenia.  Używany w połączeniu z  `:s'
              (np.  `:gs/stary/nowy/')   lub  `:&'. Jeśli użyty z `:s', to zamiast / można posłużyć się dowolnym
              separatorem, a ostatni separator jest opcjonalny jeżeli jest ostatnim znakiem wiersza zdarzenia.
       G      Apply the following `s' or `&' modifier once to each word in the event line.

WBUDOWANE POLECENIA POWŁOKI

       Unless otherwise noted, each builtin command documented in this section as accepting options preceded  by
       -  accepts  --  to signify the end of the options.  The :, true, false, and test/[ builtins do not accept
       options and do not treat -- specially.  The  exit,  logout,  return,  break,  continue,  let,  and  shift
       builtins  accept and process arguments beginning with - without requiring --.  Other builtins that accept
       arguments but are not specified as accepting options interpret arguments  beginning  with  -  as  invalid
       options and require -- to prevent this interpretation.
       : [argumenty]
              Bez efektów; polecenie to nie robi niczego poza interpretacją argumentów i wykonaniem ewentualnych
              podanych przekierowań. Zwracany status to zero.

        .  plik [argumenty]
       source plik [argumenty]
              Read and execute commands from filename in the current  shell  environment  and  return  the  exit
              status  of  the  last  command  executed  from  filename.   If  filename does not contain a slash,
              filenames in PATH are used to find the directory containing filename, but filename does  not  need
              to  be  executable.   The  file  searched for in PATH need not be executable.  When bash is not in
              posix mode, it searches the current directory if no file is found  in  PATH.   If  the  sourcepath
              option to the shopt builtin command is turned off, the PATH is not searched.  If any arguments are
              supplied, they become  the  positional  parameters  when  filename  is  executed.   Otherwise  the
              positional  parameters  are unchanged.  If the -T option is enabled, . inherits any trap on DEBUG;
              if it is not, any DEBUG trap string is saved and restored around the call to ., and .  unsets  the
              DEBUG  trap while it executes.  If -T is not set, and the sourced file changes the DEBUG trap, the
              new value is retained when . completes.  The return status is  the  status  of  the  last  command
              exited  within  the  script (0 if no commands are executed), and false if filename is not found or
              cannot be read.

       alias [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Alias bez argumentów bądź z opcją -p wypisuje na standardowym  wyjściu  listę  aliasów  w  postaci
              alias  nazwa=wartość.   Jeśli nie dostarczono argumentów, to definiowany jest alias (synonim)  dla
              każdej nazwy, dla której podano wartość.   Początkowa  spacja  w  wartości  powoduje,  że  podczas
              interpretacji aliasu następne słowo będzie sprawdzane na podstawianie aliasów.  Dla każdej nazwy z
              listy argumentów, dla której nie podano wartości, wypisywana jest nazwa i wartość  aliasu.   Alias
              zwraca prawdę, chyba że podano nazwę, dla której nie został zdefiniowany żaden alias.

       bg [spec_zad]
              Wznawia  w tle zawieszone zadanie spec_zad, tak jakby zostało ono uruchomione z &.  Jeśli spec_zad
              nie występuje, to używane jest bieżące  zadanie,  określone  tak,  jak  je  pojmuje  powłoka.   bg
              spec_zad  zwraca  0,  chyba  że  uruchomiono  je  przy wyłączonej kontroli zadań (job control) lub
              uruchomiono z włączoną kontrolą zadań, jeśli nie znaleziono spec_zad lub uruchomiono bez  kontroli
              zadań.

       bind [-m mapa-klawiszy] [-lpsvPSVX]
       bind [-m mapa-klawiszy] [-q funkcja] [-u funkcja] [-r sekw_klaw]
       bind [-m mapa-klawiszy] -f plik
       bind [-m mapa-klawiszy] -x sekw_klaw:polec_powłoki
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:nazwa_funkcji
       bind [-m mapa-klawiszy] sekw_klaw:polec_readline
       bind readline-command-line
              Display  current readline key and function bindings, bind a key sequence to a readline function or
              macro, or set a readline variable.  Each non-option argument is a command as it would appear in  a
              readline  initialization  file  such  as .inputrc, but each binding or command must be passed as a
              separate  argument;  e.g.,  '"\C-x\C-r":  re-read-init-file'.   Options,  if  supplied,  have  the
              following meanings:
              -m mapa-klawiszy
                     Wykorzystuje  mapę-klawiszy  jako  mapę  klawiszy,  do której mają być zastosowane następne
                     przypisania. Akceptowanymi  nazwami  map-klawiszyemacs,  emacs-standard,  emacs-meta,
                     emacs-ctlx,  vi, vi-move, vi-command i vi-insert.  vi równoważne jest vi-command (synonimem
                     jest też vi-move); emacs jest równoważne emacs-standard.
              -l     Podaje nazwy wszystkich funkcji readline.
              -p     Wyświetla nazwy funkcji i przypisania w taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -P     Podaje bieżące przypisania i nazwy funkcji readline.
              -s     Wyświetla nazwy i  wartości  zmiennych  readline  w  taki  sposób,  że  mogą  być  ponownie
                     odczytane.
              -S     Wyświetla sekwencje klawiszy readline przypisane do makr i łańcuchy jakie one wysyłają.
              -v     Wyświetla  sekwencje  klawiszy  readline przypisane do makr i łańcuchy jakie one wysyłają w
                     taki sposób, że mogą być ponownie odczytane.
              -V     Podaje bieżące nazwy i wartości zmiennych readline.
              -f plik
                     Czyta przypisania klawiszy z pliku.
              -q funkcja
                     Podaje, które klawisze wywołują podaną funkcję.
              -u funkcja
                     Odwołuje przypisania wszystkich klawiszy przypisanych do danej funkcji.
              -r sekw_klaw
                     Usuwa bieżące przypisania dla sekwencji klawiszy.
              -x sekw_klaw:polec_powłoki
                     Cause shell-command to be executed whenever  keyseq  is  entered.   When  shell-command  is
                     executed,  the  shell  sets the READLINE_LINE variable to the contents of the readline line
                     buffer and the READLINE_POINT and READLINE_MARK variables to the current  location  of  the
                     insertion  point and the saved insertion point (the mark), respectively.  The shell assigns
                     any numeric argument the user supplied to the READLINE_ARGUMENT variable.  If there was  no
                     argument,  that  variable  is not set.  If the executed command changes the value of any of
                     READLINE_LINE, READLINE_POINT, or READLINE_MARK, those new values will be reflected in  the
                     editing state.
              -X     Wypisuje wszystkie sekwencje klawiszy przypisane do poleceń powłoki i powiązane polecenia w
                     formacie, który można użyć ponownie jako wejście.

              Zwracana jest wartość 0, chyba że podano nierozpoznaną opcję lub pojawił się błąd.

       break [n]
              Opuszcza pętlę for, while, until lub select.   Jeżeli  podano  n,  przerywa  działanie  do  n-tego
              poziomu.   n  musi  być  ≥  1.  Jeżeli  n  jest większe od liczby obejmujących polecenie pętli, to
              kończone są wszystkie obejmujące pętle. Wartością zwracaną jest 0, chyba że powłoka  nie  wykonuje
              pętli podczas wykonania break.

       builtin wbudowane [argumenty]
              Wykonuje  zadane  polecenie  wbudowane  powłoki,  przesyłając  mu  argumenty  i  zwraca  jego  kod
              zakończenia.  Przydatne podczas  definiowania  funkcji  o  nazwie  tożsamej  z  nazwą  wbudowanego
              polecenia powłoki, zachowując funkcjonalność polecenia wbudowanego wewnątrz funkcji.  Wbudowane cd
              jest powszechnie redefiniowane w ten sposób.  Kodem zakończenia jest  fałsz  jeśli  wbudowane  nie
              jest wbudowanym poleceniem powłoki.

       caller [wyrażenie]
              Zwraca  kontekst  aktywnego  wywołania  podprogramu  (funkcji  powłoki  lub  skryptu  wykonywanego
              wbudowanymi poleceniami . lub source). Bez  wyrażenia,  caller  wyświetla  numer  wiersza  i  plik
              źródłowy   bieżącego  wywołania  podprogramu.  Jeśli  do  wyrażenia  przekazano  nieujemną  liczbę
              całkowitą, to caller wyświetla numer wiersza, nazwę podprogramu i plik źródłowy związany z pozycją
              w  bieżącym  stosie  wywołania.  Te  dodatkowe informacje mogą być użyte np. do wyświetlenia stosu
              wywołania. Bieżąca ramka jest ramką 0. Zwracaną wartością jest 0, chyba że  powłoka  nie  wykonuje
              wywołania podprogramu lub wyrażenie nie odnosi się do prawidłowej pozycji w stosie wywołania.

       cd [-L|[-P [-e]] [-@]] [katalog]
              Change the current directory to dir.  if dir is not supplied, the value of the HOME shell variable
              is the default.  The variable CDPATH defines the search path for  the  directory  containing  dir:
              each  directory  name  in  CDPATH  is searched for dir.  Alternative directory names in CDPATH are
              separated by a colon (:).  A null directory name in CDPATH is the same as the  current  directory,
              i.e.,  “.”.   If dir begins with a slash (/), then CDPATH is not used.  The -P option causes cd to
              use the physical directory structure by resolving symbolic links while traversing dir  and  before
              processing  instances  of  ..  in  dir (see also the -P option to the set builtin command); the -L
              option forces symbolic links to be followed by resolving the link after processing instances of ..
              in  dir.   If  ..  appears  in  dir, it is processed by removing the immediately previous pathname
              component from dir, back to a slash or the beginning of dir.  If the -e option  is  supplied  with
              -P,  and  the  current  working  directory  cannot  be  successfully determined after a successful
              directory change, cd will return an unsuccessful status.  On  systems  that  support  it,  the  -@
              option  presents  the extended attributes associated with a file as a directory.  An argument of -
              is converted to $OLDPWD before the directory change is attempted.  If a non-empty  directory  name
              from  CDPATH  is  used, or if - is the first argument, and the directory change is successful, the
              absolute pathname of the new working  directory  is  written  to  the  standard  output.   If  the
              directory  change  is  successful,  cd  sets  the value of the PWD environment variable to the new
              directory name, and sets the OLDPWD environment variable to  the  value  of  the  current  working
              directory  before the change.  The return value is true if the directory was successfully changed;
              false otherwise.

       command [-pVv] polecenie [arg ...]
              Uruchamia  polecenie  z  argumentami  zakazując  zwykłego  wyszukiwania  funkcji  przez   powłokę.
              Wykonywane  są  wyłącznie  polecenia wbudowane i polecenia znalezione w PATH.  Jeżeli podano opcję
              -p,  wyszukiwanie  polecenia  wykonywane  jest  przy  użyciu  domyślnej  PATH,  która   gwarantuje
              znalezienie  wszystkich  standardowych  narzędzi. Jeśli użyto albo opcji -V albo -v, to wypisywany
              jest opis polecenia. Opcja -v  powoduje,  że  zostanie  wyświetlone  pojedyncze  słowo  wskazujące
              polecenie  lub  nazwę pliku, użyte do wywołania polecenia; opcja -V tworzy bardziej obszerny opis.
              Jeżeli podano opcję -V lub -v, to kodem zakończenia jest 0 gdy odnaleziono polecenie,  zaś  1  gdy
              nie.  Jeśli  nie podano żadnej z tych opcji i pojawił się błąd lub nie można znaleźć polecenia, to
              kod zakończenia wynosi 127. W przeciwnym wypadku kodem zakończenia wbudowanego  polecenia  command
              jest kod zakończenia polecenia.

       compgen [opcja] [słowo]
              Tworzy  możliwe  dopasowania  uzupełnień  dla  słowa zgodnie z opcjami, które mogą być dowolnymi z
              opcji akceptowanych  przez  wbudowane  polecenie  complete,  z  wyjątkiem  -p  i  -r,  i  wypisuje
              dopasowania  na  standardowe  wyjście.   Przy  stosowaniu  opcji  -F lub -C, różne zmienne powłoki
              ustawiane przez usługi programowalnego uzupełniania, gdy są dostępne, nie  będą  mieć  użytecznych
              wartości.

              Dopasowania  będą  tworzone  w  ten  sam sposób, jakby kod uzupełniania programowalnego tworzył je
              wprost ze specyfikacji uzupełniania z tymi samymi flagami.  Jeżeli podano  słowo,  to  wyświetlone
              zostaną wyłącznie uzupełnienia doń pasujące.

              Wartością  zwracaną jest prawda, chyba że podano niepoprawną opcję lub nie zostały utworzone żadne
              dopasowania.

       complete [-abcdefgjksuv] [-o opcjacomp] [-DEI] [-A akcja] [-G wzglob] [-W listasłów]
              [-F function] [-C command] [-X filterpat] [-P prefix] [-S suffix] name [name ...]
       complete -pr [-DEI] [nazwa ...]
              Specify how arguments to each name should be completed.  If the -p option is supplied,  or  if  no
              options  are supplied, existing completion specifications are printed in a way that allows them to
              be reused as input.  The -r option removes a completion specification for each  name,  or,  if  no
              names  are  supplied,  all completion specifications.  The -D option indicates that other supplied
              options and actions should  apply  to  the  “default”  command  completion;  that  is,  completion
              attempted  on  a  command  for  which  no  completion  has previously been defined.  The -E option
              indicates that other supplied options and actions should apply to “empty” command completion; that
              is, completion attempted on a blank line.  The -I option indicates that other supplied options and
              actions should apply to completion on the initial non-assignment word on  the  line,  or  after  a
              command  delimiter  such as ; or |, which is usually command name completion.  If multiple options
              are supplied, the -D option takes precedence over -E, and both take precedence over -I.  If any of
              -D,  -E, or -I are supplied, any other name arguments are ignored; these completions only apply to
              the case specified by the option.

              The process of applying these completion specifications  when  word  completion  is  attempted  is
              described above under Programmable Completion.

              Pozostałe  opcje,  jeśli je podano, mają niżej opisane znaczenie.  Argumenty opcji -G, -W i -X (i,
              jeśli to niezbędne, -P i -S) powinny być cytowane dla ochrony  przed  interpretacją  jaka  wystąpi
              zanim zostanie wywołane polecenie complete.
              -o opcjacomp
                      Wartość  opcjacomp  reguluje  kilka  aspektów  zachowania się compspec wykraczających poza
                      zwykłe tworzenie uzupełnień.  opcjacomp przyjmuje jedną z wartości:
                      bashdefault
                              Wykonuje pozostałe z  domyślnych  uzupełnień  bash,  jeśli  compspec  nie  utworzy
                              żadnych dopasowań.
                      default Stosuje   domyślne  uzupełnianie  readline  jeśli  compspec  nie  utworzy  żadnych
                              dopasowań.
                      dirnames
                              Wykonuje uzupełnianie nazw katalogów jeśli compspec nie utworzy żadnych dopasowań.
                      filenames
                              Powiadamia  readline,  że  compspec  tworzy  nazwy  plików,  zatem  może   wykonać
                              przetwarzanie  specyficzne dla takich nazw (jak dodanie ukośnika do nazw katalogów
                              czy usunięcie końcowych spacji). Zaprojektowane do stosowania z funkcjami powłoki.
                      noquote Przekazuje readline, aby nie cytowało uzupełnianych słów, jeśli są nazwami  plików
                              (domyślnie nazwy plików są cytowane).
                      nosort  Przekazuje readline, aby nie sortowało alfabetycznie listy dostępnych uzupełnień.
                      nospace Przekazuje readline, aby nie dodawało spacji (domyślnie) do uzupełnionych słów, na
                              końcu wiersza.
                      plusdirs
                              Po utworzeniu dopasowań zdefiniowanych przez compspec, przeprowadzana  jest  próba
                              dopasowania nazw katalogów, a ewentualne dopasowania są dodawane do wyników innych
                              akcji.
              -A akcja
                      akcja może być jedną z poniższych, tworzących listę możliwych dopasowań:
                      alias   Nazwy aliasów. Można też podać jako -a.
                      arrayvar
                              Nazwy zmiennych tablicowych.
                      binding Nazwy przypisań klawiszy readline.
                      builtin Nazwy wbudowanych poleceń powłoki. Można też podać jako -b.
                      command Nazwy poleceń. Można też podać jako -c.
                      directory
                              Nazwy katalogów. Można też podać jako -d.
                      disabled
                              Nazwy wyłączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      enabled Nazwy włączonych poleceń wbudowanych powłoki.
                      export  Nazwy wyeksportowanych zmiennych powłoki. Można też podać jako -e.
                      file    Nazwy plików. Można też podać jako -f.
                      function
                              Nazwy funkcji powłoki.
                      group   Nazwy grup. Można też podać jako -g.
                      helptopic
                              Tematy pomocy akceptowane przez wbudowane polecenie help.
                      hostname
                              Nazwy hostów, pobrane z pliku określonego przez zmienną powłoki HOSTFILE.
                      job     Nazwy zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami. Można też podać jako -j.
                      keyword Zastrzeżone słowa powłoki. Można też podać jako -k.
                      running Nazwy działających zadań, jeżeli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      service Nazwy usług. Można też podać jako -s.
                      setopt  Dozwolone argumenty opcji -o polecenia wbudowanego set.
                      shopt   Nazwy opcji powłoki, takie, jakie akceptuje polecenie wbudowane shopt.
                      signal  Nazwy sygnałów.
                      stopped Nazwy zatrzymanych zadań, jeśli aktywne jest sterowanie zadaniami.
                      user    Nazwy użytkowników. Można też podać jako -u.
                      variable
                              Nazwy wszystkich zmiennych powłoki. Można też podać jako -v.
              -C polecenie
                      polecenie jest wykonywane w środowisku  podpowłoki,  a  jego  wyjście  jest  używane  jako
                      możliwe uzupełnienia. Argumenty przekazuje się opcją -F.
              -F funkcja
                      Funkcja  powłoki  funkcja  jest wykonywana w bieżącym środowisku powłoki. Gdy funkcja jest
                      wykonywana, pierwszy argument ($1) jest nazwą polecenia, którego argumenty są uzupełniane,
                      drugim  argumentem  ($2)  jest  uzupełniane słowo, a trzecim ($3) jest słowo poprzedzające
                      uzupełniane słowo w bieżącym wierszu polecenia. Po zakończeniu,  możliwe  uzupełnienia  są
                      pozyskiwane z wartości zmiennej tablicowej COMPREPLY.
              -G wzglob
                      Wzorzec rozwijania nazw plików wzglob jest rozwijany, tworząc listę możliwych uzupełnień.
              -P przedrostek
                      na  początku  każdego  z  możliwych  uzupełnień,  po zastosowaniu wszystkich innych opcji,
                      dodawany jest przedrostek.
              -S przyrostek
                      na końcu każdego z możliwych uzupełnień, po zastosowaniu wszystkich innych opcji, dodawany
                      jest przyrostek.
              -W listasłów
                      The  wordlist is split using the characters in the IFS special variable as delimiters, and
                      each resultant word is expanded.  Shell quoting is honored within wordlist,  in  order  to
                      provide  a  mechanism  for  the words to contain shell metacharacters or characters in the
                      value of IFS.  The possible completions are the members of the resultant list which  match
                      the word being completed.
              -X wzfiltr
                      wzfiltr  jest  wzorcem  używanym  do  rozwijania  nazw  plików.   Stosowany  jest do listy
                      możliwych uzupełnień utworzonej przez poprzedzające go opcje i argumenty, a każde pasujące
                      do  niego  uzupełnienie  jest  usuwane  z  listy.  Początkowy ! w wzfiltr powoduje negację
                      wzorca; usuwane są wówczas uzupełnienia nie pasujące do wzfiltr.

              Wartością zwracana jest prawda, chyba że podano niepoprawną  opcję,  podano  bez  argumentu  nazwa
              opcję  inną  niż  -p  lub -r, usiłowano usunąć specyfikację uzupełniania dla nazwy, dla której nie
              istnieje żadna specyfikacja, albo też podczas dodawania specyfikacji uzupełniania wystąpił błąd.

       compopt [-o opcja] [-DEI] [+o opcja] [nazwa]
              Modify completion options for each name according to the options, or for  the  currently-executing
              completion  if no names are supplied.  If no options are given, display the completion options for
              each name or the current completion.  The possible values  of  option  are  those  valid  for  the
              complete  builtin  described  above.   The  -D option indicates that other supplied options should
              apply to the “default” command completion; that is, completion attempted on a command for which no
              completion  has  previously  been  defined.   The  -E option indicates that other supplied options
              should apply to “empty” command completion; that is, completion attempted on a blank line.  The -I
              option  indicates  that  other  supplied  options  should  apply  to  completion  on  the  initial
              non-assignment word on the line, or after a command delimiter such as ; or  |,  which  is  usually
              command name completion.

              Zwracaną  wartością  jest  prawda,  chyba  że  podano  nieprawidłową  opcję,  przeprowadzono próbę
              zmodyfikowania opcji dla nazwy, dla której nie istnieje  specyfikacja  uzupełniania  lub  wystąpił
              błąd wyjścia.

       continue [n]
              Wznawia  następną  iterację  obejmującej  je pętli for, while, until lub select.  Jeżeli podano n,
              wznawia n-tą obejmującą pętlę.  n musi być ≥ 1. Jeżeli n  jest  większe  niż  liczba  obejmujących
              pętli,  to  wznawiana  jest  ostatnia  z pętli (,,najwyższa”). Wartość zwracana wynosi 0, chyba że
              powłoka nie wykonuje pętli podczas wykonywania continue.

       declare [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
       typeset [-aAfFgiIlnrtux] [-p] [nazwa[=wartość] ...]
              Declare variables and/or give them attributes.  If no names are given then display the  values  of
              variables.   The  -p  option will display the attributes and values of each name.  When -p is used
              with name arguments, additional options, other than -f and -F, are ignored.  When -p  is  supplied
              without  name  arguments,  it  will  display the attributes and values of all variables having the
              attributes specified by the additional options.  If no other options are supplied with -p, declare
              will  display  the  attributes and values of all shell variables.  The -f option will restrict the
              display to shell functions.  The -F option inhibits the display of function definitions; only  the
              function  name  and  attributes are printed.  If the extdebug shell option is enabled using shopt,
              the source file name and line number where each name is defined are displayed  as  well.   The  -F
              option  implies -f.  The -g option forces variables to be created or modified at the global scope,
              even when declare is executed in a shell function.  It is ignored in  all  other  cases.   The  -I
              option  causes local variables to inherit the attributes (except the nameref attribute)  and value
              of any existing variable with the same name at a surrounding  scope.   If  there  is  no  existing
              variable,  the  local  variable is initially unset.  The following options can be used to restrict
              output to variables with the specified attribute or to give variables attributes:
              -a     Każda z nazw jest indeksowaną zmienną tablicową (zobacz Tablice).  above).
              -A     Każda z nazw jest asocjacyjną zmienną tablicową (zobacz Tablice).  above).
              -f     Używa wyłącznie nazw funkcji.
              -i     The variable is treated as an integer; arithmetic  evaluation  (see  ARITHMETIC  EVALUATION
                     above) is performed when the variable is assigned a value.
              -l     Gdy   zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  wielkie  litery  są  zamieniane  na  małe.
                     Przypisania za pomocą wielkich liter są wyłączone.
              -n     Nadaje  każdej  nazwie  atrybut  nazwa  referencyjna,   czyniąc   ją   nazwą   referencyjną
                     odnoszącą się do  innej  zmiennej.  Ta  inna  zmienna  jest  definiowana  w wartości nazwy.
                     Wszystkie odniesienia i  przypisania  i  modyfikacje  atrybutów  nazwy,  z  wyjątkiem  tych
                     używających lub zmieniających sam atrybut -n są wykonywane na zmiennej do której odnosi się
                     wartość nazwy. Atrybutu nazwa referencyjna nie można zastosować do zmiennych tablicowych.
              -r     Powoduje, że dane nazwy stają  się  tylko-do-odczytu  (readonly).   Nazwom  tym  nie  można
                     przypisać  wartości następnymi poleceniami przypisania.  Nie można też ich usunąć za pomocą
                     unset.
              -t     Nadaje każdej nazwie atrybut trace. Funkcje z tym  atrybutem  dziedziczą  pułapki  DEBUG  i
                     RETURN z wywołującej je funkcji. Atrybut ten nie ma specjalnego znaczenia dla zmiennych.
              -u     Gdy   zmiennej  przypisano  wartość,  wszystkie  małe  litery  są  zamieniane  na  wielkie.
                     Przypisania za pomocą małych liter są wyłączone.
              -x     Zaznacza nazwę do wyeksportowania przez środowisko do kolejnych poleceń.

              Using `+' instead of `-' turns off the attribute instead, with the exceptions that +a and  +A  may
              not  be  used to destroy array variables and +r will not remove the readonly attribute.  When used
              in a function, declare and typeset make each name local, as with the local command, unless the  -g
              option is supplied.  If a variable name is followed by =value, the value of the variable is set to
              value.  When using -a or -A  and  the  compound  assignment  syntax  to  create  array  variables,
              additional  attributes  do  not  take  effect until subsequent assignments.  The return value is 0
              unless an invalid option is encountered, an attempt is  made  to  define  a  function  using  ``-f
              foo=bar'',  an  attempt  is  made  to assign a value to a readonly variable, an attempt is made to
              assign a value to an array variable without using  the  compound  assignment  syntax  (see  Arrays
              above),  one  of  the  names  is  not  a valid shell variable name, an attempt is made to turn off
              readonly status for a readonly variable, an attempt is made to turn off array status for an  array
              variable, or an attempt is made to display a non-existent function with -f.

       dirs [-clpv] [+n] [-n]
              Bez  opcji  wyświetla  listę  aktualnie zapamiętanych katalogów.  Domyślnie wyświetlana jest ona w
              pojedynczym wierszu, z nazwami katalogów rozdzielonymi spacjami.  Katalogi dodawane  są  do  listy
              poleceniem  pushd  polecenie  popd  usuwa pozycje z listy. Bieżący katalog jest zawsze pierwszy na
              stosie.
              -c     Czyści stos katalogów usuwając wszystkie jego pozycje.
              -l     Tworzy listing używając pełnych ścieżek; domyślnie format listingu posługuje się  tyldą  do
                     oznaczania katalogu domowego.
              -p     Wypisuje stos katalogów po jednej pozycji na wiersz.
              -v     Wypisuje  stos katalogów po jednej pozycji na wiersz, poprzedzając każdą z nich jej pozycją
                     (indeksem) w stosie.
              +n     Wyświetla ntą pozycję licząc od lewej na liście pokazywanej przez dirs przy  wywołaniu  bez
                     opcji; początkową jest zero.
              -n     Wyświetla  ntą pozycję licząc od prawej na liście pokazywanej przez dirs przy wywołaniu bez
                     opcji; początkową jest zero.

              Wartością zwracaną jest 0, chyba że podano nieprawidłową opcję lub n wskazuje  poza  koniec  stosu
              katalogów.

       disown [-ar] [-h] [zadanie ... | pid ... ]
              Bez  opcji, usuwa każde z podanych zadań z tablicy zadań aktywnych. Jeśli nie podano zadania i nie
              użyto ani opcji -a ani -r, to używane jest zadanie bieżące. Jeśli użyto opcji  -h,  każde  zadanie
              nie  jest  usuwane  z tablicy, ale jest jako takie zaznaczane, tak że do zadania nie jest wysyłany
              sygnał SIGHUP jeśli powłoka otrzymuje SIGHUP. Jeżeli podano zadanie, opcja  -a  oznacza  usunięcie
              lub  zaznaczenie  wszystkich zadań; opcja -r bez argumentu zadania ogranicza akcję do działających
              zadań. Wartością zwracaną jest 0, chyba że zadanie nie określa poprawnego zadania.

       echo [-neE] [argument ...]
              Wyświetla argumenty, rozdzielone spacjami, zakończone znakiem nowej linii. Kodem zakończenia  jest
              zawsze  0,  chyba  że  wystąpi  błąd zapisu.  Jeżeli podano -n, to nie jest wysyłany kończący znak
              nowej  linii.   Jeżeli  podano  opcję  -e,  włączana  jest  interpretacja  podanych  niżej  znaków
              specjalnych.  Opcja  -E  wyłącza  interpretację  tych  znaków,  nawet  na  systemach, gdzie są one
              domyślnie interpretowane.  Do dynamicznego sprawdzania, czy echo interpretuje domyślnie te  znaki,
              czy  nie,  służy  opcja  powłoki  xpg_echo.  echo nie interpretuje -- jako oznaczenia końca opcji.
              echo interpretuje następujące sekwencje specjalne:
              \a     alarm (dzwonek)
              \b     backspace
              \c     pomiń kończący znak nowej linii
              \e
              \E     znak escape
              \f     znak wysuwu strony (form feed)
              \n     znak nowego wiersza (new line)
              \r     powrót karetki
              \t     tabulacja pozioma (horizontal tab)
              \v     tabulacja pionowa (vertical tab)
              \\     odwrotny ukośnik (backslash)
              \0nnn  ośmiobitowy znak, którego wartością jest ósemkowa liczba nnn (jedna do trzech cyfr)
              \xHH   ośmiobitowy znak, którego wartością jest szesnastkowa liczba  nnn  (jedna  lub  dwie  cyfry
                     szesnastkowe)
              \uHHHH znak  Unicode  (ISO/IEC  10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHH  (jedna  do czterech cyfr
                     szesnastkowych)
              \UHHHHHHHH
                     znak Unicode (ISO/IEC 10646)  o  wartości  szesnastkowej  HHHHHHHH  (jedna  do  ośmiu  cyfr
                     szesnastkowych)

       enable [-a] [-dnps] [-f plik] [nazwa ...]
              Włącza  i wyłącza wbudowane polecenia powłoki.  Wyłączenie poleceń wbudowanych umożliwia wykonanie
              polecenia dyskowego mającego tę  samą  nazwę,  co  wbudowane,  bez  podawania  jego  pełnej  nazwy
              ścieżkowej,  mimo  iż  powłoka  normalnie  szuka  poleceń wbudowanych przed poleceniami dyskowymi.
              Jeżeli posłużono się opcją -n, wyłączana jest każda z nazw; w przeciwnym razie nazwy są  włączone.
              Na  przykład,  chcąc użyć pliku binarnego test znalezionego przez PATH zamiast wersji wbudowanej w
              powłokę, należy uruchomić ``enable -n test''.  The -f option means to load the new builtin command
              name  from  shared  object  filename,  on systems that support dynamic loading.  Bash will use the
              value of the BASH_LOADABLES_PATH variable as a colon-separated list of  directories  in  which  to
              search  for  filename.   The  default  is  system-dependent.   The -d option will delete a builtin
              previously loaded with -f.  If no name arguments are given, or if the -p  option  is  supplied,  a
              list  of  shell  builtins  is  printed.   With no other option arguments, the list consists of all
              enabled shell builtins.  If -n is  supplied,  only  disabled  builtins  are  printed.   If  -a  is
              supplied,  the  list  printed  includes all builtins, with an indication of whether or not each is
              enabled.  If -s is supplied, the output is restricted  to  the  POSIX  special  builtins.   If  no
              options  are  supplied  and a name is not a shell builtin, enable will attempt to load name from a
              shared object named name, as if the command were ``enable -f name name .  The return  value  is  0
              unless  a  name  is  not  a shell builtin or there is an error loading a new builtin from a shared
              object.

       eval [argument ...]
              Argumenty są czytane i łączone w pojedyncze polecenie.  Polecenie to jest następnie odczytywane  i
              wykonywane przez powłokę, zaś jego kod zakończenia jest zwracany jako wartość eval.  Jeżeli nie na
              żadnych argumentów, lub wszystkie argumenty są puste, eval zwraca 0.

       exec [-cl] [-a nazwa] [polecenie [argumenty]]
              Jeżeli podano polecenie, zastępuje ono powłokę. Nie tworzony jest  żaden  nowy  proces.  Argumenty
              stają  się  argumentami  polecenia.  Jeśli  podano opcję -l, umieszcza kreskę na początku zerowego
              argumentu przesyłanego do polecenia. Tak samo,  jak  robi  to  login(1).  Opcja  -c  powoduje,  że
              polecenie  zostanie  wykonane  z  pustym  środowiskiem.  Jeżeli  podano  -a,  powłoka  przesyła do
              wykonywanego polecenia nazwę jako zerowy argument. Jeżeli polecenie z  jakiegoś  powodu  nie  może
              zostać  wykonane,  to  powłoka nie-interaktywna kończy pracę, chyba że włączona jest opcja powłoki
              execfail, wówczas zwraca niepowodzenie. Powłoka interaktywna zwraca niepowodzenie jeśli  plik  nie
              może  zostać  wykonany.  Jeśli  exec zawiedzie, podpowłoka bezwzględnie wyjdzie. Jeżeli nie podano
              polecenia, przekierowania skutkują w bieżącej powłoce, a kodem zakończenia  jest  0.  W  przypadku
              błędu przekierowania kod zakończenia wynosi 1.

       exit [n]
              Powoduje,  że powłoka kończy pracę z kodem równym n. Jeśli pominięto n, kodem zakończenia jest kod
              ostatniego wykonanego polecenia.  Przed końcem pracy powłoki wykonywane jest przechwycenie sygnału
              EXIT.

       export [-fn] [nazwa[=słowo]] ...
       export -p
              Podane nazwy zaznaczane są do automatycznego wyeksportowania do środowiska następnych wykonywanych
              poleceń. Jeśli podano opcję -f, to nazwy odnoszą się do funkcji. Jeżeli nie  podano  żadnych  nazw
              lub  jeżeli podano opcję -p, to wypisywana jest lista nazw wszystkich eksportowanych w tej powłoce
              zmiennych. Opcja -n powoduje usunięcie cechy eksportowania z podanych zmiennych. Jeśli  po  nazwie
              zmiennej  występuje  =słowo, to wartość zmiennej jest ustawiana na słowo. export zwraca zerowy kod
              zakończenia, chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej
              powłoki lub podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       fc [-e nazwa_e] [-lnr] [pierwsze] [ostatnie]
       fc -s [wzorzec=zastąpienie] [polecenie]
              The  first  form selects a range of commands from first to last from the history list and displays
              or edits and re-executes them.  First and last may be specified as a string (to  locate  the  last
              command  beginning  with  that  string)  or  as  a number (an index into the history list, where a
              negative number is used as an offset from the current command number).  When listing, a  first  or
              last  of  0  is  equivalent  to  -1  and  -0  is equivalent to the current command (usually the fc
              command); otherwise 0 is equivalent to -1 and -0 is invalid.  If last is not specified, it is  set
              to  the  current  command  for  listing (so that ``fc -l -10'' wypisuje ostatnich 10 poleceń) i na
              pierwsze w pozostałych przypadkach.  Jeżeli  nie  określono  pierwszego  polecenia,  to  jest  ono
              ustawiane na poprzednie polecenie w przypadku edycji a na -16 przy listowaniu.

              Opcja  -n  wstrzymuje wyświetlanie numerów poleceń podczas listowania.  Opcja -r odwraca kolejność
              poleceń.  Jeżeli podano opcję -l, to polecenia listowane są na standardowym wyjściu. W  przeciwnym
              razie  dla  pliku  zawierającego te polecenia wywoływany jest edytor podany przez nazwa_e.  Jeżeli
              nie podano nazwa_e, używana jest wartość FCEDIT, a wartość  EDITOR  jeśli  nie  ustawiono  FCEDIT.
              Jeżeli  nie  ustawiono  żadnej  z  nich, używany jest vi Po zakończeniu edycji, wysyłane edytowane
              polecenia są wyświetlane przez echo i wykonywane.

              W drugiej postaci, polecenie jest ponownie wykonywane po każdej wymianie wystąpienia wzorca  przez
              zastąpienie.  Polecenie  jest  interpretowane podobnie jak pierwsze powyżej. Przydatnym aliasem do
              wykorzystania z tą formą jest ``r="fc  -s"'',  tak,  że  napisanie  ``r  cc''  uruchamia  ostatnie
              polecenie rozpoczynające się od ``cc'' a napisanie ``r'' ponownie wykonuje ostatnie polecenie.

              Jeżeli  użyta  została  pierwsza  postać,  to  wartością  zwracaną  jest  0,  chyba  że  napotkano
              nieprawidłową opcję lub pierwszy albo ostatni określają wiersze historii  spoza  zakresu.   Jeżeli
              podano opcję -e, wartością zwracaną jest wartość ostatniego wykonanego polecenia lub niepowodzenie
              jeśli pojawił się błąd  tymczasowego  pliku  poleceń.   Jeżeli  użyta  została  druga  postać,  to
              zwracanym  kodem jest kod ponownie wykonanego polecenia, chyba że polecenie nie określa poprawnego
              wiersza poleceń -- wówczas fc zwraca porażkę.

       fg [zadanie]
              Wznawia zadanie na pierwszym planie i czyni je zadaniem  bieżącym.   Jeżeli  nie  podano  zadania,
              używane  jest  bieżące  zadanie  w  pojęciu  powłoki.   Wartością  zwracaną jest wartość polecenia
              umieszczonego na pierwszym planie, lub porażka jeżeli  fb  uruchomiono  przy  wyłączonej  kontroli
              zadań,  lub  uruchomiono  je  przy  włączonej kontroli zadań, ale zadanie nie określa prawidłowego
              zadania lub zadanie określa zadanie, które zostało uruchomione bez kontroli zadań.

       getopts łańcuch_opcji nazwa [argument ...]
              getopts używane jest przez procedury powłoki do analizy  parametrów  pozycyjnych.   Łańcuch  opcji
              zawiera znaki opcji, jakie mają być rozpoznawane; jeżeli po znaku występuje dwukropek, to oczekuje
              się, że opcja będzie posiadać argument, który powinien być  od  niej  oddzielony  białym  znakiem.
              Jako  znaki  opcji  nie  mogą  wystąpić dwukropek i znak zapytania.  Przy każdym wywołaniu getopts
              umieszcza następną opcję w zmiennej powłoki nazwa, inicjując  nazwę  jeśli  nie  istniała.  Indeks
              następnego  argumentu do przetwarzania umieszczany jest w zmiennej OPTIND.  OPTIND inicjowany jest
              na 1 za każdym razem, gdy wywoływana jest powłoka lub skrypt powłoki. Gdy opcja wymaga  argumentu,
              getopts  umieszcza  go  w zmiennej OPTARG.  Powłoka nie resetuje OPTIND automatycznie; musi być on
              resetowany ręcznie pomiędzy wielokrotnymi odwołaniami do getopts w tym  samym  wywołaniu  powłoki,
              jeśli używany ma być nowy zestaw parametrów.

              Po  napotkaniu  końca  opcji,  getopts  kończy  pracę  zwracając  wartość większą od zera.  OPTIND
              ustawiane jest na indeks pierwszego argumentu nie będącego opcją, zaś nazwa ustawiana jest na ?.

              getopts normally parses the positional parameters, but if  more  arguments  are  supplied  as  arg
              values, getopts parses those instead.

              getopts  może  zgłaszać  błędy  na  dwa  sposoby.  Jeżeli  pierwszym  znakiem  łańcucha opcji jest
              dwukropek, to stosowane jest ciche (silent)  zgłaszanie  błędów.  Przy  zwykłej  pracy  komunikaty
              diagnostyczne  wypisywane  są  przy  napotkaniu  nieprawidłowych  opcji lub brakujących argumentów
              opcji.  Jeżeli zmienna OPTERR ustawiona jest na 0, nie będą wyświetlane żadne  komunikaty  błędów,
              nawet jeśli pierwszym znakiem łańcucha opcji nie jest dwukropek.

              Przy  napotkaniu  nieprawidłowej  opcji getopts umieszcza ? w nazwie i, jeśli nie pracuje w trybie
              cichym, wypisuje komunikat błędu i kasuje OPTARG.  Jeżeli getopts  pracuje  w  trybie  cichym,  to
              znaleziony   znak  opcji  umieszczany  jest  w  OPTARG  i  nie  jest  wypisywany  żaden  komunikat
              diagnostyczny.

              Jeśli nie znaleziono wymaganego argumentu,  a  getopts  nie  pracuje  w  trybie  cichym,  w  nazwa
              umieszczany  jest  znak  zapytania  (?),  kasowane jest OPTARG i wyświetlany jest komunikat błędu.
              Jeżeli getopts pracuje w trybie cichym, to w nazwie  umieszczany  jest  dwukropek  (:),  a  OPTARG
              ustawiane jest na znaleziony znak opcji.

              getopts  zwraca  prawdę,  jeśli znaleziono określoną lub nie określoną opcję.  Zwraca fałsz jeżeli
              napotkano koniec opcji lub pojawił się błąd.

       hash [-lr] [-p plik] [-dt] [nazwa]
              Dla każdej nazwy określana i zapamiętywana  jest  pełna  nazwa  plikowa  polecenia  wyszukanego  w
              katalogach $PATH. Jeżeli podano opcję -p, nie jest wykonywane przeszukanie ścieżki, a plik używane
              jest jako pełna  nazwa  pliku  polecenia.   Opcja  -r  powoduje,  że  powłoka  zapomina  wszystkie
              zapamiętane  wcześniej  miejsca.  Opcja  -d  powoduje,  że  powłoka zapomina wszystkie zapamiętane
              wcześniej miejsca dla każdej nazwy. Jeśli podano opcję -t, to wypisywana jest odpowiadająca nazwie
              pełna  nazwa  pliku.   Jeżeli  przy  więcej  niż jednym argumencie nazwy podano -t, to przed każdą
              przechowywaną pełną nazwą  wypisywana  jest  nazwa.   Opcja  -l  powoduje  wyświetlanie  wyniku  w
              formacie,  który  może  zostać  ponownie  wykorzystany  jako  wejście.  Jeżeli  nie podano żadnych
              argumentów, to wypisywana jest informacja  o  zapamiętanych  poleceniach.   Kodem  zwracanym  jest
              prawda, chyba że nie odnaleziono nazwy lub podano nieprawidłową opcję.

       help [-dms] [wzorzec]
              Wyświetla  pomocne  informacje  o  poleceniach  wbudowanych.  Jeżeli  podano wzorzec, to help daje
              szczegółową pomoc dotyczącą wszystkich poleceń pasujących do wzorca; w przeciwnym razie wypisywana
              jest pomoc dla wszystkich poleceń wbudowanych i struktur sterujących powłoki.
              -d     Wyświetla krótki opis dla każdego wzorca
              -m     Wyświetla opis dla każdego wzorca w formacie podobnym do strony man
              -s     Wyświetla jedynie krótkie podsumowanie użycia każdego wzorca

              Kodem zakończenia jest 0, chyba nie nie dopasowano żadnego polecenia do wzorca.

       history [n]
       history -c
       history -d przesunięcie
       history -d początek-koniec
       history -anrw [plik]
       history -p arg [arg ...]
       history -s arg [arg ...]
              Bez  żadnych  opcji,  wyświetla  listę  historii  poleceń z numerami wierszy.  Wiersze ukazane z *
              zostały zmienione. Argument n pokazuje  jedynie  ostatnich  n  wierszy.  Jeśli  ustawiono  zmienną
              powłoki  HISTTIMEFORMAT  i nie jest ona pusta, to do wyświetlania pieczątek czasowych związanych z
              każdym wyświetlanym  wpisem  historii  używany  jest  format  łańcucha  do  strftime(3).  Pomiędzy
              formatowaną  pieczątką  czasową a wierszem historii nie jest wstawiany odstęp. Jeżeli podano plik,
              to używany jest on jako nazwa pliku historii; jeśli nie, to używana jest wartość HISTFILE.  Opcje,
              jeżeli je podano, mają następujące znaczenie:
              -c     Czyści listę historii usuwając wszystkie jej pozycje.
              -d przesunięcie
                     Delete  the  history entry at position offset.  If offset is negative, it is interpreted as
                     relative to one greater than the last history position, so negative indices count back from
                     the end of the history, and an index of -1 refers to the current history -d command.
              -d początek-koniec
                     Delete  the  range of history entries between positions start and end, inclusive.  Positive
                     and negative values for start and end are interpreted as described above.
              -a     Dodaje "nowe" wiersze do pliku historii. Są to wiersze  historii  wprowadzone  od  początku
                     bieżącej sesji bash, lecz nie dodane jeszcze do pliku historii.
              -n     Wczytuje  do bieżącej listy wiersze jeszcze nie przeczytane z pliku historii. Są to wiersze
                     dołączone do pliku historii od chwili rozpoczęcia bieżącej sesji pracy bash.
              -r     Czyta zawartość pliku historii i dodaje ją do bieżącej listy historii.
              -w     Zapisuje bieżącą listę historii do pliku historii, nadpisując jego zawartość.
              -p     Na zadanych argumentach wykonuje podstawianie historii  (history  substitution).  Wyświetla
                     wyniki  na standardowym wyjściu.  Nie zachowuje wyników na liście.  Każdy z argumentów musi
                     być cytowany, by wyłączyć normalną interpretację historii.
              -s     Zachowuje argumenty na liście historii jako pojedynczą pozycję. Przed dodaniem argumentów z
                     listy usuwane jest ostatnie polecenie.

              Jeśli  ustawiona  jest  zmienna  HISTTIMEFORMAT, to do pliku historii zapisywana jest informacja o
              czasie związanym z każdym  wpisem  historii,  oznaczona  znakiem  komentarza  historii.  Gdy  plik
              historii  jest  odczytywany,  wiersze  zaczynające  się  znakiem  komentarza  historii,  po którym
              występuje bezpośrednio cyfra, są interpretowane jako czasy  kolejnego  wpisu.  Wartością  zwracaną
              jest  0,  chyba  że  napotkano  nieprawidłową  opcję lub podczas odczytu czy zapisu pliku historii
              pojawił się błąd, opcji -d podano niepoprawny argument offset lub zakres,  lub  nie  powiodła  się
              interpretacja historii podanej jako argument -p.

       jobs [-lnprs] [ zadanie ... ]
       jobs -x polecenie [ argumenty ... ]
              Pierwsza postać podaje aktywne zadania. Opcje mają następujące znaczenie:
              -l     Oprócz zwykłej informacji podaje identyfikatory procesów.
              -n     Wyświetla wyłącznie informację o zadaniach, które zmieniły status od chwili, gdy użytkownik
                     był ostatnio powiadamiany o ich statusie.
              -p     Listuje tylko ID procesu lidera grupy procesów zadania.
              -r     Wyświetla jedynie działające zadania.
              -s     Wyświetla jedynie zatrzymane zadania.

              Jeżeli podano zadanie, wyniki ograniczane są do informacji o tym zadaniu.  Kodem zwracanym jest 0,
              chyba że napotkano nieprawidłową opcję lub podano nieprawidłowe zadanie.

              Jeżeli  podano opcję -x, to jobs zastępuje wszelkie zadania znalezione w poleceniu lub argumentach
              odpowiednim ID grupy procesów, wykonuje polecenie przesyłając mu  argumenty,  i  zwraca  jego  kod
              zakończenia.

       kill [-s sigspec | -n signum | -sigspec] [pid | jobspec] ...
       kill -l|-L [sigspec | exit_status]
              Wysyła  sygnały  określony  przez sigspec lub signum do procesu określonego przez pid lub jobspec.
              sigspec jest albo nazwą sygnału, jak np.   SIGKILL  (z  lub  bez  przedrostka  SIG)  albo  numerem
              sygnału;  signum  jest numerem sygnału. Jeśli nie podano sigspec, to przyjmuje się SIGTERM.  Opcja
              -l listuje nazwy sygnałów.  Jeżeli przy podanym -l  użyto  jakichś  argumentów,  to  listowane  są
              sygnały  odpowiadające  tym  argumentom,  a kodem zwracanym jest 0.  Argument exit_status opcji -l
              jest liczbą określającą numer sygnału lub kod zakończenia procesu przerwanego przez sygnał.  Opcja
              -L  jest  równoważna -l.  kill zwraca prawdę, jeśli przynajmniej jeden z sygnałów został pomyślnie
              przesłany, lub fałsz, jeśli pojawił się błąd lub napotkano niepoprawną opcję.

       let arg [arg ...]
              Each arg is an arithmetic expression to be evaluated (see ARITHMETIC EVALUATION  above).   If  the
              last arg evaluates to 0, let returns 1; 0 is returned otherwise.

       local [opcja] [nazwa[=wartość] ... | - ]
              For  each argument, a local variable named name is created, and assigned value.  The option can be
              any of the options accepted by declare.  When local is used  within  a  function,  it  causes  the
              variable name to have a visible scope restricted to that function and its children.  If name is -,
              the set of shell options is made local to the function in which local is  invoked:  shell  options
              changed  using  the set builtin inside the function are restored to their original values when the
              function returns.  The restore is effected as if a series of set commands were executed to restore
              the values that were in place before the function.  With no operands, local writes a list of local
              variables to the standard output.  It is an error to use local when not within  a  function.   The
              return  status  is 0 unless local is used outside a function, an invalid name is supplied, or name
              is a readonly variable.

       logout Kończy pracę powłoki zgłoszeniowej.

       mapfile [-d sep] [-n liczba] [-O indeks] [-s liczba] [-t] [-u fd] [-C wywoł-zwr] [-c wielkość] [tablica]
       readarray [-d sep] [-n liczba] [-O indeks]  [-s  liczba]  [-t]  [-u  fd]  [-C  wywoł-zwr]  [-c  wielkość]
       [tablica]
              Odczytuje  wiersze ze standardowego wejścia do indeksowanej zmiennej tablicowej tablica lub, jeśli
              podano opcję -u, z deskryptora pliku fd. Domyślną tablicą jest zmienna  MAPFILE  Opcje,  jeśli  je
              podano, mają następujące znaczenie:
              -d     The first character of delim is used to terminate each input line, rather than newline.  If
                     delim is the empty string, mapfile will terminate a line when it reads a NUL character.
              -n     Kopiuje najwyżej liczbę wierszy. Gdy liczba wynosi 0, kopiowane są wszystkie wiersze.
              -O     Rozpoczyna przypisywanie do tablicy od indeksu indeks. Domyślnym jest 0.
              -s     Pomija pierwsze liczba wierszy.
              -t     Usuwa końcowy sep (domyślnie znak nowego wiersza) z każdego odczytanego wiersza.
              -u     Odczytuje wiersze z deskryptora pliku fd zamiast ze standardowego wejścia.
              -C     Oblicza wywoł-zwr po każdym odczytaniu liczby wielkość wierszy. Opcja -c określa wielkość.
              -c     Określa liczbę wierszy odczytanych pomiędzy każdym odwołaniem do wywoł-zwr.

              Jeśli podano -C bez -c, to domyślną wielkością jest 5000.  Gdy  wykonywane  jest  wywoł-zwr,  jako
              dodatkowe  argumenty  przekazywane  są  mu  indeks  następnego  elementu  tablicy do przypisania i
              wiersza, który ma być przypisy do tego elementu. Wywoł-zwr jest wykonywane po odczytaniu  wiersza,
              ale przed przypisaniem elementu tablicy.

              Jeśli nie podano indeksu, mapfile wyczyści tablicę przed przypisaniem do niej wartości.

              Polecenie  mapfile  zwraca sukces, chyba że podano nieprawidłową opcję lub argument opcji, tablica
              jest nieprawidłowa, nie da się do niej przypisać wartości lub nie jest tablicą indeksowaną.

       popd [-n] [+n] [-n]
              Removes entries from the directory stack.  The elements are numbered from 0 starting at the  first
              directory  listed  by dirs.  With no arguments, popd removes the top directory from the stack, and
              changes to the new top directory.  Arguments, if supplied, have the following meanings:
              -n     Nie wykonuje zwykłej zmiany katalogu podczas usuwania katalogów ze stosu, tak że  zmieniany
                     jest tylko stos.
              +n     Usuwa  ntą  pozycję,  licząc od lewej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od zera, ze
                     stosu. Na przykład ``popd +0'' usuwa pierwszy katalog, a ``popd +1'' drugi.
              -n     Usuwa ntą pozycję, licząc od prawej, listy pokazywanej przez dirs, zaczynając od  zera.  Na
                     przykład ``popd -0'' usuwa ostatni katalog, a ``popd -1'' przedostatni.

              If  the  top  element of the directory stack is modified, and the -n option was not supplied, popd
              uses the cd builtin to change to the directory at the top of the stack.  If  the  cd  fails,  popd
              returns a non-zero value.

              Otherwise,  popd  returns false if an invalid option is encountered, the directory stack is empty,
              or a non-existent directory stack entry is specified.

              If the popd command is successful, bash runs dirs to show the  final  contents  of  the  directory
              stack, and the return status is 0.

       printf [-v zmienna] format [argumenty]
              Zapisuje  sformatowane  argumenty  na  standardowe  wyjście przy pomocy zadanego formatu. Opcja -v
              przypisuje wynik do zmiennej zmienna zamiast wyświetlać je na standardowe wyjściowe.

              format jest łańcuchem znakowym zawierającym trzy rodzaje  obiektów:  zwykłe  znaki,  które  są  po
              prostu kopiowane na standardowe wyjście, sekwencje specjalne, które są konwertowane i kopiowane na
              standardowe wyjście, i  specyfikacje  formatu,  z  których  każda  powoduje  wypisanie  następnego
              kolejnego argumentu.  Oprócz standardowych formatów printf(1), interpretuje on również następujące
              rozszerzenia:
              %b     powoduje, że printf interpretuje sekwencje ucieczki z ukośnikiem w danym argumencie  w  ten
                     sam sposób co echo -e.
              %q     powoduje,  że  printf  wysyła  odpowiedni  argument  w  formacie,  jaki  może  być ponownie
                     wykorzystany jako wejście powłoki.
              %Q     like %q, but applies any supplied precision to the argument before quoting it.
              %(format-daty)T
                     powoduje, że printf wyświetla łańcuch daty/czasu jako  rezultat  użycia  formatu-daty  jako
                     łańcucha  formatu  do  strftime(3).  Powiązany argument jest liczba całkowitą odpowiadającą
                     liczbie sekund od początku epoki [Uniksa]. Można użyć dwóch specjalnych wartości argumentu:
                     -1  reprezentuje bieżący czas, a -2 odpowiada czasowi wywołania powłoki. Jeśli nie poda się
                     argumentu, konwersja przebiega tak, jak gdyby podano  -1.  Jest  to  wyjątek  w  zwyczajnym
                     zachowaniu printf.

              The  %b,  %q,  and  %T  directives all use the field width and precision arguments from the format
              specification and write that many bytes from (or use that wide a field for) the expanded argument,
              which usually contains more characters than the original.

              Argumenty  do  specyfikacji formatu niebędących łańcuchami są traktowane jako stałe C, z wyjątkiem
              początkowego znaku plus lub minus, który jest dozwolony oraz  przypadku  gdy  pierwszy  znak  jest
              pojedynczym   lub  podwójnym  apostrofem,  gdy  wartością  jest  wartość  ASCII  następującego  po
              cudzysłowie znaku.

              W razie potrzeby format wykorzystywany jest ponownie,  aż  do  obsłużenia  wszystkich  argumentów.
              Jeżeli  format  wymaga  większej  ilości  argumentów niż podano, to dodatkowe specyfikacje formatu
              zachowują się tak, jakby dostarczono im odpowiednio wartość zerową lub  łańcuch  pusty.   Zwracana
              jest wartość zero w przypadku powodzenia, niezerowa przy porażce.

       pushd [-n] [+n] [-n]
       pushd [-n] [katalog]
              Adds  a  directory  to the top of the directory stack, or rotates the stack, making the new top of
              the stack the current working directory.  With no arguments, pushd exchanges the top two  elements
              of the directory stack.  Arguments, if supplied, have the following meanings:
              -n     Nie  wykonuje  zwykłej  zmiany katalogu podczas obracania lub dodawania katalogów do stosu,
                     tak że zmieniany jest tylko stos.
              +n     Obraca stos, tak że nty katalog (licząc od lewej listy pokazywanej przez  dirs,  poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              -n     Obraca  stos, tak że nty katalog (licząc od prawej listy pokazywanej przez dirs, poczynając
                     od zera)  staje się wierzchołkiem.
              katalog
                     Adds dir to the directory stack at the top

              After the stack has been modified, if the -n option was not supplied, pushd uses the cd builtin to
              change to the directory at the top of the stack.  If the cd fails, pushd returns a non-zero value.

              Otherwise,  if  no  arguments  are  supplied, pushd returns 0 unless the directory stack is empty.
              When rotating the directory stack, pushd returns 0 unless  the  directory  stack  is  empty  or  a
              non-existent directory stack element is specified.

              If  the  pushd  command  is successful, bash runs dirs to show the final contents of the directory
              stack.

       pwd [-LP]
              Wypisuje bezwzględną nazwę pliku bieżącego katalogu roboczego.  Pokazana nazwa nie zawiera żadnych
              dowiązań  symbolicznych  jeśli  podano  opcję  -P albo włączona jest opcja -o physical wbudowanego
              polecenia  set.   Jeśli  użyto  opcji  -L,  wypisana  nazwa  ścieżkowa  może  zawierać  dowiązania
              symboliczne.   Zwracany kod wynosi 0, chyba że podczas odczytu nazwy bieżącego katalogu pojawi się
              błąd lub podano nieprawidłową opcję.

       read [-ers] [-a anazwa] [-d znak-odst] [-i tekst] [-n nznaki] [-N nznaki] [-p  zachęta]  [-t  czas-oczek]
       [-u fd] [nazwa ...]
              One  line  is read from the standard input, or from the file descriptor fd supplied as an argument
              to the -u option, split into words as described above under Word Splitting, and the first word  is
              assigned  to  the  first  name,  the second word to the second name, and so on.  If there are more
              words than names, the remaining words and their intervening delimiters are assigned  to  the  last
              name.   If  there  are  fewer words read from the input stream than names, the remaining names are
              assigned empty values.  The characters in IFS are used to split the line into words using the same
              rules  the  shell  uses  for  expansion  (described  above  under  Word Splitting).  The backslash
              character (\) may be used to remove any special meaning for the next character read and  for  line
              continuation.  Options, if supplied, have the following meanings:
              -a anazwa
                     Słowa  są  przypisywane  do kolejnych indeksów zmiennej tablicowej anazwa, poczynając od 0.
                     anazwa  jest  kasowana  przed  przypisaniem  nowych  wartości.   Inne  argumenty  nazwa  są
                     ignorowane.
              -d sep The  first character of delim is used to terminate the input line, rather than newline.  If
                     delim is the empty string, read will terminate a line when it reads a NUL character.
              -e     If the standard input is coming from a terminal, readline (see READLINE above) is  used  to
                     obtain the line.  Readline uses the current (or default, if line editing was not previously
                     active) editing settings, but uses readline's default filename completion.
              -i tekst
                     Gdy do odczytu wiersza jest używane readline, tekst jest umieszczany  w  buforze  edycyjnym
                     przed rozpoczęciem edycji.
              -n nznaki
                     read  powraca  po  przeczytaniu  nznaki  znaków, zamiast czekać na cały wiersz wejścia, ale
                     przestrzega znaku odstępu jeśli odczytano mniej niż nznaki znaków przed odstępem.
              -N nznaki
                     Polecenie read powraca pod przeczytaniu dokładnie nznaków, zamiast czekać  na  cały  wiersz
                     wejścia,  chyba  że  wystąpił koniec wiersza lub czas oczekiwania read minął. Znaki odstępu
                     napotkane w wejściu nie są traktowane w sposób  specjalny  i  nie  powodują  powrotu  read,
                     dopóki  nie  zostanie  przeczytanych  nznaków.  Wynik  nie  jest  dzielony  na znaki w IFS;
                     założenie  jest  takie,  że  zmienna  jest  przypisywana  dokładnie  odczytanym  znakom  (z
                     wyłączeniem ukośnika; zob. opcja -r poniżej).
              -p zachęta
                     Wyświetla  zachętę  (prompt)  na  standardowym  wyjściu  błędów, bez kończącego znaku nowej
                     linii, przed próbą odczytu wejścia.  Zachęta wyświetlana jest tylko jeśli wejście  pochodzi
                     z terminala.
              -r     Odwrotny  ukośnik  nie  działa  jako  znak specjalny. Traktowany jest jako część wiersza. W
                     szczególności, para odwrotny ukośnik-znak nowej linii nie może być  następnie  wykorzystana
                     jako kontynuacja wiersza.
              -s     Tryb cichy. Jeżeli wejście pochodzi z terminala, to znaki nie są powtarzane (bez echa).
              -t timeout
                     Powoduje,  że  read  zwraca  niepowodzenie,  jeśli  w  ciągu czas-oczek sekund nie zostanie
                     przeczytany pełny wiersz wejścia (lub określona liczba znaków). Czas-oczek może być  liczbą
                     dziesiętną  z  częścią  ułamkową  po  znaku kropce. Opcja działa jedynie gdy read odczytuje
                     wejście z terminala, potoku lub innego pliku  specjalnego,  nie  działa  natomiast  podczas
                     czytania  ze  zwykłych  plików.  Jeśli  read  przeterminuje  się,  read zachowuje odczytane
                     częściowe wejście do podanej zmiennej nazwa. Jeśli  czas-oczek  ustawiono  na  0,  to  read
                     zwraca   kod  zakończenia  natychmiast,  bez  próby  odczytu  jakichkolwiek  danych.  Kodem
                     zakończenia jest 0, jeśli wejście jest dostępne na określonym deskryptorze pliku lub odczyt
                     zwraca  koniec pliku (EOF); albo zwraca kod niezerowy w przeciwnym wypadku. Kod zakończenia
                     jest większy od 128, jeśli przekroczono czas oczekiwania.
              -u fd  Czyta wejście z deskryptora pliku fd.

              If no names are supplied, the line read, without the ending delimiter but otherwise unmodified, is
              assigned  to the variable REPLY.  The exit status is zero, unless end-of-file is encountered, read
              times out (in which case the status is greater than 128), a variable  assignment  error  (such  as
              assigning  to  a  readonly  variable)  occurs,  or  an  invalid file descriptor is supplied as the
              argument to -u.

       readonly [-aAf] [-p] [nazwa[=słowo] ...]
              Podane nazwy oznaczane są jako readonly; wartości tych nazw nie mogą być  zmieniane  następującymi
              później  przypisaniami.   Jeśli  podano  opcję  -f, oznaczane są funkcje o nazwach odpowiadających
              nazwom.  Opcja -a ogranicza zmienne do tablic indeksowanych, a -A do tablic  asocjacyjnych.  Jeśli
              podano  obie  opcje,  pierwszeństwo ma opcja -A. Jeśli nie podano argumentów nazw lub jeśli podano
              opcję -p, wypisywane jest zestawienie wszystkich nazw  o  atrybucie  readonly.   Inne  opcje  mogą
              zostać  użyte do ograniczenia wyniku do podzbioru nazw readonly. Opcja -p powoduje, że wyniki będą
              wyświetlane w formacie, który może  być  ponownie  wykorzystany  jako  wejście.  Jeśli  po  nazwie
              zmiennej występuje =słowo, to wartość zmiennej jest ustawiana na słowo. Zwracany jest kod równy 0,
              chyba że napotkano nieprawidłową opcję, jedna z nazw nie jest poprawną nazwą zmiennej powłoki  lub
              podano -f z nazwą, która nie jest funkcją.

       return [n]
              Powoduje,  że  funkcja  przerywa  wykonywanie  i zwraca wartość określoną przez n do wywołującego.
              Jeśli pominięto n, kodem zakończenia jest kod ostatniego polecenia  wykonanego  w  ciele  funkcji.
              Jeśli  return  jest  wykonywane  przez  obsługę  pułapki, ostatnie polecenie służące do określenia
              statusu jest ostatnim poleceniem wykonywanym przed obsługą pułapki. Jeśli return  jest  wykonywane
              podczas  pułapki  DEBUG,  ostatnie  polecenie użyte do określenia statusu jest ostatnim poleceniem
              wykonanym przez obsługę pułapki przed tym, zanim wywołano return.  Jeżeli  return  zostanie  użyte
              poza  funkcją,  ale  podczas wykonywania skryptu przez polecenie .  (source), powoduje zatrzymanie
              wykonywania tego skryptu przez powłokę  i  zwrócenie  albo  n  albo  kodu  zakończenia  ostatniego
              wykonanego  w  skrypcie  polecenia.  Jeśli  poda  się  n, zwracaną wartością jest 8 bitów najmniej
              znaczących. Kod zakończenia jest niezerowy, jeśli  return  poda  się  argument  nienumeryczny  lub
              jeżeli jest ono użyte poza funkcją i nie podczas wykonywania skryptu przez . lub source. Wszystkie
              polecenia związane z pułapką (trap) RETURN są wykonywane przez wznowieniem wykonywania po powrocie
              do funkcji lub skryptu.

       set [--abefhkmnptuvxBCEHPT] [-o opcja] [--] [-] [arg ...]
       set [+abefhkmnptuvxBCEHPT] [+o opcja] [--] [-] [arg ...]
              Without  options, display the name and value of each shell variable in a format that can be reused
              as input for setting or resetting the currently-set  variables.   Read-only  variables  cannot  be
              reset.   In  posix  mode,  only shell variables are listed.  The output is sorted according to the
              current locale.  When options are specified, they set or unset shell  attributes.   Any  arguments
              remaining  after  option  processing  are  treated as values for the positional parameters and are
              assigned, in order, to $1, $2, ... $n.  Options, if specified, have the following meanings:
              -a      Każdej utworzonej lub zmodyfikowanej zmiennej lub funkcji nadawany jest  atrybut  eksportu
                      oraz oznaczane są one jako do wyeksportowania ich do środowiska kolejnych poleceń.
              -b      Natychmiast  podaje  status  zakończonych  zadań  drugoplanowych,  zamiast czynić to przed
                      następną podstawową zachętą. Działa tylko jeśli włączona jest kontrola zadań.
              -e      Exit immediately if a pipeline (which may consist of a single simple command), a list,  or
                      a  compound  command  (see  SHELL GRAMMAR above), exits with a non-zero status.  The shell
                      does not exit if the command that fails is part of the command list immediately  following
                      a  while  or until keyword, part of the test following the if or elif reserved words, part
                      of any command executed in a && or || list except the command following the  final  &&  or
                      ||,  any  command  in  a  pipeline but the last, or if the command's return value is being
                      inverted with !.  If a compound command other than a subshell returns  a  non-zero  status
                      because  a  command failed while -e was being ignored, the shell does not exit.  A trap on
                      ERR, if set, is executed before the  shell  exits.   This  option  applies  to  the  shell
                      environment  and  each  subshell environment separately (see COMMAND EXECUTION ENVIRONMENT
                      above), and may cause subshells to exit before executing all the commands in the subshell.

                      Jeśli polecenie złożone lub funkcja powłoki jest wykonywana w kontekście, w którym -e jest
                      ignorowane,  to  żadne  z  poleceń wykonywanych w poleceniu złożonym lub ciele funkcji nie
                      zostanie dotknięte ustawieniem -e, nawet jeśli -e jest ustawione, a polecenie  zwróci  kod
                      błędu.  Jeśli  polecenie  złożone  lub  funkcja  powłoki ustawi -e w trakcie wykonywania w
                      kontekście, w którym -e jest ignorowane, to ustawienie nie odniesie żadnego skutku  dopóki
                      polecenie złożone lub polecenie zawierające wywołanie funkcji nie zakończy się.
              -f      Wyłącza rozwijanie nazw plików.
              -h      Zapamiętuje położenie poleceń przy wyszukiwania ich do wykonania.  Domyślnie włączone.
              -k      Wszystkie  argumenty  występujące  w  postaci  instrukcji  przypisania  umieszczane  są  w
                      środowisku polecenia, nie zaś tylko te, które poprzedzają nazwę polecenia.
              -m      Tryb monitorowania. Włączona jest kontrola zadań. Opcja ta  jest  domyślnie  włączona  dla
                      powłok  interaktywnych  na  systemach  ją  obsługujących  (zobacz  STEROWANIE  ZADANIAMI).
                      above).  Wszystkie procesy działają w odrębnej grupie procesów. Gdy zadanie  działające  w
                      tle zakończy się, powłoka wypisuje wiersz zawierający jego kod zakończenia.
              -n      Odczytuje polecenia, ale nie ich nie wykonuje. Może być wykorzystane do sprawdzenia błędów
                      składni w skrypcie powłoki. Ignorowane przez powłoki interaktywne.
              -o nazwa-opcji
                      Nazwą-opcji może być jedna z poniższych:
                      allexport
                              To samo, co -a.
                      braceexpand
                              To samo, co -B.
                      emacs   Użyj interfejsu edycji wiersza poleceń w stylu emacsa. Włączone  domyślnie,  jeśli
                              powłoka  jest  interaktywna,  chyba  że  została  uruchomiona z opcją --noediting.
                              Wpływa to również na interfejs edycyjny używany przez read -e.
                      errexit To samo, co -e.
                      errtrace
                              To samo, co -E.
                      functrace
                              To samo, co -T.
                      hashall To samo, co -h.
                      histexpand
                              To samo, co -H.
                      history Włącza historię poleceń, jak opisano powyżej above w sekcji  HISTORII.   Opcja  ta
                              jest domyślnie włączona w powłokach interaktywnych.
                      ignoreeof
                              Efekt jest taki, jakby zostało wykonane polecenie powłoki ``IGNOREEOF=10'' (zobacz
                              Zmienne powłoki).  above).
                      keyword To samo, co -k.
                      monitor To samo, co -m.
                      noclobber
                              To samo, co -C.
                      noexec  To samo, co -n.
                      noglob  To samo, co -f.
                      nolog   Obecnie ignorowane.
                      notify  To samo, co -b.
                      nounset To samo, co -u.
                      onecmd  To samo, co -t.
                      physical
                              To samo, co -P.
                      pipefail
                              Gdy ustawione, zwracana wartość  potoku  jest  wartością  ostatniego  (po  prawej)
                              polecenia,  które  zakończyło  się  z  kodem  niezerowym  lub  zero, gdy wszystkie
                              polecenia w potoku zakończyły się sukcesem. Opcja jest domyślnie wyłączona.
                      posix   Change the behavior of bash where the default operation  differs  from  the  POSIX
                              standard  to  match the standard (posix mode).  See SEE ALSO below for a reference
                              to a document that details how posix mode affects bash's behavior.
                      privileged
                              To samo, co -p.
                      verbose To samo, co -v.
                      vi      Używa interfejsu edycji wiersza poleceń w stylu vi. Wpływa to również na interfejs
                              edycyjny używany przez read -e.
                      xtrace  To samo, co -x.
                      Jeżeli  podano  -o  bez  nazwy-opcji,  to  wypisywane są wartości bieżących opcji.  Jeżeli
                      podano +o bez nazwy-opcji, na standardowym wyjściu  wyświetlana  jest  seria  poleceń  set
                      potrzebnych do odtworzenia aktualnych ustawień opcji.
              -p      Włącza  tryb  uprzywilejowany  (privileged).  W  tym  trybie pliki $ENV i $BASH_ENV nie są
                      przetwarzane, funkcje powłoki nie są dziedziczone  ze  środowiska,  a  zmienne  SHELLOPTS,
                      BASHOPTS, CDPATH i GLOBIGNORE, jeśli występują w środowisku, są ignorowane.  Jeśli powłoka
                      została uruchomiona z efektywnym id użytkownika (grupy) różnym od id rzeczywistego  a  nie
                      podano  opcji  -p,  to  podejmowane są opisane wyżej akcje a efektywny id użytkownika jest
                      ustawiany na identyfikator rzeczywisty. Jeżeli  przy  uruchamianiu  podano  opcję  -p,  to
                      efektywny  identyfikator  użytkownika nie jest resetowany.  Wyłączenie tej opcji powoduje,
                      że identyfikatory efektywne  użytkownika  i  grupy  zostaną  ustawione  na  identyfikatory
                      rzeczywiste.
              -r      Enable restricted shell mode.  This option cannot be unset once it has been set.
              -t      Kończy pracę po przeczytaniu i wykonaniu jednego polecenia.
              -u      Treat  unset  variables  and  parameters other than the special parameters "@" and "*", or
                      array variables subscripted with "@"  or  "*",  as  an  error  when  performing  parameter
                      expansion.   If expansion is attempted on an unset variable or parameter, the shell prints
                      an error message, and, if not interactive, exits with a non-zero status.
              -v      Wypisuje wiersze wejściowe powłoki przy ich odczytywaniu.
              -x      Po interpretacji każdego polecenia prostego, poleceń for,  case  i  select  lub  polecenia
                      arytmetycznego  for wyświetla zinterpretowaną wartość PS4, po której następuje polecenie i
                      jego zinterpretowane argumenty lub powiązana lista słów.
              -B      The shell performs brace expansion (see Brace Expansion above).  This is on by default.
              -C      Jeśli  włączone,  bash  nie  nadpisuje   istniejącego   pliku   przy   użyciu   operatorów
                      przekierowania  >, >& i <>.  Można to ominąć tworząc pliki wyjściowe przy użyciu operatora
                      przekierowania >| zamiast >.
              -E      Gdy ustawiona, pułapka ERR jest dziedziczona przez funkcje powłoki, uzupełnienia poleceń i
                      polecenia  wykonywane w środowisku podpowłoki. Pułapka ERR normalnie nie jest dziedziczona
                      w takich przypadkach.
              -H      Włącza zastępowanie historii w stylu !.  Opcja ta  jest  domyślnie  włączona  dla  powłoki
                      interaktywnej.
              -P      Jeżeli   jest   ustawiona,  to  powłoka  nie  rozwiązuje  dowiązań  symbolicznych  podczas
                      wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy,  jak  cd.  Używa  zamiast  tego
                      fizycznej  struktury  katalogów.  Domyślnie,  bash podąża za logicznym łańcuchem katalogów
                      podczas wykonywania poleceń zmieniających bieżący katalog roboczy.
              -T      Gdy ustawiona, pułapki DEBUG i RETURN są dziedziczone przez funkcje powłoki,  uzupełnienia
                      poleceń  i  polecenia  wykonywane  w  środowisku podpowłoki. Pułapki DEBUG i RETURN nie są
                      normalnie dziedziczone w takich przypadkach.
              --      Jeżeli po tej opcji nie występują żadne argumenty, to parametry pozycyjne są  kasowane.  W
                      przeciwnym  razie,  parametry  pozycyjne ustawiane są na argumenty, nawet jeśli niektóre z
                      nich zaczynają się od znaku -.
              -       Sygnalizuje koniec opcji,  powodując  przypisanie  wszystkich  pozostałych  argumentów  do
                      parametrów  pozycyjnych.   Opcje  -x  i  -v  są  wyłączane.   Jeżeli nie ma argumentów, to
                      parametry pozycyjne pozostają bez zmian.

              Opcje są domyślnie wyłączone, chyba że wskazano inaczej.  Użycie + zamiast - spowoduje,  że  opcje
              te  zostaną  wyłączone.   Opcje  mogą  także  zostać  określone  jako argumenty wywołania powłoki.
              Bieżący zestaw opcji można znaleźć w $-.  Zwracanym kodem jest zawsze prawda, chyba  że  napotkano
              nieprawidłową opcję.

       shift [n]
              Parametrom  pozycyjnym  od n+1 ... zmienia nazwy na $1 ..... Parametry reprezentowane przez liczby
              $# w dół do $#-n+1 są usuwane.  n musi być liczbą nieujemną  mniejszą  lub  równą  $#.   Jeżeli  n
              wynosi  0,  parametry  nie są zmieniane.  Jeżeli nie podano n, zakłada się, że wynosi 1.  Jeżeli n
              jest większe od $#, parametry pozycyjne nie są zmieniane.  Kod zakończenia jest  większy  od  zera
              jeżeli n jest większe od $# lub mniejsze od zera; w przeciwnym wypadku 0.

       shopt [-pqsu] [-o] [nazwa_opcji ...]
              Toggle  the  values  of  settings controlling optional shell behavior.  The settings can be either
              those listed below, or, if the -o option is used, those available with the -o option  to  the  set
              builtin  command.   With  no  options,  or  with  the -p option, a list of all settable options is
              displayed, with an indication of whether or not each is set; if optnames are supplied, the  output
              is restricted to those options.  The -p option causes output to be displayed in a form that may be
              reused as input.  Other options have the following meanings:
              -s     Włącz (ustaw) każdą nazwę_opcji.
              -u     Wyłącz (usuń) każdą nazwę_opcji.
              -q     Zaniechaj zwykłego wyświetlania (tryb cichy); zwracany kod wskazuje na to  czy  nazwa_opcji
                     jest  ustawiona  czy  nie  ustawiona.   Jeżeli  z -q podano wiele argumentów nazw_opcji, to
                     zwracanym kodem jest zero, gdy wszystkie nazwy_opcji są włączone; w  przeciwnym  razie  kod
                     jest niezerowy.
              -o     Ogranicza  wartości  nazwy_opcji  do  wartości  zdefiniowanych  dla  opcji  -o  wbudowanego
                     polecenia set.

              Jeżeli użyto albo -s albo -u bez argumentów nazw_opcji, shopt pokazuje jedynie  te  opcji,  które,
              odpowiednio, są ustawione bądź nieustawione. Jeżeli nie wskazano inaczej, opcje shopt są domyślnie
              wyłączone (nie ustawione).

              Przy listowaniu opcji zwracany jest kod zerowy jeśli wszystkie nazwy_opcji są włączone,  niezerowy
              w  przeciwnym  wypadku.  Przy  ustawianiu  lub  kasowaniu opcji zwracany jest zerowy kod, chyba że
              nazwa_opcji nie jest poprawną opcją powłoki.

              Lista opcji shopt obejmuje:

              assoc_expand_once
                      If set, the shell suppresses multiple evaluation of associative  array  subscripts  during
                      arithmetic  expression  evaluation,  while  executing  builtins  that can perform variable
                      assignments, and while executing builtins that perform array dereferencing.
              autocd  Jeśli jest ustawiona, nazwa polecenia będąca nazwą katalogu jest  wykonywana  identycznie,
                      jak  gdyby  była  argumentem  polecenia  cd.  Opcja  ta  jest  używana  tylko  w powłokach
                      interaktywnych.
              cdable_vars
                      Jeśli jest ustawiona, to nie będący katalogiem argument wbudowanego polecenia  cd  uważany
                      jest za nazwę zmiennej; wartością tej zmiennej jest katalog, na który ma nastąpić zmiana.
              cdspell Jeśli jest ustawiona, to pomniejsze błędy w pisowni składowej katalogu w poleceniu cd będą
                      poprawiane.   Sprawdzenie  takich  błędów  obejmuje  znaki  zamienione  miejscami,   znaki
                      pominięte  i pojedyncze zbędne znaki. Jeżeli znaleziono poprawkę, wypisywana jest poprawna
                      nazwa pliku a polecenie kontynuuje działanie. Opcja ta  jest  wykorzystywana  tylko  przez
                      powłoki interaktywne.
              checkhash
                      Jeśli jest ustawiona, bash sprawdza przed próbą wykonania polecenia znalezionego w tablicy
                      mieszającej, czy polecenie to istnieje. Jeżeli już nie istnieje, to wykonywane jest zwykłe
                      przeszukiwanie ścieżki.
              checkjobs
                      If  set,  bash  lists  the  status  of  any  stopped  and  running  jobs before exiting an
                      interactive shell.  If any jobs are running, this causes the exit to be deferred  until  a
                      second  exit  is  attempted  without  an intervening command (see JOB CONTROL above).  The
                      shell always postpones exiting if any jobs are stopped.
              checkwinsize
                      If set, bash checks the window size after each  external  (non-builtin)  command  and,  if
                      necessary, updates the values of LINES and COLUMNS.  This option is enabled by default.
              cmdhist If  set,  bash  attempts  to save all lines of a multiple-line command in the same history
                      entry.  This allows easy re-editing of multi-line commands.  This  option  is  enabled  by
                      default,  but  only  has an effect if command history is enabled, as described above under
                      HISTORY.
              compat31
              compat32
              compat40
              compat41
              compat42
              compat43
              compat44
              compat50
                      These control aspects of the shell's compatibility  mode  (see  SHELL  COMPATIBILITY  MODE
                      below).

              complete_fullquote
                      Gdy  ustawiona,  bash  cytuje  wszystkie  metaznaki powłoki w nazwach plików i katalogów w
                      trakcie wykonywania uzupełniania. Gdy nieustawiona, bash usuwa metaznaki  takie  jak  znak
                      dolara  z  zestawu  cytowanych  znaków  w  uzupełnianych  nazwach plików, gdy te metaznaki
                      pojawiają się w odniesieniach do zmiennych powłoki, w słowach do uzupełnienia. Oznacza to,
                      że  znaki  dolara w nazwach zmiennych uzupełnianych do katalogów nie będą cytowane, jednak
                      znaki dolara pojawiające się w nazwach plików w ogóle nie będą cytowane. Jest  to  aktywne
                      tylko  wówczas, gdy bash używa odwrotnego ukośnika do cytowania uzupełnianych nazw plików.
                      Zmienna ta jest domyślnie ustawiana, co jest domyślnym zachowaniem  basha  w  wersjach  do
                      4.2.

              direxpand
                      Gdy   ustawiona,   bash   zastępuje   nazwy   katalogów   wynikami  rozwijania  słów  przy
                      przeprowadzaniu uzupełnienia nazw plików. W ten sposób  zmieniana  jest  zawartość  bufora
                      edycji  readline.  Jeśli  nie  jest ustawiona, bash stara się zachować treść wpisaną przez
                      użytkownika.

              dirspell
                      Jeżeli jest ustawiona, bash  stara  się  poprawić  pomyłki  w  nazwach  katalogów  podczas
                      uzupełniania słów, jeśli nazwa katalogu wprowadzonego pierwotnie, nie istnieje.

              dotglob If set, bash includes filenames beginning with a `.' in the results of pathname expansion.
                      The filenames “.” and “..” must always be matched explicitly, even if dotglob is set.

              execfail
                      Jeżeli jest ustawione, to powłoka nie-interaktywna nie zakończy pracy  nie  mogąc  wykonać
                      pliku  określonego  jako  argument  wbudowanego  polecenia exec.  Powłoka interaktywna nie
                      kończy pracy, jeśli exec zawiedzie.

              expand_aliases
                      If set, aliases are expanded as described above under ALIASES.  This option is enabled  by
                      default for interactive shells.

              extdebug
                      If  set  at  shell invocation, or in a shell startup file, arrange to execute the debugger
                      profile before the shell starts,  identical  to  the  --debugger  option.   If  set  after
                      invocation, behavior intended for use by debuggers is enabled:

                      1.     Opcja  -F  wbudowanego  polecenia  declare wyświetla nazwę pliku źródłowego i numer
                             wiersza odpowiadający każdej nazwie funkcji podanej jako argument.

                      2.     Jeśli polecenie uruchomione przez pułapkę DEBUG zwraca wartość  niezerową,  kolejne
                             polecenie jest pomijane i nie jest wykonywane.

                      3.     Jeśli  polecenie  uruchamiane  przez  pułapkę  DEBUG  zwróci  wartość  2, a powłoka
                             wykonywana  w  podprogramie  (funkcja  powłoki  lub   skrypt   powłoki   wykonywany
                             wbudowanymi . lub source), to symulowane jest wywołanie do return.

                      4.     BASH_ARGC and BASH_ARGV are updated as described in their descriptions above).

                      5.     Włączone jest śledzenie funkcji: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapki DEBUG i RETURN.

                      6.     Włączone jest śledzenie błędów: podstawianie poleceń, funkcje powłoki i  podpowłoki
                             przywołane za pomocą ( polecenie ) dziedziczą pułapkę ERR.

              extglob If  set,  the  extended pattern matching features described above under Pathname Expansion
                      are enabled.

              extquote
                      Jeżeli jest włączona, cytowania  $'łańcuch'  and  $"łańcuch"  są  przeprowadzane  wewnątrz
                      interpretacji ${parametr} ujętych w podwójne cudzysłowy. Opcja jest domyślnie włączona.

              failglob
                      Jeśli jest włączona, wzorce do których nie dopasowano nazw plików podczas rozwinięcia nazw
                      plików, dają w wyniku błąd rozwinięcia (interpretacji).

              force_fignore
                      If set, the suffixes specified by the FIGNORE shell variable cause  words  to  be  ignored
                      when  performing  word  completion  even  if  the  ignored  words  are  the  only possible
                      completions.  See SHELL VARIABLES above for a description  of  FIGNORE.   This  option  is
                      enabled by default.

              globasciiranges
                      If  set,  range  expressions  used  in  pattern  matching bracket expressions (see Pattern
                      Matching above) behave as if in the traditional  C  locale  when  performing  comparisons.
                      That  is, the current locale's collating sequence is not taken into account, so b will not
                      collate between A and B, and upper-case  and  lower-case  ASCII  characters  will  collate
                      together.

              globskipdots
                      If  set,  pathname  expansion  will  never  match  the filenames “.” and “..”, even if the
                      pattern begins with a “.”.  This option is enabled by default.

              globstar
                      Gdy jest ustawiona, wzorzec ** używany w kontekście  rozwijania  nazw  plików,  dopasowuje
                      wszystkie  pliki  i zero lub więcej katalogów i podkatalogów. Jeśli po wzorcu występuje /,
                      to dopasowywane są jedynie katalogi i podkatalogi.

              gnu_errfmt
                      Jeżeli jest ustawiona, komunikaty błędów powłoki są  wypisywane  w  standardowym  formacie
                      błędów GNU.

              histappend
                      Jeżeli  jest  ustawiona, to do pliku o nazwie wskazanej zmienną HISTFILE podczas kończenia
                      pracy przez powłokę dodawana jest lista historii, zamiast nadpisywania tego pliku listą.

              histreedit
                      Jeżeli jest ustawione, a używane jest readline, to użytkownik ma możliwość ponownej edycji
                      nieudanego podstawienia historii historii.

              histverify
                      Jeżeli  jest  ustawione,  a  używane jest readline, to wyniki podstawiania historii nie są
                      natychmiast przesyłane do analizatora powłoki. Zamiast tego, wiersz wynikowy ładowany jest
                      do bufora edycyjnego readline, pozwalając na dalsze zmiany.

              hostcomplete
                      If  set, and readline is being used, bash will attempt to perform hostname completion when
                      a word containing a @ is being completed (see Completing under READLINE above).   This  is
                      enabled by default.

              huponexit
                      Jeżeli  jest  ustawione,  to bash wyśle SIGHUP do wszystkich zadań podczas kończenia pracy
                      interaktywnej powłoki zgłoszeniowej.

              inherit_errexit
                      Jeśli jest ustawione, uzupełnianie  poleceń  dziedziczy  wartość  opcji  errexit,  zamiast
                      kasować ją w środowisku podpowłoki. Opcja ta jest włączana jeśli włączony jest tryb posix.

              interactive_comments
                      If  set,  allow a word beginning with # to cause that word and all remaining characters on
                      that line to be ignored in an interactive shell (see  COMMENTS  above).   This  option  is
                      enabled by default.

              lastpipe
                      Jeśli  jest  ustawiona,  a  kontrola  zadań  nie  jest aktywna, powłoka uruchamia ostatnie
                      polecenie potoku, który nie jest wykonywany w tle, w bieżącym środowisku powłoki.

              lithist Jeśli  jest  ustawione,  a  włączona  jest  opcja  cmdhist,  to  polecenia  wielowierszowe
                      zachowywane są w historii w miarę możliwości z osadzonymi znakami nowej linii zamiast przy
                      użyciu średników jako separatorów.

              localvar_inherit
                      If set, local variables inherit the value and attributes of a variable of  the  same  name
                      that  exists  at a previous scope before any new value is assigned.  The nameref attribute
                      is not inherited.

              localvar_unset
                      If set, calling unset on local  variables  in  previous  function  scopes  marks  them  so
                      subsequent  lookups  find them unset until that function returns. This is identical to the
                      behavior of unsetting local variables at the current function scope.

              login_shell
                      The shell sets this option if it is started as a login shell (see INVOCATION above).   The
                      value may not be changed.

              mailwarn
                      Jeżeli  jest  ustawione,  zaś  do  pliku,  w  którym sprawdza pocztę bash sięgano od czasu
                      ostatniego sprawdzania, to zostanie wyświetlony komunikat ,,The  mail  in  plikpoczty  has
                      been read” (Poczta w plikpoczty została przeczytana).

              no_empty_cmd_completion
                      Jeśli jest ustawione, i stosowane jest readline, to bash nie będzie usiłował szukać w PATH
                      możliwych uzupełnień, gdy próba uzupełniania wystąpi w pustym wierszu.

              nocaseglob
                      If set, bash matches filenames in a  case-insensitive  fashion  when  performing  pathname
                      expansion (see Pathname Expansion above).

              nocasematch
                      Gdy  jest  ustawiona, bash dopasowuje wzorce ignorując wielkość liter, podczas wykonywania
                      dopasowania, w czasie wykonywania  poleceń  warunkowych  case  lub  [[,  przy  wykonywaniu
                      interpretacji  zastępowania  słów wzorców lub podczas filtrowania możliwych dopełnień jako
                      części programowalnych dopełnień.

              noexpand_translation
                      If set, bash encloses the translated results of $"..." quoting in single quotes instead of
                      double quotes.  If the string is not translated, this has no effect.

              nullglob
                      If set, bash allows patterns which match no files (see Pathname Expansion above) to expand
                      to a null string, rather than themselves.

              patsub_replacement
                      If set, bash expands occurrences of & in the replacement string of pattern substitution to
                      the  text  matched  by  the  pattern,  as described under Parameter Expansion above.  This
                      option is enabled by default.

              progcomp
                      If set, the programmable completion facilities (see  Programmable  Completion  above)  are
                      enabled.  This option is enabled by default.

              progcomp_alias
                      If  set,  and  programmable completion is enabled, bash treats a command name that doesn't
                      have any completions as a possible alias and attempts alias expansion. If it has an alias,
                      bash  attempts  programmable completion using the command word resulting from the expanded
                      alias.

              promptvars
                      If set, prompt strings  undergo  parameter  expansion,  command  substitution,  arithmetic
                      expansion,  and  quote removal after being expanded as described in PROMPTING above.  This
                      option is enabled by default.

              restricted_shell
                      The shell sets this option if it is started  in  restricted  mode  (see  RESTRICTED  SHELL
                      below).   The  value  may  not  be  changed.  This is not reset when the startup files are
                      executed, allowing the startup files to discover whether or not a shell is restricted.

              shift_verbose
                      Jeżeli jest ustawiona,  to  wbudowane  shift  wypisuje  komunikat  o  błędzie  gdy  liczba
                      przesunięć (przez shift) przekracza liczbę parametrów pozycyjnych.

              sourcepath
                      If set, the . (source) builtin uses the value of PATH to find the directory containing the
                      file supplied as an argument.  This option is enabled by default.

              varredir_close
                      If set, the shell automatically closes  file  descriptors  assigned  using  the  {varname}
                      redirection  syntax  (see REDIRECTION above) instead of leaving them open when the command
                      completes.

              xpg_echo
                      Jeżeli  jest  ustawiona,  to  dla  wbudowanego  polecenia  echo  włączane  jest   domyślne
                      interpretowanie sekwencji specjalnych z odwrotnym ukośnikiem.

       suspend [-f]
              Suspend the execution of this shell until it receives a SIGCONT signal.  A login shell, or a shell
              without job control enabled, cannot be suspended; the -f option can be used to override  this  and
              force  the suspension.  The return status is 0 unless the shell is a login shell or job control is
              not enabled and -f is not supplied.

       test wyraż
       [ wyraż ]
              Return a status of 0 (true) or 1 (false) depending on the evaluation of the conditional expression
              expr.   Each  operator  and  operand must be a separate argument.  Expressions are composed of the
              primaries described above under CONDITIONAL EXPRESSIONS.  test does not accept  any  options,  nor
              does it accept and ignore an argument of -- as signifying the end of options.

              Wyrażenia  mogą  być  łączone  przy użyciu poniższych operatorów, podanych w kolejności malejącego
              priorytetu. Ich interpretacja zależy od liczby argumentów; patrz niżej. Priorytet operatorów  jest
              używany gdy występuje pięć argumentów lub więcej.
              ! wyraż
                     Prawda jeśli wyraż jest fałszem.
              ( wyraż )
                     Zwraca wartość wyraż.  Może być stosowane do obejścia zwykłej kolejności operatorów.
              wyraż1 -a wyraż2
                     Prawda jeśli oba: wyraż1 i wyraż2 są prawdziwe.
              wyraż1 -o wyraż2
                     Prawda jeśli wyraż1 lub wyraż2 jest prawdziwe.

              test  i  [  interpretują  wyrażenia  warunkowe  posługując  się  zestawem  reguł opartych o liczbę
              argumentów.

              0 argumentów
                     Wyrażenie jest fałszywe.
              1 argument
                     Wyrażenie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy argument nie jest pusty (null).
              2 argumenty
                     If the first argument is !, the expression is true if and only if the  second  argument  is
                     null.   If  the first argument is one of the unary conditional operators listed above under
                     CONDITIONAL EXPRESSIONS, the expression is true if the unary test is true.   If  the  first
                     argument is not a valid unary conditional operator, the expression is false.
              3 argumenty
                     The following conditions are applied in the order listed.  If the second argument is one of
                     the binary conditional operators listed above under CONDITIONAL EXPRESSIONS, the result  of
                     the  expression  is  the  result  of the binary test using the first and third arguments as
                     operands.  The -a and -o operators are considered binary operators  when  there  are  three
                     arguments.   If the first argument is !, the value is the negation of the two-argument test
                     using the second and third arguments.  If the first argument is exactly  (  and  the  third
                     argument  is  exactly  ),  the  result  is  the  one-argument  test of the second argument.
                     Otherwise, the expression is false.
              4 argumenty
                     The following conditions are applied in the order listed.  If the first argument is !,  the
                     result  is  the  negation  of  the  three-argument  expression  composed  of  the remaining
                     arguments.  the two-argument test using the second  and  third  arguments.   If  the  first
                     argument  is exactly ( and the fourth argument is exactly ), the result is the two-argument
                     test of the second and third arguments.  Otherwise, the expression is parsed and  evaluated
                     according to precedence using the rules listed above.
              5 lub więcej argumentów
                     Wyrażenie  jest  poddawanie  analizie  składni i interpretowane zgodnie z priorytetami przy
                     zastosowaniu reguł podanych powyżej.

              Gdy operatory < i > są używane z test  lub  [,  sortują  zgodnie  z  porządkiem  leksykograficznym
              używając kolejności ASCII.

       times  Wypisuje sumaryczne czasy użytkownika i systemu dla powłoki i procesów z niej uruchomionych. Kodem
              zwracanym jest 0.

       trap [-lp] [argument] [sigspec ...]
              Polecenie argument ma zostać odczytane i wykonane, gdy powłoka otrzyma sygnał(y)  sigspec.   Jeśli
              nie występuje argument (i występuje pojedynczy sigspec) lub jest to -, to wszystkie podane sygnały
              resetowane są do swych wartości pierwotnych (wartości,  jakie  miały  przy  wejściu  do  powłoki).
              Jeżeli  argument  jest  łańcuchem  pustym, to sygnał określony przez każde sigspec jest ignorowany
              przez powłokę i polecenia, jakie  ona  wywołuje.   Jeżeli  nie  wystąpił  argument  a  podano  -p,
              wyświetlane  są polecenia związane z przechwyceniem każdego z sygnałów sigspec.  Jeżeli nie podano
              żadnych argumentów lub jeśli podano tylko -p, to trap wypisuje listę poleceń związanych z każdym z
              numerów sygnałów.  Każde -l powoduje wypisanie przez powłokę listy nazw sygnałów i odpowiadających
              im nazw. Każdy sigspec jest albo nazwą sygnału zdefiniowaną w  <signal.h>  albo  numerem  sygnału.
              Wielkość liter nazw sygnałów nie ma znaczenia, a przedrostek SIG jest opcjonalny.

              If  a  sigspec  is  EXIT  (0) the command arg is executed on exit from the shell.  If a sigspec is
              DEBUG, the command arg is executed before every simple command, for command, case command,  select
              command,  every  arithmetic for command, and before the first command executes in a shell function
              (see SHELL GRAMMAR above).  Refer to the description of the extdebug option to the  shopt  builtin
              for  details of its effect on the DEBUG trap.  If a sigspec is RETURN, the command arg is executed
              each time a shell function or a script executed with the . or source builtins finishes executing.

              Jeśli sigspec jest ERR, wówczas polecenie argument wykonywane gdy  potok  (mogący  składać  się  z
              jednego  polecenia  prostego),  lista,  lub  polecenie  złożone  zwróci niezerowy kod zakończenia.
              Pułapka zastawiona na ERR nie jest wykonywana gdy polecenie, które zakończyło  się  niepowodzeniem
              jest  występuje  bezpośrednio po słowach kluczowych while lub until, jest częścią testu instrukcji
              if, częścią poleceń wykonywanych w listach && lub || z wyjątkiem polecenia za ostatnim && lub  ||,
              dowolnym  poleceniem w potoku z wyjątkiem ostatniego lub jeśli wartość zwracana przez to polecenie
              jest wstawiana za pomocą !. Identyczne warunki są przestrzegane przez opcję errexit.

              Sygnały ignorowane przy wejściu do powłoki nie mogą być przechwycone ani zresetowane.  W  procesie
              potomnym,   podczas   jego  tworzenia,  sygnały  przechwycone  resetowane  są  do  swych  wartości
              pierwotnych.  Zwracanym kodem jest fałsz  jeśli  którykolwiek  z  sigspec  jest  nieprawidłowy;  w
              przeciwnym razie trap zwraca true.

       type [-aftpP] nazwa [nazwa ...]
              Bez  opcji  wskazuje, jak powinna być interpretowana każda z nazw, jeśli zostanie użyta jako nazwa
              polecenia.  Jeżeli użyto opcji -t, to type  wypisuje  łańcuch  będący  jednym  z  alias,  keyword,
              function,  builtin  lub  file,  jeśli nazwa jest odpowiednio aliasem, zastrzeżonym słowem powłoki,
              funkcją, poleceniem wbudowanym lub plikiem dyskowym.  Jeśli nie  znaleziono  nazwy,  to  nie  jest
              wypisywane  nic  i jako kod zakończenia zwracany jest fałsz.  Jeśli posłużono się opcją -p to type
              zwraca albo nazwę pliku dyskowego, który zostałby wykonany jeśli nazwa zostałaby podana jako nazwa
              polecenia,  albo  nic  jeśli  ``type  -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Opcja -P wymusza na PATH
              wyszukiwanie każdego name, nawet jeśli ``type -t  name''  nie  zwróciłoby  file.  Jeśli  polecenie
              zostało  zapamiętane  poleceniem  hash, to -p i -P wypisuje jego wartość, który niekoniecznie jest
              plikiem pojawiającym się jako pierwszy w PATH. Jeśli użyto opcji -a, to  type  wypisuje  wszystkie
              miejsca  zawierające  plik  wykonywalny o nazwie nazwa. Aliasy i funkcje są uwzględniane wyłącznie
              jeśli nie podano również opcji -p. Tablica zapamiętanym poleceń nie jest sprawdzana,  jeśli  użyto
              -a.  Opcja  -f  przesłania funkcję wyszukiwania powłoki jak wbudowanym command. type zwraca prawdę
              jeśli odnaleziono wszystkie argumenty i fałsz, gdy któregoś z nich nie odnaleziono.

       ulimit [-HS] -a
       ulimit [-HS] [-bcdefiklmnpqrstuvxPRT [limit]]
              Provides control over the resources available to the shell and to  processes  started  by  it,  on
              systems that allow such control.  The -H and -S options specify that the hard or soft limit is set
              for the given resource.  A hard limit cannot be increased by a non-root user once  it  is  set;  a
              soft limit may be increased up to the value of the hard limit.  If neither -H nor -S is specified,
              both the soft and hard limits are set.  The value of limit can be a number in the  unit  specified
              for  the  resource  or  one  of  the  special values hard, soft, or unlimited, which stand for the
              current hard limit, the current soft limit, and no limit, respectively.  If limit is omitted,  the
              current  value  of the soft limit of the resource is printed, unless the -H option is given.  When
              more than one resource is specified, the limit name and unit, if appropriate, are  printed  before
              the value.  Other options are interpreted as follows:
              -a     All current limits are reported; no limits are set
              -b     Maksymalny rozmiar bufora gniazda
              -c     Maksymalny rozmiar tworzonych plików core
              -d     Maksymalny rozmiar segmentu danych procesu
              -e     Maksymalny priorytet planisty ("nice")
              -f     Maksymalny rozmiar plików zapisywanych przez powłokę i jej potomków
              -i     Maksymalna liczba oczekujących sygnałów
              -k     Maksymalna liczba kqueue które można przypisać
              -l     Maksymalny rozmiar, jaki może zostać zablokowany w pamięci
              -m     Maksymalny rozmiar części rezydentnej (wiele systemów nie przestrzega tego limitu)
              -n     Maksymalna   liczba  otwartych  deskryptorów  pliku  (większość  systemów  nie  pozwala  na
                     ustawianie tej wartości)
              -p     Rozmiar potoku w blokach 512-bajtowych (może nie być ustawione)
              -q     Maksymalny rozmiar kolejek komunikatów POSIX, w bajtach
              -r     Maksymalny priorytet rzeczywisty planisty
              -s     Maksymalny rozmiar stosu
              -t     Maksymalny czas CPU w sekundach
              -u     Maksymalna liczba procesów dostępnych dla pojedynczego użytkownika
              -v     Maksymalna wielkość pamięci wirtualnej dostępna dla powłoki i, w niektórych systemach,  dla
                     jej potomków.
              -x     Maksymalna liczba plików blokad
              -P     Maksymalna liczba pseudoterminali
              -R     The maximum time a real-time process can run before blocking, in microseconds
              -T     Maksymalna liczba wątków

              If  limit  is  given,  and  the  -a  option  is  not used, limit is the new value of the specified
              resource.  If no option is given, then -f is assumed.  Values are in 1024-byte increments,  except
              for  -t,  which  is  in  seconds;  -R, which is in microseconds; -p, which is in units of 512-byte
              blocks; -P, -T, -b, -k, -n, and -u, which are unscaled values; and, when in posix mode, -c and -f,
              which  are in 512-byte increments.  The return status is 0 unless an invalid option or argument is
              supplied, or an error occurs while setting a new limit.

       umask [-p] [-S] [tryb]
              Maska praw dostępu dla plików tworzonych przez użytkownika ustawiana jest na  tryb.   Jeżeli  tryb
              rozpoczyna   się   od  cyfry,  jest  interpretowany  jako  liczba  ósemkowa;  w  przeciwnym  razie
              interpretowany jest jako maska w trybie symbolicznym, podobnie  jak  akceptowane  przez  chmod(1).
              Jeżeli  pominięto  tryb  wypisywana  jest  aktualna  wartość  maski.   Opcja -S powoduje, że maska
              zostanie wypisana w postaci symbolicznej;  domyślne  wyjście  jest  w  postaci  liczby  ósemkowej.
              Jeżeli  podano  opcję  -p  i  pominięto  tryb,  to  wyjście  ma  postać,  która może być powtórnie
              wykorzystana jako wejście.  Kodem zwracanym jest 0 jeśli pomyślnie zmieniono tryb lub  nie  podano
              argumentu tryb, zaś fałsz w pozostałych sytuacjach.

       unalias [-a] [nazwa ...]
              Usuwa  każdą  z  nazw  z  listy  zdefiniowanych aliasów. Jeżeli podano -a, to usuwane są definicje
              wszystkich aliasów. Zwracanym kodem jest prawda, chyba że  podana  nazwa  nie  jest  zdefiniowanym
              aliasem.

       unset [-fv] [-n] [nazwa ...]
              For  each  name,  remove  the corresponding variable or function.  If the -v option is given, each
              name refers to a shell variable, and that variable is removed.  Read-only  variables  may  not  be
              unset.   If  -f is specified, each name refers to a shell function, and the function definition is
              removed.  If the -n option is supplied, and name is a variable with the  nameref  attribute,  name
              will  be  unset  rather  than  the  variable  it references.  -n has no effect if the -f option is
              supplied.  If no options are supplied, each name refers to a variable; if there is no variable  by
              that  name,  a  function  with  that  name,  if any, is unset.  Each unset variable or function is
              removed from the environment passed to subsequent commands.  If any of  BASH_ALIASES,  BASH_ARGV0,
              BASH_CMDS,   BASH_COMMAND,   BASH_SUBSHELL,  BASHPID,  COMP_WORDBREAKS,  DIRSTACK,  EPOCHREALTIME,
              EPOCHSECONDS, FUNCNAME, GROUPS, HISTCMD, LINENO, RANDOM, SECONDS, or SRANDOM are unset, they  lose
              their  special  properties, even if they are subsequently reset.  The exit status is true unless a
              name is readonly or may not be unset.

       wait [-fn] [-p varname] [id ...]
              Wait for each specified child process and return its termination status.  Each id may be a process
              ID or a job specification; if a job spec is given, all processes in that job's pipeline are waited
              for.  If id is not given, wait waits for all running background jobs and the last-executed process
              substitution,  if  its  process  id  is  the same as $!, and the return status is zero.  If the -n
              option is supplied, wait waits for a single job from the list of ids or, if no ids  are  supplied,
              any job, to complete and returns its exit status.  If none of the supplied arguments is a child of
              the shell, or if no arguments are supplied and the shell has no unwaited-for  children,  the  exit
              status  is  127.  If the -p option is supplied, the process or job identifier of the job for which
              the exit status is returned is assigned to the variable varname named by the option argument.  The
              variable  will  be unset initially, before any assignment.  This is useful only when the -n option
              is supplied.  Supplying the -f option, when job control is enabled, forces wait to wait for id  to
              terminate  before  returning  its  status,  instead  of  returning  when it changes status.  If id
              specifies a non-existent process or job, the return status is 127.  If wait is  interrupted  by  a
              signal,  the return status will be greater than 128, as described under SIGNALS above.  Otherwise,
              the return status is the exit status of the last process or job waited for.

TRYB KOMPATYBILNOŚCI POWŁOKI

       Bash-4.0 wprowadził pojęcie poziomu kompatybilności powłoki, określonego jako zbiór opcji do  wbudowanego
       polecenia  powłoki  shopt  (compat31,  compat32,  compat40, compat41 itd.). Istnieje tylko jeden aktualny
       poziom kompatybilności —  opcje  te  się  wewnętrznie  wykluczają.  Poziom  kompatybilności  ma  pozwolić
       użytkownikom  na  wybór  zachowania  z  poprzednich wersji powłoki, które jest niekompatybilne z nowszymi
       wersjami, na czas migracji skryptów do postaci korzystającej z aktualnych cech i  zachowania  powłoki.  Z
       założenia ma to być zatem rozwiązanie tymczasowe.

       Niniejszy  rozdział  nie  wspomina  o  zachowaniu, które jest standardem dla danej wersji (np. ustawienie
       compat32 oznacza, że cytowanie dokonywane po prawej strony operatora  dopasowania  wyrażenia  regularnego
       cytuje specjalne znaki wyrażenia regularnego w słowie, co jest domyślnym zachowaniem w powłoce bash-3.2 i
       kolejnych wersjach).

       Jeśli użytkownik włączy np.  compat32,  może  to  wpłynąć  na  zachowanie  wszystkich  wyższych  poziomów
       kompatybilności  do  bieżącego  poziomu  kompatybilności  włącznie.  Wynika  to  z  tego, że każdy poziom
       kompatybilności kontroluje zachowanie, które uległo zmianie w danej wersji powłoki bash, lecz które mogło
       być obecne w wersjach wcześniejszych. Na przykład, zmiana polegająca na korzystaniu z porównań, w oparciu
       o używane ustawienia językowe, przy poleceniu [[, pojawiła się w powłoce bash-4.1, natomiast wcześniejsze
       wersje  korzystały  z  porównań  ASCII, dlatego włączenie compat32 włączy również porównania działające w
       oparciu o ASCII. Ta szczegółowość może nie być wystarczająca  we  wszystkich  zastosowaniach,  dlatego  z
       poziomów  kompatybilności  należy  korzystać ostrożnie. Proszę zapoznać się z dokumentacją danej funkcji,
       aby poznać bieżące zachowanie.

       Bash-4.3 wprowadził  nową  zmienną  powłoki:  BASH_COMPAT.  Wartość  przypisana  tej  zmiennej  (jest  to
       dziesiętny  numer  wersji, taki jak 4.2; albo liczba całkowita odpowiadająca opcji compatNN, taka jak 42)
       określa poziom kompatybilności.

       Od  wersji  bash-4.4,  rozpoczęto  wycofywanie  starszych  poziomów  kompatybilności  w   powłoce   Bash.
       Ostatecznie, opcje te zostaną usunięte na korzyść stosowania BASH_COMPAT.

       Bash-5.0  jest  ostatnią  wersją,  w  której  będą istniały oddzielne opcje shopt dla poprzedniej wersji.
       Użytkownicy powinni korzystać z BASH_COMPAT w powłoce bash-5.0 i kolejnych wersjach.

       Poniższa tabela opisuje zmiany zachowania kontrolowane przez każde  ustawienie  poziomu  kompatybilności.
       Znacznik  compatNN jest używany jako skrótowe ukazanie ustawienia poziomu kompatybilności na NN za pomocą
       jednego z następujący mechanizmów. W wersjach wcześniejszych niż bash-5.0, poziom  kompatybilności  można
       ustawić  za pomocą odpowiedniej opcji shopt compatNN. W powłoce bash-4.3 i późniejszych, preferowane jest
       korzystanie ze zmiennej BASH_COMPAT, natomiast w powłoce bash-5.1 i późniejszych jest ono wymagane.

       compat31
              •      quoting the rhs of the [[ command's regexp matching operator (=~)  has no special effect

       compat32
              •      przerwanie listy poleceń takiej jak "a ; b ; c" powoduje wykonanie  kolejnego  polecenia  z
                     listy  (w powłoce bash-4.0 i późniejszych, powłoka działa w ten sposób, jak gdyby otrzymała
                     przerwanie, zatem przerwanie jednego polecenia listy przerywa wykonanie całej listy)

       compat40
              •      the < and > operators to the [[ command do not consider the current locale  when  comparing
                     strings;  they use ASCII ordering.  Bash versions prior to bash-4.1 use ASCII collation and
                     strcmp(3); bash-4.1 and later use the current locale's collation sequence and strcoll(3).

       compat41
              •      w trybie posix, po time mogą występować opcje i będzie to  wciąż  rozpoznawane  jako  słowo
                     zastrzeżone (jest to interpretacja POSIX nr 267)
              •      in  posix  mode, the parser requires that an even number of single quotes occur in the word
                     portion of  a  double-quoted  parameter  expansion  and  treats  them  specially,  so  that
                     characters  within  the  single  quotes are considered quoted (this is POSIX interpretation
                     221)

       compat42
              •      the replacement string  in  double-quoted  pattern  substitution  does  not  undergo  quote
                     removal, as it does in versions after bash-4.2
              •      in  posix  mode,  single quotes are considered special when expanding the word portion of a
                     double-quoted parameter expansion and can be used to quote a closing brace or other special
                     character  (this is part of POSIX interpretation 221); in later versions, single quotes are
                     not special within double-quoted word expansions

       compat43
              •      the shell does not print a warning message if an attempt is made to use a  quoted  compound
                     assignment  as  an  argument to declare (e.g., declare -a foo='(1 2)'). Later versions warn
                     that this usage is deprecated
              •      word expansion errors are considered non-fatal errors that cause  the  current  command  to
                     fail,  even in posix mode (the default behavior is to make them fatal errors that cause the
                     shell to exit)
              •      when executing a shell function, the loop state (while/until/etc.)  is not reset, so  break
                     or  continue in that function will break or continue loops in the calling context. Bash-4.4
                     and later reset the loop state to prevent this

       compat44
              •      the shell sets up the values used by BASH_ARGV and BASH_ARGC so  they  can  expand  to  the
                     shell's positional parameters even if extended debugging mode is not enabled
              •      a  subshell  inherits  loops  from  its parent context, so break or continue will cause the
                     subshell to exit.  Bash-5.0 and later reset the loop state to prevent the exit
              •      variable assignments preceding builtins  like  export  and  readonly  that  set  attributes
                     continue  to  affect  variables  with  the same name in the calling environment even if the
                     shell is not in posix mode

       compat50
              •      Bash-5.1 changed the way $RANDOM is generated to introduce slightly more randomness. If the
                     shell compatibility level is set to 50 or lower, it reverts to the method from bash-5.0 and
                     previous versions, so seeding the random number generator by assigning a  value  to  RANDOM
                     will produce the same sequence as in bash-5.0
              •      If  the  command  hash  table  is  empty,  bash  versions  prior  to  bash-5.1  printed  an
                     informational message to that effect, even when producing output  that  can  be  reused  as
                     input. Bash-5.1 suppresses that message when the -l option is supplied.

       compat51
              •      The  unset  builtin treats attempts to unset array subscripts @ and * differently depending
                     on whether the array is indexed or associative, and differently than in previous versions.

POWŁOKA OKROJONA

       Jeśli bash uruchomiony jest pod nazwą rbash, lub przy jego wywołaniu posłużono się opcją -r, to staje się
       powłoką okrojoną (restricted).  Powłoka okrojona służy do ustawienia środowiska lepiej kontrolowanego niż
       powłoka standardowa. Zachowuje się ona identycznie  jak  bash  z  wyjątkiem  tego,  że  poniższe  nie  są
       dozwolone lub nie są wykonywane:

       •      zmiana katalogów przy pomocy cd

       •      ustawianie lub kasowanie wartości SHELL, PATH, HISTFILE, ENV lub BASH_ENV

       •      podawanie nazw poleceń zawierających /

       •      podawanie nazw plików zawierających / jako argumentu wbudowanego polecenia . (kropka).

       •      specifying a filename containing a slash as an argument to the history builtin command

       •      podawanie nazwy pliku zawierającej ukośnik jako argument do opcji -p wbudowanego polecenia hash.

       •      importowanie definicji funkcji ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      analiza wartości SHELLOPTS ze środowiska powłoki przy uruchamianiu

       •      przekierowywanie wyjścia przy pomocy operatorów >, >|, <>, >&, &> i >>

       •      posługiwanie się wbudowanym poleceniem exec w celu zastąpienia powłoki innym poleceniem

       •      dodawanie lub usuwanie poleceń przy pomocy opcji -f i -d wbudowanego polecenia enable

       •      używanie wbudowanego polecenia enable do włączania wyłączonych wbudowanych poleceń powłoki

       •      podawanie opcji -p wbudowanego polecenia command

       •      turning off restricted mode with set +r or shopt -u restricted_shell.

       Powyższe ograniczenia wymuszane są po przeczytaniu plików uruchomieniowych.

       When  a  command  that  is  found  to  be a shell script is executed (see COMMAND EXECUTION above), rbash
       wyłącza wszelkie ograniczenia w powłoce zrodzonej do wykonania skryptu.

ZOBACZ TAKŻE

       Bash Features, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu Readline Library, Brian Fox i Chet Ramey
       The Gnu History Library, Brian Fox i Chet Ramey
       Portable Operating System Interface (POSIX) Part 2: Shell and Utilities, IEEE --
              http://pubs.opengroup.org/onlinepubs/9699919799/
       http://tiswww.case.edu/~chet/bash/POSIX -- opis trybu posix
       sh(1), ksh(1), csh(1)
       emacs(1), vi(1)
       readline(3)

PLIKI

       /bin/bash
              Plik wykonywalny powłoki bash
       /etc/profile
              Ogólnosystemowy plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       /etc/bash.bashrc
              Ogólnosystemowy plik startowy dla powłoki interaktywnej
       /etc/bash.bash.logout
              Ogólnosystemowy plik porządkujący dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany  podczas  kończenia  przez
              nią pracy
       ~/.bash_profile
              Osobisty plik inicjujący, wykonywany dla powłok zgłoszeniowych
       ~/.bashrc
              Indywidualny plik startowy dla powłoki trybu interaktywnego
       ~/.bash_logout
              Indywidualny  plik  porządkujący dla powłoki zgłoszeniowej, wykonywany podczas kończenia przez nią
              pracy
       ~/.bash_history
              Domyślna wartość HISTFILE — pliku, w którym bash przechowuje historię poleceń
       ~/.inputrc
              Indywidualny plik inicjujący do readline

AUTORZY

       Brian Fox, Free Software Foundation
       bfox@gnu.org

       Chet Ramey, Case Western Reserve University
       chet.ramey@case.edu

ZGŁOSZENIA BŁĘDÓW

       Jeśli znajdziesz w bash błąd, powinieneś go zgłosić. Ale najpierw powinieneś upewnić się, że rzeczywiście
       jest  to błąd i że pojawia się w najświeższej wersji bash jaką masz. Jest ona zawsze dostępna pod adresem
       ftp://ftp.gnu.org/pub/gnu/bash/ i http://git.savannah.gnu.org/cgit/bash.git/snapshot/bash-master.tar.gz.

       Po ustaleniu, że błąd faktycznie istnieje, użyj polecenia bashbug do wysłania  zgłoszenia  błędu.   Jeśli
       masz  poprawkę  usuwającą  problem,  zachęcamy  do  przesłania  jej  również!  Sugestie  i `filozoficzne'
       zgłoszenia błędów mogą być przesyłane [w języku angielskim] do bug-bash@gnu.org  lub  wysyłane  na  grupę
       dyskusyjną gnu.bash.bug.

       WSZYSTKIE zgłoszenia błędów powinny zawierać:

       Numer wersji bash
       Sprzęt i system operacyjny
       Użyty kompilator
       Opis błędnego zachowania
       Krótki skrypt lub przepis na uzyskanie błędu

       bashbug  wstawia  pierwsze  trzy  pozycje  automatycznie  do  szablonu jaki udostępnia w celu wypełnienia
       zgłoszenia błędów.

       Komentarze i zgłoszenia błędów dotyczące tej strony podręcznika  [oryginału]  powinny  być  kierowane  na
       adres chet.ramey@case.edu.

USTERKI

       Jest za duży i zbyt wolny.

       Istnieje trochę subtelnych różnic pomiędzy bash a tradycyjnymi wersjami sh, głównie z powodu specyfikacji
       POSIX.

       Aliasy w niektórych zastosowaniach wprawiają w zakłopotanie.

       Poleceń wbudowanych powłoki i funkcji nie można zatrzymywać/wznawiać.

       Polecenia złożone i sekwencje poleceń postaci `a ; b ; c' nie  są  obsługiwane  przychylnie  przy  próbie
       wstrzymania  procesu.  Gdy  proces  jest  zatrzymany,  powłoka  natychmiast  wykonuje  następne polecenie
       sekwencji.  Wystarcza umieszczanie sekwencji poleceń wewnątrz nawiasów by  wymusić  wykonanie  ich  przez
       podpowłokę, która może być zatrzymana jako całość.

       Zmienne tablicowe nie mogą być (na razie) eksportowane.

       Może istnieć tylko jeden aktywny koproces w danym czasie.

TŁUMACZENIE

       Autorami  polskiego  tłumaczenia  niniejszej  strony  podręcznika są: Wojtek Kotwica <wkotwica@post.pl> i
       Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje  o  warunkach  licencji  można  uzyskać
       zapoznając  się  z  GNU General Public License w wersji 3 ⟨https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html⟩ lub
       nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy w tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres  listy  dyskusyjnej  ⟨manpages-pl-
       list@lists.sourceforge.net⟩.