Provided by: man-db_2.6.7.1-1ubuntu1_amd64 
NAZWA
man - interfejs stron podręcznika ekranowego
SKŁADNIA
man [-C file] [-d] [-D] [--warnings[=ostrzeżenia]] [-R kodowanie_znaków] [-L
ustawienia_językowe] [-m system[,...]] [-M path] [-S list] [-e rozszerzenie] [-i|-I]
[--regex|--wildcard] [--names-only] [-a] [-u] [--no-subpages] [-P pager] [-r
linia_zachęty] [-7] [-E kodowanie_znaków] [--no-hyphenation] [--no-justification] [-p
łańcuch_znaków] [-t] [-T[urządzenie]] [-H[przeglądarka]] [-X[dpi]] [-Z] [[sekcja]
strona ...] ...
man -k [opcje_apropos] wyraż_regularne ...
man -K [-w|-W] [-S lista] [-i|-I] [--regex] [strona] termin ...
man -f [opcje_whatis] strona ...
man -l [-C plik] [-d] [-D] [--warnings[=ostrzeżenia]] [-R kodowanie_znaków] [-L
ustawienia_językowe] [-P pager] [-r linia_zachęty] [-7] [-E kodowanie_znaków] [-p
łańcuch_znaków] [-t] [-T[urządzenie]] [-H[przeglądarka]] [-X[dpi]] [-Z] plik ...
man -w|-W [-C plik] [-d] [-D] strona ...
man -c [-C plik] [-d] [-D] strona ...
man [-?V]
OPIS
Program man jest systemową przeglądarką stron podręcznika ekranowego. Każdy argument
strona przekazany programowi man jest zazwyczaj nazwą programu, narzędzia użytkowego lub
funkcji. man wyszukuje i wyświetla strony podręcznika skojarzone z tym argumentem. Sekcja,
jeśli ją podano, spowoduje, że man będzie przeszukiwał tylko tę sekcję podręcznika.
Domyślnie wyszukuje we wszystkich dostępnych sekcjach, używając predefiniowanego porządku
(domyślnie "1 n l 8 3 2 3posix 3pm 3perl 5 4 9 6 7", chyba że został nadpisany w polu
SECTION w /etc/manpath.config) i pokazuje tylko pierwszą znalezioną stronę, nawet jeśli
podana strona jest dostępna w kilku sekcjach.
Poniższa tabela pokazuje numery sekcji wraz z opisem odpowiadających im typów stron, które
zawierają.
1 Programy wykonywalne lub polecenia powłoki
2 Wywołania systemowe (funkcje dostarczane przez jądro systemu)
3 Wywołania biblioteczne (funkcje w bibliotekach programów)
4 Pliki specjalne (które zazwyczaj można znaleźć w /dev)
5 Formaty plików i konwencje, np. /etc/passwd
6 Gry
7 Różnorodne (łącznie z pakietami makr i konwencjami), np. man(7), groff(7)
8 Polecenia do administracji systemem (zazwyczaj tylko dla administratora)
9 Wywołania jądra [Niestandardowa]
Strona podręcznika składa się z kilku sekcji.
Zgodnie z tradycją nazwy sekcji zawierają NAZWA (NAME), SKŁADNIA (SYNOPSIS), KONFIGURACJA
(CONFIGURATION), OPIS (DESCRIPTION), OPCJE (OPTIONS), KOD ZAKOŃCZENIA (EXIT STATUS),
WARTOŚĆ ZWRACANA (RETURN VALUE), BŁĘDY (ERRORS), ŚRODOWISKO (ENVIRONMENT), PLIKI (FILES),
WERSJE (VERSIONS), ZGODNE Z (CONFORMING TO), UWAGI (NOTES), BŁĘDY (BUGS), PRZYKŁAD
(EXAMPLE), AUTORZY (AUTHORS) oraz ZOBACZ TAKŻE (SEE ALSO).
Poniższe konwencje mają zastosowanie do sekcji SKŁADNIA, ale mogą być traktowane jako
przewodnik po innych sekcjach.
tekst pogrubiony wprowadź dokładnie tak, jak pokazano.
kursywa zastąp odpowiednim argumentem.
[-abc] wszystkie argumenty w [ ] są opcjonalne.
-a|-b opcji rozdzielonych znakiem | nie można łączyć.
argument ... argument można powtarzać.
[wyrażenie] ... całe wyrażenie w [ ] można powtarzać.
Sposób, w jaki będzie wyświetlona strona podręcznika, zależy od urządzenia wyjściowego. Na
przykład man zazwyczaj nie będzie mógł wyświetlić czcionki kursywej, jeśli jest
uruchomiony na terminalu, więc zamiast niej użyje podkreśleń lub zmieni kolor czcionki.
Przykłady użycia polecenia lub funkcji powinny zawierać wszystkie możliwe wywołania. W
pewnych przypadkach doradza się obrazować wykluczające się wywołania w taki sposób, jak to
zrobiono w sekcji SKŁADNIA tej strony podręcznika ekranowego.
PRZYKŁADY
man ls
Wyświetla stronę podręcznika ekranowego dla danej pozycji (programu) ls.
man -a intro
Wyświetla kolejno wszystkie dostępne strony podręcznika intro. Można przerwać
wyświetlanie pomiędzy kolejnymi stronami lub pominąć którąkolwiek z nich.
man -t alias | lpr -Pps
Formatuje stronę podręcznika opisaną przez "alias", czyli zazwyczaj stronę podręcznika
powłoki, przy pomocy domyślnego formatu troff lub groff i wysyła ją do drukarki
nazwanej ps. Domyślnym wyjściem groffa jest zazwyczaj PostScript. man --help poda,
który procesor jest przypisany do opcji -t.
man -l -Tdvi ./foo.1x.gz > ./foo.1x.dvi
To polecenie rozpakuje i sformatuje źródła nroff strony podręcznika ./foo.1x.gz do
pliku niezależnego od urządzenia (dvi). Przekierowanie jest konieczne, ponieważ opcja
-T powoduje, że wyjście będzie wysłane bezpośrednio do stdout, bez użycia programu
pager. Wyjście można przeglądać programem takim jak xdvi albo przetworzyć do
PostScriptu, używając na przykład dvips.
man -k printf
Szuka słowa kluczowego printf jako wyrażenia regularnego w krótkich opisach i nazwach
stron podręcznika. Wyświetla wszystkie dopasowania. Odpowiednik apropos -r printf.
man -f smail
Wyszukuje strony podręcznika opisane przez smail i wyświetla krótki opis każdej ze
znalezionych stron. Odpowiednik whatis -r smail.
WPROWADZENIE
man udostępnia wiele opcji, aby dostosować się do wymagań użytkownika najlepiej, jak to
jest tylko możliwe. Pozwala zmienić ścieżkę wyszukiwania, kolejność sekcji, program do
przetwarzania stron i inne zachowania oraz operacje, jak to opisano poniżej
Na działanie programu man mają wpływ różne zmienne środowiskowe, jeśli tylko zostaną
ustawione. Możliwe jest nadanie "wyłapującej wszystko" zmiennej $MANOPT wartości będącej
łańcuchem znaków w formacie argumentów linii poleceń, z tym wyjątkiem że wszystkie spacje
użyte jako argumenty opcji muszą zostać poprzedzone znakiem odwrotnego ukośnika. man
przetworzy $MANOPT przed odczytaniem linii poleceń, tak że opcje wymagające argumentu będą
nadpisane przez takie same opcje podane w linii poleceń. Aby przywrócić domyślne wartości
wszystkich opcji ustawionych w $MANOPT, można użyć opcji -D, podanej jako pierwsza opcja
linii poleceń. Opcja ta pozwala programowi man "zapomnieć" o opcjach podanych w $MANOPT,
które jednakże wciąż muszą być poprawne.
Programy użytkowe podręcznika ekranowego, znajdujące się w pakiecie man-db w znacznym
stopniu wykorzystują indeksowane bufory baz danych, które zawierają między innymi
informacje o lokalizacji każdej ze stron podręcznika w systemie plików czy o zawartości
whatis (krótkiego jednoliniowego opisu strony podręcznika) i pozwalają programowi man
działać szybciej, niż gdyby musiał za każdym razem wyszukiwać odpowiednie strony
podręcznika w systemie plików. Jeżeli tego zażądano, podając opcję -u, to man zapewni
ciągłą spójność buforów, co eliminuje potrzebę ręcznego uruchamiania oprogramowania
aktualizującego tradycyjne tekstowe bazy danych whatis.
Jeżeli man nie będzie mógł znaleźć zainicjowanej przez mandb indeksowanej bazy danych dla
pewnej hierarchii stron podręcznika, to wciąż będzie przeszukiwał tę hierarchię, chociaż
w takim wypadku będzie potrzebne użycie przeszukiwania sytemu plików. Jeśli whatis lub
apropos nie znajdą indeksu, będą próbowały znaleźć potrzebne informacje w tradycyjnej
bazie danych whatis.
Narzędzia pakietu obsługują spakowane pliki źródłowe nroff, mające rozszerzenia .Z, .z i
.gz. Podczas kompilacji pakietu możliwe jest dodanie obsługi dowolnego rozszerzenia plików
skompresowanych. Także, domyślnie, wszystkie preformatowane strony "cat" będą kompresowane
programem gzip. Każda "globalna" hierarchia stron podręcznika, taka jak /usr/share/man lub
/usr/X11R6/man, może mieć dowolny katalog jako katalog jej stron preformatowanych. Zgodnie
z tradycją, strony "cat" są przechowywane w tej samej hierarchii co strony podręcznika,
ale z powodów określonych w Standardzie hierarchii plików (FHS), lepiej jest je
przechowywać w innym miejscu. Szczegóły, jak to zrobić można znaleźć w manpath(5).
Informacji, po co to robić, dostarcza wymieniony wyżej standard.
Pakiet obsługuje również strony w innych językach niż angielski. Strony takie są dostępne
(jeśli znajdują się w systemie) przez użycie funkcji ustawień językowych (locale). Aby
włączyć tę obsługę należy zmienne $LC_MESSAGES, $LANG albo inne, zależne od systemu,
ustawić na kod języka w poniższym formacie opisanym w standardzie POSIX 1003.1:
<język>[_<terytorium>[.<zestaw_znaków>[,<wersja>]]]
Jeżeli odpowiednia strona jest dostępna w Twoich ustawieniach_językowych, to będzie
wyświetlona zamiast wersji standardowej (czyli zazwyczaj amerykańskiej).
Obsługa międzynarodowych katalogów wiadomości, która jest również jedną z zalet pakietu,
może być aktywowana w dokładnie ten sam sposób, oczywiście jeżeli katalogi wiadomości są
dostępne. Jeśli strony podręcznika i komunikaty nie są dostępne w Twoim języku, a
chciałbyś je dodać, prosimy o kontakt z opiekunem pakietu, który będzie koordynował
tłumaczenia.
Informacje o innych zaletach pakietu i rozszerzeniach w nim dostępnych znajdują się w
dokumentacji do niego dołączanej.
ZACHOWANIA DOMYŚLNE
man poszukuje żądanych stron podręcznika w indeksie bufora bazy danych. Jeżeli podano
opcję -u, to przeprowadzane jest sprawdzanie spójności bufora, aby zapewnić, że baza
danych odzwierciedla system plików. Jeżeli zawsze używa się tej opcji, to nie ma potrzeby
powtórnego uruchamiania polecenia mandb po tym, jak bazy zostały utworzone, chyba że
została uszkodzona. Jednakże sprawdzanie spójności może działać powoli w systemach, w
których zainstalowano wiele stron podręcznika ekranowego, dlatego też opcja ta jest
domyślnie wyłączona; administratorzy systemu mogą uruchamiać mandb na przykład co tydzień,
aby utrzymać spójność baz danych. Aby zapobiec problemom powodowanym przez przestarzały
indeks bazy danych, w razie gdy man nie znajdzie żądanej strony w buforze, podejmie próbę
wyszukania strony w rzeczywistym systemie plików, tak jakby bufor bazy danych nie był
obecny.
Po znalezieniu strony podręcznika, sprawdzane jest, czy istnieje odpowiedni poprzednio
sformatowany plik "cat", nowszy niż plik źródłowy nroff. Jeżeli istnieje i jest nowszy, to
ten preformatowany plik jest (zazwyczaj) rozpakowywany i wyświetlany w przeglądarce tekstu
(ang. pager). Program ten można podać na kilka różnych sposobów, a jeśli się go nie poda,
to zostanie użyta wartość domyślna (szczegóły można znaleźć w opisie opcji -P). Jeżeli nie
znaleziono strony preformatowanej lub jest starsza niż plik źródłowy nroff, to ten plik
nroff jest filtrowany za pomocą różnych programów, a następnie pokazywany.
Jeżeli może zostać utworzony plik "cat" (istnieje odpowiedni katalog mający odpowiednie
prawa dostępu), to man skompresuje i zachowa plik "cat", działając w tle.
Filtry są rozszyfrowywane na wiele sposób. Najpierw brana jest pod uwagę opcja linii
poleceń -p lub wartość zmiennej środowiskowej $MANROFFSEQ. Jeżeli nie podano -p, ani nie
ustawiono zmiennej środowiska, to przetwarzana jest początkowa linia źródłowej strony
nroff w poszukiwaniu poprawnego oznaczenia preprocesora. Aby man znalazł poprawne
oznaczenie preprocesora, pierwsza linia musi składać się z
'\" <łańcuch_znaków>
gdzie łańcuch_znaków może być dowolną kombinacją liter opisanych poniżej w opcji -p.
Jeżeli żadna z powyższych metod nie dostarczy żadnych informacji o filtrowaniu, to będzie
użyty zbiór domyślny.
Z filtrów i podstawowego programu formatującego (nroff lub [tg]roff z -t)tworzony jest
potok formatujący, który następnie jest wykonywany. Alternatywnie, jeżeli w korzeniu
drzewa hierarchii man znajduje się program wykonywalny mandb_nfmt (lub mandb_tfmt, gdy
-t), to jest on wykonywany zamiast potoku. Dostaje on na wejście źródło strony
podręcznika, łańcuch znaków preprocesora i opcjonalnie nazwę urządzenia podaną w
argumentach opcji -T lub -E.
OPCJE
Opcje, które nie wymagają argumentu, a są zduplikowane albo w linii poleceń, albo w
$MANOPT, albo w obu, nie czynią żadnej szkody. W przypadku opcji, które wymagają
argumentu, każde powtórne ich użycie nadpisze poprzednią wartość tego argumentu.
Opcje ogólne
-C plik, --config-file=plik
Używa podanego pliku konfiguracyjnego użytkownika zamiast domyślnego ~/.manpath.
-d, --debug
Wyświetla informację diagnostyczną (debug).
-D, --default
Ta opcja powinna być zazwyczaj podana jako pierwsza, gdyż przywraca domyślne
zachowanie programu man. Jej zastosowaniem jest wyłączenie tych opcji ustawionych w
$MANOPT. Wszystkie opcje następujące po -D będą miały swoje normalne znaczenie.
--warnings[=ostrzeżenia]
Włącza ostrzeżenia programu groff. Można użyć tej opcji, aby sprawdzić poprawność
tekstu źródłowego stron podręcznika ekranowego. ostrzeżenia to rozdzielona
przecinkami lista nazw ostrzeżeń; jeśli nie jest podana, to przyjmowana jest
wartość domyślna - "mac". Listę dostępnych ostrzeżeń można znaleźć w info groff,
sekcja “Ostrzeżenia”.
Główne tryby działania
-f, --whatis
Odpowiednik whatis. Wyświetla krótki opis strony podręcznika, jeśli jest dostępna.
Szczegóły można znaleźć w whatis(1).
-k, --apropos
Odpowiednik apropos. Wyszukuje krótki opis stron podręcznika pasujących dla
zadanych słów kluczowych i wyświetla wszystkie dopasowania. Szczegóły można znaleźć
w apropos(1).
-K, --global-apropos
Szuka tekstu we wszystkich stronach podręcznika ekranowego. Jest to przeszukiwanie
siłowe (brute-force), więc czasochłonne. Jeśli jest to możliwe, prosimy o podanie
numeru sekcji, aby zmniejszyć liczbę przeszukiwanych stron podręcznika. Klucze
wyszukiwania mogą być zwykłymi łańcuchami znaków (domyślnie) lub wyrażeniami
regularnymi (jeśli podano opcję --regex).
-l, --local-file
Aktywuje tryb stron "lokalnych". Zamiast wyszukiwać strony w hierarchii systemowej,
formatuje i wyświetla lokalne pliki podręcznika. Każdy argument będzie
interpretowany jako poprawny plik źródłowy nroff. Nie będzie generowany
preformatowany plik "cat". Podanie "-" jako jednego z argumentów spowoduje, że
będzie przetwarzane standardowe wejście (stdin). Jeśli nie podano tej opcji, a man
nie znajdzie żądanej strony, to przed wyświetleniem komunikatu o błędzie zachowa
się tak, jakby ta opcja była podana i użyje podanego argumentu jako nazwy pliku do
wyświetlenia.
-w, --where, --path, --location
Zamiast wyświetlać strony podręcznika ekranowego, wypisuje lokalizacje źródłowych
plików nroff, które zostałyby sformatowane.
-W, --where-cat, --location-cat
Zamiast wyświetlać strony podręcznika ekranowego, wypisuje lokalizacje plików cat,
które zostałyby wyświetlone. Jeśli podano jednocześnie -w i -W, wyświetla obie
wartości rozdzielone spacją.
-c, --catman
Ta opcja nie jest przeznaczona dla ogółu i powinna być używana tylko przez program
catman.
-R kodowanie_znaków, --recode=kodowanie_znaków
Zamiast w normalny sposób wyświetlić stronę podręcznika, wypisze źródło strony
przekształcone na podane kodowanie_znaków. Jeśli znane jest kodowanie znaków pliku
źródłowego, to można użyć bezpośrednio polecenia manconv(1). Jednakże, opcja ta
pozwala przekształcić kilka stron podręcznika do jednego kodowania, bez dokładnego
podawania kodowania źródeł każdej z nich, pod warunkiem że strony te są umieszczone
w strukturze katalogów podobnej do hierarchii stron podręcznika.
Wyszukiwanie stron podręcznika ekranowego
-L ustawienia_językowe, --locale=ustawienia_językowe
man zazwyczaj określa bieżące ustawienia językowa przez wywołanie systemowej
funkcji C setlocale(3), która określa je na podstawie różnych zmiennych środowiska,
takich jak $LC_MESSAGES i $LANG. Aby tymczasowo nadpisać wartości ustalone przez
tę funkcję, można użyć tej opcji do bezpośredniego przekazania ustawień_językowych
do programu man. Uwaga: będzie to miało wpływ tylko na wyszukiwanie stron
podręcznika, komunikaty takie jak informacje o pomocy, zawsze będą wyświetlane w
języku określonym na początku działania.
-m system[,...], --systems=system[,...]
Jeśli ten system ma dostęp do hierarchii stron man innego systemu operacyjnego, to
za pomocą tej opcji można uzyskać do nich dostęp. Aby wyszukać stronę podręcznika z
systemu NewOS, należy podać -m NewOS.
Podany system może być kombinacją oddzielonych przecinkami nazw systemów
operacyjnych. Aby włączyć hierarchię stron podręcznika macierzystego systemu
operacyjnego, trzeba użyć man jako nazwy systemu w łańcuchu argumentów. Niniejsza
opcja nadpisuje ewentualne użycie zmiennej środowiska $SYSTEM.
-M ścieżka, --manpath=ścieżka
Podaje alternatywną ścieżkę manpath. Domyślnie w celu znalezienia ścieżki
przeszukiwań man używa kodu programu manpath. Opcja ta nadpisuje wartość zmiennej
środowiskowej $MANPATH i powoduje, że opcja -m jest ignorowana.
Ścieżka podana jako ścieżka manpath musi być korzeniem hierarchii stron
podręcznika, której struktura odpowiada strukturze sekcji opisanej w podręczniku
man-db (w dokumencie "System stron podręcznika ekranowego", ang. "The manual page
system"). Aby zobaczyć strony podręcznika poza tą hierarchią, patrz opcja -l.
-S lista, -s lista, --sections=lista
Rozdzielona dwukropkami lub przecinkami lista określa kolejność przeszukiwania
sekcji stron podręcznika. Opcja ta nadpisuje zmienną systemową $MANSECT.
(Alternatywna pisownia w postaci -s jest dostarczona w celu zachowania
kompatybilności z Systemem V).
-e pod-rozszerzenie, --extension=pod-rozszerzenie
Niektóre systemu zawierają w głównej sekcji hierarchii stron duże pakiety stron
podręcznika, takich jak te, które towarzyszą pakietowi Tcl. Aby rozwiązać problem
istnienia dwóch stron podręcznika o tej samej nazwie, takiej jak exit(3), strony
Tcl miały tradycyjnie przypisaną sekcję l. Jako że nie jest to zbyt szczęśliwe
rozwiązanie, jest obecnie możliwe umieszczenie takich stron w poprawnej sekcji i
przypisanie im określonego "rozszerzenia", w naszym przykładzie byłoby to
exit(3tcl). Podczas normalnego działania man wyświetli exit(3) przed exit(3tcl).
Aby to zmienić i uniknąć konieczności podawania dokładnej sekcji, w której dana
strona jest umieszczona, możliwe jest podanie programowi man pod-rozszerzenia,
będącego łańcuchem znaków określającym, do którego pakietu ma należeć strona
podręcznika. Używając powyższego przykładu, przekazanie programowi man opcji -e tcl
zawęzi wyszukiwanie do stron mających rozszerzenie *tcl.
-i, --ignore-case
Ignoruje wielkość liter podczas wyszukiwania stron podręcznika. Jest to zachowanie
domyślne.
-I, --match-case
Wyszukuje strony podręcznika zwracając uwagę na wielkość liter.
--regex
Wyświetla wszystkie strony, których jakakolwiek część nazwy lub opisu pasuje - jako
wyrażenie regularne - do każdego podanego argumentu strona, tak jak to robi
apropos(1). Ponieważ podczas wyszukiwania za pomocą wyrażeń regularnych zazwyczaj
nie ma rozsądnego sposobu wydobycia"najlepszej" strony, opcja ta włącza -a.
--wildcard
Wyświetla wszystkie strony, których jakakolwiek część nazwy lub opisu pasuje - jako
wyrażenie zawierające znaki dopasowania w stylu powłoki - do każdego podanego
argumentu strona, tak jak to robi apropos(1) --wildcard. Argument strona musi
pasować albo do całej nazwy lub całego opisu, albo do poszczególnych słów opisu.
Ponieważ podczas wyszukiwania zazwyczaj nie ma rozsądnego sposobu
wydobycia"najlepszej" strony, opcja ta włącza -a.
--names-only
Jeżeli użyto opcji --regex lub --wildcard, dopasowywane będą tylko nazwy stron, bez
opisów stron, tak jak to robi whatis(1). W przeciwnym razie opcja ta nic nie robi.
-a, --all
Domyślnie man zakończy działanie po wyświetleniu najbardziej odpowiedniej strony
podręcznika, jaką znajdzie. Użycie tej opcji spowoduje, że man pokaże wszystkie
dostępne strony podręcznika, których nazwy odpowiadają kryteriom wyszukiwania.
-u, --update
Ta opcja powoduje, że man przeprowadzi sprawdzenie spójności swoich baz danych na
poziomie i-węzłów, tak aby mieć pewność, że dokładnie odzwierciedlają system
plików. Opcja ta ma efekt tylko wtedy, gdy man jest zainstalowany z ustawionym
bitem set-user-id.
--no-subpages
Domyślnie, man próbuje interpretować pary nazw stron podręcznika podane w linii
poleceń jako odpowiedniki nazw pojedynczych stron podręcznika zawierających znaki
myślnika lub podkreślenia. Wspiera to zwyczajowy wzorzec programów implementujących
podprogramy, pozwalając im na dostarczanie stron podręcznika dla każdego
podprogramu przy użyciu składni podobnej do tej, która by była użyta do
uruchomienia tego podprogramu. Przykład:
$ man -aw git diff
/usr/share/man/man1/git-diff.1.gz
Aby wyłączyć to zachowanie, proszę użyć opcji --no-subpages.
$ man -aw --no-subpages git diff
/usr/share/man/man1/git.1.gz
/usr/share/man/man3/Git.3pm.gz
/usr/share/man/man1/diff.1.gz
Kontrolowanie sformatowanego wyjścia
-P pager, --pager=pager
Określa, którego użyć programu do przeglądania tekstu (ang. pager). Domyślnie man
używa programu pager -s. Ta opcja nadpisuje zmienną środowiska MANPAGER, która z
kolei nadpisuje zmienną środowiska $PAGER. Nie jest używana w połączeniu z -f lub
-k.
Wartością może być nazwa zwykłego polecenia lub polecenie z argumentami. W wartości
można używać znaków cytowania powłoki (odwrotne ukośniki, pojedyncze lub podwójne
cudzysłowy), jednakże nie można łączyć wielu poleceń w potoki; jeśli jest to
potrzebne należy użyć skryptu otaczającego potok. Skrypt ten powinien móc
przyjmować plik do wyświetlenia albo jako argument linii poleceń, albo odczytać go
ze standardowego wejścia.
-r linia_zachęty, --prompt=linia_zachęty
Jeżeli jako przeglądarka tekstu jest używana w miarę nowa wersja programu less, to
man spróbuje ustawić jej łańcuch zachęty oraz parę sensownych opcji. Domyślny
łańcuch zachęty wygląda tak
Strona podręcznika nazwa(sek) linia x
gdzie nazwa oznacza nazwę strony podręcznika, sek oznacza sekcję, w której
znaleziono tę stronę, a x jest numerem bieżącego wiersza. Osiąga się to przez
użycie zmiennej środowiska $LESS.
Podanie -r z łańcuchem znaków nadpisze tę wartość domyślną. Łańcuch znaków może
zawierać tekst $MAN_PN, który zostanie zamieniony przez nazwę bieżącej strony
podręcznika oraz jej sekcję otoczoną nawiasami "(" i ")". Łańcuch znaków równoważny
wartości domyślnej to:
\ Strona\ podręcznika\ \$MAN_PN\ ?ltlinia\ %lt?L/%L.:
bajt\ %bB?s/%s..?\ (KONIEC):?pB\ %pB\\%..
(naciśnij h, aby otrzymać pomoc, lub q, aby zakończyć)
Podział na trzy linie zastosowano tylko dla zwiększenia czytelności. Znaczenie
można znaleźć w podręczniku less(1). Linia zachęty jest najpierw rozwijana przez
powłokę. Wszystkie podwójne cudzysłowy, odwrotne apostrofy i odwrotne ukośniki w
linii zachęty muszą być poprzedzone znakiem odwrotnego ukośnika. Linia zachęty może
kończyć się poprzedzonym przez odwrotny ukośnik znakiem $, po którym mogą
następować kolejne opcje przekazywane do programu less. Domyślnie man ustawia
opcje -ix8.
Opisanej poniżej zmiennej środowiskowej $MANLESS można użyć do ustawienia
domyślnego łańcucha zachęty, jeżeli nie podano go w parametrach linii poleceń.
-7, --ascii
Podczas przeglądanie strony podręcznika zawierającej tylko czyste znaki ascii(7) w
7-bitowym terminalu lub emulatorze terminala, niektóre znaki mogą nie być
wyświetlone poprawnie, jeżeli z programem używane jest urządzenie latin1(7)
programu GNU nroff. Ta opcja pozwala, aby strony zawierające tylko znaki ascii były
wyświetlane w trybie ascii z urządzeniem latin1. Opcja ta nie zmieni kodowania
żadnego tekstu latin1. Poniższa tabela pokazuje przeprowadzane zmiany kodowań:
niektóre z nich mogą być wyświetlone poprawnie, tylko gdy używa się urządzenia
latin1(7) GNU nroffa.
Opis Ósemkowy latin1 ascii
────────────────────────────────────────────────
łącznik 255 ‐ -
kula (kropka w 267 • o
środku)
akcent ostry 264 ´ '
znak dzielenia 327 × x
Jeżeli kolumna latin1 wyświetla się poprawnie, Twój terminal może być już ustawiony
na znaki latin1, więc podanie tej opcji nie jest potrzebne. Jeśli kolumny latin1 i
ascii są identyczne, to czytasz tę stronę używając omawianej opcji lub man nie
sformatował tej strony za pomocą urządzenia latin1. Jeśli brakuje kolumny latin1
lub jest ona uszkodzona, to najprawdopodobniej trzeba używać omawianej opcji
podczas przeglądania stron podręcznika ekranowego.
Ta opcja jest ignorowana, jeżeli podano również -t, -H, -T albo -Z i może być
całkowicie nieprzydatna podczas używania wersji nroffa innej niż GNU.
-E kodowanie_znaków, --encoding=kodowanie_znaków
Generuje wyjście w innym niż domyślne kodowaniu znaków. W celu zachowania wstecznej
kompatybilności kodowanie_znaków może być urządzeniem nroff, takim jak ascii,
latin1 lub utf8 jak również prawdziwym kodowaniem znaków, takim jak UTF-8.
--no-hyphenation, --nh
Zazwyczaj nroff automatycznie dzieli wyrazy przy przenoszeniu, jeśli jest to
konieczne, aby wyrównać linię, tak żeby nie zawierała za dużo spacji, i robi to
nawet wtedy, gdy wyrazy te nie zawierają znaków łącznika. Ta opcja wyłącza
automatyczne dzielenie wyrazów, tak że słowa będą dzielone tylko, gdy zawierają
łączniki.
Jeśli piszesz stronę podręcznika ekranowego, to aby powstrzymać nroff przed
przenoszeniem wyrazów do nowej linii w nieodpowiednim miejscu, należy zapoznać się
z dokumentacją programu nroff, zamiast używać tej opcji; na przykład można w słowie
umieścić sekwencję "\%" wskazującą miejsce, w którym słowo może być podzielone przy
przenoszeniu, albo umieścić "\%" na początku słowa, co zabroni jego dzielenia.
--no-justification, --nj
Zazwyczaj nroff automatycznie wyrówna tekst w linii do obu marginesów. Opcja ta
wyłącza takie wyrównywanie, zostawiając wyrównywanie tylko do lewego marginesu, co
powoduje, że tekst z prawej strony jest "postrzępiony".
Podczas pisania strony podręcznika ekranowego, nie należy używać tej opcji do
powstrzymywania nroffa od wyrównywania linii w akapicie do obu marginesów. Zamiast
tego proszę zapoznać się z dokumentacją programu nroff. Na przykład można użyć
żądań ".na", ".nf", ".fi", and ".ad", aby tymczasowo wyłączyć wyrównywanie linii i
wypełnianie spacjami.
-p łańcuch_znaków, --preprocessor=łańcuch_znaków
Określa sekwencję preprocesorów do uruchomienia przez uruchomieniem programu nroff
lub troff/groff. Nie w każdym systemie będzie zainstalowany pełen zbiór
preprocesorów. Niektóre preprocesory i litery je oznaczające to: eqn (e), grap (g),
pic (p), tbl (t), vgrind (v), refer (r). Ta opcja nadpisuje zmienną środowiska
$MANROFFSEQ. zsoelim jest zawsze uruchamiany jako pierwszy preprocesor.
-t, --troff
Używa programu groff -mandoc, aby sformatować stronę podręcznika na standardowe
wyjście. Opcja nie jest wymagana w połączeniu z -H, -T lub -Z.
-T[urządzenie], --troff-device[=urządzenie]
Za pomocą tej opcji można zmienić wyjście programu groff (lub być może troff), tak
aby było odpowiednie dla innego urządzenia niż domyślne. Włącza opcję -t. Przykłady
(dostarczane przez groff-1.17) zawierają dvi, latin1, ps, utf8, X75 oraz X100.
-H[przeglądarka], --html[=przeglądarka]
Opcja ta spowoduje, że groff utworzy wyjście w formacie HTML i je wyświetli w
przeglądarce stron www. Wybór przeglądarki dokonywany jest przy pomocy opcjonalnego
argumentu przeglądarka. Jeśli go nie podano, to brana jest pod uwagę wartość
zmiennej środowiska $BROWSER, a następnie domyślna przeglądarka ustawiona podczas
kompilowania pakietu (zazwyczaj lynx). Opcja ta włącza również -t i będzie działać
tylko z wersją GNU troffa.
-X[dpi], --gxditview[=dpi]
Opcja ta wyświetla wyjście groffa w okienku graficznym za pomocą programu gxditview
Argumentem dpi (dots per inch) może być 75, 75-12, 100 lub 100-12, domyślnie jest
75; warianty -12 używają 12-punktowej czcionki jako bazowej. Opcja włącza -T z
urządzeniem X75, X75-12, X100 lub X100-12.
-Z, --ditroff
groff uruchomi program troff i użyje odpowiedniego postprocesora do utworzenia
wyjścia odpowiedniego dla wybranego urządzenia. Gdy groff -mandoc jest groffem, to
ta opcja jest przekazywana do groffa i wstrzyma użycie postprocesora. Automatycznie
włącza opcję -t.
Otrzymywanie pomocy
-?, --help
Wyświetla komunikat pomocy i kończy pracę.
--usage
Wyświetla krótki opis użycia programu i kończy pracę.
-V, --version
Wyświetla informację o wersji.
KOD ZAKOŃCZENIA
0 Program zakończony bez żadnych błędów.
1 Błąd użycia, składni lub pliku konfiguracyjnego.
2 Błąd działania.
3 Proces potomny zwrócił niezerowy kod zakończenia.
16 Co najmniej jedna z stron/plików/słów kluczowych nie istnieje lub nie zostało
dopasowane.
ŚRODOWISKO
MANPATH
Jeżeli ustawiona jest $MANPATH, to jej wartość jest używana jako ścieżka
przeszukiwań hierarchii stron man.
MANROFFOPT
Zawartość zmiennej $MANROFFOPT jest dodawana do linii poleceń za każdym razem, gdy
man uruchamia program formatujący (nroff, troff lub groff).
MANROFFSEQ
Jeżeli ustawiono $MANROFFSEQ, to jej wartość jest używana do określenia zbioru
preprocesorów przez które jest przepuszczana strona podręcznika. Domyślna lista
preprocesorów zależy od systemu.
MANSECT
Jeżeli ustawiona jest $MANSECT, to jej wartość jest listą oddzielonych dwukropkami
sekcji i służy do określania, które sekcje podręcznika man i w jakiej kolejności
będą przeszukiwane. Domyślną wartością jest "1 n l 8 3 2 3posix 3pm 3perl 5 4 9 6
7", chyba że zostanie to nadpisane w polu SECTION pliku /etc/manpath.config.
MANPAGER, PAGER
Jeśli ustawiono zmienną $MANPAGER lub $PAGER ($MANPAGER ma wyższy priorytet), to
jej wartość jest używana jako nazwa programu, w którym będzie wyświetlona strona
podręcznika ekranowego. Domyślnie używany jest program pager -s.
Wartością może być nazwa zwykłego polecenia lub polecenie z argumentami. W wartości
można używać znaków cytowania powłoki (odwrotne ukośniki, pojedyncze lub podwójne
cudzysłowy), jednakże nie można łączyć wielu poleceń w potoki; jeśli jest to
potrzebne należy użyć skryptu otaczającego potok. Skrypt ten powinien móc
przyjmować plik do wyświetlenia albo jako argument linii poleceń, albo odczytać go
ze standardowego wejścia.
MANLESS
Jeśli $MANLESS jest ustawiona, to jej wartość zostanie użyta jako domyślna linia
zachęty programu less, dokładnie tak jakby przekazano ją w opcji -r (i każde
wystąpienie tekstu $MAN_PN zostanie rozwinięte w taki sam sposób). Na przykład aby
bezwarunkowo ustawić linię zachęty na “moja linia zachęty”, należy ustawić $MANLESS
na ‘-Psmoja linia zachęty’. Użycie opcji -r nadpisuje tę zmienną środowiska.
BROWSER
Jeżeli jest ustawiona zmienna $BROWSER, to jej wartością jest rozdzielona
dwukropkami lista poleceń, które man będzie - w kolejności - próbował uruchomić,
aby wyświetlić wyjście man --html w przeglądarce www. W każdym poleceniu %s jest
zastępowane nazwą pliku zawierającego wyjście HTML programu groff, %% jest
zastępowane znakiem procentu (%), a %c - dwukropkiem (:).
SYSTEM Jeżeli ustawiona jest zmienna $SYSTEM, to ma to taki sam skutek, jak przekazanie
jej wartości jako argumentu opcji -m.
MANOPT Jeżeli ustawiono $MANOPT, to wartość tej zmiennej, która powinna być w formacie
podobnym do formatu linii opcji poleceń programu man, będzie przetwarzana przed
opcjami linii poleceń. Ponieważ wszystkie pozostałe zmienne środowiska specyficzne
dla programu man mogą być wyrażone jako opcje linii poleceń i jako takie mogą być
podane w zmiennej $MANOPT, należy oczekiwać, że zostaną one uznane za przestarzałe.
Uwaga: wszystkie spacje, które mają być zinterpretowane jako część argumentu opcji,
muszą zostać poprzedzone znakiem odwrotnego ukośnika.
MANWIDTH
Jeżeli ustawiono zmienną $MANWIDTH, to jej wartość jest używana do określenia
długości wiersza, dla której będą formatowane strony podręcznika. Jeżeli nie jest
ustawiona, to strony podręcznika będą formatowane dla długości wiersza odpowiedniej
dla bieżącego terminalu (używając ioctl(2), jeśli jest dostępne, lub wartości
zmiennej $COLUMNS, lub jeśli żadne z nich nie jest dostępne, ustawiając domyślną
wartość 80 znaków). Preformatowane strony "cat" będą zachowywane tylko wtedy, gdy
jest używane domyślne formatowanie, to jest gdy długość wiersza terminala zawiera
się między 66 a 80 znakami.
MAN_KEEP_FORMATTING
Zazwyczaj, jeżeli wyjście nie jest przekazywane do terminala (tylko np. do pliku
lub potoku), to kontrolne znaki formatujące są usuwane, aby ułatwić czytanie pliku
wynikowego bez użycia żadnych dodatkowych narzędzi. Jednakże jeżeli
MAN_KEEP_FORMATTING ma niepustą wartość, znaki te są zachowywane. Może być to
użyteczne dla programów, które wewnętrznie wywołują man i potrafią zinterpretować
znaki kontrolne.
MAN_KEEP_STDERR
Zazwyczaj, jeśli wyjście jest skierowane na terminal (zazwyczaj do programu do
stronicowania), to ignorowane są wszystkie komunikaty błędów generowane przez
programy używane to sformatowania strony podręcznika, tak aby nie zakłócić wyjścia
programu do stronicowania. Programy, takie jak groff często tworzą komunikaty o
relatywnie mało istotnych błędach typograficznych (dotyczących na przykład złego
wyrównania) - wyświetlanie ich razem ze stroną podręcznika byłoby szpecące i
mylące. Jednakżę niektórzy użytkownicy chcieliby zobaczyć te błędy, więc jeżeli
ustawi się zmienną $MAN_KEEP_STDERR na dowolną niepustą wartość, to wyjście błędów
będzie normalnie wyświetlane.
LANG, LC_MESSAGES
W zależności od systemu i implementacji bieżące ustawienia językowe będą pobierane
z jednej lub obu spośród zmiennych $LANG i $LC_MESSAGES. man wyświetli swoje
komunikaty w tym języku (jeśli są dostępne). Szczegóły można znaleźć w
setlocale(3).
PLIKI
/etc/manpath.config
Plik konfiguracyjny man-db.
/usr/share/man
Globalna hierarchia stron podręcznika ekranowego.
/usr/share/man/index.(bt|db|dir|pag)
Tradycyjny globalny indeks bazy danych.
/var/cache/man/index.(bt|db|dir|pag)
Zgodny z FHS globalny indeks bazy danych.
ZOBACZ TAKŻE
apropos(1), groff(1), less(1), manpath(1), nroff(1), troff(1), whatis(1), zsoelim(1),
setlocale(3), manpath(5), ascii(7), latin1(7), man(7), catman(8), mandb(8), podręcznik
pakietu man-db, FSSTND
HISTORIA
1990, 1991 - Program napisany przez Johna W. Eatona (jwe@che.utexas.edu).
23 grudnia 1992: Rik Faith (faith@cs.unc.edu) zaaplikował poprawki błędów nadesłane przez
Willema Kasdorpa (wkasdo@nikhefk.nikef.nl).
30 kwietnia 1994 - 23 lutego 2000: Wilf. (G.Wilford@ee.surrey.ac.uk) z pomocą paru osób
rozwijał ten pakiet i nim zarządzał.
30 października 1996 - 30 marca 2001: Fabrizio Polacco <fpolacco@debian.org>rozwijał i
udoskonalał ten pakiet dla projektu Debiana z pomocą całej społeczności.
31 marca 2001 - obecnie: Colin Watson <cjwatson@debian.org> rozwija man-db i nim zarządza.
TŁUMACZENIE
Wojciech Kotwica w 1999 roku przetłumaczył część stron podręcznika pakietu man-db i
udostępnił je w ramach Projektu Tłumaczenia Manuali.
Robert Luberda tłumaczenie zaktualizował i uzupełnił w roku 2008.