NAZWA

       cron - demon do wywoływania odłożonych poleceń (Vixie Cron)

SKŁADNIA

       cron [-f] [-l] [-L poziom-komunikatów] [-n fqdn] [-x flagi-debugowania]

       cron [-N]

OPIS

       cron jest uruchamiany automatycznie z /etc/init.d, przy wchodzeniu w poziom pracy wielu
       użytkowników.

OPCJE

       -f
           Pozostaje w trybie pierwszoplanowym, nie staje się demonem.

       -l
           Włącza zgodność nazw plików w katalogu /etc/cron.d z LSB. To ustawienie nie wpływa
           jednak na przetwarzanie plików w katalogach /etc/cron.hourly, /etc/cron.daily,
           /etc/cron.weekly lub /etc/cron.monthly.

       -n fqdn
           Przy wysyłaniu poczty, w temacie umieszczona zostanie w pełni kwalifikowalna nazwa
           domeny (FQDN). Domyślnie cron skraca nazwę komputera.

       -N
           Uruchamia zadanie cron Natychmiast i wychodzi. Opcja przydatna do testów.

       -L poziom-komunikatów
           Wybiera, jakie informacje o zadaniach mają być zapisywane do dziennika (błędy są
           logowane niezależnie od tej wartości). Jest to suma poniższych wartości:

           1
               zapisuje uruchomienie wszystkich zadań crona

           2
               zapisuje koniec wszystkich zadań crona

           4
               zapisuje wszystkie zadania zakończone niepowodzeniem (kod zakończenia różny od 0)

           8
               zapisuje numer procesu wszystkich zadań crona

           Domyślnie zapisywane jest uruchomienie wszystkich zadań (1). Logowanie jest wyłączane,
           jeśli poziom-komunikatów jest ustawiony na zero (0). Wartość równa piętnaście (15)
           wybierze wszystkie opcje.

       -x flagi-debugowania
           Wyświetla więcej i bardziej szczegółowo informacje debugowania; flagi-debugowania są
           sumą następujących wartości:

           1
               "ext": ...

           2
               "sch": ...

           4
               "proc": ...

           8
               "pars": ...

           16
               "load": ..

           32
               "misc": ...

           64
               "test": ...

           128
               "bit": ...

UWAGI

       cron przeszukuje swój katalog spool (/var/spool/cron/crontabs/) w poszukiwaniu plików
       crontab (które są nazwane zgodnie z kontami w /etc/passwd); odnalezione pliki są następnie
       ładowane do pamięci. Proszę zauważyć, że pliki crontab w tym katalogu nie powinny być
       osiągane bezpośrednio - do ich aktualizacji i dostępu powinno być używane polecenie
       crontab.

       cron odczytuje również /etc/crontab, które posiada nieco inny format (patrz crontab(5)). W
       Debianie, zawartość /etc/crontab jest predefiniowana do uruchamiania programów w
       katalogach /etc/cron.hourly, /etc/cron.daily, /etc/cron.weekly i /etc/cron.monthly.
       Konfiguracja ta jest charakterystyczna dla Debiana, proszę zapoznać się z opisem w
       poniższym rozdziale ZMIANY ODNOSZĄCE SIĘ DO DEBIANA.

       Dodatkowo, w Debianie, cron odczytuje pliki w katalogu /etc/cron.d. cron traktuje pliki w
       /etc/cron.d w ten sam sposób, jak w pliku /etc/crontab (przestrzegają one specjalnego
       formatu tego pliku, np. zawierają pole user). Są one jednak niezależne od /etc/crontab:
       nie dziedziczą np. ustawień zmiennych środowiskowych z wspomnianego pliku. Zmiana ta jest
       charakterystyczna dla Debiana - patrz ZMIANY ODNOSZĄCE SIĘ DO DEBIANA.

       Podobnie jak /etc/crontab, pliki w katalogu /etc/cron.d są monitorowane w poszukiwaniu
       zmian. Administrator systemu może tworzyć zadania crona w /etc/cron.d/ z nazwami takimi
       jak "local" albo "local-foo".

       Plik /etc/crontab i pliki w /etc/cron.d muszą był własnością roota i nie mogą być
       zapisywalne dla grupy lub innych. W odróżnieniu od katalogu spool, pliki w katalogach
       /etc/cron.d oraz /etc/cron.hourly, /etc/cron.daily, /etc/cron.weekly i /etc/cron.monthly
       mogą być również dowiązaniami symbolicznymi pod warunkiem, że zarówno samo dowiązanie jak
       i plik na który ono wskazuje, są własnością roota. Pliki w katalogu /etc/cron.d nie muszą
       być wykonywalne, natomiast pliki w katalogach /etc/cron.hourly, /etc/cron.daily,
       /etc/cron.weekly i /etc/cron.monthly - muszą, ponieważ są uruchamiane przez run-parts
       (patrz podręcznik run-parts(8)).

       Program cron budzi się co minutę, sprawdzając wszystkie pliki crontab i sprawdzając, czy
       poszczególne polecenia nie muszą być wykonane w bieżącej minucie. Po wykonaniu poleceń,
       ich ewentualne wyjście jest wysyłane pocztą do właściciela pliku crontab (lub do
       użytkownika ze zmiennej środowiskowej MAILTO z pliku crontab, jeśli taka istnieje) od
       właściciela pliku crontab (lub z adresu poczty elektronicznej podanego w zmiennej
       środowiskowej MAILFROM z pliku crontab, jeśli taka istnieje). Kopie potomne crona, które
       wykonują te procesy, mają ich nazwy zapisane wielkimi literami, jak to widać w wyniku
       poleceń syslog i ps.

       Dodatkowo, cron sprawdza co minutę, czy czas modyfikacji swojego katalogu spool (lub pliku
       /etc/crontab) nie zmienił się, a jeśli tak się stało, to cron sprawdza czasy modyfikacji
       wszystkich plików crontab i przeładowuje te z nich, które się zmieniły. Z tego powodu cron
       nie musi być restartowany po modyfikacji plików crontab. Proszę zauważyć, że polecenie
       crontab(1) aktualizuje czas modyfikacji katalogu spool, niezależnie od tego, czy
       zmodyfikował plik crontab.

       Specjalnym przypadkiem jest, gdy czas zmieni się o mniej niż 3 godziny, np. na początku
       lub końcu obowiązywania czasu letniego. Jeśli czas przesuwa się do przodu, to zadania,
       które byłyby uruchomione w czasie, który został przesunięty, są uruchamiane zaraz po
       wystąpieniu zmiany. I na odwrót - jeśli czas przesunie się do tyłu o mniej niż 3 godziny,
       to zadania, które przypadają w powtórzonym czasie, nie będą uruchamiane ponownie.

       Tyczy się to wyłącznie zadań wykonywanych w określonym czasie (niepodanych jako @hourly,
       ani nie używających „*” jako określenia godziny lub minuty). Zadania, które są podawane z
       wieloznacznikiem, są uruchamiane od razu na podstawie nowego czasu.

       Zmiany zegara o więcej niż 3 godziny, są uważane za poprawki zegara i od razu używany jest
       nowy czas.

       Program cron zapisuje swoje działania do właściwości „cron” sysloga, a logowanie może być
       kontrolowane przy użyciu standardowej właściwości syslogd(8).

ŚRODOWISKO

       Jeśli zmienne środowiskowe lokalizacji (regionalne) w systemie Debian, w katalogu
       /etc/default/cron, zostaną skonfigurowane, to można nimi zarządzać używając
       /etc/environment albo za pomocą /etc/default/locale, przy czym wartości z drugiego pliku
       przesłaniają te z pierwszego. Pliki te są odczytywane i są używane do ustawienia zmiennych
       środowiskowych LANG, LC_ALL i LC_CTYPE. Zmienne te są używane do ustawienia kodowania
       poczty elektronicznej, przy czym domyślnie wynosi ono „C”.

       NIE wpływa to na środowisko zadań uruchamianych przez cron. Więcej informacji o
       modyfikowaniu środowiska zadań zawiera strona podręcznika crontab(5).

       Demon będzie używał, jeśli jest obecna, definicji strefy czasowej z pliku /etc/localtime.

       Środowisko może zostać przedefiniowane przez definicje z plików crontab użytkownika, lecz
       cron obsługuje wykonywanie zadań jedynie w pojedynczej strefie czasowej.

ZMIANY ODNOSZĄCE SIĘ DO DEBIANA

       Debian wprowadził pewne zmiany do crona, które nie były dostępne w oryginale.
       Najważniejsze zmiany to:

       •   obsługa /etc/cron.{hourly,daily,weekly,monthly} poprzez /etc/crontab,

       •   obsługa /etc/cron.d (katalog do umieszczania plików crontab pakietów),

       •   obsługa PAM,

       •   obsługa SELinux,

       •   obsługa auditlog,

       •   obsługa DST (czasu letniego) i inne zmiany/poprawki w stosunku do czasu,

       •   SGID crontab(1) zamiast SUID root,

       •   debianowe położenia plików i polecenia,

       •   debianowa konfiguracja (/etc/default/cron),

       •   wiele innych mniejszych funkcji i poprawek.

       Obsługa /etc/cron.hourly, /etc/cron.daily, /etc/cron.weekly i /etc/cron.monthly w Debianie
       jest zapewniona przez domyślne ustawienia w pliku /etc/crontab (patrz systemowy przykład w
       crontab(5)). Domyślny, ogólnosystemowy plik crontab zawiera cztery zadania, uruchamiane:
       cogodzinnie, codziennie, cotygodniowo i comiesięcznie. Każde z tych zadań wykona
       run-parts, podając każdy z tych katalogów jako argument. Zadania są wyłączane, jeśli
       zainstalowany jest anacron (z wyjątkiem zadań cogodzinnych) aby zapobiec konfliktom
       pomiędzy oboma demonami.

       Jak opisano powyżej, pliki w tych katalogach muszą spełniać kilka warunków, w tym
       następujące: bycie wykonywalnym, bycie własnością roota, nie mogą być zapisywalne dla
       grupy lub innych i, jeśli są dowiązaniami symbolicznymi, muszą wskazywać na pliki będące
       własnością roota. Dodatkowo, nazwy plików muszą spełniać warunki nazw plików programu
       run-parts: muszą składać się wyłącznie z liter, cyfr i znaków podkreślenia („_”) oraz
       minusa („-”). Każdy plik, który nie spełni powyższych wymagań, nie będzie wykonany przez
       run-parts. Na przykład wszystkie pliki zawierające kropkę, zostaną zignorowane. Celem
       takiej konfiguracji jest zapobiegnięcie wykonywania przez crona plików, które zostały
       pozostawione przez debianowy system zarządzania pakietami, podczas obsługi plików w
       /etc/cron.d/, jako plików konfiguracyjnych (chodzi tu o pliki kończące się na .dpkg-dist,
       .dpkg-orig, .dpkg-old i .dpkg-new).

       Funkcja ta może zostać użyta przez administratorów systemu i pakiety, do zdefiniowania
       zadań, które mają być uruchamiane w zdefiniowanych interwałach. Pliki tworzone przez
       pakiety w tych katalogach, powinny być nazywane tak samo, jak dostarczający je pakiet.

       Obsługa /etc/cron.d jest dołączona do samego demona cron, który obsługuje ich położenie za
       pomocą ogólnosystemowego spool crontab. Katalog ten może zawierać każdy plik definiujący
       zadania, przestrzegający formatu z /etc/crontab - w przeciwieństwie do katalogu spool
       crona, pliki te muszą zawierać nazwę użytkownika, aby uruchamiać zadania jako definicje
       zadań.

       Pliki w tym katalogu muszą być własnością roota, lecz nie muszą być wykonywalne (są to
       pliki konfiguracyjne, jak /etc/crontab) i muszą przestrzegać tej samej konwencji nazw,
       jaka jest używana przez run-parts(8): muszą składać się wyłącznie z wielkich i małych
       liter, cyfr, podkreślników i minusów. Oznacza to, że nie mogą zawierać kropek. Jeśli użyto
       opcji -l (opcja ta może zostać skonfigurowana za pomocą /etc/default/cron - patrz niżej),
       to nazwy plików muszą być zgodne z specyfikacją przestrzeni nazw LSB, identycznie jak
       opcja --lsbsysinit w run-parts.

       Przeznaczeniem tej funkcji było umożliwienie pakietom, wymagającym dokładniejszej kontroli
       harmonogramu niż /etc/cron.{hourly,daily,weekly,monthly}, dodawania swoich plików crontab
       do /etc/cron.d. Pliki te powinny być nazwane tak samo, jak udostępniający je pakiet.

       Domyślna konfiguracja crona jest kontrolowana przez plik /etc/default/cron, który jest
       odczytywany przez skrypt init.d, uruchamiający demona cron. Plik ten określa, czy cron
       będzie czytał systemowe zmienne środowiskowe oraz umożliwia dodawanie dodatkowych opcji do
       programu cron, przed jego wykonaniem - umożliwiając konfigurację zapisywanego dziennika
       lub definiowanie sposobu traktowania plików w katalogu /etc/cron.d.

ZOBACZ TAKŻE

       crontab(1), crontab(5), run-parts(8)

AUTORZY

       Paul Vixie <paul@vix.com>
           Autor niniejszej strony podręcznika (1994).

       Steve Greenland <stevegr@debian.org>
           Opiekun pakietu (1996-2005).

       Javier Fernández-Sanguino Peña <jfs@debian.org>
           Opiekun pakietu (2005-2014).

       Christian Kastner <ckk@debian.org>
           Opiekun pakietu (2010-2016).

       Georges Khaznadar <georgesk@debian.org>
           Opiekun pakietu (2022-2024).

PRAWA AUTORSKIE

       Copyright © 1994 Paul Vixie

       Można dystrybuować dowolnie, z następującymi zastrzeżeniami: nie usuwaj moich danych ze
       źródeł ani dokumentacji (nie przypisuj sobie mojej pracy), oznaczaj swoje zmiany (abym nie
       był obwiniany za błędy, które mogłeś wprowadzić), nie zmieniaj [oryginalny tekst licencji
       jest dostępny w angielskiej wersji podręcznika — przyp. tłum.], ani nie usuwaj niniejszego
       zastrzeżenia. Może być sprzedawany, jeśli źródła służące do jego zbudowania są
       przekazywane kupującemu. Niniejsze oprogramowanie jest pozbawione jakiejkolwiek gwarancji,
       jawnej lub dorozumianej; używasz na własne ryzyko, odpowiedzialność za (potencjalne)
       szkody spoczywa w całości na użytkowniku.

       Od 1994 roku, Deweloperzy Debiana opiekujący się cronem dokonali wielu zmian w niniejszym
       podręczniku; wyżej wykazano skróconą listę, więcej informacji znajduje się w pliku
       /usr/share/doc/cron/copyright.

TŁUMACZENIE

       Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Przemek Borys
       <pborys@dione.ids.pl> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji
       można uzyskać zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3
       ⟨https://www.gnu.org/licenses/gpl-3.0.html⟩ lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej
       ⟨manpages-pl-list@lists.sourceforge.net⟩.